TẬP HUẤ cán bộ QUẢN lí, GIÁO VIÊN THPT và GDTX về NGHIÊN cứu KHOA học sư PHẠM ỨNG DỤNG

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
DỰ ÁN PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC THPT
GIAI ĐOẠN II
------------------------

TẬP HUẤN
CÁN BỘ QUẢN LÍ, GIÁO VIÊN THPT
VÀ GDTX VỀ NGHIÊN CỨU
KHOA HỌC SƯ PHẠM ỨNG DỤNG
2019


MỤC TIÊU CỦA KHÓA TẬP HUẤN
Nâng cao năng lực về NCKHSPƯD cho GV và
CBQL giáo dục THPT, giáo dục thường xuyên; giúp
GV và CBQL giải quyết các vấn đề thực tiễn của nhà
trường và điều kiện cụ thể của HS, khơi dậy tinh thần
đổi mới, sáng tạo của đội ngũ nhà giáo, CBQL giáo
dục trong công tác dạy – học, giáo dục, quản lý và
nghiên cứu khoa học.




MỤC TIÊU CỤ THỂ


NỘI DUNG
-

1. Phần lí luận, gồm các nội dung cơ bản sau:

Khái niệm chung về nghiên cứu KHSPƯD; Xác định đề tài NC
và xây dựng giả thuyết, lựa chọn thiết kế NC;
Đo lường - Thu thập dữ liệu;
Phân tích dữ liệu;
Báo cáo và lập kế hoạch nghiên cứu KHSPƯD;
Đánh giá đề tài nghiên cứu KHSPƯD.
2. Thực hành:
Xác định đề tài NC và tập dượt thực hiện các bước NC nêu
trên.


PHƯƠNG PHÁP TẬP HUẤN
Phương pháp cùng tham gia, chia sẻ kinh
nghiệm, thống nhất nội dung và giải pháp


BÀI 1:
GIỚI THIỆU VỀ
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
SƯ PHẠM ỨNG DỤNG


Hoạt động 1.
Tìm hiểu về khái niệm và lợi ích
của NCKHSPƯD
Thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi:
 NCKHSPƯD là gì?
 Lợi ích của NCKHSPƯD đối với
GV/CBQLGD?
- Đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận.

7


NCKHSPUD Là gì?
Là một loại hình NC trong giáo dục nhằm thực hiện
một tác động hoặc can thiệp sư phạm và đánh giá
ảnh hưởng của nó.
• Tác động: sử dụng PPDH, SGK, PPQL…
• Người NC đánh giá ảnh hưởng của tác động một cách
có hệ thống bằng PP NC phù hợp

8


NCKHSPUD là gì?
• Là một phần trong quá trình phát triển chuyên môn
của GV/CBQLGD trong thế kỉ XXI.
• NCKHSPƯD là cách tốt nhất để GV/CBQL – người
NC xác định những vấn đề GD tại chính nơi vấn đề
đó xuất hiện (lớp, trường học) và tìm giải pháp nhằm
cải thiện tình hình
• Các phát hiện sẽ được ứng dụng ngay lập tức và vấn
đề sẽ được giải quyết nhanh hơn.

9


NCKHSPUD là gì?
2 yếu tố quan trọng

10


Lợi ích của NCKHSPUD đối với GV?
 Phát triển tư duy của GV/CBQLGD một cách hệ thống theo
hướng giải quyết vấn đề mang tính nghề nghiệp, phù hợp với
HS, thực tế địa phương, nâng cao chất lượng GD.
 Tăng cường năng lực giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định
về chuyên môn một cách chính xác.
 Khuyến khích GV/CB nhìn lại quá trình và tự đánh giá.
Tác động trực tiếp đến việc dạy học và công tác QLGD
 Tăng cường khả năng phát triển chuyên môn, nghiệp vụ
 Tiếp nhận các chương trình, PPDH mới một cách sáng tạo, có
tư duy phê phán với thái độ tích cực.
11


Hoạt động 2.
Tìm hiểu sự giống và khác nhau
giữa NCKHSPƯD và SKKN
Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:
- Nêu những điểm giống và khác nhau giữa
NCKHSPUD và sáng kiến kinh nghiệm.
- Trình bày kết quả thảo luận

12


Bảng so sánh sự giống và khác nhau giữa SKKN và NCKHSPƯD

Nội dung

Sáng kiến kinh nghiệm

NCKHSPƯD

Mục đích

Cải tiến/tạo ra cái mới
nhằm thay đổi hiện trạng,
mang lại hiệu quả cao

Cải tiến/tạo ra cái mới nhằm
thay đổi hiện trạng, mang lại
hiệu quả cao

Căn cứ

Xuất phát từ thực tiễn, được Xuất phát từ thực tiễn, được
lý giải bằng lý lẽ mang tính lý giải dựa trên các căn cứ
chủ quan cá nhân
mang tính khoa học

Quy trình Tuỳ thuộc vào kinh nghiệm
của mỗi cá nhân

Quy trình đơn giản mang tính
khoa học, tính phổ biến quốc
tế, áp dụng cho
GV/CBQLGD.

Kết quả

Mang tính định tính/ định
lượng khách quan.

Mang tính định tính chủ
quan

13


Chu trình NCKHSPUD

Suy nghĩ
Thử
nghiệm

Kiểm
chứng

. Chu trình NCKHSPƯD bao
gồm: Suy nghĩ, Thử nghiệm và
Kiểm chứng.
. Suy nghĩ: Phát hiện vấn đề và
đề xuất giải pháp thay thế.
. Thử nghiệm: Thử nghiệm giải
pháp thay thế trong lớp học/
trường học/….
. Kiểm chứng: Tìm xem giải

pháp thay thế có hiệu quả hay
không.
14


Chu trình NCKHSPƯD

Suy nghĩ
Thử
nghiệm

Kết thúc một NCKHSPƯD này
là khởi đầu một NCKHSPƯD
mới.


Kiểm
chứng

Luôn luôn có cơ hội cải thiện!
15


Các bước NCKHSPƯD (Khung
NCKHSPƯD)

1. Xác định hiện trạng
2. Tìm giải pháp thay thế
3. Xác định vấn đề nghiên cứu
4. Lựa chọn thiết kế

5. Xây dựng công cụ thu thập dữ liệu (Đo lường)
6. Phân tích dữ liệu
7. Báo cáo kết quả (trả lời các câu hỏi NC, kết luận và
khuyến nghị)
16


Khung NCKHSPƯD
1. Hiện
trạng

- Suy ngẫm phát hiện những hạn chế của hiện
trạng trong dạy học, QLGD và các hoạt động khác
của trường học/ lĩnh vực GD ở địa phương.
- Xác định các nguyên nhân gây ra hạn chế.
- Lựa chọn một nguyên nhân để tác động(thay đổi).

2. Giải
pháp thay
thế

- Suy nghĩ tìm các giải pháp thay thế để cải thiện
hiện trạng. (Tham khảo các kết quả NC đã được
triển khai thành công).
- Xác định tên đề tài nghiên cứu

3. Vấn đề Xác định vấn đề cần NC (dưới dạng câu hỏi) và
nghiên cứu nêu các giả thuyết NC.
17

Khung NCKHSPƯD
4.Thiết kế

Lựa chọn thiết kế phù hợp để thu thập dữ liệu
đáng tin cậy và có giá trị.

5. Đo lường

Xây dựng công cụ đo lường và thu thập dữ liệu
theo thiết kế NC.

6. Phân tích

Phân tích các dữ liệu thu thập được và giải thích
để trả lời các câu hỏi NC. Giai đoạn này có thể
sử dụng các công cụ thống kê.

7. Kết quả

Đưa ra câu trả lời cho câu hỏi NC, đưa ra các kết
luận và khuyến nghị.

18


Phương pháp NCKHSPƯD

NC định tính

Phương pháp
NCKHSPƯD
NC định lượng

19


Phương pháp NCKHSPƯD
Kết quả NC định lượng dưới dạng các số liệu
có thể giúp nguời đọc hiểu rõ hơn về nội dung
và kết quả NC.

Một số
lợi ích
của NC
định lượng

Giúp GV/CBQLGD có cơ hội được đào tạo một
cách hệ thống về kỹ năng giải quyết vấn đề,
phân tích và đánh giá, đó là nền tảng quan
trọng khi tiến hành NC.
Thống kê được sử dụng theo các chuẩn quốc
tế - như một ngôn ngữ thứ hai - làm cho kết
quả NC được công bố trở nên dễ hiểu
20


BÀI 2
XÁC ĐỊNH ĐỀ TÀI
NGHIÊN CỨU VÀ XÂY

DỰNG GIẢ THUYẾT
NGHIÊN CỨU


NỘI DUNG
 Suy ngẫm về thực trạng dạy học / giáo dục
/ quản lí giáo dục; Xác định nguyên nhân;
Tìm giải pháp thay thế
 Xác định tên đề tài
 Xác định vấn đề nghiên cứu
 Xây dựng giả thuyết nghiên cứu

22


1. Tìm hiểu thực trạng
Suy ngẫm về tình hình hiện tại là
bước đầu tiên của NCKHSPUD, từ
các vấn đề này , người NC sẽ chọn
1 vấn đề cụ thể để tiến hành NC.
Ví dụ:
• Vì sao học sinh không thích học
môn này?
• Vì sao môn học này có nhiều học
sinh yếu kém?
• Làm thế nào để tăng cường năng
lực cho học sinh trong hoạt động
GD này?
• Vì sao có nhiều HS bỏ học/đi học
muộn/…?

• Vì sao bạo lực học đường ngày

23
23


Hoạt động 1.
Tìm hiểu thực trạng, nguyên nhân
Thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi:
 Thực trạng: Vấn đề nổi cộm / hạn chế trong
thực tiễn dạy và học mà anh chị đang đối mặt là
gì?
Nguyên nhân gây ra thực trạng đó?
 Chọn một nguyên nhân để tác động

24


Sơ đồ tư duy
Thực trạng và Nguyên nhân gây ra thực trạng

Vấn đề thực
trạng