GIAO AN VAN 10 CO BAN -TIET11-12

Trường Trung học phổ thơng Thủ Khoa Nghĩa – Châu Đốc – An Giang
TUẦN 4
Tiết11-12 TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊ CHÂU TRỌNG THỦY
Ngày 20-8-2008

I-MỤC TIÊU BÀI HỌC
Giúp HS:
+ Nắm được đặc trưng cơ bản của truyền thuyết qua tìm hiểu một câu chuyện cụ thể. Truyện kể về sự kiện lòch sử đời
trước và giải thích nguyên nhân theo cách nghó và cách cảm nhận của người đời sau.
+ Nhận thức được bài học kinh nghiệm giữ nước ẩn sau câu chuyện tình yêu, tinh thần cảnh giác với kẻ thù xâm lược,
cách xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa cá nhân với cộng đồng, giữa hạnh phúc tình yêu tuổi trẻ và vận mệnh của dân
tộc, của đất nước.
II-PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN
-SGK, SGV, thiết kế bài học
-Bảng phụ, bút lông
III-CÁCH THỨC TIẾN HÀNH
Tổ chức dạy học theo cách kết hợp các hình thức phát vấn, thảo luận.
IV-TIẾN HÀNH DẠY HỌC
1-Ổn đònh lớp
2-Kiểm tra bài cũ:
* Câu 1: Phân tích hình tượng vò tù trưởng anh hùng Đăm Săn trong công cuộc chiến đấu để bảo vệ uy tín, hạnh phúc cá
nhân và cộng đồng trong chiến thắng Mtao Mxây.
* Câu 2: Em có nhận xét gì về cảnh nhười nghệ só dân gian miêu tả cảnh dân làng của Mtao Mxây theo Đăm Săn? Qua
đó em hiểu gì mục đích mà các nghệ nhân muốn gửi gắm qua truyện?
3-Giới thiệu bài mới: Khi nêu nhận xét đánh giá về truyện “An Dương Vương và Trọng Thủy Mò Châu” nhà thơ Tố
Hữu đã viết :
“Tôi kể ngày xưa truyện Mò Châu
Trái tim lầm chỗ để trên đầu
Nỏ thần vô ý trao tay giặc
Nên nỗi cơ đồ đắm bể sâu”
Đoạn thơ trên Tố Hữu đã nêu rõ nguyên nhân dẫn đến việc vua An Dương Vương để nước Âu Lạc rơi vào tay Triệu

Đà, nàng Mò Châu đáng thương hay đáng trách? Chúng ta sẽ có những lời phán xét sau khi đã tìm hiểu về câu chuyện
truyền thuyết nói trên.
HO ẠT ĐO ÄN G CỦ A GI Á O VI E ÂN V À H Ọ C SI NH NO ÄI D UNG
Hoạt động 1 :
Đọc tiểu dẫn SGK và cho biết truyền thuyết thường
phản ánh những nội dung gì?
HS phát biểu khái niệm
Truyện An Dương Vương và Mò Châu Trọng Thủy
phản ánh về vấn đề gì? Vào thời kỳ nào trong lòch sử nước
ta?
HS phát biểu phần chuẩn bò ở vơ.û
Cho biết xuất xứ truyện.
+ Phát biểu xuất xứ.
Truyện có thể chia bố cục mấy phần? Nội dung của
mỗi phần?
Bố cục chia thành 4 đoạn :
+ Đoạn 1 : Từ đầu “bèn xin hòa” vua An Dương Vương
xây thành làm nỏ từ thất bại đến thành công nhờ sự giúp
đỡ của Rùa Vàng và chiến thắng giặc lần nhất.
I/- Giới thiệu :
1.Truyền thuyết
+ Là loại truyện dân gian, kể về sự kiện có ảnh hưởng lớn
lao đến lòch sử dân tộc (đề tài dựng nước và giữ nước).
+ “TADV& MCTT” phản ánh công guộc giữ nước của dân
tộc ta thời kì nhà nước Âu Lạc.
2/- Xuất xứ :
+ Trích “Rùa vàng” trong “Lónh nam trích quái”.
TÔ THỊ VÂN ANH
3
Trường Trung học phổ thơng Thủ Khoa Nghĩa – Châu Đốc – An Giang

+ Đoạn 2 :” Không bao lâucứu được nhau” Trọng Thủy
ăn cắp nỏ thần.
+Đoạn 3:Diễn biến của cuộc chiến tranh lần 2giữa 2 nước
và kết thúc bi kòch đối với cha con An Dương Vương.
+ Đoạn 4: Kết cụ cay đắng và nhục nhã dối với Trọng
Thủy cùng chi tiết” ngọc trai giếng nước” có ý nghóa minh
oan cho Mò Châu.
Làng Cổ Loa – huyện Đông Anh – Hà Nội là quần thể di
tích lòch sử văn hóa lâu đời lâu đời:
+ Đền thượng thờ ADV.
+ Am bà chùa thờ công chúa Mò Châu với tượng không
đầu.
+ Chếch về bên phải đền Thượng là giếng đất đầy nước
gọi là “giếng ngọc”- nơi Trọng Thủy tự tử.
Phát biểu chủ đề?
Gọi HS đọc VB và nhận xét cách đọc
Hoạt dộng 2 :
Do đâu mà ADV được thần linh giúp đỡ ? Em hãy kể
về sự giúp đỡ thần kỳ đó? Dân gian muốn thể hiện cách
đánh giá thế nào về nhà vua ?
HS làm việc cá nhân.
ADV được thần linh giúp đỡ vìđã có ý thức đề cao cảnh
giác,lo xây thành, chuẩn bò vũ khí từ khi giạc chưa đến 
ca ngợi nhà vua và tự hào về chiến công xây thành chế nỏ,
chiến thắng giặc ngoại xâm.
Giảng : Viêc Rùa vàng giúp ADV có ý nghóa :
+ Lý tưởng hóa việc xây thành.
+ Tổ tiên, cha ông đời trước luôn giúp đỡ con cháu đời sau.
Nhờ có cha ông mà trở nên hiển hách. Cha ông nhờ con
cháu mà càng rạng rỡ anh hùng truyền thống của dân

tộc ta.
Sự mất cảnh giác của ADV biểu hiện như thế nào?
Mơ hồ về bản chất ngoan cố của kẻ thù xâm lược: gả
con cho con trai kẻ thù; ỷ lại vào vũ khí, ko phòng bò khi
kẻ thù đến.
Thái độ ADV thế nào trước lời nói của Rùa vàng!
Sáng tạo những chi tiết về Rùa vàng và việc nhà vua
tự tay chém đầu con gái… nhân dân muốn biểu lộ thái độ,
tình cảm gì đối với nhân vật lòch sử ADV và việc mất nước
Âu Lạc? Em có đồng tình với thái độ và tình cảm của nhân
dân đối với ADV không?
Nhân dân gửi gắm lòng kính trọng đối với thái độ dũng
cảm của vò anh hùng,phê phán thái độ mất cảnh giác của
MỊ Châ,là lờ giải thích lí do mất nước nhằm xoa dòu nỗi
đau mất nước.
Trong việc mất nước, Mò Châu đã phạm phải sai lầm
gì?
3/- Chủ đề :
Miêu tả quá trình xây thành, chế nỏ bảo vệ đất nước của
ADV và bi kòch nhà tan nước mất. Đồng thời thể hiện tình
cảm của tác giả dân gian với từng nhân vật.
II/- Đọc – hiểu :
1/- An Dương Vương :
+ Quyết tâm xây thành: thất bại “đắp tới đâu lở tới đó”
không nản.
+ Lập đàn cầu khẩn trời đất  Rùa vàng (sứ Thanh Giang)
giúp đỡ  Gọi “Quỷ Long Thành” (người đời Đường gọi
“Côn Lôn Thành”).
+ Rùa cho vua chiếc móng làm lẫy nỏ thần.
Ca ngợi công lao dựng nước của ADV.

+ Nhận lời cầu thân của Triệu Đà, gả con cho Trọng
Thủy.
+ Không có kế sách phòng bò khi giặc đến.
 mất cảnh giác, khinh đòch, ADV làm mất nước
+ Chạy loạn mang theo Mò Châu thương con
+ Rùa Vàng phán quyết: Mò Châu là kẻ thù ADV chém
đầu Mò Châu đặt cái chung lên tình riêng.
+ Rùa vàng rẽ nước dẫn Vua đi xuống biển Đi vào cõi
bất tử.
2/-MỊ CHÂU:
+Cho Trọng Thủy xem nỏ thần.
+Vô tình chỉ đường cho giặc đuổi theo cha khi chạy trốn:
rắc lông ngỗng.
TÔ THỊ VÂN ANH
4
Trường Trung học phổ thơng Thủ Khoa Nghĩa – Châu Đốc – An Giang
Cho HS phát biểu ý kiến riêng câu hỏi 2/43GV đưa ra
nhận đònh
Phải biết sáng suốt, biết đặt lợi ích quốc gia dân tộc lên
trên tình riêng
Phán xét của nhân dân ra sao trước lỗi lầm của Mò
Châu?
Lời của Rùa Vàng chính là lời kết tội của nhân dân
Theo em sự phán xét đó có quá đáng không? Tại sao?
Có tội phải trừng nhất là nàng đã gây ra tội lớn,mặc dù
nghiêm khắc kết tội nhưng vẫn thể hiện sự sự bao dung,
niềm cảm thông với sự trong trắng ngây thơ khi phạm tội
một cách vô tình
Qua cái của Mò Châu người xưa muốn nhắc nhở thế hệ

sau điều gì?
Trả lời:
+ Không nên vì tình riêng mà quên cái chung.
+ Có những cái chung đòi hỏi con người đôi khi phải hi
sinh cái riêng để giữ cho trọn vẹn nghóa vụ và trách nhiệm
của mình.
Trọng Thủy gây nên sự sụp đổ cơ đồ Âu Lạc và cái
chết của hai cha con Mò Châu, theo em Trọng Thủy có
đáng trách không?Vì sao?
Em có nhận xét gì về chi tiết “ngọc trai, giếng nước”?
+”ngọc trai”:lời khấn của Mò Châu trước khi chết
+”Giếng nước”: có hồn Trọng Thủy hòa cùng nỗi ân
hận vô hạn
+”Ngọc trai khi rửa trong nước giếng càng sáng
đep”Trọng Thuye đã tìm được sự hóa giải trong tình cảm
của Mò Châu ở thế giới bên kia
Từ những điều đã phân tích, hãy cho biết đâu là “cốt
lõi lòch sử” của truyện và cốt lõi đó đã được nhân dân thần
kì hóa như thế nào?
“Cốt lõi LS” :
- ADV xây thành, chế nỏ bảo vệ đất nước.
- ADV để mất nước
Nhân dân đã thần kì hóa gửi vào đó tâm hồn thiết tha
qua hình ảnh “Rùa vàng”. Bi tình sử qua hình ảnh “ngọc
trai, giếng nước” chỉ là trí tưởng tượng thái độ của tg
dân gian đối với từng nhân vật có liên quan đến LS.
Hoạt động 3:
3/- CỦNG CỐ:
Cho HS đọc phần GHI NHƠ.Ù
 Cả tin, yêu chồng.

+Bò Rùa Vàng kết tội, bò cha chém đầu
+Khấn nguyện trước khi chết:”…nếu có lòng phản nghòch…
thành cát bụi,nếu một lòng trung hiếu …thành châu ngọc để
rửa mối nhục thù”
mắc tội do ngây thơ ,nhẹ dạ đáng thương
+ Mò Châu chết, trai sò ăn phải máu thành hạt châu, xá
thành ngọc thạchYếu tố thần kì Sự cảm thông.

3/- Trọng Thủy :
+ Một tên gián điệp “dỗ Mò Châu cho xem nỏ thần rồi
đánh tráo
 Đáng trách.
+ Thương vợ “tìm vợ, đau buồn tự tử”.
+ “Ngọc trai đem rửa ở giếng nước sáng hơn” chi tiết
thần kì Sự khoan dung.
III/- Tổng kết:
(Ghi nhớ SGK)
* Dặn dò:
+ Xem kó bài giảng.
+ Làm phần luyện tập SGK trang 43.
+ Soạn “Làm dàn ý bài văn tự sự” chú ý:
TÔ THỊ VÂN ANH
5
Trường Trung học phổ thơng Thủ Khoa Nghĩa – Châu Đốc – An Giang
- Phải hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện.
- Phải lập dàn ý như thế nào?
- Chú ý giải luôn phần luyện tập
TÔ THỊ VÂN ANH
6