SK KINH NGHIỆM - SINH HỌC 10

S GIAẽO DUC - AèO TAO QUANG TRậ
TRặèNG TRUNG HOĩC PHỉ THNG THậ XAẻ QUANG
TRậ

ệ TAèI :
SặDUNGSệỉKHAITHAẽC
KINTHặẽCNHềMREèNLUYNTặ
DUYVAèNNGCAONNGLặC
NHNTHặẽCCHOHOĩCSINH

Ngổồỡi thổỷc hióỷn : PHAN THậ THAO
Tọứ : SINH

Thở xaợ Quaớng trở, thaùng 5 nm 2008
PHệN I : T VN ệ
Trong phổong phaùp tọứ chổùc, ngổồỡi hoỹc - õọỳi tổồỹng cuớa
hoaỷt õọỹng daỷy õọửng thồỡi laỡ chuớ thóứ cuớa hoaỷt õọỹng
hoỹc, õổồỹc cuọỳn huùt vaỡo hoaỷt õọỹng hoỹc do giaùo vión tọứ
chổùc vaỡ chố õaỷo, thọng qua õoù tổỷ lổỷc khaùm phaù nhổợng
õióửu mỗnh chổa roợ chổù khọng phaới thuỷ õọỹng tióỳp thu nhổợng
tri thổùc õaợ õổồỹc giaùo vión sừp õỷt sụn . ổỷồc õỷt vaỡo
nhổợng tỗnh huọỳng thổỷc tóỳ cuớa õồỡi sọỳng, ngổồỡi hoỹc trổỷc
tióỳp quan saùt, thaớo luỏỷn, giaới quyóỳt caùc vỏỳn õóử do ngổồỡi
daỷy õỷt ra theo suy nghộ cuớa mỗnh tổỡ õoù nừm õổồỹc kióỳn
thổùc, kộ nng mồùi, vổỡa nừm õổồỹc phổồng phaùp laỡm ra
kióỳn thổùc, kộ nng õoù, khọng rỏỷp khuọn maùy moùc theo nhổợng
khuọn mỏựu õaợ coù sụn, õổồỹc bọỹc lọỹ vaỡ phaùt trióứn tióửm
nng saùng taỷo.
Khi maỡ lổồỹng thọng tin ngaỡy caỡng nhióửu maỡ thồỡi gian hoỹc
tỏỷp ồớ nhaỡ trổồỡng laỷi coù haỷn.Giaùo vión khọng thóứ truyóửn
õaỷt hóỳt tỏỳt caớ nhổợng gỗ maỡ hoỹc sinh cỏửn cho cuọỹc sọỳng

sau naỡy, chố trang bở cho caùc em nhổợng kióỳn thổùc cồ baớn vaỡ
phổồng phaùp nhỏỷn thổùc, phổồng phaùp tổỷ hoỹc õóứ coù thóứ
tổỷ hoỹc suọỳt õồỡi. Phaới taỷo õióửu kióỷn õeớ hoỹc sinh õổồỹc
suy nghộ tờch cổỷc vaỡ bọỹc lọỹ nhổợng suy nghộ cuớa mỗnh trong
quaù trỗnh thaớo luỏỷn, tranh luỏỷn trong nhoùm õọửng thồỡi tờch
cổỷc tỗm ra tri thổùc dổồùi sổỷ chố dỏựn cuớa giaùo vión.
Cọỳ gừng khừc phuỷc tỗnh traỷng truyóửn thuỷ mọỹt chióửu, reỡn
luyóỷn thaỡnh nóỳp tổ duy saùng taỷo cuớa ngổồỡi hoỹc laỡ tổ
tổồớng chố õaỷo cho vióỷc õọứi mồùi phổồng phaùp õang õỷt ra
cho toaỡn Ngaỡnh giaùo duỷc ( Nghở quyóỳt Trung ổồng II khoaù
VIII ) .
Tọi õaợ cọỳ gừng thổỷc hióỷn tổ tổồớng chố õaỷo trón trong
quaù trỗnh giaớng daỷy cuớa mỗnh, õỷc bióỷt trong vióỷc daỷy
chổồng trỗnh sinh hoỹc lồùp 10 phỏn ban . óứ reỡn luyóỷn tổ
duy vaỡ nỏng cao nng lổỷc nhỏỷn thổùc cho hoỹc sinh coù thóứ coù
nhióửu phổồng phaùp khaùc nhau phuỷ thuọỹc vaỡo nọỹi dung cuớa
tổỡng baỡi, tổỡng phỏửn vaỡ õọỳi tổồỹng hoỹc sinh . Trong baỡi 22
vaỡ baỡi 23: Họ hỏỳp tóỳ baỡo - cuớa chổồng : Chuyóứn hoaù vỏỷt
chỏỳt vaỡ nng lổồỹng trong tóỳ baỡo (Sinh hoỹc lồùp 10 ban KHTN)
tọi õaợ sổớ duỷng sồ õọử õóứ hổồùng dỏựn hoỹc sinh khai thaùc
kióỳn thổùc vaỡ õaợ dem laỷi hióỷu quaớ thióỳt thổỷc.

PHÁƯN II :
QUẠ TRÇNH SỈÍ DỦNG SÅ ÂÄƯ TRONG VIÃÛC GING
DẢY BI 22 V BI 23 ( CHỈÅNG III - SINH HC LÅÏP 10
BAN KHTN)
I. Cå såí ca viãûc sỉí dủng så âäư trong viãûc ging dảy
bi 22 v bi 23
Hä háúp tãú bo l mäüt trong nhỉỵng quạ trçnh sinh lê trung
tám ca tãú bo. Kiãún thỉïc vãư quạ trçnh sinh lê l kiãún thỉïc

khọ, cọ nhiãưu phn ỉïng sinh hoạ phỉïc tảp mang tênh cháút
trỉìu tỉåüng, hc sinh s ráút khọ tiãúp thu nãúu chè nghe tháưy
giạo ging gii mäüt chiãưu.
Âãø nàõm âỉåüc bn cháút ca quạ trçnh âi hi hc sinh
phi cọ ké nàng phán têch, tỉ duy täøng håüp dỉåïi sỉû hỉåïng
dáùn, täø chỉïc hoảt âäüng hc táûp têch cỉûc åí hc sinh do
giạo viãn täø chỉïc bàòng cạc hçnh thỉïc nhỉ : phán têch så âäư,
dng phiãúu hc táûp, täø chỉïc hoảt âäüng nhọm, cho hc
sinh lm bi táûp tải låïp...
Mủc tiãu ca bi ny l hc sinh phi:
+ Trçnh by âỉåüc khại niãûm vãư hä háúp tãú bo.
+ Mä t âỉåüc cạc giai âoản chênh ca quạ trçnh
âỉåìng phán, chu trçnh Crep, nàõm âỉåüc khại quạt quạ trçnh
chuøn hoạ váût cháút hỉỵu cå qua så âäư .V tỉì âọ hiãøu
âỉåüc bn cháút ca hä háúp tãú bo v ỉïng dủng vo cüc
säúng.
Âãø âảt âỉåüc mủc tiãu trãn, viãûc sỉí dủng så âäư v
tỉì så âäư dỉåïi sỉû hỉåïng dáùn v âënh hỉåïng ca giạo viãn
âãø khai thạc kiãún thỉïc, hc sinh lénh häüi kiãún thỉïc mäüt
cạch ch âäüng, têch cỉûc.
II. Qụa trçnh tiãún hnh bi dảy:
Rn luûn tỉ duy v náng cao nàng lỉûc nháûn thỉïc
cho hc sinh nhỉ thãú no ?
1. Âãø nàõm khại niãûm hä háúp tãú bo thç trỉåïc hãút hc sinh
phi hiãøu âỉåüc khại niãûm hä háúp . ÅÍ pháưn ny giạo viãn
thỉåìng cung cáúp khại niãûm mäüt cạch ạp âàût . Våïi cạch
dảy ny hc sinh nháûn thỉïc khại niãûm ráút må häư v do âọ
cạc em khọ âãø hiãøu âỉåüc bn cháút ca hä háúp tãú bo,
mäüt säú em s nháưm láùn giỉỵa hä háúp v âäút chạy. Khäng
tảo âỉåüc tiãưn âãư cho viãûc nàõm cå chãú ca quạ trçnh.

Khi dảy pháưn khại niãûm, giạo viãn âỉa ra så âäư ca
quạ trçnh hä háúp, hỉåïng dáùn hc sinh quan sạt så âäư, u
cỏửu hoỹc sinh giaới thờch caùc giai õoaỷn tổồng ổùng vaỡ tổỡ õoù õi
tồùi khaùi nióỷm Họ hỏỳp tóỳ baỡo.
Tổỡ sồ õọử hoỹc sinh ruùt ra õổồỹc :
+ Họ hỏùp tóỳ baỡo laỡ mọỹt quaù trỗnh chuyóứn hoaù nng
lổồỹng dióựn ra trong tóỳ baỡo sọỳng.
+ Qua quaù trỗnh, caùc hồỹp chỏỳt hổợu cồ (Gluxit) õổồỹc phỏn
giaới qua nhióửu saớn phỏứm trung gian vaỡ cuọỳi cuỡng taỷo ra CO
2
,
H
2
O õọửng thồỡi nng lổồỹng cuớa chuùng õổồỹc giaới phoùng vaỡ
chuyóứn hoaù thaỡnh daỷng nng lổồỹng rỏỳt dóự sổớ duỷng chổùa
trong caùc phỏn tổớ ATP. tóỳ baỡo nhỏn thổỷc quaù trỗnh naỡy
dióựn ra trong ti thóứ.
2. Khi daỷy phỏửn caùc giai õoaỷn chờnh cuớa quaù trỗnh họ hỏỳp tóỳ
baỡo (cồ chóỳ họ hỏỳp), õóứớ hoỹc sinh coù thóứ nừm õổồỹc khaùi
quaùt toaỡn bọỹ quaù trỗnh; bao gọửm:
- Caùc giai õoaỷn.
- Vở trờ dióựn ra cuớa tổỡng giai õoaỷn trong tóỳ baỡo.
Giaùo vión sổớ duỷng laỷi sồ õọử cuớa quaù trỗnh họ hỏỳp :
Giaùo vión giồùi thióỷu vaỡ yóu cỏửu hoỹc sinh quan saùt sồ õọử, tổỡ
sồ õọử haợy cho bióỳt:
+ Họ hỏỳp tóỳ baỡo gọửm nhổợng giai õoaỷn naỡo ?
+ Vở trờ dióựn ra cuớa tổỡng giai õoaỷn.
Tổỡ sồ õọử hoỹc sinh seợ nóu õổồỹc họ hỏỳp tóỳ baỡo coù 3 giai
õoaỷn chờnh:
ổồỡng phỏn: dióựn ra ồớ tóỳ baỡo chỏỳt.

Chu trỗnh Crep: dióựn ra ồớ chỏỳt nóửn cuớa ti thóứ.
Chuọựi truyóửn õióỷn tổớ: dióựn ra trón maỡng trong cuớa
tóỳ baỡo.
a. ổồỡng phỏn:
giai õoaỷn õổồỡng phỏn gọửm nhióửu phaớn ổùng hoaù sinh
phổùc taỷp, thổỷc chỏỳt cuớa giai õoaỷn naỡy laỡ beớ gaợy dỏửn
õổồỡng glucọ (6c) thaỡnh saớn phỏứm cuọỳi cuỡng cuớa giai õoaỷn laỡ
axit pyruvic (3caùc bon) qua mọỹt loaỷt caùc phaớn ổùng trung gian.
ỏy laỡ kióỳn thổùc tổồng õọỳi trổỡu tổồỹng, õóứ hoỹc sinh nừm
õổồỹc baớn chỏỳt cuớa quaù trỗnh, giaùo vión õổa ra sồ õọử chỷng
õổồỡng phỏn (sồ õọử toùm từt nhổợng phaớn ổùng cồ baớn), hổồùng
dỏựn hoỹc sinh quan saùt sồ õọử sau:
SÅ ÂÄƯ TỌM TÀÕT QUẠ TRÇNH ÂỈÅÌNG PHÁN

Sau khi quan sạt v phán têch så âäư u cáưu hc sinh cho
biãút:
+ Âỉåìng phán gäưm nhỉỵng giai âoản no? (pháưn ny cọ
thãø u cáưu hc sinh âàût tãn cho tỉìng giai âoản trãn så âäư:
tỉì glucäzå âãún fructä ?, tỉì fructä 6c âãún A2PG ? ).
+ Nhỉỵng biãún âäøi cå bn ca mäùi giai âoản.
+ Sn pháøm ca giai âoản âỉåìng phán.
Pháưn ny giạo viãn dnh thåìi gian âãø hc sinh nghiãn cỉïu så
âäư kãút håüp våïi sạch giạo khoa v tho lûn nhọm âãø tr
låìi cạc näüi dung trãn. Khi nghiãn cỉïu så âäư u cáưu hc sinh
chụ nàng lỉåüng âỉåüc sỉí dủng v gii phọng åí mäùi giai
âoản, sau âọ giạo viãn u cáưu mäüt em âải diãûn cho nhọm
âãø trçnh by, cạc nhọm khạc theo di v bäø sung sau âọ
giạo viãn hon chènh lải kiãún thỉïc:
Biãún âäøi1: Hoảt hoạ phán tỉí âỉåìng glucäzå
Glucäzå kãút håüp våïi 2 phán tỉí ATP thnh Frục täzå 1,6 di

phäút phạt.