skkn giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh ở trường THCS

Skkn: Giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh ở trường THCS
Phần I: LỜI MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Các bậc tiền nhân đã nói: "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí
thịnh thì đất nước thịnh, nguyên khí suy thì đất nước suy". Có thể khẳng định lịch
sử phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế giới đều thấy rằng: giáo dục và đào
tạo có vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc xây dựng đất nước, trong chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội. Trong những năm gần đây Đảng và Nhà nước ta
luôn quan tâm tới sự nghiệp chăm sóc và phát huy yếu tố con người. Điều đó xuất
phát từ nhận thức sâu sắc những giá trị lớn lao và ý nghĩa quyết định của nhân tố
con người - chủ thể của mọi sáng tạo, mọi nguồn gốc của cải vật chất và văn hoá,
mọi nền văn minh của mọi quốc gia. Xây dựng và phát triển con người có trí tuệ
cao, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức là
động lực, đồng thời là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. Để đạt được điều đó, giáo
dục - đào tạo có vai trò quyết định.
Qua hơn 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới của Đảng, nước ta đã đạt
được những thành tựu to lớn về kinh tế - xã hội. Đáng tiếc là một bộ phận không
nhỏ có sự giảm sút về tư tưởng, đạo đức đặc biệt là thế hệ trẻ. Một bộ phận thanh
niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên sống không có lý tưởng, không có mục đích,
thiếu niềm tin, chạy theo các nhu cầu tầm thường, ngại cống hiến, ngại khó khăn,
thích hưởng thụ, sống buông thả. Trong văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung
ương Đảng 2 khoá VIII đã đánh giá thực trạng là “ Đặc biệt đáng lo ngại là trong
một bộ phận học sinh, sinh viên có tình trạng suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lý
tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu hoài bão lập thân, lập nghiệp vì tương lai bản
thân và đất nước”.


Báo cáo kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII và
phương hướng phát triển giáo dục đến 2010 có nêu: “Vấn đề bức xúc nhất trong
giáo dục nước ta hiện nay là chất lượng giáo dục toàn diện, trước hết là chất lượng
giáo dục chính trị, lý tưởng, đạo đức và lối sống”, “Nỗ lực phấn đấu toàn diện làm

cho giáo dục thực sự là quốc sách hàng đầu, trong đó giáo dục đạo đức là cái gốc”.
Trong Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI
về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo cũng đã nêu “chưa chú trọng
đúng mức việc giáo dục đạo đức, lối sống và kỹ năng làm việc”.
Trước tình hình và thực trạng đó, những năm qua đã được các cấp, các
ngành, đặc biệt là những người làm công tác giáo dục thực sự quan tâm và thấy
được sự cần thiết là phải đầu tư cho việc giáo dục toàn diện. Trong Nghị quyết số
29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục và đào tạo cũng được các cấp, các ngành quan tâm. Sở
GD&ĐT tỉnh Quảng Trị cũng chỉ đạo thực hiện điểm nhấn “Tăng cường xây dựng
văn hóa học đường và Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh”. Tuy vậy, thực tế thì
vấn đề giáo dục lý tưởng đạo đức vẫn có những nơi, những lúc vẫn còn bị xem
nhẹ, chưa được chú trọng đúng mực.
Xuất phát từ những lý do khách quan và lý do chủ quan như đã phân tích ở
trên, tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng
giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.
II. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
1. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, đối chiếu với thực tế từ đó đề xuất một số
giải pháp, biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học
sinh trong trường THCS để góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo dục nhân cách
phát triển toàn diện, hài hoà, đáp ứng yêu cầu mới của xã hội.


2. Phân tích, đánh giá thực trạng đạo đức học sinh ở trường THCS để thấy rõ
tình hình thực tế về đạo đức của học sinh hiện nay.
3. Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo
đức cho học sinh ở trường THCS
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1 Nghiên cứu về đạo đức của học sinh ở trường THCS.
2. Phạm vi nghiên cứu: những vấn đề liên quan đến đạo đức của học sinh ở

Trường THCS.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Nghiên cứu thông qua các tài liệu của Đảng và Nhà nước về công tác giáo
dục và đào tạo, các Chỉ thị của Bộ giáo dục và đào tạo, cùng với các Hướng dẫn
của các ngành có liên quan.
2. Nghiên cứu các giáo trình, tài liệu, qua tham quan học tập và các kinh
nghiệm thực tiễn về giáo dục đạo đức cho học sinh.
3. Khảo sát, điều tra thực tế, so sánh, thống kê, phân tích, tổng hợp chất
lượng giáo dục đạo đức qua kết quả của học sinh từ năm học trước của trường
THCS.
V. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI
Chương I: Cơ sở khoa học của việc giáo dục đạo đức cho học sinh.
Chương II: Thực trạng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo
đức học sinh tại trường THCS Trần Công Ái, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị.



Phần II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Chương I
CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC CHỈ ĐẠO GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC
SINH TRONG TRƯỜNG THCS
I. MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC CHỈ ĐẠO GIÁO DỤC ĐẠO
ĐÚC HỌC SINH TRONG TRƯỜNG THCS
Theo tổ chức Y tế thế giới WHO độ tuổi vị thành niên có từ 10 đến 19 tuổi,
ở Việt Nam quy định độ tuổi vị thành niên từ 10 đến 18 tuổi, qua điều tra tỷ lệ
thanh niên ở nước ta năm 1999 chiếm 23% dân số, trong đó 81% đang theo học.
Như vậy học sinh THCS là lứa tuổi vị thành niên, giai đoạn này các em phát triển
mạnh về thể chất, sinh lý. Ở lứa tuổi này các em muốn tìm tòi, phát hiện khám phá,
tìm hiểu những điều chưa biết của cuộc sống và sự giao tiếp với bạn bè là một nhu
cầu rất lớn. Các em có xu hướng tụ tập thành từng nhóm có cùng sở thích, phù hợp

với tính tình để vui chơi, đùa nghịch, có những lúc, những nơi các em có các hành
động không đúng, không phù hợp với lứa tuổi của mình. Trong giai đoạn này quá
trình phát triển sinh lý ảnh hưởng đến rất nhiều tính cách của các em: các em rất dễ
bị xúc động khi có một tác động nào đó, bản thân các em dễ bị lôi kéo, kích động,
lòng kiên trì và khả năng tự kiềm chế thấp. Ở lứa tuổi này tính tình không ổn định,
dễ nổi cáu, khi thì quá sôi nổi nhiệt tình nhưng có trở ngại lại dễ buông xuôi, chán
nản. Đối với các em, cái gì cũng dễ dàng, đơn giản và luôn ở trạng thái hiếu thắng
hoặc tự ti vì thế dễ đi đến những hành động thiếu suy nghĩ chín chắn, nhiều lúc vi
phạm mà vẫn không biết.
Chính vì vậy, các thầy giáo, cô giáo, các bậc phụ huynh và mọi tổ chức trong
xã hội phải có trách nhiệm quan tâm sát sao, động viên kịp thời để hướng các em
có những suy nghĩ và hành động đúng.


II. QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG, NHÀ NƯỚC VỀ VIỆC CHỈ ĐẠO GIÁO
DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG TRƯỜNG THCS
1. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về việc chỉ đạo giáo dục đạo đức học
sinh trong trường THCS
Văn kiện Hội nghị lần thứ 2 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII đã
nêu rõ:
Nhiệm vụ mục tiêu cơ bản của giáo dục là nhằm xây dựng những con người
và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo
đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, công nghiệp hoá
- hiện đại hoá đất nước, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hoá của dân tộc, có
năng lực tiếp thu tinh hoa văn hoá của nhân loại, phát huy tiềm năng của dân tộc và
con người Việt Nam, có ý thức cộng đồng và phát huy tính tích cực của cá nhân,
làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có tính tổ
chức kỷ luật cao là những con người kế thừa và xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa
hồng vừa chuyên.
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI

về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo cũng đã nêu:
Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức
sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý
luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo
dục xã hội.
Chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý thức
công dân. Tập trung vào những giá trị cơ bản của văn hóa, truyền thống và đạo lý


dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại, giá trị cốt lõi và nhân văn của chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
Trên cơ sở những định hướng chung, định hướng có tính chiến lược của
Đảng về giáo dục, đào tạo nói chung và giáo dục đạo đức cho học sinh nói riêng,
Đảng ta cũng đã thấy rõ vị trí, vai trò của thế hệ trẻ là nguồn nhân lực quan trọng
của nước nhà. Vì thế, ngoài việc đào tạo, bồi dưỡng để thế hệ trẻ có những kiến
khoa học thì việc giáo dục đạo đức cho học sinh là hết sức quan trọng, cấp bách và
cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Những định hướng, chủ trương của Đảng về giáo dục, đào tạo là căn cứ để
Nhà nước thể chế hóa thành các văn bản pháp luật nhằm điều chỉnh mọi hoạt động
liên quan đến giáo dục, đào tạo.
2. Qui định của Nhà nước về việc giáo dục đạo đức học sinh trong trường
THCS
Điều 2 Chương I của Luật giáo dục 2005 nêu rõ; “Mục tiêu giáo dục là đào
tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm
mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội;
hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân; đáp ứng
yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Điều 27 mục 2 chương III luật giáo dục 2005 khẳng định “Mục tiêu của giáo
dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và

sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư
cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào
cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.


- Giáo dục đạo đức cho học sinh phải được tiến hành bằng nhiều biện pháp,
có mục tiêu phù hợp. Phải được xây dựng nội dung, kế hoạch cụ thể và được thực
hiện thường xuyên liên tục và đảm bảo tính hệ thống mới đạt được kết quả cao.
- Giáo dục đạo đức cho học sinh phải được tiến hàng bằng nhiều hình thức
phong phú, linh hoạt, phù hợp với tâm sinh lý và lứa tuổi của học sinh. Thông qua
các hoạt động giáo dục trong và ngoài trường. Đồng thời phải biết kết hợp giáo dục
giữa 3 môi trường: Nhà trường – Gia đình – xã hội để tạo nên sức mạnh tổng hợp.
Huy động mọi nguồn lực, mọi sự hỗ trợ của tất cả các tổ chức, các cơ quan ban
ngành, cùng đoàn thể cùng phối hợp để thực hiện tốt xã hội hoá giáo dục, góp phần
nâng cao đạo đức, chất lượng học sinh, góp phần phát triển nguồn nhân lực có trí
tuệ, đồng thời tạo ra nguồn nhân lực là nhân tố quyết định sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước.
III. NỘI DUNG, Ý NGHĨA CỦA VẤN ĐỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC
SINH TRONG TRƯỜNG THCS
Hiện nay, nước ta đang diễn ra công cuộc đổi mới sâu sắc trong phạm vi
toàn xã hội. Sự nghiệp giáo dục được coi trọng là “Quốc sách hàng đầu” góp phần
tích trong sự thắng lợi của công cuộc đổi mới này vì thế, công tác giáo dục chính
trị tư tưởng, đạo đức cho học sinh cần được coi trọng đúng mực. Giáo dục chính
trị, tư tưởng đạo đức trước hết, phải tăng cường giáo dục thế giới quan khoa học.
Trên cơ sở tăng cường thế giới quan khoa học cần tăng cường giáo dục tư tưởng
cách mạng xã hội chủ nghĩa cho học sinh. Qua giáo dục đạo đức phải nâng cao
lòng yêu nước, tăng cường ý thức lao động và tự giác trong lao động (động cơ, thái
độ đúng đắn, chăm chỉ, nỗ lực vươn lên làm chủ khoa học công nghệ). Bên cạnh
đó cũng phải đồng thời tăng cường giáo dục pháp luật, giáo dục lòng yêu thương
con người và hành vi ứng xử có văn hoá (biết ứng xử lễ phép tế nhị, lịch sự). Điều

này đòi hỏi ngành giáo dục phải tăng cường công tác quản lý giáo dục nhằm nâng


cao chất lượng và phát triển toàn diện ngành giáo dục trong giai đoạn hiện nay,
đồng thời phải có chiến lược, sách lược phát triển đúng hướng, hợp quy luật, xu thế
và xứng tầm thời đại.
Chương II
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH Ở TRƯỜNG THCS TRONG GIAI
ĐOẠN HIỆN NAY
I. ĐẶC ĐIỂM VỀ TRƯỜNG THCS
Trường đóng tại ……………………………..
Năm học 2015-2016, nhà trường có 19 CBGVNV, trong đó có 15 GV trực
tiếp giảng dạy, có 100% CBGVNV trình độ đạt chuẩn trong đó có 8 người đạt trình
độ trên chuẩn. Tổng số học sinh của trường là 137 em, chia thành 4 lớp. Trường có
tổ chức Chi bộ Đảng gồm 15 đảng viên và nhiều năm liền đạt danh hiệu Chi bộ
trong sạch vững mạnh. Các đảng viên luôn gương mẫu, giữ vai trò hạt nhân lãnh
đạo trong toàn bộ hoạt động của nhà trường. Các tổ chức khác như Công đoàn cơ
sở, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí
Minh, Ban đại diện CMHS đều hoạt động tích cực, góp phần cùng nhà trường hoàn
thành tốt nhiệm vụ giáo dục trong từng năm học.
Qua quá trình hình thành và phát triển, nhà trường từng bước nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện, phấn đấu xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, nhằm góp
phần vào sự phát triển chung của giáo dục xã nhà. Những kết quả mà nhà trường
đạt được trong nhiều năm qua đã tạo nên một uy tín lớn, một thương hiệu nhà
trường được học sinh, phụ huynh tin tưởng lựa chọn. Được sự chỉ đạo của Sở GD
và ĐT ………., Phòng GD và ĐT ………. và chính quyền các cấp cùng với sự cố
gắng phấn đấu của đội ngũ cán bộ giáo viên và nhân viên, Ban đại diện cha mẹ học

sinh và các thế hệ học sinh, Trường THCS ………… đã được UBND Tỉnh công
nhận trường đạt chuẩn Quốc gia giai vào năm ……. .
II. TÌNH HÌNH THỰC TẾ TRƯỜNG THCS
1. Những kết quả đạt được
1.1. Kết quả đạt được
* Kết quả giáo dục đạo đức học sinh như sau:
* Xếp loại điểm nhấn:
- Năm học 2015-2016: Phòng và Sở GD&ĐT tỉnh xếp loại Tốt.
- Năm học 2016-2017: Phòng GD&ĐT xết loại Tốt.
1.2. Nguyên nhân
Để đạt được kết quả trên, đó là nhờ sự nỗ lực, năng động của đội ngũ quản
lý của nhà trường, các tổ chức trong nhà trường; sự đoàn kết thống nhất của Hội
đồng sư phạm nhà trường; đặc biệt là sự chỉ đạo, quan tâm của Chi bộ đảng.
2.2. Những hạn chế
2.1. Hạn chế
Qua kết quả chất lượng giáo dục đạo đức học sinh đạt hạnh kiểm tốt, khá
tương đối cao nhưng thấy rằng hạnh kiểm yếu có xu hướng tăng lên. Bảng thống
kê chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh cũng cho thấy rằng đã có sự tụt lùi về
tỷ lệ học sinh đạt hạnh kiểm khá, tốt và tăng tỷ lệ học sinh có hạnh kiểm yếu qua
các năm học.Vì vậy, trong những năm học tiếp theo đội ngũ quản lý của nhà trường
cần phải nỗ lực hơn nữa để cố gắng tìm ra những giải pháp tốt hơn, phù hợp hơn
nhằm đạt được những kết quả cao hơn nữa đáp ứng được đòi hỏi của xã hội và địa
phương trong việc phát triển nguồn nhân lực.


2.2. Nguyên nhân
Qua công tác tại trường, tôi nhận thấy có một số nguyên nhân khách quan và
chủ quan mà chất lượng giáo dục đạo đức chưa cao, kỷ cương nề nếp của giáo viên
chưa thực sự được coi trọng, còn thiếu những giải pháp cụ thể trong việc nâng cao
chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh.

Cụ thể còn có những biểu hiện sa sút về đạo đức trong một bộ phận học sinh
như sau:
- Một số học sinh chưa xác định đúng động cơ thái độ học tập, còn coi việc
học hành là sự ép buộc do gia đình yêu cầu nên mục tiêu học tập chưa đạt được.
- Do các em học sinh phần lớn là vùng nông thôn, điều kiện kinh tế khó
khăn, ít được giao lưu, giao tiếp nên trong ứng xử các em còn vụng về, hay nói
trống không, đôi lúc thiếu suy nghĩ, phát ngôn bừa bãi, không đúng nơi đúng lúc.
- Việc phát huy, kết hợp giữa: Nhà trường - Gia đình - Xã hội chưa được
đồng bộ. Công tác xã hội hoá giáo dục chưa được đẩy mạnh, chưa đạt được hiệu
quả cao.
III. NHỮNG GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ
1. Những giải pháp
1.1. Giải pháp chung
Tạo dựng được môi trường học tập có nề nếp, kỷ cương; có chất lượng giáo
dục cao, để mỗi học sinh đều có cơ hội phát triển tài năng và tư duy sáng tạo. Nhà
trường có uy tín về chất lượng giáo dục, là mô hình giáo dục hiện đại, tiên tiến phù
hợp với xu thế phát triển của đất nước và thời đại.


Nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục toàn diện, đặc biệt là chất lượng
giáo dục đạo đức và chất lượng văn hoá. Đổi mới phương pháp dạy học và đánh
giá học sinh phù hợp với mục tiêu, nội dung chương trình và đối tượng học sinh.
Đổi mới các hoạt động giáo dục, hoạt động tập thể, gắn học với hành, lý thuyết với
thực tiễn; giúp học sinh có được những kỹ năng sống cơ bản.
Nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục tiểu
học; có học vấn phổ thông ở trình độ cơ sở và những hiểu biết ban đầu về kỹ thuật
và hướng nghiệp để tiếp tục học trung học phổ thông, trung cấp, học nghề hoặc đi
vào cuộc sống lao động”.
1.2. Giải pháp cụ thể
Dựa trên cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý và phân tích cụ thể thực trạng của việc

quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS,
tôi thấy cần quan tâm đến các vấn đề sau đây:
Thứ nhất, tăng cường vai trò lãnh đạo của Chi bộ Đảng.
- Trong trường học, Chi bộ Đảng nắm quyền lãnh đạo các hoạt động của nhà
trường, là hạt nhân, là nền tảng của sự đoàn kết, chính vì vậy phải xây dựng Chi bộ
Đảng nhà trường vững mạnh, thực hiện tốt vai trò của mình, luôn thực hiện theo
phương châm “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”. Mỗi đảng
viên phải gương mẫu trong mọi hoạt động, đặc biệt là trong công tác giáo dục
chính trị, tư tưởng.
- Thường xuyên cập nhật thông tin, quán triệt các quan điểm, đường lối,
nghị quyết của Đảng và văn bản của các cấp chính quyền. Họp định kỳ vào ngày
25 hàng tháng để đề ra chủ trương cụ thể, giao trách nhiệm cho các tổ chức trong
nhà trường thực hiện. Đặc biệt là công tác giáo dục chính trị tư tưởng đạo đức cho
cán bộ giáo viên và học sinh. Đẩy mạnh việc thực hiện có hiệu quả điểm


nhấn “Tăng cường xây dựng văn hóa học đường và Giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh”.
- Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, uốn nắn, sửa chữa những tư tưởng lệch lạc, sai
chủ trương mà chi bộ đề ra.
Thứ hai, nâng cao vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm và
giáo viên bộ môn trong việc rèn luyện đạo đức, phát triển và hoàn thiện nhân cách
cho học sinh.
* Đối với giáo viên chủ nhiệm.
Giáo viên chủ nhiệm là người trực tiếp quản lý học sinh, gần gũi, gắn bó, dễ
tìm hiểu được tâm tư, nguyện vọng và hoàn cảnh của các em, là người mà các em
cảm thấy thân thiết như cha mẹ, như người thân ruột thịt của mình mà các em
muốn được thổ lộ, giãi bày, muốn được cùng chia sẻ mọi điều. Vì thế để làm tốt
công tác giáo dục đạo đức cho học sinh thì mọi cán bộ quản lý cần phải làm tốt các
công tác sau:

- Phân công giáo viên chủ nhiệm: Việc phân công giáo viên chủ nhiệm đòi
hỏi người cán bộ quản lý phải chọn những giáo viên vững vàng về lập trường
chính trị tư tưởng, có phẩm chất tốt, có nhiều kinh nghiệm, yêu nghề, năng động,
thương yêu học sinh, hết lòng vì sự nghiệp giáo dục; cần quan tâm đến giáo viên là
người địa phương.
- Thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm để họ nắm vững
được nhiệm vụ; quyền hạn và giúp họ thấy được vai trò, trách nhiệm của mình để
có kế hoạch cụ thể, phù hợp trong công tác chủ nhiệm lớp. Đồng thời biết kết hợp
với giáo viên bộ môn, Ban cán sự lớp và Ban đại diện cha mẹ học sinh để theo dõi,
giúp đỡ kịp thời điều chỉnh, uốn nắn giáo dục học sinh.


- Thành lập tổ giáo viên chủ nhiệm, tổ chức hội nghị giáo viên chủ nhiệm để
trao đổi và học tập lẫn nhau. Coi trọng công tác học tập kinh nghiệm với các
trường bạn để nâng cao năng lực chủ nhiệm.
- Tổ chức các cuộc thi cấp trường, cấp huyện,... để giáo viên chủ nhiệm có
cơ hội thể hiện nghiệp vụ và có cơ hội học tập lẫn nhau.
- Giáo viên chủ nhiệm phải kết hợp chặt chẽ với Chi đoàn, Liên đội và giáo
viên bộ môn để kịp thời uốn nắn, xử lý kịp thời nghiêm minh với những học sinh
vi phạm nội quy, quy định của trường như: đi học muộn, trốn học, trang phục
không đúng quy định.
- Giáo viên thực sự công bằng, khách quan trong việc xếp loại để tạo niềm
tin cho học sinh. Đây là biện pháp tâm lý rất quan trọng và có hiệu quả.
- Mỗi tháng giáo viên chủ nhiệm cùng với Ban Giám hiệu, đại diện hội cha
mẹ học sinh giao ban nhằm thông tin hai chiều về những tồn tại trong học sinh về
đạo đức cũng như tâm tư nguyện vọng của các em, để từ đó có biện pháp khắc
phục trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh, nhất là những học sinh cá biệt về
đạo đức.
- Cuối mỗi đợt thi đua và sau mỗi học kỳ, Ban giám hiệu có trách nhiệm
đánh giá, xếp loại động viên kịp thời những giáo viên chủ nhiệm làm tốt, bên cạnh

đó cũng nhắc nhở những giáo viên chủ nhiệm nào chưa hoàn thành công tác chủ
nhiệm của mình.
* Đối với giáo viên bộ môn và cán bộ nhân viên nhà trường.
Đặc thù của người giáo viên vừa là nhà sư phạm, vừa là nhà tổ chức, tham
gia các hoạt động chính trị, xã hội. Phương tiện lao động của người giáo viên là
phẩm chất nhân cách và trí tuệ của chính họ. Những phẩm chất đó tạo nên sức


mạnh, niềm tin và lý tưởng nó thấm nhuần vào bài giảng, từng hoạt động giáo dục
của họ. Để giáo dục đạo đức cho học sinh trước hết người cán bộ quản lý cần phải
chú ý bồi dưỡng lòng nhân ái sư phạm cho đội ngũ giáo viên. Lòng nhân ái, tình
thương con người là cái gốc của đạo lý làm người, tình yêu thương học sinh là
điểm xuất phát của sự sáng tạo sư phạm làm cho giáo viên có trách nhiệm cao với
công việc của mình. Xukhômlinki đã nói: “Nhờ có sức mạnh của tình yêu đó mà
nhà sư phạm có tâm hồn cao thượng, tinh thần sảng khoái, trí tuệ sáng suốt tình
cảm nhạy bén và tinh tế”.
Tình yêu thương học sinh thể hiện trong các hoạt động dạy học và giáo dục,
đó cũng là cơ sở xuất phát của tình yêu nghề nghiệp, thể hiện trong việc không
ngừng nâng cao phẩm chất đạo đức để trở thành tấm gương sáng, gây niềm tin đạo
đức cho học sinh.
Đối với người giáo viên lòng yêu nghề, sự say mê hứng khởi, sự kiên trì,
khắc phục khó khăn trong học hỏi rèn luyện, toàn tâm toàn ý với sự nghiệp giáo
dục, tất cả vì học sinh thân yêu là biểu hiện đạo đức cách mạng và lý tưởng nghề
nghiệp.
Vì vậy; người cán bộ quản lý cần có trách nhiệm:
- Xây dựng được phong trào tự học, tự rèn luyện không ngừng nâng cao
phẩm chất chính trị, tư tưởng cho cán bộ giáo viên thông qua các buổi hợp hội
đồng, các buổi sinh hoạt chuyên môn, các buổi học tập chính trị.
- Tổ chức các buổi hội thảo, học tập chính trị để từ đó giáo viên hiểu rõ vai
trò của mình, thể hiện lòng nhiệt tình cùng với Ban giám hiệu tham gia vào hoạt

động giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua các bài học trên lớp.
- Thông qua các giờ học trên lớp giáo viên bộ môn có thể đan xen, lồng
ghép, tích hợp các kiến thức vào giáo dục đạo đức cho học sinh như:


+ Hưởng ứng và phổ biến rộng rãi đến toàn thể giáo viên và học sinh cuộc
vận động “Học tập sang làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chuyển từ học
tập sang làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đang được Đảng ta phát động.
+ Môn Văn học: bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm, lòng yêu thương con người,
biết phân biệt điều gì nên làm, biết tránh xa cái xấu, biết làm điều thiện, biết giúp
đỡ thông cảm với những con người gặp khó khăn hoạn nạn.
+ Môn Lịch sử: giúp đỡ học sinh hiểu được truyền thống đấu tranh dựng
nước và giữ nước của ông cha ta. Biết tôn trọng và tự hào về những truyền thống
đó và thấy rõ trách nhiệm của mình với quê hương đất nước.
+ Môn Địa lý: qua các bài giảng giúp học sinh hiểu thêm về quê hương, đất
nước, những di sản thế giới, những danh lam thắng cảnh của đất nước, từ đó giúp
các em biết trân trọng và bảo vệ các di sản, danh lam đó. Đồng thời tạo điều kiện
để các em hiểu về môi trường từ đó có trách nhiệm bảo vệ môi trường.
+ Đối với các môn khoa học tự nhiên: giúp học sinh nhận thức và lựa chọn
đánh giá đúng đắn các giá trị và tìm ra những hành vi biện pháp hợp lý trong đời
sống đạo đức của mình.
+ Đặc biệt đối với bộ môn giáo dục công dân: là một bộ môn có vai trò to
lớn trong việc giúp học sinh nắm đựơc các khái niệm cơ bản về các phạm trù đạo
đức trong việc ứng xử hàng ngày, nắm được các chuẩn mực về đạo đức, các hành
vi trong các hoạt động và các mối quan hệ, hiểu rõ trách nhiệm lương tâm, nghĩa
vụ, tiến độ đạo đức để chuẩn bị hành trang bước vào cuộc sống mới. Nên trong lúc
giảng dạy luôn lồng ghép, tích hợp những nội dung giáo dục vào bài giảng.
- Thường xuyên động viên, nhắc nhở đội ngũ giáo viên để họ hiểu rõ trách
nhiệm giáo dục đạo đức học sinh trong trường là một nhiệm vụ của mọi người. Từ
đó trong các giờ lên lớp giáo viên sẽ quan tâm hơn trong việc uốn nắn lời nói, tác

phong, hành vi cử chỉ của học sinh trong việc thực hiện những nội quy, quy chế
của nhà trường. Biện pháp này có tác động tích cực trong qúa trình giáo dục đào
tạo học sinh.
Thứ ba, phát huy vai trò xung kích của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Liên
đội nhà trường:
- Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và Liên đội trong nhà trường có
trách nhiệm trước Chi bộ, Ban giám hiệu trong việc giáo dục mục tiêu, lý tưởng
cách mạng cho đoàn viên, thanh niên trong nhà trường thông qua nhiều hình thức
hoạt động như: Hội thảo, thi tìm hiểu, dã ngoại, cắm trại giao lưu với các trường
bạn để giúp các em lĩnh hội kiến thức từ đó hình thành cho các em ước mơ hoài
bão cao đẹp. Chi đoàn cùng với Liên đội trường thành lập các câu lạc bộ theo sở
thích: CLB yêu thơ, CLB toán học, CLB thể dục thể thao,...
- Xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ Đoàn, Đội là những người có phẩm
chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn, năng động sáng tạo, nhiệt tình trong
mọi công việc. Phối hợp thường xuyên với các tổ chức Đoàn, Đội cấp trên tổ chức
các lớp bồi dưỡng, tập huấn cán bộ đoàn, đội.
- Trong mỗi năm học phải bám sát nhiệm vụ năm học của Nhà trường và của
Chi đoàn, Liên đội trường học để từ đó xây dựng kế hoạch cụ thể. Tổ chức các đợt
thi đua theo từng chủ đề, thi đua dài hạn và ngắn hạn. Thành lập các đội xung kích
học sinh để thường xuyên kiểm tra đánh giá thi đua; đồng thời tổng kết, đánh giá
chất lượng hoạt động để có sự động viên, khen thưởng các tập thể, cá nhân kịp
thời; bên cạnh đó phê bình, khiển trách, điều chỉnh, uốn nắn những tập thể, cá nhân
vi phạm.


- Cùng với Ban chỉ đạo thực hiện điểm nhấn “Tăng cường xây dựng văn hóa
học đường và Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh”cụ thể hóa, bổ sung các nội
dung, tiêu chí cho phù hợp với thực tế Nhà trường.

- Xây dựng kế hoạch phối hợp hoạt động giữa Chi đoàn, Liên đội trường –
giáo viên chủ nhiệm – giáo viên bộ môn – Ban đại diện cha mẹ học sinh để tạo ra
các hoạt động bổ ích góp phần giáo dục học sinh có hiệu quả thiết thực như:
+ Thăm hỏi các gia đình thương binh liệt sĩ nhân ngày 27/7, nhân ngày
22/12. Thăm hỏi và chăm sóc Bà mẹ Việt Nam anh hùng, tu bổ và thăm viếng
nghĩa trang liệt sĩ, các di tích lịch sử trên địa phương.
+ Tổ chức các buổi lao động sản xuất giúp đỡ các gia đình neo đơn, nghèo
và các gia đình gặp khó khăn, hoạn nạn.
+ Tổ chức tốt phong trào ủng hộ học sinh nghèo, học sinh vùng xa xôi, hẻo
lánh. Tham gia tốt các phong trào tham gia từ thiện, nhân đạo. Tổ chức tốt các chủ
đề của Hội đông đội cho đội viên tham gia thực hiện.
+ Từng tháng có kế hoạch tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động vệ
sinh, bảo vệ môi trường trong nhà trường và nơi công cộng.
+ Tổ chức các buổi lao động công ích xây dựng các công trình và tạo nguồn
quỹ hoạt động. Từ đó giúp cho đoàn viên thanh niên, đội viên có ý thức làm chủ,
có tình yêu thương ý chí cộng đồng. Bồi dưỡng lòng nhân ái, khoan dung, trọng
nghĩa tình đạo lý. Rèn luyện đức tính cần cù, sáng tạo, năng động, ham học hỏi,
độc lập suy nghĩ.
+ Kết hợp với các tổ chức để giáo dục cho học sinh về trật tự an toàn giao
thông, an toàn xã hội, tránh xa các tệ nạn xã hội,...


+ Các tổ chức phải có những quy định và những cam kết đối với học sinh
không tham gia vào các tệ nạn xã hội.
+ Phải có lễ ký kết bàn giao các học sinh cho các cơ sở đoàn địa phương
trong dịp hè. Căn cứ vào kết quả hoạt động hè tại địa phương để đánh giá nhận xét
ý thức của học sinh trong dịp hè.
Thứ tư, đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống.
- Vào đầu năm học mới cần giới thiệu cho học sinh truyền thống xây dựng,
phát triển và trưởng thành, các hình ảnh các thế hệ đã trưởng thành từ mái trường

nay đang góp sức xây dựng quê hương đất nước. Các thành quả mà nhà trường đã
đạt được, các thế hệ thầy cô giáo đã và đang công tác trong nhà trường để từ đó
giúp cho học sinh tình yêu trường yêu lớp, biết phát huy những truyền thống tốt
đẹp của nhà trường.
- Tổ chức các buổi nói chuyện, tọa đàm của các cán bộ lão thành cách mạng,
các cựu chiến binh; tổ chức các đợt đi thăm các di tích lịch sử. Từ đó hình thành
cho học sinh lòng yêu quê hương đất nước, tự hào dân tộc, ý chí tự cường về quê
hương, về mái trường yêu dấu.
- Lập kế hoạch, tổ chức các đợt thi đua cho các chủ đề, nhân các ngày lễ lớn
trong năm. Mỗi đợt thi đua có đánh giá xếp loại cho từng tập thể, cá nhân tiêu
biểu.
Thứ năm, Phát huy hoạt động tự quản của tập thể học sinh.
Tập thể học sinh là một tổ chức có cùng môi trường học tập, có cùng lứa
tuổi, là nơi mà các em dễ bộc lộ cá tính. Vì vậy người cán bộ quản lý phải biết kết
hợp với giáo viên chủ nhiệm để giúp các em xây dựng được một tập thể lớp đoàn
kết có tổ chức kỷ luật và phát huy được vai trò tự quản.


Để phát huy tối đa được vai trò tự quản của tập thể học sinh cần phải có sự
lựa chọn đầu tư về đội ngũ cán bộ lớp, cán bộ Liên đội, cụ thể là:
- Phải lựa chọn được Ban cán sự lớp là những học sinh có phẩm chất, đạo
đức tốt, có năng lực, nhiệt tình và có uy tín với tập thể lớp.
- Căn cứ vào số lượng học sinh để phân chia thành các tổ, nhóm có tỷ lệ chất
lượng, phù hợp với vị trí địa lý, tổ chức tốt phong trào “Đôi bạn cùng tiến”
- Có sự định hướng giữa giáo viên chủ nhiệm với Ban chấp hành Chi đoàn,
Liên đội trường về cơ cấu nhân sự của Ban cán sự để có sự thống nhất điều hành
hoạt động của tập thể lớp.
- Đội ngũ ban cán sự lớp và Ban chỉ huy Liên đội có nhiệm vụ điều hành
hoạt động của tập thể lớp theo các tiêu chí đã đề ra và nhiệm vụ kế hoạch của nhà
trường; điều hành tập thể lớp giúp giáo viên chủ nhiệm trong các hoạt động tập thể.

- Sau mỗi tuần hoạt động sau các đợt thi đua và sau một học kỳ, cuối năm thì
giáo viên chủ nhiệm cùng ban cán sự lớp và chi đội phải có trách nhiệm đánh giá
xếp loại kịp thời để khen thưởng những cá nhân tiêu biểu đồng thời điều chỉnh uốn
nắn những sai phạm.
Giáo viên chủ nhiệm cùng ban cán sự lớp và chi đội cần tìm hiểu và nắm
vững hoàn cảnh và sức khoẻ, đặc biệt là những em có hoàn cảnh khó khăn, hạn chế
về nhận thức. Để có kế hoạch giúp đỡ, chia sẽ, động viên khích lệ để vượt qua
những hoàn cảnh khó khăn, tin yêu lạc quan trong cuộc sống.
Thứ sáu, Kết hợp giáo dục giữa: Nhà trường - Gia đình - xã hội trong việc
giáo dục đạo đức cho học sinh.


Hoạt động giáo dục học sinh là nhiệm vụ của toàn xã hội, vấn đề giáo dục
đạo đức học sinh lại càng cần có sự phối kết hợp của các tổ chức xã hội, do vậy
nhà quản lý giáo dục cần phải thực hiện:
- Xây dựng Ban đại diện cha mẹ học sinh, tổ chức và hoạt động có hiệu quả,
hàng tuần Ban đại diện cha mẹ học sinh cùng với Ban giám hiệu và giáo viên chủ
nhiệm nắm bắt được các thông tin về rèn luyện của con em mình kịp thời thông
báo tới gia đình để cùng nhau giáo dục.
- Thực hiện tốt việc xây dựng cam kết giữa Học sinh - Nhà trường - Gia đình
- Xã hội.
Điều 94 chương VI Luật Giáo dục 2005 quy định về trách nhiệm của gia
đình: “Mọi người trong gia đình có trách nhiệm xây dựng gia đình văn hoá, tạo
môi trường thuận lợi cho việc phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất”.
Cũng trong chương VI Điều 97 của Luật Giáo dục quy định về trách nhiệm
của xã hội: “Giúp Nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục góp phần xây dựng
phong trào học tập và môi trường giáo dục lành mạnh, ngăn chặn những hoạt động
có ảnh hưởng xấu đến thanh thiếu niên”
Như vậy gia đình và xã hội có vai trò rất lớn trong việc giáo dục đạo đức cho
học sinh.

Thực hiện cam kết không vi phạm pháp luật, không sa vào các tệ nạn xã hội
giữa học sinh và công an được làm thường xuyên trong mỗi năm học. Xây dựng
đề án an ninh trường học kết hợp với an ninh địa phương có học sinh học tại
trường. Có các thông tin, thông báo những hiện tượng học sinh vi phạm và có biện
pháp cùng giáo dục.


- Các giáo viên chủ nhiệm phải có trách nhiệm thông tin đầy đủ, thường
xuyên kịp thời về tình hình học tập và rèn luyện của học sinh với Ban giám hiệu và
phụ huynh để điều chỉnh và giáo dục.
- Nhà trường cùng với Ban đại diện cha mẹ học sinh, phụ huynh học sinh
cần có sự liên hệ chặt chẽ với chính quyền địa phương, thông qua các cấp chính
quyền địa phương để quản lý học sinh cùng với nhà trường và gia đình.
- Trường hợp có học sinh vi phạm kỷ luật, Ban giám hiệu phải kết hợp với
Ban đại diện cha mẹ học sinh, phụ huynh học sinh, giáo viên chủ nhiệm để kịp thời
giáo dục một cách nghiêm khắc, đồng thời phải có kế hoạch theo dõi, giúp đỡ học
sinh vi phạm sửa chữa tiến bộ.
2. Kiến nghị
2.1. Với Bộ Giáo dục và Đào tạo
- Kịp thời có chế độ lương, phụ cấp thõa đáng cho giáo viên ổn định cuộc
sống.
- Tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện dạy học để các trường đẩy mạnh
công tác giảng dạy và hoạt động.
2.2. Với Sở Giáo dục và Đào tạo
- Có kế hoạch tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ thường xuyên
cho giáo viên.
- Xây dựng một diễn đàn trên website của Sở Giáo dục, thành lập tổ tư vấn
tâm lý trực tuyến để các em ở lứa tuổi học sinh có cơ hội trao đổi, được tư vấn kịp
thời khi gặp những tình huống khó xử trong cuộc sống hằng ngày.

- Thường xuyên cung cấp thông tin mới và cần thiết phục vụ cho việc giáo
dục đạo đức cho học sinh.
2.3. Với Nhà trường THCS
- Tiếp tục đẩy mạnh thực hiên điểm nhấn “Tăng cường xây dựng văn hóa
học đường và Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh”.
- Gắn kết mối quan hệ giữa: Nhà trường-Gia đình -Xã hội.
- Trước mắt, phân công những giáo viên trẻ, nhiệt tình, có năng lực về tư vấn
tâm lý để thành lập nhóm tư vấn tâm lý, giúp đỡ cho các em học sinh tại trường khi
các em gặp hoàn cảnh khó khăn về mặt tâm lý.
- Có kế hoạch mua sắm, bổ sung cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động ngoài
giờ, hoạt động ngoại khóa để việc giáo dục đạo đức cho học sinh đạt hiệu quả cao
hơn.
- Tham mưu các cấp chính quyền địa phương, Ban đại diện CMHS đầu tư,
tạo điều kiện tối đa cho các em có được sân chơi lành mạnh, bổ ích…


Phần III -KẾT LUẬN
Có thể khẳng định rằng: Giáo dục cho học sinh là giáo dục cơ bản là nền
tảng cho các mặt giáo dục khác. Trong giai đoạn hiện nay Đảng và nhà nước ta hết
sức coi trọng đến công tác giáo dục và đào tạo. Đảng đã coi “Giáo dục là quốc sách
hàng đầu”. Như vậy đòi hỏi Nhà trường là người làm công tác quản lý phải đặt sự
nghiệp trồng người lên hàng đầu, đặc biệt là giáo dục đạo đức cho học sinh. Bác
Hồ kính yêu đã nói: “Có tài mà không có đức là người vô dụng”. Những nhiệm vụ
của quá trình giáo dục đạo đức không chỉ định hướng cho các hoạt động giáo dục
đạo đức mà còn định hướng cho hoạt động dạy học nói chung, dạy học đạo đức nói
riêng.
Để hoàn thành đề tài này tôi rất cảm ơn các đồng chí trong HĐSP của
Trường THCS đã giúp tôi trong quá trình công tác và nghiên cứu. Mặc dù đề tài đã
được nghiên cứu công phu và thận trọng nhưng chắc chắn còn những khía cạnh và

những vấn đề chưa đề cập hết hoặc chưa được đề cập tới. Đó cũng chính là những
hạn chế của đề tài và đó cũng là những hướng nghiên cứu tiếp của đề tài. Rất mong
được sự góp ý kiến của quí vị để đề tài hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!