Mét sè bµi tËp vÒ B×nh th«ng nhau

ThiÕt kÕ bµi gi¶ng tham dù chuyªn ®Ị
H×nh häc 9
ThiÕt kÕ bµi gi¶ng tham dù chuyªn ®Ị
Hä vµ tªn: Lª H÷u Trung
§¬n vÞ c«ng t¸c: Trêng THCS Th¹ch Kim - Léc Hµ
H×nh häc 9: Tiết 23:
Liªn hƯ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn d©y.
A. Mc tiêu
- HS nắm được các đònh lí về liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến
dây của một đường tròn.
- HS biết vận dụng các đònh lí trên để so sánh độ dài hai dây, so sánh các
khoảng cách từ tâm đến dây.
- Rèn tính chính chính xác trong suy luận và chứng minh.
B. Chun bò
- GV: Bảng phụ, thước thẳng, com pa.
- HS: Thước thẳng, com pa.
C. Tiến trình dạy - h äc:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc
Hoạt động 1
GV nªu ®Ị bµi tËp b»ng h×nh vÏ: BiÕt OB
= 5, AB = 8, AI = 1. TÝnh OH.
- Phát biểu đònh lí về so sánh đường
kính và dây?
- Thế nào là khoảng cách từ một điểm
đến một đường thẳng?
GV cïng c¶ líp nhËn xÐt, GV cho ®iĨm.
Hoạt động 2
GV ®Ỉt vÊn ®Ị: So s¸nh AB vµ CD?
GV giới thiệu bài mới.
1 . Bài toán: sgk/ 104.
Cho 1 HS đọc đề, yêu cầu HS vẽ hình.

GV ghi điều cần chứng minh lên bảng:
OH
2
+ HB
2
= OK
2
+ KD
2

Bài cũ
C
A B
§¸p sè: OH = 3
D
1. Bài toán:
Gi¶i: ¸p dơng ®Þnh lý
pitago vµo 2 tam gi¸c
vu«ng OHB vµ OKD ta cã:
GV: Lª H÷u Trung THCS Th¹ch
Kim - Léc Hµ
1
R
A
B
O
C
D
H
K

I
O
ThiÕt kÕ bµi gi¶ng tham dù chuyªn ®Ị
H×nh häc 9
? Cã sù liªn hƯ nµo gi÷a VP vµ VT cđa
®iỊu cÇn c/m víi kiÕn thøc ®· häc?
Gỵi ý: ? So s¸nh VP, VT víi R
2
?
HS tại chỗ trình bày, GV ghi bảng.
? Kết luận của bài toán còn đúng
không nếu một dây hoặc hai dây là
đường kính?
GV giíi thiƯu chó ý.
GV cđng cè l¹i bµi tËp.
Hoạt động 2
Yêu cầu HS làm ?1 sgk/105.
? NÕu AB = CD, so s¸nh HB vµ DK, tõ ®ã
suy ra HB
2
vµ DK
2
?
? KÕt kn g× vỊ OH vµ OK?
? H¶y ph¸t biĨu kÕt qu¶ nãi trªn thµnh 1
nhËn xÐt?
GV cđng cè l¹i vµ yªu cÇu HS lµm ?1b,
C¸ch c/m hoµn toµn t¬ng tù.
? H¶y ph¸t biĨu kÕt qu¶ nãi trªn thµnh 1

nhËn xÐt?
GV cđng cè l¹i.
? Từ bài toán trên ta rút ra kết luận gì?
GV giới thiệu nội dung đònh lí 1 sau đó
cho HS đọc đònh lí trong sgk.
*Đònh lí 1: sgk/105.
GV nếu vấn đề: Trường hợp nếu AB và
CD hoặc OH và OK không bằng nhau
thì sao?
Cho HS thực hiện ?2 sgk.
Sau khi HS thực hiện xong ?2 cho HS
phát biểu thành đònh lí.
*Đònh lí 2 : sgk/105
GV treo tranh b¶ng phơ h×nh 69-SGK
Yêu cầu HS thực hiện ?3 sgk/10.
? Cã kÕt ln g× vỊ ®iĨm O?
? Khi OE = OF, cã kÕt ln g×?
)2(
)1(
2222
2222
RODKDOK
ROBHBOH
==+
==+
Tõ (1) vµ (2) ta cã
OH
2
+ HB
2

= OK
2
+ KD
2

HS: Giả sử CD là đường kính
⇒
K trùng O
⇒
KO = 0 , KD = R
⇒
OK
2
+ KD
2
= R
2
= OH
2
+ HB
2
.
Vậy kết luận của bài toán trên vẫn đúng nếu
một dây hoặc cả 2 dây là đường kính.
Chó ý: SGK
2. Liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm
đến dây
?1 a) OH
⊥
AB tại H , OK

⊥
CD tại K theo
quan hệ đường kính vuông góc với dây ta có:
AH = HB = AB/2
CK =KD = CD/2
⇒
HB = KD
⇒
HB
2
= KD
2
và AB = CD (gt)
Mà OH
2
+ HB
2
= OK
2
+ KD
2
(cmt)
⇒
OH
2
= OK
2

⇒
OH = OK.

b) Nếu OH = OK
⇒
OH
2
= OK
2

Mà:OH
2
+ HB
2
= OK
2
+ KD
2
(cmt)
⇒
HB
2
= KD
2

⇒
HB = KD hay AB/2 = CD/2
⇒
AB = CD .
Đònh lí 1.
AB , CD là dây của (O), OH
⊥
AB , OK

⊥
CD:
AB = CD
⇔
OH = OK.
?2 - sgk
Đònh lí 2.
AB , CD là dây của (O), OH
⊥
AB , OK
⊥
CD:
AB > CD
⇔
OH < OK.
?3 sgk/105
GV: Lª H÷u Trung THCS Th¹ch
Kim - Léc Hµ
2
D
A
B
C
E
F
O
ThiÕt kÕ bµi gi¶ng tham dù chuyªn ®Ị
H×nh häc 9
? Khi OE > OF, cã kÕt ln g×?
?¸p dơng kiÕn thøc nµo ®Ĩ kÕt ln trªn?

GV cđng cè l¹i bµi tËp.
O là giao của các đương
trung trực trong
∆
ABC nên
O là tâm đường tròn đi qua
3 đỉnh
∆
ABC
a/ OE = OF nên BC = AC ( đònh lí 1b )
b/ OD > OE, OE = OF nên OD >OF
suy ra AB <AC (đònh lí 2b )
D . Cđng cè:
- GV cho HS nh¾c l¹i 2 ®Þnh lý võa häc.
- GV cho HS gi¶i qut c©u hái ®Ỉt ra ë phÇn më bµi:
Gỵi ý: KỴ OK
⊥
CD t¹i K. Ta cã HIKO lµ hcn cã 2 c¹nh kỊ b»ng nhau nªn nã lµ
h×nh vu«ng => OH = OK = 3 => CD = AB.
E. H íng dÉn häc ë nhµ:
- Häc nhí kü 2 ®Þnh lý, xem l¹i c¸ch gi¶i qut c¸c ? trong SGK
- Lµm c¸c bµi tËp 13, 14, 15, 16 - SGK
- NÕu cßn thêi gian híng dÉn bµi 13.
GV: Lª H÷u Trung THCS Th¹ch
Kim - Léc Hµ
3
ThiÕt kÕ bµi gi¶ng tham dù chuyªn ®Ị
H×nh häc 9
ThiÕt kÕ bµi gi¶ng tham dù chuyªn ®Ị
Hä vµ tªn: Lª H÷u Trung

§¬n vÞ c«ng t¸c: Trêng THCS Th¹ch Kim - Léc Hµ
§¹i sè 9: Tiết 23:
đònh lí. Tiết 19: NHẮC LẠI VÀ BO SUNG CA C KHA I Å Ù Ù
NIE M VE HÀM SỘ À Á
A . Mục tiêu
- KiÕn thøc: + Học sinh nắm vứng các khái niệm ve hàm số, biến số,à
c¸ch cho hµm sè
+ Dùng các ký hiệu hàm số: y = f(x); y = g(x), … giá trò của
hàm số y = f(x) tại x
0
, x
1
, … được ký hiệu là: f(x
0
); f(x
1
); …
+ Đo thò hàm số là tập hợp tất cả các điểm biểu diễnà
cặp giá trò tương ứng (x; f(x)) trên mặt phẳng toạ độ.
+ Nắm vững hàm số đo ng biến trªn R, hàm số nghòch biếnà
trªn R.
- Kû n¨ng: Yªu cÇu häc sinh tÝnh thµnh th¹o c¸c gi¸ trÞ cđa hµm sè khi cho tríc biÕn
sè, biÕt biĨu diƠn cỈp sè (x,y) trªn mỈt ph¼ng to¹ ®é, biÕt vÏ thµnh th¹o ®å thÞ hµm
sè y = ax
B .Chuẩn bò: - Bảng phụ ghi bài tập và đáp án, thíc kỴ.
- Máy tính bỏ túi, bảng nhóm.
C. Tiến trình dạy - học:
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Ho¹t ®éng cđa häc sinh – Ghi b¶ng
Hoạt động 1 Giới thiệu chương
GV: Lª H÷u Trung THCS Th¹ch

Kim - Léc Hµ
4
ThiÕt kÕ bµi gi¶ng tham dù chuyªn ®Ị
H×nh häc 9
GV đặt vấn đe và giới thiệu nội dung à
chương II: Ở lớp 7 ta đã được làm quen
với khái niệm hàm số, một số ví dụ
hàm số, khái niệm mặt phẳng toạ độ,
đo thò hàm số y = ax. Ở lớp 9, ngoài ôn à
tập lại các kiến thức trên, ta còn bổ
sung thêm một số khái niệm : Hàøm số
đo ng biến, hàm số nghòch biến, đường à
thẳng song song và xét kỹ một hàm số
cụ thể y = ax + b (a
≠
0).
? Khi nào đại lượng y được gọi là hàm
số của đại lượng thay đổi x ?
Cho học sinh phát biểu khái niệm
Gv cđng cè kh¸i niƯm
? Hàm số có thể được cho bằng những
cách nào?
Giáo viên treo bảng phụ 3 bảng và nêu
câu hỏi? Trong các bảng sau ghi các giá
trò tương ứng của x và y. Bảng nào cho ta
hàm số ?


GV cđng cè: Qua ví dụ trên ta thấy hàm
số có thể được cho bằng bảng nhưng

ngược lại không phải bảng nào ghi các
giá trò tương ứng của x và y cũng cho ta
một hàm số y của x.
Ví dụ 1b) : Em hãy giải thích vì sao công
thức y = 2x là một hàm số ?
? y =
4
x
có phải là một hàm số không ?
? y =
1x −
có phải là một hàm số
không ?
- Ở ví dụ 1b biểu thức 2x xác đònh với
mọi giá trò của x nên hàm số y = 2x,
biến số x có thể lấy các giá trò tuỳ ý.
? y = 2x + 3 : biến số x có thể lấy các
giá trò nào ?
( )x∀
? y =
4
x
: biến số x có thể lấy các giá
I. KHA I NIE M HÀM SO Ù Ä Á :
Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại
lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá
trò của x ta luôn xác đònh được chỉ
một giá trò tương ứng của y thì y
được gọi là hàm số của x và x
được gọi là biến số.

Hàm số có thể được cho bằng bảng
hoặc bằng công thức hc b»ng ®å thÞ
Ví dụ 1 :
Hàm số cho bằng bảng

a, x -1 0 2
y -3 0 1
b, x - 2 - 1 0 2 3
y 4 -2 4 1 3
( Vì đại lượng y phụ thuộc vào đại
lượng thay đổi x, sao cho với mỗi giá
trò của x ta luôn xác đònh được chỉ
một giá trò tương ứng của y ).

c, x 3 4 3 5 8
y 6 8 4 8 16

Khi hàm số được cho bằng công
GV: Lª H÷u Trung THCS Th¹ch
Kim - Léc Hµ
5