Giải pháp phát triển công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn huyện văn bàn, tỉnh lào cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM

HỒNG THỊ MỸ LINH

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CÔNG TÁC
ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN
HUYỆN VĂN BÀN, TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

THÁI NGUYÊN - 2019


ĐẠI HỌC THÁI NGUN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM

HỒNG THỊ MỸ LINH

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CÔNG TÁC
ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN
HUYỆN VĂN BÀN, TỈNH LÀO CAI
Ngành: Phát triển Nông thôn
Mã số ngành: 8.62.01.16

LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN HỮU THỌ

THÁI NGUYÊN - 2019

i `
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tơi thực hiện, số
liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa được dùng để
bảo vệ một học vị nào. Mọi nguồn số liệu và các thơng tin trích dẫn trong luận văn
đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Thái Nguyên, ngày 20 tháng 5 năm 2019
Tác giả luận

Hoàng Thị Mỹ Linh


ii `
LỜI CẢM ƠN
Để hồn thành luận văn này, tơi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của
các cơ quan, các cấp lãnh đạo và cá nhân. Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu
trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, các Thầy Cô giáo khoa Kinh tế nông nghiệp
và Phát triển nông thôn thuộc trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tạo điều
kiện giúp đỡ tôi trong suốt q trình nghiên cứu.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành và sâu sắc tới thầy giáo TS. Nguyễn
Hữu Thọ - Người đã trực tiếp hướng dẫn tơi trong suốt q trình nghiên cứu và
hồn thành luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Lào
Cai, Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Lào Cai, Chi cục Phát triển nông thơn tỉnh Lào Cai,
UBND huyện Văn Bàn, Phịng Nơng nghiệp và PTNT, Phòng Lao động - Thương binh
và Xã hội huyện Văn Bàn, các cơ quan đoàn thể, các cơ sở đào tạo nghề trong và
ngồi huyện cùng chính quyền các xã, thị trấn và các hộ nông dân trên địa bàn
huyện Văn Bàn đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi thực hiện đề tài tốt nghiệp tại địa
phương.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới Lãnh đạo Trung Tâm GDNN-GDTX và
tập thể cán bộ giáo viên, viên chức Trung Tâm GDNN-GDTX huyện Văn Bàn nơi tôi
đang công tác đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong q trình nghiên cứu.
Tơi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã
giúp đỡ tơi hồn thành luận văn!
Thái Ngun, ngày 20 tháng 5 năm 2019
Tác giả

Hoàng Thị Mỹ Linh


`

3

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii
MỤC LỤC................................................................................................................. iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................................vi
DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................vii
DANH MỤC CÁC BIỂU........................................................................................ viii MỞ
ĐẦU ....................................................................................................................1
1.
Tính
cấp
thiết
của
..........................................................................................1

đề

tài

2.
Mục
tiêu
cứu................................................................................................2

nghiên

3.
Đối
tượng
và
phạm
cứu...........................................................................2

vi

4.
Ý
nghĩa
khoa
học
tiễn.............................................................................3

hoặc

nghiên

thực

Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI.........................................................4
1.1.
Cơ
sở
lý
........................................................................................................4

luận

1.1.1.
Các
niệm....................................................................................................4

khái

1.1.2. Đặc điểm của
........................................6

đào

1.1.3. Vai trị, ý nghĩa
thơn..............................8

của

1.1.4.
Nội
dung

nghiên
...............................................10

tạo

nghề

đào
cứu

tạo
chất

cho
nghề

lao

động

nơng

thơn

lao

động

nơng

tạo

nghề

cho

lượng

đào

1.1.5. Một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác đào tạo nghề cho lao động
nông
thôn............................................................................................................................1
2
1.2.
Cơ
sở
thực
...................................................................................................17

tiễn


4

`

1.2.1. Những chủ trương, chính sách của nước ta về đào tạo nghề cho lao động
nông
thôn............................................................................................................................1

7
1.2.2. Kinh nghiệm đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở một số địa phương
nước

ta

trong

thời

gian

qua

................................................................................................19
1.2.3. Kinh nghiệm đào tạo nghề cho lao động nông thôn của một số nước châu
Á22
Chương 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..........28


5

`

2.1. Đặc điểm của huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai.......................................................28
2.1.1. Điều kiện địa hình, khí hậu, thủy văn.............................................................28
2.1.2. Về Tài nguyên.................................................................................................28
2.1.3. Về xã hội.........................................................................................................29
2.1.4. Cơ sở hạ tầng...................................................................................................30
2.1.5. Y tế, văn hố, giáo dục....................................................................................30

2.1.6. Hệ thống chính trị và an ninh quốc phòng.....................................................31
2.2. Nội dung nghiên cứu ..........................................................................................32
2.3. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu và mẫu điều tra
........................................32
2.3.1. Chọn điểm nghiên cứu ....................................................................................32
2.3.2. Chọn mẫu điều tra ...........................................................................................32
2.3.3. Phương pháp thu thập thơng tin
......................................................................32
2.3.4. Phương pháp phân
tích....................................................................................34
2.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................36
2.4.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá thực trạng hoạt động đào tạo nghề
..........................366
2.4.2. Nhóm chỉ tiêu đánh giá kết quả, hiệu quả hoạt động đào tạo nghề
...............366
2.4.3. Nhóm các chỉ tiêu về yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đào tạo
nghề..............37
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN...................................37
3.1. Thực trạng hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Văn
Bàn tỉnh Lào
Cai...............................................................................................................38
3.1.1. Khái quát về tình hình đào tạo nghề tại huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai ...........37
3.1.2. Công tác tuyên truyền, tư vấn
.........................................................................43


6

`

3.1.3. Đánh giá nhu cầu đào tạo nghề
.......................................................................45
3.1.4. Tổ chức thực hiện đào tạo nghề ......................................................................47
3.1.5. Các cơ sở tham gia đào tạo .............................................................................52
3.1.6. Kết quả hoạt động đào tạo
nghề......................................................................53
3.2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đào tạo nghề
......................................65


7

`

3.2.1. Các chính sách hỗ trợ đào tạo nghề của Nhà nước và chính quyền địa
phương......................................................................................................................6
6
3.2.2. Trình độ của đội ngũ giáo viên dạy nghề........................................................67
3.2.3. Trình độ của đội ngũ quản lý ..........................................................................69
3.2.4. Cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo
nghề......................................................69
3.2.5. Chương trình, tài liệu phục vụ đào tạo nghề
...................................................71
3.2.6. Nguồn kinh phí đào tạo nghề cho lao động nông thôn ...................................75
3.3. Đánh giá chung về thực trạng đào tạo nghề cho lao động ở nông thôn huyện
.........77
3.3.1. Những mặt đạt
được........................................................................................77
3.3.2. Những tồn tại và nguyên nhân ........................................................................79
3.4. Định hướng và giải pháp tăng cường hoạt động đào tạo nghề cho lao động

nông thôn trên địa bàn huyện Văn
Bàn..............................................................................80
3.4.1. Các căn cứ xác định giải pháp.........................................................................80
3.4.2. Định hướng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trong thời gian tới
...........82
3.4.3. Một số giải pháp phát triển công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn
huyện Văn Bàn thời gian tới .....................................................................................83
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...............................................................................90
TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................92
PHỤ LỤC .................................................................Error! Bookmark not defined.


8

`

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Nghĩa đầy đủ

BQL

Ban quản lý

CSVC

Cơ sở vật chất

ĐTN

Đào tạo nghề

LĐNT

Lao động nông thôn

NN

Nông nghiệp

NN&PTNT
NQ
NSC
QĐ
QĐ-TTg
TT
TW
UBND

Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Nghị quyết
Nghề sơ cấp
Quyết định
Quyết định-Thủ tướng
Thông tư
Trung ương
Ủy ban nhân dân

9

`

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1:

Kết quả hoạt động đào tạo trong phong trào Saemaul Udong .........244

Bảng 2.1.
Bảng 2.2.

Danh mục, nguồn cung cấp và phương pháp thu thập các thông tin
.......32
Số lượng mẫu, nội dung và phương pháp thu thập số liệu .................33

Bảng 3.1.
Bảng 3.2.

Số lượng lao động được đào tạo từ năm 2016 đến năm 2018.
...........41

Ý kiến của các học viên về hoạt động tuyên truyền công tác ĐTN tại
huyện Văn Bàn ...................................................................................44

Bảng 3.3.

Nhu cầu đào tạo của các ngành nghề tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào
Cai.......................................................................................................46

Bảng 3.4.
Bảng 3.5.

Số lượng ngành nghề đào tạo lao động nông thôn huyện Văn
Bàn.........48

Kế hoạch triển khai thí điểm mơ hình dạy nghề của người lao động
trên địa bàn
huyện...............................................................................49

Bảng 3.6.

Một số chương trình tư vấn và đào tạo của Trung tâm giới thiệu việc
làm giai đoạn 2016 - 2018
..................................................................49

Bảng 3.7.

Số lượng học viên được đào tạo theo hình thức ngắn hạn và dài hạn
qua các năm 2016-2018......................................................................51

Bảng 3.8.

Việc làm của người lao động sau khi học nghề..................................55

Bảng 3.9.

Kết quả đào tạo nghề tại huyện Văn Bàn qua 3 năm .........................57

Bảng 3.10.

Kết quả điều tra cán bộ, giáo viên về công tác đào tạo nghề trên địa
bàn huyện năm
2018...........................................................................58

Bảng 3.11.

Đánh giá về hình thức, nội dung chương trình đào nghề ...................59

Bảng 3.12.

Đánh giá của người lao động về thời gian đào tạo nghề ....................60

Bảng 3.13.

Đánh giá của học viên về hoạt động đào tạo nghề .............................62

Bảng 3.14.
Bảng 3.15.

Đánh giá của người lao động về tác dụng của việc tham gia học
nghề..........63

Đánh giá của lãnh đạo đơn vị tiếp nhận lao động đã qua đào tạo về
tác dụng của việc tham gia học
nghề..................................................65

Bảng 3.16.

Đội ngũ giáo viên dạy nghề tại trung tâm GDNN-GDTX huyện Văn
Bàn năm 2018.....................................................................................68


10

`

Bảng 3.17. Cơ sở vật chất tại trung tâm GDNN-GDTX huyện Văn Bàn năm
2018 ......................................................................................... 70
Bảng 3.18.

Ý kiến đánh giá của các cơ sở đào tạo nghề về chương trình, giáo
trình dạy nghề
.....................................................................................73

Bảng 3.19.

Đánh giá của các học viên về chương trình, giáo trình dạy nghề ......74

Bảng 3.20.

Tình hình đầu tư tài chính cho đào tạo nghề huyện Văn Bàn ............75


11

`

DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ, HỘP

Hình 1.1.

Một số yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng đào tạo nghề
....................177

Sơ đồ 2.1.

Khung phân tích chất lượng đào tạo nghề........................................356

Hộp 3.1.

Nhận xét của học viên sau khi được đào tạo ......................................54

Hộp 3.2.

Thời gian đào tạo nghề cho người lao động .......................................60

Hộp 3.3.

Nguồn kinh phí đào tạo nghề thời gian qua .......................................76

Hộp 3.4.

Tác dụng của liên kết trong đào tạo nghề...........................................77


12

`

TRÍCH YẾU CỦA LUẬN VĂN
Họ tên học viên: Hồng Thị Mỹ Linh
Tên đề tài luận văn:“Giải pháp phát triển công tác đào tạo nghề cho lao
động nông thôn huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai”
Chuyên ngành: Phát triển nông thôn - Mã số: 8 62 01 16
Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Nơng lâm Thái Ngun
1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng kết quả đào tạo nghề cho
lao động nông thôn tại địa bàn huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai trong những năm
qua. Trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp giải pháp phát triển công tác
đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Văn Bàn tỉnh Lào
Cai trong thời gian tới.
2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp Thu thập số liệu thứ cấp, Thu thập số
liệu sơ cấp, Phương pháp thu thập thông tin nhằm đưa ra giải pháp phát triển công
tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.
3. Kết luận
Trong những năm gần đây, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn
đã được Đảng và Nhà nước quan tâm, tạo mọi điều kiện cần thiết để người dân
được học nghề và có việc làm phù hợp đem lại thu nhập, góp phần vào việc xóa đói
giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống của lao động nông thôn. Tuy nhiên,
đào tạo nghề cho lao động nông thôn trong thời gian qua trên cả nước vẫn chưa
đạt được kết quả như mong muốn, đó là: tỷ lệ lao động nơng thơn qua đào tạo
nghề cịn rất thấp so với bình qn chung của cả nước; số lao động chưa học
nghề để chuyển đổi ngành nghề còn rất lớn, đặc biệt là ở các tỉnh miền núi, đồng
bào dân tộc thiểu số. Mạng lưới cơ sở dạy nghề nói chung tuy đã phát triển
nhưng chủ yếu tập trung ở khu vực đô thị; trong khi đó ở các khu vực nơng thơn,
miền núi, vùng sâu vùng xa số lượng cơ sở dạy nghề cịn ít, quy mơ dạy nghề nhỏ
chưa đáp ứng được nhu cầu học nghề của đông đảo lao động nông thơn; cơ cấu
trình độ, cơ cấu nghề đào tạo chưa phù hợp; chưa bổ sung kịp thời các nghề mới

theo yêu cầu của thị trường lao


13

`

động. Đội ngũ giáo viên dạy nghề cho lao động nông thôn thiếu về số lượng; cán bộ
quản lý dạy nghề ở một số cơ sở dạy nghề chưa đạt chuẩn về trình độ chun
mơn và thiếu kinh nghiệm quản lý dạy nghề. Chất lượng dạy nghề cho lao động
nông thôn chưa đáp ứng được thị trường lao động
Trong điều kiện huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai là một huyện miền núi phía tây
bắc cịn nhiều khó khăn, trình độ dân trí cịn rất hạn chế, chúng ta hy vọng rằng:
việc triển khai thực hiện tốt Đề án 1956 sẽ là cơ hội “vàng” giúp cho lao động nông
thôn chuyển đổi ngành nghề, phát triển kinh tế. Đề án 1956 của Chính phủ về đào
tạo nghề cho lao động nơng thơn từ nay đến năm 2020 có thể khăn
̉ g định: đây là
cơ hội của người lao động nhưng đồng thời cũng là trọng trách lớn của toàn xã hội.
Với các mục tiêu: Nghiên cứu cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng kết quả đào tạo
nghề cho lao động nông thôn tại địa bàn huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai trong những
năm qua. Trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp giải pháp phát triển công tác đào
tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai trong
thời gian tới.
Những năm qua, công tác đào tạo nghề của huyện Văn Bàn đã đạt được
những kết quả nhất định. Trong 3 năm 2016 - 2018 bình quân mỗi năm huyện đào
tạo nghề cho khoảng 636 lao động nông thôn. Tuy nhiên công tác đào tạo nghề
cho LĐNT cũng còn rất nhiều tồn tại, yếu kém cần sớm giải quyết. Hiện nay các cơ
sở dạy nghề và trung tâm dạy nghề; các ngành nghề đào tạo cịn rất hạn chế,
do đó chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động. Hình thức đào tạo
dài hạn huyện hiện nay mới bắt đầu được triển khai nên cịn nhiều khó khăn, lao

động của huyện được đào tạo tại các lớp học sơ cấp từ 1 đến 3 tháng và các lớp
học tại cộng đồng với thời gian dưới 3 tháng chiếm tỷ lệ trên 90%. Điều này đã làm
ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng lao động trên địa bàn huyện Văn Bàn.
Dựa trên những cơ sở lý luận về nghề và đào tạo nghề; tham khảo
những kinh nghiệm đào tạo, dạy nghề của một số nước, căn cứ vào kết quả và tồn
tại trong đào tạo nghề ở Việt Nam nói chung và huyện Văn Bàn nói riêng trong
những năm qua; trên cơ sở đánh giá đặc điểm tự nhiên, kinh tế - kỹ thuật, thực
trạng về đào tạo nghề, tình hình học nghề của lao động; dựa vào định hướng đào
tạo và dạy nghề của cả nước và địa phương. Tác giả mạnh dạn đề xuất một số


14

`

định hướng, giải pháp nhằm nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao
động nông thôn huyện Văn


15

`

Bàn,tỉnh Lào Cai. Giải pháp mà đề tài đưa ra phù hợp với tình hình phát triển chung
củaVăn Bàn. Các giải pháp trên góp phần hạn chế những tồn tại, khó khăn, yếu kém
mà cơng tác đào tạo nghề trên địa bàn đang gặp phải. Khi triển khai công tác đào
tạo nghề trong những năm tới thì cần lựa chọn và ưu tiên những giải pháp trọng
yếu, và phù hợp với tình hình cụ thể của từng giai đoạn phát triển.

1

`

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn
đã được Đảng và Nhà nước quan tâm, tạo mọi điều kiện cần thiết để người dân
được học nghề và có việc làm phù hợp đem lại thu nhập, góp phần vào việc xóa đói
giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống của lao động nông thôn. Tuy nhiên,
đào tạo nghề cho lao động nông thôn trong thời gian qua trên cả nước vẫn chưa
đạt được kết quả như mong muốn, đó là: tỷ lệ lao động nơng thơn qua đào tạo
nghề cịn rất thấp so với bình qn chung của cả nước; số lao động chưa học
nghề để chuyển đổi ngành nghề còn rất lớn, đặc biệt là ở các tỉnh miền núi, đồng
bào dân tộc thiểu số. Mạng lưới cơ sở dạy nghề nói chung tuy đã phát triển
nhưng chủ yếu tập trung ở khu vực đô thị; trong khi đó ở các khu vực nơng thơn,
miền núi, vùng sâu vùng xa số lượng cơ sở dạy nghề cịn ít, quy mơ dạy nghề nhỏ
chưa đáp ứng được nhu cầu học nghề của đông đảo lao động nơng thơn; cơ cấu
trình độ, cơ cấu nghề đào tạo chưa phù hợp; chưa bổ sung kịp thời các nghề mới
theo yêu cầu của thị trường lao động. Đội ngũ giáo viên dạy nghề cho lao động
nông thôn thiếu về số lượng; cán bộ quản lý dạy nghề ở một số cơ sở dạy nghề
chưa đạt chuẩn về trình độ chuyên môn và thiếu kinh nghiệm quản lý dạy nghề.
Chất lượng dạy nghề cho lao động nông thôn chưa đáp ứng được thị trường lao
động (Báo cáo thực trạng công tác đào tạo nghề nông thôn năm 2008 của Bộ Nơng
nghiệp và Phát triển nơng thơn). Trước tình hình thực trạng nêu trên, ngày
5/8/2008 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X đã ban hành Nghị quyết số
26/NQ-TW về nơng nghiệp, nông dân, nông thôn. Một trong những nhiệm vụ và
giải pháp quan trọng của Nghị quyết đặt ra là “Hình thành Chương trình mục tiêu
quốc gia về đào tạo nghề, phát triển nguồn nhân lực, đảm bảo hàng năm đào tạo
khoảng 1 triệu lao động nông thôn. Thực hiện tốt việc xã hội hóa cơng tác đào tạo

nghề. Đến năm 2020 lao động nơng nghiệp cịn khoảng dưới
30% lao động xã hội, tỷ lệ lao động nông thôn qua đào tạo đạt trên 50%...”. Ngày
28/10/2008, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 24/2008/NQ-CP về chương trình
hành động thực hiện Nghị quyết số 26/NQ-TW về nông nghiệp, nông dân, nông


2

`

thôn đã đặt ra nhiệm vụ: tập trung xây dựng kế hoạch và giải pháp đào tạo cho
bộ


3

`

phận con em nơng dân đủ trình độ, năng lực vào làm việc ở các cơ sở công nghiệp,
thủ công nghiệp, dịch vụ và chuyển nghề; đồng thời tập trung đào tạo nâng cao
kiến thức cho cán bộ quản lý, cán bộ cơ sở. Thực hiện các Nghị quyết của
Đảng và Chính phủ, Bộ LĐ-TB&XH được giao chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan
Trung ương có liên quan xây dựng và trình Chính phủ ban hành Quyết định số
1956/QĐ- TTg ngày 27/11/2009 phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông
thôn đến năm 2020”. Với những chủ trương, chính sách hết sức đúng đắn của
Đảng và Nhà nước được cụ thể hóa trong Đề án 1956 mà mục tiêu trọng yếu là tập
trung đầu tư đào tạo nâng cao trình độ nghề nghiệp, tạo việc làm cho lao động
nông thôn. Trong điều kiện huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai là một huyện miền núi
phía tây bắc cịn nhiều khó khăn, trình độ dân trí cịn rất hạn chế, chúng ta hy
vọng rằng: việc triển khai thực hiện tốt Đề án 1956 sẽ là cơ hội “vàng” giúp cho lao

động nông thôn chuyển đổi ngành nghề, phát triển kinh tế. Đề án 1956 của Chính
phủ về đào tạo nghề cho lao động nông thôn từ nay đến năm 2020 có thể khẳng
định: đây là cơ hội của người lao động nhưng đồng thời cũng là trọng trách lớn của
toàn xã hội.
Để đạt được mục tiêu đặt ra trong Đề án đào tạo nghề cho lao động
nông thôn đến năm 2020 theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính
phủ, rất cần sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị và sự thay đổi nhận
thức của người dân đối với việc học nghề cũng như việc ứng dụng những kiến thức
khoa học kỹ thuật tiếp thu được vào thực tế lao động sản xuất để nâng cao năng
xuất, chất lượng, hiệu quả lao động, góp phần vào việc tăng trưởng kinh tế,
xóa đói giảm nghèo cho mỗi hộ dân. Xuất phát từ các lý do đó, tác giả chọn đề tài:
“Giải pháp phát triển cơng tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn huyện
Văn Bàn, tỉnh Lào Cai” làm luận văn thạc sĩ nhằm góp phần làm rõ hơn về mặt lý
thuyết và đáp ứng yêu cầu thực tế trong công tác đào tạo nghề tại huyện Văn Bàn,
tỉnh Lào Cai.
2. Mục têu nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng kết quả đào tạo nghề cho lao
động nông thôn tại địa bàn huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai trong những năm qua. Trên
cơ sở đó đề xuất một số giải pháp giải pháp phát triển công tác đào tạo nghề cho
lao động nông thôn trên địa bàn huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai trong thời gian tới.


4

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

`


5

`

3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Chất lượng đào tạo nghề, giải pháp phát triển công tác đào tạo nghề cho
lao động nông thôn.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về nội dung
+ Thực trạng chất lượng đào tạo nghề đối với lao động nông thôn.
+ Các giải pháp phát triển công tác đào tạo nghề đối với lao động nông thôn
trên địa bàn huyên Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.
- Phạm vi không gian
Đề tài được tiến hành nghiên cứu tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.
- Phạm vi thời gian
+ Nghiên cứu thực trạng công tác đào tạo nghề đào đối với lao động nông
thôn trên địa bàn huyên Văn Bàn trong 3 năm (2016-2018).
+ Đề xuất định hướng một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển đào tạo
nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai trong thời
gian tới.
+ Thời gian thực hiện đề tài: Từ tháng 10 năm 2017 đến tháng 5 năm 2019.
4. Ý nghĩa khoa học hoặc thực tễn
4.1. Về lý luận
Trình bày một cách hệ thống lý luận về ĐTN, giải pháp phát triển công tác
đào tạo nghề.
Phân tích thực trạng cơng tác đào tạo nghề tại huyện Văn Bàn,tỉnh Lào Cai và
đưa ra những giải pháp phát triển công tác đào tạo nghề cho lao động nông thơn
huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.
4.2. Về thực tiễn
Phân tích và chỉ rõ thực trạng quy mô, cơ cấu, chất lượng và hiệu quả ĐTN
tại các cơ sở dạy nghề của huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai, qua đó việc cải thiện, nâng

cao chất lượng, hiệu quả và định hướng phát triển công tác đào tạo nghề là hết sức
quan trọng đối với sự phát triển kinh tế xã hội (KTXH) và cải thiện chất lượng
nguồn nhân lực của địa phương.
Đề xuất một số giải pháp mang tính thực tiễn cho việc phát triển công tác
đào tạo nghề tại các cơ sở dạy nghề của huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai.


6

`


7

`

Chương 1
CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Cơ sở lý luận
1.1.1. Các khái niệm
1.1.1.1. Khái niệm đào tạo nghề.
Đào tạo nghề là hoạt động nhằm trang bị cho người lao động những
kiến thức, kĩ năng và ý thức lao động. Bao gồm hai q trình có quan hệ hữu cơ với
nhau đó là dạy nghề và học nghề (Phan Văn Bình, 2012).
Như vậy, khái niệm này đã khơng chỉ dừng lại ở trang bị những kiến thức kĩ
năng cơ bản mà còn đề cập đến thái độ lao động cơ bản. Điều này thể hiện tính
nhân văn, tinh thần xã hội chủ nghĩa, đề cao người lao động ngay trong quan niệm
về lao động chứ không chỉ coi lao động là một nguồn “vốn nhân lực”. Nó cũng thể
hiện sự đầy đủ hơn về vấn đề tinh thần và kỉ luật lao động -một yêu cầu vô cùng
quan trọng trong hoạt động sản xuất với công nghệ và kĩ thuật tiên tiến hiện nay

(Phan Văn Bình, 2012). Đào tạo nghề được thực hiện bởi các loại hình tổ chức
chuyên ngành nhằm thay đổi hành vi và thái độ làm việc của con người, tạo cho họ
khả năng đáp ứng tiêu chuẩn và hiệu quả của công việc chuyên môn (dẫn theo
Phan Văn Bình,
2012). Được phân chia làm nhiều hình thức đào tạo để phù hợp với từng đối
tượng lao động (Phan Văn Bình, 2012).
Đào tạo nghề được thực hiện bởi các loại hình tổ chức chuyên ngành nhằm
thay đổi hành vi và thái độ làm việc của con người, tạo cho họ khả năng đáp ứng
tiêu chuẩn và hiệu quả của công việc chuyên môn (dẫn theo Phan Văn Bình, 2012).
Được phân chia làm nhiều hình thức đào tạo để phù hợp với từng đối tượng
lao động (Phan Văn Bình, 2012).
1.1.1.2. Khái niệm lao động nơng thơn
Lao động nơng thơn là những người có độ tuổi từ 15 tuổi trở lên tham gia
lao động, hoạt động sản xuất ở khu vực nông thôn bao gồm cả lĩnh vực nông
nghiệp và phi nơng nghiệp. Trong đó bao gồm những người đủ các yếu tố về thể
chất, tâm sinh lý trong độ tuổi lao động theo quy định của Luật lao động (15 - 60
tuổi đối với nam và từ 15 - 55 tuổi đối với nữ) (Nguyễn Văn Thuynh, 2012).


1.1.1.3. Khái niệm đào tạo nghề cho lao động nông thôn
Đào tạo nghề cho lao động nông thôn là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước, của
các cấp, các ngành và xã hội nhằm nâng cao chất lượng lao động nông thơn, đáp
ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Nhà nước
tăng cường đầu tư để phát triển đào tạo nghề cho lao động nông thôn, có chính
sách bảo đảm thực hiện cơng bằng xã hội về cơ hội học nghề đối với mọi lao động
nông thơn, khuyến khích, huy động và tạo điều kiện để toàn xã hội tham gia đào
tạo nghề cho lao động nông thôn; Học nghề là quyền lợi và nghiệp vụ của lao động
nông thôn nhằm tạo việc làm, chuyển nghề, tăng thu nhập và nâng cao chất lượng
cuộc sống. Chuyển mạnh đào tạo nghề cho lao động nông thôn từ đào tạo theo
năng lực sẵn có của cơ sở đào tạo sang đào tạo theo nhu cầu học nghề của lao

động nông thôn và yêu cầu của thị trường lao động; gắn đào tạo nghề với chiến
lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, từng vùng, từng
ngành, từng địa phương. Đổi mới và phát triển đào tạo nghề cho lao động nông
thôn theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo và tạo điều kiện thuận lợi
để lao động nông thôn tham gia học nghề phù hợp với trình độ học vấn, điều kiện
kinh tế và nhu cầu học nghề của mình (Phan Văn Bình, 2012).
Đào tạo nghề cho LĐNT là hoạt động có mục đích, có tổ chức nhằm truyền
đạt những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo của một nghề nào đó cho người lao động
ở khu vực nơng thơn, từ đó tạo ra năng lực cho người lao động đó có thể thực hiện
thành cơng nghề đã được đào tạo.
1.1.1.4. Khái niệm phát triển đào tạo nghề
Phát triển đào tạo nghề là thể hiện sự thay đổi của công tác đào tạo nghề ở
giai đoạn sau so với giai đoạn trước đó và thường đạt ở mức cao hơn cả về
lượng và về chất.
Phát triển đào tạo nghề là việc mở rộng hơn, đa dạng hơn các hình thức,
phương pháp, mơ hình đào tạo nghề, phù hợp với từng điều kiện cụ thể ở mỗi địa
phương, cơ quan, doanh nghiệp và nhằm mục đích nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực, đáp ứng tốt hơn yêu cầu của xã hội đối với lực lượng lao động