Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên các trường trung học cơ sở huyện định hóa, tỉnh thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

BÙI QUANG TRỌNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC TÍCH HỢP CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN ĐỊNH HÓA,
TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

BÙI QUANG TRỌNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC TÍCH HỢP CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN ĐỊNH HÓA,
TỈNH THÁI NGUYÊN
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn: GS.TSKH. NGUYỄN VĂN HỘ

THÁI NGUYÊN - 2020
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và các kết quả nghiên cứu trong luận văn
này là hoàn toàn trung thực, khách quan, không trùng lặp với các luận văn
khác. Thông tin trích dẫn trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Nếu sai tôi
xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Tác giả luận văn

Bùi Quang Trọng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CẢM ƠN
Thực hiện đề tài: “Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích
hợp cho giáo viên các trường THCS huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên”
tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám hiệu, Khoa Tâm lý - Giáo dục,
Khoa sau đại học, Phòng đào tạo Trường Đại học Sư phạm Thái nguyên - Đại
học Thái Nguyên, các quý thầy cô đã giúp tôi trang bị kiến thức, tạo điều kiện
thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn này.

Với lòng kính trọng và biết ơn, tôi xin được bày tỏ lòng cảm ơn tới GS.TSKH
Nguyễn Văn Hộ, đã khuyến khích, chỉ dẫn tôi trong thực hiện luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, các đồng chí lãnh đạo, Phòng
chuyên môn Phòng GD&ĐT Định Hóa, lãnh đạo các trường THCS trên địa bàn
huyện Định Hóa đã hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện luận văn.
Dù đã rất cố gắng, xong luận văn cũng không tránh khỏi những khiếm
khuyết, tác giả mong nhận được sự góp ý của các thầy, cô và các bạn.
Tác giả

Bùi Quang Trọng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii
MỤC LỤC............................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................... v
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1

1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 4
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4
5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 4

7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 6
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
NĂNG LỰC DẠY HỌC TÍCH HỢP CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ ..... 7

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 7
1.1.1. Ở nước ngoài ............................................................................................. 7
1.1.2. Ở Việt Nam .............................................................................................. 10
1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 13
1.2.1. Tích hợp, dạy học tích hợp ...................................................................... 13
1.2.2. Năng lực, năng lực dạy học ..................................................................... 15
1.2.3. Bồi dưỡng, tổ chức bồi dưỡng ................................................................. 18
1.2.4. Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho đội ngũ giáo viên .... 19
1.3. Hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên trung
học cơ sở .................................................................................................. 19
1.3.1. Một số vấn đề đổi mới chương trình giáo dục phổ thông và yêu cầu
về năng lực dạy học tích hợp của giáo viên trung học cơ sở .................. 19
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1.3.2. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên ................ 20
1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên ............... 21
1.3.4. Phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên ......... 24
1.3.5. Hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên .............. 25
1.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên .... 26
1.4.1. Lập kế hoạch tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên ....... 26
1.4.2. Tổ chức các nguồn lực thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy
học tích hợp cho giáo viên....................................................................... 27

1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp
cho giáo viên............................................................................................ 28
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho
giáo viên .................................................................................................. 29
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học
tích hợp cho giáo viên ............................................................................. 30
1.5.1. Yếu tố khách quan ................................................................................... 30
1.5.2. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 31
Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 32
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG
LỰC DẠY HỌC TÍCH HỢP CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG
HỌC CƠ SỞ HUYỆN ĐỊNH HÓA - TỈNH THÁI NGUYÊN ........................... 33

2.1. Đặc điểm các trường trung học cơ sở huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên ......... 33
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ....................................................................... 35
2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 35
2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 35
2.2.3. Phương pháp khảo sát và xử lý các kết quả ............................................ 36
2.2.4. Thời gian tiến hành khảo sát.................................................................... 38
2.2.5. Địa bàn và khách thể khảo sát ................................................................. 38
2.3. Thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên các trường
trung học cơ sở trên địa bàn huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên ............. 38
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về hoạt động
bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên trung học cơ sở ..... 38
2.3.2. Thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp của giáo viên các

trường trung học cơ sở huyện Định Hóa ................................................. 41
2.4. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên
các trường THCS trên địa bàn huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên ........ 50
2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học tích
hợp cho giáo viên .................................................................................... 50
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học
tích hợp cho giáo viên ............................................................................. 53
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học
tích hợp cho giáo viên ............................................................................. 54
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học
tích hợp cho giáo viên ............................................................................. 56
2.4.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức hoạt động bồi
dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên trung học cơ sở............ 58
2.5. Đánh giá chung về thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học
tích hợp cho giáo viên huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên ................. 61
2.5.1. Ưu điểm, hạn chế ..................................................................................... 61
2.5.2. Nguyên nhân ............................................................................................ 62
Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 64
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
TÍCH HỢP CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN ĐỊNH HÓA
TỈNH THÁI NGUYÊN ...................................................................................... 65

3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp .............................................................. 65
3.1.1. Đảm bảo tính mục đích ............................................................................ 65
3.1.2. Đảm bảo tính toàn diện ............................................................................ 65
3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 66
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

3.1.4. Đảm bảo tính hệ thống............................................................................. 66
3.1.5. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................... 67
3.2. Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên
trung học cơ sở huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên ............................ 68
3.2.1. Tăng cường nhận thức của CBQL và GV các trường THCS về vai
trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng năng lực
dạy học tích hợp ...................................................................................... 68
3.2.2. Hoàn thiện công tác xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực DHTH
cho GV phù hợp với điều kiện thực tế của các trường THCS ................ 72
3.2.3. Hoàn thiện công tác tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học
tích hợp theo hướng tích cực hóa người học, gắn tự bồi dưỡng với
nghiên cứu khoa học ................................................................................ 76
3.2.4. Huy động các điều kiện nguồn lực phục vụ hoạt động bồi dưỡng và
tự bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho GV trường THCS ............. 84
3.2.5. Hoàn thiện công tác đánh giá kết quả hoạt động bồi dưỡng năng lực
dạy học tích hợp cho GV các trường THCS ........................................... 87
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 91
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp quản
lý bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên trung học cơ
sở huyện Định Hóa .................................................................................. 92
3.4.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 92
3.4.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 92
3.4.3. Phương pháp khảo sát .............................................................................. 92
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 93
Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 96
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ..................................................................... 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 100
PHỤ LỤC ...............................................................................................................
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Ký hiệu

TT

Nội dung viết tắt

1

CBQL

Cán bộ quản lý

2

DH

Dạy học

3

DHTH

Dạy học tính hợp

4

DHPH

Dạy học phân hóa

5

GDTH

Giáo dục trung học

6

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

7

GV

Giáo viên

8

HS

Học sinh

9

HT

Hiệu trưởng

10

KTĐG

Kiểm tra đánh giá

11

PHT

Phó Hiệu trưởng

12

PPDH

Phương pháp dạy học

13

QLGD

Quản lý giáo dục

14

THCS

Trung học cơ sở

15

THPT

Trung học phổ thông

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Quy mô học sinh, học lực và hạnh kiểm các trường THCS
huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2017-2019 ...... 33

Bảng 2.2:

Quy mô và trình độ giáo viên THCS trên địa bàn huyện
Định Hóa giai đoạn 2017-2019................................................... 34

Bảng 2.3.

Ý nghĩa của điểm số bình quân................................................... 37

Bảng 2.4:

Kết quả đánh giá nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về
hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo
viên THCS trên địa bàn huyện Định Hóa ................................... 38

Bảng 2.5:

Kết quả đánh giá thực hiện mục tiêu của hoạt động bồi
dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên THCS trên
địa bàn huyện Định Hóa ............................................................. 42

Bảng 2.6:

Kết quả đánh giá thực trạng thực hiện nội dung bồi dưỡng
năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên THCS trên địa bàn
huyện Định Hóa .......................................................................... 44

Bảng 2.7:

Kết quả đánh giá phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học
tích hợp cho giáo viên THCS trên địa bàn huyện Định Hóa ...... 46

Bảng 2.8:

Kết quả đánh giá hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học tích
hợp cho giáo viên THCS trên địa bàn huyện Định Hóa ............. 47

Bảng 2.9:

Kết quả đánh giá hiệu quả bồi dưỡng năng lực dạy học tích
hợp cho giáo viên THCS trên địa bàn huyện Định Hóa ............. 49

Bảng 2.10:

Kết quả đánh giá công tác lập kế hoạch thực hiện kế hoạch
bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên THCS
trên địa bàn huyện Định Hóa ...................................................... 51

Bảng 2.11:

Kết quả đánh giá công tác tổ chức thực hiện kế hoạch bồi
dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên THCS trên
địa bàn huyện Định Hóa ............................................................. 53

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Bảng 2.12:

Kết quả đánh giá công tác chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi
dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên THCS trên
địa bàn huyện Định Hóa ............................................................. 55

Bảng 2.13:

Kết quả công tác kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng năng

lực dạy học tích hợp cho giáo viên THCS trên địa bàn huyện
Định Hóa ..................................................................................... 57

Bảng 2.14:

Kết quả đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi
dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên THCS trên
địa bàn huyện Định Hóa ............................................................. 59

Bảng 3.1: Kết quả khảo sát tính cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt
động bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV các trường THCS
trên địa bàn huyện Định Hóa ...................................................... 93
Bảng 3.2:

Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt
động bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV các trường THCS
trên địa bàn huyện Định Hóa ...................................................... 94

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế, tất cả các nước
trên thế giới đều quan tâm đến cải cách giáo dục để nâng cao chất lượng, đào tạo
ra lớp người lao động mới có tri thức cao, đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực phục
vụ phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Nội dung cải cách giáo dục tập
trung vào đổi mới quan niệm về giáo dục, triết lý giáo dục, đổi mới nội dung học

tập, hình thức tổ chức và phương pháp giáo dục đặc biệt là đổi mới hướng tới
nâng cao năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn cho
người học.
Trong Nghị quyết TW số 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào
tạo đã nêu rõ: “Tiếp tục đởi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của
giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của
người học; Xây dựng và chuẩn hóa các nội dung giáo dục phổ thông theo hướng
hiện đại, tinh gọn, đảm bảo chất lượng, tích hợp cao ở các lớp học dưới và phân
hóa dần ở các lớp học trên; giảm số môn học bắt buộc, tăng môn học, chủ đề và
hoạt động tự chọn. Biên soạn sách giáo khoa, tài liệu hỗ trợ dạy và học phù hợp
với từng đối tượng học, chú ý đến nội dung học sinh dân tộc thiểu số và học sinh
khuyết tật. Nội dung giáo dục nghề nghiệp được xây dựng theo hướng tích hợp
kiến thức, kĩ năng, tác phong làm việc chuyên nghiệp để hình thành năng lực
nghề nghiệp cho người học.”
Để làm được điều đó, cần phải tích cực đổi mới giáo dục, xây dựng đội ngũ
nhà giáo, nhất là đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy. Thực hiện chuẩn hóa đội
ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo. Tiến tới tất cả các giáo viên
trung học cơ sở phải có trình độ từ đại học trở lên, có năng lực sư phạm, đặc biệt
là năng lực giải quyết tình huống thực tiễn có liên quan đến kiến thức các môn
học khác nhau.
Trước hết chúng ta phải khẳng định giáo viên là yếu tố hàng đầu quyết định
chất lượng giáo dục. Luật Giáo dục (điều 15 chương I) nêu rõ "Nhà giáo giữ vai
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục. Nhà giáo phải không
ngừng học tập, rèn luyện, nêu gương tốt cho người học. Nhà nước tổ chức đào
tạo, bồi dưỡng nhà giáo, có chính sách bảo đảm các điều kiện cần thiết về vật

chất và tinh thần để nhà giáo thực hiện nhiệm vụ của mình… " . Với nhận thức
hoạt động trung tâm của nhà trường là dạy học và giáo dục. Để phát triển toàn
diện học sinh, thầy cô giáo là lực lượng trực tiếp thực hiện chương trình giáo
dục của cấp học. Chất lượng giáo dục của nhà trường phần lớn do đội ngũ giáo
viên quyết định. Do đó việc bồi dưỡng năng lực đội ngũ nhà giáo vừa là mục
tiêu, vừa là động lực phát triển nhà trường.
Định Hóa là huyện miền núi, cách trung tâm tỉnh Thái Nguyên 50 km về
hướng Tây Bắc. Tổng diện tích tự nhiên là 52.272 ha, trong đó rừng núi chiếm
85% diện tích toàn huyện. Dân số trên 88 200 người. Huyện có 23 xã và 01 thị
trấn với 435 thôn bản. Có 14 dân tộc anh em chung sống. Đồng bào dân tộc
thiểu số chiếm 70.13% dân số toàn huyện. Có 10/24 xã thuộc xã 135, tỷ lệ hộ
nghèo và cận nghèo toàn huyện trên 50%; 24/24 xã, thị trấn được công nhận là
xã ATK. Địa hình phức tạp, giao thông còn khó khăn, dân cư không tập trung,
trình độ dân trí không đồng đều, kinh tế còn nhiều khó khăn nên có ảnh hưởng
không nhỏ tới phát triển kinh tế xã hội và sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Cơ cấu
kinh tế của huyện là nông lâm nghiệp, thủ công nghiệp và dịch vụ. Được sự giúp
đỡ quan tâm của Trung ương, Tỉnh, sự lãnh đạo của cấp Uỷ và sự điều hành của
Chính quyền, tốc độ phát triển kinh tế của huyện những năm qua luôn đạt mức
tăng trưởng khá, đời sống vật chất văn hoá tinh thần của nhân dân ngày càng
được cải thiện, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.
Thực tế hiện nay, Phòng GD&ĐT Định Hóa đã quan tâm và triển khai việc
“Dạy học theo chủ đề tích hợp” và vận dụng kiến thức liên môn. Vấn đề dạy
học tích hợp đã được đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các nhà trường quan
tâm, đầu tư và năng lực dạy học tích hợp của giáo viên (GV) cũng được nâng
lên. Công tác bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp bước đầu được chú ý và coi
trọng. Các nhà trường đã đưa việc dạy học tích hợp (DHTH) và bồi dưỡng năng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

lực (DHTH) vào kế hoạch bồi dưỡng GV. Tuy nhiên, chất lượng và hiệu quả
việc giảng dạy theo hướng tích hợp của GV còn hạn chế thể hiện ở: Năng lực
(DHTH) của đa số GV còn yếu; việc vận dụng giảng dạy theo hướng tích hợp
còn chưa thường xuyên, chưa sâu rộng trong các nhà trường; triển khai sự đổi
mới phương pháp dạy học theo nội dung tích hợp còn hạn chế… Có rất nhiều
nguyên nhân dẫn tới những hạn chế nêu trên trong đó phải kể đến: Một số GV
có biểu hiện chưa tâm huyết với nghề, chưa chú ý trau dồi chuyên môn, nghiệp
vụ, tâm lý ngại thay đổi dẫn tới chất lượng dạy học theo hướng tích hợp kém
hiệu quả. Sự chênh lệch về trình độ, năng lực giữa GV ra trường lâu năm với
GV mới ra trường có sự khác biệt rõ ràng, đặc biệt là năng lực tổ chức, hướng
dẫn HS. Bên cạnh đó, chương trình đào tạo GV mỗi thời điểm một khác nhau,
GV được học trong trường sư phạm nhiều kiến thức nhưng khi đi vào thực tế
giảng dạy thì việc vận dụng kiến thức đó không bao nhiêu dẫn tới mai một dần
kiến thức. Đặc biệt là kiến thức các môn học khác có liên quan đến bộ môn
chính mình được đào tạo ít được vận dụng nên GV ít nghiên cứu, tìm hiểu. GV
bị phân công dạy trái ban, dạy không đúng chuyên ngành được học. Việc rèn
giũa các kỹ năng và vận dụng nó trong quá trình dạy học của GV cũng hạn chế.
Một nguyên nhân khác có thể xác định đó là quá trình tổ chức bồi dưỡng cho
GV theo định hướng đổi mới còn chưa được chú trọng, chưa thường xuyên.
Vì những lý do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý hoạt động bồi
dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên các trường THCS huyện Định
Hóa - Tỉnh Thái Nguyên” làm đề tài tốt nghiệp.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng về hoạt động bồi dưỡng năng
lực dạy học tích hợp cho giáo viên các trường THCS huyện Định Hóa - Tỉnh
Thái Nguyên, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực
DHTH cho GV các Trường THCS huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên nhằm
nâng cao chất đội ngũ giáo viên và góp phần nâng cao chất lượng dạy học của
các nhà trường đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên các
trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho GV
các Trường THCS huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Khái quát hóa cơ sở lý luận về hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích
hợp và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV trường THCS.
Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV
các Trường THCS huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên;
Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực DHTH
cho GV các Trường THCS huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV THCS trên địa bàn
huyện Định Hóa trong thời gian qua đã được quan tâm, tuy nhiên thực tế vẫn
còn nhiều khó khăn, hạn chế. Nếu nghiên cứu đề xuất được hệ thống biện pháp
quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV các Trường THCS huyện
Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên một cách hợp lý, phù hợp với điều kiện thực tiễn
và nhu cầu của GV thì năng lực DHTH của GV sẽ được nâng lên góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục ở các trường THCS trên địa bàn huyện Định Hóa đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu

- Về thời gian: Các số liệu thống kê thu thập trong thời gian từ 2017-2019.
- Về không gian: Đề tài khảo sát tại 12 trường: THCS huyện Định Hóa Tỉnh Thái Nguyên bao gồm: THCS Phú Đình, THCS Hoàng Ngân,THCS Sơn
Phú, THCS Bình Thành, THCS Thanh Định, THCS Định Biên, THCS Bảo
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Linh, THCS Trung Hội, THCS Phượng Tiến, THCS Trung Lương, THCS Bộc
Nhiêu; THCS Phú Tiến.
- Số lượng khách thể điều tra: 267 người bao gồm 24 CBQL và 243 GV.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Thu thập, phân tích, tổng hợp các tài liệu liên quan đến quản lý, tổ chức
hoạt động bồi dưỡng, năng lực dạy học tích hợp,… Nghiên cứu các văn bản,
chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Phân tích, hệ thống hóa các tài
liệu có liên quan đến vấn đề nghiên cứu để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra viết: Xây dựng phiếu điều tra với các loại câu hỏi
đóng, mở dành cho CBQL và giáo viên nhằm thu thập thông tin trên diện rộng
một cách khách quan về thực trạng bồi dưỡng năng lực DHTH, thực trạng tổ
chức bồi dưỡng năng lực DHTH, …
Phương pháp phỏng vấn: Gặp gỡ phỏng vấn các giáo viên, cán bộ quản lý
của trường THCS trong các đợt tập huấn, hội thảo, các buổi học bồi dưỡng
chuyên đề, … để thu thập chính xác thêm các thông tin có liên quan đến công
tác bồi dưỡng, hỗ trợ thêm cho phương pháp sử dụng phiếu hỏi.
Phương pháp chuyên gia:Xin ý kiến của chuyên gia, những người có trình
độ cao, nhiều kinh nghiệm về chuyên ngành, phương pháp sư phạm, năng lực
quản lý để tìm kiếm các kết luận thỏa đáng trong việc đánh giá thực trạng và
trong việc đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng.

Phương pháp quan sát: Dự giờ thăm lớp để thu thông tin về năng lực
DHTH của GV thể hiện qua quá trình dạy học
Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: qua nghiên cứu kế hoạch
dạy học; các tài liệu do GV thiết kế; bài dự thi và kết quả cuộc thi tích hợp liên
môn… để tìm hiểu thêm thông tin về năng lực DHTH của giáo viên.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




7.3. Phương pháp thống kê
Vận dụng các công thức toán học, thống kê để xử lý số liệu điều tra, kết
quả nghiên cứu, hỗ trợ cho các phương pháp nghiên cứu thực tiễn đã nêu ở trên
nhằm rút ra kết luận khoa học.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu; Kết luận và khuyến nghị; Danh mục tài liệu tham
khảo; Phụ lục; Nội dung chính của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học
tích hợp cho giáo viên trung học cơ sở
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích
hợp cho giáo viên các trường THCS huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học tích
hợp cho giáo viên các trường THCS huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG
LỰC DẠY HỌC TÍCH HỢP CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Ở nước ngoài
Việc nghiên cứu, thử nghiệm và thực thi dạy học theo quan điểm tích hợp
được bắt đầu từ những năm 60 của thế kỉ XX. Tuy nhiên, từ cuối những năm 90
trở lại đây, vấn đề nghiên cứu về một khoa học thống nhất trên quan điểm phân
tích hệ thống và theo quan điểm tiếp cận tích hợp trong giáo dục nhằm hình thành
và phát triển các năng lực cho người học mới thực sự được quan tâm.
Tháng 9/1968, Hội đồng liên quốc gia về giảng dạy khoa học, với sự bảo
trợ của UNESCO tổ chức tại Varna (Bungari) mang tên Hội nghị tích hợp việc
giảng dạy các khoa học lần đầu tiên đã đặt ra hai vấn đề: Vì sao phải dạy học
tích hợp các khoa học? Dạy học tích hợp các khoa học là gì?
Hội nghị phối hợp trong chương trình của UNESCO, Paris 1972 thì Dạy
học tích hợp các khoa học được UNESCO định nghĩa là "một cách trình bày các
khái niệm và nguyên lí khoa học cho phép diễn đạt sự thống nhất cơ bản của tư
tưởng khoa học, tránh nhấn quá mạnh hoặc quá sớm sự sai khác giữa các lĩnh
vực khoa học khác nhau". Tiếp theo, UNESCO lại tổ chức Hội nghị đào tạo giáo
viên để dạy học tích hợp các khoa học tháng 4/1973 tại Đại học tổng hợp
Maryland và đi tới xác định khái niệm Dạy học tích hợp các khoa học còn bao
gồm cả việc DHTH các khoa học với công nghệ học (technology) [dẫn theo 42].
Donald P. Cauchak, Paul D. Eggen trong mục: "Tích hợp các đơn vị
chương trình học liên ngành và chuyên đề" thuộc công trình: "Học tập và
phương pháp giảng dạy nghiên cứu", Công ty Allyn, 1998 (Integrating the
Curriculum Interdisciplinary and thematic units thuộc công trình: "Learning
and Teaching - Research based methods", Allyn company, 1998) cũng đã đặt
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

ra và bước đầu giải quyết vấn đề dạy và học theo quan điểm sư phạm tích hợp
[dẫn theo 26].
Trên quan điểm chung về DHTH các nhà khoa học trên thế giới đã phân
chia tích hợp thành bốn loại:
Quan điểm tích hợp trong nội bộ môn học: Theo phương án này, các môn,
các phần vẫn được học riêng rẽ, nhưng loại bỏ những nội dung trùng lắp, khai
thác sự hỗ trợ giữa các phân môn, giữa các phần trong một phân môn/ môn học.
Quan điểm đa môn: Các môn học tiếp tục được tiếp cận một cách riêng rẽ
và chỉ giao thoa ở một số thời điểm trong quá trình giảng dạy và nghiên cứu.
Tích hợp đa môn được thực hiện theo cách tổ chức các Chuẩn từ các môn học
xoay quanh một chủ đề, đề tài, dự án, tạo điều kiện cho người học vận dụng
tổng hợp những kiến thức của các môn học có liên quan. Từ cách tiếp cận đa
môn này, GV không cần thay đổi nhiều nội dung môn học, nội dung và đánh giá
vẫn theo bộ môn, HS có thể tạo ra những kết nối giữa các bộ môn để giải quyết
vấn đề. Điều này được thực hiện dưới ba hình thức: bài mục riêng dựa theo chủ
đề, lồng ghép và liên hệ.
Quan điểm liên môn: Đề xuất những tình huống chỉ có thể tiếp cận một
cách hợp lý qua sự soi sáng của nhiều môn học. Quan điểm này nhấn mạnh đến
sự liên kết của nhiều môn làm cho chúng tích hợp với nhau để giải quyết một
tình huống cho trước. Vì thế, quá trình học tập sẽ không rời rạc mà phải liên kết
với nhau xung quanh những vấn đề phải giải quyết.
Quan điểm xuyên môn: Chủ yếu phát triển những kĩ năng mà HS có thể sử
dụng trong tất cả các môn học, trong tất cả các tình huống. Có thể lĩnh hội các kĩ
năng này trong từng môn học và có thể áp dụng ở mọi nơi. Những kĩ năng này
gọi là kĩ năng xuyên môn.
Thực hiện hướng tích hợp có thể dẫn tới sự ra đời của những bộ sách giáo
khoa nhiều môn (multimanuel) như "bộ sách giáo khoa nhiều môn" dùng cho
bậc Tiểu học nhiều nước Châu Phi - tích hợp 7 môn học: Tiếng Pháp, Toán,
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

Sinh học, Công nghệ, Sử, Địa, Giáo dục công dân xung quanh các chủ đề khác
nhau, mỗi chủ đề dạy trong hai tuần do Nhà xuất bản EDICEF xuất bản ở Pháp
năm 1995.
Tại Hàn Quốc, BDGV đương nhiệm nhằm trang bị cho GV lý luận và
phương pháp luận về giáo dục để nâng cao khả năng, hiệu quả giảng dạy trong
lớp học. Các chương trình bồi dưỡng được thiết kế riêng cho từng đối tượng:
Hiệu trưởng, GV, cán bộ thư viện...BDGV thường có 2 loại: bồi dưỡng lấy
chứng chỉ và bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ. Mỗi chương trình bồi dưỡng
thường kéo dài 30 ngày hoặc lâu hơn. Chương trình bồi dưỡng được phân loại
phù hợp với mục đích bồi dưỡng, bao gồm: bồi dưỡng chung, bồi dưỡng về soạn
thảo chương trình giảng dạy, bồi dưỡng năng lực dạy học... người thiết kế
chương trình sẽ quyết định nội dung và thời gian cho mỗi khóa bồi dưỡng.
Ở Nhật Bản, việc bồi dưỡng và đào tạo lại cho GV và CBQL giáo dục là
nhiệm vụ bắt buộc đối với người lao động sư phạm. Bộ Giáo dục tổ chức các lớp
tập huấn ở trung ương để bồi dưỡng cho Hiệu trưởng, Hiệu phó, GV tư vấn các
bộ môn, hằng năm gửi khảng 5000 GV ra nước ngoài để học nhằm mục đích mở
rộng tầm nhìn, nâng cao ý thức ngề nghiệp. Bộ Giáo dục cung cấp kính phí bồi
dưỡng GV cấp tỉnh, Ban Giáo dục tỉnh lên kế hoạch và thúc đẩy việc BDGV.
Ở Phần Lan, nghề dạy học được xã hội rất coi trọng. Công tác BDGV được
tổ chức rất công phu và do nhiều cơ quan thực hiện. Mỗi trường đại học đều có
một trung tâm BDGV và mỗi địa phương đều có một trường đại học mùa hè tổ
chức nhiều khóa BDGV. Ngoài ra, còn có Học viện mở, Học viện dân sự cũng
mở các lớp bổ túc cho GV. Hệ thống bổ túc GV nhằm đảm bảo cho GV liên tục
được cặp nhật kiến thức và phương pháp giảng dạy mới nhất.
Tại Australia, bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV rất được quan tâm, các
nhà nghiên cứu đưa ra các tiêu chí quan trọng của dạy học tích hợp, bao gồm:

việc học và nghiên cứu các môn học khác nhau, có thời khóa biểu linh động, GV
giảng dạy theo nhóm, quá trình học lấy HS làm trung tâm, có sự tương tác về

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




trình độ giữa HS với HS, giữa HS và GV, và giữa GV với nhau. Các kỹ năng,
năng lực DHTH của GV rất được đề cao: GV đảm nhiệm chương trình tích hợp
cần có kinh nghiệm và kiến thức của nhiều môn học. Kinh nghiệm và kiến thức
của GV giúp việc giảng dạy các kĩ năng, kiến thức cho học viên luôn tối ưu
trong thời gian dạy học tích hợp đã được thiết kế [20]. Bồi dưỡng năng lực
DHTH như thế nào? phải làm gì để GV thích nghi với DHTH? Câu hỏi này
được các nhà khoa học giáo dục như Virtue, Wilson, Ingram nghiên cứu và đưa
ra các giải pháp như sau: Nếu như GV chưa quen với DHTH, GV cần bắt đầu
với những bài giảng ngắn, liên kết vài vấn đề đơn giản từ các môn học. Dựa trên
đánh giá của HS, GV tiếp tục phát triển và hoàn thiện hơn trình độ DHTH của
mình với độ phức hợp cao hơn [21].
1.1.2. Ở Việt Nam
Tại hội thảo “DHTH và DHPH ở trường trung học - Giải pháp đáp ứng yêu
cầu chương trình và sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015” do Viện Nghiên
cứu Giáo dục - Trường ĐHSP TP. Hồ Chí Minh tổ chức, các báo cáo và ý kiến
thảo luận, đóng góp xoay quanh các nội dung chính: Phân tích thực trạng GV đối
với vấn đề DHTH-DHPH; Phân tích những năng lực cần có của người giáo viên
khi DHTH-DHPH; Những phương pháp dạy học phù hợp để GV sử dụng DHTHDHPH; Đánh giá học sinh như thế nào là phù hợp khi DHTH-DHPH;.... Cụ thể
tác giả Phạm Thị Kim Anh trong bài viết “Đào tạo và bồi dưỡng giáo viên như
thế nào để đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp trong chương trình giáo dục phổ
thông sau năm 2015” đã đưa ra những cơ sở lý luận và thực tiễn năng lực cần có
của GV trong DHTH, đề xuất các giải pháp trong đào tạo và bồi dưỡng GV để

đáp ứng yêu cầu DHTH. Các tác giả Nguyễn Thị Ngọc Linh và Trần Thị Nâu
trong bài viết “Một số năng lực chủ yếu giáo viên cần có trong DHTH và DHPH”
đã nêu cụ thể những năng lực chung và năng lực riêng cần thiết để dạy học theo
hướng tích hợp và DHPH đáp ứng với yêu cầu hiện nay....

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Xác định hệ thống năng lực dạy học tích hợp, xây dựng Bộ tiêu chuẩn đánh
giá năng lực DHTH nhằm giúp GV tự đánh giá và các nhà quản lý đánh giá
năng lực DHTH của GV đã được một số tác giả đề cập đến, như tác giả Nguyễn
Thị Yên với đề tài luận văn thạc sỹ: “Xây dựng bộ tiêu chuẩn đánh giá năng lực
dạy học tích hợp của giáo viên trong dạy học”...
Về bồi dưỡng năng lực DHTH, TS.Nguyễn Vinh Hiển khẳng định:
‘‘DHTH sẽ mang lại nhiều lợi ích như giúp HS áp dụng được nhiều kĩ năng, nền
tảng kiến thức tích hợp giúp việc tìm kiếm thông tin nhanh hơn, khuyến khích
việc học sâu và rộng, thúc đẩy thái độ học tập tích cực đối với HS. Thay đổi
cách dạy này không gây ra sự xáo trộn về số lượng và cơ cấu GV, không nhất
thiết phải đào tạo lại mà chỉ cần bồi dưỡng một số chuyên đề DHTH. Không đòi
hỏi phải tăng cường quá nhiều về cơ sở vật chất và thiết bị dạy học”
Thực tế, triết lí đào tạo năng lực nghề theo định hướng giảng dạy tích hợp
đã được đưa lên bàn nghị sự của giáo dục nghề ở Việt Nam từ năm 2006. Theo
Nghiêm Trọng Quý , ‘‘để có thể thực hiện có hiệu quả triết lý đào tạo theo năng
lực thực hiện thì việc trước tiên các chương trình khung đào tạo nghề cần phải
được tổ chức xây dưng (đối với chương trình mới) và điều chỉnh (đối với
chương trình cũ) theo đúng hướng tiếp cận theo năng lực thực hiện mà bản chất
là dạy nghề gắn kết giữa lí luận và thực tiễn, giữa học với hành, giữa giáo dục
đào tạo gắn liền với sản xuất’’

Về chương trình đào tạo GV, tác giả Phạm Hồng Quang phân tích và so
sánh giá trị của đường lối đào tạo tích hợp qua hệ thống học phần tự chọn và
hướng đào tạo tự học ở Mỹ và Việt Nam. Ở Mỹ, các học phần tự chọn rất quan
trọng trong việc tạo điều kiện cho sinh viên mở mang kiến thức về nhiều ngành
học khác nhau có liên quan. Việc hiểu biết liên ngành này cho phép sinh viên
hợp tác nghiên cứu liên ngành, phân tích và nhìn vấn đề không bị cục diện, bó
hẹp vào chuyên môn của mình.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Việc tìm kiếm các giải pháp nâng cao chất lượng BDGV luôn là mối quan
tâm của các nhà làm công tác giáo dục, đặc biệt là cấp quản lý. Có thể nêu ra
một số tác giả sau đây mà công trình nghiên cứu của họ đã góp phần mạnh mẽ
nâng cao chất lượng BDGV như: Tác giả Nguyễn Minh Đường (1996) “Bồi
dưỡng và đào tạo đội ngũ nhân lực trong điều kiện mới”, có đề cập đến bồi
dưỡng và đào tạo lại đội ngũ nhân lực, trong đó có đào tạo và bồi dưỡng lại GV;
Tác giả Phạm Quang Huân (1999) “Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động tự
học, tự bồi dưỡng của GV phổ thông”, tạp chí phát triển giáo dục số 1, Tác giả
Nguyễn Tấn Phát (2000) "Tự học, tự bồi dưỡng suốt đời trở thành một quy
luật", tạp chí Tự học tháng 8/2000; Tác giả Trần Bá Hoành (2002) “Bồi dưỡng
tại chỗ và bồi dưỡng từ xa”...
Tại hội thảo “DHTH và DHPH ở trường trung học - Giải pháp đáp ứng
yêu cầu chương trình và sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015” do Viện
Nghiên cứu Giáo dục - Trường ĐHSP TP. Hồ Chí Minh tổ chức, các báo cáo và
ý kiến thảo luận, đóng góp xoay quanh các nội dung chính: Phân tích thực trạng
GV đối với vấn đề DHTH-DHPH; Phân tích những năng lực cần có của người
giáo viên khi DHTHDHPH; Những phương pháp dạy học phù hợp để GV sử
dụng DHTH-DHPH; Đánh giá học sinh như thế nào là phù hợp khi DHTHDHPH;.... Cụ thể tác giả Phạm Thị Kim Anh trong bài viết “Đào tạo và bồi

dưỡng giáo viên như thế nào để đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp trong chương
trình giáo dục phổ thông sau năm 2015” đã đưa ra những cơ sở lý luận và thực
tiễn năng lực cần có của GV trong DHTH, đề xuất các giải pháp trong đào tạo
và bồi dưỡng GV để đáp ứng yêu cầu DHTH. Các tác giả Nguyễn Thị Ngọc
Linh và Trần Thị Nâu trong bài viết “Một số năng lực chủ yếu giáo viên cần có
trong DHTH và DHPH” đã nêu cụ thể những năng lực chung và năng lực riêng
cần thiết để dạy học theo hướng tích hợp và DHPH đáp ứng với yêu cầu hiện nay.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Tuy vậy, với đặc trưng của từng vùng miền, việc ứng dụng các vấn đề lý
luận về BDGV vẫn chưa được thể hiện rõ nét, ít có các công trình nghiên cứu
thực tế về hoạt động bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV, đặc biệt là bồi dưỡng
năng lực DHTH cho GV các GV trường THCS, đây là một vấn đề cần phải được
làm sáng tỏ hơn về mặt lý luận và thực tiễn. Những nghiên cứu của các nhà khoa
học, các tác giả nêu trên đã đề cập rất nhiều đến vai trò và tầm quan trọng của
việc BDGV, đồng thời cũng đưa ra được nhiều giải pháp để nâng cao hiệu quả
quản lý cũng như chất lượng hoạt động BDGV. Tuy nhiên, vấn đề bồi dưỡng
năng lực DHTH và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV các
trường THCS vẫn chưa được quan tâm nghiên cứu một cách đầy đủ, có hệ
thống. Do vậy cần tiếp tục nghiên cứu vấn đề này.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Tích hợp, dạy học tích hợp
1.2.1.1. Tích hợp
Trong tiếng Anh, tích hợp được viết là “integration” một từ gốc Latin
(integer) có nghĩa là “whole” hay “toàn bộ, toàn thể”. Có nghĩa là sự phối hợp
các hoạt động khác nhau, các thành phần khác nhau của một hệ thống để bảo

đảm sự hài hòa chức năng và mục tiêu hoạt động của hệ thống ấy.
Theo Từ điển Tiếng việt thì: “Tích hợp là hành động liên kết các đối tượng
nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực khác
nhau trong cùng một kế hoạch giảng dạy”. Kế hoạch giảng dạy ở đây cần được
hiểu trong một phạm vi rộng, từ kế hoạch giảng dạy của một chương trình đến
kế hoạch giảng dạy của một môn học, kế hoạch giảng dạy của bài học [43].
Tác giả Trần Trung Ninh: “Tích hợp chương trình giảng dạy là tạo mối liên
hệ chặt chẽ giữa các môn học khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, hình thành
hệ thống kiến thức thống nhất, từ đó bồi dưỡng năng lực khoa học và kỹ năng
sống cho học sinh, tạo hứng thú và động lực cho việc học” (dẫn theo [28]).
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Tác giả Dương Tiến Sỹ: “Tích hợp là sự kết hợp một cách hữu cơ, có hệ
thống các kiến thức (khái niệm) thuộc các môn học khác nhau thành một nội
dung thống nhất, dựa trên cơ sở các mối quan hệ về lý luận và thực tiễn được đề
cập trong các môn học đó” [39].
Tiếp thu các quan điểm về tích hợp của các nhà nghiên cứu một cách khách
quan, theo chúng tôi: Khái niệm tích hợp có thể hiểu một cách khái quát là sự
hợp nhất hay là sự nhất thể hoá đưa tới một đối tượng mới - một thể thống nhất
dựa trên những nét bản chất nhất của các đối tượng thành phần, chứ không
phải là một phép cộng đơn giản các thuộc tính của thành phần ấy. Không thể
gọi là tích hợp nếu các tri thức, kỹ năng chỉ được tác động một cách riêng rẽ,
không có sự liên kết, phối hợp với nhau trong lĩnh hội nội dung hay giải quyết
một vấn đề, tình huống.
Trong lĩnh vực dạy học: Tích hợp là sự lồng ghép, sự kết hợp những nội
dung các môn học hoặc các phân môn trong một môn học theo những cách
khác nhau:

- Cách một: tích hợp các môn học trên nội dung riêng rẽ thành môn học mới.
- Cách hai: tích hợp không tạo nên môn học mới; để hình thành và phát
triển năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn linh hoạt cho học sinh
1.2.1.2. Dạy học tích hợp
DHTH các khoa học được UNESCO định nghĩa là "một cách trình bày các
khái niệm và nguyên lí khoa học cho phép diễn đạt sự thống nhất cơ bản của tư
tưởng khoa học, tránh nhấn quá mạnh hoặc quá sớm sự sai khác giữa các lĩnh
vực khoa học khác nhau" (Hội nghị phối hợp trong chương trình của UNESCO,
Paris 1972) [41].
Theo Xaviers Roegirs: “Khoa sư phạm tích hợp là một quan niệm về
quá trình học tập trong đó toàn thể các quá trình học tập góp phần hình
thành ở học sinh những năng lực rõ ràng, có dự tính trước những điều cần
thiết cho học sinh nhằm phục vụ cho quá trình học tập tương lai, hoặc hoà

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN