Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên dạy toán các trường trung học cơ sở huyện phù ninh, tỉnh phú thọ

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TRẦN THỊ HỒNG CHIÊN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO
GIÁO VIÊN DẠY TOÁN TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN PHÙ NINH, TỈNH PHÚ THỌ TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI
CHƢƠNG TRÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2019


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TRẦN THỊ HỒNG CHIÊN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO
GIÁO VIÊN DẠY TOÁN TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN PHÙ NINH, TỈNH PHÚ THỌ TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI
CHƢƠNG TRÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 8.14.01.14

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Đặng Xuân Hải

HÀ NỘI – 2019


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn tới Ban lãnh đạo và các Thầy
giáo, Cô giáo Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã nhiệt
tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Đặng Xuân Hải ,
người đã trực tiếp hướng dẫn và tận tình chỉ bảo, giúp đỡ tôi trong suốt quá
trình nghiên cứu, thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo Phù
Ninh, Ban Giám hiệu các trường THCS huyện Phù Ninh đã cung cấp các số
liệu quí báu, động viên và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong quá trình
viết luận văn. Xin cảm ơn các đồng nghiệp và những người thân yêu trong
gia đình đã động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và
hoàn thành luận văn.
Với thời gian nghiên cứu còn hạn chế, trong thực tiễn công tác còn
nhiều vấn đề cần giải quyết nên luận văn khó tránh khỏi những thiếu sót.
Kính mong nhận được những ý kiến góp ý, chỉ bảo của các thầy cô giáo, các
bạn đồng nghiệp và những người quan tâm để luận văn này có giá trị thực
tiễn và hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Phú Thọ, tháng 06 năm 2019
Tác giả luận văn

Trần Thị Hồng Chiên

i

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

BGH

: Ban giám hiệu

CBGV

: Cán bộ giáo viên

CBQL

: Cán bộ quản lý

CNTT

: Công nghệ thông tin

CSVC

: Cơ sở vật chất

ĐH

: Đại học

GD

: Giáo dục

GD-ĐT

: Giáo dục và Đào tạo

GV

: Giáo viên

HS

: Học sinh

HSG

: Học sinh giỏi

ICT

: Công nghệ thông tin và truyền thông

NNL

: Nguồn nhân lực

PPDH

: Phương pháp dạy học

QLGD

: Quản lý giáo dục

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thông

TNCS HCM

: Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

UBND

: Ủy ban nhân dân

XH

: Xã hội

ii


MỤC LỤC
Lời cảm ơn .........................................................................................................

I

Danh mục các ch vi t t t trong luâ v n

Ii

Mục lục

Iii

...........................................................................

Danh mục các bảng ………

Vi

Danh mục các sơ đồ, biểu đồ………………………………………………

Viii

MỞ ĐẦU ..........................................................................................................

1

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI
DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN DẠY TOÁN Ở
TRƢỜNG THCS...........................................................................................

7

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.............................................................

7

1 1 1 Vấn đề bồi dưỡng n ng lực dạy học

7

1 1 2 Vấn đề quản lý bồi dưỡng n ng lực dạy học

8

1.2. Những vấn đề lý luận về bồi dƣỡng...................................................

10

1 2 1 Khái niệm bồi dưỡng

10

.....

1 2 2 Nh ng thành tố của hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS theo yêu
cầu đổi mới giáo dục

13

1 2 2 1 Mục tiêu bồi dưỡng...........................................................................

13

1 2 2 2 Nội dung bồi dưỡng........................................................................

13

1 2 2 3 Phương pháp bồi dưỡng...................................................................

14

1 2 2 4 Hình thức tổ chức bồi dưỡng............................................................

15

1 2 2 5 Đánh giá k t quả bồi dưỡng................................................................

15

1 2 2 6 Lực lương tham gia bồi dưỡng..........................................................

16

1.3.Năng lực, năng lực toán, năng lực dạy học môn toán........................

16

1 3 1 Khái niệm n ng lực

16

1 3 2 N ng lực Toán

.............................................................

iii

18


1 3 2 1 N ng lực chung

18

1 3 2 2 N ng lực chuyên biệt của môn toán

........

1 3 3 N ng lực dạy học

19
28

1 3 3 1 N ng lực chuẩn bị lập k hoạch dạy học môn học.............................
1 3 3 2 N ng lực lập k hoạch dạy học môn học .......................................
1.3.3.3.N ng lực lập k hoạch bài học

28
28
29

1 3 3 4 N ng lực tổ chức dạy học trên lớp

30

1 3 3 5 N ng lực kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học

30

1.3.3.6. N ng lực quản lý hồ sơ dạy học.........................................................

1 3 4 N ng lực dạy học mônToán

......

31
31

1.4. Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học môn toán................

36

1 4 1 Quản lý

36

1 4 2 Vận dụng lý thuy t quản lý nguồn nhân lực vào quản lý hoạt động
bồi dưỡng

37

1 4 2 1 Lý thuy t quản lý nguồn nhân lực....................................................

37

1 4 2 2 Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy Toán cho GV
THCS.............................................................................................................

40

a, Khảo sát nhu cầu cán bộ..............................................................................

40

b, Lập k hoạch bồi dưỡng n ng lực dạy học................................................

40

c, Tổ chức thực hiện chương trình bồi dưỡng n ng lực giáo viên dạy toán

41

d, Chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng n ng lực giáo viên.....................................

42

e, Kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng n ng lực giáo viên dạy toán.......

42

g, Quản lý các điều kiện thực hiện hoạt động bồi dưỡng ..............................

42

iv


1.5. Các yếu tố tác động đến quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học của
giáo viên ........................................................................................................

43

1 5 1 Các y u tố khách quan.......................................................................

43

1 5 2 Các y u tố chủ quan............................................................................

45

Tiểu kết chƣơng 1..........................................................................................

48

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
GIÁO VIÊN DẠY HỌC MÔN TOÁN TAI CÁC TRƢỜNG THCS
HUYỆN PHÙ NINH, PHÚ THỌ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

50

2.1. Khái quát sự phát triển của các trƣờng THCS huyện Phù Ninh,
tỉnh Phú Thọ................................................................................................

50

2 1 1 Điều kiện kinh t xã hội của huyện Phù Ninh, Phú Thọ

50

2 1 2 Giáo dục và đào tạo........................................................................

50

2.2. Mô tả quá trình khảo sát thực trạng................................................

52

2 2 1 Mục đích khảo sát..........................................................................

52

2 2 2 Nội dung khảo sát..............................................................................

52

2 2 3 Phương pháp khảo sát..........................................................................

52

2 2 4 Đối tượng khảo sát...............................................................................

53

2.3. Kết quả khảo sát..................................................................................

54

2.3.1 Thực trạng hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy học của giáo viên dạy
Toán tại các trường THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ ...........................

54

2.3.1.1 Thực trạng về nhận thức của CBQL và GV về vai trò của HĐ bồi
dưỡng n ng lực dạy học cho GV

54

2.3.1.2 Thực trạng chương trình bồi dưỡng GV dạy Toán của các trường
THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ...........................................................

55

2.3.1 3 Thực trạng về phương pháp bồi dưỡng n ng lực GV dạy Toán

62

2.3.1 4 Thực trạng về điều kiện cơ sở vật chất cho các hoạt động bồ dưỡng
GV

63

v

2.3.2 Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy học cho GV
dạy Toán của các trường THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ ...................

65

2.3.2 1 Thực trạng về lập k hoạch bồi dưỡng n ng lực dạy học.................

65

2.3.2 2 Thực trạng về tổ chức thực hiện chương trình bồi dưỡng ..............

67

2.3.2 3 Thực trạng về việc chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng.............................

70

2.3.2 4 Thực trạng việc kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng ..............

73

2.3.3 Đánh giá công tác bồi dưỡng giáo viên Toán của các trường THCS
huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ ....................................................................

75

2 3 3 1 Nh ng điểm mạnh............................................................................

75

2 3 3 2 Điểm y u..............................................................................
3. Nguyên nhân ..............................................................................................

76

Tiểu kết chƣơng 2..........................................................................................

78

Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
GIÁO VIÊN DẠY HỌC MÔN TOÁN TẠI CÁC TRƢỜNG THCS
HUYỆN PHÙ NINH, TỈNH PHÚ THỌ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN
NAY.............................................................................................................

80

3.1. Các nguyên tắc chọn lựa biện pháp.....................................................

80

3 1 1 Nguyên t c đảm bảo tính k thừa.........................................................

80

3 1 2 Nguyên t c đảm bảo tính thực tiễn.......................................................

80

3 1 3 Nguyên t c đảm bảo tính hệ thống........................................................

80

3.2. Các biện pháp......................................................................................

81

3 2 1 Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bồi dưỡng n ng lực dạy
học cho giáo viên dạy Toán .........................................................................

81

3 2 2 Đổi mới công tác lập k hoạch bồi dưỡng n ng lực dạy học cho GV

83

vi


3 2 3 Chỉ đạo triển khai nội dung bồi dưỡng n ng lực dạy học cho giáo
viên dạy Toán ..............................................................................................

85

3 2 4 Đa dạng hóa hình thức tổ chức bồi dưỡng giáo viên ........................

87

3 2 5 T ng cường kiểm tra, đánh giá k t quả bồi dưỡng thông qua việc
kiểm tra, đánh giá giáo viên ........................................................................

89

3 2 6 Huy động nguồn lực phục vụ hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy học
cho GV........................................................................................................

93

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp.........................................................

95

3.4. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp.................

95

Tiểu kết chƣơng 3..........................................................................................

98

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ…………………………………

100

1 K t luận

100

..............................

2 Ki n nghị

101

TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………

103

PHỤ LỤC……………………………………………………………

vii


DANH MUC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2 1 Đối tượng khảo sát.................................................................

53

Bảng 2 2: K t quả khảo sát nhận thức về tầm trọng của HĐ bồi dưỡng

54

n ng lực dạy học cho GV......................................................................
Bảng 2 3: Khảo sát việc quản lý các nội dung bồi dưỡng về phẩm

55

chất chính trị, đạo đức lối sống............................................................
Bảng 2 4: Khảo sát việc quản lý các nội dung bồi dưỡng về Chuyên

58

môn......................................................................................................
Bảng 2 5: Khảo sát việc quản lý các nội dung bồi dưỡng về Kĩ n ng

60

sư phạm..............................................................................................
Bảng 2 6: Thống kê ý ki n đánh giá về phương pháp bồi dưỡng

62

n ng lực dạy học của giáo viên; Đánh giá k t quả bồi dưỡng n ng
lực dạy học Toán của GV theo n ng lực Toán...................................
Bảng 2 7 Đánh giá việc tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên........

67

Bảng 2 8: Chỉ đạo thực hiện hoạt động bồi dưỡng giáo viên của các

71

trường THCS.........................................................................................
Bảng 2 9 Đánh giá công tác quản lý việc kiểm tra, đánh giá hoạt

73

động bồi dưỡng giáo viên.......................................................................
Bảng 3 1: K t quả th m dò về tính cấp thi t và tính khả thi của các

biện pháp

.....................................

viii

95


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Trang
Sơ đồ 1 1: Quan hệ các chức n ng quản lý

37

Sơ đồ 1 2 Mô hình lý thuy t phát triển NNL theo Leonard Nadle

39

Biểu đồ: 2 1 Đánh giá mức độ cần thi t của nhóm biện pháp quản lý

64

cơ sở vật chất, trang thi t bị dạy học
Biểu đồ: 2 2 Đánh giá mức độ thực hiện của nhóm biện pháp quản
lý cơ sở bật chất, trang thi t bị dạy học

ix

64

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục đào tạo có vị trí vai trò quan trọng, quy t định sự phát triển
kinh t - xã hội của đất nước Với ý nghĩa đó, tại v n kiện Đại hội Đảng toàn
quốc lần thứ IX đã khẳng định : “Phát triển Giáo dục và Đào tạo là một trong
nh ng động lực thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá, là điều
kiện để phát huy nguồn lực con người, y u tố cơ bản để phát triển, t ng
trưởng kinh t nhanh và bền v ng” (V n kiện Đại hội Đảng IX - trang
108) Với vị trí và tầm quan trọng như vậy Giáo dục - Đào tạo luôn được coi là
“Quốc sách hàng đầu”, “đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển”,
trong các lĩnh vực đầu tư cho giáo dục thì xây dựng và phát triển đội ngũ giáo
viên đã được xem là một trong nh ng giải pháp có tính đột phá
Mặt khác đội ngũ giáo viên có vai trò đặc biệt quan trọng, quy t định
chất lượng giáo dục đào tạo trong các nhà trường, đặc biệt là giáo viên Toán
Giáo viên Trung học cơ sở là người trực ti p thực hiện mục tiêu của
giáo dục Trung học và quy t định chất lượng giáo dục của trường Trung học
cơ sở Chính vì vậy, bồi dưỡng nhằm nâng cao n ng lực giảng dạy cho đội ngũ
giáo viên dạy Toán là điều kiện quan trọng và cần thi t để nâng cao chất lượng
giáo dục của trường Trung học
Bậc THCS là cấp học cơ bản là cấp trung gian gi a tiểu học và THPT Ở
giai đoạn này học sinh được cung cấp ki n thức cơ bản nhất, giáo dục và hình
thành nhân cách, g n với tâm sinh lý lứa tuổi này cũng nhiều bi n động Như
vậy các hoạt động dạy học ở các trường THCS là vô cùng quan trọng đối với
sự phát triển của giáo dục và đào tạo trong bối cảnh đổi mới chương trình giáo
dục hiện nay
N ng lực dạy học là một thành phần quan trọng của n ng lực chuyên
môn của giáo viên gồm ki n thức, kĩ n ng dạy học và thái độ đối với công
việc dạy học như: ki n thức về chương trình giảng dạy, ki n thức về môn học,

phương pháp giảng dạy, kĩ n ng giao ti p, hiểu bi t về người học
Với sự bùng nổ thông tin như hiện nay đã làm thay đổi mọi quan điểm
truyền thống về giáo dục, về nhà trường, lớp học và về dạy học Giáo dục
cũng có nh ng thay đổi mạnh mẽ, hướng tới “một xã hội học tập”, “học

1


thường xuyên, suốt đời” dựa trên 4 trụ cột “học để bi t, học để làm, học để
cùng chung sống, học để làm người”, giáo dục hiện nay chủ y u là rèn luyện
n ng lực – n ng lực nhận thức, n ng lực hành động, n ng lực giao ti p và
truyền thông, n ng lực quản lý và lãnh đạo… không còn chủ y u là đào tạo
ki n thức và kĩ n ng như trước
Giáo viên là lực lượng nòng cốt quy t định chất lượng dạy học trong mỗi
nhà trường. Như vậy yêu cầu phát triển chuyên môn và các n ng lực dạy học
trong bối cảnh đồi mới chương trình giáo dục phổ thông hiện nay có rất nhiều
đổi khác đòi hỏi người lãnh đạo nhà trường xác định lại mục tiêu, nội dung,
các hình thức bồi dưỡng n ng lực dạy học phù hợp
Thực t cho thấy, chất lượng giáo dục trung học phổ thông đã có nh ng
bước chuyển bi n nhất định, song chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển
nguồn nhân lực và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước hiện nay
Bên cạnh nh ng ti n bộ, công cuộc đổi mới giáo dục của Huyện Phù
Ninh vẫn còn hạn ch đang được tháo gỡ Một trong nh ng hạn ch đó phải
kể đ n thực trạng y u kém về trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ
giáo viên đó là trình độ chuyên môn nghiệp vụ không đồng đều Nhiều lớp
đào tạo chỉ mang tích hình thức, giáo viên xin đi học với mục đích chuyển đổi
bằng chứ không phải đi học để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ
Chính vì việc đào tạo như vậy nên một bộ phận nhỏ giáo viên tay nghề chưa
v ng vàng ảnh hưởng đ n chất lượng giáo dục, thực trạng ở các trường THCS
huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ giáo viên dạy Toán tuy đủ về số lượng và chất

lượng, tuy nhiên n ng lực dạy học còn nhiều hạn ch Ngoài ra việc quản lý
hoạt động bồi dưỡng tại đơn vị cũng còn gặp nhiều khó kh n do thi u cơ sở
vật chất để đáp ứng việc dạy học nên việc quản lý giáo viên trong việc bồi
dưỡng n ng lực dạy học Toán còn bị hạn ch N m b t được vấn đề này
Phòng GD - ĐT đã có định hướng đúng đ n kịp thời để nâng cao trình độ
chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên bằng cách mở các lớp bồi dưỡng chuyên
môn nghiệp vụ
Các nhà trường đã chú ý bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho
giáo viên dạy Toán Thực t cho thấy, giáo viên Toán của các nhà trường
THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ còn nhiều biểu hiện bất cập về cơ cấu
2


chưa phù hợp, chất lượng chuyên môn chưa đảm bảo, về n ng lực tự học, tự
nghiên cứu không cao, kỹ n ng công nghệ thông tin truyền thông còn chưa
đảm bảo đối với chương trình giáo dục phổ thông mới. Có nhiều nguyên nhân
dẫn đ n tình trạng bất cập này, xong nguyên nhân chính là do công tác phát
triển n ng lực chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên còn thi u k hoạch chi n
lược; nhận thức về n ng lực tự học, tự bồi dưỡng chưa cao; các khâu sử dụng,
đánh giá, đào tạo và bồi dưỡng chưa thật hiệu quả; các ch độ, chính sách đãi
ngộ giáo viên và chính sách đầu tư chưa thực sự phù hợp Để góp phần kh c
phục nh ng bật cập về vấn đề phát triển n ng lực
chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên Toán của các trường trong huyện Phù
Ninh nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục hiện nay, tôi chọn đề tài nghiên cứu:
“Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên dạy
Toán tại các trƣờng THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ trong bối cảnh
đổi mới chƣơng trình. ”
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận về n ng lực dạy học, về bồi dưỡng n ng
lực day học, về quản lí hoạt động bồi dưỡng, khảo sát thực trạng các hoạt

động này của giáo viên dạy Toán các trường THCS huyện Phù Ninh, tỉnh
Phú Thọ đề xuất biện pháp Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo n ng lực dạy
học cho giáo viên dạy Toán tại trường các trường THCS huyện Phù Ninh,
tỉnh Phú Thọ
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
3.1 Đối tƣợng nghiên cứu
Quản lý hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy học cho giáo viên dạy Toán
tại các trường THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ
3.2 Khách thể nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy học cho giáo viên
4. Câu hỏi nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy học cho giáo viên Toán trong bối
cảnh đổi mới chương trình giáo dục phổ thông đang đặt ra cho các nhà quản lí
nh ng vấn đề gì?

3


Có thể nghiên cứu nội hàm của n ng lực dạy học, nh ng n ng lực đặc thù của
môn toán, vận dung lí thuy t quản lí nguồn nhân lực để tìm các biện pháp
quản lí giải quy t các vấn đề đó không?“
5. Giả thuyết khoa học
Trong bối cảnh đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, khi quá trình
dạy học lấy việc rèn luyện phẩm chất , n ng lực học sinh làm gốc thì n ng lực
dạy học của giáo viên nói chung, của giáo viên toán với nh ng n ng lực toán
học đặc thù nói riêng, đang lộ nhiều bất cập cần được bổ sung, bồi dưỡng
N u nghiên cứu nội hàm của khái niệm n ng lực dạy học trong mối tương
quan với các n ng lực toán học đặc thù, vận dụng lí thuy t quản lí Nguồn
nhân lực có thể tìm được các biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng n ng lực
dạy học môn toán trong bối cảnh mới, góp phần nâng cao chất lượng hoat

động dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới c n bản, toàn diên giáo dục nước nhà
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý , bồi dưỡng và quản lý hoạt động
bồi dưỡng n ng lực dạy học Toán cho giáo viên THCS trong bối cảnh đổi mới
c n bản toàn diện giáo dục hiện nay
- Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động và quản lí hoạt động
bồi n ng lực dạy học cho giáo viên dạy Toán tại các trường THCS huyện Phù
Ninh, tỉnh Phú Thọ theo n ng lực Toán và n ng lực dạy học môn Toán đối
với GV THCS
- Đề xuất biện pháp quản lý bồi dưỡng n ng lực dạy học cho giáo viên dạy
Toán tại các trường THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ đáp ứng yêu cầu
đổi mới giáo dục
7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Luận v n nghiên cứu tập trung khảo sát thực trạng quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên dạy Toán tại các trường THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú
Thọ trong khoảng thời gian từ n m học 2013-2014 đ n nay chú trọng đ n các
tiêu chuẩn liên quan đ n n ng lực dạy học
Đối tượng khảo sát: toàn bộ giáo viên dạy Toán và cán bộ quản lý tại các
trường THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ
8. Phƣơng pháp nghiên cứu

4


Quá trình thực hiện đề tài k t hợp các nhóm phương pháp nghiên cứu
sau:
8.1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận
Các phương pháp nghiên cứu lý luận: các tài liệu lý luận về quản lý, quản
lý giáo dục và các tài liệu có liên quan đ n vấn đề nghiên cứu Phân tích, tổng
hợp, phân loại, hệ thống hóa các tài liệu có liên quan đ n đề tài nhằm xây

dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy học cho giáo
viên dạy Toán tại các trường THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.
8.2. Các nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn :
- Phương pháp trò chuyện, phỏng vấn : Toàn bộ giáo viên dạy Toán và
cán bộ quản lý tại các trường THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ thông
qua trò chuyện, trao đổi để tìm hiểu thực trạng và các giải pháp quản lý
- Phương pháp quan sát, phân tích sản phẩm hoạt động: Khảo sát các k t
quả
- Phương pháp điều tra bằng Ankét : Sử dụng hệ thống câu hỏi mở và
câu hỏi đóng để tìm hiểu các vấn đề liên quan đ n đối tượng nghiên cứu
- Phương pháp lấy ý ki n chuyên gia: Nhằm thu thập thông tin khoa học,
nhận định, đánh giá của các chuyên gia giáo dục, cán bộ quản lý có nhiều
kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng giáo viên
9. Những đóng góp của đề tài
- Về mặt lý luận
+ Hệ thống hóa các vấn đề về quản lí hoạt động bồi dưỡng, về n ng lực
dạy học, về quản lí hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy học cho giáo viên
- Về mặt thực tiễn
+ Đánh giá được thực trạng hoạt động bồi dương và quản lí hoạt động
bồi dưỡng n ng lực dạy học
+ Có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho các bộ quản lí các trường
THCS, cho giáo viên để tự bồi dưỡng
10. Dự kiến cấu trúc luận văn

5


Ngoài phần mở đầu, k t luận, khuy n nghị và danh mục tài liệu tham
khảo luận v n được trình bày trong 3 chương :
Chƣơng 1 Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy

học môn Toán tại các trường THCS
Chƣơng 2. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi
dưỡng n ng lực dạy học môn Toán tại các trường THCS huyện Phù Ninh,
tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay
Chƣơng 3 Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên dạy môn
Toán tại các trường THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ trong bối cảnh hiện
nay.

6


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG
LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN DẠY TOÁN Ở TRƢỜNG THCS .
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1.Vấn đề năng lực dạy học và bồi dưỡng năng lực dạy học:
Vấn đề n ng lực dạy học và bồi dương n ng lực dạy học cho giáo viên
được nhiều nhà nghiên cứu trong và ngòai nước quan tâm
Vi t về n ng lực chuyên môn, dạy học của giáo viên tác giả
Liakopoulou (2011) đã đưa ra khái niệm n ng lực chuyên môn và phân loại
“n ng lực chuyên môn của giáo viên” bao gồm các thành tố sau đây:
1 Tính cách, thái độ và niềm tin;
2 Kỹ n ng sư phạm và ki n thức sư phạm (Ki n thức môn học, Ki n
thức và hiểu bi t về người học, Phương pháp giảng dạy, Ki n thức về chương
trình giảng dạy);
3 Hiểu bi t về bối cảnh xã hội;
4 Hiểu bi t về bản thân và về khoa học nói chung
Viện Giáo dục Quốc gia, Singapore, (2009), cũng xác định các n ng lực
chủ y u của giáo viên như: có các ki n thức và phương pháp nuôi dạy tr em,
có các n ng lực tư duy, sáng tạo trong dạy học…có các kĩ n ng sư phạm,

quản lý con người, tự quản lý, kĩ n ng công nghệ, tự đổi mới và kinh doanh,
sự hiểu bi t về xã hội và xúc cảm; có các ki n thức, hiểu bi t về bản thân, học
sinh, xã hội, nội dung môn học, sư phạm, nền tảng và chính sách giáo dục,
chương trình giảng dạy, hiểu bi t đa v n hóa, nhận thức toàn cầu, nhận thức
về môi trường.....
Ủy ban châu Âu (2007) nhận ra rằng giáo viên có một vai trò quan
trọng trong việc chuẩn bị cho học sinh có chỗ đứng trong xã hội và nơi làm
việc, vì th ủy ban Châu Âu đề xuất rằng “Tại mỗi thời điểm trong sự nghiệp

7


của mình, giáo viên cần phải có, và được yêu cầu có đầy đủ các ki n thức
môn học, thái độ và kỹ n ng sư phạm để giúp đỡ th hệ tr phát huy tối đa
tiềm n ng của họ”.
Phát triển chuyên môn cho giáo viên là trách nhiệm hàng đầu của hiệu
trưởng ở một trường học nơi đặt chất lượng giáo dục lên vị trí hàng đầu Hiệu
trưởng là người xây dựng các k hoạch triển khai nh ng nội dung mới về dạy
học, giáo dục, đưa ra các bước thực hiện các hoạt động bồi dưỡng, phát triển
tiềm n ng lãnh đạo chuyên môn của giáo viên…Hiệu trưởng đưa ra các chỉ
dẫn dạy học, kiểm tra, đánh giá, đôn đốc, động viên giáo viên và người học để
họ học tập tốt và dạy học tốt Ngày nay nh ng chỉ dẫn này được ti n hành
thông qua các phương tiện kĩ thuật số, qua trao đổi trực ti p và qua hệ thống
thư điện tử hay các diễn đàn dạy học Nhờ các phần mềm, giáo viên có thể
đưa các bài học, các tư liệu lên mạng và thay đổi hay bổ sung bài học cho
nhau.
Tóm lại, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phát triển chuyên môn, nâng cao
n ng lực dạy học giáo viên là một trong nh ng trọng tâm được chú ý để tạo
sự thay đổi và nâng cao chất lượng cho nhà trường Người hiệu trưởng đóng
vai trò quan trọng trong việc lãnh đạo và quản lí hoạt động bồi dưỡng chuyên

môn trong nhà trường
Đã có nh ng luận v n thạc sỹ đã nghiên cứu liên quan đ n vấn đề này
như luận v n của tác giả Nguyễn Thị Tươi với đề tài” Phát triển một số năng
lực tư duy toán học cho học sinh trung học phổ thông thong qua dạy học
phương trình vô tỷ”,luận v n của tác giả Vũ Thị Thanh n m 2017 với đề tài”
Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở huyện Yên Sơn,
Tuyên Quang theo yêu cầu đởi mới giáo dục hiện nay ”, luận v n của tác giả
Phạm Kim Thành với đề tài “ Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học
cho giáo viên trung học phổ thông”.
1.1.2. Vấn đề quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học:
8


Một số hội thảo trong thời gian qua cũng đề cập đ n vấn đề nêu trên,
điển hình là hôị thảo của Khoa Sư Phạm (tiền thân ĐHGD) với tiêu đề “Chất
lượng giáo dục và vấn đề đào tạo giáo viên”, Kỷ y u Hội thảo khoa học
(10/2004) hay trong các bài vi t của các tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Nguyễn
Đức Chính, “Chuẩn và chuẩn hoá trong giáo dục-Những vấn đề lí luận và
thực tiễn”, Tham luận Hội thảo “Chuẩn và Chuẩn hóa trong giáo dục - Nh ng
vấn đề lí luận và thực tiễn - Hà Nội 27 1 2005 32 ho c như bai vi t của Hồ
Vi t Lương (2005), Chuẩn quốc gia về giáo dục phổ thông - thách thức lớn
trong lí luận chương trình dạy học của giáo dục hiện đại, Kỷ y u Hội thảo
chuẩn và chuẩn hoá trong giáo dục – Nh ng vấn đề lí luận và thực tiễn, Viện
Chi n lược và Chương trình giáo dục

35 Bàn về vai trò của hiệu trưởng

đối với việc nâng cao trình độ chuyên môn của giáo viên, tổng hợp các nghiên
cứu của nhiều nghiên cứu trên th

giới, tác giả Trần Thị Bích Liễu,

(2005) 29 , chỉ ra tầm quan trọng của hiệu trưởng trong việc chia s trách
nhiệm và bồi dưỡng giáo viên thành nh ng nhà lãnh đạo chuyên môn vì hai lí
do sau đây:
Hiệu trưởng không thể có đủ thời gian để lãnh đạo toàn bộ các hoạt
động dạy học và họ không thể hiểu r nhu cầu của lớp học như là
giáo viên
Giáo viên là người am hiểu chuyên môn của môn học mà họ dạy và
họ hiểu r hơn bất kì ai học sinh và lớp học của mình
Vai trò lãnh đạo của giáo viên được các nhà nghiên cứu xem xét từ ba
góc độ:
a) giáo viên là nh ng người quản lí, lãnh đạo trung gian ở các vị trí tổ
trưởng chuyên môn, chủ nhiệm khoa hay chủ tịch, tổ trưởng công đoàn…
b) Là chuyên gia môn học, con chim đầu đàn để kèm cặp các giáo viên
khác;
c) Là người xây dựng và duy trì v n hóa chia s , cộng tác và học tập suốt
9


đời để thực hiện tốt quá trình dạy học trong nhà trường Họ chính là người
thực hiện viễn cảnh của nhà trường, bi n viễn cảnh thành hiện thực Vì vậy,
con đường thành công nhất để phát triển chuyên môn cho giáo viên trong nhà
trường là bồi dưỡng vai trò lãnh đạo chuyên môn cho họ
Đã có nh ng luận v n thạc sỹ đã nghiên cứu liên quan đ n vấn đề này
như luâ v n của tác giả Vũ Hoàng Chương với đề tài“Một số biện pháp
quản lý nhằm nâng cao hiệu quả bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên
trường THCS huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai”; hay đề tài: “Một số giải
pháp nâng cao năng lực dạy học của đội ngũ giáo viên trường THCS Khánh
Bình đến năm 2015” của tác giả Nguyễn Long Giao; Đề tài:

Quản lý hoạt

động phát triển năng lực sáng tạo cho đội ngũ giáo viên trường THCS Trần
Đăng Ninh tỉnh Nam Định của tác giả Đỗ Thị Trinh Thục, hay đề tài: Quản
lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang
theo yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay của tác giả Vũ Thị Thanh…
Các đề tài trên đã đưa ra các biện pháp quản lý phát triển n ng lực cho
giáo viên thông các chức n ng của quản lý Các tác giả đã làm sáng tỏ cơ sở
lý luận về quản lý bồi dưỡng GV theo hướng chuẩn hóa ở các nhà trường
Tuy nhiên cho đ n nay chưa có đề tài nghiên cứu nào nghiên cứu về quản lý
hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy học cho giáo viên dạy toán ở các trường
THCS huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ
1.2.Những vấn đề lý luận về bồi dƣỡng:
1.2.1. Khái niệm bồi dưỡng, hoạt động bồi dưỡng.
Bồi dƣỡng
Bồi dưỡng được xem là là quá trình đào tạo ti p nối, thể hiện quá trình
đào tạo liên tục trước và trong khi làm việc Vì vậy, cũng như đào tạo, có
nhiều cách ti p cận quá trình bồi dưỡng và mỗi cách ti p cận, có nh ng mô
hình bồi dưỡng khác nhau và có nh ng quan niệm về bồi dưỡng khác nhau
Ti p cận từ góc độ bản thân người được bồi dưỡng trong quá trình bồi
10


dưỡng: Chủ thể được bồi dưỡng thông qua người khác; Chủ thể tự bồi dưỡng.
K t hợp cách ti p cận đó với ti p cận bồi dưỡng theo mô hình quá trình
thông tin dẫn đ n một quan niệm rộng rãi trong thực tiễn: bồi dưỡng cốt l i là
tự bồi dưỡng, là quá trình bi n đổi nội tại, trong đó chủ thể tự thể hiện và bi n
đổi mình, tự làm phong phú giá trị của mình bằng cách thu nhận, xử lý và
bi n đổi thông tin bên ngoài thành tri thức bên trong con người mình

Bồi dưỡng 37]:
Hiểu theo nghĩa rộng, bồi dưỡng là quá trình giáo dục, đào tạo nhằm
hình thành nhân cách và nh ng phẩm chất riêng biệt của nhân cách theo định
hướng mục đích đã chọn Thí dụ: Bồi dưỡng cán bộ, bồi dưỡng chí khí chi n
đấu, bồi dưỡng các đức tính cần kiệm, liêm chính, v v…
Hiểu theo nghĩa hẹp, bồi dưỡng có thể coi là quá trình cập nhật ki n
thức, kĩ n ng còn thi u hoặc đã lạc hậu, nhằm mục đích nâng cao và hoàn
thiện n ng lực hoạt động trong các lĩnh vực cụ thể Thí dụ: Bồi dưỡng ki n
thức, bồi dưỡng lý luận, bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, v v…
Trong hoạt động bồi dưỡng cán bộ, công chức, bồi dưỡng nhằm cập nhật,
trang bị thêm, trang bị mới về ki n thức, kỹ n ng, thái độ thực thi nhiệm vụ,
công vụ; giúp cho người cán bộ, công chức ngày càng hoàn thành công việc
được giao có chất lượng, hiệu quả hơn
Trong thực tế hiện nay khái niệm “Đào tạo, bồi dưỡng”CBCC lại đang
được hiểu chung là “bồi dưỡng”.
Đã có rất nhiều ý ki n trong các cuộc họp, hội thảo khoa học về lĩnh vực
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức yêu cầu tách biệt các thành tố “đào tạo”
và “bồi dưỡng” khi sử dụng khái niệm “đào tạo, bồi dưỡng” Tuy nhiên, cùng
với sự phát triển của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, khái
niệm này đã trở thành một bộ phận của vốn từ vựng ti ng Việt, được sử dụng
rộng rãi trong giao ti p và trong v n bản quy phạm pháp luật, cũng như các

11


tài liệu nghiên cứu ở nước ta, tuy nhiên cách ti p cận này cũng theo nhiều
chiều khác nhau
Từ nh ng quan điểm trên tác giả tổng hợp thành khái niệm như sau:
Bồi dưỡng là quá trình cập nhật hoá kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu,
bổ sung thêm kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ qua các chuyên đề nhằm nâng cao

trình độ chuyên môn, năng lực, phẩm chất nào đó trên cơ sở của những kiến
thức, kỹ năng mà người học đã có đã được đào tạo trước đó.
Hoạt động bồi dưỡng
Hoạt động bồi dưỡng là hoạt động tương tác của người được bồi dưỡng
dưới sự định hướng điều khiển trực ti p của người bồi dưỡng với sự hỗ trợ
của các phương tiện kỹ thuật nhằm đạt được mục tiêu bồi dưỡng được xác
định từ trước Lúc này hoạt động bồi dưỡng có đủ các y u tố: Người bồi
dưỡng, người được bồi dưỡng, tài liệu trong môi trường là lớp học truyền
thống Hoạt động bồi dưỡng có thể diễn ra bên ngoài lớp học, qua trải nghiệm
thực t bồi dưỡng nhằm đáp ứng nhu cầu cập nhật, bổ sung ki n thức chuyên
môn, nghiệp vụ, kỹ n ng nghề nghiệp cho người học theo yêu cầu của nội
dung chương trình và của người bồi dưỡng
Như vậy có thể khái quát: Hoạt động bồi dưỡng là quá trình biến đổi và
cập nhật hóa kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu, bổ túc thêm về nghiệp vụ,
đào tạo thêm hoặc củng cố các kỹ năng nghề nghiệp theo các chuyên đề. Các
hoạt động này nhằm tạo điều kiện cho học viên có cơ hội để củng cố và mở
mang một cách có hệ thống những tri thức, kỹ năng, chuyên môn nghiệp vụ
sẵn có để thực thi công việc có hiệu quả hơn.
Theo quan điểm giáo dục thì hoạt động bồi dưỡng là một quá trình thống
nhất Hoạt động bồi dưỡng là hoạt động dạy và học mang tính đặc thù riêng
biệt Hoạt động bồi dưỡng là việc làm thường xuyên, liên tục góp phần làm
cho đội ngũ đủ sức đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của nền kinh t - xã hội

12


Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV
Quản lý hoạt động bồi dưỡng n ng lực dạy học cho GV là một nội dung
trong quản lý GD, quản lý nhà trường, là một quá trình tác động có tổ chức,
có hướng đích cảu chủ thể quản lý lên hoạt động bồi dưỡng n ng lực giáo

viên bằng việc vận dụng các chức n ng quản lý, nhằm sử dụng có hiệu quả
nhất các tiềm n ng và cơ hội của tổ chức để đạt mục tiêu bồi dưỡng n ng lực
GV đề ra
1.2.2. Những thành tố của hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS theo yêu
cầu đổi mới giáo dục:
1.2.2.1 Mục tiêu bồi dưỡng:
Xuất phát từ mục tiêu về xây dựng đội ngũ giáo viên trong đổi mới giáo
dục hiện nay thì mục tiêu bồi dưỡng n ng lực giáo viên Toán THCS cũng cần
phải thay đổi Mục tiêu chính của hoạt động bồi dưỡng giáo vien hiện nay là
trang bị cho giáo viên nh ng kĩ n ng nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục Cụ thể là các kĩ n ng xây dựng k hoạch dạy học ti p cận n ng lực,
kĩ nằng thi t k giáo án dạy học theo ti p cận n ng lực, các kĩ thuật đánh giá
n ng lực học sinh…,
.1.2.2.2. Nội dung bồi dưỡng
Công cuộc đổi mới c n bản toàn diện giáo dục đã đặt ra nh ng yêu cầu mới
đối với hoạt động bồi dưỡng giáo viên, nội dung bồi dưỡng chuyển từ bồi
dưỡng nặng về ki n thức sang việc bồi dưỡng nâng cao n ng lực
Dựa trên nh ng yêu cầu của chương trình giáo dục THCS và yêu cầu của
hoạt động bồi dưỡng giáo viên trong giai đoạn mới, khảo sát n ng lực hiện có
của giáo viên THCS trên địa bàn, từ đó xác định các nội dung bồi dưỡng xoay
quanh các nội dung cơ bản sau đây:
- Bồi dưỡng nh ng ki n thức, kỹ n ng nền tảng nâng cao n ng lực Toán, n ng
lực dạy học Toán.

13


- Bồi dưỡng kỹ n ng dạy học tích hợp và dạy học theo chủ đề của môn Toán
THCS.
- Bồi dưỡng n ng lực phát triển chương trình giáo dục nhà trường ở trường

THCS
- Bồi dưỡng kỹ n ng phối hợp với cha mẹ học sinh, cộng đồng địa phương và
các tổ chức xã hội để tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo, hoạt động giáo
dục học sinh và quản lý học sinh
- Bồi dưỡng về kiểm tra đánh giá k t quả học tập của học sinh trong trường
THCS .
- Bồi dưỡng các phương pháp , biện pháp , kỹ thuật dạy học tích cực
- Bồi dưỡng n ng lực ứng dụng công nghệ thông tin, ngoại ng trong dạy học,
giáo dục và quản lý trường học nhằm khai thác tốt nh ng tài liệu chưa dịch
sang ti ng việt
.- Bồi dưỡng kỹ n ng hoạt động xã hội cho giáo viên dạy Toán THCS.
- Bồi dưỡng kỹ n ng hưỡng dẫn tư vấn học sinh THCS trong học tập, sinh
hoạt
1.2.2.3 Phương pháp bồi dưỡng
Phương pháp bồi dưỡng phải phù hợp với từng nội dung, k t hợp các
phương pháp thuy t trình, thảo luận và thực hành Dành nhiều thời gian cho
việc trao đổi nhóm, soạn bài tập giảng, sử dụng thi t bị, thi t k kiểm tra theo
hướng đổi mới
Lãnh đạo Phong GD&ĐT, hiệu trưởng các trường THCS tổ chức biên
soạn các tài liệu, học liệu bồi dưỡng đáp ứng nhu cầu tự học, tự bồi dưỡng
của đội ngũ giáo viên, xây dựng b ng hình các ti t dạy minh họa sử dụng
chung đảm bảo thống nhất về chương trình, nội dung và phương pháp
Tùy theo đặc điểm đối tượng người học và tình hình thực t ở địa
phương, nhà quản lý có thể chỉ đạo giảng viên tham gia bồi dưỡng có thể lựa
chọn các phương pháp bồi dưỡng sau đây:
14