BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
Trường cán bộ quản lý giáo dục Tp. Hồ Chí Minh
Trường cán bộ quản lý giáo dục Tp. Hồ Chí Minh
Cơ sở lý luận của quản lý chất lượng
Cơ sở lý luận của quản lý chất lượng
và kiểm định chất lượng giáo dục
và kiểm định chất lượng giáo dục
Ths. Lê Bá Lộc
Ths. Lê Bá Lộc
ĐẶT VẤN ĐỀ
ĐẶT VẤN ĐỀ
Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những
Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những
động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công
động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công
nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy
nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy
nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển
nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển
xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.
xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.
Chất lượng giáo dục luôn được xã hội quan tâm vì
Chất lượng giáo dục luôn được xã hội quan tâm vì
tầm quan trọng của nó đối với sự nghiệp phát triển
tầm quan trọng của nó đối với sự nghiệp phát triển
đất nước nói chung, sự nghiệp phát triển giáo dục
đất nước nói chung, sự nghiệp phát triển giáo dục
nói riêng. Mọi hoạt động giáo dục được thực hiện
nói riêng. Mọi hoạt động giáo dục được thực hiện
đều hướng tới mục đích góp phần đảm bảo, nâng
đều hướng tới mục đích góp phần đảm bảo, nâng
cao chất lượng giáo dục.
cao chất lượng giáo dục.
Hiểu đầy đủ về chất lượng giáo dục và quy
Hiểu đầy đủ về chất lượng giáo dục và quy
trình, phương pháp, kĩ thuật đánh giá chất
trình, phương pháp, kĩ thuật đánh giá chất
lượng giáo dục một cách khoa học, phù hợp với
lượng giáo dục một cách khoa học, phù hợp với
thực tiễn phát triển của xã hội, của giáo dục
thực tiễn phát triển của xã hội, của giáo dục
trong một hoàn cảnh cụ thể là một yêu cầu cấp
trong một hoàn cảnh cụ thể là một yêu cầu cấp
bách của nền giáo dục nước nhà.
bách của nền giáo dục nước nhà.
Kiểm định chất lượng giáo dục là một giải pháp
Kiểm định chất lượng giáo dục là một giải pháp
quản lí chất lượng nhằm đánh giá hiện trạng
quản lí chất lượng nhằm đánh giá hiện trạng
các cơ sở giáo dục theo tiêu chuẩn đề ra, xác
các cơ sở giáo dục theo tiêu chuẩn đề ra, xác
định chính xác các điểm mạnh, điểm yếu của
định chính xác các điểm mạnh, điểm yếu của
mình, từ đó xây dựng kế hoạch phát huy điểm
mình, từ đó xây dựng kế hoạch phát huy điểm
mạnh, khắc phục điểm yếu để đảm bảo chất
mạnh, khắc phục điểm yếu để đảm bảo chất
lượng và không ngừng phát triển.
lượng và không ngừng phát triển.
Kiểm định chất lượng giáo dục được triển khai
Kiểm định chất lượng giáo dục được triển khai
áp dụng vào Việt Nam từ đầu những năm
áp dụng vào Việt Nam từ đầu những năm
2000, bắt đầu với hệ thống giáo dục Đại học,
2000, bắt đầu với hệ thống giáo dục Đại học,
Cao đẳng và Trung cấp chuyên nghiệp.
Cao đẳng và Trung cấp chuyên nghiệp.
Năm học 2009 - 2010, Bộ GD&ĐT quyết định
Năm học 2009 - 2010, Bộ GD&ĐT quyết định
triển khai công tác Kiểm định chất lượng đối
triển khai công tác Kiểm định chất lượng đối
với tất cả các cơ sở giáo dục phổ thông.
với tất cả các cơ sở giáo dục phổ thông.
Phối hợp với công tác tập huấn của Cục
Phối hợp với công tác tập huấn của Cục
KT&KĐCLGD dành cho các Sở GD&ĐT theo kế
KT&KĐCLGD dành cho các Sở GD&ĐT theo kế
hoạch của Bộ GD&ĐT, Trường CBQLGD TPHCM
hoạch của Bộ GD&ĐT, Trường CBQLGD TPHCM
tổ chức các lớp bồi dưỡng về KĐCL cơ sở giáo
tổ chức các lớp bồi dưỡng về KĐCL cơ sở giáo
dục phổ thông.
dục phổ thông.
CHẤT LƯỢNG TRONG GIÁO DỤC PHỔ THÔNG
CHẤT LƯỢNG TRONG GIÁO DỤC PHỔ THÔNG
1.
1.
Khái niệm chất lượng
Khái niệm chất lượng
Chất lượng luôn đi liền với sản phẩm.
Chất lượng luôn đi liền với sản phẩm.
Một sản phẩm có chất lượng là sản
Một sản phẩm có chất lượng là sản
phẩm được làm ra một cách hoàn thiện
phẩm được làm ra một cách hoàn thiện
bằng các vật liệu quý hiếm và đắt tiền,
bằng các vật liệu quý hiếm và đắt tiền,
làm cho người sở hữu sản phẩm đó
làm cho người sở hữu sản phẩm đó
được tôn vinh và nổi tiếng.
được tôn vinh và nổi tiếng.
Chất lượng là sự phù hợp với
Chất lượng là sự phù hợp với
các tiêu chuẩn ( thông số kỹ
các tiêu chuẩn ( thông số kỹ
thuật )
thuật )
Nhà trường đề ra tiêu chuẩn (
Nhà trường đề ra tiêu chuẩn (
giáo dục, đào tạo, nghiên cứu
giáo dục, đào tạo, nghiên cứu
khoa học … ) và phấn đấu theo
khoa học … ) và phấn đấu theo
chuẩn
chuẩn
Chất lượng là sự phù hợp với
Chất lượng là sự phù hợp với
mục đích ( Fitness for purpose )
mục đích ( Fitness for purpose )
Chất lượng = mức độ mà
Chất lượng = mức độ mà
sản phẩm, dịch vụ đáp ứng được
sản phẩm, dịch vụ đáp ứng được
mục đích đã tuyên bố
mục đích đã tuyên bố
“
“
Chất lượng… đơn giản là đáp
Chất lượng… đơn giản là đáp
ứng được các yêu cầu của khách
ứng được các yêu cầu của khách
hàng” (Anh)
hàng” (Anh)
Tổ chức Quốc tế về Tiêu chuẩn hóa
Tổ chức Quốc tế về Tiêu chuẩn hóa
ISO đã đưa ra định nghĩa sau:
ISO đã đưa ra định nghĩa sau:
” Chất lượng là khả năng của tập
” Chất lượng là khả năng của tập
hợp các đặc tính của một sản phẩm,
hợp các đặc tính của một sản phẩm,
hệ thống hay qúa trình để đáp ứng
hệ thống hay qúa trình để đáp ứng
các yêu cầu của khách hàng và các
các yêu cầu của khách hàng và các
bên có liên quan".
bên có liên quan".
Ở đây
Ở đây
yêu cầu
yêu cầu
là các nhu cầu và
là các nhu cầu và
mong đợi được công bố, ngụ ý hay bắt
mong đợi được công bố, ngụ ý hay bắt
buộc theo tập quán.
buộc theo tập quán.
Từ định nghĩa trên ta rút ra một số đặc điểm
Từ định nghĩa trên ta rút ra một số đặc điểm
sau đây của khái niệm chất lượng:
sau đây của khái niệm chất lượng:
(1) Chất lượng được đo bởi sự thỏa
(1) Chất lượng được đo bởi sự thỏa
mãn nhu cầu. Nếu một sản phẩm vì lý do
mãn nhu cầu. Nếu một sản phẩm vì lý do
nào đó mà không được nhu cầu chấp nhận
nào đó mà không được nhu cầu chấp nhận
thì phải bị coi là có chất lượng kém, cho
thì phải bị coi là có chất lượng kém, cho
dù trình độ công nghệ để chế tạo ra sản
dù trình độ công nghệ để chế tạo ra sản
phẩm đó có thể rất hiện đại. Đây là một
phẩm đó có thể rất hiện đại. Đây là một
kết luận then chốt và là cơ sở để các nhà
kết luận then chốt và là cơ sở để các nhà
chất lượng định ra chính sách, chiến lược
chất lượng định ra chính sách, chiến lược
phát triển của mình.
phát triển của mình.
(2) Do chất lượng được đo bởi sự
(2) Do chất lượng được đo bởi sự
thỏa mãn nhu cầu, mà nhu cầu luôn
thỏa mãn nhu cầu, mà nhu cầu luôn
luôn biến động nên chất lượng cũng
luôn biến động nên chất lượng cũng
luôn luôn biến động theo thời gian,
luôn luôn biến động theo thời gian,
không gian, điều kiện sử dụng.
không gian, điều kiện sử dụng.
(3) Khi đánh giá chất lượng của một
(3) Khi đánh giá chất lượng của một
đối tượng, ta phải xét và chỉ xét đến
đối tượng, ta phải xét và chỉ xét đến
mọi đặc tính của đối tượng có liên
mọi đặc tính của đối tượng có liên
quan đến sự thỏa mãn những nhu
quan đến sự thỏa mãn những nhu
cầu cụ thể. Các nhu cầu này không
cầu cụ thể. Các nhu cầu này không
chỉ từ phía khách hàng mà còn từ các
chỉ từ phía khách hàng mà còn từ các
bên có liên quan, ví dụ như các yêu
bên có liên quan, ví dụ như các yêu
cầu mang tính pháp chế, nhu cầu của
cầu mang tính pháp chế, nhu cầu của
cộng đồng xã hội.
cộng đồng xã hội.
(4) Nhu cầu có thể được công bố rõ
(4) Nhu cầu có thể được công bố rõ
ràng dưới dạng các qui định, tiêu
ràng dưới dạng các qui định, tiêu
chuẩn nhưng cũng có những nhu cầu
chuẩn nhưng cũng có những nhu cầu
không thể miêu tả rõ ràng, người sử
không thể miêu tả rõ ràng, người sử
dụng chỉ có thể cảm nhận chúng,
dụng chỉ có thể cảm nhận chúng,
hoặc có khi chỉ phát hiện được chúng
hoặc có khi chỉ phát hiện được chúng
trong quá trình sử dụng.
trong quá trình sử dụng.
(5) Chất lượng không phải chỉ là
(5) Chất lượng không phải chỉ là
thuộc tính của sản phẩm, hàng hóa
thuộc tính của sản phẩm, hàng hóa
mà ta vẫn hiểu hàng ngày. Chất
mà ta vẫn hiểu hàng ngày. Chất
lượng có thể áp dụng cho một hệ
lượng có thể áp dụng cho một hệ
thống, một quá trình.
thống, một quá trình.