Luận văn thạc sỹ - Nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội-chi nhánh Hoàn Kiếm

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN


LÊ NHƯ NAM

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH
DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI NGÂN
HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI CHI NHÁNH HOÀN KIẾM

CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Người hướng dẫn khoa học:

GS.TS: PHẠM QUANG TRUNG

Hà Nội - 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá
nhân, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của GS.TS Phạm Quang Trung.
Những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn này là trung thực
và chưa từng được công bố.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Học viên

Lê Như Nam


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU..................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI
CHÍNH DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI ..........................................................................................................5
1.1. Thẩm định tài chính dự án đầu tư trong hoạt động cho vay của ngân
hàng thương mại ....................................................................................................5
1.1.1. Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại.............................................. 5
1.1.2. Thẩm định tài chính DADT trong hoạt động cho vay của NHTM ................10
1.2. Chất lượng thẩm định tài chính DAĐT trong hoạt động cho vay của NHTM
........................................................................................................................... 18
1.2.1. Khái niệm và các chỉ tiêu phản ánh chất lượng thẩm định tài chính DAĐT
18
1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng thẩm định tài chính DAĐT .................22
CHƯƠNG 2 : THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ
ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG TMCP QUÂN
ĐỘI- CHI NHÁNH HOÀN KIẾM .........................................................................26
2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm ........26
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển............................................................. 26
2.1.2. Cơ cấu bộ máy hoạt động .........................................................................26
2.1.3. Các hoạt động chủ yếu của Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi
nhánh Hoàn Kiếm ...........................................................................................30
2.1.4. Một số kết quả thực hiện ............................................................................31
2.2. Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho
vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm.......................... 34
2.2.1. Tổ chức quản lý điều hành và quy trình thẩm định tài chính dự án ...............34


2.2.2. Mức độ chính xác, toàn diện của nội dung và kết luận thẩm định .................41

2.2.3. Phương pháp thẩm định và chỉ tiêu thẩm định tài chính dự án...................... 44
2.2.4. Thời gian thẩm định.................................................................................. 48
2.2.5. Hệ thống thông tin .....................................................................................49
2.2.6. Tỷ lệ nợ xấu ..............................................................................................50
2.3. Minh họa về thẩm định dự án đầu tư “Dự án nâng cấp công suất TBA
220KV Sóc Sơn” ...................................................................................................51
2.3.1. Thẩm định chủ đầu tư ................................................................................52
2.3.2. Thẩm định dự án đầu tư .............................................................................65
2.3.3. Đánh giá công tác thẩm định Dự án nâng cấp công suất TBA 220KV Sóc Sơn ......69
2.4. Đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm ...........70
2.4.1. Thành công (theo các chỉ tiêu chất lượng) ...................................................70
2.4.2. Hạn chế (theo các chỉ tiêu chất lượng) ........................................................71
2.4.3. Đánh giá các nguyên nhân ..........................................................................73
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM
ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI NGÂN
HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI- CHI NHÁNH HOÀN KIẾM ....................................77
3.1. Định hướng chiến lược phát triển của Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi
nhánh Hoàn Kiếm ................................................................................................77
3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay tại ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm........... 77
3.2.1. Nâng cao năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ thẩm định
........................................................................................................................... 77
3.2.2. Khai thác hiệu quả và nâng cao chất lượng hệ thống thông tin thẩm định ........79
3.2.3. Hoàn thiện tổ chức thẩm định tại Chi nhánh .................................................82
3.3. Một số kiến nghị ............................................................................................83
3.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Quân đội .................................................83
3.3.2. Đối với Chính phủ và các Bộ ngành có liên quan .........................................87

KẾT LUẬN ............................................................................................................... 88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................89


DANH MỤC VIẾT TẮT
TMCP
NHTM
NHQĐ, MB
MBHK
TĐDA

:
:
:
:
:

Thương mại cổ phần
Ngân hàng thương mại
Ngân hàng Quân đội
Ngân hàng TMCP Quận đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm
Thẩm định dự án

DAĐT
DN
TĐ
Công ty CP
NHNN
KH
QHKH

HĐTD
NVQHKH
QLTD
EVN
NPT
CIC

:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:

Dự án đầu tư
Doanh nghiệp
Thẩm định
Công ty cổ phần
Ngân hàng Nhà nước
Khách hàng
Quan hệ khách hàng
Hợp đồng tín dụng
Nhân viên quan hệ khách hàng

Quản lý tín dụng
Tổng Công ty điện lực Việt Nam
Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia
Trung tâm Thông tin tín dụng - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam


DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ
BẢNG:
Bảng 2.1: Kết quả huy động vốn tại Chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn 2012-tháng
6/2014...................................................................................................... 31
Bảng 2.2: Hoạt động cho vay tại Chi nhánh Hoàn Kiếm (2012-2013) .....................33
Bảng 2.3: Thống kê theo các dự án có dự toán vốn đầu tư chênh lệch lớn so với
thực tế thực hiện đầu tư........................................................................... 42
Bảng 2.4: Thời gian thẩm định dự án đầu tư tại MB................................................ 48
Bảng 2.5: Thời gian xét duyệt dự án đầu tư tối đa tại MB....................................... 49
Bảng 2.6: Thống kê nợ quá hạn, nợ xấu của tín dụng đầu tư ...................................50
Bảng 2.7: Tổng mức đầu tư của dự án nâng cấp công suất TBA 220KV Sóc Sơn ...52
Bảng 2.8: Các chỉ tiêu tài chính của Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia giai
đoạn 2010 - 2012 .....................................................................................59
Bảng 2.9 : Tiến độ thực hiện dự án........................................................................... 68
BIỂU:
Biểu đồ 2.1: Tổng nguồn vốn huy động giai đoạn 2012-tháng 6/2014...................... 32
Biểu đồ 2.2: Tổng dư nợ tín dụng của Chi nhánh Hoàn Kiếm (2012-T6/2014) .........33
SƠ ĐỒ:
Sơ đồ 1.1: Quy trình thẩm định tài chính dự án đầu tư .............................................13
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức các phòng ban trong Chi nhánh............................. 27
Sơ đồ 2.2: Sơ đồ các phòng giao dịch trực thuộc...................................................... 27
Sơ đồ 2.5: Cơ cấu tổ chức của Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia 57
Sơ đồ 2.6: Phương thức hoạt động của Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia .......58

TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN


LÊ NHƯ NAM

NÂNG CAO CHấT LƯợNG THẩM ĐịNH TàI CHíNH Dự
áN TRONG HOạT ĐộNG CHO VAY TạI NGÂN HàNG
TMCP QUÂN ĐộI
CHI NHáNH HOàN KIếM

Chuyên ngành: TàI CHíNH NGÂN HàNG

Hà Nội - 2015


i

MỞ ĐẦU
Tính cấp thiết của đề tài
Sau gần 30 năm phát triển và quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, đáng khích lệ.
Tăng trưởng cao bình quân trên 6%/năm, việc làm, thất nghiệp được cải thiện, các
loại hàng hoá đa dạng và phong phú, đời sống nhân dân ngày càng được ổn định và
nâng cao rõ rệt.
Có được những kết quả đó không thể không nhắc tới sự đóng góp của hệ
thống các ngân hàng thương mại Việt Nam. Với tư cách là trung gian tài chính trong
nền kinh tế, hệ thống các Ngân hàng thương mại Việt Nam luôn giữ vai trò huyết
mạch trong các hoạt động kinh tế nói chung, và là kênh dẫn vốn chủ đạo đối với các
dự án đầu tư của Nhà nước cũng như của các doanh nghiệp.

Đối với các Ngân hàng thương mại, hoạt động cho vay theo dự án luôn là một
trong những hoạt động quan trọng chiếm tỷ trọng cao trong tổng dư nợ và mang lại
nguồn thu chủ yếu cho ngân hàng. Song hoạt động này lại tiềm ẩn nguy cơ rủi ro
cao nhất cho Ngân hàng. Chính vì vậy, việc nâng cao chất lượng thẩm định dự án
đầu tư trong hoạt động cho vay, đặc biệt là nâng cao chất lượng thẩm định tài chính
dự án đầu tư hiện đang là một trong những vấn đề mang tính cấp thiết đối với các
ngân hàng thương mại.
Hoạt động của Ngân hàng TMCP Quân đội vì mục tiêu lợi nhuận nhưng bảo
đảm sử dụng vốn an toàn, hiệu quả và góp phần thúc đẩy kinh tế đất nước. Trong
những năm tới, hệ thống Ngân hàng TMCP Quân đội từng bước xây dựng và phát
triển trở thành tổ chức tài chính có uy tín trong và ngoài nước với phương châm
hoạt động là phát triển bền vững hiệu quả và hội nhập. Để đạt được mục tiêu này,
một trong những khâu quan trọng cần được quan tâm là thẩm định tài chính dự án.
Thẩm định tài chính dự án có chất lượng tốt sẽ góp phần bảo đảm an toàn trong hoạt
động cho vay của Ngân hàng.
Chi nhánh Hoàn Kiếm-Ngân hàng TMCP Quân đội là đơn vị trực thuộc Ngân
hàng TMCP Quân đội. Chi nhánh đã thực hiện thẩm định cho vay các dự án trong
những năm qua, tuy nhiên trong quá trình thẩm định cho vay với chất lượng thẩm
định tài chính dự án còn thấp so với mục tiêu, còn bộc lộ những bất cập, gây ảnh
hưởng xấu đến kết quả đầu tư.


ii

Trong thời gian tới, để đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển công nghiệp, nhu cầu
cho vay theo dự án là rất lớn, nếu không nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự
án thì nguy cơ tổn thất của Ngân hàng sẽ không nhỏ. Nhằm góp phần đáp ứng đòi
hỏi bức xúc của thực tiễn, tôi chọn đề tài “ Nâng cao chất lượng thẩm định tài
chính dự án trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội-chi nhánh
Hoàn Kiếm” làm đề tài luận văn thạc sỹ.

Mục tiêu nghiên cứu
- Hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về chất lượng thẩm định
tài chính dự án trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại;
- Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm;
- Đề xuất những giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tài
chính dự án trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh
Hoàn Kiếm.
Kết cấu của luận văn
Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay của Ngân hàng thương mại.
Chương 2: Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động
cho vay của Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm.
Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm.

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN TRONG
HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

1.1. Thẩm định tài chính dự án đầu tư trong hoạt động cho vay của ngân hàng
thương mại
1.1.1. Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại
Theo Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 được Quốc hội nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành:
“Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng có thể được thực hiện tất cả các


iii

hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật này”. “Hoạt động ngân hàng là việc
kinh doanh, cung ứng thường xuyên một hoặc một số các nghiệp vụ sau đây: nhận
tiền gửi, cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản”.
“Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các
hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này
nhằm mục tiêu lợi nhuận”.
Hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại tập trung vào các nhóm sau:
- Hoạt động huy động vốn
- Hoạt động cho vay và đầu tư
- Hoạt động khác
Theo Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 được Quốc hội nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành, cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó
tổ chức tín dụng giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng
vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thoả thuận với nguyên tắc
có hoàn trả cả gốc và lãi.
Cho vay là hoạt động kinh doanh chủ chốt của NHTM để tạo ra lợi nhuận,
nhưng cũng chứa đựng nhiều rủi ro nhất trong hoạt động ngân hàng.
1.1.2. Thẩm định tài chính DADT trong hoạt động cho vay của
NHTM
Mục tiêu của đầu tư là hiệu quả nhưng muốn tối đa hoá hiệu quả đầu tư thì
trước khi quyết định đầu tư nhất thiết phải có sự chuẩn bị thật cẩn thận và nghiêm
túc thể hiện qua việc lập dự án đầu tư trên cơ sở mọi thông tin liên quan đến hoạt
động đầu tư đã được thu thập đầy đủ và phân tích tỉ mỉ, khoa học, khách quan.
Một dự án đầu tư thông thường bao gồm 3 giai đoạn:
 Giai đoạn 1: Chuẩn bị đầu tư
 Giai đoạn 2: Thực hiện đầu tư
 Giai đoạn 3: Vận hành kết quả đầu tư (dự án đi vào hoạt động)
Hoạt động thẩm định dự án đầu tư là khâu cuối cùng trong giai đoạn chuẩn bị
đầu tư nhưng lại là khâu then chốt để quyết định đầu tư và do đó, quyết định sự
thành công hay thất bại của dự án đầu tư.

Cho vay theo dự án là loại hình cho vay phổ biến, đem lại nguồn thu nhập chủ
yếu cho ngân hàng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Do vậy, thẩm định dự án


iv

là một hoạt động vô cùng cần thiết và có ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động cho
vay của ngân hàng.
Quy trình thẩm định tài chính dự án đầu tư (theo sơ đồ)
Nội dung thẩm định tài chính dự án đầu tư
 Xác định tổng vốn đầu tư và nguồn tài trợ
 Thẩm định tính hợp lý của các bảng dự trù tài chính
 Phân tích tài chính của dự án
1.2. Chất lượng thẩm định tài chính DAĐT trong hoạt động cho vay của
NHTM
1.2.1. Khái niệm và các chỉ tiêu phản ánh chất lượng thẩm
định tài chính DAĐT
Chất lượng của việc thẩm định dự án nói chung và thẩm định tài chính dự án
nói riêng có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động cho vay của ngân hàng, từ đó ảnh
hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và sự an toàn của ngân hàng.
Chất lượng thẩm định tài chính dự án dưới góc độ ngân hàng là xem xét dự án
đó có đáp ứng tốt nhất những yêu cầu của ngân hàng, thông qua các chỉ tiêu như
quy trình thẩm định có khoa học và toàn diện không, công tác tổ chức quản lý, điều
hành và sự phối hợp có nhịp nhàng của các bên có liên quan trong quá trình thẩm
định, hệ thống thông tin có đầy đủ, độ tin cậy cao,...
Các chỉ tiêu phản ảnh chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư
Chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư được thể hiện qua nhiều chỉ tiêu,
trong đó có những chỉ tiêu có thể định lượng được nhưng cũng có những chỉ tiêu
không thể định lượng được. Nội dung của luận văn này chỉ đề cập đến khía cạnh
các chỉ tiêu phản ánh sự thỏa mãn những nhu cầu từ phía ngân hàng.

 Tổ chức quản lý, điều hành và quy trình thẩm định tài chính dự án
 Mức độ chính xác, toàn diện của nội dung và kết luận thẩm định
 Phương pháp và chỉ tiêu thẩm định phù hợp
 Thời gian thẩm định
 Hệ thống thông tin đầy đủ, độ tin cậy cao
 Nợ quá hạn và nợ xấu
1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng thẩm định tài


v

chính DAĐT
Các nhân tố về phía ngân hàng thương mại
 Năng lực, kiến thức, kinh nghiệm của cán bộ thẩm định
 Trang thiết bị, công nghệ
Các nhân tố bên ngoài ngân hàng
Đây là các yếu tố từ môi trường bên ngoài ngân hàng tác động tới chất lượng
công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư của ngân hàng thương mại như cơ chế
chính sách, pháp luật của Nhà nước, các rủi ro bất khả kháng có thể xảy ra trong quá
trình hoạt động của dự án, trình độ và tính trung thực của chủ đầu tư…
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN TRONG HOẠT
ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI- CHI NHÁNH HOÀN
KIẾM

2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển
Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm được thành lập theo quyết
định 345/QĐ/HĐQT ngày 28/09/2005 của Hội đồng quản trị Ngân hàng TMCP
Quân đội.

2.1.2 Cơ cấu bộ máy hoạt động
Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh Hoàn Kiếm bao gồm: Ban Giám đốc, phòng
Quan hệ khách hàng, phòng Kế toán và dịch vụ khách hàng, phòng Quản lý tín
dụng, phòng Tổ chức hành chính, các phòng giao dịch.
2.1.3. Các hoạt động chủ yếu của Ngân hàng TMCP Quân đội Chi nhánh Hoàn Kiếm
Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm được thực hiện tất cả các
nghiệp vụ của Ngân hàng TMCP Quân đội. Cụ thể như sau:
- Huy động tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi thanh toán;
- Cho vay vốn ngắn hạn, trung hạn và dài hạn bằng VNĐ và ngoại tệ phục vụ
sản xuất kinh doanh;
- Cho vay trả góp, tiêu dùng, sinh hoạt gia đình, cho vay mua ô tô trả góp, cho
vay trả góp mua, xây dựng và sửa chữa nhà, cho vay du học;
- Thanh toán bằng VNĐ và ngoại tệ như: thanh toán chuyển tiền điện tử trong
cả nước, thanh toán biên giới, thanh toán quốc tế qua mạng SWIFT, TELEX,...


vi

- Các dịch vụ khác.
2.2. Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay
tại Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm
Để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu về vốn đầu tư trung, dài hạn của các
doanh nghiệp trên địa bàn quận Hoàn Kiếm và thành phố Hà Nội, trong những năm
gần đây, hoạt động tài trợ theo dự án tại Chi nhánh Hoàn Kiếm ngày càng được mở
rộng và phát triển. Song song với việc mở rộng tài trợ theo dự án, Chi nhánh luôn
luôn chú trọng việc nâng cao chất lượng, hiệu quả thẩm định dự án đầu tư. Chất
lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư được thể hiện qua nhiều chỉ tiêu. Nội dung
của luận văn này chỉ đề cập đến khía cạnh các chỉ tiêu phản ánh sự thỏa mãn từ phía
Ngân hàng khi đánh giá chất lượng thẩm định tài chính dự án.
2.2.1. Tổ chức quản lý điều hành và quy trình thẩm định tài

chính dự án
Toàn bộ quá trình cho vay đối với khách hàng là doanh nghiệp của Ngân hàng
TMCP Quân đội được chia thành 4 giai đoạn bao gồm:
Giai đoạn 1: Thẩm định và xét duyệt cho vay;
Giai đoạn 2: Hoàn thiện hồ sơ, ký hợp đồng tín dụng;
Giai đoạn 3: Giải ngân;
Giai đoạn 4: Quản lý khoản vay, thu hồi nợ.
2.2.2. Mức độ chính xác, toàn diện của nội dung và kết luận
thẩm định
Nội dung thẩm định tài chính dự án về cơ bản đã được tính toán và phân tích
cẩn thận và đầy đủ. Tuy nhiên qua việc phân tích thực trạng công tác thẩm định tài
chính dự án tại Chi nhánh cho thấy việc tính toán ở không ít báo cáo thẩm định
trong một số dự án còn những hạn chế nhất định.
Kết luận thẩm định đưa ra trong một số báo cáo thẩm định đã đánh giá tương đối
toàn diện tình hình tài chính dự án trên cơ sở phân tích đánh giá kết hợp các chỉ tiêu tài
chính dự án, kết luận mang tính logic xuyên suốt thâu tóm được tình hình tài chính của
dự án và đưa ra được các khuyến nghị hợp lý về đầu tư dự án. Bên cạnh đó cũng còn
nhiều báo cáo thẩm định đưa ra những kết luận mang tính cục bộ, đưa ra kết luận chung
chung, sơ sài không tỏ rõ quan điểm về việc cho vay đầu tư dự án,..
2.2.3. Phương pháp thẩm định và chỉ tiêu thẩm định tài chính


vii

dự án
Những phương pháp thẩm định mà cán bộ thẩm định tại Ngân hàng Quân đội
thường sử dụng nhất trong quá trình thẩm định các dự án đầu tư
 Phương pháp thẩm định theo trình tự
 Phương pháp so sánh, đối chiếu các chỉ tiêu
 Phương pháp thẩm định dựa trên việc phân tích độ nhạy

 Phương pháp dự báo
 Phương pháp triệt tiêu rủi ro
2.2.4. Thời gian thẩm định
Quá trình thẩm định dự án tại Chi nhánh Hoàn Kiếm đều đảm bảo thời gian
theo quy định kể từ khi nhận đủ hồ sơ thẩm định, không có trường hợp thẩm định
trong thời gian kéo dài, gây chậm trễ ách tắc tiến trình đầu tư của dự án. Song lại
xảy ra trường hợp thời gian thẩm định dự án quá gấp do đẩy nhanh tiến độ để hoàn
thành kế hoạch năm.
2.2.5. Hệ thống thông tin
Thông tin mà Chi nhánh Hoàn Kiếm có thể thu thập từ nhiều nguồn khác nhau
như: nguồn thông tin từ hồ sơ dự án của khách hàng, nguồn thông tin từ trung tâm
tín dụng của NHNN, nguồn thông tin thu thập từ các trang điện tử,...
Tuy nhiên, Chi nhánh chưa thực sự quan tâm nhiều đến việc mua thông tin
thẩm định, xây dựng hệ thống lưu trữ thông tin phục vụ công tác thẩm định, mua
phần mềm hỗ trợ tính toán trong quá trình thẩm định trong khi những yếu tố này rất
cần thiết trong thẩm định tài chính dự án.
2.2.6. Tỷ lệ nợ xấu
Qua số liệu phân tích về nợ quá hạn và nợ xấu các năm từ 2012 đến tháng
6/2014, cho thấy nợ xấu tín dụng đầu tư tại Chi nhánh có xu hướng gia tăng.
Qua phân tích tình hình thẩm định thực tế tại Ngân hàng TMCP Quân đội Chi nhánh Hoàn Kiếm và các chỉ tiêu đánh giá chất lượng thẩm định tài chính dự án
cho thấy chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại Chi
nhánh chưa được tốt, còn một số tồn tại cần phải khắc phục để nâng cao chất lượng
thẩm định tài chính dự án.
2.3. Minh họa về thẩm định dự án đầu tư “Dự án nâng cấp công suất TBA
220KV Sóc Sơn”
2.3.1. Thẩm định chủ đầu tư


viii

 Thẩm định tư cách pháp nhân của chủ đầu tư
 Thẩm định năng lực quản lý và điều hành của Ban lãnh đạo Tổng công ty
Truyền tải điện Quốc gia (NPT)
 Thẩm định các giai đoạn phát triển và uy tín của chủ đầu tư
 Thẩm định năng lực tài chính của chủ đầu tư
2.3.2. Thẩm định dự án đầu tư
 Thẩm định tính pháp lý của dự án
 Thẩm định về khía cạnh tài chính của dự án
 Thẩm định về tiến độ và khả năng thực hiện
2.3.3. Đánh giá công tác thẩm định Dự án nâng cấp công suất TBA 220KV Sóc Sơn


Những kết quả đạt được:



Những hạn chế - Tồn tại

2.4. Đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động
cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm
2.4.1. Thành công (theo các chỉ tiêu chất lượng)
Quá trình thẩm định tại chi nhánh, cán bộ thẩm định thực hiện tuân thủ đúng theo các
bước và trình tự thẩm định, xem xét đánh giá đầy đủ những nội dung yêu cầu thẩm định.
- Báo cáo thẩm định tổng hợp cán bộ thẩm định đã đưa ra được nhận xét đầy
đủ các nội dung thẩm định theo quy định về thẩm định tài chính dự án, có kết luận
và đưa ra quan điểm rõ ràng về tài trợ dự án. Phần lớn các kết luận kiến nghị và đề
xuất đưa ra trong báo cáo thẩm định đã có những căn cứ khách quan không mang
tính chủ quan áp đặt của người thẩm định. Cùng với sự trưởng thành về kiến thức
và kinh nghiệm của cán bộ thẩm định, việc phân tích đánh giá các nội dung dự án
xác thực hơn, các nhận xét đánh giá về nội dung thẩm định ngày càng có chiều sâu.

- Thời gian thẩm định được bảo đảm theo quy định, không có trường hợp
thẩm định kéo dài gây khó khăn phiền phức cho khách hàng và làm ảnh hưởng đến
cơ hội đầu tư và tiến độ thực hiện của các dự án
- Thẩm định tài chính dự án có nhiều tiến bộ, tính toán phân tích các chỉ tiêu
tài chính cũng đã được cán bộ thẩm định thẩm tính toán kỹ, các kết luận thẩm định
đi vào bản chất của các chỉ tiêu tài chính, dần khắc phục được tình trạng đưa ra
nhận xét và kết luận thiếu căn cứ.
- Quá trình thẩm định tài chính dự án đã loại bỏ những dự án không đủ điều


ix

kiện để từ chối cho vay, đồng thời lựa chọn ra được nhiều dự án tốt để quyết định
cho vay tài trợ. Phần lớn các dự án thẩm định chấp thuận cho vay, sau quá trình đầu
tư chuyển sang vận hành sản xuất kinh doanh phát huy được hiệu quả và trả được
nợ vay đúng hạn.
2.4.2. Hạn chế (theo các chỉ tiêu chất lượng)
Tuy đã đạt được những thành công nhất định, song nhìn chung chất lượng
thẩm định tài chính dự án còn thấp so với yêu cầu
- Mức độ chính xác, toàn diện thẩm định tài chính một số dự án chưa tốt. Kết
quả tính toán và phân tích còn nhiều thiếu sót.
- Thời gian thẩm định tuy không để kéo dài làm ảnh hưởng đến quá trình đầu tư
dự án, song đã có nhiều trường hợp thẩm định trong thời gian quá gấp bị dồn vào
cuối kỳ kế hoạch, cán bộ thẩm định sẽ không đủ thời gian để xem xét thấu đáo các
vấn đề về tài chính dự án từ đó đưa ra những kết luận chủ quan về hiệu quả tài
chính dự án, chất lượng thẩm định tài chính không được bảo đảm.
- Hệ thống thông tin chưa cung cấp được đầy đủ những số liệu, con số để phân tích
toàn diện dự án, nguồn thông tin đang còn nhiều hạn chế cả về chất lượng và số lượng.
- Nợ quá hạn và nợ xấu trong hoạt động cho vay đầu tư ngày càng tăng thậm chí
ở mức tương đối cao, chất lượng tín dụng không tốt phản ánh chất lượng thẩm định

tài chính dự án còn hạn chế.
2.4.3. Đánh giá các nguyên nhân
Nguyên nhân chủ quan
Thứ nhất, vai trò của thẩm định tài chính dự án chưa được chú trọng đúng mức
Thứ hai, Yếu tố con người mặc dù đã được quan tâm nhiều hơn nhưng với tốc
độ phát triển kinh tế nói chung và tốc độ tăng trưởng tín dụng nói riêng trong thời
gian qua thì số lượng và chất lượng cán bộ tín dụng tại Chi nhánh vẫn còn chưa đáp
ứng được yêu cầu công việc, đặc biệt đối với các dự án có quy mô lớn, tính chất kỹ
thuật phức tạp.
Thứ ba, trang bị phương tiện, kỹ thuật phục vụ thẩm định chưa đầy đủ
Nguyên nhân khách quan
Thứ nhất, hệ thống văn bản pháp lý làm căn cứ thẩm định còn thiếu và không
ổn định.
Thứ hai, chất lượng lập dự án của chủ đầu tư còn thấp.


x

Thứ ba, chủ đầu tư cung cấp thông tin không có độ chính xác cao.
CHƯƠNG 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ
ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘICHI NHÁNH HOÀN KIẾM

3.1. Định hướng chiến lược phát triển của Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi
nhánh Hoàn Kiếm
Tiếp tục thực hiện chiến lược phát triển giai đoạn 2010 – 2015 của MB được
xây dựng dựa trên hai nền tảng là Quản trị rủi ro vượt trội và Văn hóa thực thi
nhanh hướng tới khách hàng, với tầm nhìn trở thành Ngân hàng thuận tiện với mọi
khách hàng.
3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động

cho vay tại ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm
3.2.1. Nâng cao năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp
cho cán bộ thẩm định
3.2.2. Khai thác hiệu quả và nâng cao chất lượng hệ thống
thông tin thẩm định
3.2.3. Hoàn thiện tổ chức thẩm định tại Chi nhánh
3.3. Một số kiến nghị
3.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Quân đội
Thứ nhất, tăng cường tổ chức các khoá học ngắn hạn, các lớp tập huấn chuyên
để thẩm định dự án đầu tư, tổ chức đi tập huấn, trao đổi kinh nghiệm công tác thẩm
định cho các chi nhánh nhằm tăng nâng cao năng lực thẩm định trong toàn hệ thống.
Thứ hai, Ngân hàng TMCP Quân đội cần sớm hoàn thiện đưa vào sử dụng hệ
thống dữ liệu quản trị thông tin kinh tế kỹ thuật để cung cấp thông tin tham khảo cho các
Chi nhánh khai thác trong quá trình thẩm định, góp phần nâng cao chất lượng thẩm định.
Thứ ba, hoàn thiện phương pháp thẩm định tài chính dự án.
Thứ tư, hiện đại hóa trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ công tác thẩm định.
Thứ năm, nên thành lập trung tâm khai thác thông tin và nghiên cứu dự báo thị trường.
Thứ sáu, bổ sung cán bộ đầu tư dự án, cán bộ quản lý rủi ro tín dụng và quản
trị rủi ro tài trợ dự án đầu tư có kinh nghiệm và nghiệp vụ chuyên sâu về công tác
tại MB Hoàn Kiếm.


xi

Thứ bảy, Ngân hàng TMCP Quân đội cần có sự chỉ đạo thống nhất từ Trung
ương đến các chi nhánh. Cần tiếp tục nghiên cứu, tổng kết các tỷ lệ tài chính trung
bình từng ngành để tạo thuận lợi cho công tác thẩm định ở mỗi chi nhánh.
3.3.2. Đối với Chính phủ và các Bộ ngành có liên quan
Thứ nhất, để hạn chế vấn đề này đề nghị các Bộ ngành có liên quan trước hết
yêu cầu báo cáo tài chính của các doanh nghiệp hàng năm phải được kiểm toán,

buộc các doanh nghiệp phải thuê các công ty kiểm toán độc lập kiểm tra lại các báo
cáo tài chính hàng năm.
Thứ hai, Chính phủ cần có chế tài quy định xử phạt nghiêm đối với những
người cung cấp số liệu sai sự thật nhằm nâng cao trách nhiệm của người đi vay đối
với tính minh bạch trong hồ sơ gửi cơ quan vay vốn
Thứ ba, các Bộ, ngành địa phương cần phối hợp chặt chẽ hơn trong việc trao
đổi và cung cấp thông tin cần thiết và phát triển một mạng thông tin trong toàn quốc
với sự tham gia của các cơ quan trong việc cung cấp thông tin phục vụ cho hoạt động
đầu tư và công tác thẩm định.

KẾT LUẬN
Thẩm định tài chính dự án là nội dung thẩm định quan trọng trong công tác
thẩm định cho vay tại hệ thống Ngân hàng ở Việt Nam nói chung và tại Ngân hàng
TMCP Quân đội nói riêng. Việc nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của các
ngân hàng gắn liền với nâng cao chất lượng công tác thẩm định trong đó có thẩm
định tài chính dự án. Công tác thẩm định tài chính dự án cần được coi là một trong
những nội dung quan trọng để đạt được mục tiêu hiệu quả, an toàn và phát triển
bền vững.
Hiện nay, công tác thẩm định dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Quân đội nói
chung và chi nhánh Hoàn Kiếm nói riêng đang được Ngân hàng cố gắng ngày càng
hoàn thiện chặt chẽ và an toàn hơn. Song vẫn còn tồn tại một số thực trạng bất cập
đã đề cập trong chuyên đề như: nguồn thông tin cung cấp cho quá trình thẩm định,
hạn chế về nghiệp vụ chuyên môn lĩnh vực hoạt động của dự án đầu tư,… Những
tồn tại này không chỉ do từ phía ngân hàng mà còn phụ thuộc vào các nguyên nhân
khác như môi trường pháp lý, môi trường kinh tế, hệ thống ngân hàng, chủ đầu tư…
Chính vì vậy để nâng cao chất lượng thẩm định không thể chỉ dựa vào sự nỗ lực của
bản thân Ngân hàng TMCP Quân đội mà đòi hỏi phải có sự hợp tác giữa các ngành,


xii

các cấp trong và ngoài nước.
Đây là một nội dung không mới nhưng tương đối phức tạp, hơn nữa do
hạn chế về kinh nghiệm cũng như kiến thức thực tế nên trong bài viết này
không thể đề cấp hết các vấn đề. Những giải pháp và kiến nghị đưa ra chỉ là
những đóng góp nhỏ cho việc hoàn thiện hơn công tác thẩm định và nâng cao
chất lượng thẩm định dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Quân đội nói chung
và chi nhánh Hoàn Kiếm nói riêng.


TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN


LÊ NHƯ NAM

NÂNG CAO CHấT LƯợNG THẩM ĐịNH TàI CHíNH Dự
áN TRONG HOạT ĐộNG CHO VAY TạI NGÂN HàNG
TMCP QUÂN ĐộI
CHI NHáNH HOàN KIếM
Chuyên ngành: TàI CHíNH NGÂN HàNG

Ngời hớng dẫn khoa học:

GS.TS: PHạM QUANG TRUNG

Hà Nội - 2015


1

MỞ ĐẦU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Sau gần 30 năm phát triển và quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, đáng khích lệ.
Tăng trưởng cao bình quân trên 6%/năm, việc làm, thất nghiệp được cải thiện, các
loại hàng hoá đa dạng và phong phú, đời sống nhân dân ngày càng được ổn định và
nâng cao rõ rệt.
Có được những kết quả đó không thể không nhắc tới sự đóng góp của hệ
thống các ngân hàng thương mại Việt Nam. Với tư cách là trung gian tài chính trong
nền kinh tế, hệ thống các Ngân hàng thương mại Việt Nam luôn giữ vai trò huyết
mạch trong các hoạt động kinh tế nói chung, và là kênh dẫn vốn chủ đạo đối với các
dự án đầu tư của Nhà nước cũng như của các doanh nghiệp.
Đối với các Ngân hàng thương mại, hoạt động cho vay theo dự án luôn là một
trong những hoạt động quan trọng chiếm tỷ trọng cao trong tổng dư nợ và mang lại
nguồn thu chủ yếu cho ngân hàng. Song hoạt động này lại tiềm ẩn nguy cơ rủi ro
cao nhất cho Ngân hàng. Chính vì vậy, việc nâng cao chất lượng thẩm định dự án
đầu tư trong hoạt động cho vay, đặc biệt là nâng cao chất lượng thẩm định tài chính
dự án đầu tư hiện đang là một trong những vấn đề mang tính cấp thiết đối với các
ngân hàng thương mại.
Hoạt động của Ngân hàng TMCP Quân đội vì mục tiêu lợi nhuận nhưng bảo
đảm sử dụng vốn an toàn, hiệu quả và góp phần thúc đẩy kinh tế đất nước. Trong
những năm tới, hệ thống Ngân hàng TMCP Quân đội từng bước xây dựng và phát
triển trở thành tổ chức tài chính có uy tín trong và ngoài nước với phương châm
hoạt động là phát triển bền vững hiệu quả và hội nhập. Để đạt được mục tiêu này,
một trong những khâu quan trọng cần được quan tâm là thẩm định tài chính dự án.
Thẩm định tài chính dự án có chất lượng tốt sẽ góp phần bảo đảm an toàn trong hoạt
động cho vay của Ngân hàng.


2

Chi nhánh Hoàn Kiếm-Ngân hàng TMCP Quân đội là đơn vị trực thuộc Ngân
hàng TMCP Quân đội. Chi nhánh đã thực hiện thẩm định cho vay các dự án trong
những năm qua, tuy nhiên trong quá trình thẩm định cho vay với chất lượng thẩm
định tài chính dự án còn thấp so với mục tiêu, còn bộc lộ những bất cập, gây ảnh
hưởng xấu đến kết quả đầu tư.
Trong thời gian tới, để đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển công nghiệp, nhu cầu
cho vay theo dự án là rất lớn, nếu không nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự
án thì nguy cơ tổn thất của Ngân hàng sẽ không nhỏ. Nhằm góp phần đáp ứng đòi
hỏi bức xúc của thực tiễn, tôi chọn đề tài “ Nâng cao chất lượng thẩm định tài
chính dự án trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội-chi nhánh
Hoàn Kiếm” làm đề tài luận văn thạc sỹ.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
- Hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về chất lượng thẩm định
tài chính dự án trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại;
- Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm;
- Đề xuất những giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tài
chính dự án trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh
Hoàn Kiếm.
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: nghiên cứu chất lượng thẩm định tài chính dự án của
Ngân hàng .
- Phạm vi nghiên cứu: chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho
vay dài hạn của Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm, thời gian từ
năm 2012 đến tháng 6 năm 2014.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp tiếp cận
+

Dữ liệu định tính:

- Quy định pháp luật, giáo trình, tài liệu tương tự liên quan;
- Quy định nội bộ của Chi nhánh Hoàn Kiếm;


3

- Lịch sử phát triển, mô hình hoạt động và định hướng chiến lược phát triển
trong thời gian tới của Ngân hàng TMCP Quân đội.
+

Dữ liệu định lượng:

- Báo cáo kết quả kinh doanh đã kiểm toán;
- Báo cáo nội bộ về hoạt động kinh doanh;
- Số liệu, dữ liệu về khách hàng vay nợ tại Chi nhánh Hoàn Kiếm.
Phương pháp thu thập dữ liệu
Chủ yếu là nguồn dữ liệu thứ cấp
- Quy định pháp luật, giáo trình, tài liệu về thẩm định tài chính dự án;
- Tài liệu tổng quan về Chi nhánh Hoàn Kiếm:
+ Lịch sử phát triển, cơ cấu tổ chức, chức năng hoạt động, chiến lược phát
triển và kế hoạch hoạt động….
+ Báo cáo kết quả kinh doanh đã được kiểm toán; Báo cáo thường niên; các
báo cáo khác tại Chi nhánh Hoàn Kiếm từ năm 2012 đến hết tháng 6 năm 2014.
Phương pháp phân tích dữ liệu:
+

Sử dụng excel để liệt kê, tổng hợp, tính toán số liệu;

+

Phân tích kết quả dữ liệu đã tính toán, sau khi so sánh;

+

Đánh giá, tổng kết kết quả sau khi phân tích.

1.5. Những đóng góp của đề tài
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay của Ngân hàng thương mại.
- Đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho
vay của Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm
- Phân tích nguyên nhân của những mặt hạn chế về thẩm định tài chính dự án
trong hoạt động cho vay của Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện chất lượng thẩm định tài chính dự án
trong hoạt động cho vay của Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm.


4

1.6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết cấu, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu
theo 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay của Ngân hàng thương mại.
Chương 2: Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động
cho vay của Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm.
Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong
hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm.