Tổ chức hoạt động trải nghiệm môn địa lí lớp 12 trung học phổ thông cho học sinh ở tỉnh quảng ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ THANH VY

TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
MÔN ĐỊA LÍ LỚP 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
CHO HỌC SINH Ở TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN, NĂM 2019
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ THANH VY

TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
MÔN ĐỊA LÍ LỚP 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
CHO HỌC SINH Ở TỈNH QUẢNG NINH
Ngành: LL&PPDH ĐỊA LÍ
Mã số: 8.14.01.11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS ĐỖ VŨ SƠN

THÁI NGUYÊN, NĂM 2019
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu trích dẫn đều có nguồn gốc rõ ràng, các kết quả trong luận văn là trung
thực và chưa được công bố ở bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thanh Vy

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành đề tài luận văn và kết thúc khóa học, em xin bày tỏ lòng
biết ơn tới trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã tạo điều kiện trong suốt
thời gian học tập, nghiên cứu tại trường.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS Đỗ Vũ Sơn - người thầy
đã luôn dìu dắt, chỉ bảo trong suốt quá trình triển khai nghiên cứu và hoàn
thành đề tài “Tổ chức hoạt động trải nghiệm môn địa lí lớp 12 Trung học
phổ thông cho học sinh ở tỉnh Quảng Ninh”.
Em xin cảm ơn quý thầy cô giáo trong tổ bộ môn phương pháp dạy, các
thầy cô giáo trong khoa Địa Lí trường Đại học sư phạm Thái Nguyên đã hướng

dẫn tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài tôi xin gửi lời
cảm ơn tới Ban giám hiệu, các đồng nghiệp giảng dạy bộ môn địa lí tại trường
THPT Cẩm Phả và trường THPT Lê Quý Đôn đã quan tâm, góp ý, hỗ trợ.
Xin chân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 10 năm 2019
Tác giả

Nguyễn Thị Thanh Vy

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...............................................................................................iii
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... iv
MỤC LỤC ........................................................................................................... v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................. vi
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lí do chọn đề tài .............................................................................................. 1
2. Lịch sử nghiên cứu .......................................................................................... 3
3. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................ 7
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 7
5. Đối tượng nghiên cứu ..................................................................................... 7
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 7
7. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu .......................................................... 8

8. Những đóng góp của đề tài ............................................................................ 11
9. Cấu trúc luận văn ........................................................................................... 12
Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA TỔ CHỨC
HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM MÔN ĐỊA LÍ LỚP 12 TRUNG
HỌC PHỔ THÔNG......................................................................................... 13
1.1. Cơ sở lí luận của tổ chức hoạt động trải nghiệm môn Địa lí lớp 12
Trung học phổ thông.......................................................................................... 13
1.1.1. Phương pháp dạy học, hình thức tổ chức dạy học................................... 13
1.1.2. Hoạt động trải nghiệm ............................................................................. 14
1.2. Cơ sở thực tiễn của việc thiết kế các hoạt động trải nghiệm trong dạy
học Địa lí lớp 12 THPT ở tỉnh Quảng Ninh ...................................................... 32
1.2.1. Chương trình sách giáo khoa Địa lí 12 .................................................... 32
1.2.2. Khái quát về địa lí địa phương tỉnh Quảng Ninh .................................... 35
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1.2.3. Đặc điểm tâm sinh lí, nhận thức của học sinh lớp 12 Trung học
phổ thông ........................................................................................................... 37
1.2.4. Thực trạng việc tổ chức hoạt động trải nghiệm môn Địa lí lớp 12
THPT ở tỉnh Quảng Ninh .................................................................................. 39
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 .................................................................................... 44
Chương 2. THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM MÔN ĐỊA
LÍ LỚP 12 THPT CHO HỌC SINH Ở TỈNH QUẢNG NINH ................... 45
2.1. Nguyên tắc, yêu cầu của thiết kế hoạt động trải nghiệm môn Địa lí
12 THPT ............................................................................................................ 45
2.1.1. Nguyên tắc ............................................................................................... 45
2.1.2. Yêu cầu .................................................................................................... 47
2.2. Quy trình thiết kế hoạt động trải nghiệm môn Địa lí 12 - THPT ............... 49

2.2.1. Bước 1: Xác định nhu cầu tổ chức hoạt động trải nghiệm ...................... 49
2.2.2. Bước 2: Đặt tên cho hoạt động ................................................................ 49
2.2.3. Bước 3: Xác định mục tiêu của hoạt động .............................................. 50
2.2.4. Bước 4: Xác định nội dung và phương pháp, phương tiện, hình
thức của hoạt động ............................................................................................. 50
2.2.5. Bước 5: Lập kế hoạch .............................................................................. 51
2.2.6. Bước 6: Thiết kế chi tiết hoạt động trên bản giấy ................................... 51
2.2.7. Bước 7: Kiểm tra, điều chỉnh và hoàn thiện chương trình hoạt động ......... 52
2.2.8. Bước 8: Lưu trữ kết quả hoạt động vào hồ sơ của học sinh .................... 52
2.3. Thiết kế một số hoạt động trải nghiệm môn địa lí 12 - THPT cho học
sinh tỉnh Quảng Ninh ......................................................................................... 52
2.3.1. Phân tích khả năng tổ chức hoạt động trải nghiệm trong chương
trình địa lí 12 - THPT (được thể hiện trong bảng 2.1) ...................................... 52
2.3.2. Thiết kế một số hoạt động trải nghiệm .................................................... 56
2.3.3. Đánh giá những thuận lợi và khó khăn trong việc tổ chức các hoạt
động trải nghiệm cho học sinh lớp 12 THPT ở tỉnh Quảng Ninh ..................... 75
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 .................................................................................... 76
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM....................................................... 77
3.1. Mục đích thực nghiệm ................................................................................ 77
3.2. Nguyên tắc thực nghiệm ............................................................................. 77
3.3. Nhiệm vụ thực nghiệm ............................................................................... 77
3.4. Phương pháp thực nghiệm .......................................................................... 77
3.5. Thời gian thực nghiệm................................................................................ 78
3.6. Tiến trình thực nghiệm ............................................................................... 78
3.6.1. Giáo án thực nghiệm (xem mục 2.3.2) .................................................... 78

3.6.2. Nhiệm vụ thực hiện của giáo viên và học sinh........................................ 78
3.6.3. Lựa chọn, đánh giá đối tượng thực nghiệm............................................. 79
3.7. Triển khai thực nghiệm............................................................................... 81
3.7.1. Kế hoạch chuẩn bị thực nghiệm .............................................................. 81
3.7.2. Kế hoạch dạy học thực nghiệm ............................................................... 82
3.8. Đánh giá kết quả thực nghiệm .................................................................... 82
3.9. Khảo sát ý kiến của giáo viên và học sinh ................................................. 85
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 .................................................................................... 89
KẾT LUẬN....................................................................................................... 90
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 92
PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CHỮ VIẾT TẮT

STT

CHỮ ĐẦY ĐỦ

1

CNH, HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

2

ĐC

Đối chứng

3

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

4

GV

Giáo viên

5

HĐTN

Hoạt động trải nghiệm

6

HS

Học sinh

7

NXB

Nhà xuất bản

8

SGK

Sách giáo khoa

9

STT

Số thứ tự

10

THPT

Trung học phổ thông

11

TN

Thực nghiệm

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1.

Những phương pháp thường sử dụng trong dạy học Địa lí lớp
12 THPT ở tỉnh Quảng Ninh ......................................................... 40

Bảng 1.2.

Nhận thức về hoạt động trải nghiệm môn Địa lí lớp 12 THPT ..... 41

Bảng 1.3.

Các hình thức đã tổ chức dạy học trải nghiệm .............................. 41

Bảng 1.4.

Đánh giá mức độ hiệu quả của các hình thức trong hoạt động
trải nghiệm ..................................................................................... 42

Bảng 1.5.

Ý kiến của giáo viên về những khó khăn tổ chức các hoạt
động dạy học trải nghiệm............................................................... 43

Bảng 2.1.

Phân tích việc tổ chức hoạt động trải nghiệm Địa lí 12 - THPT ........ 52

Bảng 3.1.

Số lượng học sinh tại lớp thực nghiệm và lớp đối chứng .............. 79

Bảng 3.2.

Kiểm tra đánh giá chất lượng đầu vào tại lớp thực nghiệm và
lớp đối chứng, trường THPT Cẩm Phả .......................................... 79

Bảng 3.3.

Kiểm tra đánh giá chất lượng đầu vào tại lớp thực nghiệm và
lớp đối chứng, trường THPT Lê Quý Đôn .................................... 80

Bảng 3.3.

Kết quả kiểm tra tại lớp đối chứng và lớp thực nghiệm tại
trường THPT Cẩm Phả .................................................................. 83

Bảng 3.4.

Kết quả kiểm tra lớp đối chứng và lớp thực nghiệm tại trường
THPT Lê Quý Đôn......................................................................... 84

Bảng 3.5.

Kết quả phân loại điểm của hai lớp TN và ĐC .............................. 84

Bảng 3.6.

Bảng đánh giá mức độ hứng thú và mức độ đáp ứng mục tiêu
học tập của GV thông qua các hoạt động trải nghiệm ................... 86

Bảng 3.7.

Đánh giá mức độ hứng thú và mức độ đáp ứng mục tiêu học
tập của HS thông qua các hoạt động trải nghiệm .......................... 87

Bảng 3.8.

Đánh giá về mức độ kiến thức, kĩ năng trước và sau khi TN ........ 88

Bảng 3.9.

Khảo sát thái độ của học sinh trước và sau khi thực nghiệm
khi giáo viên tổ chức các hoạt động trải nghiệm ........................... 88

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1.

Hình ảnh một khu dân cư trên Google Earth ................................ 25

Hình 1.2.

Phân chia ngày đêm trên Trái Đất ................................................. 26

Hình 1.3.

Hình ảnh khám phá từ Google Earth............................................. 27

Hình 3.1.

Biểu đồ tổng hợp kết quả của các lớp TN Và ĐC ở trường
THPT Cẩm Phả và trường THPT Lê Quý Đôn............................. 85

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Việt Nam đang tiến hành công cuộc Công nghiệp hóa hiện đại hóa đất
nước và quá trình này diễn ra với tốc độ nhanh hay chậm, hiệu quả cao hay
thấp là do tác động của nhiều yếu tố, trong đó, chủ yếu tùy thuộc vào năng lực
của con người. Vì vậy, phát triển nguồn nhân lực được xem là một yếu tố có
tính chiến lược, then chốt nhất cho phát triển Kinh tế - xã hội nói chung và
Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa nói riêng. Để đáp ứng được những yêu cầu đòi
hỏi của đất nước, ngành Giáo dục luôn luôn phải đi đầu, nỗ lực đổi mới cho
phù hợp với xu thế phát triển.
Theo Nghị Quyết số 29 - NQ/TW về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo

dục và đào tạo, những năm gần đây Ngành Giáo dục đã có những bước chuyển
mình từ hướng tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực người học. Để đảm bảo
được yêu cầu đó cần phải có một phương pháp học tập đúng đắn, mang lại hiệu
quả cao. Việc đưa hoạt động trải nghiệm vào trong chương trình giáo dục của
nhà trường góp phần khắc phục những tồn tại của chương trình giáo dục hiện
nay, đáp ứng yêu cầu cấp thiết của đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.
Nội dung trải nghiệm rất đa dạng, mang tính tích hợp, tổng hợp kiến
thức, kỹ năng của nhiều môn học, nhiều lĩnh vực học tập, giáo dục như: đạo
đức, trí tuệ, kỹ năng sống, giá trị sống, nghệ thuật, thẩm mỹ, thể chất, an toàn
giao thông, môi trường... Giáo viên có thể lựa chọn những vấn đề thiết thực,
gần gũi với cuộc sống thực tế, đáp ứng được nhu cầu hoạt động của học sinh,
giúp các em vận dụng hiểu biết vào thực tiễn cuộc sống một cách dễ dàng,
thuận lợi. Học sinh được tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động,
từ thiết kế, xây dựng kịch bản, đạo diễn, diễn viên thực hiện, đến đánh giá kết
quả lẫn nhau của mỗi nhóm, mỗi lớp học. Các em được làm chủ giờ học, thể
hiện những tiểu phẩm, phần thi vui nhộn, hài hước, thú vị, có ý nghĩa giáo dục
về sức khỏe vị thành niên và ma túy học đường. Đặc biệt các em được bày tỏ
quan điểm của mình và truyền thông đến với các bạn trong khối, trong lớp.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Trong chương trình giáo dục phổ thông, Địa lí là môn học cung cấp cho
học sinh những kiến thức khoa học về tự nhiên, về dân cư, về chế độ xã hội và
về các hoạt động kinh tế của con người trên Trái Đất. Qua bức tranh toàn cảnh
về tự nhiên và Kinh tế - Xã hội của các lãnh thổ khác nhau, học sinh sẽ hiểu và
biết cách giải thích các hiện tượng, các mối quan hệ đã tạo nên những sự thay
đổi và phát triển trong môi trường tự nhiên cũng như trong nền kinh tế, xã hội,
đặc biệt là trong giai đoạn chuyển hướng kinh tế của đất nước ta hiện nay. Môn

Địa lí cũng trang bị cho học sinh một số kĩ năng, kĩ xảo để học sinh vận dụng
các kiến thức của khoa học địa lí vào thực tiễn, làm quen với các phương pháp
nghiên cứu, quan sát, điều tra, làm việc với bản đồ, với các số liệu thống kê
kinh tế. Môn học này luôn đòi hỏi sự liên hệ thực tế cao, bởi vậy nếu được học
tập theo mô hình trải nghiệm học sinh sẽ có các nhìn toàn diện hơn về bài học,
tăng sự hứng thú và tư duy thực tế hơn. Môn Địa lí bồi dưỡng cho học sinh một
thế giới quan khoa học và những quan điểm nhận thức đúng đắn. Như chúng ta
đã biết, Địa lí là một môn học có tính tổng hợp. Nó nghiên cứu những vấn đề
rất phức tạp về mặt không gian lãnh thổ, trong đó các yếu tố thành phần gắn bó
chặt chẽ với nhau, tác động lẫn nhau. Trong quá trình học tập Địa lí, học sinh
luôn luôn phải tìm hiểu các mối liên hệ giữa những sự vật, hiện tượng trong
quá trình phát triển và biến đổi không ngừng của chúng. Bởi vậy trong quá
trình giảng dạy rất cần thiết đưa vào chương trình những phương pháp học tập
hiệu quả, có tính thực tế cao. Thực tế cho thấy hoạt động trải nghiệm đã được
thực hiện tương đối nhiều ở môn học này. Tuy nhiên để biến hoạt động trải
nghiệm trong Địa lí thực sự là một hoạt động mới mẻ, mang lại hiệu quả giáo
dục thì thực sự cần tổ chức dạy học theo các hoạt động phù hợp với nội dung.
Trong quá trình dạy học cần đưa những kiến thức lí thuyết gắn liền với thực
tiễn, phải làm cho học sinh thấy được mối quan hệ mật thiết đó để không bị trôi
kiến thức, phát huy các giá trị bản thân tối đa trong chính các hoạt động mà các
em làm chủ. Có rất nhiều hình thức tổ chức các hoạt động trải nghiệm như câu
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




lạc bộ, trò chơi, diễn đàn, sân khấu tương tác, hội thi cuộc thi, tham quan dã
ngoại,… Vì vậy cần căn cứ vào tình hình thực tế của nhà trường, đối tượng học
sinh để lựa chọn hình thức hoạt động phù hợp, đem lại kết quả tốt.
Nằm trong tam giác phát triển kinh tế khu vực phía Bắc, tỉnh Quảng

Ninh đã và đang phát triển rất mạnh mẽ, toàn diện trên các lĩnh vực. Quảng
Ninh có nhiều nét chung và những đặc sắc riêng có về địa lí tự nhiên và kinh tế
xã hội, là đầu tàu trong phát triển kinh tế. Việc chú trọng kết hợp song song
giữa hoạt động học trên lớp và các hoạt động trải nghiệm ở tỉnh Quảng Ninh sẽ
giúp học sinh có cái nhìn toàn diện hơn với nội dung bài học, định hướng, tạo
điều kiện cho học sinh quan sát, suy nghĩ và tham gia các hoạt động thực tiễn,
qua đó tổ chức khuyến khích, động viên và tạo điều kiện cho học sinh tích cực
nghiên cứu, tìm ra những giải pháp mới trên cơ sở kiến thức đã học trong nhà
trường và những gì đã trải qua trong thực tiễn cuộc sống, từ đó hình thành ý
thức, phẩm chất, kĩ năng sống và năng lực cho học sinh. Thông qua các hoạt
động trải nghiệm học sinh hiểu biết hơn về quê hương mình, từ đó có những
hành động thiết thực nhằm đóng góp cho việc xây dựng quê hương đất nước.
Với mong muốn góp phần hoàn thiện việc thiết kế các hoạt động trải
nghiệm cho học sinh lớp 12 Trung học phổ thông và đẩy mạnh hơn nữa việc
áp dụng các hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong công tác giảng dạy, tác
giả đã lựa chọn nghiên cứu đề tài “Tổ chức hoạt động trải nghiệm môn Địa lí
lớp 12 THPT cho học sinh ở tỉnh Quảng Ninh” làm khóa luận tốt nghiệp.
2. Lịch sử nghiên cứu
2.1. Trên thế giới
Từ giữa thế kỉ XX, nhà khoa học giáo dục nổi tiếng người Mỹ - John
Dewey với tác phẩm “Kinh nghiệm và giáo dục” (Experience and Education) đã
chỉ ra hạn chế của giáo dục nhà trường và đưa ra quan điểm và vai trò của kinh
nghiệm trong giáo dục. Với triết lí giáo dục đề cao vai trò của kinh nghiệm,
Dewey cũng chỉ ra rằng những kinh nghiệm có ý nghĩa nâng cao hiệu quả giáo
dục bằng cách kết nối người học với những kiến thức trong thực tiễn [8].
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

Một số quan niệm khác của các học giả quốc tế cho rằng giáo dục trải
nghiệm coi trọng và khuyến khích mối liên hệ giữa các bài học trìu tượng với
các hoạt động giáo dục cụ thể để tối ưu hóa kết quả học tập (Sakofs 1995), học
từ trải nghiệm phải gắn kinh nghiệm của người học với hoạt động phản ánh và
phân tích (Chapman, McPhee and Proudman, 1995), chỉ có kinh nghiệm thì
chưa đủ để được gọi là trải nghiệm, chính quá trình phản ánh đã chuyển hóa
kinh nghiệm thành trải nghiêm giáo dục (Joplin, 1995) [8].
Một trong những lí thuyết trực tiếp hoạt động trải nghiệm trong dạy học
là Lý thuyết học từ trải nghiệm của David A Kolb. Trong đó, Kolb đã chỉ ra
rằng: “Học từ trải nghiệm là quá trình học theo đó kiến thức, năng lực được
tạo ra thông qua việc chuyển hóa kinh nghiệm học. Học từ trải nghiệm gần
giống với học thông qua làm nhưng khác ở chỗ nó gắn với kinh nghiệm và cảm
xúc cá nhân”. Lý thuyết Học từ trải nghiệm là cách tiếp cận với phương pháp
dạy học đối với các lĩnh vực nhận thức. Nếu như mục đích của việc dạy học
chủ yếu là hình thành và phát triển hệ thống khoa học tri thức, năng lực và hành
động khoa học cho mỗi cá nhân thì mục đích của hoạt động giáo dục là hình
thành và phát triển những phẩm chất, tư tưởng, ý chí, tình cảm, các giá trị sống,
kĩ năng sống và những năng lực chung khác. Để phát triển sự hiểu biết của
khoa học, chúng ta có thể tác động vào nhận thức để hình thành và phát triển
nhân lực người học. Trải nghiệm sẽ làm cho người học trở nên dễ dàng hơn,
hiệu quả hơn [1].
Hoạt động trải nghiệm được các nước phát triển rất quan tâm, nhất là các
nước tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông theo hướng phát triển năng lực;
chú ý giáo dục nhân văn, giáo dục sáng tạo, giáo dục phẩm chất và kĩ năng
sống, điển hình là:
- Singapore: Hội đồng nghệ thuật quốc gia có chương trình giáo dục
nghệ thuật, cung cấp, tài trợ cho nhà trường phổ thông toàn bộ chương trình
của các nhóm nghệ thuật, những kinh nghiệm sáng tạo nghệ thuật…
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

- Vương quốc Anh: Cung cấp hàng loạt tình huống, bối cảnh đa dạng,
phong phú cho học sinh và đòi hỏi phát triển, ứng dụng nhiều tri thức, kĩ năng
trong chương trình, cho phép học sinh sáng tạo và tư duy; giải quyết vấn đề làm
theo nhiều cách thức khác nhau nhằm đạt kết quả tốt hơn; cung cấp cho học
sinh các cơ hội sáng tạo, đổi mới, dám nghĩ, dám làm…[16].
Tóm lại, từ các nghiên cứu về tâm lí học, giáo dục học cũng như các
mô hình học từ trải nghiệm trên thế giới đã và đang khẳng định được vai trò,
tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm trong hình thành và phát triển
năng lực học sinh.
2.2. Ở Việt Nam
Từ thời kì đầu của nền giáo dục nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ phương pháp để đào tạo nên những người tài đức
là: “Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường
gắn liền với xã hội”. Đây cũng là nguyên lí giáo dục được quy định trong luật
giáo dục hiện hành của Việt Nam.
Trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI của BCHTW, một trong
những quan điểm đổi mới giáo dục và đào tạo được nêu rõ đó là: “Chuyển mạnh
quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng
lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lí luận gắn với thực tiễn; giáo
dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội”. [1].
Thực hiện tinh thần đó nhiều năm gần đây các nhà khoa học giáo dục đã
tập trung vào nghiên cứu cơ sở lí luận, thực tiễn để triển khai hoạt động giáo
dục trải nghiệm vào giáo dục phổ thông ở Việt Nam. Có thể đưa ra một số tác
giả và công trình sau:
Tác giả Ngô Thị Thu Dung (Hội thảo Hoạt động trải nghiệm của học
sinh phổ thông, 2015), trải nghiệm và sáng tạo là bản chất của hoạt động ở
người học. Bản chất của người học nói riêng, của con người nói chung là hoạt

động mang tính trải nghiệm, sáng tạo. Do đó, các hoạt động giáo dục trong nhà
trường được tổ chức phù hợp với bản chất hoạt động con người đều được coi là
hoạt động trải nghiệm [12].
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Tác giả Đinh Thị Kim Thoa (Hội thảo Hoạt động trải nghiệm của học
sinh phổ thông, 2015), cho rằng: “Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục
thông qua sự trải nghiệm và sáng tạo của cá nhân trong việc kết nối kinh
nghiệm học được trong nhà trường với thực tiễn đời sống, nhờ đó các kinh
nghiệm được tích lũy thêm và dần chuyển hóa thành năng lực” [7].
PGS.TS Đỗ Ngọc Thống (Hội thảo Hoạt động trải nghiệm của học sinh
phổ thông, 2014) đã nhấn mạnh “Yêu cầu của dạy học hiện đại cho thấy, không
gian học đường không thể bảo đảm hết các nhu cầu học tập theo nghĩa rộng Học thông qua các trải nghiệm, gắn với cuộc sống thực... Từ xưa đến nay rất
nhiều ý tưởng mới mẻ, sáng tạo lại xuất hiện từ hoạt động trải nghiệm, từ sự va
vấp, cọ sát, đối mặt với các tình huống có thực trong cuộc sống” [13].
Trong nghiên cứu “Một số vấn đề về hoạt động trải nghiệm trong chương
trình giáo dục phổ thông mới” - 2014, PGS.TS Lê Huy Hoàng đã chỉ ra rõ định
hướng hoạt động giáo dục dưới dạng trải nghiệm là một sự thay đổi tích cực, có
ý nghĩa trong việc đổi mới chương trình SGK phổ thông giai đoạn sau 2015.
Những hoạt động Bộ GD&ĐT đã triển khai và đang tiếp cận trong thời gian
vừa qua như cuộc thi nghiên cứu khoa học - kĩ thuật của học sinh trung học và
giáo dục STEM là những biện pháp cụ thể, hữu ích, phù hợp với các hoạt động
trải nghiệm…[13].
Hiện nay “Hoạt động trải nghiệm” đã được một số giáo viên nghiên cứu
và đưa vào giảng dạy:
- Giáo viên Mai Thị Tuyết Nhung - Trường THPT C Nghĩa Hưng (Nam
Định) đã nghiên cứu và nêu lên 5 bước giúp tổ chức thành công học trải

nghiệm. Đề tài cô nghiên cứu có tên “Học tập trải nghiệm trong chương trình
Địa lí lớp 10 - THPT” (2015).
- Giáo viên Lê Thị Nga đã nghiên cứu luận văn thạc sĩ ngành sư phạm
Lịch Sử với đề tài “Tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm cho học sinh trong
dạy học lịch sử địa phương ở Trường THPT huyện Ba Vì - Hà Nội” (2015)
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




- Tác giả Hoàng Việt Hà đã nghiên cứu đề tài chuyên ngành Lí luận và
phương pháp dạy học địa lí “Vận dụng quản điểm tích hợp trong dạy học Địa lí
lớp 12 THPT”.
- Tác giả Mai Thị Tuyết Nhung đã nghiên cứu đề tài chuyên ngành Địa lí
“Học tập trải nghiệm trong chương trình Địa lí lớp 10 - THPT”.
- Tác giả Nguyễn Thị Thu Trang đã nghiên cứu đề tài chuyên ngành Địa
lí “Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho HS trong dạy học Địa lí địa phương lớp
12 THPT tỉnh Vĩnh Phúc”.
- Tác giả Cao Thị Hoa đã nghiên cứu chuyên ngành Địa lí “Tổ chức hoạt
động trải nghiệm trong dạy học trên lớp môn Địa lí lớp 10 THPT”…
3. Mục tiêu nghiên cứu
Tổ chức hoạt động trải nghiệm môn địa lí lớp 12 THPT nhằm thiết kế, tổ
chức một số hoạt động trải nghiệm môn Địa lí cho học sinh lớp 12 THPT ở tỉnh
Quảng Ninh gắn với địa lí địa phương, đáp ứng việc nâng cao chất lượng và
yêu cầu đổi mới giáo dục, nâng cao sự hiểu biết và hình thành ý thức, tình cảm
đối với quê hương.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về dạy học trải nghiệm môn Địa lí lớp 12 THPT.
- Nghiên cứu thực tiễn về địa lí địa phương tỉnh Quảng Ninh, thực trạng
dạy học địa lí ở tỉnh Quảng Ninh.

- Đề xuất quy trình thiết kế hoạt động trải nghiệm môn Địa lí lớp 12 THPT.
- Thiết kế một số hoạt động trải nghiệm môn Địa lí lớp 12 THPT gắn với
địa lý địa phương tỉnh Quảng Ninh.
- Thực nghiệm sư phạm và đánh giá kết quả thực nghiệm.
5. Đối tượng nghiên cứu
Việc tổ chức dạy học trải nghiệm môn Địa lí lớp 12 THPT cho học sinh
ở tỉnh Quảng Ninh.
6. Phạm vi nghiên cứu
- Thời gian: năm 2018, 2019.
- Địa bàn nghiên cứu: Một số trường THPT ở tỉnh Quảng Ninh.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




7. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu
7.1. Quan điểm nghiên cứu
7.1.1. Quan điểm hệ thống
Mỗi sự vật, hiện tượng đều không tồn tại một cách độc lập, riêng lẻ mà là
thành phần của một hệ thống, một thể thống nhất. Bỏi vậy quan điểm yêu cầu
xem xét đối tượng một cách toàn diện nhiều mặt, nhiều mối quan hệ khác nhau,
trong trạng thái vận động và phát triển với việc phân tích điều kiện nhất định,
để tìm ra bản chất và quy luật vận động của đối tượng. Cho phép nhìn nhận một
cách sâu sắc toàn diện, khách quan về hiện tượng giáo dục, thấy được mối quan
hệ của hệ thống với các đối tượng khác trong hệ thống lớn, từ đó xác định được
các con đường tổng hợp tối ưu để nâng cao chất lượng giáo dục. Tính hệ thống
làm đề tài trở nên logic, thông suốt và sâu sắc. Vì vậy cần phải tìm hiểu các
mối quan hệ qua lại, các tác động ảnh hưởng giữa các yếu tố trong một hệ
thống và giữa các hệ thống để đánh giá chính xác vấn đề nghiên cứu. Trong đề
tài việc thiết kế các hoạt động trải nghiệm môn Địa lí cho học sinh trường

THPT được đặt trong vấn đề đổi mới và hoàn thiện phương pháp giảng dạy cho
học sinh trong nhà trường THPT.
7.1.2. Quan điểm lịch sử
Quan điểm lịch sử logic trong nghiên cứu khoa học giáo dục chính là
việc thực hiện quá trình nghiên cứu đối tượng bằng phương pháp lịch sử. Tìm
hiểu phát hiện sự nảy sinh phát triển của giáo dục trong những thời gian và
không gian cụ thể, với những hoàn cảnh điều kiện cụ thể để phát triển cho được
quy luật tất yếu của quá trình sư phạm. Giúp cho người nghiên cứu gắn việc
nghiên cứu lí luận với nghiên cứu thực tiễn, giúp cho nhà nghiên cứu tìm thấy
hoàn cảnh của sự xuất hiện, sự phát triển và diễn biến quá trình của đối tượng.
Mặt khác, giúp người nghiên cứu phát hiện tính quy luật tất yếu của sự phát
triển và đề xuất các biện pháp để cải tạo thực trạng. Vận dụng quan điểm này
vào thiết kế các hoạt động trải nghiệm để thấy được những thay đổi của phương
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




pháp giảng dạy trong từng giai đoạn phát triển và xu hướng đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục và đào tạo. Từ đó đánh giá được hiện trạng và dự báo xu
hướng phát triển trong tương lai.
7.1.3. Quan điểm duy vật biện chứng
Phép duy vật biện chứng là cơ sở của mọi nhận thức khoa học. Phép biện
chứng gồm hai nguyên lí cơ bản: nguyên lí về mối liên hệ phổ biến của thế giới
và nguyên lí về tính phát triển của thế giới. Theo đó, nghiên cứu khoa học đòi
hỏi phải xem xét các sự vật, hiện tượng trong trạng thái động và biến đổi không
ngừng. Đây là quan điểm có ý nghĩa phương pháp luận cho tất cả các lĩnh vực
nghiên cứu khoa học. Quan điểm này có tác dụng chỉ đạo, là kim chi nam
hướng dẫn con đường tìm tòi nghiên cứu các phương pháp hiệu quả trong tổ
chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh.

7.1.4. Quan điểm thực tiễn
Quan điểm thực tiễn là luận điểm quan trọng của phương pháp luận, yêu
cầu việc thiết kế các hoạt động trải nghiệm phải bám sát sự phát triển của thực
tế sinh động. Diễn biến hiện thực là diễn biến khách quan, các sự kiện thực tiễn
là những gợi ý rất quan trọng cho những ý tưởng, nhu cầu giải quyết những
mâu thuẫn của thực tiễn là động lực thúc đẩy quá trình triển khai các hoạt động
trải nghiệm. Chính vì thế, việc thiết kế các hoạt động trải nghiêm sáng tạo phải
xuất phát từ thực tiễn, phải có ý nghĩa lí luận và thực tiễn. Trên cơ sở đó, những
vấn đề tác giả đưa ra trong luận án luôn gắn liền với thực tiễn. Áp dụng quan
điểm này khi tiến hành các hoạt động trải nghiệm sẽ phát hiện những mâu
thuẫn, khó khăn, cản trở trong thực tiễn giáo dục và lựa chọn trong số đó những
vấn đề cấp thiết làm đề tài nghiên cứu. Phân tích sâu sắc những vấn đề của thực
tiễn giáo dục, tìm được bản chất của chúng. Luôn bám sát thực tiễn với giáo
dục làm sao cho lí luận và thực tiễn luôn gắn bó với nhau. Tổ chức nghiên cứu,
thực nghiệm những lí thuyết khoa học giáo dục để kiểm nghiệm lí thuyết, từ đó
mà ứng dụng vào thực tiễn một cách hiệu quả.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




7.2. Phương pháp nghiên cứu
7.2.1. Phương pháp thu thập, xử lý tài liệu
Để phân tích và đánh giá tình hình đổi mới phương pháp giảng dạy, cần
phải có thông tin về nhiều khía cạnh khác nhau của ngành. Cụ thể trong đề tài
tác giả thu thập những dữ liệu bằng văn bản, các báo cáo, các văn kiện, văn bản
chính thức, niên giám thống kê và có sự thống nhất về thời gian. Tài liệu thu
thập được sử dụng để phân tích, đánh giá kết quả thu thập được từ nghiên cứu
thực nghiệm dạy học trải nghiệm môn Địa lí có hiệu quả hay không. Từ kết quả
đạt được để chúng ta có thể nhận thấy có nên áp dụng dạy học trải nghiệm vào

trong chương trình học không.
7.2.2. Phương pháp phân tích tổng hợp
Trên cơ sở dữ liệu đã thu thập, bằng phương pháp phân tích tổng hợp
phân tích tình hình đổi mới phương pháp giảng dạy, những yếu tố ảnh hưởng,
hiên trạng của việc áp dụng phương pháp giảng dạy mới, từ đó đề ra các hoạt
động trải nghiệm phù hợp cho học sinh THPT. Tác giả sưu tầm các tài liệu có
liên quan đến đề tài như tâm lí học, sinh lí học, Địa lí học, sách giáo khoa Địa lí
ở trường phổ thông, phương pháp dạy học môn địa lí...các văn bản, chỉ thị về
định hướng phát triển giáo dục của Bộ GD&ĐT làm cơ sở lí luận cho các hoạt
động trải nghiệm trong môn Địa lí lớp 12 THPT . Sưu tầm các tài liệu, các
nghiên cứu về hoạt động trải nghiệm ở các nước trên thế giới và nước ta để vận
dụng trong đề tài.
7.2.3. Phương pháp điều tra xã hội học
Đây là phương pháp kiểm tra độ chính xác của các số liệu đã thu thập
được, trên cơ sở khảo sát tìm hiểu trực tiếp các trường học, khảo sát nhu cầu trải
nghiệm của người học và việc đưa các hoạt động trải nghiệm vào thực tiễn. Tác
giả phát phiếu điều tra cho giáo viên và học sinh, kết hợp phỏng vấn sâu với cán
bộ quản lí tại các trường thực nghiệm để có những đánh giá định lượng và định
tính về tính khả thi của đề tài, chỉnh sửa nội dung cho phù hợp với thực tiễn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




7.2.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Thực nghiệm là một phương pháp thu thập thông tin, được thực hiện bởi
việc áp dụng một hoạt động trải nghiệm đã thiết kế cho một lớp học sinh làm
thí điểm. Từ đó rút ra kinh nghiệm và hướng phát triển đúng đắn hơn. Vận
dụng phương pháp này để tiến hành thực nghiệm sư phạm tại một số trường
THPT trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Kết quả thực nghiệm sẽ đánh giá chính

xác mức độ hiểu bài của người học, khả năng áp dụng vào thực tiễn có hiệu quả
hay không để từ đó có những điều chỉnh phù hợp.
Tác giả tiến hành thực nghiệm sư phạm có đối chứng với cùng một giáo
viên giảng dạy. Sau mỗi lần thực nghiệm tiến hành nhận xét; đánh giá bằng
việc phát phiếu khảo sát cho giáo viên và học sinh, đánh giá qua quan sát,
phỏng vấn, tổng hợp bài kiểm tra... để đánh giá kết quả, nhu cầu về việc dạy
học trải nghiệm trong nhà trường.
7.2.5. Phương pháp toán thống kê
Sử dụng toán thống kê để phân tích, đánh giá kết quả thực nghiệm nhằm
tìm ra được điểm mạnh, điểm yếu và định hướng những bước tiếp theo cho đề
tài nghiên cứu. Các số liệu được tập hợp và xử lí theo phương pháp toán thống
kê để tìm ra điểm trung bình của một lớp học, phương sai, độ lệch chuẩn... từ
đó so sánh được giữa lớp thực nghiệm và lớp đối chứng khi tiến hành các hoạt
động trải nghiệm.
8. Những đóng góp của đề tài
- Kế thừa và làm rõ cơ sở lí luận và thực tiễn về việc đổi mới giáo dục và
phương pháp giảng dạy, trong đó có hoạt động trải nghiệm môn Địa lí.
- Đề xuất quy trình và thiết kế một số hoạt động trải nghiệm môn Địa lí
gắn với địa lí tỉnh Quảng Ninh nhằm phát triển năng lực cho học sinh.
- Đánh giá được tính khả thi và khả năng phát triển của đề tài nghiên cứu
thông qua thực nghiệm sư phạm.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung đề tài
được chia thành 3 chương:
- CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA TỔ CHỨC HOẠT

ĐỘNG TRẢI NGHIỆM MÔN ĐỊA LÍ LỚP 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
- CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM MÔN ĐỊA
LÍ LỚP 12 THPT CHO HỌC SINH Ở TỈNH QUẢNG NINH
- CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI
NGHIỆM MÔN ĐỊA LÍ LỚP 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Cơ sở lí luận của tổ chức hoạt động trải nghiệm môn Địa lí lớp 12
Trung học phổ thông
1.1.1. Phương pháp dạy học, hình thức tổ chức dạy học
1.1.1.1. Phương pháp dạy học
Có nhiều quan niệm khác nhau về phương pháp dạy học. Theo giáo trình
“Các phương pháp dạy học Địa lí”, có các tác giả định nghĩa như sau:
- Theo I. K. Babanski - 1983: “Phương pháp dạy học là cách thức tương
tác giữa thầy và trò nhằm giải quyết các nghiệp vụ giáo dưỡng, giáo dục và
phát triển trong quá trình dạy học”.
- Theo I. Ia. Lecne - 1981: “Phương pháp dạy học là một hệ thống nhữn
hành động có mục đích của giáo viên nhằm tổ chức hoạt động nhận thức và
thực hành của học sinh, đảm bảo học sinh lĩnh hội nội dung học vấn”.
- Theo I. D. Dverev - 1989: “Phương pháp dạy học là cách thức hoạt
động tương hỗ giữa thầy và trò nhằm đạt được mục đích dạy học. Hoạt động
này được thực hiện trong việc sử dụng các nguồn nhận thức, các thủ thuật
logic, các dạng hoạt động của học sinh và cách thức điều khiển qua quá trình
nhận thức của giáo viên”...[8]

Các khái niệm trên đều hiện quan điểm dạy học khác nhau trong mỗi thời
kì. Trước đây trong dạy học quan niệm thầy giáo chủ động truyền thụ tri thức,
còn trò là lĩnh hội tri thức. Tuy nhiên, qua quá trình nghiên cứu về lý luận dạy
học, về khả năng nhận thức học sinh, cho thấy việc dạy học thực sự hiệu quả
khi biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Bởi vậy để đạt được hiệu
quả giáo viên phải là người đưa ra những gợi mở cho một vấn đề và cùng học
sinh bàn luận, tìm ra mấu chốt vấn đề cũng như những vấn đề liên quan. Phải
lấy sự chủ động tìm tòi, sáng tạo, tư duy của học sinh làm nền tảng, giáo viên,
chỉ là người dẫn dắt và gợi mở vấn đề.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Vậy, hiểu một cách chung nhất: Phương pháp dạy học là cách thức
hướng dẫn và chỉ đạo của giáo viên nhằm tổ chức hoạt động nhận thức và hoạt
động thực hành của học sinh dẫn tới việc học sinh lĩnh hội vững chắc nội dung
học vấn, hình thành thế giới quan và năng lực nhận thức.
1.1.1.2. Hình thức tổ chức dạy học
Hình thức tổ chức dạy học là hình thức tổ chức quá trình dạy học chuyên
nghiệp trong các cơ sở giáo dục chuyên trách, trong đó diễn ra sự liên kết một
cách thống nhất giũa hoạt động dạy và hoạt động học và sự tương tác đa chiều
giữa những chủ thể dạy và học. Mỗi hình thức tổ chức dạy học thực hiện một
nội dung nhất định, với một chế độ học tập và trong một không gian, thời gian
nhất định nhằm đạt được mục tiêu dạy và học đã đặt ra.
Vận dụng vào hoạt động giáo dục có thể nói hình thức tổ chức dạy học là
cách sắp xếp, tổ chức các biện pháp sư phạm. Từ đây ta có thể định nghĩa: “Hình
thức tổ chức dạy học là cách thức tổ chức, sắp xếp và tiến hành các buổi dạy học”.
Hình thức tổ chức dạy học thay đổi tùy theo mục đích, nhiệm vụ dạy
học, theo số lượng người học. Các nhiệm vụ dạy học, nội dung dạy học,

phương pháp dạy học đều được tiến hành trong các hình thức tổ chức dạy học.
1.1.2. Hoạt động trải nghiệm
1.1.2.1. Khái niệm hoạt động trải nghiệm
Hoạt động trải nghiệm, về bản chất là một biểu hiện của hoạt động giáo
dục (một hoạt động đang tồn tại trong chương trình giáo dục hiện hành). Có thể
hiểu, hoạt động trải nghiệm là hoạt động mang tính xã hội, thực tiễn đến với
môi trường giáo dục trong nhà trường để học sinh tự chủ trải nghiệm trong tập
thể, qua đó hình thành và biểu hiện được phẩm chất, năng lực; nhận ra năng
khiếu, sở thích, đam mê; bộc lộ và điều chỉnh cá tính, giá trị; nhận ra chính
mình cũng như khuynh hướng phát triển của bản thân; bổ trợ và cùng với các
hoạt động dạy học trong chương trình giáo dục thực hiện tốt nhất mục tiêu giáo
dục. Hoạt động này nhấn mạnh đến sự trải nghiệm, thúc đẩy năng lực sáng tạo
của người học và được tổ chức thực hiện một cách linh hoạt, sáng tạo.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Trong hoạt động dạy học (thường được gắn với mỗi lĩnh vực học tập) có
tích hợp các yếu tố của hoạt động trải nghiệm, và ngược lại. Hai hoạt động này
có mối quan hệ tương hỗ, bổ trợ cho nhau. Kimico Fujita (Master’s College) đã
công bố bài viết chứng minh rằng, tham gia hoạt động trải nghiệm sẽ giúp học
sinh có được kết quả học tập tốt hơn.
Hoạt động trải nghiệm thường hướng tới hình thành năng lực và phẩm
chất cần có của một công dân; định hình giá trị, năng khiếu, sở thích và xu
hướng nghề nghiệp của bản thân; bổ trợ cho hoạt động dạy học theo cách trải
nghiệm và kết nối với thực tiễn. Với ý nghĩa như vậy, nội dung của hoạt động
trải nghiệm được lựa chọn rất linh hoạt, phong phú dựa trên đặc điểm của
người học, đặc thù của địa phương, các nguồn lực để thực hiện. Các nội dung
đó thường thuộc bốn nhóm sau:

- Nhóm các hoạt động xã hội.
- Nhóm các hoạt động học thuật.
- Nhóm các hoạt động nghệ thuật và thể thao.
- Nhóm các hoạt động định hướng nghề nghiệp [9].
1.1.2.2. Đặc điểm của hoạt động trải nghiệm
Hoạt động trải nghiệm gồm những đặc điểm sau:
- Mang tính xã hội, địa phương: tham gia các hoạt động học sinh được
tiếp xúc và hợp tác với nhau trong bối cảnh xã hội; tiếp cận với các đối tượng,
các sự kiện, các nguồn lực khác nhau trong xã hội trong đó chú ý tới yếu tố
vùng miền, địa phương.
- Linh hoạt về nội dung và hình thức: nội dung đa dạng thuộc các lĩnh
vực xã hội, học thuật, nghệ thuật và thể thao, nghề nghiệp trên cơ sở lựa chọn
của học sinh, bối cảnh của địa phương, giá trị chung của công dân thế kỷ 21.
Có những hoạt động tổ chức tại trường, có những hoạt động bên ngoài nhà
trường với nhiều hình thức linh hoạt sáng tạo.
- Hướng đến các giá trị nhân văn: các hoạt động trải nghiệm luôn đề cao tính
tự chủ, sáng tạo của người học; khẳng định cái tôi, giá trị của bản thân; nêu cao tinh
thần hợp tác, tương trợ và giúp đỡ lẫn nhau trong công việc và trng cuộc sống.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN