TÀI LIỆU TẬP HUẤN 2: CÁC VĂN BẢN CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN CTGDPT MỚI 2018

cAn dat, Can cir vao yeu cAu cAn dat, tac gia sach giao khoa chu dong, sang tao
trong viec trien khai nQi dung day hoc cu the. Tren co sa bam sat muc tieu va dap
irng yeu cAu cAn dat cua chuang trinh, giao vien co the hra chon, sir dung mot hay
kSt hop nhieu sach giao khoa, nhieu nguon ill lieu khac nhau d€ day hoc.

Cung voi cac mon hoc va hoat dQnggiao due khac, mon V~t li giup hoc sinh
d(;\tduoc cac pham ch~t chu ySu va nang hrc chung dtroc quy dinh trong chuang
trinh tong the; d6ng thai, giup hoc sinh co diroc nhtrng kiSn thirc, kl nang ph6
thong c6t l5i v~ v~t li; van dung diroc ,mQts6 ki nang tiSn trinh khoa h<;>c;
v~n dVng
dugc mQt s6 kiSn thuc, kr nang trong th¥c ti€n; nh~n biSt dUng,dugc mQt s6 nang
l¥c, sa truang cua ban than va Iva ch<;>n
dugc mQts6 nganh ngh~ lien quan.
, V~ nQi dung giao dvc, tren ca sa nQi dung n~n tang dfftrang hi cho h<;>c
sinh
a giai do~n giao dvc ca ban, chuang trinh mon V~t Ii l¥a ch<;>nphat tri€n nhung
v~n d~ c6t l5i va thiSt thvc nh~t, d6ng thai chu tr<;>ng
dSn nhUng v~n d~ mang tinh
lIng dVngcao la ca sa cua nhi~u nganh kr thu~t, khoa h<;>c
va cong ngh~.
Cung vai cac nQi dung giao dvc c6t l5i co thai lugng 70 tiSt cho mQt nam
h<;>c,
nhUng h<;>c
sinh co dinh huang ngh~ nghi~p cAnv~n dVngnhi~u kiSn thuc, kr
nang v~t Iidugc h<;>c
them 35 tiSt chuyen d~ cho mQtnam h<;>c.
Trong cac chuyen
d~ nay, mQts6 co tac dvng rna rQng,nang cao kiSn thuc va nang lvc dap ung yeu
cAuphan hoa a c~p-THPT; mQt s6 khac nh~m tang cuang ho(;\tdQng thvc hanh,
v~n dVngthvc t€, giup h<;>c
sinh phat tri€n tinh yeu, sv say me, ham thich tim hi€u

khoa h<;>c,
dinh huang ngh~ nghi~p.

d ph6 thong, thi nghi~m, thvc hanh dong vai tro d~c bi~t quan tr<;>ngtrong
vi~c hinh thanh khai ni~m, quy lu~t, dinh lu~t v~t Ii. Vi v~y, chuang trinh mon
V~t Ii chu tr<;>ngthich dang d€n vi~c hinh thanh nang lvc tim hi€u kham pha
nhUng thuQc tinh cua cac d6i tugng v~t Ii thong qua cac nQi dung thi nghi~m,
thvc hanh duai cac goc dQ khac nhau. D€ d~t mvc tieu phat tri€n nang lvc h<;>c
sinh, chuang trinh dff dua ra cac yeu cAu t6i thi€u v~ thi€t bi thi nghi~m, thvc
hanh. d nhung nai co di~u ki~n, co the b6 sung cac thi€t bi phu hgp.
Chuang trinh mon V~t Ii xac dinh, nQi dung giao dvc cling nhu cac yeu cAu
cAn d(;\tth6ng nh~t d6i vai h<;>csinh t~t ca cac vung, mi~n. Tuy v~y, trong qua
trinh thvc hi~n nhUng kr nang ca ban trong tim hi€u, kham pha d6i tugng v~t Ii,
giao vien co the chu dQngt6 chuc cho h<;>c
sinh ho(;\tdQngtrai nghi~m, thvc hanh
mQt s6 nQidung mang s~c thai rieng cua dia phuang minh.
Chuang trinh mon V~t Ii d~ cao cac phuang phap giao dvc phat huy tinh
tich cvc, chu dQng, sang t(;\Ocua nguai h<;>c,d6ng thai khuy€n khich giao vien
chu dQng, linh ho(;\tIva ch<;>n
cac phuang phap giao dvc phil hgp v6i vi~c phat
tri€n tUng thanh phAn cua nang lvc v~t Ii, phu hqp v6i d6i tugng h<;>csinh va
di~u ki~n cv the. Tuy thea yeu cAu cAnd(;\t,giao vien co the sir dvng mQt ho~c
ph6i hgp nhi~u phuang phap d(;\yh<;>ctrong mQt chu d~. Cac phuang phap d(;\y
h<;>c
truy~n th6ng (thuy€t trinh, dam tho(;\i,...) dugc sir dVng thea huang phat huy
tinh tich cvc, chu dQng cua h<;>c
sinh, ph6i hgp vai cac phuang phap, hinh thuc
51

t6 chirc day hoc hien dai dS cao vai tro chu th~ hoat dQng hoc t~p cua hoc sinh
(thao luan, tranh luan, dong vai, du an, theo tram, theo goc ...). Cac hinh thtrc t6
chirc day hoc duoc thirc hien da dang, linh hoat; k~t hop cac hinh thirc hoc ca
nhan, hoc nhom, hoc
lap, hoc theo du an hoc tap, nr hoc, ... D~y manh irng
dung cong nghe thong tin va truyen thong trong day hoc v~t li. .

a

Chuong trinh mon V~t li xac dinh muc tieu danh gia k~t qua giao due la
nham co duoc thong tin trung tlnrc, kip thai, co gia tri vS mire dQ dap irng yeu cau
cftn dat va SlJtien bQ cua hoc sinh; qua do, huang d§:n hoat dQng hoc ~p va dieu
chinh hO<;itdQng d<;iyh<;>c.
Can cu danh gia la cac yeu cftu cftn d<;itvS ph~m chit, nang IlJc chung va nang
IlJc v~t Ii duoock quy dinh trong Chuong trinh t6ng th~ va chuong trinh mon V~t Ii.
D6i tugng danh gia la qua trinh h<;>c~p, ren luy~n va san ph~h1 cua h<;>csinh thong
qua h<;>c
~p mon V~t Ii.
Chuong trinh mon V~t Ii chu tr<;>ngt~p trung danh gia muc dQ hinh thanh va
phat tri~n cac nang IlJc chung va nang IlJc v~t Ii h<;>csinh, coi tr<;>ngdanh gia
nang IlJc giai quy~t vin dS va cac ki nang thlJc hanh, thi nghi~m. C\l th~ la thlJc
hi~n danh gia nh~n thuc c6t loi vS: mo hinh h~ v~t Ii; nang lugng va song; IlJc va
truang; ngclnh nghS, linh VlJCkhoa h<;>clien quan d~n v~t Ii; ki nang tim hi~u,
nghien cuu khoa h<;>c.chuong trinh mon V~t Ii coi tr<;>ngdanh gia ki nang dS
xuit cac phuong an, thlJc hi~n thi nghi~m, thlJc hclnh; muc dQ v~n d\lng ki~n
thuc, ki nang giai thich mQt s6 hi~n tugng v~t Ii don gian, bu6c dftu giai quy~t
mQt s6 vin dS thlJc ti~n mQt cach khoa h<;>c,ung xu thich hgp v6i moi truang
thien nhien.

a

2.13. Hoa h<;>c
Trong chuong trinh giao .d\lc ph6 thong, Hoa h<;>cla mon h<;>cthuQc nhom
mon khoa h<;>ctlJ nhien
cip THPT, dugc h<;>csinh IlJa ch<;>ntheo dinh huang
nghS nghi~p, sa thich va nang IlJc cua ban than. Mon Hoa h<;>cgiup h<;>csinh co
dugc nhung tri thuc c6t loi vS hoa h<;>cva ung d\lng nhung tri thuc nay vao cUQc
s6ng, d6ng thai co m6i quan h~ v6i nhiSu linh VlJC giao d\lc khac. Cling v6i
Toan h<;>c,V~t Ii, Sinh h<;>c,Tin h<;>cva Cong ngh~, mon Hoa h<;>cgop phftn thuc
d~y giao d\lc STEM, mQt trong nhiing xu hu6ng giao d\lc dang dugc coi tr<;>ng
nhiSu qu6c gia tren th~ gi6i.

a

a

Quan di~m xay dlJllg chuong trinh mon Hoa h<;>cla: k~ thira va phat huy uu
di~m cua chuong trinh hi~n hanh, dS cao tinh thlJc ti~n; tang cuang ren luy~n ki
nang thlJc hanh thi nghi~m, ki nang v~n d\lng cac tri thuc hoa h<;>cvao vi~c tim hi~u
va giai quy~t muc dQ nhit dinh mN s6 vin dS cua thlJC ti~n, dap (rng dugc yeu
cftu cua cUQCs6ng. Mon Hoa h<;>cC\l th~ hoa m\lc tieu giao d\lc dinh huang nghS
nghi~p. Tren coo sa xac dinh cac linh V1JCnganh nghS va qua trinh cong ngh~ doi
hoi tri thuc hoa h<;>cchuyen sau, chuong trinh IlJa ch<;>nnQi dung giao d\lc c6t loi va
cac chuyen dS h<;>c
~p, giup h<;>csinh tim hi~u sau hon cac tri thuc hoa h<;>cco nhiSu
(rng d\lng trong thlJc ti~n, co tac d\lng chu~n bi cho dinh huang nghS nghi~p.

a

52

a

Muc tieu giao due cua mon Boa h9C la hinh thanh, phat trien h9C sinh nang
lire hoa h9C; d6ng thai gop phan cung cac mon h9C, hoat dong giao due khac hinh
thanh, phat trien h9C sinh cac pham ch~t chu ySu va nang lire chung, d~c biet la
thS gioi quan khoa h9C; hirng thu h9C ~p, nghien ciru; tinh trung thirc; thai d(>ton
trong cac quy lu~t cua thien nhien, irng xu voi thien nhien phu hop voi yeu cftu
phat trien b€n vtrng; kha nang hra chon ngh€ nghiep phu hop voi nang hrc va sa
thich, diSu kien va hoan canh cua ban than.

a

a

VS yeu cftu cftn dat, mon Boa h9C hinh thanh va phat tri~n h9C sinh nang hrc
hoa hoc - m(>tbieu hien d~c thu cua nang hrc khoa h9C tv nhien vai cac thanh phftn:
nh~n thuc hoa h9C; tim hi~u thS giai tv nhien duai goc d(>hoa h9C; v~n d\lng kiSn
thuc, ki nang d§ h9C.
VS n(>idung giao d\lc, chuong trinh mon Boa h9C g6m 3 m~ch n(>idung c6t
15i: kiSn thuc co sa hoa h9C chung; kiSn thuc Boa h9C vo co va kiSn thuc Boa
h9C hfru co. Tr\lc phat tri~n chinh cua chuong trinh mon Boa h9C la h~ th6ng cac
kiSn thuc co sa hoa h9C chung vS c~u t~o ch~t va qua trinh biSn d6'i hoa h9C la
co sa Ii thuySt chu d~o d~ h9C sinh giai thich dugc ban ch~t, nghien Clru dugc
quy lu~t hoa h9C cac n(>idung hoa h9C VO co va hoa h9C hfru co muc d(>nh~t
dinh.

a

a

Ben c~nh n(>idung giao d\lc c6t 15i (70 tiStilap/ nam), trong m6i nam h9C,
nhiing h9C sinh co thien huang khoa h9C tv nhien va cong ngh~ dugc ch9n h9C
m(>t s6 chuyen dS (35 tiSt/ lap/ nam). M\lc tieu cua cac chuyen dS nay la nh&m
thlJc hi~n yeu cftu phan hoa sau, rna r(>ng nang cao kiSn thuc; Tang cuang ren
luy~n ki nang thlJc hanh, ho~t d(>ng trai nghi~m thlJC tS lam co sa giup h9C sinh
hi~u r5 hon cac quy trinh kr thu~t, cong ngh~ thu(>c cac nganh ngh€ lien quan
dSn hoa h9C. Giup h9C sinh hi~u sau hon vai tra cua hoa h9C trong dai s6ng thlJc
tS, nhung nganh nghS co lien quan dSn hoa h9C d~ h9C sinh co co sa dinh huang
nghS nghi~p sau nay cung nhu co du nang IlJc d~ giai quySt nhung v~n dS co lien
quan dSn hoa h9C va tiSp t\}c tv h9C hoa h9C su6t daL
. Cac phuong phap giao d\lc chu ySu dugc IlJa ch9n thea cac djnh huang sau:
Dinh huang ho~t d(>ng: Cac ho~t d(>ng h9C t~p cua h9C sinh dlJa tren cac
ho~t d(>ng trai nghi~m; V~n d\lng, gAn kSt vai thlJc tiSn va dinh huang giai quySt
cac v~n dS thlJc ti~n nh&m nang cao slJ hung thu cua h9C sinh, gop phftn· hinh
thanh va phat tri~n phAm ch~t va nang IlJc cho h9C sinh rna mon h9C dam nhi~m.
Dinh huang d~y h9C tich ClJC:Tang cuang su d\lng cac phuong phap d~y
h9C nh&m phat huy tinh tich clJc, chu d(>ng, sang t~o va phu hgp vai SlJ hinh
thanh va phat tri~n phAm ch~t, nang IlJc cho nguai h9C. KSt hgp giao d\lc STEM
trong d~y h9C nh&m phat tri~n cho h9C sinh kha nang tich hgp cac kiSn thuc kl
nang cua cac mon h9C Toan - Kr thu~t - Cong ngh~ va Khoa h9C (trong do co
Boa h9C) vao vi~c nghien Clru giai quySt m(>t s6 tinh hu6ng thlJc ti~n.

53


Su dung cac bai t~p hoa hoc doi hoi tu duy phan bien, sang tao (bai t~p rna,
co nhieu each giai, ...), cac bai t~p co nQi dung g~n voi thirc ti~n, tang cirong ban
ch§.t hoa hoc, giam cac bai t~p thien v~ tinh toan toan hoc,

Da dang hoa cac hinh thirc hoc t~p, su dung cong nghe thong tin va cac
thiet bi day hoc mot each phu hop, hieu qua trong day hoc hoa hoc.
Muc tieu danh gia k~t qua giao due trong chirong trinh mon Hoa Ia cung
c§.p thong tin chinh xac, kip thai, co gia tri v~ mire dQ dat chuan (yeu c~u c~n
dat) cua chuang trinh va sir tien bQ cua hoc sinh de huang dftn hoat dQng hoc
tap, di~u chinh cac hO(;ltdQng d(;lyh<;>c,qmin Ii va phat trien chuang trinh, bao
dam S\l ti~n bQ cua tUng h<;>csinh va nang cao ch§.t lugng giao d\lc. V~ hinh thuc
danh gia, giao vien c~n k~t hgp cac hinh thuc danh gia nhu danh gia 6 lap h<;>c,
danh gia qua trinh, danh gia t6ng k~t 6 truOng, cac ki danh gia tren di~n rQng
c§.p qu6c gia, c§.p dia phuong va cac ki danh gia qu6c t~.

a

v~phuang

phap danh gia va cong C\l dcinh gia, giao vien c~n k~t hgp da
d(;lng cac phuong phap danh gia nhu t\l danh gia va danh gia d6ng d~ng; danh
gia tinh hu6ng; danh gia qua tdc nghi~m; danh gia qua d\l an va h6 sa; danh gia
.thong qua phan h6i va phan anh; danh gia thong qua quan sat.
Diem m&i v~ su d\lng thu~t ngu trong chuong trinh mon Roa h<;>cl~n nay 1a
chuong trinh su d\lng thu~t ngu thea khuy~n nghi cua IUP AC, co tham khao tieu
chuc1nVi~t Nam (TCVN 5529:2010 va 5530: 2010 cua T6ng C\lCTieu chuc1nDo
luang Ch§.t lugng), phu hgp v&i th\lc ti~n Vi~t Nam, tung bu&c dap frng yeu c~u
th6ng nh§.t va hQi nh~p.
De th\lC hi~n t6t chuong trinh mon Roa h<;>cc§.p THPT, cac truang c~n co
phong h<;>cth\lc hanh v&i cac thi~t bi d(;lyh<;>ct6i thieu d§.y du, t(;lOdi~u ki~n cho
h<;>csinh th\lc hi~n cac thi nghi~m va hO(;ltdQng trai nghi~m, tim toi, kham pha
khi h<;>cmon Roa h<;>c.Tuy nhien, trong di~u ki~n th\lc t~ hi~n nay, tuy van di~u
ki~n C\l the, cac truang co the chuc1n bi mQt s6 thi~t bi d(;ly h<;>ct6i thieu v~
d\lng C\l va hoa ch§.t, cac d6 dung tr\lc quan nhu: h~ th6ng sa d6, bieu bang, h<;>c

1i~u di~n ill co the thay th~ dugc thi nghi~m nhu su d\mg video thi nghi~m, thi
nghi~m mo phong, thi nghi~m ao, ... v&i S\l h6 trg cua cac phuong ti~n ki thu~t
nhu may tinh, may chi~u (projector) va Internet.

2.14. Sinh h<;>c

a

Sinh h<;>cla mon h<;>cthuQc nhom mon Khoa h<;>ctv nhien
c§.p THPT,
dugc l\la ch<;>nthen nguy~n v<;>ngva dinh huang ngh~ nghi~p cua h<;>csinh.
Mon Sinh h<;>cphat trien 6 h<;>csinh nang l\lc sinh h<;>c- bieu hi~n d~c thu
cua nang l\lc khoa h<;>ct\l nhien, v&i cac thanh ph§.n sau: nh~n thuc sinh h<;>c,tim
hieu th~ gi&i s6ng va v~n d\lng ki~n thuc, ki nang da h<;>c.Mon Sinh h<;>cgiao
d\lc cho h<;>csinh tinh yeu thien nhien, trach nhi~m bao v~ moi truOng, bao t6n
S\l da d(;lng, phong phil cua tai nguyen sinh v~t tren Trai D§.t; ren luy~n cac duc
tinh cham chi, trung th\lc trong h<;>ct~p, trong tim toi, kham pha khoa h<;>c.

54


N9i dung giao due c6t 15i cua mon Sinh hoc bao quat cac c~p d9 t& chirc
song, g6m: phan nr, t~ bao, co th~, quan th~, quAnxa - h~ sinh thai, sinh quyen.
Ki~n thirc v~ m6i c~p d9 t&chirc song bao gom: c~u true, chirc nang; m6i quan
h~ gitra c~u true, chirc nang va moi tnrong song; cac d~c tinh di truyen, bisn di,
ti~n h6a. Thong qua cac chu d~ ll9i dung, chuang trinh mon hoc trinh bay cac
thanh nru cong nghe sinh hoc trong chan nuoi, trong trot, xu Ii 0 nhiern moi
tnrong, nong nghiep va thirc pham sach; trong y - diroc hoc.
Ben canh n9i dung sinh hoc c6t 15ila h~ thong cac chuyen d~ hoc t~p duoc
phat trien til n9i dung cac chu d~ sinh hQc ung v&i chuang trinh m6i lap 10, 11,

12. Cac chuyen d~ nh~m rna r9ng, nang cao ki~n thuc, ren luy~n kI nang thllc
hanh, tim hi~u nganh ngh~ d~ tf1Jcti~p dinh huang, lam cO'sa cho cac quy trinh
kI thu~t, cong ngh~ thu9C cac nganh ngh~ lien quan d~n sinh hQc
Cac quan di~m xay dllng chuang trinh mon Sinh hQc:
- Vila k~ thila Uti di~m cua chuang trinh mon Sinh hQc hi~n hanh, vila duQ'c
xay dllng thea dinh huang ti~p c~n vai xu huang qu6c t~.
- Chuang trinh mon Sinh hQc dUQ'cxay dllng thea dinh huang ngh~ nghi~p,
chu trQng xac dinh cac IInh VllCnganh ngh~ va qua trinh cong ngh~ doi hoi tri
thuc sinh hQc chuyen sau.
- Tang cm'mg ho~t d9ng thllc hanh, ung d\lng trong dai s6ng va tim hi~u
cong ngh~ sinh hQc; k~t hQ'PhQc tren lap vai ho~t d9ng ngo~i khoa trong moi
truang 11J nhien va xa h9i.
Phuang phap d~y hQcmon Sinh hQc
- Sinh hQc la khoa hQc thllc nghi~m, vi v~y thllc nghi~m la phuO'ng phap
nghien cUu, d6ng thai cling la phuang phap d~c trung. Thllc hanh trong phong
thi nghi~m, phong hQc b9 mon, ngoai thllc dia la phuang phap, hinh thuc d~y
hQccO'ban cua mon Sinh hQc.
- Giao vien c6 th~ tham khao m9t s6 phuO'ng phap d~c trung d~y hQc sinh
hQc nhu d~y hQc dll an (rng d\lng cong ngh~ sinh hQc; dll an tim hi~u cac v~n d~
sinh hQc trong thllc tiSn; d~y hQc thong qua thllc hanh trong phong thllc hanh,
ngoai thllc dia; d~y hQc su d\lng cac thi nghi~m ao; d~y hQc thong -qua tham
quan cac cO' sa san xu~t nong nghi~p, tr6ng trQt, chan nuoi, cac nha may san
xu~t cac san phAmsinh hQc;d~y hQcthong qua nghien cuu khoa hQc.
Danh gia k~t qua hQct~p trong chuang trinh mon Sinh hQc:
- Nh~m danh gia muc d9 d~t duQ'cyeu cAucAnd~t cAnc6 Sll k~t hQ'Pki~m
tra, danh gia qua trinh vai danh gia t&ng k~t; danh gia dinh tinh vai danh gia
dinh IUQ'ng.; ph6i hgp nhi~u hinh thuc khac nhau bao dam danh gia toan di~n
n9i dung, nang lllc chung, nang IllCd~c thu, phAmch~t.
- Tich hQ'Pdanh gia ki~n thuc vai danh gia ki nang ti~n trinh ,danh gia nang
lllc giai quy~t v~n d~ nh~n thuc va thllc ti€n. Day la phuang thuc hi~u qua d~c

55


trung cho danh gia nang lire hoc sinh.
VS thiet bi day hoc:
- Chuong trinh mon Sinh hoc d6i moi thea huang phat trien ki nang giin li

thuyet voi thuc hanh, hoc Ifthuyet bang thirc hanh. Voi yeu d.u do, c~n trang bi cac
thiet bi, phuong tien day hoc da dang vS chung loai: tranh, anh, mo hinh, miu v~t
th~t, dung cu, v~t lieu, hoa ch~t, thiet bi ki thuat nghe nhin, cac loai may moe. Thi~t
bi day hoc chu y~u duoc k~ thira nhfrng gi dii trang bi cho chuong trinh hien hanh.
- M6i tnrong hoc c~ co phong thirc hanh thi nghiem, phan d~u d€ co phong bQ
mon hien dai, vuon thirc nghiern. Trong hoan canh thi~t bi chua du, cac truOng c~
ph6i hqp vm cac cO'sa co thi~tbi hi~nd~i~ diSuki~n cho h<;>c
sinh h<;>9
~p.
2.15. Cong ngh~
Trong m6i quan h~ gifra khoa h<;>c
va cong ngh~, khoa h<;>c
huang t6i kham
pha, tim hi€u, giai thich th~ gi6i; con cong ngh~~d\la tten nhfrng thanh t\lu clla
khoa h<;>c,
t~o ra cac san phAm, dich V\l cong ngh~ d€ giai quy~t cac v~n dS d~t ra
trong th\lc ti€n, cai t~o th~ gi6i, dinh hinh moi trucmg s6ng cua con nguai.
Trong Chuong trinh giao d\lc ph6 thong, giao d\lc cong ngh~ cho h<;>csinh
duqc th\lc hi~n til lOp3 d~n lOp 12 thong qua mon Tin h<;>c
va Cong ngh~ a c~p ti€u
h<;>c
va mon Cong ngh~ a c~p THCS va c~p THPT. Cong ngh~ Ia mon h<;>c

bAtbUQc
trong giai do~n giao d\lc cO'ban, la mon h<;>c
l\la ch<;>n
thuQc nhom Cong-ngh~ va
Ngh~ thu~t trong giai do~n giao d\lc djnh huang nghS nghi~p.
Cung v6i Toan h<;>c,
Khoa h<;>c
t\l nhien, mon Cong-ngh~ gop ph~n thuc dAy
giao d\lc STEM a ph6 thong - mQt trong nhfrng xu huang giao d\lc dang duqc
coi tr<;>ng
t~i Vi~t Nam va a nhiSu qu6c gia tren th~ gi6i.
Chuong trinh mon Cong ngh~ hinh thanh; phM tri€n a h<;>csinh nang I\lc
cong ngh~ va nhfrng phAm ch~t d~c thu trong linh V\lCki thu~t, cong ngh~ d€ h<;>c
t~p, lam vi~c hi~u qua trong moi truOng cong ngh~ a gia dinh, nha truOng, xii hQi
va I\la ch<;>n
nganh nghS thuQc cac linh V\lCki thu~t, cong ngh~; d6ng thai cung
v6i cac mon h<;>c
va ho~t dQng giao d\lc khac, gop ph~n hinh thanh, phat tri€n cac
phAm ch~t chit y~u, cac nang l\lc chung; th\lc hi~n cac nQi dung xuyen chuong
trinh nhu phat tri€n bSn vfrng, bi~n d6i khi h~u, sir d\lng nang Iuqng ti~t ki~m va
hi~u qua, tai chinh,...

Nang 11!ccong ngh¢
56


Chuang trinh giao due cong nghe diroc xay dung tren co sa k~ thira va phat
trien chuang trinh mon Cong nghe hien hanh; c~p nhat nhtrng xu huong quoc t~
v€ giao due cong nghe ph6 thong; coi trong giao due huang nghiep trong mon
hoc tren ca hai phuong dien dinh huang va trai nghiem nghe; ti~p can giao due

STEM va phan anh duoc tinh thAn co ban cua cuoc each mang cong nghiep IAn

thir nr.
Chuang trinh mon Cong nghe co b<3nmach nQi dung chinh g6m: Cong nghe
va dai s<3ng;Linh VlJCsan xu~t chu yeu; Thi~t k~ va d6i moi cong nghe; Cong nghe
va huang nghiep, Trong do, co nhtrng noi dung co ban, c<3t15i, ph6 thong cit ca
hoc sinh d€u phai hoc, co nhtrng nQi dung co tinh di[lcthu, chuyen bi~t nh~m dap
ung nguy~n v<;>n~,sa thich cua h<;>csinh, phu hgp v6i· yeu cAu cua tUng dia
phuang, vung mien.

<) ti~u h<;>c,h<;>csinh dugc kham pha th~ gi6i ki thu~t, cong ngh~ thong qua
cac chu d€ dan gian v€ cong ngh~ va dai s<3ng,mQt s<3san phAm cong ngh~
trong gia dinh rna h<;>csinh ti~p xuc h~ng ngay, an toan v6i cong ngh~ trong gia
dinh; dugc trai nghi~m thi~t k~ ki thu~t, cong ngh~ thong qua cac ho~t dQng thu
cong ki thu~t, I~p rap cac mo hinh ki thu~t dan gian.

<) THCS, h<;>csinh dugc trang bi nhung tri thuc v€ cong ngh~ trong ph~m vi
gia dinh; nhfrng nguyen Ii co ban v€ cac qua trinh san xu~t chu y~u; hi~u bi~t
ban dAu v€ tu duy thi~t kS; phuang phap IlJa ch<;>n,trai nghi~m ngh€ cung v6i
thong tin v€ cac ngh€ nghi~p thuQc cac linh VlJCsan xu~t chu y~u thong qua cac
chu d€: Cong ngh~ trong gia dinh; Nong - lam nghi~p va thuy san; Cong nghi~p
va thi~t k~ ki thu~t; Cong ngh~ va hu6ng nghi~p. CU<3ic~p THCS, ngoai cac nQi
dung c<3t15i rna t~t ca h<;>csinh d€u phai h<;>c,h<;>csinh dugc IlJa ch<;>nh<;>ccac nQi
dung khac nhau phu hgp v6i di[lcdi~m tam - sinh Ii va hung thu cua ban than,
phu hgp v6i di[lcdi~m va di€u ki~n cua m6i -dia phuang.
NQi dung mon Cong ngh~ trong giai do~n giao d\lc dinh huang ngh€ nghi~p
chu tr<;>ngt6i nhung ki~n thuc t6ng quan, d~i cuang va dinh hu6ng ngh€ v€ ki
thu~t, cong ngh~ thong qua cac nQi dung v€ ban ch~t cua cong ngh~, vai tro va
anh huang cua cong ngh~ v6i dai s<3ngxii hQi, m<3iquan h~ giua cong ngh~ v6i
cac linh VlJCkhoa h<;>ckhac; cac tri thuc, nang IlJc n€n tang cua linh VlJCki thu~t,

cong ngh~ thuQc mQt trong hai dinh huang Cong nghi~p va Nong nghi~p rna h<;>c
sinh IlJa ch<;>nsau khi t<3tnghi~p.
D~y h<;>cmon Cong ngh~, cAn v~n d\lng Iinh ho~t cac phuang phap, ki thu~t
d~y h<;>cphat huy tinh chu dQng, sang t~o, tich ClJCva phu hgp v6i SlJ hinh thanh
va phat tri~n nang IlJc, phAm ch~t cho h<;>csinh; coi tr<;>ngh<;>ct~p dlJa tren hanh
dQng, trai nghi~m; coi tr<;>ngthlJc hanh, v~n d\lng ki~n thuc giai quy~t cac v~n d€
thlJc ti~n nh~m nang cao hung thu h<;>ct~p cua h<;>csinh.
Giao vi en va h<;>csinh cAn khai thac co hi~u qua h~ th<3ngcac thi~t bi d~y h<;>c
t<3ithi~u thea nguyen Ii thi~t bi, phuang ti~n d~y h<;>cIa ngu6n tri thuc v€ d<3i
tugng cong ngh~. cAn coi tr<;>ngcac ngu6n tu Ii~u ngoai sach giao khoa; khai thac

57


loi th6 cua cong nghe thong tin va truyen thong trong day hoc tren cac phuong
dien luu trit tri thirc, da phuong tien, mo phong, k6t n6i, moi tnrong h9C tap,
Khi danh gia k€t qua giao due, cAn su dung da dang cac phuong phap, hinh
thirc danh gia khac nhau bao dam danh gia toan dien h9C sinh; chu trong danh
gia bang quan sat trong danh gia theo ti€n trinh va danh gia theo san pham. Voi
m6i nhiem vu h9C tap, tieu chi danh gia dUQ'Cthiet k6 dAy du, dua tren yeu cAu
cAn dat va duoc cong b6 ngay ill dAu dS dinh huang cho h9C sinh trong qua trinh
thirc hien nhiem vu h9C tap; cong cu danh gia phai phan anh duoc yeu cAu cAn
dat neu trong m6i chu d€, m~ch n9i dung.
CAn co sv k6t hqp gifra danh gia qua trinh va danh gia t6ng k6t; trong do,
danh gia qua trinh phai duQ'Cti€n hanh thuemg xuyen, lien t\lC va tich hqp vao
trong cac ho~t d9ng d~y h9C, dam bao m\lc tieu danh gia vi sv ti6n b9 cua h9C
sinh; khuy€n khich tv danh gia va danh gia d6ng d~ng.
DS triSn khai thanh cong chuO'ng trinh nay, giao vien cAn thay d6i m~nh me
nh~n thuc vS vai tro, vi tri cua giao d\lc cong ngh~ ph6 thong. Cac cO'sa giao
d\lC cAn dam bao d9i ngfi giao vien d~y cong ngh~ du v€ s6 luqng, dUQ'cdao t~o

dung chuyen mono Vai cac truemg su ph~m, ben c~nh dao t~o giao vi en nganh
Su ph~m Ki thu~t Cong nghi~p va Su ph~m Ki thu~t Nong nghi~p, cAn sam triSn
khai dao t~o giao vien nganh Su ph~m Cong ngh~.

a

Cac cO'sa giao d\lC cAn duQ'c trang bi dAy du cac phuong ti~n, thi€t bi d~y
h9C t6i thiSu theo yeu cAu; cAn thi€t k€, triSn khai phong h9C b9 mon Cong ngh~
theo dinh huang thvc hanh va trai nghi~m, k6t n6i va h6 trQ' vai ho~t d9ng giao
d\lc STEM, nghien cUu khoa h9C ki thu~t danh cho h9C sinh trung h9C, v~n d\lng
ki€n thuc lien mon dS giai quy6t cac vein d€ thvc tien.
2.16. Tin h9C
Mon Tin h9C gifr vai tro chu d~o trong vi~c chuAn bi cho h9C sinh kha nang
tim ki6m, ti€p nh~n, rna r9ng tri thuc va sang ~o trong thai d~i thong tin, k€t n6i
va toan cAu hoa; h6 trQ' d~c lvc h9C sinh tv h9C va t~p nghien cuu; t~o cO' sa
vfrng ch~c cho vi~c (rug d\lng cong ngh~ ki thu~t s6, ph\lC V\l phat triSn n9i dung
ki6n thuc mai, triSn khai phuong thuc giao d\lc mai va hi~n d~i cho teit ca cac
mOnh9C.
Trong chuong trinh giao d\lc ph6 thong mai, vi tri, vai tro cua mon Tin h9C
co nhi€u thay d6i: Til lap 3 den lap 9, Tin h9C la mon b~t bU9c co phan hoa
(trong chuong trinh hi~n hanh la m6n tv ch9n); d ceip THPT, Tin h9C la mon
h9C duQ'c Iva ch9n theo nguy~n v9ng va dinh huang ngh€ nghi~p cua h9C sinh,
phan hoa theo 2 dinh huang "Tin h9C ung d\lng" va "Khoa h9C may tinh" (trong
chuong trinh hi~n hanh khong phan hoa).
Mon Tin hc;>csu m~ng giup h9C sinh hinh thanh va phM triSn nang Ivc tin
h9C vai nam thanh phAn la: su d\lng va quan Ii cac phuong ti~n cong ngh~ thong
tin va truy€n thong; ung xu phil hqp trong moi truemg s6; giai quy€t vein d€ vai
58

sir h6 tro cua cong nghe thong tin va truyen thong; irng dung cong nghe thong
tin va truyen thong trong h9C t~p va nr h9C; hop tac trong moi tnrong s6. D6ng

thai, thong qua n9i dung h9C t~p va phirong phap t6 chtrc hoat dong h9C tap,
mon Tin h9C gop phan cung cac men hoc va hoat d9ng giao due khac hinh
thanh, phat trien cho h9C sinh nhirng pham chat chu y€u va nang lire chung da
diroc xac dinh trong chuang trinh t6ng thS.
Chuang trinh mon Tin h9C chon IQccac n9i dung co ban cua ba mach kien
thirc hoa quyen: H9C v~n s6 hoa pho thong (Digital Literacy, vi€t t~t: DL), Cong
nghe thong tin va truyen thong (Information and Communication Technology,
viet t~t: lCT) va Khoa h9C may tinh (Computer Science, vi€t t~t: CS); quan tam
dung mire d€n n9i dung v~ d;;10dire, van hoa, phap lu~t va anh huang cua tin h9C
len xa hoi; chu y d€n nhung ki€n thuc chu~n bi S\l thich ung vai Ian song Cach
m;;1ngcong nghi~p l~n thu 4.
Vai 3 m;;1chtri thuc CS, lCT va DL, n9i dung cua chuang trinh dugc t6
chuc thanh 7 chu d~ Ian xuyen sU6ttrong ca 3 c~p h9C, g6m: May tinh va xa h9i
tri thuc; M;;1ngmay tinh va Internet; T6 chuc lUlltru, tim ki€m va trao d6i thong
tin; D~o duc, phap lu~t va van_boa trong moi truang s6; Ung d\lng tin hQc; Giai
quy€t v~n d~ vai S\ltrg giup cua may tinh va Huang nghi~p vai tin hQC.

a giai dO;;1ngiao d\lc cO'ban, mon Tin h9C giup hQc sinh hinh thanh va phcit
tri~n kha nangung d\lng tin hQc, lam quen va su d\lng Internet; buac d~u hinh
thftnh va phat tri~n tu duy giai quy€t v~n d~ vai S\l h6 trg cua may tinh; hi~u va
tuan thea cac nguyen t~c cO'ban trong chia se va trao d6i thong tin.

a ti~u h9C, h9C sinh chu y€u h9C su d\lng cac ph~n m~m dan gian h6 trg
hQc~p va su d\lng thi€t bi ki thu~t s6 tuan thea cac nguyen t~c giu gin suc khoe,
d6ng thai buac d~u dugc hinh thanh tu duy giai quy€t v~n d~ co S\l h6 trg cua
may tinh.

a THCS, h9C sinh h9C su d\lng, khai thac cac ph~n m~m thong d\lng lam ra
cac san ph~m ph\lc V\l hQc t~p va sinh hO;;1t;th\lc hanh phat hi~n va giai quy€t
v~n d~ m9t cach sang t;;1ovai S\l h6 trg cua cong C\lva cac h~ th6ng 1\f d9ng hoa
cua cong ngh~ ki thu~t s6; hQc t6 chuc lUlltru, quan Ii,tra CUuva tirri ki€m du
li~u s6, danh gia va l\la ch9n thong tin.

a

giai dO;;1ngiao d\lc dinh huang ngh~ nghi~p, n9i dung mon Tin hQc dugc
t6 chuc thanh cac chu d~ con b~t bU9Cva chu d~ con l\la chQnthea djnb huang
Tin hQc ung d\lng ho~c thea dinh huang Khoa hQc may tinh. Dinh huang Tin
hQc ung d\lng dap ung m\lc dich su d\lng h~ th6ng may tinh d~ nang cao hi~u
qua hQc t~p, lam vi~c, gop ph~n phcit tri~n cac dich V\l ki thu~t s6 cho xa h9i s6
hoa. Dinh huang Khoa hQc may tinh dap (rng m\lc dich buac d~u tim hi~u
nguyen Ii hO;;1td9ng cua h~ th6ng may tinh, phcittri~n tu duy may tinh, kha nang
tim toi kham pha, kha nang phat tri~n ph~n m~m va djch V\lgia trj gia tang tren
h~ th6ng may tinh. Nh~mchu~n bi cho h9C sinh m9t s6 hi~u bi€t ban d~u v~ CU9C
cach m;;1ngcong nghi~p l~n thu tu, chuang trinh mon Tin hQc co m9t s6 chu d~
59


hien dai nhu: Gioi thieu h9C may va Khoa h9C dfr lieu, Gioi thieu Tri tu~ nhan
tao, Internet van vat, Dien toan dam may, ...
Ben canh nQi dung giao due c6t 16i (70 tiet/l6p/nam h9C), trong m6i nam

h9C, h9C sinh co thS chon h9C mot s6 chuyen dc3(35 tietll6p1 nam) tuy theo sa
thich, nhu c~u va dinh huong nghe nghiep. Nhtrng chuyen dc3thuoc dinh huang
Tin h9C irng dung nham tang cuong thuc hanh (rug dung tin h9C, giup h9C sinh
thanh thlthirc cho h9C t~p va CU9Cs6ng: Nhfrng chuyen dc3thuoc dinh hirong Khoa h9C

may tinh nham tang cuong kien thirc vc3thiet ke thuat toan, vc3irng dung cua mQt
s6 mo hinh t6 chirc dfr lieu va vc3lap trinh dic3ukhien robot giao due.
Chuong trinh mon Tin h9C,co tinh rna cao, thS hi~n a nhfrng nQi dung Iva
ch9n; a ch6 chuong trinh khong ph\l thuQc vao thiet bi 'C\lthS, khong phan bi~t
ph~n mc3mva h9C li~u rna hay dong. Vi~c h9Cva (rug d\lng tin h9C khong bi dong
khung trong nha truang ph6 thong rna duqc triSh khai ca cr trong va ngoai nha
truemg (t~i nha, qua m~ng may tinh, qua Internet, trong cau l~c bQ). Thiet ke co
tinh rna t~o thu~n lqi 'cho vi~c triSn khai chuong trinh thich hqp v6i dic3uki~n C\l
thS clla cac dia phuong va d6i tuqng h9Csinh.
DS dap (rug duqc nhu c~u ngu6n nhan Ivc trong cach m~ng cong nghi~p l~n
thu tu, chuong trinh mon Tin h9c dinh huang mQtph6 rQng cac nganh nghc3cho
cac d6i tuqng h9Csinh khac nhau, g6m ca cac ngann chuyen sau va cae nganh (rug
d\lng.
Chuong trinh khai thac m~ch kien thuc Khoa h9C may tinh v6i dll 4 yeu t6
giao d\lC STEM: Khoa h9C (S), cong ngh~ (T), ki thu~t (E), toan h9C (M) va
Cong ngh~ s6 la cong ngh~ nc3nUmg ket n6i cac cong ngh~ hi~n d~i nhAm d~y
m~nh giao d\lc STEM, phluqng Ichuong trinh cao.
Chuong trinh mon Tin h9C coi vi~c d6i m6i phuong phap giao d\lc la mQt
tr9ng tam. chuong trinh dc3cao cac phuong phap d~y h9Ctich cvc; ket hqp d~y Ii
thuyet v6i thvc hanh, yeu c~u h9C sinh lam ra san ph~m s6 clla ca nhan va clla
nhom, khuyen khich lam dv an h9C t~p; khai thac ph~n c(rug, ph~n mc3m,ngu6n
h9C li~u co tren Internet va cac thiet hi· ki thu~t s6 dS d~y h9C. Ngoai ra, giao
vien c~n khai thac cac nQi dung d9C them vc3ljch sir v~n dc3,vc3ung d\lng kien
thuc vc3cac thanh tvu m6i Clla cong ngh~ kI thu~t s6 trong cach m~ng cong
nghi~p l~n thu tu, kich thich h9C sinh tv kham pha, tv h9C. MQt s6 Chll dc3lien
quan trvc tiep den l~p lu~n, suy di~n logic, tu duy thu~t toan va giai quyet v~n dc3
co thS duqc d~y h9Ckhong nh~t thiet phai co may tinh.
Chuong trinh mon Tin h9C ap d\lng.cac phuong phap dcinhgia ket qua h9C
~p nhu danh gia thong qua cac cau hoi, bai ~p, bai thvc hanh va san ph~m clla

h9Csinh (ket qua thvc hanh, ket qua dv an,...); coi tr9ng vi~c dcinhgia kha nang v~n
d\lng kien thuc tin h9CdS giai quyet v~ dc3thvc ti~n khong chi a nhfrng tinh hu6ng
trong nha truemg rna ca a nha va ngoai xa hQi.

60


DS bao dam viec day va h9C thea chuang trinh rnon Tin h9C, cac co

sa

giao due c~n co trang thiet bi t6i thieu nhir sau: phong may tinh duoc kSt n6i
Internet va n6i mang LAN; cac may tinh dS ban co c~u hinh du cai d~t diroc cac
h~ di~u hanh va phan mem thong dung, co loa, tai nghe, micro, camera. C~n bao
dam trong gio h9C thuc hanh, s6 hrong t6i da h9C sinh su dung chung mot may
tinh a tiSu h9C la 3, a THCS la 2 va a THPT la 1 h9C sinh; m6i phong h9C tin
h9C (ca li thuyet va thirc hanh) c~n co m9t may chieu; trong gio h9C chuyen d~
v~ Robot giao due m6i nhom 8 h9C sinh c~n co it nhat 1 Robot giao due dS thirc
hanh; cac may tinh cua nha tnrong c~n dtroc cai d~t h~ di~u hanh va cac phan
mern (rug dung hoac rna nguon rna, hoac co ban quyen hay mi~n phi. Cac
truang nen trang bi them cac thiSt bi ki thu~t s6 hi~n d:;tinhu may anh s6, may
tinh bang, thiSt bi thong minh (di~n tho:;tithong minh, robot giao d\lc,...). Vai
nhfing truang chua du di~u ki~n, co thS thu th~p hinh 'anh cac thiSt bi do tren
m:;tngdS giai thi~u cho h9C sinh.
2.17. Am nh:;tc
Am nh:;tcla mon h9C b~t bU9Ca giai do:;tngiao d\lCcO'ban (c~p tiSu h9C va
c~p THCS). d giai do:;tn giao d\lC dinh huang ngh~ nghi~p (c~p THPT), Am
nh:;tcla mon h9C duQ'c llJa ch9n thea sa thich va dinh. huang ngh~ nghi~p cua
h9C sinh.
Chuang trinh mon Am nh:;tcgiup h9C sinh hinh thanh, phat triSn nang llJc

am nh:;tcdlJa tren n~n tang kiSn thuc am nh:;tcph6 thong va cac ho:;ttd9ng h9C
t~p da d:;tngdS trai nghi~m va kham pha ngh~ thu~t am nh:;tc;nuoi duoog cam
xuc th§m mi va tinh yeu am nh:;tc,nh~n thuc dUQ'cSlJ da d:;tngcua thS giai am
nh:;tcva m6i lien h~ giua am nh:;tcvai van hml, lich sir, xa h9i cling cac lo:;tihinh
ngh~ thu~t khac, hinh thanh y thuc bao v~ va ph6 biSn cac gia tri am nh:;tctruy~n
th6ng; co dai s6ng tinh th~n phong phu vai nhfing ph§m ch~t cao dt;p, co dinh
huang ngh~ nghi~p phli hQ'p,phat huy ti~m nang ho:;ttd9ng am nh:;tcva phat
triSn cac nang llJc chung cua h9C sinh.
Nang llJc am nh:;tcrna chuang trinh mon Am nh:;tct~p trung hinh thanh va
phat triSn a h9C sinh bao g6m cac thanh ph~n sau:
ThS hi~n am nh:;tc:biSt tai hi~n, trinh bay ho~c biSu di~n am nh:;tcthong qua
cac ho:;ttd9ng hat, chO'inh:;tcc\l, d9Cnh:;tcvai nhi~u hinh thuc va phong cacho
Cam th\l va hiSu biSt am nh:;tc:biSt thu6ng thuc va cam nh~n nhfing gia tri n6i
b~t, nhfing·di~u sau s~c va dt;p de cua am nh:;tcduQ'cthS hi~n trong mc ph§in ho~c
m9t b9 ph~n cua mc ph§m; biSt biSu 19thai d9 va cam xuc b~ng lai noi va ngon
ngu cO'thS; biSt nh~ xet va dcinhgia v~ cac phuang ti~n di~n tel cua am nh:;tc.
(rng d\lng va sang t:;toam nh:;tc:biSt kSt hQ'pva v~n d\lng kiSn thuc, ki nang
am nh:;tcvao thlJc ti~n; ung tac va biSn t~u, dua ra nhfing y tuang ho~c san ph§m
am nh:;tchay, d9C dao; hiSu va su d\lng am nh:;tctrong cac m6i quan h~ vai lich
su, van hoa va cac lo:;tihinh ngh~ thu~t khac.
61


NQi dung giao due c6t loi cua chuong trinh bao g6m: hat, nghe nhac, doc
nhac, nhac cu, li thuyet am nhac va thirong thirc am nhac.
Hat la nQi dung quan trong va xuyen su6t chuong trinh mon Am nhac,
gorn: bai hat tu6i hoc sinh, dan ca Viet Nam, bai hat mroc ngoai. Hop xirong
duoc hoc tnrong THPT.
.

a

Nghe nhac la hoat dQng gom: nghe nhac khong Uri, nghe nhac c6 Uri.
Doc nhac g6m cac nQi dung: cac mftu am ngan, don gian, d~ doc, am vue
phu hop voi dQ tu6i giong Do tnrong (tir lap 1 dSn lap 3), bai luyen t~p co ban
vS quang, vS tiSt tftu, bai doc nhac a giong Do tnrong (nr lap 4 dSn lap 5), kSt
hop giong Do tnrong va La thir (nr lap 6 dSn lap 9), ...

a

VS nhac cu, chuang trinh mon Am nhac xac dinh nh~c C\ltiSt tftu duqc d~y
cho tftt ca h<)c sinh. Nha trucmg c6 th~ hJa ch<)n d~y h<)c nh~c C\l tiSt tftu b~ng:
nh~c C\l go Vi~t Nam {tr6ng nh6, song loan, thanh phach, ...), nh~c C\l go nuae
ngoai (bell, maracas, tambourine, triangle, wood guiro, xylophone, ...), dQng tac
tay, chan (v6 tay, gi~m chan, bung ng6n tay, ...) ho~c nh~c C\l Wlam. Nh~c C\l
giai di~u la nQi dung khuySn khich cac trucmg thlJc hi~n khi du diSu ki~n vS thiSt
bi d~y h<)c, nang llJc cua giao vien, ... Nha truang c6 th~ llJa ch<)n d~y h<)c nh~c
C\l giai di~u b~ng nh~c C\l Vi~t Nam (sao truc, dan t'rung, ...) ho~c nh~c C\l nuac
ngoai (ken phim, dan phim di~n tu, recorder, ukulele, guitar, ...). Nhung yeu cAu
cAn d~t vS nh~e C\lgiai di~u chi ap d\lng vai h<)csinh duqc h<)cnQi dung nay.
Li thuySt am nh~c duqc d~y trong chuong trinh mon Am nh~c la nhung
kiSn thuc ca ban, ph6 thong va mang tinh ung d\lng, lam nSn tang cho cac ho~t
dQng thlJe hanh am nh~c, g6m cac nQi dung: ki hi~u am nh~c va cac lo~i nhjp,
mQt s6 kiSn thuc ca ban khac. Li thuySt am nh~c khong h<)c tach bi~t rna duqc
tich hqp trong cae nQi dung hat, nh~e C\l, d<)cnh~c.
NQi dung thuang thuc am nh~c trong chuong trinh g6m: tim hi~u nh~c C\l,
cau chuy~n am nh~c, tac gia va tac phfim, hinh thuc bi~u di~n va th~ lo~i am
nh~c, am nh~c va dai s6ng. Cac nQi dung duqc b6 tri d~y h<)c phu hqp vai kha
nang nh~n thuc va nang llJc cua h<)c sinh trong tUng cftp h<)c.
Chuong trinh mon Am nh~c thlJC hi~n phuong phap d~y va h<)c thea xu

huang giao d\lc hi~n d~i, phat huy tinh tich ClJC,chu dQng, sang t~o cua h<)c sinh
trong h<)c t~p va phat tri~n tiSm nang ho~t dQng am nh~c. giao vien chu dQng
xay dlJllg moi truang h<)ct~p than thi~n d~ h<)c sinh c6 ca hQi giao tiSp, hqp tac,
trai nghi~m, tim toi kiSn thuc va phat huy tiSm nang am nh~c; linh ho~t kSt hqp
nh6m phuong phap d~y h<)c dung lai vai nh6m phuong phap t6 chuc ho~t dQng;
tang cuang cho h<)csinh trai nghi~m va kham pha ngh~ thu~t am nh~c thong qua
h<)c trong lap, xem bi~u di~n ca nh~c, tham quan di san van hoa, giao luu vai
cac ngh~ si, nh~c si, ngh~ nhan; danh thai gian thich hgp cho nhiing h<)c sinh e6
nang khiSu am nh~c thlJc hi~n vai tro h~t nhan va phat tri~n nang llJc am nh~c ca
nhan. Can cu vao nQi dung d~y h<)c, yeu cAu cAn d~t va diSu ki~n thlJc tS, giao
vien v~n d\lng linh ho~t cae ho~t dQng d~y h<)c am nh~c d~e thu (nghe, d<)c, tai

62


---------

hien, phan irng, trinh di~n, phan tich, danh gill, irng dung, sang tao) cho phil hop
va hieu qua; sir dung nhtrng nhac cu co cao dQ chuan dS giup h9C sinh phat trien
ki nang nghe va hat dung nhac,
Danh gia ket qua giao due trong mon Am nhac nham cung c~p thong tin
chinh xac, kip thai, co gia tri v~ mire dQ dap irng yeu c~u c~n dat cua chuang
trinh va sir tien bq cua h9C sinh; huang d§.n,di~u chinh hoat dQng day h9C, quan
li va phat trien chuang trinh dS nang cao chat hrong giao due am nhac. giao vien
danh gia pham ch~t va nang 19c dua vao nhfrng yeu c~u c~n dat; ket hop danh
gia dinh tinh voi danh gia dinh hrong; chu trong danh gia chan doan ket hgp vai
danh gia qua trinh h9C t~p, luy~n ~p, biSu di~n, sang t~o am nh~c dS th~y dugc
sg tien bQcua h9C sinh v~ y thuc, v~ nang Igc am nh~c.
DS thgc hi~n chuang trinh, a nhung nO'ico di~u ki~n thu~n Igi, c~n b6 tri
phong h9C rieng cho mon Am nh~c, vi tri cach bi~t vai cac phong h9c khac ho~c

a t~ng cao nh~t dS cach am. Phong h9C Am nh~c c~n su d\lng lo~i ban ghe d~ di
chuySn, d~ xep g9n, t~o khong gian cho h9C sinh v~n dQng, tham gia cac ho~t
dQng am nh~c ho~c biSu di~n; co til, gia dS c~t giu cac thiet bi d~y h9c; co bang
viet, cac phuang ti~n nghe nhin (may tinh, may chieu, man hinh, ...), thiet bi
phong chay va chua chay; co nQi quy phong h9C.
2.18. MTthu~t
Mr thu~t la mon h9C bAtbUQctil lap 1 den lap 9. Til lap 10 den lap 12, MT
thu~t la mon h9C dugc Iga ch9n theo nguy~n V9ng va dinh huang ngh~ nghi~p
cua h9C sinh.
Mon MTthu~t hinh thanh, phat triSn a h9C sinh nang Igc mr thu~t, mQt biSu
hi~n cua nang Igc thk mr, vai cac thanh ph~n: Quan sat va nh~n thuc thAm mr,
Sang t~o va frng d\lng thAm mr; Phan tich va danh gia thAm mr. D6ng thai,
thong quacac d6i tugng thAmmr (thien nhien, con nguai, san phAm mr thu~t, tac
phAm mr thu~t) va phuang phap giao d\lc tich cgc, mon Mr thu~t giup h9C sinh
nuoi du5ng cam xuc thAmmr v~ ban than va the giai xung quanh, tinh yeu ngh~
thu~t va cUQcs6ng, b6i du5ng ni~m tg hao v~ truy~n th6ng van hoa, ngh~ thu~t
dan tQc, phat triSn dai s6ng thAm mr cua ca nhan va cQng d6ng; n!n luy~n cho
h9C sinh duc chuyen c~n, tinh trung thgc, tinh yeu lao dQng, y thuc trach nhi~m,
tinh tglgc, tinh th~n hgp tac trong giai quyet d~ h9Ct~p va v~n d\lng thgc ti~n,...
Chuang trlnh mon MTthu~t dugc xay dgng theo hai m~ch nQi dung MTth\l~t
t~o hinh va MTthu~t ung d\lng, trong do n~n tang kien thuc cO'ban dga tren cac
yeu t6 va nguyen Ii~o hinh.
<) c~p tiSu h9C,nQi dung giao d\lc g6m Li lu~n va lich su mr thu~t, HQi ho~,
D6 ho~ Dieu khAc,Thu cong; trong do, nQidung Li lu~n va lich su rnlthu~t dugc
giai h~n trong ph~m vi lam quen vai tac gia, san phAm,tac phAm,di san van hoa
ngh~ thu~t va dugc giai thi~u, 16ngghep trong thgc hanh, thao lu~ mr thu~t.

63

o c~p THCS, nQidung giao due g6m Li luan va lich su ml thuat, HQihoa, D6
hoa, Dieu khac, ThiSt kS cong nghiep, ThiSt kS thai trang, Thiet kS d6 hoa; trong
do, nQi dung Li luan va lich su mi thuat dircc gioi han trong pham vi tim hieu tac
gia, san pham, tac pharn, di san van hoa nghe thuat va diroc gioi thieu, l6ng ghep
trong thirc hanh, thao luan mi thuat,

o c~p THPT, hoc sinh m6i lap

10, 11, 12duqc Iva chon-l trongl0 nQi dung,
bao gom: Li luan va lich sir mi thuat, HQi hoa, D6 hoa, Dieu khac, ThiSt kS cong
nghiep, ThiSt kS thai trang, ThiSt kS db hoa, ThiSt kS mi thuat san khau, di~n
anh, ThiSt kS mi thuat da phuong ti~n, KiSn truc. NQi dung Li lu~n va lich su mI
thu~t vira duqc thvc hi~n dQc l~p vira 16ng ghep trong thvc hanh, thao lu~n mI
thu~t. Ben cC;lnhdo, chuong trinh thiSt kS cac chuyen d~ h<)ct~p danh cho nhung
h<)csinh yeu thich va co thien huang mI thu~t; m6i nam h<)c,h<)csinh duqc Iva
ch<)n3 chuyen d~ vai t6ng thai luqng 35 tiSt.
MD hinh khai quat chuang trinh giao d1:lcmi thugt:

Chuong trinh man Mithu~t d~ cao cac phuO'ngphap giao d\lc phat huy tinh
tich cvc, tt! giac, chu dQng, sang tC;locua nguai h<)c,trong do nh~n mC;lnhyeu c~u
tich hqp, 16ngghep nQidung IithuySt trong thvc hanh, thao lu~n, kSt hqp lien h~
kiSn thuc, kI nang cua man MI thu~t vai kiSn thuc, kI nang cua cac man h<)c,
hOC;lt
dQng giao d\lc khac mQt cach phil hqp, thiSt thvc.
Chuong trinh man Mi thu~t chu tr<)ngdC;lyh<)ctrai nghi~m; v~n d\lng linh
hOC;lt
cac phuong phap, kI thu~t dC;ly
h<)cva cac hinh thuc t6 chuc, khong gian hOC;lt
dQng h<)ct~p nh~m huy dQng kiSn thuc, kinh nghi~m, kich thich tri tu6ng tuqng,
tu duy hinh anh th~m mI cua h<)csinh, tC;locO'hQi d~ h<)csinh duqc v~n d\lng kiSn

thuc, kI nang vao thvc hftnh, th~ nghi~m y tucmg sang tC;lova dua cac san ph~m
sang tC;lovao dai s6ng; coi tr<)ngkSt hqp phuong phap giao d\lc vai khai thac, su
d\lng hqp IithiSt bi dC;ly
h<)c,mC;lllg
Internet, t~n d\lng cac ch~t li~u, v~t li~u sfuIco
a dia phuong.
Chuong trinh man Mithu~t xac dinh m\lc tieu danh gia kSt qua giao d\lc mI
thu~t la cung c~p thong tin chinh xac, kip thai, co gia tri v~ muc dQ dap (rng yeu
c~u c~n dC;lt
v~ ph~m ch~t, nang Ivc va sv tiSn bQcua tUng h<)csinh; giup h<)csinh

64


tv' danh,gia S\I tien b9 cua ban than va tv' di~u chinh hoat d9ng hoc t~p; giup giao
vien biet dtroc nhtrng tien b9 va han che cua hoc sinh, ill d6 c6 hu6ng d~n kip thai
cho hoc sinh va di~u chinh ke hoach giao due, hoat d9ng day hoc mot each phil
hop; giup nha quan li hieu ra chat hrong giao due, lam din cir dS c6 nhtrng di~u
chinh va nang cao ch~t hrong giao due; giup cha me hoc sinh hieu ra nhtrng tien
b9 cua con va c6 nhtrng bien phap, phoi hop giao due voi nha tnrong, D6i nrong
danh gia la san pham va qua trinh hoc ~p, ren luyen cua hoc sinh.
Viec danh gia pham ch~t cua h<;>csinh trong mon Mi thu~t chu yeu duqc
th\Ic hi~n b~ng phuang phap dinh tinh, thong qua quan sat, ghi chep, nh~n xet
b~ng lai v~ thai d9, tinh cam, hanh vi ung xu cua h<;>c
sinh khi tham gia cac ho:;tt
d9ng mi thu~t. Vi~c danh gia nang l\Ic d~c thil cua mon h<;>cchu yeu duqc th\Ic
hi~n b~ng phuang phap dinh luqng; coi tr<;>ng
danh gia kha nang v~n d\lng kien
thuc, ki nang cua h<;>c
sinh trong h<;>c

t~p va nhung tinh hu6ng khac nhau; chu y
danh gia vi S\Itien b9 cua h<;>c
sinh. Cac cong C\ldanh gia bao dam tinh tin c~y,
toan di~n, khach quan, chinh xac va phan h6a; ket hqp, v~n d\lng linh ho~t cac
phuang phap va hinh thuc danh gia, bao g6m vi~c h<;>c
sinh t\I danh gia, danh gia
d6ng d~ng; quan tam den nhung h<;>csinh c6 S\I khac bi~t so vai cac h<;>csinh
khac v~ tam Ii, sa thich, v~ kha nang va di~u ki~n t6i thiSu h<;>c
t~p. Nha truang
thong tin kip thai v~ thai diSm danh gia, hinh thuc danh gia, cong C\ldanh gia dS
h<;>c
sinh chu d9ng tham gia qua trinh danh gia.
Chuang trinh mon Mi thu~t khuyen khich giao vien ket hqp hai hoa giua
danh gia thuang xuyen (qua trinh) va danb gia t6ng ket (dinh ki); trong d6, danh
gia thuang xuyen duqc thlJc hi~n trong toan b9 tien trinh d~y h<;>cva tich hqp
trong cac ho~t dQng d~y h<;>c;
danh gia t6ng ket duqc th\Ic hi~n a thai diSm gan
ho~c cU6im9t giai do:;tnh<;>c
t~p (cu6i h<;>c
ki, cu6i nam h<;>c,
cu6i c~p h<;>c).
DS thlJc hi~n chuang trinh mon Mi thu~t, my vao di~u ki~n th\ICti~n a dia
phuang, giao vien, nha truang can chuftn bi thiet bi d:;tyh<;>c
can thiet, phil hqp vai
n9i dung giao d\lCtrong chuang trinh, nhu: .phong h<;>c
b9 mon va d6 dilng, thiet
bi trong phong h<;>c;
tranh, anh, m~u ve,...; bang rna hinh anh, video, tu li~u,...; h<;>a
phftm, v~t li~u s~n c6,...; va khong gian h<;>c
t~p (trong lap, ngoai lap).

Ngoai cac thiet bi d~y h<;>c
t6i thiSu duqc quy dinh trong danh m\lc do B9
Giao d\lCva Dao t~o ban hanh, nha truang khuyen khich giao vien, h<;>c
sinh tv'
lam thiet bi d~y h<;>c;
d6ng thai, ph6i hqp, huy d9ng SlJgiup dO'cua cac ca nhan,
t6 chuc a dia phuO'ngdS b6 sung thiet bi d:;tyh<;>c
phil hqp vai chuang trinh.
2.19. Giao d\lc thS ch~t

~~~~~~~~~~~
Giao d\lc thS ch~t la mon h<;>c
b~t bU9C,duqc thlJc hi~n ill lap 1 den lap 12.

ch~t va nang IlJc cua h<;>c
sinh, tr<;>ng
tam la:trang bi cho h<;>c
sinh kien thuc va ki
nang cham s6c suc khoe; kien thuc va ki nang v~n d9ng; hinh thanb th6i quen ~p
luy~n,kha nang IlJa ch<;>n
mon thS thao phil hqp dS luy~n ~p nang cao suc khoe,
phat triSn thS IlJcva t6 ch~t v~ d9ng; tren cO'sa d6 giup h<;>c
sinh c6 y thuc, trach
65


nhiem d6i voi sire khoe cua ban than, gia dinh va cong d6ng, thich irng voi cac dieu
ki~~ s6ng, song vui ve, hoa d6ng voi moi nguoi.
NQi dung chu ySu cua mon Giao due th~ chAt la ren luyen ki nang van dQng
va phat trien t6 chAt th~ 19c cho hQCsinh bang nhtmg bai t~p th~ chat da dang va

phong phil. NQi dung giao due th~ chat diroc phan chia theo hai giai doan: Giai
dean giao due co ban va giai doan giao due dinh huang ngh€ nghiep.
Trong giai doan giao due co ban, d6i voi hoc sinh .tieu hoc, mon Giao due
th~ chat giup hoc sinhbiet each cham s6c sire khoe va v~ sinh than th~, buoc dftu
hinh thanh cac ki nang van dQng co ban, th6i quen t~p luyen th~ due th~ thao,
tham gia tich cgc cac ho~t dQng th~ d\lc, th~ thao nhAm phcit tri~n cac t6 chAt th~
19c, lam co sa d~ phat tri~n toan di~n va phat hi~n nang khiSu th~ thao.
D6i vai hQc sinh THCS, mon Giao d\lc th~ chAt giup hQc sinh tiSp Wc cling
c6 va phat tri~n cac ki nang cham s6c SU9_ kho~, v~ sinh than th~ va v~n dQng co
ban, th6i quen t~p luy~n va ki nang th~ d\lc th~ thao; nSp s6ng lanh m~nh, hoa
d6ng va trach nhi~m; y thuc tg giac, tich cgc v~n d\lng nhung diSu dff hQc d~
tham gia cac ho~t dQng th~ d\lc, th~ thao; b6i du5ng nang khiSu th~ thao.
Trong giai do~n giao d\lc dinh huang nghS nghi~p, mon Giao d\lc th~ chAt
duQ'c thgc hi~n thong qua hinh thuc cau l~c bQ th~ d\lc th~ thao. HQc sinh dUQ'c
chQn nQi dung ho~t dQng th~ thao phil hQ'p vai nguy~n vQng cua minh va kha
nang dap ung cua nha trucmg d~ tiSp t\lC phat tri~n ki nang cham s6c suc khoe va
v~ sinh than th~, phat tri~n vS nh~n thuc va nang khiSu th~ thao, d6ng thai tg
chQn dinh huang nghS nghi~p phil hQ'P.
Trong Giao d\lc th~ chAt v~n d\lng phumlg phap giao d\lc tich cgc, lAy hQc
sinh lam trung tam, thgc hi~n chuy~n qua trinh giao d\lc thanh tg giao d\lc; giao
vien la nguai thiSt kS, t6 chuc, c6 vAn, trQng tai, huang dan ho~t dQng t~p luy~n
cho hQc sinh, t~o moi truang hQc t~p than thi~n d~ khuySn khich hQc sinh tich
cgc tham gia cac ho~t dQng t~p luy~n, tg minh trai nghi~m, tg phat hi~n ban than
va phat tri~n th~ chAt.
Cac hinh thuc t6 chuc d~y hQc cftn da d~ng, bao dam can d6i giua ho~t dQng
~p th~ lap, ho~t dQng nh6m nh6 va ca nhan, giua d~y hQc b~t bUQcva d~y hQc tg
chQn, tich hQ'PkiSn thuc mQt s6 mon hQc khac, mQt s6 bai hat, ban nh~c, ... d~ ~o
khong khi vui tuoi, hung phArrtrong ~p luy~n, lam cho hQc sinh yeu thich va dam
me ~p luy~n th~ thao.
V~n d\lng cac phuong phap d~y hQc tich cgc va cac hinh thuc t6 chuc ho~t

dQng da d~ng chinh la giai phap d~ thgc hi~n m\lc tieu hinh thanh, phat tri~n cac
ph~m chAt chu ySu, cac nang 19c chung va nang 19c th~ chAt cho hQc sinh,nhu
nang 19c tg chu va tg hQc, thong qua cac ho~t dQng tim toi, kham pha, tra cUu
thong tin, l~p kS ho~ch va thgc hi~n cac bai t~p thgc hanh; nang 19c giao tiSp va
hQ'P tac thong qua cac ho~t dQng trao d6i, trinh bay, chi a se va ph6i hQ'p thgc
hi~n y tuang trong cac bai thgc hanh, cac tro choi, cac ho~t dQng thi dAu co tinh
d6ng dQi;nang 19c giai quySt vAn dS va sang t~o thong qua cac ho~t dQng luy~n

66


tap, tro choi, thi d~u va v~n dung linh hoat cac phirong phap t~p luyen v~n dung
kien thirc d~ phat hien v~ dS, dS xu~t each giai quyet, l~p k~ hoach va thirc hien
k~ hoach d~ giai quyet v~n dS.
HQc sinh ciing hinh thanh, phat.tri.8n cac thanh phan cua nang lire th~ chat.
D~ hinh thanh, phat tri~n nang lire cham soc sire khoe: giao vien tao co hQi cho
hoc sinh huy dQng nhtrng hieu biet, kinh nghiem s~n co d~ hinh thanh y thirc va
kien thirc vS cham soc sire khoe; d6ng thai tang cuong giao nhiem vu 6 nha,
d6ng thai phoi hop voi cha me hoc sinh giup dO'hoc sinh thirc hien nSn n~p giu
gin v~ sinh, cham soc sire khoe ban: than.
D€ hinh thanh, phat tri~n nang l\lc v~n dQng cO'ban: giao vien khai thac uu
th~ cua Giao d\lc th~ ch~t la mQt lo;;ti hinh giao d\lc rna nQi dung chuyen bi~t la
d;;ty hQc v~n dQng (dQng tac) va S\l phat tri€n co chu dinh cac t6 ch~t v~n dQng
cua con nguai. Vi~c t6 chuc cac ho;;tt dQng v~ dQng (bai t~p va tro chO'i v~n
dQng,...) giup cho hQc sinh hinh thanh va phat tri~n duqc cac t6 ch~t the l\lc cO'
ban nhu: nhanh, m;;tnh, bSn, kheo leo, mSm deo,.:. cung nhu kha nang thich ung
cua cO'th~ va tri nha v~n dQng.
D~ hinh thanh, phat tri~n nang l\lc ho;;tt dQng the d\lc the thao: giao vien v~n
d\lng nguyen tAc giao d\lc ca bi~t, quan tam phat hi~n va huang d~n hQc sinh t~p
luy~n cac mon the d\lc the thao phu hqp vai s6 thich, s6 truang; !;;tocO'hQi cho hQc

sinh duqc quan sat va tham gia cac tro chO'i, cac ho;;tt dQng c6 vii va thi d~u th~
thao, ill do khai d~y niSm dam me ho;;ttdQng th~ d\lc th~ thao, kha nang ho;;ttdQng
th~ d\lc the thao, phat tri€n kha nang trinh dien va thi d~u.
.
Khi d:inh gia k~t qua giao d\lc, phai can cu vao m\lc tieu va cac yeu cAu cAn
d;;ttd6i vai tung lap hQc, c~p hQc trong chuang trinh mon Giao d\lc th~ ch~t, thea
cac tieu chu~n d:inh gia th~ l\lc hQc sinh do BQ Giao d\lc va Dao t;;tOban hanh,
chu trQng ki nang v~n dQng va ho;;ttdQng the d\lc the thao cua hQc sinh.
.
Danh gia k~t qua hQc t~p duqc mo ta b~ng lai nh~n xet ho~c bi€u thi b~ng
cac muc x~p lo;;ti. Cach danh gia nay duqc su d\lng chu y~u 6 c~p ti€u hQc. K~t
qua hQCt~p duqc bi~u thi b~ng di~m s6 thea thang diem 10. Cach danh gia nay
duqc su d\lng chu y~u 6 c~p THCS va c~p THPT.
D~ th\lc hi~n chuang trinh mon Giao d\lc th~ ch~t, Co' s6 giao d\lc cAn co
thi~t bi d;;tyhQc t6i thi€u nhu sau: D\lng C\llam m~u d€ huang d~n t~p luy~n cac
nQi dung co trong chuang trinh. mon hQc. D\lng C\l t~p luy~n v~n dQng Co'ban,
cac mon th~ thao va phuang ti~n t6 chuc chO'i cac tro chO'i v~n dQng. Khu V\lC
t~p luy~n: san t~p, duang ch;;ty; nhfi'ng nO'ico diSu ki~n cAn co nha t~p da nang.
Chuang trinh mon Giao d\lc the ch~t co nhiSu l\la chQn danh cho nha
truang va hQCsinh; bao dam t~t ca hQc sinh dSu duqc hQc t~p, ren luy~n vai nQi
dung phu hqp, dap ung cac yeu cAu cAn d;;ttvS ph~m ch~t va nang l\lc quy dinh
trong chuang trinh.

67


Giao vien dircc quyen tham gia xay dung va chu dong thirc hien k~ hoach

giao due cua mon hoc phil hop voi tinh hinh thirc t~ a dia phuong, nha tnrong va
lap hoc rna minh phu trach tren co sa bao dam muc tieu giao due va yeu c~u c~n

dat cua chuong trinh d6i voi c~p hoc, lap hoc.
2.20. Hoat dQngtrai nghiem
Hoat dong trai nghiem (cap tieu hoc) va Hoat dQng trai nghiem, huang
nghiep (cap THCS va c~p THPT) la hoat dQng giao due b~t J:>UQc,
diroc thirc
hien tu lap 1 d~n lap 12.
Hoat dQng trai nghiem va Hoat dong trai nghiern, huang nghiep hinh thanh,
phat trien a hoc sinh nang hrc thich irng voi cuoc song, nang Iirc thiet k~ va t6 chuc
ho;;ttdQng,nang Ivc diM huang ngh~ nghi~p; d6ng thai gop ph~n hinh thanh, phat
trien cac phftm ch~t chu y~u va nang Ivc chung quy dinh trong chuong trinh t6ng
the.

d c~p ti~u h<)c,Ho;;ttdQng trai nghi~m hinh thanh cho h<)csinh thoi quen
tich cvc trong cUQcs6ng h~ng ngay, cham chi lao dQng; thvc hi~n trach nhi~m
cua nguai h<)csinh a nha, a truemg va dia phuong; bi~t tv danh gia va tv di~u
chinh ban than; hinh thanh nhung hanh vi giao ti~p, ung xu co van hoa; co y
thuc hqp tac nhom va hinh thanh duqc nang Ivc giai quy~t v~n d~.
Ho;;ttdQng trai nghi~m, huang nghi~p a c~p THCS giup h<)csinh cung c6
thoi quen tich cvc, n~n n~p trong h<)ct~p va sinh ho;;tt,hanh vi giao ti~p ung xu co
van hoa va t~p trung hon van phat trien trach nhi~m ca nhan: trach nhi~m vai ban
than, trach nhi~m vai gia dinh, cQng d6ng; hinh thanh cac gia tri cua ca nhan thea
chuftn mvc chung cua xa hQi; hinh thanh va phat trien nang Ivc giai quy~t v~n d~
trong cUQcs6ng; bi~t t6 chuc cong vi~c mQtcach khoa h<)c;co hung thu, hieu bi~t
v~ mQt s6 IInh vvc ngh~ nghi~p, co y thuc ren luy~n nhung phftm ch~t c~n thi~t
cua nguai lao dQng va l~p duqc k~ ho;;tchh<)ct~p, ren luy~n phil hqp vai dinh
huang ngh~ nghi~p khi k~t thuc giai do;;tngiao d\lc cO'ban.
Ho;;ttdQng trai nghi~m, huang nghi~p a c~p THPT giup h<)csinh phat tri~n
cac phftm ch~t, nang Ivc da duqc hinh thanh a c~p tieu h<)cva c~p THCS. K~t
thuc giai do;;tngiao d\lc dinh huang ngh~ nghi~p, h<)csinhco kha nang thich (mg
vai cac di~u ki~n s6ng, h<)ct~p va lam vi~c khac nhau; thich ung vai nhung thay

d6i cua xa hQi hi~n d;;ti;co kha nang t6 chuc cUQcs6ng, cong vi~c va quan Iiban
than; co kha nang phat tri~n h(mg thu ngh~ nghi~p va ra quy~t dinh Iva ch<)n
duqc ngh~ nghi~p tuong lai; xay dlJIlg duqc k~ ho;;tchren luy~n dap ung yeu c~u
ngh~ nghi~p va tra thanh nguai cong dan co ich.
NQi dung Ho;;ttdQng trai nghi~m va Ho;;ttdQng trai nghi~m, huang nghi~p
duqc xay dvng dva tren cac m6i quan h~ cua ca nhan h<)csinh vai ban than, vai
xa hQi, vai tv nhien, vai ngh~ nghi~p va duqc t6 chuc thanh 4 m;;tchho;;ttdQng
sau: Ho;;ttdQng huang van ban than, Ho;;ttdQng huang d~n xa hQi, HO;;ttdQng
huang d~n tv nhien va HO;;ttdQng huang nghi~p.

68


Hoat d9ng trai nghiem va Hoat dong trai nghiem, huang nghiep dircc thuc
hien trong va ngoai lap h9C, trong va ngoai tnrong h9C; thea quy rna nhom, lap
h9C, khoi lap hoac quy rna tnrong; voi b6n loai hinh hoat d9ng chu y~u la Sinh
hoat diroi co, Sinh hoat lop, Hoat dong giao due thea chu d€ va Hoat d9ng cau
lac b9; voi SlJtham gia, phoi hop, lien k~t cua nhieu lire hrong giao due trong va
ngoai nha tnrong nhu: giao vien chu nhiem lap, giao vien man h9C, can b9 tu vftn
tam li h9C dirong, can b9 Doan Thanh nien Cong san H6 Chi Minh, can b9 H9i
Lien hiep Thanh nien Vi~t Nam, can b9 phu trach D9i Thi~u nien Ti€n phong
H6 Chi Minh, Ban Giam hieu nha tnrong, cha me h9C sinh, chinh quyen dia
phuong, cac t6 chirc, ca nhan trong xii hoi.
Cac phuong thuc ho~t d9ng tnii nghi~m, ho~t d9ng tnii nghi~m, huang
nghi~p bao g6m:
Phuong thuc Kham pha: la cach t6 chuc ho~t d9ng t~o co h9i cho h9C sinh
trai nghi~m th~ giai t\{ nhien, thlJc t~ CU9Cs6ng va cong vi~c, giup h9C sinh
kham pha nhUng di€u mai l~, tim hieu, phat hi~n vftn d€ ill moi truong xung

quanh, b6i duang nhung cam xuc tich ClJCva tinh yeu que huang dftt nuac.

Nhom phuang thuc t6 chuc nay bao g6m cac ho~t d9ng tham quan, d.m tr~i,
thlJc dia va cac phuang thuc tuang t\{ khac.
Phuong thuc The nghi~m, tuang tac: la cach t6 chuc ho~t d9ng t~o co h9i
cho h9c sinh giao lUll, tac nghi~p va th~ nghi~m y tu6ng nhu di~n dan, dong
kich, h9i thao, h9i thi, tro choi va cac phuang thuc tuang tlJ khac.
Phuong thuc C6ng hi~n:·la cach t6 chuc ho~t d9ng t~o co h9i cho h9C sinh
mang l~i nhUng gia tri xii h9i bAng nhung dong gop va c6ng hi~n thlJc t~ cua
minh thong qua cac ho~t d9ng tinh nguy~n nhan d~o, lao d9ng cong ich, tuyen
truy€n va cac phuang thuc tuong t\{ khac.
Phuong thuc Nghien cuu: la cach t6 chuc ho~t d9ng t~o co h9i cho h9C sinh
tham gia cac d€ tai, dlJ an nghien cuu khoa h9C nho cam hung tu nhung tnli
nghi~m thlJc t~, qua do d€ xuftt nhUng bi~n phap gicii quy~t vftn d€ m9t cach
khoa h9C. Nhom hinh thuc t6 chuc nay bao g6m cac ho~t d9ng khao sat, di€u
tra, lam dlJ an nghien cuu, sang t~o cong ngh~, ngh~ thu~t va cac phuang thuc
tuong tlJ khac.N9i dung danh gia k~t qua giao d\lc trong Ho~t d9ng trai nghi~m
va Ho~t d9ng trai nghi~m, huang nghi~p la cac bi~u hi~n cua phAm chftt va nang
IlJc dii dugc xac dinh trong chuang trinh: nang IlJc thich Ung vai CU9Cs6ng,
nang IlJc thi~t k~ va t6 chuc ho~t d9ng, nang IlJc dinh huang ngh€ nghi~p. Cac
yeu c~u c~n d~t v€ SlJphat trien phAm chftt va nang IlJc cua m6i ca nhan chu y~u
dugc danh gia thong qua ho~t d9ng thea chu d€, ho~t d9ng huang nghi~p, thong
qua qua trinh tham gia ho~t d9ng ~p the va cac san phAm cua h9C sinh trong
m6i ho~t d9ng.
D6i vai Sinh ho~t duai co va Sinh ho~t lap, n9i dung danh gia chu y~u t~p
trung van SlJdong gop cua h9C sinh cho cac ho~t d9ng t~p the, s6 gio tham gia
cac ho~t d9ng va vi~c thlJc hi~n co k~t qua ho~t d9ng chung cua t~p th~. Ngoai

69


ra, cac ySu t6 nhu dQng cc, tinh than, thai dQ, y thirc trach nhiern, tinh tich ClJC

d6i voi hoat dQng chung cua hoc sinh cling duoc danh gia thuong xuyen trong
qua trinh tham gia hoat dQng. KSt hop danh gia cua giao vien voi nr danh gia va
danh gia d6ng d~ng cua hoc sinh, danh gia cua cha me hoc sinh va danh gia cua
cong d6ng; giao vien chu nhiem lap chiu trach nhiern t6ng hop kSt qua danh gia.
KSt qua danh gia d6i voi m6i hoc sinh la kSt qua t6ng hop danh gia thuong
xuyen va dinh ki vS pham chat va nang hrc va co th~ phan ra lam mot s6 mire d~
xep loai. K~t qua danh gia Heat dQng trai nghi~m va Ho~t dQng trai nghi~m,
huang nghi~p duqc ghi vao h6 sa hQc t~p cua hQc sinh (tuang duang mQt mon
hQc).
2.21. Giao d\lc htfCyngnghi~p va giao d\lc STEM trong ChuO'ng trinh
giao d\lc ph8 thong
2.21.1. Giao_d\lc ~uang nghi~p
a) ThlJc hi~n QuySt dinh cua HQi d6ng Chinh phu, chuang trinh giao d\lc
ph6 thong truac nam 2000 va Chuang trinh hi~n hanh tri~n khai giao d\lc huang
nghi~p thong qua 4 hinh thuc sau: (i) Ho~t dQng huang nghi~p (con gQi la Sinh
ho~t huang nghi~p), (ii) HQc nghS ph6 thong va tham gia cac ho~t dQng san xu~t,
(iii) Huang nghi~p trong cac mon van hoa, (iv) Ho~t dQngtham quan, ngo~i khoa.
Nhiing nam qua giao d\lc huang nghi~p co d~t duqc mQt s6 kSt qua nh~t dinh,
nhung vi~c d~y nghS ph6 thong khong thanh cong, sinh ho~t huang nghi~p khong
co kSt qua; nhiSu nO'ichi thlJc hi~n mQt cach hinh thuc. Chuang trinh giao d\lc
ph6 thong hi~n hanh co nQi dung giao d\lc g~n nhu d6ng nh~t cho cit ca hQc sinh;
vi~c dinh huang nghS nghi~p cho hQc sinh, ngay ca a c~p THPT chua duqc xac
dinh ro rang.
b) Giao d\lc huang nghi~p trong Chuang trinh giao d\lc ph6 thong 2018
duqc xay dvng tren cO'sa kS thua Uti di~m cua chuang trinh giao d\lc huang
nghi~p hi~n hanh; bam sat nQidung D€ an "giao d\lc huang nghi~p va dinh huang
phan lu6ng hQc sinh trong giao d\lc ph6 thong giai do~n 2018 - 2025", ban hanh
thee QuySt dinh 522/QD-TTg, ngay 14/5/2018 cua Thu tuang Chinh phu.
- Giao d\lc huang nghi~p trong chuang trinh giao d\lc ph6 thong bao g6m

toan bQ cac ho~t dQng cua nha truOng ph6i hqp vai gia dinh va xa hQi
nhAmeung cap tri thue v€ nghS nghi~p va thi truOng lao dQng cho hQc
sinh, giup hge sinh tlf aanh gia sa trucmg, nguy~n vQng, quan ni~m vS gia tri va
di€u ki~n cua ban than, tu do ilfa ehc;mainh hUOngnghJ nghi¢p phil hfJPva co y
thue ehudn hi. cho viec
thuc hien su lua chon
..,...
. do.
- Chuang trinh giao d\lc ph6 thong phan bi~t ro hai giai do~n: giai do~n
giao d\lc cO'ban (ill lap 1 dSn lap 9) va giai do~n giao d\lc dinh huang nghS
nghi~p (ill lap 10 dSn lap 12). NQi dung giao d\lc huang nghi~p duqc 16ngghep,
tich hqp vao cac mon hQc, ho~t dQng giao d\lc. Trong do, co uu thS va th~ hi~n
vai tro ro rang vS giao d\lc huang nghi~p la cac mon hQc Cong ngh~, Tin hQc,
Ngh~ thu~t, Giao d\lc cong dan va Ho~t dQng trai nghi~m, Huang nghi~p. Giao
70


due huang nghiep trong chuong trinh giao due ph6 thong moi diroc thirc hien
chu y€u 6 cac nam h9C cu6i cua trung h9C co so va toan bQ giai doan giao due
dinh huang nghe nghiep voi nhfrng mon h9C va hoat dQng giao due bAt buoc va
nhtrng mon h9C, chuyen de h9C t~p phil hop voi so thich, nang lire va dinh
huang nghe nghiep cua h9C sinh. NQi dung giao due huang nghiep trong chuong
trinh moi cling phan anh diroc xu huang dich chuyen nganh nghe tnroc nhirng
tac dQng cua cuoc each mang cong nghiep IAnthir tu.
D~ dam bao tinh d6ng be), hieu qua cua cac hoat dQng giao due huang
nghiep, Chuong trinh tong th~ xac dinh ra nang hrc dinh huang nghe nghiep
(thanh phan cua nang hrc nr chu va nr h9C) cling nhu cac yeu cAu cAn d~t cho
nang IlJc nay 6 tirng c~p h9C. Tren cO' s6 do, cac mon h9C, ho~t de)ng giao dl)c
xac dinh cO'hQi va neu yeu cAu cAn d~t Cl) th~ ve giao dl)c huang nghi~p trong
mon h9C, ho~t dQng giao dl)c phil hQ'p vai d~c di~m, tinh ch~t cua mon h9C d~

thlJc hi~n th6ng nh~t trong ca nuac.
Duai day la nQi dung giao dl)c huang nghi~p trong mQt s6 mon h9C va ho~t
dQng giao dl)c co vai tro quan tr9ng trong giao dl)c huang nghi~p.

+ Giao d1:lchuang nghi¢p trong man Cang ngh¢:
Giao dl)c cong ngh~ ph6 thong chuAn bi cho h9c sinh h9C t~p va lam vi~c
hi~u qua trong moi truang cong ngh~ 6 gia dinh, nha truang va xii hQi; hinh
thanh va phat tri~n cac nang IlJc hi~u bi€t, giao· ti€p, sir dl)ng, danh gia cong
ngh~ va thi€t k€ ki thu~t; gop phAn phat tri€n nang IlJc dinh huang nghe nghi~p;
chuAn bi cho h9C sinh cac tii thuc, ki nang nen tang d€ IlJa ch9n nganh nghe
thuQc cac lInh VlJCki thu~t, cong ngh~. Ml)c tieu giao dl)c tren cho th~y, giao dl)c
huang nghi~p la mQt trong nhung su m~ng quan tr9ng cua mon Cong ngh~.
Giao dl)c huang nghi~p trong mon Cong ngh~ duQ'c th~ hi~n truac h€t qua
vi~c mo ta yeu cAu cAn d~t ve dinh huang nghe nghi~p trong nang IlJc tim hi~u
cong ngh~, nang IlJc thanh phAn cua nang IlJc cong ngh~.
Bi€u hi~n Cl)th~ cua giao dl)c huang nghi~p trong mon Cong ngh~ bao g6m
cac c~p dQ: (1) m~ch nQi dung ve huang nghi~p; (2) yeu cAu cAn d~t ve nganh
nghe thuQc cac lInh VlJc·ki thu~t, cong ngh~; (3) trai nghi~m nganh nghe thong
qua cac mo dun ki thu~t, cong ngh~ tlJ ch9n. Giao dl)c huang nghi~p trong mon
Cong ngh~ dUQ'ctri€n khai chu y€u 6 cac lap cu6i c~p trung h9C cO's6 va toan bQ
giai do~n giao dl)c dinh huang nghe nghi~p.

d cac

lap 7 va 8, giao dl)c huang nghi~p duQ'c th~ hi~n qua cac yeu cAu cAn
d~t ve nganh nghe lien quan tai cac lInh VlJCnong - lam nghi~p va thuy san, ki
thu~t cO'khi, ki thu~t di~n.

d lap

9, giao dl)c huang nghi~p duQ'c thlJc hi~n thong qua cac nQi dung
quan tr9ng ve huang nghi~p bao g6m nghe nghi~p, h~ th6ng giao dl)c qu6c dan,
thi truang lao dQng, va phuong phap IlJa ch9n nghe nghi~p. Day la nQi dung cO'
s6 d~ tri€n khai cac ho~t dQng huang nghi~p trong ho~t de)ng trcli nghi~m. Cling
71


trong lap 9, h9C sinh duoc hra chon thea h9C met mo dun co tinh nghe v~ ki
thuat, cong nghe thuoc ba linh VlJCcong nghiep, nong nghiep va dich \'\1. Qua
do, hoc sinh duoc trai nghiern ki thuat, cong nghe gin voi y~u t6 nghe nghiep,
hinh thanh pharn chat, nang hrc tuong irng, danh gia duoc mire dQ phil hop,
hirng thu cua ban than v~ cac linh VlJCki thuat, cong ngh~ nrong irng.
Trong giai doan giao due dinh huang nghe nghiep, voi tinh th~n h9C d€
chuan bi, h9C d€ thich img voi linh VlJCnghe nghiep h9C sinh lira chon sau khi
t6t nghiep, mon Cong nghe co vai tro trang bi cho h9C sinh tri thirc n~n tang va
cac nang lire c6t loi phil hop voi nganh nghe Icy thuat, cong nghe h9C sinh lira
chon sau khi t6t nghi~p trung h9C ph6 thong thuQc mQt trong hai dinh huang
Cong nghi~p ho~c Nong nghi~p.

+ Gitio dl:lchuang nghi¢p trong man Tin h(Jc:
Trong b6i caI1h cua cUQc cach m~ng cong nghi~p l~n th(r tu co _nhiSu:Qganh
ngh~ va vi~c lam mai xuAt hi~n doi hoi ki~n th(rc, kI nang tin h9C chuyen sau.
Mon Tin h9C co co h<)i gop ph~n giup h9C sinh co th€ dinh huang ngh~ nghi~p
trong tuong lai ho~c ra dai khai nghi~p, l~p nghi~p trong IInh VlJCtin h9C. Do
v~y . Chuang trinh mon Tin h9C rAt coi tr9ng giao dl,lc huang nghi~p the hi~n
thong qua cac cAp dQ: (1) chu d~ huang nghi~p vai tin h9C; (2) tich hgp giao dl,lc
huang nghi~p qua cac chu d~, chuyen d~ h9C t~p; (3) qua cac dlJ an h9C t~p va
t~o san phAm s6. Vai chu d~ huang nghi~p vai tin h9C, mon Tin h9C danh thai
IUQ'ngdang k€ cac nQi dung giao d\lc huang nghi~p. Vai cAp dQ 2 va 3, giao d\lc
huang nghi~p dUQ'c th€ hi~n thong qua giai thi~u cho h9C sinh mQt s6 nganh

ngh~, ngh~ nghi~p trong IInh VlJCtin h9C lien quan tai (rng dl,lng tin h9C, m~ng
may tinh va Internet, m<)t s6 chu d~ hi~n d~i cua cu<)c cach m~ng cong nghi~p
l~n th(r tu.

d b~c

THPT n<)i dung giao d\lc tin h9C duQ'c t6 ch(rc thanh cac nhom chu
d~ thea hai dinh huang: Tin h9C frng dl,lng va Khoa h9C may tinh. Tu)' thea So'
thich va dinh huang ngh~ nghi~p cua ban than, h9C sinh dUQ'c IlJa ch9n mQt
trong hai dinh huang tren thong qua vi~c Ch9n nhom chu d~ tuong (rng. Dtnh
huang Tin h(Jc ung dl:lng dap frng nhu c~u sir dl,lng may tinh nhu mQt cong Cl,l
cua cong ngh~ kI thu~t s6 trong h9C t~p va lam vi~c. Dinh huang Khoa h(Jcmay
tinh dap (rng m\lc dich di sau van h~ th6ng may tinh, chu tr9ng phat tri€n tu duy
may tinh, kha nang tim toi, kham pha, phat tri€n cac ph~n m~m va dich \'\1 tren
maytinh.

+ Giao dl:lchuang nghi¢p trong man Giao d¥c cang dcin:
Giao d\lc huang nghi~p trong mon Giao dl,lc cong dan duQ'c th€ hi~n trong
ca yeu c~u c~ d~t trong nang IlJc phit tri€n ban than va trong nQi dung giao d\lc
trung h9c co So'va trung h9C ph6 thong.

a

C\l the, yeu c~u c~ d~t v~ giao d\lc huang nghi~p duQ'c the hi~n trong mon
h9C nhu sau: Xac dinh dUQ'chuang phit tri€n phil hgp cua ban than sau trung h9C
co So' vai SlJ tu vAn cua th~y giao, co giao va nguai than (d6i vai THCS); Buac

72

diu bi€t tao l~p, xay dung

y nrong cho mdt hoat dQng kinh doanh nho; hra chon

duoc mo hinh hoat dong kinh t€ thich hop trong tuong lai d6i voi ban than; xac
dinh diroc huang phat trien phu hop cua ban than sau trung hoc ph6 thong, hra
chon diroc cac mon hoc phu hop voi dinh huang nghe nghiep cua ban than (d6i
voi TIIPT).

v~ nQi dung, a

cap trung hoc co sa, cac chu d~ lien quan toi giao due
huang nghiep bao g6m tu l~p, quan If va sir dung tien, xac dinh muc tieu ca
nhan, quyen va nghia vu lao dQng cua cong dan, s6ng co Ii nrong, quyen nr do
kinh doanh va nghia vu dong thue.
.
Trong giai doan giao due huang nghiep Giao due cong dan co ten mon la
Giao d\lc kinh t€ va phap lu~t la mon hQc l\la chQn, danh cho nhfrng hQc sinh
dinh huang thea hQc cac nganh ngh~ Giao d\lc chinh tri, Giao d\lc cong dan,
Kinh t€, Hanh chinh va Phap lu~t,... ho~c co S\l quan tam, h(rug thti d6i vai mon
hQc. NQi dung chu y€u cua mon hQc la hQc vc1nph6 thong, ca ban v~ kinh t€,
phap lu~t mang tinh ung d\lng, thi€t th\lc d6i vai dai s6ng va dinh huang ngh~
nghi~p sau trung hQcph6 thong cua hQc sinh.

+ Giao d¥c huang nghi¢p trong man Ngh¢ thutjt
Mon ngh~ thu~t g6m hai phan mon la MI thu~t va Am nh~c. Trong Chuong
trinh GDPT mai, hai phan mon nay co vai tro quan tr<;mgtrong giao d\lc huang
nghi~p, d~c bi~t la dinh huang ngh~ nghi~p co tinh chc1tnang khi€u.
Vai mon Mi thu~t: <) ti~u hQc, m~ch nQi dung Mi thu~t (rug d\lng, chuong
trinh d~ c~p d€n l\la chQn tim hi~u va th\lC hanh cae san phAm thu cong, nhu d6

chO'i,d6 dung hQct~p, d6 dung ea nhan, d6 luu ni~m, d6 gia d\lng, d6 trang tri nQi
thc1tb~ng cac lo~i v~t li~u sAn co trong th\lc ti~n. Thong qua cac nQi dung nay
. giup hQc sinh lam quen vai cac ngh~ thu cong ph6 bi€n a nhi~u dia phuong, gop
. ph~n dua giao d\lc huang nghi~p 16ng ghep trong ti€n trinh d~y hQc. <) THCS,
chuong trinh lap 8, lap 9, m6i lap d~u danh nhfrng thai lugng nhAt dinh cua
chuong trinh cho nQi dung giao d\lc·huang nghi~p. <) TIIPT, nQi dung giao d\lc
mi thu~t dugc rna rQng,phat tri~n ki€n thuc, ki nang mi thu~t da hinh thanh a giai
do~n giao d1,lcca ban, ti€p c~n cac nhom nganh ngh~ lien quan d€n ngh~ thu~t thi
giac va co tinh (rug d1,lngtrong th\lc ti~n; ~o ca sa cho hQc sinh dugc tim hi~u va
co dinh huang ngh~ nghi~p phu hgp vai ban than d\la tren nhu ciu th\lc t€, thich
(rug vai xa hQi. C1,lth~ la chuong trlnh dugc xay d\l11gg6m nhi~u nQi dung l\la
chQn, cac nQidung nay g~n vai cac nganh ngh~ lien quan d€n mi thu~t va co tinh
(rug d1,lngcao trong th\lCti~n, nhu: Thi€t k€ d6 hQa,Thi€t k€ thai trang, Li lu~n va
lich Slr mi thu~t, HQihQa,D6 hQa... Trong do, mQts6 nhom nganh ngh~ co uu th€
ti€p c~n vai cUQccach m~ng cong nghi~p 4.0, vi d1,l:Thi€t k€ cong nghi~p, Thi~t
k~ mi thu~t da phuong ti~n, Thi~t k~ mi thu~t san khc1u,di~n anh ...
Vai mon Am nh~c: <) giai do~n giao d1,lCca ban, hQc sinh dugc tham gia
cac ho~t dQng hQc t~p am nh~c da d~g va phong phti nhu hat, dQc nh~c, nghe
nh~c, chai nh~c C1,lva thuang thuc am nh~c. Ben c~nh vi~c hinh thanh va phat
73


trien cac nang hrc am nhac co ban, h9C sinh con duoc tao dieu kien d6 kham
pha, nhan ra sa tnrong va phat huy nang khieu am nhac cua ban than; biroc dAu

c6 nhtrng y thirc vS nghe nghiep. o giai doan giao due dinh huang nghS nghiep
n9i dung Am nhac bao gbm kiSn thirc va ki nang rna rong, nang cao vS hat, nhac
cu, nghe nhac, d9C nhac, li thuyet am nhac, thirong thirc am nhac, Nhfrng h9C
sinh c6 sa thich, nang khieu hoac dinh huang nghe nghiep lien quan c6 th6 chon
h9C them met s6 chuyen dS h9C tap. N9.i dung giao due am nhac giup h9C sinh

tiSp tuc phat trien cac kTnang thirc hanh, rna rong hieu hiSt vS am nhac trong
moi nrong quan voi cac ySu t6 van hoa, lich su va xii hoi, irng dung kien thirc
vao dai s6ng, dap ung sa thich ca nhan va tiSp c~n vai nhung nghS nghi~p lien
quan dSn ani nh~c.

+ Giciodl:lchuang nghi¢p trong Hogt &)ng trai nghi¢m, huang nghi¢p:
Trong chuang trinh Ho~t d9ng trai nghi~m, huang nghi~p, nang l\fc giao
d\lc huang nghi~p dugc C\l th6 h6a thanh 3 thanh phAn: (i) Hi6u biSt vS nghS
nghi~p; (ii) Hi6u biSt va ren luy~n ph~m chftt lien quan tai nghS nghi~p; (iii) KT
nang ra quySt dinh va l~p kS ho~ch h9Ct~p va phat tri6n nghS nghi~p.
Giao d\lC huang nghi~p dugc tiSn hanh qua cac ho~t d9ng tim hi6u, trai
nghi~m nghS nghi~p trong th\fc ti~n thS giai nghS nghi~p. Trong chuang trinh, ho~t
d9ng huang nghi~p la m9t trong b6n m~ch n9i dung ho~t d9ng chfnh cua ho~t d9ng
trai nghi~m va dugc th\fc hi~n trong ca hai giai do~n giao d\lc ca ban va giao d\lc
dinh huang ngh~ nghi~p.
c) M9t s6 hinh thuc t6 chue giao d\lc huang nghi~p: (i) Huang nghi~p
thong qua tham quan th\fc tS t~i cac dan vi Slr d\lng lao d9ng n6i chung, cac
doanh nghi~p, cac nha may, cac ca sa san xuftt, ca quan van hoa, ... ; (ii) T6 chuc
h9C t~p thong qua cac d\f an h9C t~p tri6n khai t~i cac phong thi nghi~m, phong
h9Cb9 mon, cac ca quan nghien cUu, dan vi san xuftt kinh doanh, ...
Phuang phap giao d\lc huang nghi~p theo huang t~o moi truang h9C t~p
than thi~n va nhung tinh hu6ng c6 vftn d~ d6 khuySn khich h9C sinh tich C\fCtham
gia vao cac ho~t d9ng h9C ~p, 1\f phat hi~n nang l\fc, nguy~n V9ng cua ban than.
Giai do~n giao d\lc dinh huang nghS nghi~p th\fc hi~n phuang cham giao d\lc
phan hoa, bao ~damh9C sinh duge tiSp c~n nghS nghi~p, chu~n bi cho giai do~n
h9Csau ph6 thong c6 chftt 1ugng.
Tren ca sa quy dinh cua Chuang trinh giao d\lc ph6 thong 2018, cac truemg
su ph~m se b6 sung vao chuang trinh dao t~o cua tftt ca cac nganh mon h9C Giao
d\le huang nghi~p d6 nhung thS h~ giao vien mai, d~c bi~t 1a giao vien a cae
mon h9C c6 vai tro quan tr9ng va thS mt;Lnhd6i \rai hot;Ltd9ng giao d\lc huang

nghi~p cp nh~n thuc dung d~n va c6 du kiSn thue, kTnang th\fc hi~n giao d\lc
huang nghi~p hay kiem nhi~m giao d\lc huang nghi~p. Cae truang ph6 thong
thiSt l~p quan h~ vai cac doanh nghi~p, dan vi Slr d\lng lao d9ng n6i chung va
d9ng vien S\ftham gia cua cha my HS d6 hot;Ltd9ng giao d\lc huang nghi~p dugc
th\fc hi~n da dt;Lng,thiSt th\fc va c6 hi~u qua.

74


2.21.2. Giao due STEM
a) Chirong trinh giao due ph6 thong hien hanh dircc xay dung theo dinh

huang nQi dung, nang v~ truyen thu kien thirc, chua chu trong giup hoc sinh van
dung kien thirc hoc diroc vao thirc tiSn. Cac van kien cua Dang va Nha mroc v~
d6i moi chirong trinh, sach giao khoa giao due ph6 thong nhu Nghi quyet 29,
Nghi quyet 88 va Quyet dinh 404 d~u xac dinh muc tieu d6i moi chirong trinh
giao due ph6 thong la g6p phan chuyen n~n giao due nang v~ truyen thu kien
thirc sang nen giao due phat trien toan di~n pham ch~t va nang hrc cua ngiroi hoc.
Ngay 4/5/2017, Thu nrong Chinh phu ban hanh Chi thi s6 16/CT-TTg v~ vi~c
tang cuang nang l\lc ti~p c~n cUQccach m~ng cong nghi~p lftn thu tu. Chi thi
cua Thu tu6ng d~ ra nhUng giai phap va nhi~m V\l thuc dAygiao d\lC STEM t~i
Vi~t Nam, rna mQttrong cac giai phap d6 la: "Thay d6i m~nh me cac chinh sach,
nQi dung, phuong phap giao d\lCva d~y ngh~ nh~m t~o ra ngu6n nhan l\lc c6 kha
nang ti~p nh~n cac xu th~ cong ngh~ s~mxu~t mai, trong d6 cftn t~p trung vao
thuc dAy dao t~o v~ khoa hQc, cong ngh~, ki thu~t va toan hQC(STEM), ngo~i
ngu, tin hQc trong chuong trinh giao d\lc ph6 thong". Chi thi ding giao nhi~m V\l
cho BQ Giao d\lC va Dao t~o ''thuc dAy trien khai giao d\lc v~ khoa hQc, cong
ngh~, ki thu~t va toan hQC(STEM) trong chuong trinh giao d\lc ph6 thong; t6
chuc thi diem t~i mQt s6 truang ph6 thong ngay illnam hQc 2017 - 2018 ... ". Vai
vi~c ban hanh Chi thi tren, Vi~t Nam chinh thuc ban hanh chinh sach thuc dAy

giao d\lC STEM trong chuong trinh giao d\lc ph6 thong.
STEM la thu~t ngu vi~t tAt cua cac tiI Science (Khoa hQc), Technology
(Cong ngh~), Engineering (Ki thu~t) va Mathematics (Toan hQc); la thu~t ngfr
rut gQn dugc su d\lng khi ban d~n cac chinh sach phM trien v~ Khoa hQc, Cong
ngh~, Ki thu~t va Toan hQc clla My. Thu~t ngu nay lftn dftu tien dugc giai thi~u
boi Quy Khoa hQcMy vao nam 2001.
Vai nhfi'ng ti~p c~n khac nhau, giao d\lc STEM se dugc thuc dAy the"o
nhfi'ng cach khac nhau. Uinh d~o va quan ly thi quan tam tai d~ xu~t cac chinh
sach de thuc dAygiao d\lc STEM, quan tam tai chuAnbi ngu6n nhan l\lc cho cac
nganh ngh~ STEM theo nghia huang nghi~p, phan lu6ng. Nguai lam chuong
trinh quan tri~t giao d\lc STEM theo cach quan tam tai vai tro, vi tri, S\l ph6i hqp
gifra cac mon hQc STEM trong chuong trinh. Giao vien, nguai tr\lc ti~p dung
lap se the hi~n STEM thong qua vi~c xac dinh cac chu d~ lien mon, the hi~n n6
trong m6i ti~t d~y, m6i ho~t dQng d~y hQCde k~t n6i ki~n thuc hQc duang vai
th~ giai th\lc, giai quy~t cac v~n d~ th\lc tiSn, d€ nang cao hfrng thu, de hinh
thanh va phat tri€n nang l\lCva phAmch~t cho hQc sinh.
Nhin chung, khi d~ c~p tai STEM, giao d\lc STEM, cftn nh~n thuc va hanh
dQng theo ca hai cach hi€u sau day:
MQt la, TV TVONG (chi~n lugc, dinh huang) giao d\lc, ben c~nh dinh
huang giao d\lc toan di~n, TIillc DAy giao d\lC 4 linh V\lC:Toan hQc, Khoa
hQc t\l nhien, Ky thu~t, Cong ngh~ vai m\lc tieu "dinh huang va chuAnbi ngu6n
75