SKKN. Tạo hứng thú học tập môn Toán 6

MỤC LỤC
Mục lục
Các từ viết tắt
Tóm tắt sáng kiến
I. Mở đầu
1. Lý do chọn sáng kiến
2. Mục tiêu của sáng kiến
3. Phạm vi của sáng kiến
II. Cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn
1. Cơ sở lý luận
2. Cơ sở thực tiễn
III. Nội dung sáng kiến
1. Nội dung và những kết quả nghiên cứu của sáng kiến
1.1. Phương pháp nghiên cứu
1.2. Các giải pháp tổ chức trò chơi trong dạy học môn Toán
1.3. Nguyên tắc sử dụng phương pháp trò chơi
1.4. Giới thiệu một số trò chơi nhằm gây hứng thú học tập cho học
sinh trong môn Toán lớp 6
2. Thảo luận, đánh giá kết quả thu được
2.1. Tính mới, tính sáng tạo
2.2. Khả năng áp dụng và mang lại lợi ích thiết thực của sáng kiến
III. Kết luận
Tài liệu tham khảo

Trang
1
1
1
2
2
3

3
3
4
4
4
6
7
11
11
11
12
14

CÁC TỪ VIẾT TẮT
THCS: trung học cơ sở
PTDTBT: phổ thông dân tộc bán trú
SGK: sách giáo khoa
PPDH: phương pháp dạy học
GD&ĐT: giáo dục và đào tạo
GDPT: giáo dục phổ thông
TÓM TẮT SÁNG KIẾN
“Học mà chơi – Chơi mà học” là một phương châm được đề cao trong hoạt
động dạy học do có tác dụng khơi dậy nhiều hứng thú cho người dạy lẫn người
học đồng thời tạo ấn tượng sâu sắc về bài học, nhằm giúp việc học nhẹ nhàng
mà hiệu quả. Sử dụng trò chơi khám phá tri thức trong dạy học đòi hỏi kĩ năng
sư phạm thuần thục và khả năng sáng tạo cao của người dạy từ khâu xây dựng,
lựa chọn, tổ chức thực hiện trò chơi đến việc hướng dẫn người học tư duy, phát
hiện tri thức từ trò chơi. Những nỗ lực sử dụng trò chơi trong dạy học Toán
THCS không chỉ khẳng định tính khoa học và nghệ thuật của hoạt động dạy học
mà còn chứng tỏ tinh thần đam mê nghề nghiệp của giáo viên. Từ đó làm tăng

1


hứng thú, động cơ học tập của học sinh và góp phần nâng cao hiệu quả giảng
dạy.
I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn sáng kiến
Cùng với kiến thức của các môn học khác, những kiến thức Toán phổ thông
nói chung và những kiến thức Toán 6 nói riêng có vai trò rất cần thiết đối với
học sinh trong cuộc sống, cụ thể như: việc đo lường, tính toán các bài toán thực
tế; phục vụ việc học nghề, học các môn học khác, học các cấp học cao hơn ...
Qua thực tế giảng dạy môn Toán lớp 6 một số năm học tại Trường
PTDTBT THCS Yên Lỗ tôi nhận thấy đa số học sinh ở đây chưa có sự hứng thú,
chưa có được những niềm vui trong học tập bộ môn Toán; do đó hiển nhiên là
kết quả học tập của các em học sinh thể hiện qua các bài kiểm tra còn nhiều
điểm yếu, điểm kém; nhiều em có xếp loại trung bình môn Toán các học kì và cả
năm dưới 5,0.
Với thực trạng ấy, yêu cầu đặt ra với giáo viên giảng dạy bộ môn Toán 6 là
phải làm thế nào? phải tổ chức, hướng dẫn học sinh học tập ra sao? để tạo được
cho học sinh có sự hứng thú, yêu thích học tập bộ môn Toán và đặc biệt là phát
huy được tính tích cực cho các em học sinh trong quá trình học tập môn Toán 6,
nhất là với đối tượng học sinh yếu kém, giúp các em học tập bộ môn đạt được
kết quả cao hơn. Mục đích cuối cùng cũng là để nâng cao được chất lượng dạy
và học.
Do yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học, trong các hoạt động
dạy và học phải lấy hoạt động “học” của học sinh làm trung tâm; học sinh làm
chủ thể của quá trình nhận thức và lĩnh hội tri thức khoa học; vì vậy giáo viên
phải có những biện pháp phù hợp để giúp học sinh hình thành và phát triển một
số khả năng, kỹ năng cơ bản theo chuẩn kiến thức kĩ năng trong quá trình học
tập môn Toán ở trường THCS.

Với bản thân mỗi giáo viên việc tự học, tự bồi dưỡng, tự nghiên cứu, học
hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp, trao đổi về phương pháp dạy học … là hết sức
cần thiết để nâng cao dần chất lượng mỗi giờ dạy và kết quả giảng dạy môn
Toán 6.
Chính vì điều này nên tôi chọn đề tài “ Tạo hứng thú học tập môn Toán 6
cho học sinh thông qua các trò chơi” để nêu ra cách thức thiết kế một trò chơi
học tập môn Toán cũng như cách tổ chức một số trò chơi nhằm góp phần làm
thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, giúp các em tiếp thu kiến thức một
cách tự giác và tích cực hơn.
Thông qua đề tài này tôi cũng muốn trao đổi với các đồng nghiệp về việc
sử dụng trò chơi học tập để dạy và học như thế nào cho phù hợp và phát huy tối
đa các tác dụng của trò chơi học tập.
2. Mục tiêu của sáng kiến
Việc nghiên cứu thành công đề tài này sẽ giúp cho giáo viên giảng dạy môn
Toán 6 nói riêng và bộ môn Toán THCS có những kinh nghiệm và có những
cách thức tạo cho học sinh có hứng thú, học tập bộ môn có hiệu quả.
2


Làm cho tiết học bớt khô khan, nặng nề mà trở nên nhẹ nhàng, sinh động,
hấp dẫn, hiệu quả
Tạo cho học sinh hứng thú và tăng tính tích cực trong học tập bộ môn Toán
cho học sinh.
Rèn luyện cho HS những kĩ năng cơ bản của bộ môn...
3. Phạm vi của sáng kiến
Đề tài xoay quanh việc nghiên cứu tổ chức trò chơi trong giảng dạy bộ môn
Toán lớp 6 tại Trường PTDTBT THCS Yên Lỗ
- Cơ sở lí luận về vấn đề tạo hứng thú và tăng tính tích cực trong học tập
môn Toán cho học sinh.
- Tiến hành quan sát, nghiên cứu hứng thú và sự tích cực trong việc học tập

môn Toán 6 của học sinh khối 6 trong nhà trường.
- Rút ra một số biện pháp tạo hứng thú và tăng tính tích cực trong việc học
tập môn Toán 6 cho học sinh.
II. CƠ SỞ LÝ LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN
1. Cơ sở lý luận
Chuyện vui chơi chẳng phải chỉ của trẻ em. Con người ở mọi lứa tuổi, giới
tính đều muốn được vui chơi, giải trí. Hoạt động vui chơi giải trí cũng là một
trong những hoạt động cơ bản của con người. Tuy nhiên ở lứa tuổi học sinh hoạt
động vui chơi đó càng có ý nghĩa quan trọng. Đúng như Krupskaia đã nói, người
lớn chuẩn bị cho trẻ em làm người thông qua trò chơi. Chơi mà học và học trong
chơi. Xã hội càng hiện đại, văn minh thì hiển nhiên trẻ em ta càng có điều kiện
và cần chơi những trò chơi máy móc, tối tân, nhưng lạm dụng những đồ chơi
gươm súng và điện tử thì cũng không được dư luận đồng tình. Tôi đã tự hỏi tại
sao bây giờ trẻ em ít chơi những trò chơi đơn giản dễ làm, có tính giáo dục nhân
cách, mang lại kiến thức bổ ích như trước kia mà chúng chỉ thích chơi những trò
chơi điện tử như: bắn súng, đua xe… Chính điều trăn trỏ đó đã nảy ra trong tôi
một ý nghĩ là hãy đưa các trò chơi vào hoạt động giảng dạy trong các trường phổ
thông.
Bản thân tôi là một giáo viên dạy toán trường THCS, một môn học mà
nhiều học sinh rất “sợ - ngại” học và đã có nhiều học sinh nói rằng môn học này
quá “khô khan”. Chính vì lí do đó tôi đã đưa một số trò chơi toán học vào các
bài dạy của mình để gây hứng thú học tập cho học sinh và qua đó các em có thể
tự tổ chức trò chơi toán học vào những lúc giải lao, lúc rảnh rỗi đê khắc sâu kiến
thức và đặc biệt có thể xa rời các trò chơi điện tử kém tính giáo dục thể chất và
tinh thần.
Trên thực tế những giờ dạy mà tôi đã đan xen tổ chức chò chơi toán học tôi
thấy học sinh rất thích thú, rất hào hứng đón nhận trò chơi và kiến thức dần dần
được các em nắm bắt thông qua các hoạt động đó một cách nhẹ nhàng và hiệu
quả.
2. Cơ sở thực tiễn

Trong quá trình thực hiện nội dung và chương trình SGK mới đã nhiều
năm, song việc hình thành các phương pháp giảng dạy phù hợp với nội dung
chương trình SGK, phù hợp với các đối tượng học sinh vẫn còn nhiều khó khăn,
3


học sinh còn thụ động, chưa thực sự đáp ứng được các yêu cầu mà SGK đã định
ra.
Trên thực tế, trong các giờ Toán học, học sinh tiếp thu còn thụ động, nhất là
những học sinh ngại phát biểu, tiếp thu chậm. Cuối tiết học, học sinh thường uể
oải ít tập trung chú ý vào bài.
Qua tìm hiểu một số đồng nghiệp ở trường, tìm hiểu học sinh, tài liệu tham
khảo, tôi thấy đa số giáo viên chưa vận dụng được việc đưa các trò chơi học
Toán vào giảng dạy hoặc có đưa trò chơi Toán học vào cũng chỉ trong những giờ
hội giảng. Sở dĩ có tình trạng trên là do giáo viên chưa hiểu hết được tác dụng
của trò chơi trong giờ học Toán. Một số giáo viên thì nghĩ việc tổ chức các trò
chơi sẽ mất thời gian … Vì vậy mà giờ học Toán còn khô khan, học sinh còn thụ
động trong học tập, một số học sinh yếu kém còn ngại học Toán, đến giờ học
Toán các em không hứng thú dẫn đến kết quả học tập không cao.
Mặc dù đã được tiếp thu các chuyên đề về đổi mới PPDH tích cực do
Phòng, Sở GD&ĐT tổ chức, song để tổ chức trò chơi trong các giờ dạy học sao
cho mang lại hiệu quả như giáo viên mông muốn quả là một điều không đơn
giản. Nó cần nhiều thời gian để đầu tư suy nghĩ, tìm tòi, chuẩn bị nguyên vật
liệu … Mặt khác tổ chức trò chơi sao cho học sinh tiếp xúc cảm thấy hấp dẫn và
thích thú thì phụ thuộc hoàn toàn vào công tác tổ chức của người giáo viên.
Năm học 2018 – 2019 tôi được phân công giảng dạy môn Toán khối lớp 6
với tổng số 40 em học sinh. Ngay từ đầu năm học, sau khi nhận lớp tôi đã tiến
hành khảo sát, tìm hiểu về tình hình và chất lượng của học sinh.
Kết quả khảo sát đầu năm.
Ghi

Giỏi
Khá
TB
Yếu
Khối
Tổng
chú
Môn
(Lớp)
số HS
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
40
6
Toán
2
5,0
6
15,0 10 25,0 22 55,0
Qua kết quả trên tôi thấy rằng: Chất lượng học tập của các em còn rất thấp,
số lượng học sinh khá giỏi ít, số học sinh yếu còn chiếm tỉ lệ rất cao. Trong giờ
học các em còn uể oải, nắm kiến thức còn chậm, khiến giáo viên phải mất nhiều
thời gian.
Từ thực trạng trên, để công việc đạt hiệu quả cao hơn, giúp các em hứng

thú trong học tập, nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Tôi đã mạnh
dạn cải tiến nội dung, phương pháp giảng dạy, đưa những kiến thức gọi là khô
khan trong môn Toán thành những trò chơi trong học tập nhằm mục đích giúp
các em “học mà chơi – chơi mà học”
III. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
1. Nội dung và những kết quả nghiên cứu của sáng kiến:
1.1. Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình nghiên cứu chọn đề tài, tôi
đã sự dụng một số phương pháp sau:
Phương pháp trò chuyện: Tôi sử dụng phương pháp này để hỏi, trò chuyện
với các đồng nghiệp có kinh nghiệm trong việc tổ chức trò chơi học tập.
Phương pháp tìm và nghiên cứu tài liệu: Tìm hiểu những tài liệu để thu
thập những cách hướng dẫn tổ chức trò chơi, cách thiết kế trò chơi.
4


Phương pháp nghiên cứu hoạt động của đối tượng: Thông qua thực tế giảng
dạy trên lớp của bản thân, và dự giờ đồng nghiệp để tìm ra cái được, cái hạn chế
và biện pháp khắc phục.
Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn các đối tượng học sinh, tìm hiểu sự
hứng thú của các em đối với trò chơi học tập
1.2. Các giải pháp tổ chức trò chơi trong dạy học môn Toán:
1.2.1. Thời điểm để tổ chức trò chơi:
Cần chú ý chọn thời điểm thích hợp để tổ chức trò chơi. Thời điểm có thể
là tổ chức vào phần cuối bài học hay một nhóm đơn vị bài học. Sau khi học sinh
đã nỗ lực tự giải quyết các nhiệm vụ của bài học, nếu giáo viên chuyển sang một
hình thức tổ chức học tập mới (trò chơi) thì các em sẽ được chuyển từ trạng thái
“căng thẳng” sang một trạng thái “hưng phấn”, phù hợp với đặc điểm tâm lý của
trẻ; nhưng cũng có thể được sử dụng để khám phá kiến thức mới.
1.2.2. Những nguyên tắc khi lựa chọn và thiết kế trò chơi:
Tổ chức trò chơi trong dạy học Toán nó chung và môn Toán 6 nối riêng

chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thòi gian trong mỗi tiết học cụ
thể để đưa ra các trò chơi phù hợp. Song muốn tổ chức trò chơi trong dạy học
Toán có hiệu quả thì đòi hỏi người giáo viên phải có kế hoạch chuẩn bị chu đáo,
tỉ mỉ, cặn kẽ và đảm bảo các yêu cầu sau:
- Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục
- Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học
- Trò chơi phải phù hợp với tâm, sinh, lý của học sinh, phù hợp với khả
năng người hướng dẫn, sự chuẩn bị của giáo viên và cơ sở vật chất của nhà
trường
- Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng phong phú
- Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo
- Trò chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh
Cấu trúc của trò chơi học tập
- Tên trò chơi
- Mục đích: Nêu rõ mục đích của trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến
thức, kỹ năng nào. Mục đích trò chơi sẽ quy định hành động trò chơi được thiết
kế trong trò chơi
- Đồ dùng: Mô tả đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong trò chơi
- Luật chơi: Chỉ rõ quy tắc của hành động chơi quy định đối với người
chơi, quy định thắng thua của người chơi
- Số người tham gia chơi: Cần quy định rõ số người tham gia chơi
- Nếu cần thiết cho học sinh chơi thử
- Phần thưởng cho đội thắng, phạt đội thua như thế nào
1.2.3. Cách tổ chức trò chơi:
Thời gian tiến hành thường từ 3-5 phút.
Các bước tổ chức một trò chơi:
Bước 1. Ổn định: Chia đội, đặt tên đội và ấn định số lượng thành viên tham
gia trò chơi cho mỗi đội.
5

Bước 2. Giới thiệu trò chơi: Giáo viên giới thiệu trò chơi và giải thích qua ý
nghĩa của trò chơi.
Bước 3. Phổ biến luật chơi:
- Nêu rõ cách chơi, hiệu lệnh, phần việc và cách thức làm việc của mỗi
thành viên tham gia trò chơi.
- Nêu rõ cách cho điểm đánh giá. Cần lưu ý các trường hợp phạm luật.
- Công bố trọng tài (có thể là giáo viên cùng học sinh còn lại trong lớp).
Bước 4. Chơi thử (Chơi nháp): Rất quan trọng nhưng càn lưu ý.
- Nếu thử nhiều, khi chơi thật sẽ nhàm, chán.
- Nếu không chơi thử hoặc chơi thử quá ít thì người chơi chưa nắm được
cách chơi sẽ gây khó khăn cho người điều khiển khi tổ chức chơi.
Bước 5. Tiến hành trò chơi:
- Học sinh tham gia trò chơi với sự giám sát, điều khiển của giáo viên hoặc
học sinh do giáo viên hoặc lớp bầu ra.
- Khi chơi giáo viên phải quan sát học sinh để biết được thái độ, cử chỉ,
phong cách, … từ đó giáo dục điều chỉnh phong cách của mình cho phù hợp.
- Trong quá trình chơi giáo viên có thể chuyển hướng khác với dự kiến ban
đầu một ít, giáo viên nên linh động khéo léo dẫn dắt. Không nên quá nguyên tắc,
cứng nhắc quá làm mất vui, mất không khí lớp học.
- Người giáo viên đóng vai trò là người quản trò phải công bằng xử lí tình
huống một cách khách quan, không thiên vị, không quá dễ dãi.
- Tác phong người quản trò phải chuẩn mực, ngôn ngữ phải sư phạm,
không thô thiển, phong cách vui tươi, dí dỏm, …
- Trò chơi hình phạt (đảm bảo nhẹ nhàng): hãy quan niệm hình phạt là một
trò chơi nhỏ, không nên bắt ép quá đáng mà nên khuyến khích động viên người
bị phạt tham gia.
Bước 6. Tổng kết trò chơi: Trọng tài kiểm tra kết quả để đánh giá cho điểm
(nêu chỗ sai, sửa sai- nếu có).
- Nên cho điểm theo từng yêu cầu: đúng, nhanh, đẹp.

- Có thể đặt thêm một số câu hỏi phụ để rút ra một kết luận nào đó từ hệ
thống các bài tập trò chơi đã thực hiện.
- Tính tổng điểm của từng nhóm và công bố kết quả.
- Tuyên dương học sinh, đặc biệt nhóm có cố gắng dành giải nhất nhì.
- Trao phần thưởng (nếu có). Lưu ý không nên chê học sinh trong khi tiến
hành tổ chức trò chơi.
1.3. Nguyên tắc sử dụng phương pháp trò chơi.
Để phương pháp trò chơi phát huy hiệu quả trong dạy học Toán, người giáo
viên cần lưu ý những nguyên tắc sau:
- Có sự chuẩn bị tốt; mọi học sinh đều hiểu trò chơi và tham gia dễ dàng,
học sinh phải nắm được quy tắc chơi và phải tôn trọng, tuân thủ luật chơi.
- Giáo viên cần quy định rõ thời gian, địa điểm chơi, không lạm dụng quá
nhiều kiến thức và thời lượng bài học.

6


- Phải phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, tạo điều kiện
cho học sinh tham gia tổ chức, điều khiển tất cả các khâu, từ chuẩn bị, tiến hành
trò chơi và đánh giá sau khi chơi.
- Tác phong giáo viên chững chạc, nghiêm túc nhưng lại vui vẻ, gần gũi,
hòa đồng với học sinh; lời nói phải rõ ràng, dễ hiểu, ấn tượng, luôn tạo sự hấp
dẫn và pha trộn ít hài hước trong mỗi trò chơi.
- Sau mỗi trò chơi phải có thưởng phạt phân minh. Tuy nhiên, nên tránh xử
phạt đối với đội thua, người thua, mà tập trung tuyên dương, khen thưởng (nếu
có) đối với người thắng, đội thắng.
- Sau khi chơi, giáo viên cần cho học sinh thảo luận để nhận ra ý nghĩa giáo
dục của trò chơi.
- Về cách chơi, trước hết, giáo viên phải chia được các đội chơi phù hợp,
cân đối lực lượng, hợp với yêu cầu trò chơi.

- Sau đó, giới thiệu trò chơi, luật chơi, quán triệt ý thức kỉ luật khi chơi.
Đây là khâu rất quan trọng, giáo viên nên giới thiệu trò chơi một cách ngắn gọn,
súc tích, dễ hiểu, thu hút và hấp dẫn người chơi (nếu luật chơi khó thi giáo viên
có thể chơi mẫu trước).
- Động viên học sinh chơi nhiệt tình, hết mình, chơi trung thực, đảm bảo nề
nếp, nội qui nhà trường.
1.4. Giới thiệu một số trò chơi nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh
trong môn Toán lớp 6.
Khi thực hiện các trò chơi, để thuận tiện cho việc di chuyển của các đội
chơi một cách nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, mỗi lớp có thể chia từ 4 đến 5
đội chơi, mỗi đội từ 4 đến 5 người (Theo cấu trúc bàn có 2 chỗ ngồi). Các ví dụ
ở trong những trò chơi dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo, giáo viên có thể
linh hoạt bố trí nội dung chơi cho phù hợp với lớp mình đang giảng dạy.
1.4.1. Trò chơi “Chung sức”:
a) Mục đích:
- Rèn luyện tính trách nhiệm, cộng đồng cho học sinh.
- Thay vì dùng phương pháp thảo luận nhóm bình thường mà chúng ta
thường hay sử dụng, thì trò chơi “Chung sức” sẽ giúp học sinh thảo luận nhóm
một cách nhẹ nhàng, hiệu quả, không bị gò ép, rập khuôn.
- Nhờ sự “Chung sức” của mỗi đội chơi, nhất là sự đóng góp, diễn giải của
những học sinh tích cực, học sinh khá-giỏi, các em học sinh trung bình, yếu,
kém sẽ có thêm cơ hội để nắm bắt kiến thức đã học, có cơ hội để lấy điểm về
mình nếu các em làm khá đạt yêu cầu.
b) Chuẩn bị:
- Giáo viên chuẩn bị sẵn ở nhà một số bài toán và đáp án có nội dung liên
quan đến tiết dạy. Đề toán và đáp án được viết lên những tấm bìa cứng hình chữ
nhật hoặc hình các bông hoa có gắn nam châm hoặc keo hai mặt.
- Học sinh chuẩn bị bảng nhóm, bút lông.
c) Cách chơi:
- Giáo viên gắn các miếng giấy cứng có ghi đề bài và đáp án lên bảng

(Không tuân theo một thứ tự nào cả).
7


- Cho các đội thảo luận, trao đổi 4 phút.
- Bốc thăm chọn ra 2 đội chơi.
- Khi có hiệu lệnh của giáo viên, lần lượt từng thành viên của 2 đội lên
bảng ghép đề bài và đáp án tương ứng vào phần bảng của đội mình (Cứ em này
về chỗ thì em khác mới được lên bảng).
- Sau 3 phút, giáo viên ra hiệu lệnh dừng cuộc chơi. Giáo viên và cả lớp
cùng chấm, đội nào có cặp đề bài-đáp án chính xác và nhiều hơn thì đội đó sẽ
chiến thắng.
1.4.2. Trò chơi “Thử tài thông minh”:
a) Mục đích:
- Rèn luyện óc tư duy, sáng tạo, kích thích niềm đam mê học tập cho học
sinh.
- Thực tế hóa kiến thức vừa học, thông qua những bài toán có hình ảnh trực
quan sinh động.
b) Chuẩn bị:
- Giáo viên chuẩn bị một số yêu cầu cần thiết ghi sẵn lên bảng phụ.
- Học sinh chuẩn bị bảng nhóm, bút lông.
c) Cách chơi:
- Sau tiết dạy, giáo viên đưa nội dung cần chơi lên bảng (Nên chọn các bài
toán có hình ảnh, hoặc có mẹo nhỏ).
- Học sinh các đội hội ý trong 3 phút.
- Cho các đội cử người lên bảng (Hoặc đứng tại chỗ) đưa ra đáp án của đội
mình.
- Giáo viên đưa ra đáp án để quyết định sự thắng thua của các đội.
1.4.3. Trò chơi “Sáng tác về Toán học”:
a) Mục đích:

- Giúp học sinh tìm ra cách nhớ các công thức, quy tắc, tính chất,…toán
học thông qua các bài “Vè” Suôn vần, Suôn điệu mà chính học sinh sưu tầm
hoặc sáng tác. Sáng kiến kinh nghiệm
- Tránh được sự cứng nhắc, rập khuôn khi học toán, tạo ra được không khí
học tập vui tươi, phấn khởi cho học sinh.
b) Chuẩn bị:
Giáo viên chuẩn bị trước một số bài “Vè” liên quan đến kiến thức bài dạy.
c) Cách chơi:
- Sau khi hoàn thành tiết dạy, giáo viên hướng dẫn học sinh các đội thi sáng
tác “Vè” toán học (Đọc bài “Vè” mẫu cho học sinh học làm theo).
- Học sinh thực hiện việc sưu tầm hoặc sáng tác trong 5 phút, sau đó các
đội lần lượt đọc các “Tác phẩm” của mình lên cho cả lớp cùng nghe.
- Bài “Vè” nào hay, đúng trọng tâm, Suôn vần, Suôn điệu, dễ nhớ thì đội đó
sẽ giành phần thắng.
1.4.4. Trò chơi “Cùng nhau leo núi”:
a) Mục đích:
- Rèn luyện kĩ năng tính toán cho học sinh.
- Thu hút số đông học sinh tích cực, nhiệt tình học tập.
8


b) Chuẩn bị:
Giáo viên chuẩn bị trước một số bài tập liên quan đến bài học theo cấp độ
từ dễ đến khó.
c) Cách chơi:
- Giáo viên sắp xếp các bài tập theo dạng hình tháp, càng lên cao càng khó
dần (Hình vẽ ở ví dụ dưới đây)
- Làm thủ tục bốc thăm chọn 2 đội chơi.
- Mỗi thành viên của mỗi đội lên giải một bài tập(Giải từ dưới lên trên), sau
đó về chỗ để thành viên khác của đội mình lên giải tiếp.

- Đội nào “Leo” lên đỉnh sớm hơn và có số câu trả lời đúng nhiều hơn, đội
đó thắng cuộc.
1.4.5. Trò chơi “Ai thấy sai chỉ giúp?”:
a) Mục đích:
- Thông qua việc suy nghĩ, lập luận để tìm ra chỗ sai của một bài toán đã
được giải sẵn, học sinh sẽ hiểu chắc, hiểu sâu kiến thức đã học.
- Khơi dậy một cách mạnh mẽ khả năng tích cực, tư duy của học sinh.
b) Chuẩn bị:
Giáo viên chuẩn bị sẵn một số bài toán có lời giải sai ở một vài bước trên
bảng phụ (bố trí những chỗ sai mà học sinh thường hay mắc phải).
c) Cách chơi:
- Tùy lúc thích hợp của tiết học, giáo viên đưa bài toán có lời giải như đã
nói ở trên lên bảng chính.
- Các đội hội ý trong 3 phút để truy tìm ra chỗ chưa chính xác của bài giải.
- Đội chiến thắng là đội tìm ra trước những chỗ sai và giải lại chính xác.
1.4.6. Trò chơi “Ai tìm được nhiều hơn?”:
a) Mục đích:
- Rèn luyện tính nhanh nhẹn, khả năng quan sát tốt cho học sinh.
- Học sinh củng cố kiến thức một cách nhẹ nhàng, tự chủ, vui tươi.
b) Chuẩn bị:
- Giáo viên ghi sẵn một số kiến thức cần thiết lên bảng phụ.
- Học sinh chuẩn bị bảng nhóm, bút lông.
c) Cách chơi:
- Giáo viên gắn bảng phụ lên bảng, yêu cầu học sinh tìm và liệt kê những
hình, những số, những vấn đề liên quan đến bài học.
- Trong 3 phút, đội nào tìm được nhiều hình, hoặc nhiều số,…(ghi lên bảng
nhóm) chính xác hơn thì đội đó sẽ giành thắng lợi.
1.4.7. Trò chơi “Giúp bạn”:
a) Mục đích:
- Đây là trò chơi rất đơn giản nhưng giáo dục rất cao tinh thần đoàn kết,

giúp đỡ lẫn nhau trong học tập, đặc biệt là tinh thần giúp đỡ các bạn học sinh
yếu kém nắm được kiến thức một cách khá thuận lợi.
- Tạo cơ hội và sự mạnh dạn lên bảng, cơ hội đem về điểm số cho đối
tượng học sinh yếu kém.
b) Chuẩn bị: Học sinh mang theo bảng nhóm, bút lông.
9


c) Cách chơi:
- Giáo viên đưa ra một số bài tập củng cố kiến thức vừa học, các đội hội ý,
thảo luận trong 5 phút.
- Những em học sinh khá giỏi có trách nhiệm diễn giải, chỉ bày cho cả
nhóm đều hiểu nội dung mà giáo viên yêu cầu, sau đó cử những bạn học sinh
yếu kém lên bảng trình bày lại.
- Giáo viên kiểm tra, sửa sai và tùy theo mức độ mà cho điểm những em
học sinh này một cách hợp lí.
1.4.8. Trò chơi “Ai nhanh hơn?”:
a) Mục đích:
- Đây là trò chơi tôi luyện tính nhanh nhẹn, khẩn trương khi làm toán.
- Lôi cuốn các em cùng thi đua học tập một cách hăng say, hòa hợp.
b) Chuẩn bị:
- Giáo viên chuẩn bị một số bài toán hay trên bảng phụ.
- Các đội mang bảng nhóm, bút lông.
c/ Cách chơi:
- Giáo viên đưa ra đề bài.
- Thành viên các đội hợp tác giải nhanh chóng, trình bày vào bảng nhóm,
khẩn trương đưa lên bảng chính.
- Giáo viên chọn ra 3 đội lên bảng nhanh nhất, xem xét chấm điểm và sắp
xếp theo thứ tự 1, 2, 3 cho các đội đó.
1.4.9. Trò chơi “Từ điển Hán Việt”:

a) Mục đích:
Giúp học sinh tìm tòi, hiểu được một cách tương đối các từ Hán Việt quan
trọng có trong bài học, từ đó các em nắm được mục tiêu của bài học tường tận
hơn, vui thích học môn Toán hơn.
b) Chuẩn bị: Giáo viên lọc sẵn những từ Hán Việt quan trọng của bài ghi
lên bảng phụ.
c) Cách chơi:
- Khi dạy các tiết toán có chứa các từ Hán Việt quan trọng cần làm rõ
nghĩa, giáo viên đưa các từ Hán Việt đó lên bảng, yêu cầu các đội họp các thành
viên mình lại để giải nghĩa, ghi lên bảng nhóm.
- Các đội đưa bảng nhóm gắn lên bảng lớp, giáo viên lần lượt kiểm tra, sửa
sai cho từng đội.
- Đội nào làm rõ nghĩa, sát nghĩa hơn đội đó sẽ giành thắng lợi trong trò
chơi này.
1.4.10. Trò chơi “Nhà sáng tạo trẻ”:
a) Mục đích: Kích thích tính tư duy, sáng tạo, ham học của học sinh.
b) Chuẩn bị: Học sinh chuẩn bị bảng nhóm, bút lông.
c) Cách chơi:
- Để củng cố kiến thức bài dạy, giáo viên cho học sinh giải một số bài tập
đơn giản liên quan, sau đó yêu cầu các đội đặt một bài toán có nội dung tương tự
bài tập đã giải.
10


- Giáo viên xem xét, kiểm định đề toán của các đội, rồi đưa ra kết luận đội
nào thắng cuộc.
1.4.11. Trò chơi “Ai cao điểm hơn?”:
a) Mục đích: Tạo điều kiện cho mọi thành phần học sinh trong lớp cùng vui
vẻ, tích cực tham gia học tập.
b) Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 hộp thăm, trong các thăm có ghi sẵn các

bài toán cần giải liên quan đến bài học. (Một hộp thăm dành cho học sinh khá
giỏi và một hộp thăm dành cho các đối tượng học sinh còn lại)
c) Cách chơi:
- Sau khi học xong bài, giáo viên chọn 3 đội chơi, mỗi đội cử 1 học sinh
diện khá giỏi và 1 học sinh diện còn lại lên bảng bốc thăm, trình bày bài giải của
mình.
- Giáo viên xem xét và cho điểm từng học sinh.
- Hai học sinh của đội nào mà có tổng số điểm cao nhất thì đội đó thắng
cuộc.
1.4.12. Trò chơi “Thử tài trí nhớ”:
a) Mục đích: Rèn luyện trí nhớ, tạo niềm vui thích, hăng say, tích cực học
tập cho các cho các em học sinh.
b) Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị một số nội dung cần thiết liên quan đến trò
chơi (Ghi sẵn lên bảng phụ).
c) Cách chơi:
- Giáo viên cho bốc thăm chọn 2 đội chơi.
- Mời cả hai đội lên bảng (Đứng hai góc hướng về bảng).
- Giáo viên gắn nội dung cần thử trí nhớ lên bảng, cho 2 đội quan sát từ 30
giây đến 1 phút, sau đó giáo viên lấy bảng phụ xuống, yêu cầu 2 đội ghi lại
những nội dung mà mình đã nhìn thấy.
- Đội có nội dung ghi lại đúng và nhiều hơn là đội chiến thắng.
2. Thảo luận, đánh giá kết quả thu được
2.1 Tính mới, tính sáng tạo
Góp phần đổi mới PPDH môn Toán ở bậc THCS theo hướng phát huy tính
tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, tăng cường hoạt động cá thể phối
họp với học tập giao lưu. Hình thành và rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức
vào thực tiễn.
Góp phần gây hứng thú học tập môn Toán cho học sinh, môn học được coi
là khô khan và khó khăn, thì việc đưa ra trò chơi Toán học nhằm các em học mà
chơi, chơi mà học. Trò chơi Toán học không những chỉ giúp các em lĩnh hội

được tri thức mà còn giúp các em củng cố và khắc sâu tri thức đó.
Tôi chọn đề tài nghiên cứu này nhằm giúp các em học sinh nắm kiến thức
môn Toán ngày càng vững chắc hơn, hăng say trong các giờ học Toán, nâng cao
chất lượng giảng dạy và làm nền tảng vững chắc cho các lớp trên.
Điểm mới của việc nghiên cứu và áp dụng đề tài này là sự lựa chọn các trò
chơi dạy học Toán phù hợp với đối tượng học sinh qua từng dạng bài, một sáng
kiến mang tính chất mới mẻ mà từ trước tới nay ít được vận dụng hoặc có vận
dụng thì cũng mang tính hình thức, chưa thực sự mang lại hiệu quả cao
11


2.2. Khả năng áp dụng và mang lại lợi ích thiết thực của sáng kiến:
2.2.1. Khả năng áp dụng hoặc áp dụng thử, nhân rộng:
Sáng kiến “ Tạo hứng thú học tập môn Toán 6 cho học sinh thông qua các
trò chơi” được áp dụng lần đầu tiên tại trường PTDTBT THCS Yên Lỗ năm học
2018 – 2019; chưa được bộc lộ công khai trong các văn bản, sách báo, tài liệu
kỹ thuật; Không trùng với các giải pháp của người khác đã được áp dụng hoặc
áp dụng thử, hoặc đưa vào kế hoạch áp dụng, phổ biến; Chưa được quy định
thành tiêu chuẩn, quy trình, quy phạm bắt buộc phải thực hiện.
Phạm vi áp dụng: môn Toán THCS, ngoài ra còn có thể áp dụng cho tất cả
các môn học trong chương trình GDPT và các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp, hoạt động ngoại khóa, …
2.2.2. Khả năng mang lại lợi ích thiết thực
Với mục đích học mà chơi, chơi mà học nên việc tổ chức các trò chơi trong
dạy học môn Toán 6 chắc chắn sẽ gây được hứng thú học tập của học sinh, hình
thành và phát triển ở học sinh kỹ năng quan sát, phân tích tổng hợp khái quát
hoá kiến thức, khả năng suy luận phán đoán, rèn luyện tác phong nhanh nhẹn
của học sinh.
Đối với bản thân tôi, việc nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm này đã giúp
tôi đầu tư nhiều hơn vào chuyên môn, tìm tòi phương pháp giảng dạy hiệu quả

phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh, tạo niềm tin và hứng thú học tập
cho các em học sinh trong mỗi giờ học môn Toán.
Tạo điều kiện cho các em học sinh làm quen với các hình thức học tập khác
nhau, biết cách vận dụng kiến thức để giải quyết các hiện tượng thực tế từ đơn
giản đến phức tạp.
Cùng với phương pháp này giáo viên có thể vận dụng để ôn luyện kiến
thức tổng hợp cho học sinh.
Tiến hành dạy học thực nghiệm theo đề tài tại trường PTDTBT THCS Yên
Lỗ đối với các lớp học sinh khối 6 tôi thu được kết quả sau:
- Học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, thoải mái.
- Nâng cao năng lực tư duy nhanh nhạy, tác phong nhanh nhẹn.
- Học sinh tỏ ra hào hứng, chờ đợi đến tiết học tiếp theo và yêu thích bộ
môn hơn.
- Tạo thái độ hợp tác trong nhóm, chuẩn bị cho sự phân công lao động hợp
tác trong công việc trong tương lai.
- Bồi dưỡng và giáo dục tinh thần đoàn kết hợp tác giữa các em học sinh
trong học tập và lao động.
Kết quả đạt được:
Ghi
Khối
Tổng
Giỏi
Khá
TB
Yếu
chú
(Lớp Môn
số
)
HS SL

%
SL
%
SL
%
SL
%
Đầu
40
2
5,0
6 15,0 10 25,0 22 55,0
năm
6
Cuối
40
7 17,5 7 17,5 18 45,0 8 20,0
kì I
12


Qua kết quả trên đã cho thấy rõ việc đưa các trò chơi vào dạy học đã có
hiệu quả. Chất lượng điểm bài kiểm tra của học sinh đã có sự tiến bộ so với kết
quả khảo sát đầu năm. Hơn thế, học sinh đã tự giác, tích cực, chủ động, bước
đầu đã tự tìm tòi và phát hiện được kiến thức. Đồng thời học sinh đã có lòng yêu
thích, hứng thú đối với môn sinh. Một số học sinh đã say mê với môn học, đầu
tư nhiều thời gian và trí tuệ cho môn học hơn, điểm số cũng theo đó mà cao hơn.
III. KẾT LUẬN
Những trò chơi điển hình như đã trình bày trong đề tài, đã tạo ra được
không khí học tập vui tươi, hồn nhiên và hết sức sinh động trong từng tiết dạy

học toán, kích thích được tính tò mò, ham học, trí tưởng tượng và tư duy sáng
tạo, năng động của các em.
Trò chơi toán học giúp học sinh không còn thấy chán nản, nan giải và căng
thẳng khi học toán, phá tan đi được sự sợ sệt, âu lo, ám ảnh của các em học sinh
yếu kém mỗi khi đến tiết học toán, giúp các em tự tin vào bản thân mình hơn,
hòa nhập vào tập thể trong tình thân ái, vui tươi, thân thiện.
Với những tiết dạy toán có tổ chức trò chơi, thì hiệu quả khi nào cũng cao
hơn những tiết dạy bình thường, học sinh yêu trường mến lớp hơn, kính trọng và
gần gũi với thầy cô giáo hơn. Đặc biệt các em cảm nhận được rằng: mình được
học tập, sinh hoạt trong sự thoải mái và trong một môi trường an toàn, thân
thiện, bình đẳng.
Với phương châm “Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” thông
qua các trò chơi trong những tiết dạy học toán THCS. Hy vọng rằng Sáng kiến
kinh nghiệm của bản thân sẽ là tài liệu bổ ích để đồng nghiệp tham khảo. Tuy
nhiên trong quá trình thực hiện đề tài, chắc chắn sẽ không tránh khỏi những
thiếu sót và những ý kiến chủ quan. Kính mong quý đồng nghiệp góp ý kiến để
đề tài ngày càng hoàn chỉnh hơn.
XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ĐƠN VỊ
ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
(Ký tên, đóng dấu)

CAM ĐOAN CỦA TÁC GIẢ
VỀ SÁNG KIÊN
(Ký tên)

Hoàng Văn Thương

13

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
St
t
1
2
3
4
5

Tác giả

Tên tài liệu

Nguồn

Đỗ Thị Hạnh Phúc

Sách giáo khoa Toán 6,7,8,9
Sách giáo viên Toán 6,7,8,9
Sangkienkinhnghiem.org
Module THCS1. Đặc điểm tâm
sinh lí của học sinh THCS
Module THCS18. Phương pháp
dạy học tích cực

NXB giáo dục
NXB giáo dục
internet
NXB đại học
Sư phạm

NXB đại học
Sư phạm

Trần Đình Châu
Đặng Thị Thu Thủy
Phan Thị Luyến

14