Bài giảng tập huấn giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học-lớp 5-Khoa học-phần 1

GIÁO DỤC KỸ NĂNG
SỐNG TRONG MÔN
KHOA HỌC

I. KHẢ NĂNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG TRONG
MÔN KHOA HỌC Ở TIỂU HỌC
Môn khoa học giúp học sinh tìm hiểu các kiến
thức khoa học đơn giản, cơ bản về con người
và sức khoẻ, về tự nhiên, con người với thế
giới tự nhiên, chú trọng đến việc hình thành và
phát triển kỹ năng như quan sát, dự đoán, nêu
thắc mắc, đặt câu hỏi, tìm kiếm thông tin, phân
tích, so sánh để giải đáp thắc mắc... đặc biệt
chú trọng đến kỹ năng vận dụng kiến thức để
ứng xử thích hợp trong cuộc sống.

I. KHẢ NĂNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG TRONG
MÔN KHOA HỌC Ở TIỂU HỌC
Với những đặc điểm về đối tượng và phương pháp
nghiên cứu như vậy môn khoa học ở tiểu học có khả
năng lớn trong giáo dục KNS cho học sinh. Giáo dục
KNS là mục tiêu quan trọng dạy học môn khoa học.
Thực hiện tốt giáo dục KNS trong dạy học môn khoa
học sẽ góp phần chuyển các kiến thức thành thái độ và
hành vi tích cực, phù hợp, giúp học sinh có thể xử trí
có hiệu quả các tình huống thực tế trong cuộc sống,
giúp cho việc học tập môn khoa học có ý nghĩa, mặt
khác giúp các em nắm vững các kiến thức khoa học.

II. MỤC TIÊU GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG TRONG MÔN

KHOA HỌC Ở TIỂU HỌC
Giáo dục KNS trong môn khoa học giúp học sinh:

Hiểu biết về một số KNS cơ bản như: Tự nhận thức về
bản thân, về tự nhiên, xã hội và các giá trị; Giao tiếp và
ứng xử thích hợp trong một số tình huống có liên quan
đến sức khoẻ của bản thân; Tư duy phân tích và bình
luận về các hiện tượng sự vật đơn giản trong tự nhiên,
ra quyết định phù hợp và giải quyết vấn đề hiệu quả,
thích hợp với tình huống; Đặt mục tiêu quản lý thời
gian và cam kết thực hiện.

Vận dụng các kỹ năng trên để ứng phó phù hợp trong
thực tiễn cuộc sống. Cam kết thực hiện những hành vi
tích cực cho bản thân, gia đình và môi trường xung
quanh, tự giác thực hiện các quy tắc vệ sinh, chăm sóc
sức khoẻ của bản thân, gia đình và cộng đồng.

III. NỘI DUNG VÀ ĐỊA CHỈ GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG
TRONG MÔN KHOA HỌC
Trên cơ sở trang bị cho học sinh các kiến thức của
môn học về con người và sức khoẻ, về các hiện
tượng tự nhiên, môn khoa học giúp hình thành và
phát triển các KNS sau:

Kỹ năng nhận thức: Khả năng tự nhận thức về bản thân, xác
định được các điểm mạnh, điểm yếu của bản thân; Nhận
thức được vai trò, vị trí của bản thân trong gia đình, nhà
trường và xã hội; Tự trọng; Suy nghĩ tích cực, tự tin, làm chủ
bản thân để có quyết định, hành vi thích nghi, phù hợp ứng

phó trước tình huống khó khăn trong cuộc sống.

Kỹ năng giao tiếp và hợp tác: Lắng nghe và phản hồi tích
cực; trình bày suy nghĩ của bản thân; Cảm thông chia sẻ; Xử
lý cảm xúc và ứng xử phù hợp trong một tình huống có liên
quan đến sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng;
Cùng nhau hợp tác bảo vệ môi trường xung quanh.

III. NỘI DUNG VÀ ĐỊA CHỈ GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG
TRONG MÔN KHOA HỌC
Trên cơ sở trang bị cho học sinh các kiến thức của
môn học về con người và sức khoẻ, về các hiện
tượng tự nhiên, môn khoa học giúp hình thành và
phát triển các KNS sau:

Kỹ năng tư duy bình luận: Phản ánh và trình bày, bày tỏ ý
kiến của bản thân về các tác nhân của tự nhiên, xã hội có hại
với sức khoẻ; vận dụng những kiến thức khoa học về con
người, về tự nhiên để so sánh, phân tích nhận diện những
dấu hiệu chung và riêng của một số dự vật hiện tuợng đơn
giản trong tự nhiên; Phân tích và phán đoán những tình
huống có nguy cơ với bản thân, tự nhiên; phân tích và phán
đoán những tình huống có nguy cơ với bản thân, tự nhiên.

III. NỘI DUNG VÀ ĐỊA CHỈ GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG
TRONG MÔN KHOA HỌC

Kỹ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề: Khả năng quan sát,
tìm kiếm các thông tin, phân tích và đánh giá các lựa chọn, từ đó
phán đoán các nguy cơ, tư duy sáng tạo để ứng xử thích hợp

trong một số tình huống có liên quan đến sức khoẻ của bản
thân, gia đình và môi trường xung quanh.

Kỹ năng làm chủ bản thân: Khả năng tự phục vụ; đặt mục tiêu;
lập kế hoạch cho bản thân; Đảm nhận trách nhiệm, tự giác thực
hiện các quy tắc vệ sinh, an toàn cho bản thân, gia đình và cộng
đồng, tích cực thời gian bảo vệ môi trường xung quanh, kiểm
soát cảm xúc, ứng phó phù hợp; tự bảo vệ bản thân trước các
tác nhân từ môi trường, tự nhiên.

ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GIÁO DỤC KNS TRONG
MÔN KHOA HỌC LỚP 4
Tên bài học Các KNS cơ bản Các phương
pháp kỹ thuật
dạy học tích
cực có thể sử
dụng
Ghi
chú
Chủ đề: CON NGƯỜI VÀ SỨC KHOẺ
Bài 7. Tại sao
cần phối hợp
nhiều loại
thức ăn
-
Kỹ năng tự nhận thức sự cần thiết
của phối hợp nhiều loại thức ăn.
-
- Bước đầu hình thành kỹ năng tự
phục vụ khi lựa chọn các loại thực

phẩm phù hợp cho bản thân, có lợi
cho sức khoẻ.
Trò chơi,
Thảo luận
Bài 10: Ăn
nhiều rau và
quả chín. Sử
dụng thực
phẩm sạch và
an toàn
-
Kỹ năng tự nhận thức về lợi ích của
các loại rau, quả chín.
-
Kỹ năng nhận diện và lựa chọn thực
phẩm sạch và an toàn.
- Làm việc
nhóm
-
Hỏi - đáp với
chuyên gia
-
Trò chơi.

ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GIÁO DỤC KNS TRONG
MÔN KHOA HỌC LỚP 4
-Kỹ năng tự nhận thức về lợi ích
của rau, quả chín.
- Kỹ năng nhận diện và lựa chọn
thực phẩm sạch và an toàn.

- Kỹ năng giao tiếp hiệu quả:Nói
với những người trong gia đình
hoặc những người khác. Nguyên
nhân và cách phòng bệnh do ăn
thừa chất dinh dưỡng, ứng xử
đúng với bạn và người khác bị
béo phì.
-
K n ng ra quy t nh: thay ỹ ă ế đị đổi
thói quen ăn uống để phòng tránh
bệnh béo phì.
-- kỹ năng kiên định:Thực hiện
chế độ ăn uống, hoạt động thể
lực phù hợp lứa tuổi.
-
Vẽ tranh
- Làm việc
theo cặp
- Đóng vai.
Bài 13:
Phòng bệnh
béo phì

ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GIÁO DỤC KNS TRONG
MÔN KHOA HỌC LỚP 4
-Kỹ năng tự nhận thức: nhận thức về
sự nguy hiểm của bệnh lây qua đường
tiêu hoá (nhận thức về trách nhiệm giữ
vệ sinh phòng bệnh của bản thân)
- Kỹ năng giao tiếp hiệu quả: trao đổi ý

kiến với các thành viên của nhóm, với
gia đình và cộng đồng về các biện pháp
phòng bệnh lây qua đường tiêu hoá.
-
Động não
-
Làm việc
theo cặp
Bài 14:
Phòng
bệnh lây
qua đường
tiêu hoá
Bài 15: Bạn
cảm thấy thế
nào khi bị bệnh
- Kỹ năng tự nhận thức để nhận biết
một số dấu hiệu không bình thường
của cơ thể.
- Kỹ năng tìm kiếm sự giúp đỡ khi có
dấu hiệu bị bệnh
- Quan sát
tranh
- Kể chuyện
- Trò chơi

ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GIÁO DỤC KNS TRONG
MÔN KHOA HỌC LỚP 4
-Kỹ năng tự nhận thức về chế độ
ăn, uống khi bị bệnh thông

thường.
- Kỹ năng xử lý phù hợp khi bị
bệnh
Bài 16: Ăn
uống
Bài 17: phòng
tránh tai nạn
đuối nước
- Kỹ năng phán đoán và phân tích
những tình huống có nguy cơ dẫn tới
đuối nước.
- Kỹ năng cam kết thực hiện các
nguyên tắc an toàn khi bơi hoặc tập
bơi
- Thảo luận
nhóm
- Đóng vai
-
Thực hành
-
Làm việc
theo cặp
-
Thảo luận
nhóm

ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GIÁO DỤC KNS TRONG
MÔN KHOA HỌC LỚP 4
Tên bài học Các KNS cơ bản Các phương
pháp kỹ thuật

dạy học tích
cực có thể sử
dụng
Ghi
chú
Chủ đề: Vật chất và năng lượng
Bài 26:
Nguyên nhân
nước bị ô
nhiễm
-
Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin
về nguyên nhân làm nước bị ô nhiễm.
-
Kỹ năng trình bày thông tin về
nguyên nhân làm nước bị ô nhiễm.
-
Kỹ năng bình luận, đánh giá về các
hành động làm nước bị ô nhiễm
-
Quan sát
và thảo
luận theo
nhóm nhỏ
-
Điều tra
Bài 28: Bảo vệ
nguồn nước
-
- Kỹ năng bình luận đánh giá về sử

dụng và bảo vệ nguồn nước.
-
Kỹ năng trình bày thông tin về việc
sử dụng nguồn nước.
-
Điều tra
-
Vẽ tranh
cổ động

ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GIÁO DỤC KNS TRONG
MÔN KHOA HỌC LỚP 5
- Kỹ năng xác định giá trị bản thân
trong việc tiết kiệm, tránh lãng phí
nước.
-
Kỹ năng đảm nhận trách nhiệm
trong việc tiết kiệm, tránh lãng phí
nước.
-
Kỹ năng bình luận về việc sử
dụng nước
-
Thảo luận
theo nhóm
nhỏ
-
Vẽ tranh cổ
động
Bài 29: Tiết kiệm

nước
Bài 35: Không khí
cần cho sự cháy
Kỹ năng bình luận về cách làm và
các kết quả quan sát.
- Kỹ năng phân tích, phán đoán,
so sánh, đối chiếu.
- Kỹ năng quản lý thời gian trong
quá trình tiến hành thí nghiệm
Thí nghiệm
theo nhóm
nhỏ

ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GIÁO DỤC KNS TRONG
MÔN KHOA HỌC LỚP 4
- Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông
tin về các hành động gây ô nhiễm
không khí
-
Kỹ năng xác định giá trị bản thân
qua đánh giá các hành động liên
quan đến ô nhiễm không khí.
-
Kỹ năng trình bày, tuyên truyền
về việc bảo vệ bầu không khí
trong lành
-
Động não (theo
nhóm)
-

Quan sát theo
nhóm nhỏ
-
Kỹ thuật hỏi, trả
lời
-
Chúng em biết 3
-
Điều tra
Bài 39 – 40:
Không khí bị ô
nhiễm, Bảo về
bầu không khí
trong sạch
Bài 44: Âm thanh
trong cuộc sống
Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông
tin về nguyên nhân, giải pháp
chống tiếng ồn
Thảo luận
theo nhóm
nhỏ