Đề cương môn học Chủ nghĩa xã hội khoa học

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ KHU VỰC I

MÔN CHỦ NGHĨA XàHỘI KHOA HỌC

ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC

CHỦ NGHĨA XàHỘI KHOA HỌC


HÀ NỘI, NĂM 2018


ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC
TÊN MÔN HỌC: CHỦ NGHĨA XàHỘI KHOA HỌC
PHẦN I: TỔNG QUAN MÔN HỌC

1. Thông tin chung về môn học:
­ Tổng số tiết quy chuẩn: 70 tiết
+ Lý thuyết: 45 tiết
+ Thảo luận: 10 tiết
+ Thực tế môn học: 10 tiết
+ Thi học phần: 5 tiết
­ Các yêu cầu đối với môn học:
+ Khoa giảng dạy: Khoa Chủ nghĩa xã hội khoa học
+ Số điện thoại: 0438540221 Email:
2. Mô tả tóm tắt nội dung môn học:
Xuất phát từ  thế  giới quan, phương pháp luận triết học Mác ­ Lênin, 
trên cơ  sở  khoa học của Kinh tế chính trị  học, Chủ  nghĩa xã hội khoa học là 
một môn khoa học hợp thành Học thuyết lý luận Mác ­ Lênin, nghiên cứu quy  
luật chính trị ­ xã hội của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ 

nghĩa cộng sản trên phạm vi toàn thế giới.
­ Nội dung môn học: Môn Chủ nghĩa xã hội khoa học bao gồm 9 chuyên 
đề:
Chuyên đề  1:  Quá trình hình thành và phát triển của chủ  nghĩa xã hội  
khoa học
Chuyên đề 2: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và giai cấp công 
nhân Việt Nam
Chuyên đề 3: Chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân
Chuyên đề 4: Chủ nghĩa Mác ­ Lênin về chủ nghĩa xã hội và thực tiễn 
xây dựng chủ nghĩa xã hội từ 1917 đến 1991

3


Chuyên đề  5:  Các mô hình và trào lưu xã hội chủ  nghĩa trên thế  giới  
hiện nay
Chuyên đề  6: Lý luận và thực tiễn xây dựng chủ  nghĩa xã hội  ở  Việt  
Nam
Chuyên đề 7: Liên minh giai cấp, tầng lớp trong thời kỳ quá độ lên chủ 
nghĩa xã hội ở Việt Nam
Chuyên đề  8: Dân chủ  xã hội chủ  nghĩa và xây dựng nền dân chủ  xã 
hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Chuyên đề 9: Gia đình và xây dựng gia đình ở Việt Nam hiện nay
3. Mục tiêu môn học
­  Về  kiến thức:  Khẳng định các quy luật chính trị  ­ xã hội của cuộc  
cách mạng xã hội chủ  nghĩa; kiên định các giá trị  bền vững của Chủ  nghĩa 
Mác ­ Lênin về chủ nghĩa xã hội và xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện thực.
­ Về kỹ năng: Xây dựng tư duy sáng tạo trong nghiên cứu, vận dụng lý  
luận, tổng kết thực tiễn; giải quyết những vấn đề  thực tiễn đang đặt ra về 
chủ  nghĩa xã hội; góp phần phát triển lý luận chủ  nghĩa xã hội phù hợp với  

thực tiễn Việt Nam.
­  Về  tư  tưởng:  Khẳng định các nguyên lý của chủ  nghĩa xã hội khoa 
học; đấu tranh phê phán các luận điểm sai trái, đối lập nhằm phủ định lý luận  
chủ nghĩa Mác ­ Lênin về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội hiện nay.

PHÂN 
̀ II: CAC BAI GIANG
́
̀
̉
 MÔN HOC
̣

I. Bai giang/Chuyên đ
̀ ̉
ề 1
1. Tên chuyên  đê:̀  QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA 
CHỦ NGHĨA XàHỘI KHOA HỌC
2. Sô tiêt lên l
́ ́
ơp:
́  05 tiết 
3. Mục tiêu: Bài giảng nay se cung câp cho hoc viên:
̀ ̃
́
̣
 

4

­ Về kiến thức: Lịch sử hình thành, phát triển của lý luận chủ nghĩa xã 
hội khoa học và các giai đoạn phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học.
­ Về kỹ năng: Gắn lý luận với thực tiễn, tổng kết thực tiễn, góp phần 
giải đáp những vấn đề thực tiễn đang đặt ra về lý luận chủ nghĩa xã hội khoa  
học và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay.
­ Về tư tưởng: Khẳng định tính biện chứng, khoa học, tính lịch sử của 
lý luận chủ nghĩa xã hội khoa học trong dòng chảy của lịch sử nhân loại.
4. Chuân đâu ra va đanh gia ng
̉
̀
̀ ́
́ ười hoc̣
Đánh giá người học

 Chuẩn đầu ra 
(Sau khi kêt thuc bai
́
́ ̀ 
giang nay, hoc viên co
̉
̀
̣
́ 

Yêu câu đanh gia
̀
́
́

Hinh th
̀
ưć  
đanh gia
́
́

thê đat đ
̉ ̣ ược)
­ Về kiến thức:

+ Giải thích và phân biệt được  +   Nhận   diện   được  Tự luận mở
các   khái   niệm:   CNXH,   CNXH  những điều kiện khách  Vấn đáp nhóm
không tưởng, CNXH khoa học. 

quan   và   nhân   tố   chủ 

+   Phân   tích   được   những   điều  quan   để   chủ   nghĩa   xã 
kiện khách quan và nhân tố chủ  hội phát triển từ  không 
quan   cho   sự   ra   đời   của   chủ  tưởng đến khoa học, từ 
nghĩa xã hội khoa học.

lý   luận   thành   hiện 

+  Đánh   giá  được   những   giai  thực.
đoạn phát triển của Chủ  nghĩa  + Vận dụng được tính 
xã hội khoa học.
­ Về kỹ năng:

biện   chứng,   khoa   học, 

tính lịch sử của lý luận 

+   Dự   báo   được   sự   phát   triển  chủ  nghĩa xã hội khoa 
của CNXH khoa học trong điều  học   trong   dòng   chảy 
kiện thế giới hiện nay

của   lịch   sử   tư   tưởng 

+ Khái quát được những vấn đề  nhân loại từ  đó khẳng 
thực   tiễn   đang   đặt   ra   đối   với 

5


chủ nghĩa xã hội khoa học
­ Về thái độ/Tư tưởng:

định tính đúng đắn của 
việc   lựa   chọn   con 

+ Tin tưởng, tích cực tham gia  đường đi lên chủ  nghĩa 
học tập và tuyên truyền lý luận  xã hội ở Việt Nam.
Mác­Lênin.
+   Xác   định   được   trách   nhiệm 
của   cá   nhân   trong   việc   đấu 
tranh   phản   bác   những   quan 
điểm sai trái, bảo vệ  chủ  nghĩa 
Mác­Lênin.
5. Nội dung chi tiêt và hình th
́

ức tô ch
̉ ức dạy học
Hình thức tổ 

Câu hoi đanh gia
̉
́
́ 

chức dạy học

1.  QUÁ   TRÌNH   HÌNH   THÀNH 

qua trinh
́ ̀
Câu   hoỉ   t r ướ c  

CỦA   CHỦ   NGHĨA   XÃ   HỘI  ­ Thuyết trình

giờ  lên l ớp:

Nội dung chi tiết

KHOA HỌC

­ Hỏi đáp

ch ủ  nghĩa xã h ộ i, 

1.1. Quan niệm về chủ nghĩa xã 

ch ủ   nghĩa   xã  h ộ i 

hội, chủ nghĩa xã hội khoa học
1.1.1. Quan niệm về chủ nghĩa 
xã hội

khoa h ọ c.
­ Thuyêt trinh
́ ̀

ch ủ   nghĩa   xã  h ộ i 

một phong trào thực tiễn 

khoa h ọ c là gì?

­ Thứ  hai, chủ  nghĩa xã hội là 

3.   Ph ươ ng   pháp 

một trào lưu tư tưởng, lý luận

nghiên   c ứ u   c ủ a 

­  Thứ  ba,  chủ  nghĩa xã hội là 

ch ủ   nghĩa   xã  h ộ i 

một chế độ xã hội hiện thực, một 

những nguyên tắc của chủ  nghĩa 

6

2.   Đ ố i   t ượ ng 
nghiên   c ứ u   c ủ a 

­ Thứ nhất, chủ nghĩa xã hội là 

mô hình, kiểu tổ  chức xã hội theo 

1.   Quan   ni ệm   v ề 

khoa h ọ c là gì?
­ Ghi ý kiến lên 
bảng

4.   Nh ữ ng   đi ề u 


xã hội 

­ Thuyêt trinh
́ ̀

1.1.2. Quan niệm về chủ nghĩa 
xã hội khoa học

và   nhân   t ố   ch ủ 
­ Hỏi đáp:

­  Theo nghĩa rộng:  Chủ  nghĩa  ­ Thuyết trình

quan   cho   s ự   ra 
đờ i   c ủ a   ch ủ 
nghĩa xã h ộ i khoa 

xã hội khoa học là chủ  nghĩa Mác 
– Lênin

ki ệ n   khách   quan 

­ Thuyết trình

­  Theo   nghĩa   hẹp:  chủ   nghĩa 

họ c.
5.   Các   giai   đo ạ n 

xã hội khoa học là một môn khoa  ­ Thuyết trình

phát   tri ển   c ủ a 

học lý luận chính trị, một trong 3 

ch ủ   nghĩa   xã  h ộ i 

bộ  phận cấu thành chủ  nghĩa Mác 

khoa h ọ c.

– Lênin
­ Đối tượng nghiên cứu

Câu   hoỉ   t rong  

­ Phương pháp nghiên cứu

giờ  lên l ớp:

1.2.   Những   điều   kiện   khách 

1. Phân bi ệ t Ch ủ 

quan  và nhân tố  chủ  quan cho 

nghĩa xã h ộ i khoa 

sự  ra đời của chủ  nghĩa xã hội 
khoa học
1.2.1. Điều kiện khách quan
a) Điều kiện kinh tế ­ xã hội
+ Cách mạng công nghiệp lần 
thứ  nhất (những năm 40 của TK 
XIX)
+   Giai   cấp   công   nhân   hình 
thành và phát triển
b) Tiền đề khoa học, văn hóa ­  
tư tưởng
+ Khoa học tự nhiên

+ Khoa học xã hội
+   CNXH   không   tưởng   phê 

7

họ c   v ớ i   Ch ủ 
nghĩa   xã   h ộ i 
không t ưở ng.
2.   Vì   sao   Chủ 
nghĩa xã hội không 
tưởng không tự nó 
phát   triển   thành 
khoa học?
3. Vì sao đại công 
nghiệp tư bản chủ 
nghĩa   phát   triển 
lại   là   điều   kiện 
khách quan cho sự 
ra   đời   của   Chủ 


phán

nghĩa xã hội khoa 

1.2.2.   Vai   trò   của   C.Mác   và  

học?

Ph.Ăngghen  trong sáng lập chủ  

4. Vì sao sự ra đời 

nghĩa xã hội khoa học 

của học thuyết tế 

Về ba phát kiến vĩ đại của C.Mác  

bào,   học   thuyết 

và Ph.Ăngghen

tiến   hóa   của 

+ Học thuyết duy vật lịch sử

Charles   Darwin, 

+ Học thuyết về  giá trị  thặng 

Định luật bảo toàn 
và   chuyển   hóa 

dư

năng   lượng   của 

+ Học thuyết về sứ mệnh lịch  
sử toàn thế giới của giai cấp công 

M.V.Lômôlôxốp 

nhân

lại   trở   thành   tiền 

1.2.3. Tuyên ngôn của Đảng 

đề   khoa   học   cho 

Cộng sản ­ Dấu mốc ra đời của 

sự  ra đời của Chủ 
nghĩa xã hội khoa 

chủ nghĩa xã hội khoa học

học?

 
2.   CÁC   GIAI   ĐOẠN   PHÁT 

5.   Những   giá   trị 
nào của Chủ nghĩa 

TRIỂN   CỦA  CHỦ  NGHĨA   Xà
HỘI KHOA HỌC

­ Thuyết trình

xã   hội   không 

2.1.   C.Mác   và   Ph.Ăngghen   phát 

­ Hỏi đáp

tưởng đã trở  thành 
tiền   đề   lý   luận 

triển chủ nghĩa xã hội khoa học 

trực tiếp cho sự  ra 

a) Thời kỳ  từ  1848 đến Công xã  

đời của Chủ nghĩa 

Pari 1871

xã hội khoa học?

­ Những tác phẩm tiêu biểu
­ Những luận điểm được bổ sung, 

Câu   hoỉ   sau   giờ  

phát triển
b) Thời kỳ sau Công xã Pari đến  
1895

­ Những tác phẩm tiêu biểu
8

lên   l ớ p  
­ Thuyết trình

(đinh
̣  

h ươ ́ng t ự  hoc va
̣
̀ 
ôn tâp): 
̣


­ Những luận điểm được bổ sung, 
phát triển

1.   Đồng   chí   hãy 
­ Thuyết trình

phân   tích   vai   trò 

2.2. V.I.Lênin vận dụng và phát  ­ Hỏi đáp

của

triển chủ nghĩa xã hội khoa học 

Ph.Ăngghen   và 

trong điều kiện mới 

V.I.Lênin   trong 

2.2.1  Thời kỳ  trước Cách mạng  

việc   phát   triển 

Tháng Mười Nga
­ Những tác phẩm tiêu biểu
­ Những luận điểm được bổ sung, 
phát triển
2.2.2.   Thời   kỳ   sau   Cách   mạng  
Tháng Mười Nga
­ Những tác phẩm tiêu biểu
­ Những luận điểm được bổ sung, 
phát triển

 

C.Mác, 

CNXH   từ   không 
tưởng   đến   khoa 
học,   từ   lý   luận 
thành hiện thực.
2.   Đồng   chí   hãy 
nêu   ý   nghĩa   của 

việc   nghiên   cứu 
chủ   nghĩa   xã   hội 
khoa   học,   từ   đó 
xác   định   trách 
nhiệm của cá nhân 
khi   đã   được   học 
chương   trình   cao 
cấp  lý   luận   chính 
trị.

6. Tai liêu hoc tâp 
̀ ̣
̣
̣
6.1. Tai liêu phai đoc:
̀ ̣
̉
̣
1. Học viện Chính trị  Quốc gia Hồ  Chí Minh: Giáo trình chủ  nghĩa xã  
hội khoa học (Dùng cho hệ đào tạo Cao cấp lý luận chính trí), Nxb LLCT, Hà  
Nội, 2018.

9


2. GS Đỗ Tư, PTS Trịnh Quốc Tuấn, PTS Nguyễn Đức Bách (đồng chủ 
biên), Lược khảo lịch sử tư tưởng xã hội chủ  nghĩa và cộng sản chủ  nghĩa , 
Nxb CTQG, H.1994 (tập 1 & 2).
3. Tuyên ngôn của Đảng cộng sản, C.Mác và Ph.Ăngghen Toàn tập, tập 
4, Nxb CTQG ­ Sự  thật, Hà Nội, 1995, Chương “ Tư  sản và Vô sản” (tr.596­ 

613) Chương “Những người cộng sản và những người vô sản” (tr.614 ­ 619).
6.2. Tài liệu đọc thêm:
1.  Giáo trình chuẩn quốc gia, môn Chủ  nghĩa xã hội khoa học,  Nxb 
Chính trị quốc gia, Hà Nội,1992.
2. PGS,TS Nguyễn Thanh Tuấn, C.Mác, V.I.Lênin với chủ nghĩa xã hội  
trong thời đại ngày nay, Nxb CTQG, H.2009.
3. GS,TS Nguyễn Ngọc Long (chủ  biên),  Chủ  nghĩa Mác ­ Lênin với  
vận mệnh và tương lai của chủ nghĩa xã hội hiện thực, Nxb CTQG, H.2008.
7. Yêu cầu với học viên 
­ Chuân bi nôi dung t
̉
̣ ̣
ự hoc;
̣
­ Chuẩn bị nội dung câu hỏi trươc, trong, sau gi
́
ơ lên l
̀
ớp ở Muc 5;
̣
­ Đọc tài liệu theo hướng dẫn;
­ Tâp trung nghe giang, tich c
̣
̉
́ ực tham gia tra l
̉ ơi cac câu hoi, tham gia đôi
̀ ́
̉
́ 
thoai, đong gop y kiên

̣
́
́ ́ ́ , thảo luận.

II. Bai giang/Chuyên đ
̀ ̉
ề 2
1.   Tên   chuyên   đê:̀  SỨ   MỆNH   LỊCH   SỬ   CỦA   GIAI   CẤP   CÔNG 
NHÂN  VÀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM 
2. Sô tiêt lên l
́ ́
ơp:
́  05 tiết
3. Mục tiêu: Bài giảng nay se cung câp cho hoc viên:
̀ ̃
́
̣
 
­ Về kiến thức:  
+ Những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác­ Lênin về  giai cấp công 
nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân;
+ Giai cấp công nhân và giai cấp công nhân hiện nay;
10


+ Giai cấp công nhân và  nội dung  sứ  mệnh lịch sử  của giai cấp công 
nhân Việt Nam.
­ Về kỹ năng: 
+ Xây dựng tư duy khoa học về mối quan hệ giữa đẩy mạnh công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa, phát triển giai cấp công nhân và xây dựng chủ nghĩa xã hội từ 

thực tiễn công tác.
+ Tăng cường bản chất giai cấp công nhân cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, 
quản lý trong hệ thống chính trị và các lĩnh vực hoạt động khác.
­ Về tư tưởng:  Củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của  Đảng  cộng sản 
và sự nghiệp đổi mới xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.  
4. Chuân đâu ra va đanh gia ng
̉
̀
̀ ́
́ ười hoc̣
Chuẩn đầu ra

Đánh giá người học

(Sau khi kêt thuc bai
́
́ ̀ 
giang nay, hoc viên co
̉
̀
̣
́ 
thê đat đ
̉ ̣ ược)

Yêu câu đanh gia
̀
́
́

Hinh th
̀
ưć  
đanh gia
́
́

11


­ Về kiến thức:
+ Trình bày được khái niệm giai  + Vận dụng lý luận về  Tự luận mở
cấp công nhân và nội dung sứ  giai cấp công nhân  để  Vấn đáp nhóm
mệnh lịch sử  của giai cấp công  giải quyết mối quan hệ 
nhân.

giữa   đẩy   mạnh   công 

+ Phân tích được các điều kiện  nghiệp   hóa,   hiện   đại 
khách   quan   và   những   nhân   tố  hóa với phát triển giai 
chủ quan để giai cấp công nhân  cấp   công   nhân   ở   địa 
thực hiện sứ  mệnh lịch sử  của  phương, đơn vị.
mình.

+   Nhận   diện   được 

+ Phân tích được đặc điểm của  những   biểu   hiện   mới 
giai cấp công nhân Việt Nam và  của giai cấp công nhân 
nội dung sứ  mệnh lịch sử  của  hiện nay và những vấn 
giai   cấp   công   nhân   Việt   Nam  đề   đặt   ra   trong   việc 

hiện nay.

phát huy vai trò của giai 

 + Khái quát được cơ sở lý luận  cấp   công   nhân   ở   địa 
và thực tiễn để  Đảng ta đề  ra  phương, đơn vị.
phương   hướng   xây   dựng   giai  +  Khắc   phục   được 
cấp công nhân Việt Nam.
­ Về kỹ năng:

những    hạn   chế,   bất 
cập của giai cấp công 

+ Đánh giá được những vấn đề  nhân trước yêu cầu của 
đặt ra trong việc phát triển giai  cuộc   cách   mạng   công 
cấp   công   nhân   ở   địa   phương,  nghiệp   lần   thức   tư   ở 
đơn vị.
địa phương, đơn vị.
+ Xây dựng được bản lĩnh giai  +   Đề   xuất  và   tổ   chức 
cấp công nhân cho đội ngũ cán  thực   hiện  được   những 
bộ  lãnh đạo, quản lý trong hệ  giải   pháp  để   nâng   cao 
thống chính trị  và các lĩnh vực  đời sống vật chất, tinh 
hoạt động khác.

12


­ Về thái độ/Tư tưởng:

thần   cho   công   nhân   ở 

+ Tin tưởng vào quan điểm của  địa phương, đơn vị.
Đảng: Giai cấp công nhân là lực 
lượng   đi   đầu   trong   sự   nghiệp 
xây dựng CNXH hiện nay.

 

+   Đấu   tranh   chống   lại   những 
quan điểm sai trái, phủ nhận sứ 
mệnh lịch sử  của giai cấp công 
nhân.
5. Nội dung chi tiêt và hình th
́
ức tô ch
̉ ức dạy học
Hình   thức   tổ 
chức dạy học

Nội dung chi tiết

Câu hoi đanh gia
̉
́
́ 
qua trinh
́ ̀

1. CHỦ  NGHĨA MÁC – LÊNIN 

­   Câu   hoỉ   t r ướ c  

VỀ   GIAI   CẤP   CÔNG   NHÂN  ­ Thuyết trình

giờ  lên l ớp:

VÀ SỨ   MỆNH  LỊCH  SỬ  CỦA  ­ Hỏi đáp

1.   Quan   ni ệm   v ề 

GIAI CẤP CÔNG NHÂN

giai   c ấ p   công 

1.1. Giai cấp công nhân 
1.1.1.   Khái   niệm   giai   cấp   công  
nhân
1.1.2.   Đặc   điểm   của   giai   c ấp  
công nhân
­ Thứ nhất, về kinh t ế ­ k ỹ thu ật
­ Thứ hai, v ề chính trị ­ xã hội

13

nhân.
2.   N ộ i   dung   s ứ 
m ệ nh l ị ch s ử  c ủ a 
giai   c ấ p   công 
nhân.
3.   Nh ữ ng   đi ề u 

ki ệ n   khách   quan 


1.2.   Sứ   mệnh   lịch   sử   của   giai 

qui đ ị nh s ứ  m ệ nh 

cấp công nhân 

l ị ch   s ử   c ủ a   giai 

1.2.1. Nội dung sứ  mệnh lịch sử  

c ấ p công nhân và 

của giai cấp công nhân

nhân t ố  ch ủ  quan 

­ Nội dung kinh tế
­ Nội dung chính trị ­ xã hội
­ Nội dung văn hóa, tư tưởng
1.2.2.   Điều   kiện   khách   quan  
qui định sứ  mệnh lịch sử  c ủa  
giai cấp công nhân
­ Thứ  nhất, do địa vị  kinh tế của  
giai cấp công nhân qui định
­ Thứ  hai, do đặc điểm chính trị  
­ xã hội của giai c ấp công nhân  
qui định

­ Thứ  ba, do mâu thuẫn cơ  bản  
của chủ nghĩa tư bản qui định
1.2.3. Những nhân tố  chủ  quan  
để   giai   cấp   công   nhân   hoàn  
thành sứ mệnh lịch sử
­  Thứ   nhất  là   sự  phát   triển  của  
bản thân giai cấp công nhân
­ Thứ hai, Đảng cộng sản là điều  
kiện chủ quan quan trọng nhất để  
giai   cấp   công   nhân   thực   hiện  
thắng lợi sứ mệnh lịch sử
­ Thứ ba, thực hiện khối liên minh  
giai cấp giữa công nhân với nông  
dân, trí thức; vươn lên nắm ngọn  

14

đ ể   giai   c ấ p   công 
nhân   hoàn   thành 
s ứ  m ệ nh l ị ch s ử .
4.   Nh ữ ng   bi ểu 
hi ệ n   m ớ i   c ủ a 
giai   c ấ p   công 
nhân hi ệ n  nay   và 
nh ữ ng   v ấ n   đ ề 
đ ặ t ra đ ố i v ớ i s ứ 
m ệ nh l ị ch s ử  c ủ a 
giai   c ấ p   công 
hi ệ n nay
5.   Đ ặ c   đi ể m   và 

nộ i   dung   s ứ 
m ệ nh l ị ch s ử  c ủ a 
giai   c ấ p   công 
nhân Vi ệ t Nam.
6. Ph ươ ng h ướ ng 
gi ải   pháp   xây 
d ự ng   giai   c ấp 
công   nhân   Vi ệ t 
Nam
­  Câu   hoỉ   trong  
giờ  lên l ớ p:
1.   Theo   đ ồ ng   chí 


cờ dân tộc và thực hiện chủ nghĩa  

y ế u   t ố   nào   quy 

quốc tế của giai cấp công nhân là  

đ ị nh   tính   tiên 

những   điều   kiện   chủ   quan   để  

phong   c ủ a   giai 

tăng   cường   sức   mạnh   của   giai  

c ấ p công nhân ?

cấp công nhân

2.  Tại   sao   Đảng 
Cộng  sản   là   nhân 
tố  quyết định thực 
hiện thắng  lợi  sứ 

2. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ 
SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI  ­ Thuyết trình
CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY 

­ Hỏi đáp

mệnh   lịch   sử   của 
giai   cấp   công 
nhân?

2.1.  Những  biểu   hiện   mới  của  

3.  Có   ý   kiến   cho 

giai cấp công nhân hiện nay 

rằng  trong   điều 

2.1.1. Xét từ  góc độ  kinh tế  ­ kỹ  

kiện   hiện   nay,  trí 

thuật

thức   chứ   không 

2.1.2. Xét từ góc độ chính trị ­  xã  

phải GCCN mới là 

hội

lực   lượng   tiên 

2.2. Thực hiện sứ  mệnh lịch sử 

phong  của  cách 

giai cấp công nhân trên thế  giới 
hiện nay 
2.2.1.   Thực   hiện   sứ   mệnh   lịch  
sử của giai cấp công nhân ở các  
nước tư bản chủ nghĩa hiện nay
2.2.2.   Thực   hiện   sứ   mệnh   lịch  

mạng.   Vậy   quan 
điểm của đồng chí 
về   vấn   đề   này 
như thế nào?
4. Một số  KCN  ở 
Việt   Nam   hiện 
nay   phần   lớn 

sử của giai cấp công nhân ở các  

công   nhân   đang 

nước   phát   triển   theo   định  

trong   tình   trạng   5 

hướng   xã   hội   chủ   nghĩa   hiện  

không: Không nhà, 

nay

15


2.2.3. Nh ững v ấn đề  đặt ra đối  

không   gia   đình, 

với   sứ   mệnh   lịch   sử   c ủa   giai  

không   tình   yêu, 

cấp công hiện nay

không   vui   chơi  
giải trí, không thể  
dục thể  thao.  Các 

đồng   chí   cho  biết 
nguyên   nhân   và 
giải   pháp   khắc 

3.   GIAI   CẤP   CÔNG   NHÂN 
VIỆT   NAM   VÀ   SỨ   MỆNH  ­ Thuyết trình

phục.

LỊCH   SỬ   CỦA   GIAI   CẤP  ­ Hỏi đáp

­ Câu hoi sau 
̉
giờ 

CÔNG NHÂN VIỆT NAM

lên   l ớ p  

3.1.   Đặc   điểm   và   nội   dung   sứ 
mệnh lịch sử  của giai cấp công 
nhân Việt Nam hiện nay 
3.1.1.   Đặc   điểm   của   giai   cấp  
công nhân Việt Nam hiện nay

­ Thảo luận nhóm:
Tác   động   của 
cuộc   cách   mạng 
khoa   học   công 
nghệ   lần   thứ  tư 

đối   với   việc   xây 

(đinh
̣  

h ươ ́ng t ự  hoc va
̣
̀ 
ôn tâp): 
̣
1.   Những   đặc 
trưng   cơ   bản   của 
phương   thức   lao 

động công nghiệp 
3.1.2. Nội dung sứ  mệnh lịch sử   dựng và phát triển 
và tác động của nó 
của   giai   cấp   công   nhân   Việt   giai cấp công nhân 
với   giai   cấp   công 
Nam hiện nay
Việt   Nam   hiện 
nhân   trong   quá 
3.2.   Phương   hướng   xây   dựng  nay.
trình   đẩy   mạnh 
giai   cấp   công   nhân   Việt   Nam 
công   nghiệp   hóa, 
hiện
hiện đại hóa. 
­ Một là, chiến lược xây dựng giai  
2.   Phân   tích   quan 

cấp công nhân lớn mạnh phải gắn  
kết chặt chẽ  với chiến lược phát  
triển   kinh   tế   ­   xã   hội   của   đất  
nước
­ Hai là, xây dựng giai cấp công  

16

hệ   lợi   ích   giữa 
công   nhân   và   nhà 
tư   bản   trong   cơ 
chế   thị   trường. 


nhân Việt Nam nâng cao cả về số  

Liên   hệ   với   thực 

lượng, chất lượng, bản lĩnh chính  

tiễn nước ta  hiện 

trị vững vàng, được trí tuệ hóa và  

nay.   

thích   ứng   nhanh   với   cơ   chế   thị  
trường, hội nhập quốc tế.
­   Ba   là,   xây   dựng   giai   cấp   công  
nhân lớn mạnh là trách nhiệm của  

cả hệ thống chính trị, của toàn xã  
hội   và   sự   nỗ   lực   vươn   lên   của  
mỗi người công nhân
­   Bốn   là,   phát   huy   truyền   thống  
văn   hóa   của   dân   tộc,   kế   thừa  
những   giá   trị   nhân   loại   làm   cho  
hệ  giá trị, lối sống và tác phong  
của giai cấp công nhân trở  thành  
hệ giá trị chủ đạo của xã hội Việt  
Nam
­ Năm là, xây dựng giai cấp công  
nhân lớn mạnh phải gắn liền với  
xây   dựng   Đảng   cộng   sản   Việt  
Nam   trong   sạch,   vững   mạnh   về  
chính trị, tư tưởng và tổ chức
6. Tai liêu hoc tâp 
̀ ̣
̣
̣
6.1. Tai liêu phai đoc:
̀ ̣
̉
̣
1. Học viện Chính trị  Quốc gia Hồ  Chí Minh,  Giáo trình chủ  nghĩa xã  
hội khoa học (Dùng cho hệ  đào tạo Cao cấp lý luận chính trị), Nxb Lý luận  
chính trị, Hà Nội 2018.
2. “Tuyên ngôn của Đảng cộng sản”, C.Mác và Ph.Ăngghen Toàn tập, 
tập 4, Nxb CTQG ­ Sự  thật, Hà Nội, 1995, Chương “Tư  sản và Vô sản” 

17

(tr.596­ 613) Chương “Những người cộng sản và những người vô sản” (tr.614 
­ 619).  
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị Trung  ương 6 khóa  
X, (NQ 20/NQTW), Nxb.CTQG , Hà nội, 2008. 
4. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016),  Văn kiện Đại hội đại biểu toàn  
quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
6.2. Tai liêu nên đoc:
̀ ̣
̣
1. Nguyễn Đức Bình (chủ  biên),  Những đặc điểm lớn của thế  giới  
đương đại, Nxb CTQG, Hà Nội, 2007,  tr.92­100.
2. Nguyễn An Ninh (chủ biên), Về triển vọng của chủ nghĩa xã hội hai  
thập niên đầu thế kỷ XXI, Nxb CTQG, Hà Nội, 2006,  tr.167­ tr.208.
3. GS,TS. Dương Xuân Ngọc, Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam  
trong thời kỳ   đẩy mạnh công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, Nxb 
CTQG, Hà nội, 2002, trang 15 ­ 45.
7. Yêu cầu với học viên 
­ Chuẩn bị nội dung thảo luận;
­ Thảo luận nhóm;
­ Chuân bi nôi dung t
̉
̣ ̣
ự hoc;
̣
­ Chuẩn bị nội dung câu hỏi trươc, trong, sau gi
́
ơ lên l
̀

ớp ở Muc 5;
̣
­ Đọc tài liệu theo hướng dẫn;
­ Tâp trung nghe giang, tich c
̣
̉
́ ực tham gia tra l
̉ ơi cac câu hoi, tham gia đôi
̀ ́
̉
́ 
thoai, đong gop y kiên
̣
́
́ ́ ́ , thảo luận.

III. Bai giang/Chuyên đ
̀ ̉
ề 3
1. Tên chuyên đê: 
̀ CHỦ NGHĨA QUỐC TẾ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
2. Sô tiêt lên l
́ ́
ơp:
́  05 tiết
3. Mục tiêu: Bài nay se cung câp cho hoc viên
̀ ̃
́
̣
: 

­ Về kiến thức: 
+ Lịch sử phát triển của Chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân 
18


+  Nội dung, các hình thức thực hiện chủ  nghĩa quốc tế  của giai cấp  
công nhân.
+ Ý nghĩa của việc phát huy chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân 
trong thời đại ngày nay.
    

 ­ Về kỹ năng: 
+ Nâng cao kỹ  năng gắn lý luận với thực tiễn Chủ nghĩa quốc tế  của  

giai cấp.
+ Rèn luyện kỹ năng phân tích, dự báo khoa học về chủ nghĩa quốc tế 
của giai cấp công nhân.
+ Giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra về chủ nghĩa quốc tế của  
giai cấp công nhân trong bối cảnh mới hiện nay.
   

 ­ Về thái độ/tư tưởng: 
+ Củng cố niềm tin vào tương lai phát triển của chủ nghĩa quốc tế của 

giai cấp công nhân.  
+ Tiếp tục thực hiện chủ  nghĩa quốc tế  của giai cấp công nhân trong 
bối cảnh  mới của đất nước và thế giới. 
4. Chuân đâu ra va đanh gia ng
̉
̀

̀ ́
́ ười hoc̣
 Chuẩn đầu ra 
(Sau khi kêt thuc bai
́
́ ̀ 
giang nay, hoc viên co
̉
̀
̣
́ 
thê đat đ
̉ ̣ ược)

19

Đánh giá người học


Yêu câu đanh gia
̀
́
́

Hinh th
̀
ưć  
đanh gia
́
́

­ Về kiến thức:
+ Mô tả  được lịch sử  phát  +   Vận   dụng   được   nội  Tự luận mở
triển   chủ   nghĩa   quốc   tế  dung, hình thức thực hiện  Vấn đáp nhóm
của giai cấp công nhân.

CNQT   của   giai   cấp   công 

+ Phân tích được nội dung  nhân   vào   thực   tiễn   Việt 
chủ  nghĩa quốc tế  của giai  Nam hiện nay.
cấp công nhân.

+ Nhận diện được các nội 

+ Phân tích được các hình  dung, hình thức phù hợp để 
thức   thực   hiện   chủ   nghĩa  thực   hiện   CNQT   của   giai 
quốc tế  của giai cấp công  cấp   công   nhân   trong   bối 
nhân.

cảnh mới.

+ Khái  quát   được  ý nghĩa  + Khắc phục được những 
lý luận và thực tiễn CNQT  hạn   chế,   bất   cập   về   nội 
của   giai   cấp   công   nhân  dung   và   hình   thức   thực 
trong   bối   cảnh   thế   giới  hiện   CNQT   của   GCCN 
hiện nay.

20

trong quan hệ  đối ngoại  ở 

­ Về kỹ năng:

Việt Nam hiện nay.

+   Vận   dụng   được   CNQT 
của giai cấp công nhân vào 
điều   kiện   Việt   Nam   hiện 
nay.
+ Thực hiện  được  CNQT 
của   giai   cấp   công   nhân 
trong quá trình  đổi  mới   ở 
Việt Nam.
­ Về thái độ/Tư tưởng:
+ Củng cố  được niềm tin 
vào   tương   lai   phát   triển 
CNQT   của   giai   cấp   công 
nhân.
+ Tin tưởng vào đường lối 
đối   ngoại   của   Đảng   và 
Nhà nước Việt Nam  hiện 
nay.
5. Nội dung chi tiêt và hình th
́
ức tô ch
̉ ức dạy học
Hình thức tổ 
chức dạy 
học

Nội dung chi tiết

21

Câu hoi đanh gia qua
̉
́
́
́ 
trinh
̀


́ ̀
1. NỘI DUNG VÀ NHỮNG HÌNH  ­ Thuyêt trinh

Câu hoi t
̉ r ướ c gi ờ  lên  

THỨC THỰC HIỆN CNQT CỦA 

lớp:

GIAI CẤP CÔNG NHÂN

1. CNQT c ủa giai c ấp 

1.1. Nội dung chủ nghĩa quốc tế 

công nhân g ồ m nh ữ ng 

của giai cấp công nhân. 
1.2.  Những hình thức thực hiện 

n ộ i dung gì?
­ Phát vấn

2.   Trong   quá   trình 
th ự c   hi ện   CNQT   c ủa 

chủ  nghĩa quốc tế  của giai cấp 

giai c ấ p công nhân đã 

công nhân trong cuộc đấu tranh 

di ễ n   ra   nh ững   hình 

giai  cấp,  đấu  tranh  cách  mạng 

th ứ c nào?

trên thế giới 

3.   Phân   tích   nh ữ ng 

1.2.1.   Các   tổ   chức   quốc   tế  

chuy ể n độ ng sâu s ắ c, 

của giai cấp công nhân

b ướ c   ngo ặ t   c ủ a   th ế 

1.2.2. Các hội  nghị  quốc tế  

gi ớ i ngày nay.

của các Đảng Cộng sản và công  

4.   Các   gi ả i   pháp   kh ả 

thi   đổ i   m ớ i   n ộ i   dung 
nhân
2. PHÁT HUY CHỦ  NGHĨA  ­ Thuyết trình và   hình   th ứ c   th ự c 
QUỐC   TẾ   CỦA   GIAI   CẤP 

hi ệ n   CNQT   c ủa   giai 

CÔNG   NHÂN   TRƯỚC   BỐI 

c ấ p   công   nhân   trong 

CẢNH   LỊCH   SỬ   MỚI   VÀ 

b ố i c ả nh m ớ i.

NHIỆM   VỤ   CÁCH   MẠNG 
HIỆN NAY 
2.1.   Phong   trào   cộng   sản 

Quốc tế từ cuối thế kỷ XX đến 
nay.

­ Phát vấn, 
Thảo luận

lớp:
­  Thuyết 

1.   Vì   sao   ph ả i   th ống 

trình

nh ấ t   t ư   t ưở ng   và 

­ Phát vấn, 

2.2.   Thực   hiện   CNQT   của  ­ Thảo luận
giai cấp công nhân phù hợp với 
đặc điểm của thế giới ngày nay.
2.2.1.   Những   chuyển   động  
22

Câu hoi t
̉ rong gi ờ  lên  

hành   đ ộ ng   trong   giai 
c ấ p công nhân?
2.   Nh ữ ng   bi ểu   hi ện 
CNQT   c ủ a   GCCN   ở 

sâu   sắc,   bước   ngoặt   của   thế  

Vi ệ t Nam hi ện nay.

giới ngày nay.

3.   Có   ý   ki ế n   cho 

2.2.2.   Đổi   mới   nội   dung   và  

r ằ ng: Hi ện nay, trong 

hình thức thực hiện CNQT phù  

đ ườ ng   l ố i   đ ố i   ngo ạ i 

hợp với đặc điểm thế  giới ngày  

c ủ a các n ướ c, l ợ i  ích 
qu ố c gia luôn  đặ t lên 

nay.
2.2.3. Thực hiện CNQT của  
GCCN trong công cuộc xây dựng  
và   bảo   vệ   Tổ   quốc   Việt   Nam  
XHCN hiện nay.
 

hàng   đ ầ u   nên   không 
th ể   th ự c   hi ện   đ ượ c 
CNQT   c ủ a   GCCN.   Ý 
ki ế n c ủ a đ ồ ng chí v ề 
v ấ n   đ ề   này   nh ư   th ế 
nào?
Câu   hoỉ   sau   gi ờ   lên  
l ớ p   (đinh
̣   h ươ ́ng   t ự  
hoc va ôn tâp): 
̣
̀
̣
1.   Hãy   phân   tích   N ộ i 
dung   và   hình   th ứ c 
th ự c   hi ện   CNQT   c ủa 
giai   c ấ p   công   nhân 
tr ướ c   b ố i   c ả nh   lích 
s ử   m ớ i   và   nhi ệ m   v ụ 
cách m ạ ng hi ện nay.
2.   Hãy   phân   tích   rõ 
m ố i   quan   h ệ   gi ữa 
phát   huy   CNQT   c ủa 
giai   c ấ p   công   nhân 
trong   b ố i   c ảnh   m ới 
v ớ i   công   cu ộ c   xây 

23

d ự ng   và   b ả o   v ệ   t ổ 
qu ố c   XHCN   hi ện 
nay.

6. Tai liêu hoc tâp 
̀ ̣
̣
̣
6.1. Tai liêu b
̀ ̣ ắt buộc:
1. Học viện Chính trị  Quốc gia Hồ  Chí Minh, Giáo trình chủ  nghĩa xã  
hội khoa học (Dùng cho hệ đào tạo cao đẳng lý luận), Nxb Lý luận chính trị, 
H. 2018.
2. C. Mác và Ph. Ăngghen: Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà 
nội, 1995, tr 591 ­ 646.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời  
kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011), Nxb Chính trị 
quốc gia, Hà nội, 2011.
6.2. Tai liêu nên đoc:
̀ ̣
̣
1. V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb Tiến bộ Mátxcơva, 1980, tập 23.
2. Viện nghiên cứu phong trào công nhân quốc tế, Viện Hàn lâm khoa 
học xã hội Liên xô: Phong trào công nhân quốc tế ­ Những vấn đề lịch sử và  
lý luận, Nxb Tiến bộ Mátxcơva và Nxb sự thật, HN 1986, tập 2.
3. Viện Quan hệ  Quốc tế, Học viện Chính trị  ­ Hành chính Quốc gia  
Hồ  Chí Minh, Tập bài giảng Quan hệ  quốc tế, Nxb Chính trị  ­ Hành chính, 
H.2013.
7. Yêu cầu với học viên 
­ Chuẩn bị nội dung thảo luận;

24


­ Thảo luận nhóm;
­ Chuân bi nôi dung t
̉
̣ ̣
ự hoc;
̣
­ Chuẩn bị nội dung câu hỏi trươc, trong, sau gi
́
ơ lên l
̀
ớp ở Muc 5;
̣
­ Đọc tài liệu theo hướng dẫn;
­ Tâp trung nghe giang, tich c
̣
̉
́ ực tham gia tra l
̉ ơi cac câu hoi, tham gia đôi
̀ ́
̉
́ 
thoai, đong gop y kiên
̣
́
́ ́ ́ , thảo luận.

IV. Bai giang/Chuyên đ
̀ ̉
ề 4
1. Tên chuyên đê: 
̀ CHỦ NGHĨA MÁC ­ LÊNIN VỀ CHỦ NGHĨA XàHỘI 
VÀ THỰC TIỄN XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XàHỘI TỪ 1917 ĐẾN 1991
2. Sô tiêt lên l
́ ́
ơp:
́  05 tiết
3. Mục tiêu: Bài giảng nay se cung câp cho hoc viên:
̀ ̃
́
̣
 
­ Về kiến thức: 
+ Những quan điểm của chủ nghĩa Mác ­ Lênin về chủ nghĩa xã hội và  
con đường đi lên chủ nghĩa xã hội; 
+ Thực tiễn xây dựng chủ  nghĩa xã hội hiện thực từ  sau cách mạng  
tháng Mười Nga (1917) đến năm 1991.
   

  ­ Về kỹ năng: Gắn lý luận với thực tiễn, phân tích đánh giá đúng thực 

tiễn xây dựng chủ  nghĩa xã hội hiện thực và những vấn đề  đang đặt ra đối 
với chủ nghĩa xã hội hiện thực hiện nay.
  

   ­ Về thái độ/tư tưởng: Tin tưởng vào chủ nghĩa Mác ­ Lênin và kiên 

định lý tưởng xã hội chủ nghĩa; góp phần rèn luyện bản lĩnh chính trị cho đội  
ngũ cán bộ lý luận chính trị của Đảng và Nhà nước Việt Nam.
4. Chuân đâu ra va đanh gia ng
̉
̀
̀ ́
́ ười hoc̣

25