Tìm hiểu những bước phát triển ngôn ngữ trẻ em từ 1 đến 6 tuổi

MUC LUC

Trang

Phàn ma dàu

Chuong 1

Dan luàn mot so vàn de ve ngón ngù tré em

11

1. L

Mot so khài niém ve ngón ngù tré em.

11

1.2.

Nhùns dièm gións: nhau va khàc nhau cùa no:òn nsù tré
em trong dòi chiéu vói nhùng khài niem co ban cùa
ngón ngù chung.

1.3.

Ve qua trình hình thành va phàt trién ngón ngù cùa tré.

1.4.

Mot so huons nghién cùu chung va huon^ nghièn cùu

cùa luàn àn ve ngón ngù tré em.

Chuong 2

14

00

Nhùng buóc phàt trièn ve ngù àm. tu vung trong ngón
ngù tré em Viet Nam.

28

Mot vài nhàn xét so lugc ve buóc phàt trièn ngù àm
cùa tré.

28

2.1.1

Vài net ve giai doan tién ngón ngù.

28

2.1.2.

Giai doan ngón ngù (tré tu 1 nam tra lén)

33

0 1

Nhùng buóc phàt trièn ve tu vung cùa ngón ngù tre em
Viet Nam.

4V

o o

Su \uàt hièn nhùn^: tir dàu tièn.

40

1 1 n

NhOng birac phàt trièn ngòn ngù cua tré xét ve lircmg.

o23

NhCrrig buóc phat trièn ngón ngù cùa tré xét ve chat.


Chuong 3

Tièu kèt ptìàn tir vung.

'^

Nhùng buóc phàt trièn ve ngù phàp.

K

3.1

Khà nàng nam bàt càc loai càu xét theo càu trùc.

3.2.

So luang, phàn loai, ty le càu dùng sai.

3.3.

Khà nàng su dung càc loai càu xét theo muc dich phàt

V^
i^

ngòn.

12

3.4.

Vài dac dièm cùa ngón ngù tré em.

+3

Z.5.

Mot so bien phàp giùp tré phàt trièn ngòn ngù.

ìA

Kétluan

14

Chù thich

1-5

Tài lièu tham khào

4^


Ma dàu

1. Muc dich, y nghla cùa luàn àn.

l.L Ngón ngù là phuong tién giao tiép quan trong nhat cùa con ngu<
trong xà hòi: Tré em mai sinh ra chua thè nói dugc ngay. Muón nói duo
muón su dung dugc ngón ngù de giao tiép vói moi nguòi, tré phài trai qua qi
trình hình thành va phàt trièn ngòn ngù.
Tu 1- 6 tuoi là thòi gian tré bàt dàu hình thành va phàt trién ngòn ngi
Tré em hoc nói thòng qua su tiép xùc vói nguòi lón va vói càc tré em khà<
Vièc hình thành va phàt trién ngòn ngù cho tré ó lùa tuoi này là mot nhièm \
hét sue quan trong va càp thièt cùa còng tàc giào due boi vi ngòn ngù là cor
cu de tu duy, nò dóng vai trò rat lón trong vièc phàt trién tri tue va càc qi
trình tàm ly khàc.

Usinxki dà nói :" ngón ngù là co so cùa moi su phàt trién tri tue va k?
tàng cùa moi kién thùc. Tàt cà moi su hiéu biét déu bàt dàu tu ngòn ngù, thòr
qua ngòn ngù va lai tró lai ngòn ngù."
Phàt trièn ngòn ngù cho tré a lùa tuoi màm non là mot trong nhùng vìi
làm càn thiét dàu tièn trong vièc boi duóng giào due thè he tuong lai va thi
hièn lai Bàc day: " Vi Igi ich muòi nam trong cày, vi Igi ich tram nàm tròr
nguòi."
Vi vay dà tu làu Uy ban Bào ve Bà me Tré em Trung LTong dà co chuar
trình nghièn cùu thè lue tré em. tàm ly tré em trong dò co gàn voi vièc nghit
cùu ngòn ngù. Nguòi viét luàn àn này ngay tu khi con hoc dai hoc dà chù y dt
ngón ngù tré em vói luàn vàn tot nghièp cua mình. Va hon hai mirai nàm qi
vàn lièn tue nghièn cùu, tìm hiéu càc vàn de ve ngón ngù tré em nèn dà li
chon de tài là :


Tlm hièu nhung buóc phàt trièn ngòn ngù tré em tu 1 - 6 tuoi."
. Trèn tu lièii ngòn ngù cua tre em a noi thanh Ha Nòij

1.2- Trén thè giai de tài nghièn cùu ngòn ngù tré em tu 1 - 6 tuoi r
dugc quan tàm chù y va dugc nghièn cùu duói nhiéu góc dò khàc nhau.
ò Lièn Xò co nhiéu tàc già nghièn cùu càc vàn de ngón ngù tré em ni
Shakharovich.A.M.,
Ganperin

A.A.Leontev,

L.S.Vygotsky,

Tikhieva,

ò My co càc tàc già nhu Halliday.M.A.K,

Rubmsk
BIoom.L.,..

a Phàp co cac tàc già nhu Lewis.M.M., Sinciair.H., ...
a nuoc ta tu nàm 1972 - 1986 truòng Dai Hoc Tòng Hgp Ha Nói co tha:
già vào chuong trình nghièn cùu ve ngòn ngù tré em. Hàng loat càc bài viét ci
cac giào su, phó giào su ve ngòn ngù tré em nhu :
- Giào su Le Quang Thièm voi bài viét :" Dàu hiéu cùa vièc nàm rù ò t
nhò thè hièn qua lai nói."
- Giào su Doàn Thièn Thuàt vói bài :" Nhùng cu lièu ban dàu ve ngc
ngù tré em Viét Nam lùa tuoi vuòn tré 24- 36 thàng."
- Giào su Bùi Khành Thè voi bài :" Nhùng ghi chép'vé ngòn ngù cùa m^
em bé 25 thàng va vàn de nghièn cùu ngòn ngù tré tha Viet Nam."
Va hàng loat càc luan àn tot nghièp cùa sinh vièn khoa Ngù Vàn di ve e
tài nàv nhu :
- Luàn àn cùa Nguyén Mùih Chàu vói de tài :" Mot vài cu lièu neon n^
tré ò sàa dình va nhà tré lùa tu6i lén 2- 3."
- Luàn àn cùa Luu Thi Lan tìm hièu ve vàn de :" Nhùng dàc trung m
phàp trong càu nói cùa tré tu 1- 3 mòi."
- Luàn àn cùa Le Danh Khiém ve vàn de :" Tàc dòng n2:òn nsù ci
nhùng nguòi xung quanh dói vói tre em." i lùa mòi vuòn tré ).
- Luàn àn c3.o càp nhu luàn an phó cièn sì cua Nguvén Huy Càn vè:"Qt
trình hình rhành va phat tnèn tiéng noi tre em Viet Nam rù l- 3 mòi."


Lièn tiép a tap chi nghièn cùu giào due cùa vièn Khoa hoc Giào due ce
nhùng bài viét ve neon n2;ù tre em truóc mòi hoc.
Nhìn chung, vàn de ngòn ngù tré em dugc càc nhà khoa hoc quan tàn

trèn nhiéu mat. Co nhà khoa hoc nghièn cùu ve mói lièn quan giùa tàm ly vi
ngón ngù, co nhà khoa hoc nghièn cùu càu trùc dac biét cùa ngòn ngù tré em
Mot so nhà khoa hoc khàc lai nghièn cùu càc yéu tó tàc dòng, ành huòng dèi
qua trình hình thành va phàt tiièn ngòn ngù cùa tré.
Càc còns trình nghièn cùu ngòn ngù tré em do Uv ban Bào ve Bà me Tn
em Trung uong de xuong lai thièn ve nghièn cùu càc chuàn phàt trièn ngòn ngi
nhàm tao nèn thuóc do cho vièc xàc dinh su phàt trién bình thuòng hay khòns
binh thuòng dói vói mot em bé nào dò. Luàn àn này ve càn bàn dugc hìnl
thành theo xu huòng cùa càc nhà khoa hoc trong nuòc.

1.3. Luàn àn này nhàm dua ra nhùng so lièu cu thè ve su phàt trièn ngòi
ngù cùa tré tu 1-6 mòi. Nò dugc dùng làm co so cho vièc diéu chình va bièi
soan chuong trình phàt trién ngòn ngù cho tré em lùa mòi nhà tré, màu giào
bièn soan càc sàch dùng trong càc truòng su pham dào tao co giào nhà tré, mài
giào. Trong luàn àn co kién nghi mot so phuong phàp boi duòng phàt triéi
ngòn ngù cho tré a càc lùa mòi nèu trén.

1.4. Luan àn tìm hiéu càc buóc phàt trién cùa tré chù yéu ve mat tu vun;
va ngù phàp. De cho chuong trình mièu tà dugc toàn dien, nguòi viét co de cà]
deh ngù am nhung khóng phài là trong tàm.
Ve càn bàn nguòi viét co gang dua ra càc so liéu va càc dù kién d
chùng minh su phàt trièn ve lugng cùng nhu su phàt trién ve chat trong cà
phàn ma luàn àn dà de càp dén.


1.5. So vói càc còng trinh klìàc trong nuòc va ngoài nuóc, luàn àn da d
càp dén nhiéu vàn de ngòn ngù tré em Viét Nam nhu tu vung, ngù phàp cua tr

tu 1- 6 tuoi.
Nhìrng két qua cùa còng trinh này sé góp phàn soi sàng dugc mot so va

de thuòc ly luan dai cuong cùa ngón ngù hoc. Nhùng cu lièu cùa ngòn ngù tr
em Viet Nam se dóng góp thèm nhùng bang chùng cho nhùng luàn diém thuò
ngòn ngù hoc dai cuong. Dóng thòi nhùng két qua nghièn cùu này se góp phà
vào vièc giào due ngòn ngù cho tré em ó càc nhà tré, truòng màu giào va gi
dình. Mat khàc, nhùng két qua nghièn cùu dò cùng sé tao co sa cho viècnghiè
cùu ngòn ngù bènh ly.
Qua trình tiép thu ngòn ngù cùa tré là qua trình ngugc lai vói qua trìn
mat ngón ngù cùa nhùng nguòi bènh màc chùng "thàt ngòn".(aphasic)
Nhùng cu liéu cùa ngòn ngù tré em se giùp cho càc bàc sT thàn kin
nghièn cùu khà nàng phuc hói ngòn ngù cho càc nguòi bènh.
Nhùng thành qua cùa luan àn này cùng dóng góp cho vièc giào due ngò
ngù cho nhùng tré càm diéc. Thuc té hoat dòng trong nhùng nàm qua cùa Vie
Cam diéc Tmng uong da chùng tò diéu dò.

4


2. Phuong phàp nghièn cùu cùa luàn àn :

2.1. De dàp ùng dugc yéu càu nghièn cùu ve su phàt trién ngòn ngù tr
em, nguòi viét dà phài theo dói mot so tré em qua càc thòi ky, bòi vi chi tré]
mot dói tugng nhàt dinh mai co thè co dugc tu liéu dóng nhat va dàm bào eh'
vièc rùt ra dugc càc nhàn xét dàng tin cày.
Thuc hièn còng vièc này nguòi viét dà theo dói hai con cùa chinh mình:
Chàu Bùi Lan Anh - smh ngày 9/12/1975.
Chàu Bùi Thg Thach Làm - sinh ngày 1/8/1989.
Nhùng so liéu cùa chàu Thach Làm dugc dem dói chiéu vói chàu Lai
Anh. Rat may man chàu thù nhàt là gài va chàu thù hai lai là trai. Càch nghiè;
cùu này dugc goi là nghièn cùu (theo chiéu) doc.
Tuy nhièn, su quan sàt ày chi co già tri khi dugc dem dói chiéu mot càc:

khàch quan hon tue là dugc dói chiéu so sành trèn mot dien ròng hon vói nhié^
dói tugng hon. Muón vay chùng tòi dà phài co mot su kièm tra trèn nhiéu de
tugng mai khàc nhau. Càch nghièn cùu này dugc ggi là nghièn cùu theo chié
ngang. Chùng tòi dà su dung tu liéu va so liéu cùa Uy ban Bào ve Bà me Tr
em Tmng uong va Vièn Nghièn cùu Tré em tnióc mòi hoc, cu thè là ó mòi nàr
tuoi so lugng càc chàu dugc nghièn cùu là 30 em va càch nhau 3 thàng mgt.
Càc tu liéu này do càc càn bò trong nhóm nghièn cùu ngòn ngù cu
phóng nghièn cùu nuòi day tré thuòc Uy ban Bào ve Bà me Tré em Tmng uon
do Luu Thi Lan làm chù nhièm de tài :
1. ChéThuy Nhu

5. Nguyén Thanh Bmh

2. Le Thi Due

6. Nguvén Mv Lòc

3. Phùng Thi Tuòng

7. Nguyén Thi Thao

4. Mai Ngoc Lièn

8. Luu Thi Lan

Tién hành quan sàt va ghi chép tai càc nhà tré sau day :
- Nhà tre Kim Lièn, quan Dóng Da.


- Nhà tré Hoa Hong, quàn Dóng Da.

- Nhà tré Xi nghièp Dugc phàm II, quàn Hai bà Trung.
- Nhà tré Khu Tap thè truòng Dai hoc Tòng hgp, quàn Hai Bà
Trung.
- Nhà tré 20/10, quan Hoàn Kiém.
- Nhà tré 147 Nguyén Thài Hoc, quàn Ba Dình.
- Nhà tré so 4 Hoàng Diéu, quan Ba Dình.
- Nhà tré Nguyén Biéu, quan Ba Dình.
Càc nhà tré này góm nhiéu loai co qui mò lón nhó va tùih chat cùng
khàc nhau. Nhà tré co quan, xì nghièp, nhà tré duòng phó. nhà tré khu tap thè
truòng hoc a bón quàn nói thành Ha Nói. Ngoài ra con co mot so chàu dugc
theo dói a già dình. Nhùng chàu này khòng di nhà tré.
Tu liéu ngòn ngù tré em lùa mòi tu 4 - 6 tuoi do càc càn bò nhóm nghièn
cùu ngón ngù tré em Vièn Nghièn cùu Tré em tmóc mòi hoc ghi chép góm co
càc dóng chi :( va cùng do Luu Thi Lan làm chù nhièm de tài )
1. Nguyén Thu Lan.
2. Hoàng Thu Huong.
3. Nguyén Sinh Thào.
4. Luu Thi Lan.
va mot so còng tàc vièn là càn bò cùa Vièn co con trong dò tuoi de tài dang
nghièn cùu.
Càc tu liéu này dugc quan sàt ghi chép trirc tiép tai mot so tmòng màu
giào sau day :
- Truòng màu giào Viét - Bun, quàn Hai Bà Tiung.
- TnJÒng màu giào Sao Mai, quàn Hai Bà Trung.
- Tmòng màu giào 20/10. quàn Hoàn Kièm.
- Truòng màu giào 1/6, quàn Ba Dình.
- Tmòng màu giào so 1, khu An Dirong, quàn Ba Dình.


- Tmòng màu giào Hoa Sen, quàn Ba Dình.

Sau day là danh sàch mot so tré ma chùng tòi dà tièn hành nghìén cùu (e
day mòi lùa thàng chùng tòi ghi 3 chàu thuc té so lugng chàu dugc nghièn cui
con lón hon).
1. Nguyén Tièn Minh - 13 thàng.
2. Chu Thanh Hàng - 13 thàng.
3. Vù Dùng - 13 thàng.
4. Nguyén Vàn Trình - 15 thàng.
5- Pham Hong Due - 15 thàng.
6. Nguvén Thanh Vàn - 15 thàng.
7. Vù Thanh Huong - 18 thàng.
8. Pham Quynh Bich Thuy - 18 thàng.
9. Tiét Thi Thanh Huong - 18 thàng.
10. Nguyén Toàn - 21 thàng.
11. Pham Quynh Chàu - 21 thàng.
12. Nguyén Kim Thanh - 21 thàng.
13. Nguyén Thuy Dung -24 thàng.
14. Pham Thanh Tùng - 24 thàng.
15. Nguyén Thuy Ha - 24 thàng.
16. Le Ngoc Mùih - 27 thàng.
17. Pham Bach Duong - 27 thàng.
18. Nguyén Lan Anh - 27 thàng.
19. Nguyén Huyén Nga - 30 thàng.
20. Pham Huy Thàng - 30 thàng.
21. Nguyén Thuy Trang - 30 thàng.
22. Nguyén Anh Tuàn - 33 thàng.
23. Le Quynh Hoa - 33 thàng.
24. Tran Dan Thanh - 33 thàng.

7

1<

5. Le Thu Hièn - 36 thàng.

26. Tran Mai Trang - 36 thàng.
27. Nguyén Thài Bình - 36 thàng.
28. Dò Thu Hàng - 42 thàng.
29- Pham Thanh Vàn - 42 thàng.
30. Le Thuy Xuàn - 42 thàng.
31. Nguyén Hong Nhung - 48 thàng.
32. Tmong Thu Trang - 48 thàng.
33. Dò Duy Hoàng - 48 thàng.
34. Nguyén Quóc Viét - 51 thàng.
35. Nguyén Mai Lan - 51 thàng.
36. Truòng Thuy Linh - 51 thàng.
37. Luong Hong Hanh - 54 thàng.
38. Dò Xuàn Hong - 54 thàng.
39. Nguyén Mmh Tién - 54 thàng.
40. Trinh Vàn Trang - 57 thàng.
41. Vù Hoàng - 57 thàng.
42. Nguyén Hong Nhung - 57 thàng.
43. Pham Già Tmng - 60 thàng.
44. Nguyén Ngoc Phuong - 60 thàng
45. Trinh Phan Tuàn - 60 thàng.
46. Luong Anh Vù - 61 thàng.
47. Nguyén Thu Phuong - 61 thàng.
48. Nguyén Tùng Anh - 61 thàng.
49. Nguyén Nhu Nam - 64 thàng.
50. Nguyén Tuàn Anh - 64 thàng.

51. Nguyén Tùng Anh - 64 thàng.
52. Pham Thu Hién - 66 thàng.


53. Le Khành Vàn - 66 thàng.
54. Nguyén Due Anh - 66 thàng.
55. Nguyén Quang Anh - 69 thàng.
56. Dò Duy Thinh - 69 thàng.
57.- Pham Ngoc Thài - 69 thàng.
58. Giang Tmng Kién - 72 thàng.
59. Nguyén Trong Dùng - 72 thàng.
60. Nguyén Hùu Anh - 72 thàng.
61. Bùi Lan Anh - 1 thàng dén 72 thàng.
62. Bùi Tho Thach Làm - 1 thàng dén 72 thàng.

2.2. Luàn àn su dung phuong phàp nghièn cùu lièn ngành.
Ngón ngù va W duy quan hevói nhau rat chat che, chùng tao thành mot
thè thóng nhàt khòng thè tàch ròi. Nghièn cùu ngòn ngù gàn lién vói nghièn
cùu tu duy. Mòi mot su kién ngòn ngù dugc giai thich bai su phàt trièn tàm
sinh ly cùa tré. ó mot lùa tuoi nào dò, tré chi phàt àm dugc càc àm nhàt dinh:
[m], [b], [d] ma chua thè phàt àm dugc àm [w] vi ly do sinh ly tré chua thè uón
trón mòi.
Ve tu vung : Tré duói ba mòi dùng càc tu ma nghia cùa no co tình chat
khài quàt : quàn ào, bành keo, don dep... chua dùng voi nghia ma nò biéu thi là
vi khà nàng khài quàt cùa tré con co nhùng han che nhàt dinh. Mat khàc chùng
tòi cùng quan tàm dén su phàt trién ngòn ngù cùa tré gàn lién vói xà hòi.
Nhùng tré song trong diéu kién giào due khàc nhau, mòi tmòng khàc
nhau co nhùng vón tu khàc nhau. Vi vay luan àn này chù yéu nghièn cùu ngòn
ngù trong mói tuong quan vói càc bò món khoa hoc khàc nhu : Tàm ly hoc va
xà hói hoc, do dò phuong phàp ma nguòi viét di theo phàn nào mang tình chài

lién ngành.


Trong khi nghièn cim de co duoc nhùng nhàn xét khàch quan chùng tò
dà su dung phuong phàp thòng kè. Chùng tòi dà tinh theo ty le ^6 khi de cà[:
dén tùng mat cùa vàn de. Theo phuong phàp này, W lièu thòng kè càn phài dai
dugc mot so lugng dàng tin cày thi nhùng ty le % kia mai co già tri.
Chùng tòi dà khào sàt tòng so càu nói cùa càc chàu lùa tuoi tu 1- 3 1^
14.506 càu va a lùa tuoi tu 4- 6 tuoi là 84.232 càu.

3. Bó Clic cùa luan àn.

Do muc dfch va nhièm vu cùa luàn àn nhu dà trình bay ó trèn, nèn cai
trùc luan àn cua chùng tòi dugc trình bay thành 3 chuong ngoài phàn mo dai
va két luan. Nhùng y kién de nghi cùa nguòi viét ve vàn de giào due ngòn ngC
cùa tré dugc trình bay xen kè trong càc chuong trén. Cu thè luàn àn góm co :
Chuong 1 : Dan luan ve ngòn ngù tré em.
Chuong 2 : Nhùng dac diém phàt trién ve ngù àm va tu vung trong
ngòn ngù tré em Viet Nam.

Chuong 3 : Nhùng buóc phàt trién ve ngù phàp trong ngòn ngù
tré em Viét Nam.


Phàn nói dung

chuong 1

Din

1.1.

luàn : M o t so vàn d e ve n g ò n n g ù tré e m .

Mot so khài niém ve ngòn ngù tré em.

Theo càch hiéu thòng thuòng, tré em dugc sinh ra va lón lén trong xà hòi
loài nguòi. Hàng ngày tré dugc nghe tiéng nói cùa nhùng nguòi xung quanh nói
chuyén, trao dòi vói nhau va vói tré. Dan dàn tré hièu dugc tiéng nói va biét
nói.
Qua trình hoc nói cùa tré dugc dièn ra cùng voi su hoàn thièn dàn cùa su
phàt trién sinh ly va tàm ly tré. Tré càng lón thi nhu càu hiéu biét ve thè giai
xung quanh càng tàng, nhu càu trao dói cùa tré vói moi nguòi càng nhiéu.
Chinh nhùng nhu càu ày dòi hòi tré phài tiép thu nàm bàt va su dung lòi nói (
ngón ngù ) nhu mot phuong tién giao tiép quan trong. Qua trình hoc nói cùa tré
cùng chình là qua trình hình thành va phàt trièn khà nàng ngòn ngù cùa tré. Va
ngòn ngù tré em là tat cà nhùng tu, nhiing càu nói ma tré o càc lùa tuoi dùng de
giao tiép vói moi nguòi.
Trong ngòn ngù tré em co mot so khài niém ma chùng tòi thay càn thiét
phài làm sàng tó ó luàn àn này.
/. Giai doan tién ngòn ngù.
2. Giai doan ngòn ngù.
3. Tu co tình chat thii dóng.


4. Tu co tinh chat chu dòng.
•

^

5. Am bap be.
6. Ani bap be co nghia.
7. Giao tiép.
1.1.1. Giai doan tién ngón

ngù

Giai doan tién ngòn ngù thuòng dugc hièu là giai doan tmóc khi dùa tré
dùng càc ky hièu ngòn ngù de giao tiép. ó giai doan này, phuong tièn giao tiép
cùa tré chù yéu là cu chi, net mat, hành dòng cùa tay hoac thàn thè tré, càc
hoat dòng phàt àm, càc àm bap be cùa dùa tré.

1.1.2. Giai doan ngón ngù.
Là giai doan tré bàt dàu biét dùng càc ky hièu ngòn ngù de giao tiép.
Giai doan nàv ó tré bàt dàu xuàt hièn càc tu dàu tién, càu dàu tién. Chùng duoc
tré su dung vào muc dfch giao tiép. Dàn dàn ngòn ngù cùa tré dugc hình thành
va phàt trién phong phù lén.

/. 1.3. Tu co tình chat thu dòng.
Dò là càc tu biéu thi càc su vat, hành dòng...tré hiéu dugc khi ta nói :
- Chi cho co (bàc, chù...j cài...
hoac thuc hièn dugc yéu càu cùa co.
- Gio tay lén.
- Bé cuòi di nào.
- Nhàm mat vào.
- Chào me di nào.
nhung tré chua tu nói lén dugc càc tu dò.

1.1.4. Tu co tình chat chù dóng.

12


Là nhùng tir ngù ma tre co the tu y nói ra. Mòi tu déu là nhùng tfn hiéu
co tinh chat hai mat :
- Biéu hièn : àm thanh.
- Dugc biéu hién : nghia cùa tu.

1.1.5. Am bap be.
Mot so nguòi cho ràng tiéng àm bap be là nhùng tó hgp àm tiét
(Lennoberg - 1967), nguòi khàc lai cho dò là nhùng àm "man nguyén" va phàn
biét chùng vói nhùng "tiéng kéu khòng man nguyén" (Lewis - 1967).
Chùng tòi dóng y vói tàc già Nguyén Huy Càn cho ràng tiéng bap be dò
là nhùng cau tao àm tiét thuàn tièn dói vói bò mày phàt àm, dugc càh tao mot
càch tu nhièn tnióc càc kich thich tmc tiép nhàm biéu hién nhu càu giao tiép
cùa tré. Tiéng bap be cùa tré em Viét Nam xuàt hién khoàng tu 9 thàng tuoi.

1.1.6. Am bap be co nghia.
Dò là càc àm bàp be trong mot hoàn cành nhàt dinh, chùng biéu hién
mot y nghia nào dò.
[màm màm màm]

dòi àn.

[day day day]

bé chi sàch roi

13

1.1.7. Giao tiép.
Theo A.A.Leontev- 1974, giao tiép là qua trình xàc lap va duy tri hoat
dòng trao dòi truc tiép hay giàn tiép va co tình muc dich thòng qua mot phuong
tién nào do giùa nhùng nguòi co lién quan voi nhau ve mat tàm ly.

1.2. Nhùng diém gióng nhau va khàc nhau cùa ngòn ngù tré em
trong dói chiéu vói nhùng khài niém co bàn cùa ngòn ngù
nói chung.

De co thè giao tiép dugc vói moi nguòi trong xà hòi ma tmóc hét là vói
nhùng nguòi thàn trong già dình, tré phài tùng buóc hoc nàm phuong dièn ngù
àm, hình thành va phàt trién vón tu, nàm bàt càc qui tàc ngù phàp cùa ngòn ngù
( tiéng me de ) ma moi thành vièn trong xà hòi dang su dung làm phuong tién
giao tiép vói nhau.
Nhu vay là ngòn ngù cùa tré cùng chình là càc àm, càc tu, càc loai càu
nói ma tré tiép thu dugc tu he thóng ngòn ngù chung, thóng qua lòi nói cùa moi
nguòi trong xà hòi dén vói tré, dugc tré o càc lùa tuoi su dung de giao tiép vói
moi nguòi xung quanh. Song, so vói ngòn ngù chung thi ngòn ngù cùa tré con
thò so va don giàn, nhung lai mang nhùng net rat néng cùa tré ma ta khòng tìm
thày trong ngòn ngù cùa nguòi lón. Chàng han, khi nhat rau vói me, me bào
nhat bò nhùng cài là già này di. Bé chi vào nhùng cài là non ò nggn rau hòi :
"Thè cài là tré day à me".
hoac khi thay qua tao rgi vào khe cùa bé nói :" Nò di vào day rói, qua tao to
làm."
Tu I - 6 tuoi là thòi ky ma tré dang hình thành va phàt trièn ngòn ngù vói
càc buóc phàt trién khàc nhau trén càc mat ngù àm, or vamg va ngù phàp. Do
dò viéc tri giàc àm thanh cùa tu, phàt àm càc tu cùa tré, dugc phàt trién va hoàn
chinh dàn theo su phàt trièn khà nàng nhàn thùc cùa tré ve càc su vàt, hièn

14


tugng ma tu ngù biéu thi va su hoàn thièn cua bo mày phàt am. Chàng han tre a
lùa tuoi nào dò chi co thè phàt àm dugc mot so àm này ma chua thè phàt àm
dugc nhùng àm khàc. Mat khàc, ò mòi lùa mói tré co dugc mot so lugng tu
nhàt dinh. So lugng ni cùa tré dugc tàng lén theo thàng mòi, nàm tuoi cùa tré.
Song so vói nguòi lón thi vón tu cùa tré con it hon rat nhiéu. Vièc hièu nghia
càc tu cùa tré con rat han che : Phàn lòn tré mói chi hiéu dugc càc tu ma nghia
cùa nò biéu thi nhùng su vàt, hành dòng cu thè, nhùng dac dièm, tinh chat cùa
nhùng su vàt, hién tugng co thè càm nhàn dugc bang càc giàc quan. Con dói
vói càc tu co tinh chat trùii tugng, co tinh khài quàt cao, hoac biéu thi su vàt
mot càch tòng thè, hav biéu thi nhùng khài niém thi tré hièu duoc rat it hoac là
chua hiéu gì. Tuy nhièn tré vàn su dung nhùng tu dò mot càch mày móc theo
vàn canh hoac tuong tu nhu vàn cành ma nguòi lón dùng de giao tiép vói tre.
Ve ngù phàp : Càc càu nói trong ngòn ngù cùa tré phàn lón là càc càu
don. Càu phùc hgp dugc tàng dàn theo lùa mòi cùa tré nhung chù yéu vàn là
càu phùc hgp dàng lap (góm nhiéu càu don nói tiép nhau). Ngoài ra khi muón
dièn dat mot su vièc, hién tugng co lién quan dén nhau tré mòi chi nèu dugc
càc su vàt, su vièc rói dem dat canh nhau ma chua biét dùng càc tu biéu thi
mói quan he dò :
Mòi bó àn com dói bung.

( khòng thi ).
Minh - 33 thàng.

Lue này thàng ày nò dùt chàn con.

( làm ).

Quàn - 33 thàng.
Due Minh xuòng nuóc qua bóng.

( làm roi ).

Tuàn Anh - 27 thàng.
co khi càu nói cùa tre rat lòn xòn, tre khòng sàp xép dugc càc tu de dién dat
diéu tré muón nói.
Chù bé em khòi ngà thàng Hoàng khói bé khói cho nò nga.
Hoàng - 30 thàng.


Vi vày, ngòn ngù tré em càn phài dugc nghièn cùu de co bièn phàp giùp
cho tré phàt trién tiép càn dàn dén he thòng ngòn ngù chung mot càch tòt nhàt,
de tré co thè su dung dugc ngòn ngù theo dùng chùc nàng cùa nò. Ngòn ngù là
phuong tién giao tiép quan trong nhàt cùa con nguòi trong xà hòi va ngòn ngù
là còng cu de thè hién va phàt trièn tu duy.

1.3. Ve qua trình hình thành va phàt trièn ngòn ngù cùa tré.

1.3.1.

Tré em mai sinh ra chua thè nói dugc ngay. De co thè nói dugc

tré phài tiép thu hoc nàm tiéng me de, hình thành va phàt trién khà nàng ngòn
ngù. Su hình thành va phàt trièn khà nàng ngòn ngù cùa tré dugc càc nhà
nghièn cùu xem xét, nhìn nhàn tu nhiéu góc dò khàc nhau.
Theo Bates, Nguyén Huy Càn :" Su phàt trién ngòn ngù cùa dùa tré di tu
thap dén cao va co su kè thùa làn nhau giùa càc giai doan."
( Bates- 1976, Nguyén Huy Càn- 1990)

Nguyén Huy Can cho ràng :"Có thè tìm thày nguón góc cùa su phàt trién
ngòn ngù ò càc giai doan tmóc."
Tàc già Kak-Hamodich cho ràng :" Su phàt trién ngòn ngù dièn ra theo
tùng thòi ky rièng bièt va phù hgp voi càc giai doan nhàt dinh cùa lùa mói."
Theo J.Lendez; A.M.Shaknazovich thi "su phàt trién ngòn ngù a dùa tré
khòng phài là su mó ròng càc càu trùc bàm sinh, là cài tuong ùng voi ngù phàp
phó quàt cùa N.Chomsky. Vièc hoc nàm ngón ngù ò dùa tré cùng khòng phài
là hành vi hoc tap co tinh mày móc theo so do S - R ( kich thich phàn ùng ) cùa
truòng phài tao smh, thuc chat là dem dóng nhàt chuong trình cùa mày tinh vói
hoat dòng phùc tap là lòi nói cùa con nguòi." (A.M.Shaknazovich; J.Lender,
1978).
Leontev cho ràng :" Su phàt trién cùa lòi nói (ngòn ngù) cùa tré em tmóc
hét là su phàt trién cua phuong thùc giao tiép."

16


Con L.S.Vvgotskv cho ràng :" Bàn chat su phàt trièn cùa ngòn ngù nhàm
muc dich giao tiép va nhàn thùc va tàt nhièn su phàt tnèn ngòn ngù cùa dùa tre
khóng chi thuàn my dira trén su phàt trièn cùa khà nàng nhàn thùc cùa dùa tré."
Chùng tòi dóng v vói quan dièm cùa càc tàc già nói trén ve su hình thành
va phàt trién khà nàng ngòn ngù cùa tré nhìn tu nhiéu góc dò.
Càc quan diém này sé là co so ly thuyét cho chùng tòi khi di vào nghièn
cùu càc buóc phàt trién ngón ngù tré em tu 1- 6 mòi.

1.3.2. Mot so càc nhà nghièn cùu ngòn ngù tré em khàc cho ràng trong
qua trình phàt trièn cùa khà nàng ngòn ngù, khà nàng bàt chuóc cùa tré chiém
vi tri quan trong trong vièc hoc nàm tiéng me de. Chùng tòi khòng hoàn toàn
thóng nhàt vói y kién này. Theo su quan sàt va trèn tu liéu thuc té cua mình,
chùng tòi thay ràng trong qua trình hình thành va phàt trièn khà nàng ngón ngù

cùa tré, tré khóng chi bàt chuóc.lap lai hoàn toàn nhùng gì tré tiép nhàn dugc ó
nguòi lón ma co su chuyén dòi de tra thành cùa tré. Do dò dà tao nèn nhùng
net rat rièng biét, dòc dào trong ngòn ngù tré em. ( chùng tòi se phàn tich ky
vàn de này ó càc chuong sau. )
Vièc tré bàt chuóc nguòi lòn phàt àm càc tu va lap lai chùng mot càch
hoàn toàn a nhùng lùa thàng tu 12 -17 thàng, 18 thàng là rat càn thiét. Bàt
chuóc phàt àm nhu vày sé làm cho bò mày càu àm cùa tré co diéu kién phàt
trièn tòt hon, dóng thòi sé thùc day nhanh qua trình hình thành càc tu chù dòng
ò tré. Tré bàt chuóc ngòn ngù cùa nguòi lòn là de dat tói mot cài gì dò cho su
phàt trièn khà nàng ngòn ngù cùa tré. Chùng tòi dóng y vói y kién cùa càc tàc
già cho ràng : Khà nàng bàt chuóc cùa tré chi là càc véu tó thùc dàv trong vièc
hoc nàm ngòn ngù cùa tré. Con yéu tó tmng tàm cùa vièc hoc nàm ngòn ngù
cùa tré là khà nàng tòng hgp hoà, thao tàc tòng hgp hoà.
Diéu này dugc thè hién rat rò trong qua trình nàm bàt càc tu cua tre. De
nàm bàt mot tu nào dò, chàng han nhu tu "ào", lue dàu tre tri giàc su vàt. nàm

.\..

17

i -, '^l^'^_^^i ^


bàt càc dà'u hiéu bé ngoài cùa nò nhu hình dàng chung, c6.c bó phàn de nhàn
biét. Sau dò hình thành a tre nhùng hiéu biét chung ve su vàt va phàt trién khài
niém. Tré dà co nhùng hièu bièt day dù hon ve cài ào nhu : cài ào co thè co
hình dàng nhu thè này, ào co tay ào, co cùc ào, co ào... va chùc nàng su dung
cùa nò :ào de màc, cùc ào de cài cho ào khòi bi mot. Tré nàm dugc nghia cùa
tu, xàc dinh dugc mói quan he giùa ky hiéu va su vàt. Su hièu bièt cùa tré ve su
vàt, hièn tugng càng day dù bao nhiéu thi tré hiéu nghia cùa tu biéu thi su vat

dò càng sàu sàc va co tình khài quàt bay nhiéu.

1.3.3.

Ve cac yéu tòtdc dóng dén su'phat trién ngòn ngù cua tré.

Su phàt trièn khà nàng ngòn ngù cùa tré chiù ành huòng tàc dòng cùa càc
véu tó sau :

1.3.3.1.

Yéu tò co tinh vàt chat nhu : Su phàt trién cùa thàn kinh sinh

ly, su hoàn thièn cùa bò mày phàt àm , tai nghe.
Càc yéu tó vat chat này co tàc dòng ành huòng truc tiép dén qua trình
hình thành va phàt trièn khà nàng ngòn ngù cùa tré. Diéu này dugc thè hién rò
ò trong chinh bàn thàn qua trình phàt trièn ngòn ngù cùa tré. Mot diéu ma ai
cùng co thè nhàn thày dugc dò là tré em mai sinh ra chua thè nói dugc ngay
màc dù tu nhùng ngày dàu tièn bé dà dugc song trong mòi tmòng ngòn ngù,
dugc tiép xùc vói tiéng nói yéu thuòng cùa nguòi me va nhùng nguòi thàn trong
già dình. Dan dàn theo nàm thàng, nào bò cùa tré dugc phàt trièn va hoàn thièn
dàn de thuc hién chùc nàng là tmng tàm diéu khièn moi hoat dóng cùa co thè.
Càc co quan khàc cùa ca thè co lièn quan dèh hoat dóng nói nàng nhu : bò màv
phàt àm, tai nghe kliòng bi khuyét tàt bàm smh. Dò là diéu kién vàt chat thuàn
Igi de tre tiép thu, hình thành va phàt trièn khà nàng ngòn ngù. Nèu mot trong
nhùng véu tó vàt chat này bi khuyét tàt hoac khòng binh [huòng xAwi : tre bi

18

diéc bàm sinh... thi tré cùng khòng thè nói dugc. Diéc bàm smh dàn dén càm.
Tai tré nèu bi nghénh ngàng cùng ành huòng dén qua trình tiép thu ngon ngù
dói vói tré nhàt là ò lùa mòi àu tha này. Luòi bi ngàn cùng làm cho tré nói
nggng. Nào bi tòn thuòng nèu ò vùng tiéng nói, co thè dàn dén bènh thàt
ngon...
1.3.3.2. Su hình thành va phàt tnèn khà nàng ngòn ngù cùa tré con phu
thuòc vào yéu tó thù hai, dò là su phàt trièn ve khà nàng nhàn thùc cùa tré.
Nhu moi nguòi déu bièt. ngòn ngù là mot phuong tién dùng de nhàn thùc
va hiéu biét làn nhau. Tu y nghia này, ngòn ngù gàn lién vói moi qua trình sinh
ly cùa con nguòi, dac bièt là vói tu duy.
Nhàn thùc cùa tré dugc phàt tnèn tu nhàn thùc càm tinh dén nhàn thùc ly
tình. Su phàt trièn khà nàng ngòn ngù cùa tré phu thuòc rat nhiéu vào qua trình
phàt trién này.
Nhàn thùc cùa tré ban dàu là nhàn thùc càm tinh. Thòng qua càc càm
giàc, tri giàc tré hièu bièt nhùng thuòc tinh bé ngoài cùa su vàt, hièn tugng.
Cùng vói vièc nghe va hiéu lòi nói dàn dàn ò tré hình thành nhùng tu dàu tién.
So lugng tu cùa tré dugc tàng dàn theo su nhàn thùc cùa tré ve thè giói xung
quanh. Mat khàc, khi tré nghe va hièu dugc ngòn ngù cùa nguòi lòn, hình
thành dugc mot so tu. bièt su dung ngòn ngù làm phuong tièn de nhàn thùc thè
giói xung quanh thi khà nàng nhàn thùc cùa tré lai phàt trién cao hon tmóc.
Giò day tré co thè nói tèn càc màu sàc, hình thành càc biéu tugng mai ve càc
dàc diém, tinh chat cùa vàt, làm quen vói càc khài niém ve khòng gian va thòi
gian, làng nghe va phàn biét càc àm thanh cùa ngòn ngù.
Cùng vói su hièu bièt này tré tiép nhàn va hình thành dugc trong vón tir
cùa mình càc tu loai khàc nhau. Càu nói cua tre dugc nói dai. Nhò co ngòn ngù
tre lai co thè tìm hiéu nhàn biét su vàt vói nhùng mói Hèn he co tnih qui luàt

9

giùa càc su vàt va hièn tuong, biét so sành, tòng hop, phàn tfch de hình thành
nhùng khài niém so dàng ban dàu, niiung suy doàn don gian.
Ngòn ngù va tu duy co quan he vói nhau rat chat che, chùng tao thành
mot thè thóng nhàt, khòng thè tàch ròi va nhu nhàn xét cùa mot tàc già :"Mót
su ro ràng trong ngòn ngù là kèt qua cùa mot su tu duy rò ràng. Mot y nghi rò
ràng nhàì thièt phài co mot hình thùc biéu hién rò ràng."
Nhu vay là su phàt trièn khà nàng nhàn thùc cùa tré dà ành huong tàc
dòng dén vièc hình thành va phàt trién khà nàng ngòn ngù cùa tré. Va khà nàng
ngòn ngù cùa tré dugc phàt trién lai là phuong tièn tòt cho kha nàng nhàn thùc
cùa tré dugc phàt trién cao hon.

1.3.3.3. Yéu tò thù ba tàc dòng dén su phàt trièn ngón ngù cùa tré là :
Su giao tiép cùa tré vói nguòi lón va hoat dòng tìm hièu cùa tré vói thè giói
xung quanh.
Nhu moi nguòi déu bièt. ngòn ngù khòng phài là bàm sinh. De hình
thành va phàt trién ngòn ngù tré em phài dugc song trong xà hòi loài nguòi.
Hàng ngày tré can dugc nghe àm thanh ngòn ngù tiéng me de cùa mình thi dàn
dàn mai co thè hình thành va phàt trièn khà nàng ngòn ngù. Chùng ta dà dugc
nghe càu chuyén ve em bé àn Dò lac trong rùng bi chó sói bàt ve nuòi. Khi
dugc moi nguòi tìm thày thi em bé hàu nhu khòng bièt nói ma chi biét kéu
nhùng tiéng kéu cùa thù rùng. Nhu vày là tré càng nhò lai càng càn co su giao
tiép ngòn ngù cùa nhùng nguòi xung quanh de giùp tré som chuyén tu giai
doan tién ngòn ngù sang giai doan ngòn ngù. Dói vói tré su giao tiép cùa tré
vói nhùng nguòi xung quanh khòng chi co tàc dóng rat lòn ò giai doan dàu ma
trong suót qua trình phàt trién, ò càc buóc phàt trièn tiép theo, lue nào ngòn
ngù cua nhùng nguòi xung quanh cùng co vai trò quan trong trong vièc thùc
day hoàc kim hàm su phàt tnèn ngon ngù cua tre. Nèu tré dugc song giùa
nhùng nguòi co trình dò ngòn ngù tòt, thi khà nàng ngòn ngù cùa tré dugc phàt

20

trièn tòt hon : tré se hoc dugc càch phàt àm chuàn. càch nói co tình càm. mó
ròng tàng thèm vón tu. Bièt su dung nhiéu tu ngù hay, co hình anh dep vào
trong càu nói... Ngugc lai, sé co nhùng hàu qua khòng tòt cho su phàt trièn
ngòn ngù cùa tré nèu tré phài song trong mòi truòng ngòn ngù ma nguòi lón
nói mot càch tuy tièn, gap dàu nói dò khòng suy nghi.
Mat khàc, trong qua trình hình thành va phàt trién khà nàng ngòn ngù
cùa tré thi su hoat dòng cùa tré vói càc dói tugng cùa thè giói khàch quan cùng
là mot yéu tó tàc dòng vò cùng quan trong. Bòi vi ò lùa tuoi nhò, tré tiép thu
nhùng tu ngù gàn lién vói càc su vàt. do vàt cuthè. Tu ngù là tèn goi cùa càc sir
vat, hién tugng. Tu ngù va hình ành càc su vàt dugc cùng mot lue di vào trong
tri nào cùa tré. Tré nhàn thùc càc su vàt, hièn tugng va càc dac diém, tinh chat
cùa chùng thòng qua càc càm giàc, tri giàc. Tré tiép nhàn dugc càc àn tuong,
bièu tuong, khài niém nhò vào tri giàc va càm giàc. Ngòn ngù cùa tré duoc
phàt trièn dua trèn co so cùa càc àn tugng va bièu tugng này. Nèh ta tàch tré ra
khòi thè giói cùa càc su vàt, hièn tuong ò tré sé khòng co nhiìng àn tuong, bièu
tugng ve càc su vat, hién tugng ngoài thè giói khàch quan. Do dò ngòn ngù cùa
tré khòng thè phàt trièn dugc. Ngugc lai nèu tré càng dugc tiép xùc nhiéu vói
càc dò vàt, hién tuong trong xà hòi va thièn nhièn, nhàt là tré duoc hoat dòng
voi chùng thi nhan thùc cùa tré ve thè giói xung quanh sé phong phù hon rà't
nhiéu, vói càc biéu tugng, àn tugng da dang ve thè giói do vàt. Diéu dò se làm
cho ngòn ngù cùa tré phàt trièn khòng chi ve so lugng ma nghia cùa tu cùng
dugc tré hièu mot càch day dù hon.
Hoat dòng tìm hièu càc su vàt là nhu càu trong dòi song cùa tré nhó.
Chinh nhu càu ày giùp tré luòn luòn tìm tòi thàc màc de hièu bièt ngày eàng
nhiéu hon ve càc su vàt, hién tugng va càc mói quan he cùa chùng. Tré su dung
ngòn ngù tich ciré hon. do dò khà nàng ngòn ngù cùa tre dugc phàt tnèn hon.

1.4.

Mot so huòng nghièn cùu ve ngòn ngù tré em.


Vièc nghièn cùu ngòn ngù tré em tu sa sinh cho dén khi vào truòng tièu
hoc tu tmóc dèh nay dà dugc tièn hành vói nhiéu huòng khàc nhau.

1.4.1.

Huong thuàn tuy ngón ngù hoc.

Nghièn cùu ngòn ngù tré em theo huòng thuàn tuy ngòn ngù hoc là su
mièu tà thuàn my ngòn ngù trình tu xuàt hién nhùng hién tugng ngòn ngù
trong lòi nói cùa tré. Theo A.A.Leontev huòng nghièn cùu này co khà nàng
cung cap cho chùng ta nhùng thòng tin dàng tm cày ve su phàt trièn ve lugng
cùa càc yéu tó ngòn ngù nhu mòi quan he qua lai giùa hièn thuc va tinh quy
dinh noi tai cùa càc giai doan kè tiép nhau trong su phàt trièn khà nàng ngòn
ngù, tue là nhùng yéu tó dinh tình thi huong này khòng thè cho chùng ta thày
rò dugc.
Con M.Jakobson cho ràng huòng nghièn cùu chi co thè chi ra càc lièn
quan hién tugng hoc ma khòng thè chi ra he thòng ày dugc tao sinh nhu thè
nào bòi càc qua trình thàn kinh sinh ly va nào tao sinh ra ngòn ngù nhu thè nào
(n). Theo M.Jakobson thi phép phàn tich ngòn ngù thuàn tuy chi co già tri
trong vièc day hoc va vói khoa m tu hoc.
Theo sinh ly hoc thàn kinh thi su phàt trièn ngón ngù co lièn quan vói su
già tàng càc lièn quan trong vò nào va dàc biét vói su* phàt trién tinh lièn két
càc té bào sao va càc tè bào hat nhò ( càc té bào thàn kinh thuòc loai hai). Két
càu ngòn ngù va su phàt trièn cùa nò dugc xàc nhàn bòi két cau va su phàt trièn
cùa nào.
Nhu vay thi càc phàn tich thuàn tuy ngòn ngù hoc cùng nhu ve thàn kinh

ngòn ngù hoc ve lòi nói cùa tré em sé khòng dua lai nhiéu hièu qua va dàng tin
cày ve thuc chat ngòn ngù tré em.

1.4.2.

Hir&ng nghièn cùu tàm ly - ngòn n^ù hoc.

11


Day là huong quan trong dugc nhiéu nhà nghièn cìm trén thè giói di theo
tu nhùng nàm 70 cùa thè ky này, trong dò truòng phai tàm ly - ngon ngù hoc
Xò Viét dà dat dugc nhùng thành tuu dàng kè.

A.A.Leontev là mot trong

nhùng nguòi co nhiéu dóng góp trong linh virc nghièn cùu này cho ràng " su
phàt trién ngón ngù cùa tré em là su phàt trièn cùa càc phuong thùc giao tiép."
Theo A.A.Leontev giao tiép dugc hièu theo mot góc dò mói, khòng phài nhu
mot quan diém phò bièn coi dò là "su trao dói", "thòng bào" giùa nguòi này vói
nguòi kia hay nhu duói góc dò cùa ly thuyét thòng tm, góc dò cùa diéu khièn
hoc va toàn hoc coi dò là mot qua trình ky ma va giài ma. A.Leontev xem giao
tiép trong mòi quan he tàc dóng qua lai giùa càc thành vièn trong xà hòi, nò là
co che ben trong cùa dòi song xà hòi (II). A.A.Leontev cho ràng mot nhièm \ai
giao tiép nhàt dinh dugc dat ra truóc mot em bé va de co thè giài quyét nhièm
vu giao tiép này dùa tré phài co san mot tap hgp nào dò góm nhùng "phuong
tièn co bàn" ( nhùng don vi thuòc ngù àm, ngù phàp, tu vung ). Theo
A.A.Leontev thi nhùng don vi co m càch là nhùng phuong tién nhu vày là
J^y..

nhùng tu trong ngón ngù cùa nguòi lón va nhùng quy tàc tò chùc chùng thành
nhùng don vi lón : ngù va cu... Song dùa tré chua dù sue de su dung nhùng
phuong tién nhu vày, gióng hét nhu nguòi lòn dùng vi nhùng tra ngai sau day :
1. Trình dò phàt trién tàm ly chung.
2. Trình dò phàt trièn cùa su giao tiép.
nghia là tinh chat cùa nhùng mói quan he qua lai mang tình xà hòi giùa tré vói
nhùng nguòi xung quanh, dac bièt là voi nhùng nguòi lón. Dùa tré tài tao mot
càch chinh xàc (hoàc ft ra là co tài tao chinh xàc diéu ma khòng thè làm ngay
tue khàc ) cài dièn mao àm thanh cùa mot tu va mói lièn he cùa tu dò voi su
vàt. Cà hai màt này déu do xà hòi truc tiép là nhùng nguòi nói tiéng me de
xung quanh cung càp cho dùa tré. Dira vào nhùng cu lièu "chuàn muc" nàv.
dùa tré tao ra cho mình khà nàng ngòn ngù duói àrùr huòng cùa nhu càu giao
tiép ma xà hoi dà de xuàt ra cho nò. Tuy vào nhùng yéu tó thuòc ve tàm ly.

23