Bài giảng Quản lý dự án xây dựng: Chương 7 – TS. Nguyễn Duy Long

9/9/2009

Quản Lý Dự Án XD
Chương 7: Giai Đoạn Thi Công

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

1

Nội dung
•
•
•
•
•

Các điều kiện trong giai đoạn thi công
Khái niệm về hợp đồng
Các loại hợp đồng xây dựng
Công tác đấu thầu
Các chủ đề khác
–
–
–
–
–

Kiểm tra chất lượng
Giải quyết tranh chấp
Vấn đề an toàn lao động
Quản lý những thay đổi phát sinh

Quản lý tài nguyên
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

2

1


9/9/2009

Gia Đoạn Thi Công

CÁC ĐIỀU KIỆN

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

3

Các điều kiện (1/2)
• Mục tiêu của giai đoạn thi công: xây dựng công trình
theo bản vẽ và các yêu cầu kỹ thuật, trong phạm vi
kinh phí dự trù và đúng tiến độ

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

4

2

9/9/2009

Các điều kiện (2/2)
• Các bản vẽ thiết kế kỹ thuật không có lỗi và đáp
ứng yêu cầu của chủ đầu tư và phù hợp với các
tiêu chuẩn và qui chuẩn ngành
• Kinh phí chấp nhận được:
– mức kinh phí mà chủ đầu tư có thể đáp ứng được
– nhà thầu có thể làm được với mức lợp nhuận hợp lý

• Tiến độ hợp lý:
– khoảng thời gian đủ ngắn đáp ứng được nhu cầu của
chủ đầu tư
– đủ dài để nhà thầu thi công có thể thực hiện công
việc
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

5

KHÁI NIỆM VỀ HỢP ĐỒNG

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

6

3


9/9/2009

Cái gì tạo nên một hợp đồng?
1. Sự chào hàng/sự đề nghị (offer)
2. Sự chấp nhận (acceptence)
3. Sự đền đáp (consideration)
o Hợp đồng không được đi ngược với pháp
luật liên quan

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

7

Các tài liệu tạo nên hợp đồng
• Tài liệu đấu thầu (Hồ sơ mời thầu, chỉ dẫn
cho các nhà đấu thầu, và hồ sơ dự thầu)
• Các điều khoản chung của hợp đồng
• Các điều khoản phụ thêm của hợp đồng
• Qui định kỹ thuật (specifications)
• Bản vẽ
• Các báo cáo khảo sát điều kiện hiện trường
• v.v.
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

8

4


9/9/2009

Giai Đoạn Thi Công

CÁC LOẠI HỢP ĐỒNG

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

9

Các loại hợp đồng (1/3)
• Phương pháp tính toán chi phí cho nhà thầu thi công có
ảnh hưởng đến chi phí, thời gian của dự án và mức độ
liên quan của chủ đầu tư/đơn vị thiết kế với dự án
• Các hình thức hợp đồng:
– Hợp đồng giá cố định
• Hợp đồng trọn gói (hợp đồng khoán gọn)
• Hợp đồng theo đơn giá (hợp đồng theo giá đơn
vị)
– Hợp đồng bồi hoàn chi phí (hợp đồng thanh toán
theo thực chi)
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

10

5


9/9/2009

Các loại hợp đồng (2/3)
Loại hợp đồng
Giá cố

c định
đ nh

B i hoàn chi phí
Bồi

(fixed price)

(cost reimbursable)

Tr n gói
Trọn

Chi phí + phí cố
c định
đ nh

(lump sum)

(cost + fixed fee)

Đ n giá/Khối
Đơn
giá/Kh i lượng
l ng

Chi phí + % phí

(unit price/bill of quantity)

(cost + % fee)

Giá cao nhất
nh t đ
đượcc đ
đảm
mb
bảo
o

D toán mục
Dự
m c tiêu

(guaranteed maximum price)

(target estimate)

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

11

Các loại hợp đồng (3/3)
• Các câu hỏi cần xem xét:
–
–
–
–
–
–

–
–

Có hợp đồng không và ở mức nào?
Bao nhiêu gói?
Dùng loại hợp đồng nào?
Lộ trình thực hiện của các gói?
Quan hệ pháp lý giữa các bên
Chủ đầu tư nên cung cấp thiết bị hay dịch vụ không?
Sử dụng công nghệ có quyền sở hữu?
Ai quản lý hợp đồng và quản lý công việc?
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

12

6


9/9/2009

Qui trình hợp đồng

Thi công xây dựng
Chiến lược
hợp đồng

Giá cố định
Hạn chế về nhà
thầu sẵn có

Bồi hoàn chi phí
Kiểm nghiệm
chiến lược HĐ
Phân tích các lợi ích

Giá cố
định

Phân tích các trách
nhiệm chi phí

Bồi
hoàn
chi phí

Ngôn ngữ hợp đồng
Thương lượng
Lựa chọn nhà
thầu
Quản lý hợp đồng
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

13

Các điều kiện cơ bản của các loại hợp
đồng
Giá cố định
•

•

•

Bồi hoàn chi phí

Giá hợp lý dự trên qui mô công
việc cụ thể, thiết kế và qui định
kỹ thuật đầy đủ, và điều kiện tự
nhiên đã biết
Giám sát và nghiệm thu đầy đủ
từ các bên khác
Nhà thầu nhận tối đa rủi ro, và có
khích lệ để thực hiện một cách
kinh tế

•
•

•

•
•

Qui mô và chi phí của công việc
không định nghĩa đầy đủ
Các nhà thầu đủ năng lực không
sẵn sàng chấp nhận rủi ro tài
chính của hợp đồng giá cố định
Chủ đầu muốn kiểm soát nhiều
hơn, phát triển thiết kế theo tiến
triển của DA, hay nhận chuyển

giao công nghệ từ nhà thầu
Đòi hỏi chủ đầu tư hơn trong lựa
chọn và giám sát nhà thầu
Chủ đầu tư chấp nhận nhiều rủi
ro hơn

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

14

7


9/9/2009

Các loại hợp đồng và các yếu tố khác

Linh động của CĐT
Cao

Thấp

Kiểm soát của CĐT
Cao

Thấp

Trọn gói

Thấp

Ghi chú:
Cao
CĐT: Chủ đầu tư
Chắc
NT: Nhà thầu

Trọn gói + hiệu chỉnh
Bảng khối lượng (Bill of quantities)
Danh mục giá (Schedule of rates))

Chi phí + phí cố định
Chi phí + % phí

Rủi ro của CĐT
Khuyến khích NT thực hiện
Định nghĩa dự án của CĐT

Cao
Thấp
Có thể thay đổi

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

15

Thời gian dự án và loại hợp đồng

Loại hợp đồng

5

4
3

Kỹ thuật cần để
thi công xây dựng
Thi công
Bắt đầu thi công

2
1

Hoàn thành
dự án

Thời gian của dự án
1. Bồi hoàn chi phí + % phí 2. Bồi hoàn chi phí + phí cố định
4. Giá cao nhất được đảm bảo 5. Giá cố định trọn gói
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

3. Giá mục tiêu
16

8


9/9/2009

Các loại hợp đồng ở Việt Nam
• Trong điều kiện Việt Nam (theo thông tư
06/2007/TT-BXD):

–
–
–
–

Hợp đồng trọn gói
Hợp đồng đơn giá cố định
Hợp đồng theo giá điều chỉnh
Hợp đồng kết hợp các loại giá trên

• Tham khảo quản lý nhà nước về đấu thầu
của Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư:

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

17

Giai Đoạn Thi Công

CÔNG TÁC ĐẤU THẦU

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

18

9


9/9/2009

Đầu thầu
• Mục đích: Chọn ra một nhà thầu có đủ khả năng tài
chính và kỹ thuật để thực hiện công việc với chi phí
chấp nhận được. Việc lựa chọn nhà thầu thi công
rất quan trọng vì sự thành công của dự án phụ
thuộc đáng kể vào đơn vị thi công.

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

19

Hồ sơ mời thầu
• Thư mời thầu
• Mẫu đơn dự thầu, mẫu bảo đảm dự thầu, mẫu bảo
đảm thực hiện hợp đồng, mẫu thoả thuận hợp đồng
• Tiêu chuẩn đánh giá, yêu cầu quan trọng, điều kiện ưu
đãi (nếu có), thuế, bảo hiểm và các yêu cầu khác
• Yêu cầu về mặt tài chính, thương mại bao gồm các chi
phí để thực hiện gói thầu, giá chào, biểu giá chi tiết,
điều kiện giao hàng, phương thức và điều kiện thanh
toán, nguồn tài chính, đồng tiền dự thầu, các điều kiện…
• Yêu cầu về mặt kỹ thuật (qui định kỹ thuật)
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

20

10


9/9/2009

Qui trình đấu thầu của chủ đầu tư
• Lập kế hoạch đấu thầu
• Lập hồ sơ sơ tuyển nhà thầu
• Sơ tuyển nhà thầu
• Chuẩn bị hồ sơ mời thầu
• Thông báo /gửi thư mời thầu
• Chuẩn bị hồ sơ dự thầu
• Nhận hồ sơ dự thầu
• Đánh giá thầu
• Công bố và ký hợp đồng
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

21

Các hình thức lựa chọn nhà thầu
• Đấu thầu rộng rãi: Trước khi phát hành hồ sơ mời
thầu, phải thông báo mời thầu theo quy định
• Đấu thầu hạn chế: Mời tối thiểu 5 nhà thầu tham
gia dự thầu
• Chỉ định thầu

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

22

11


9/9/2009

Các phương thức đấu thầu
• Đấu thầu một giai đoạn
• Đấu thầu hai giai đoạn

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

23

Phương pháp đánh giá thầu (1/2)
• Tiêu chí đánh giá:
– Đánh giá về kinh nghiệm và năng lực nhà thầu
– Đánh giá về mặt kỹ thuật
– Đánh giá về giá
• Trình tự:
– Đánh giá sơ bộ: kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ
dự thầu
– Đánh giá chi tiết: đánh giá về mặt kỹ thuật và tài
chính
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

24

12


9/9/2009

Phương pháp đánh giá thầu (2/2)
Tính hợp lệ của

hồ sơ dự thầu

Có đáp ứng
(responsive)

Có trách nhiệm
(responsible)

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

25

Cân bằng giữa chi phí/thời gian

Thủ tục chung về đấu thầu của nhà thầu
Bản vẽ và qui định kỹ thuật
Khảo sát hiện trường
Nghiên cứu về chủ đầu tư, lao
động, và các nguồn cung ứng
Khám phá các yếu tố khác trong
khu vực

Nghiên cứu

Tổng quan

Phân tích

Khối lượng

Biện pháp thi
công

Tài nguyên
Thời gian

Xác định chi
phí

Chi phí trực
tiếp

Chi phí vật tư
Chi phí nhân công
Chi phí máy thi công

Lập tiến độ
Kế hoạch công trường

Chi phí quản
lý của DA

Chi phí công trường

Tóm tắt

Giá thầu

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

WBS
Bóc khối lượng
Nghiên cứu kỹ thuật
Nghiên cứu năng suất lao động

Chi phí văn phòng
Phí hợp đồng
Lợi nhuận và dự phòng
Chiến lược đấu thầu
Phân tích rủu ro
26

13


9/9/2009

Giai Đoạn Thi Công

CÁC CHỦ ĐỀ KHÁC

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

27

Bí quyết để dự án thành công
• Có một cán bộ giám sát thi công có năng lực đại diện
cho chủ đầu tư và đơn vị thiết kế
• Có một tiến độ thi công rõ ràng
• Có một hệ thống kiểm soát dự án

• Giao tiếp thuận tiện

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

28

14


9/9/2009

Kiểm tra chất lượng (1/2)
• Chất lượng công trình phụ thuộc phần lớn vào cách
thức kiểm soát quá trình thi công, là trách nhiệm của tất
cả các bên tham gia, đặc biệt là của nhà thầu
• Mục đích của việc kiểm tra chất lượng: đảm bảo công
việc được thực hiện theo yêu cầu hợp đồng.
• Cách thức thực hiện: đánh giá tay nghề công nhân, thí
nghiệm vật liệu, giám sát xem công việc có đáp ứng yêu
cầu thiết kế không.
• Xu hướng: nhà thầu thiết lập và duy trì một hệ thống
giám sát, thử nghiệm và báo cáo, chủ đầu tư theo dõi kế
hoạch giám sát chất lượng thi công và thực hiện những
đợt kiểm tra tại hiện trường.
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

29

Kiểm tra chất lượng (2/2)

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

30

15


9/9/2009

Giải quyết tranh chấp
• Các bên tham gia dự án (nhà thầu, chủ đầu tư, đơn
vị thiết kế và đơn vị tư vấn) luôn có những bất
đồng, tranh chấp

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

31

Các phương thức giải quyết tranh chấp
Chi phí giải quyết tranh chấp

Cao

Thấp

Xử phúc thẩm (appeal)
v

Xử sơ thẩm (trial)
v

Phân xử (arbitration)
v

Hòa giải (mediation)

v

v

Dàn xếp công bằng
(equitable settlement)
Thượng lượng
(negotiation)
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

32

16


9/9/2009

An toàn lao động (1/5)

Nguồn: VietNamNet, 2007; />©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

33

An toàn lao động (2/5)

• Là một phần việc quan trọng trong quản lý dự án
xây dựng vì liên quan đến chi phí, trách nhiệm pháp
lý và uy tín của công ty.
• An toàn lao động phải là một nhân tố cần được xem
xét trong mỗi giai đoạn thiết kế và thi công.

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

34

17


9/9/2009

An toàn lao động (3/5)
• Các quy định về an toàn phải được tất cả các bên
liên quan đến dự án như chủ đầu tư, đơn vị thiết
kế, nhà thầu thi công, và công nhân tôn trọng và
thực hiện
• Năng suất lao động và an toàn lao động là hai yếu tố
làm cho công việc hiệu quả
• Nên xem an toàn lao động là một phần việc quan
trọng trong quản lý dự án đánh giá thầu thông
qua yếu tố tài chính, kỹ thuật và thực hiện an toàn
lao động
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

35

An toàn lao động (3/5)

Qui định
Thực hiện
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

36

18


9/9/2009

An toàn lao động (5/5)

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

37

Thay đổi và quản lý thay đổi (1/2)
• Thay đổi là sự khác biệt về qui mô công việc,
cách thực hiện, hay điều khoản thương mại
• Rủi ro không thể giảm thiểu, chỉ có thể chuyển
qua bên khác
• Rủi ro nên chuyển cho bên có khả năng đảm
đương nhất thay vì cho bên có khả năng gánh
chịu nhất
• Tất cả rủi ro cuối cùng trở về với chủ đầu tư
• Ngôn ngữ hợp đồng không rõ ràng hay không
công bằng có khuynh hướng tạo thuận lợi cho

nhà thầu
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

38

19


9/9/2009

Thay đổi và quản lý thay đổi (2/2)
• Chủ đầu tư, đơn vị thiết kế và nhà thầu thi công
đều có thể đưa ra những thay đổi
• Phải có biểu mẫu đề nghị phát sinh, phải được ký
duyệt và lưu giữ
• Lập danh mục các khoản đề nghị phát sinh, xem xét
sự cần thíết và chi phí phát sinh
•

Một trong những điểm yếu nhất trong quản lý
xây dựng ở Việt Nam
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

39

Các loại thay đổi
•
•
•
•

•
•
•
•

Chậm trể và thúc đẩy tiến độ
Sai sót và thiếu sót
Phát triển thiết kế
Điều kiện công trường khác
Chấm dứt hợp đồng cho thuận tiện
Chủ đầu tư thất bại trong thực hiện
Diễn giải (representations)
Chi phí trực tiếp, gián tiếp, và do ảnh hưởng
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

40

20


9/9/2009

Nguyên lý của hệ thống quản lý thay đổi

1.
Khuyến
khích
văn hóa
thay đổi
cân

bằng

2.
Phát
hiện sự
thay đổi

3.
Đánh giá
sự thay
đổi

5.
Cải tiến
liên tục
từ các
bài học
4.
Thực thi
sự thay
đổi

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

41

Quản lý tài nguyên (1/3)
• Nhân công: công nhân làm việc không hiệu quả là do
không được hướng dẫn, vận chuyển vật tư chậm
trễ, không cung cấp dụng cụ và thiếu giám sát cần

có kế hoạch rõ ràng
• Thiết bị thi công: số lượng và loại thiết bị thi công
phụ thuộc vào bản chất của dự án, thiếu thiết bị thi
công sẽ ảnh hưởng đáng kể đến tiến độ thực hiện
dự án phải có kế hoạch sử dụng máy thi công cho
toàn bộ dự án dự trù cả thời gian bảo trì máy và
thời gian máy hỏng
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

42

21


9/9/2009

Quản lý tài nguyên (2/3)
• Vật tư: chiếm tỷ lệ đáng kể trong chi phí thực hiện dự
án, chậm cung ứng vật tư là nguyên nhân chính của việc
chậm tiến độ phải có hệ thống quản lý vật tư, xác
định nhu cầu, cung cấp, bảo quản và phân phối để có
thể đáp ứng nhu cầu sử dụng vật tư đúng chất lượng và
kịp thời. Kế hoạch sử dụng vật tư phụ thuộc quy mô
công trình, vị trí công trình, dòng tiền tệ, quy trình cung
ứng và tiếp nhận vật tư
• Thầu phụ: phải xác định quy mô, chi phí và thời gian
thực hiện công việc, mối quan hệ công việc của các nhà
thầu phụ

©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

43

Quản lý tài nguyên (3/3)

Thiếu giám sát, chỉnh tâm
thép cột tùy tiện
Phải chỉnh tâm cốt thép
cột lại
©2009 của Nguyễn Duy Long, Tiến Sỹ

44

22