H2A.12-GA Vật lý CB 12 - Tiết 12

Giáo án vật lý - Chơng trình lớp 12 GV: Nguyễn Thị Thanh Hà
CHNG II
CHNG II
Sóng cơ và sóng âm
Ngy son: .../10/2010
Tit: 12
SểNG C V S TRUYN SểNG C
A. MC TIấU:
1. Kin thc:
- Phỏt biu c nh ngha ca súng c.
- Phỏt biu c nh ngha cỏc khỏi nim liờn quan vi súng: súng dc, súng ngang,
tc truyn súng, tn s, chu kỡ, bc súng, pha.
- Vit c phng trỡnh súng.
- Nờu c cỏc c trng ca súng l biờn , chu kỡ hay tn s, bc súng v nng
lng súng.
- Gii c cỏc bi tp n gin v súng c.
- T lm c thớ nghim v s truyn súng trờn mt si dõy.
2. K nng: Hc sinh gii thớch c s truyn súng l quỏ trỡnh truyn pha dao ng.
3. Thỏi : Nghiờm tỳc, hng thỳ trong hc tp.
B. PHNG PHP GING DY: Nờu vn
C. CHUN B GIO C:
1. Giỏo viờn: Cỏc thớ nghim mụ t v súng ngang, súng dc v s truyn ca súng.
2. Hc sinh: ễn li cỏc bi v dao ng iu ho.
D. TIN TRèNH DY HC :
1. n nh lp: (...phỳt)
2. Bi c (...phỳt)
3. Bi mi:
a.t vn :
GV: Mt viờn ỏ ri trờn mt h yờn tnh cho ta hỡnh nh ca súng. Súng l hin
tng ph bin trong i sng v k thut. Súng l gỡ, súng cú nhng c trng no?
b. Trin khai bi dy

Hot ng 1: (...phỳt) Tỡm hiu v súng c
Hot ng ca Giỏo viờn - Hc sinh Ni dung
Gv: Mụ t thớ nghim v tin hnh thớ
nghim.
Hs: quan sỏt kt qu thớ nghim.
Gv: Khi O dao ng ta trụng thy gỡ trờn
I. Súng c
1. Thớ nghim
a. Mi S cao hn mt nc, cho cn
rung dao ng M vn bt ng.
b. S va chm vo mt nc ti O, cho
cn rung dao ng M dao ng.
Vy, dao ng t O ó truyn qua nc
ti M.
2. nh ngha
- Súng c l s lan truyn ca dao ng
trong mt mụi trng.
3. Súng ngang
Năm học 2010 - 2011
M
S
O
Giáo án vật lý - Chơng trình lớp 12 GV: Nguyễn Thị Thanh Hà
mt nc?
Hs: Nhng gn súng trũn ng tõm phỏt i
t O.
Gv: iu ú chng t gỡ?
Hs: Súng truyn theo cỏc phng khỏc
nhau vi cựng mt tc v.
(Dao ng lan truyn qua nc gi l súng,

nc l mụi trng truyn súng).
Gv: Khi cú súng trờn mt nc, O, M dao
ng nh th no?
Hs: Dao ng lờn xung theo phng
thng ng.
Gv: Súng truyn t O n M theo phng
no?
Hs: Theo phng nm ngang
Súng ngang.
Gv: Tng t nh th no l súng dc?
Hs: Tng t, HS suy lun tr li.
(Súng truyn trong nc khụng phi l
súng ngang. Lớ thuyt cho thy rng cỏc
mụi trng lng v khớ ch cú th truyn
c súng dc, ch mụi trng rn mi
truyn c c súng dc v súng ngang.
Súng nc l mt trng hp c bit, do
cú sc cng mt ngoi ln, nờn mt nc
tỏc dng nh mt mng cao su, v do ú
cng truyn c súng ngang).
- Nhn xột
GV:Nhn xột -kt lun
HS:Ghi nh kin thc
- L súng c trong ú phng dao ng
(ca cht im ta ang xột) vi
phng truyn súng.
4. Súng dc
- L súng c trong ú phng dao
ng // (hoc trựng) vi phng truyn
súng.

GV: Nộm mt hũn ỏ xung mt nc
yờn tnh ta thy nhng súng nc hỡnh
trũn t ch hũn ỏ ri lan ta i mi ni
trờn mt nc. Th nh mt ming bc
lờn mt nc nú ch dao ng theo
phng thng ng ch khụng b y
theo súng.
Hot ng 2 : (...phỳt) Tỡm hiu v cỏc c trng ca súng
Hot ng ca Giỏo viờn - Hc sinh Ni dung
GV : Mụ t TN dựng mt si dõy mm
(Hỡnh 7-3)
Hs:
II. Các đặc trng của một
sóng hình sin.
1) S truyn ca mt súng hỡnh sin:
-Sau thi gian T dao ng ca im P ó
truyn n im P
1
cỏch P mt on :
PP
1
=
vT

=

v P
1
bt u dao ng ging nh P
2) Cỏc c trng ca súng hỡnh sin :

a) Biờn ( A ): ca súng l biờn dao
ng ca mt phn t ca mụi trng cú
súng truyn qua .
b) Chu k ( T ) : ca súng l chu k dao
ng ca mt phn t ca mụi trng cú
súng truyn qua .
Năm học 2010 - 2011
a)lỳc u
b)lỳc sau
t = 0
a
P
t =
4
T
b
c
d
P
P
P
t =
2
T
t =
3
4
T
t =
T

Giáo án vật lý - Chơng trình lớp 12 GV: Nguyễn Thị Thanh Hà
nh ngha (2): Bc súng l khong
cỏch ngn nht gia 2 im dao ng
cựng pha trờn phng truyn súng .
Tr li C2 :
Nu súng truyn t trỏi sang phi thỡ M
ang i lờn .Mi tờn ch chiu chuyn
ng ca M phi hng lờn trờn.

V
ur
- Nhn xột
GV: Nhn xột -kt lun
HS: Ghi nh kin thc
Tn s ca súng :
1
f
T
=
c) Tc truyn súng (
v
) : l tc
lan truyn dao ng trong mụi trng .
d) Bc súng (

) : l quóng ng
súng truyn i c trong mt chu k
Cụng thc :
v
vT

f

= =

e) Nng lng súng : l nng lng dao
ng ca cỏc phn t ca mụi trng cú
súng truyn qua .
Hot ng 3: (...phỳt) Tỡm hiu phng trỡnh súng
Hot ng ca Giỏo viờn - Hc sinh Ni dung
GV : Khi súng cha truyn n nỳt chai ti
M ng yờn ( W = 0)
Khi súng truyn n M dao ng

W

0

quỏ trỡnh truyn súng l quỏ trỡnh
truyn nng lng .
-Biu thc súng ti ngun 0 ?
Hs:
Gv: Dao ng ti M thi im t ging
ht dao ng ti O thi im
t t

v trc .
Hs:
- Nhn xột
GV:Nhn xột -kt lun
HS:Ghi nh kin thc

III- PHNG TRèNH SểNG
a) Phng trỡnh súng ti ngun 0 :

0
2
cos cosu A t A t
T


= =
b) Phng trỡnh súng ti im M
cỏch 0 mt on OM =x :
Thi gian súng truyn t O n M
l :
x
t
v
=

dao ng ti M chm hn dao
ng ti O mt khong thi gian l
t

nờn :
Pt d ti M l :
cos ( ) cos 2 ( )
M
x t x
u A t A
v T

= =
c) Mt s tớnh cht ca súng suy ra t
Năm học 2010 - 2011
e
f
P
P
1
P

t =
5
4
T
M
g
M
v
uur
x
Giáo án vật lý - Chơng trình lớp 12 GV: Nguyễn Thị Thanh Hà
phng trỡnh súng :
Tớnh tun hon theo thi gian
( ng sin thi gian )
Xột mt im P cú ta x = d
2 2
cos( )
P

d
u A
T


=
Dao ng ca im P tun hon theo
thi gian vi chu k T .
Tớnh tun hon theo khụng gian
(ng sin khụng gian )
Xột v trớ tt c cỏc phn t súng ti mt
thi im t
0
:
0 0
2 2
( , ) cos( )u x t A t x
T


=
u bin thiờn tun hon theo ta x
ngha l c sau mi khong cú x =


trờn trc x súng li cú hỡnh dng lp li
nh c .
4.Cng c : (...phỳt)
* Nờu hai khỏi nim bc súng.Cụng thc tớnh bc súng.
* Cõu 6 ( trang 40 sgk) chn A ; Cõu 7 chn C

Cõu 8
20,45 12,4
4 4,025
2
cm


= =
;

= 1,006cm

1 cm =1.10
-2
m ,
v f

=
=
0,5m
Bài tập thêm: Mt ngi quan sỏt mt chic phao trờn mt bin thy nú nhụ lờn cao 10
ln trong 18s ,khong cỏch gia 2 ngn súng k nhau l 2 m .Tớnh vt tc truyn súng
trờn mt bin ?
T =
18
2( )
1 9
t
s
N

= =

, v =
T

= 1 m/s
5. Dn dũ: (...phỳt)
- Tr li cõu hi 1,2,3,4 ,5 trang 40 SGK và sbt
- c trc bi giao thoa.
RT KINH NGHIM
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
..................................................................................................................
Năm học 2010 - 2011
u
P
t
T
2T
O
A
-A
u
M
x

2
O
A
-A
2

3
2

vt
0