Duy trì sĩ số lớp 3: 2009-2010

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRƯỜNG TIỂU HỌC MỸ TÚ B
MỘT SỐ BIỆN PHÁP DUY TRÌ SĨ SỐ LỚP 3C
TRƯỜNG TIỂU HỌC MỸ TÚ “B”
......
A/ PHẦN MỞ ĐẦU
1/ LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Mục tiêu giáo dục tiểu học là ngoài việc giúp các em học tập, chấp hành
nội qui nhà trường, đi học đều và đúng giờ, giữ gìn sách vở và đồ dùng học
tập…. Nhà trường còn có một nhiệm vụ hết sức quan trọng đó là phổ cập Tiểu
học đúng độ tuổi..
Bỏ học là vấn đề đang phổ biến và bức xúc đối với các vùng nông thôn
hiện nay. Vấn đề này chính là do mâu thuẫn giữa:
* Một bên, chúng ta muốn phổ cập tiểu học đúng độ tuổi, muốn có trên
80% học sinh đến trường học, tốt nghiệp đúng độ tuổi.
* Song bên kia, các bậc phụ huynh chưa quan tâm sâu sắc đến việc học tập
của con em mình. Đại đa số chạy theo kinh tế, đổ xô về TP Hồ Chí Minh, Bình
Dương, Vũng Tàu,.. để làm ăn kéo theo một số học sinh trong lứa tuổi cắp sách
đến trường, dẫn đến tình trạng học sinh bỏ học
Về đoàn thể: Chính quyền địa phương chưa quan tâm sâu sắc để kết hợp
môi trường các gia đình – nhà trường – xã hội nhằm vận động học sinh ra lớp và
giáo dục học sinh.
Có học sinh đến trường rồi nhưng đi học không đều, cũng có, lưu ban
cũng có, bỏ học luôn cũng có, mặc cảm khi học thua sút bạn bè cũng có, tới vụ
mùa theo cha mẹ đi cắt lúa cũng có.
NGƯỜI THỰC HIỆN : LÊ THỊ UYÊN Trang 1
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRƯỜNG TIỂU HỌC MỸ TÚ B
Gần đây có rất nhiều văn bản chỉ đạo của UBND huyện và của phòng GD
Mỹ Tú chỉ đạo việc đẩy mạnh công tác duy trì sỉ số học sinh.
Theo mục tiêu đề án xây dựng Trường TH Mỹ Tú B thì việc duy trì sĩ số
học sinh và nâng cao chất lượng dạy và học để hạn chế tối đa tình trạng lưu ban
là nhiệm vụ trọng tâm nhất đối với mọi thầy cô giáo, mọi thành viên trong hội

đồng.
Là giáo viên được giao nhiệm vụ giảng dạy cũng như các đồng nghiệp tôi
luôn mong muốn hiệu quả giảng dạy hàng năm của mình phải cao, vì nghĩ rằng
muốn đơn vị có hiệu quả đào tạo cao, bản thân mỗi người trực tiếp giảng dạy
phải có hiệu quả cao.
Những điều vừa nêu trên đây chính là lí do mà tôi quyết định chọn đề tài “
Một số biện pháp duy trì sĩ số học sinh” để nghiên cứu, hi vọng ở công trình
nghiên cứu này tôi tìm thấy nhiều kinh nghiệm có thể giúp lớp mình, giúp nhà
trường hạn chế tối đa tình trạng học sinh bỏ học.
2/ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Mục đích nghiên cứu này nhằm khắc phục tình trạng học sinh bỏ học để
đảm bảo duy trì 100% học sinh góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy hàng năm
3/ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:
Nghiên cứu các cơ sở khoa học có liên quan đến tâm lý, hoạt động học
sinh để lí luận cho cách làm của mình.
- Tìm ra các nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh bỏ học.
- Chọn và thực hiện các giải pháp để duy trì sĩ số học sinh kịp thời tổng
kết rút kinh nghiệm cho những năm sau.
4/ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
Những học sinh có tâm trạng đặc biệt do đang nằm trong các hoàn cảnh:
Nhà nghèo, nhà xa trường, cha mẹ ly thân, học sinh yếu, học sinh lớn tuổi hơn
bạn.
NGƯỜI THỰC HIỆN : LÊ THỊ UYÊN Trang 2
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRƯỜNG TIỂU HỌC MỸ TÚ B
Những học sinh có thái độ chưa ngoan, dễ va chạm và những học sinh có
xu hướng cần kiếm tiền hơn cần học.
5/ KHÁCH THỂ :
Tất cả học sinh lớp 3C trường TH Mỹ Tú B ( 2009- 2010) và những học
sinh của nhà trường đã bỏ học vào những năm trước.
B. PHẦN NỘI DUNG

CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN
Theo giáo trình tâm lí học lứa tuổi tiểu học do trường đại học sư phạm Hà
Nội biên soạn:
- Tình cảm thầy trò là một hiện tượng tâm lý, tình cảm tốt đẹp của thầy,
trò bao gồm: Tình thương yêu, các cảm giác nhớ nhung, vui buồn, gắn bó… các
hành động biểu hiện sự tôn trọng nhau, hi sinh cho nhau diễn ra trong các quan
hệ giữa thầy và trò.
- Ở tình cảm thầy trò chúng ta có thể tìm gặp:
+ Hoạt động dạy giáo viên diễn ra trên nền sự yêu thương, nhờ vậy nó có
thể diễn ra một cách tích cực, có trách nhiệm và có hiệu quả.
+ Tâm trạng học sinh vừa kính trọng, vừa quí trọng, tôn trọng; nhờ đó mà
hoạt động học diễn ra một cách tích cực, chủ động, hoạt động tự giáo dục diễn ra
một cách tự giác.
NGƯỜI THỰC HIỆN : LÊ THỊ UYÊN Trang 3
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRƯỜNG TIỂU HỌC MỸ TÚ B
+ Ở tình cảm thầy trò chúng ta cũng còn bắt gặp một hiện tượng rất đặc
biệt: Dạy, học, giáo dục và tự giáo dục điều diễn ra nhằm giải quyết nhu cầu tình
cảm, chẳng hạn như :
Đến trường để được gần gũi, ngoan ngoãn để được thầy (cô) thương.
Dạy tốt dạy đầy đủ, quan tâm nhiều đến học sinh, để học sinh không bị
thiệt thòi, trong lòng bớt áy náy đồng thời duy trì được mối quan hệ này lâu dài.
- Như vậy ở trong tình cảm thầy, trò, chúng ta chắc chắn sẽ gặp hoạt động
bám trường bám lớp của thầy trò. Vì nếu không đến trường, đến lớp họ sẽ không
giải quyết được nhu cầu do tình cảm đặt ra.
Cũng theo giáo trình tâm lí học lứa tuổi do trường đại học sư phạm Hà Nội
biên soạn.
- Học sinh tiểu học giao lưu với bạn bè cùng lớp là chính. Tập thể học sinh
Tiểu học cũng là một môi trường, một điều kiện để qua đó tiến hành các hoạt
động để giáo dục học sinh.

- Chúng ta thấy: Tình cảm tốt đẹp giữa học trò cùng lớp bao gồm sự nhớ
nhau chia sẻ cho nhau, giúp đỡ nhau trong quan hệ học tập vui chơi.
- Tình cảm học trò với nhau cũng có nhu cầu được gần gũi nhau. Việc giải
quyết nhu cầu này cũng đòi hỏi các em đến trường đều đặn. Việc tạo điều kiện
để các em giao lưu tình cảm, có được tình cảm tốt đẹp với nhau là rất cần thiết
trong việc tổ chức lớp và duy trì số lượng học sinh đến trường.
- Hiện nay, cha mẹ học sinh là người quyết định việc cho con đến trường
cũng như ngược lại. Đa số cha mẹ học sinh đều muốn con mình học giỏi, đều rất
tôn trọng nhà trường, thầy cô giáo.
Cha mẹ học sinh là người trực tiếp quản lí bao quát việc tự học, tự rèn ở
nhà của các em.
Đôi khi, cha mẹ học sinh cũng là tác nhân gián tiếp đồng tình với việc trốn
học bỏ học của con mình.
NGƯỜI THỰC HIỆN : LÊ THỊ UYÊN Trang 4
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRƯỜNG TIỂU HỌC MỸ TÚ B
CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG CÁC NGUYÊN NHÂN
DẪN ĐẾN HỌC SINH ĐÃ BỎ HỌC
1/ Điều tra về học sinh đã bỏ học.
Những năm gần đây, tuy duy trì sĩ số khá tốt xong trong suốt thời gian qua
học sinh trường Tiểu học Mỹ Tú B cũng có không ít các em đã bỏ học trong đó
có những em nhà trường đã huy động trở lại và những em mất luôn.
Thực trạng về nguyên nhân dẫn đến học sinh trường tiểu học Mỹ Tú B đã
bỏ học trước đây rất đa dạng.
- Có những em bỏ học vì nhà nghèo, cha mẹ bắt đi làm mướn, bắt làm việc
nhà nhiều, nhà nghèo thiếu dụng cụ học tập; nhà nghèo không có tiền ăn, mặc
cảm; nhà nghèo do công việc của cha mẹ không ổn định nên đem con đi đến chỗ
làm mướn để làm theo từng mùa.
- Có những em nhà quá xa trường học lúc bình thường thì đi học đều khi
có chuyện vui ở lối xóm thì trốn học, trốn quen rồi bỏ học.

Ngoài ra vẫn có một nguyên nhân hết sức quan trọng đó là: Giáo viên
không hiểu học sinh, giải quyết các vấn đề liên quan đến học không hợp dẫn đến
học sinh bỏ học. Nguyên nhân này xuất phát từ các vấn đề rất khách quan cụ thể.
- Giáo viên tiểu học chưa bồi dưỡng lớp tâm lí học dành cho lứa tuổi thiếu
niên trong khi đó đối tượng học sinh lớp 3C vùng sâu lại không ít em đang ở tuổi
12-13.
- Cách giáo dục của giáo viên chưa phù hợp giáo viên coi tất cả học sinh
tiểu học đều là trẻ em từ 11 tuổi không nắm chắc nguyên nhân đôi lúc bao quát
không chặt chẽ, đôi lúc lại quá nóng nảy la mắn lung tung…trong khi học sinh bị
la mắn thì cảm thấy xấu hổ với bạn bè thậm chí có em tiếp tục vi phạm cho hả
giận…rồi bỏ học.
NGƯỜI THỰC HIỆN : LÊ THỊ UYÊN Trang 5
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRƯỜNG TIỂU HỌC MỸ TÚ B
2/ Thực trạng học sinh lớp 3C năm học 2009-2010
Học sinh lớp 3C mà tôi đang phụ trách cũng có không ít các em nằm trong
các nguyên nhân dự báo có thể bỏ học, cụ thể như sau:
2.1. Về phía học sinh:
- Qua điều tra độ tuổi có 4 em có độ tuổi 12 - 13 đây là lứa tuổi thiếu niên
nên tâm lí có nhiều thay đổi các em không còn thơ dại như những em ở độ tuổi
thiếu nhi nữa.
- Một số học sinh xa trường (có em ở tận trong những con rạch nhỏ, mùa
mưa lầy lội) như em: Trung, Thi, Trà Mi, Yến, Trúc My.
- Có những em vì nhà quá nghèo vừa đi học vừa giúp việc nhà nhất là
những ngày mùa các em cùng cha mẹ đi cấy đi gặt lúa… kiếm thêm thu nhập
như em: Mạnh Vũ Luân, Nhí.
- Có những em cha mẹ đi làm Thành Phố phải sống với ông bà như em:
Cẩm Tiên, Thương, Thắm, Ái Trân.
- Có em thì do lười học dẫn đến học yếu mặc cảm thua sút bạn bè rồi bỏ
học.
2.2. Mối quan tâm của gia đình:

Do điều kiện sống của gia đình gặp nhiều khó khăn, cha mẹ các em còn
phải tất bật chạy từng cái ăn cái mặc lo cho cuộc sống gia đình nên không còn
thời gian để giáo dục theo dõi việc học của con cái. Một số cha mẹ học sinh do
trình độ còn thấp nên không biết kiểm tra bài vở của các em, không biết cách
kèm các em ở nhà… đôi khi vì hoàn cảnh khó khăn phải cho con nghỉ học 2, 3
ngày để giúp việc nhà.
2.3. Môi trường sống:
Hiện nay thì các hàng quán mọc lên khắp nơi, có nhiều trò chơi điện tử,
phim ảnh hấp dẫn đang lôi cuốn các em hàng ngày vì thế càng góp phần làm cho
các em mê chơi học yếu rồi dẫn đến bỏ học
NGƯỜI THỰC HIỆN : LÊ THỊ UYÊN Trang 6
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRƯỜNG TIỂU HỌC MỸ TÚ B
CHƯƠNG III
MỘT SỐ GIẢI PHÁP
NHẰM DUY TRÌ SĨ SỐ HỌC SINH Ở LỚP 3C
Duy trì sĩ số đối với học sinh vùng sâu đặc biệt là học sinh lớp 3 còn gặp
rất nhiều khó khăn. Nhưng nếu thật sự quan tâm tìm ra giải pháp tốt thì chúng ta
sẽ thành công. Với thực trạng trên tôi xin đưa ra một số giải pháp sau để chúng
ta cùng nghiên cứu.
1/ Nhóm giải pháp có liên quan đến tâm lí học sinh
1.1 Xác định đối tượng trên cơ sở tìm ra nguyên nhân dự báo:
Là giáo viên, đầu năm học, khi nhận lớp ai cũng muốn sự hiện diện của
các em hôm nay cũng còn nguyên vẹn đến cuối năm: danh sách các em hôm nay
chính là danh sách mà mình đề nghị nhà trường xét lên lớp và bàn giao cho giáo
viên khác. Thế nhưng không ai biết chắc rằng điều đó diễn ra như mình mong
muốn.
Mỗi học sinh một tâm lí, một bí ẩn, đang ngồi đó biết đâu trong các em đã
có sẳn nguyên nhân dự báo về bỏ học.
“ Biết người biết ta trăm trận trăm thắng” thật vậy muốn học sinh không bỏ học,
việc làm cấp thiết nhất ngay đầu năm học là điều tra, nắm chặt chẽ cụ thể các

nguyên nhân dự báo về bỏ học đang tồn tại trong học sinh của mình nó bao gồm:
Lứa tuổi, tâm lí, hoàn cảnh từng em, khả năng học tập từng em, thói quen không
ổn… cách làm:
- Làm phiếu điều tra, nội dung điều tra liên quan đến các thông tin cần
nắm.
- Tổ chức và đến thăm một số gia đình học sinh để có thể hiểu hơn.
- Trò chuyện, tìm hiểu từ:
+ Giáo viên chủ nhiệm cũ.
NGƯỜI THỰC HIỆN : LÊ THỊ UYÊN Trang 7
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRƯỜNG TIỂU HỌC MỸ TÚ B
+ Cán sự lớp cũ.
+ Ban giám hiệu và tổng phụ trách đội.
+ Những em cùng xóm…
- Tổng hợp thực trạng trên vào sổ tay, sổ chủ nhiệm để làm cơ sở căn cứ
cho mọi kế hoạch sau này
1.2 Xây dựng tình cảm thầy và trò tốt đẹp:
Tình cảm giữa thầy và trò là một hiện tượng tâm lí tình cảm tốt đẹp của
thầy cô, trò bao gồm tình thương yêu các cảm giác nhớ nhung vui buồn gắn
bó…; các hành động biểu hiện sự tôn trọng nhau hi sinh cho nhau diễn ra trong
các quan hệ giữa thầy và trò nhất là vào những giờ sinh hoạt lớp, những giờ sinh
hoạt ngoài giờ lên lớp vào các dịp lễ hội truyền thống của nhà trường.
Tình cảm thầy trò rất cần được xây dựng được vun đắp liên tục trong việc
thực hiện nhiệm vụ dạy học của mọi giáo viên.
Để thầy trò có được quan hệ tình cảm tốt đẹp tôi đã thực hiện một số giải
pháp:
+ Trò chuyện cụ thể với từng học sinh trong tuần lễ đầu để hiểu biết thêm
về hoàn cảnh của mỗi em và xây dựng ấn tượng ban đầu tốt đẹp về mình trong
các em .
Ví dụ: Nội dung trò chuyện: Nhà em có mấy anh em, em thứ mấy, cha mẹ
em làm nghề gì? Ở nhà em thường giúp cha mẹ làm việc gì?...Em dự định sau

này sẽ làm nghề gì? Em thích nhất cái gì? Từ những lời hỏi thăm đó các em sẽ
cảm thấy mình gần gũi với thầy cô hơn. Giúp các em có tự tin hơn khi tiếp xúc
với thầy cô để trò chuyện hỏi thăm về bài vở.
+ Duy trì thường xuyên các cuộc trò chuyện các lần thăm hỏi gia đình học
sinh. Nội dung cuộc trò chuyện xây dựng một cách linh hoạt..
+ Giao nhiệm vụ vừa sức từng học sinh để tạo điều kiện được tuyên dương
khen các em trước lớp.
NGƯỜI THỰC HIỆN : LÊ THỊ UYÊN Trang 8