vai tro va quy mo khu vuc cong 7236

Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
2005-2006

Tài chính công

Bài giảng 01
Vai trò và quy mô của khu vực công

VAI TRÒ VÀ QUY MÔ
CỦA KHU VỰC CÔNG

JAY K. ROSENGARD
TRƯỜNG QUẢN KÝ NHÀ NƯỚC KENNEDY
ĐẠI HỌC HARVARD

VAI TRÒ CỦA KHU VỰC
CÔNG
• Cơ sở kinh tế cho những can thiệp của
khu vực công
• Định nghĩa và các điều kiện để có hiệu
quả thị trường
• Định nghĩa và các nguyên nhân dẫn
đến thất bại thị trường
• Các ví dụ về thất bại thị trường
2

Jay K. Rosengard

1

Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
2005-2006

Tài chính công

Bài giảng 01
Vai trò và quy mô của khu vực công

HIỆU QUẢ THỊ TRƯỜNG

3

HIỆU QUẢ THỊ TRƯỜNG
• Hiệu quả thị trường là một công cụ phân tích lý thuyết để mô
tả điều lý tưởng
• Hiệu quả thị trường tồn tại dưới hình thức tương đối hơn là
tuyệt đối
• Tối ưu Pareto là điều lý tưởng
• Các thành phần gồm trao đổi, sản xuất, và hiệu quả phối hợp
các sản phẩm.
• Các khái niệm chính: nền kinh tế có tính cạnh tranh, cơ chế
thị trường được phân cấp, chủ quyền người tiêu dùng.
• Cân bằng thị trường:
Cung = Cầu = Giá
MR = MC = Giá

Jay K. Rosengard

4

2


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
2005-2006

Bài giảng 01
Vai trò và quy mô của khu vực công

Tài chính công

Cân bằng thị trường
Giá

S
e

P*

D
Q*

Lượng trao đổi

5

Mất cân bằng thị trường:
khống chế giá Æ dư cầu
Giá
S

P0

Dư cầu

D
QS Q* QD

Jay K. Rosengard

Lượng

Khi giá thực tế thấp hơn giá
thị trường cạnh tranh, phi
hiệu quả xảy ra, vì:
• Làm tăng cầu
• Giảm cung
• Gây ra dư cầu do những
thay đổi cung cầu khỏi mức
sản lượng cân bằng trên thị
trường
(Qd & Qs tại P0 so với Q*
6
tại P*)
3


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
2005-2006

Tài chính công

Bài giảng 01
Vai trò và quy mô của khu vực công

Mất cân bằng thị trường:
Trợ giá Æ dư cung
Giá

P0
P*

Dư cung

QD Q* QS

Khi giá thực tế nhiều hơn
giá thị trường cạnh tranh,
phi hiệu quả xảy ra, vì:
S • Làm tăng cung
• Giảm cầu
• Gây ra dư cung do những
thay đổi cung cầu khỏi mức
sản lượng cân bằng trên thị
trường
D
(Qs & Qd tại P0 so với Q*
Lượng
tại P*)
7

THẤT BẠI THỊ TRƯỜNG

8

Jay K. Rosengard

4


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
2005-2006

Tài chính công

Bài giảng 01
Vai trò và quy mô của khu vực công

THẤT BẠI THỊ TRƯỜNG: TỔNG QUAN
Không đạt được sự phân bổ có hiệu quả
• Thất bại cạnh tranh:
Độc quyền/độc quyền nhóm/ sức mạnh thị trường
• Hàng hóa công:
Tiêu dùng chung, không có tính loại trừ
• Các ngoại tác:
Tích cực và tiêu cực
• Thị trường không hoàn hảo:
Thiếu hụt trong cung cấp
• Thất bại thông tin:
Bảo vệ người tiêu dùng và nhà đầu tư

• Mất cân bằng:
Những bất ổn kinh tế vĩ mô
Không đạt kết quả như mong muốn
• Phân phối thu nhập:
Công bằng xã hội so với hiệu quả kinh tế
• Hàng khuyến dụng:
Chế độ gia trưởng so với quyền tự chủ của người tiêu dùng.

9

THẤT BẠI THỊ TRƯỜNG: HAI TÒA NHÀ WTC &
PENTAGON (1)
Tối ưu hóa việc bảo đảm an ninh hàng không
• Hàng hóa tư hay hàng hóa công?
Các mục tiêu trái ngược nhau, các động cơ tài chính sai lầm
• Các ngoại tác tiêu cực?
Được coi là một rủi ro xa vời và có thể bảo hiểm được, đánh giá
thấp các chi phí ngoại tác
• Các thất bại thông tin và thị trường không hoàn hảo?
Các mối đe doạ địa phương so với quốc tế, phản ứng chậm chạp
và không đúng mức
10

Jay K. Rosengard

5


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
2005-2006

Tài chính công

Bài giảng 01
Vai trò và quy mô của khu vực công

THẤT BẠI THỊ TRƯỜNG: HAI TÒA NHÀ
WTC & PENTAGON (1)
Tối ưu hóa việc sử dụng các sân bay đầu mối
• Hàng hóa công hay hàng hóa tư?
Hành vi tổng thể so với hành vi của doanh nghiệp cụ thể, tình
trạng tắc nghẽn sân bay và không phận.
• Các ngoại tác tiêu cực?
Giá thị trường phi kinh tế đối với các sân bay đầu mối, tắc
nghẽn vào giờ cao điểm và những rủi ro về an ninh.

11

QUY MÔ CỦA KHU VỰC CÔNG

12

Jay K. Rosengard

6


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
2005-2006

Tài chính công

Bài giảng 01
Vai trò và quy mô của khu vực công

QUY MÔ CỦA KHU VỰC CÔNG
• Xác định các trách nhiệm của khu vực công
• Đo lường quy mô của khu vực công
• Bao gồm những gì và không bao gồm những
gì
• Hiểu sai và bị giải thích sai

13

KHU VỰC CÔNG: VAI TRÒ LÃNH ĐẠO VÀ
TẠO ĐIỀU KIỆN (1)
Khu vực công với vai trò chủ đạo
• Giữ vị trí chủ đạo trong nền kinh tế
• Tác nhân chính cho phát triển
• Đi đầu trong hoạch định và thực hiện kế hoạch phát triển
Khu vực công với vai trò tạo điều kiện
• Vai trò xúc tác trong phát triển kinh tế
• Tạo điều kiện thuận lợi và bổ trợ các đề xuất phát triển kinh
tế của khu vực tư nhân và phi lợi nhuận
14

Jay K. Rosengard

7