Các giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành án kinh doanh thương mại trên địa bàn tỉnh bắc giang
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.14 MB, 78 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI
---------------
LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH: LUẬT KINH TẾ
CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ THI HÀNH ÁN KINH DOANH THƯƠNG MẠI
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG
GIÁP HOÀNG PHÚ
HÀ NỘI - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI
---------------
LUẬN VĂN THẠC SĨ
CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ THI HÀNH ÁN KINH DOANH THƯƠNG MẠI
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG
GIÁP HOÀNG PHÚ
CHUYÊN NGÀNH: LUẬT KINH TẾ
MÃ SỐ: 8380107
Người hướng dẫn khoa hoc: TS. TRẦN PHƯƠNG THẢO
HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả
nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bẩt kỳ công trình nào khác. Các số liệu,
ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi
đã hoàn thành tẩt cả các môn học và đã thanh toán tẩt cả các nghĩa vụ tài chính theo
qui định của trường Đại học Mở Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị trường Đại học Mờ Hà Nội xem xét để
tôi có thế bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày…… tháng …… năm 2018
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Giáp Hoàng Phú
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành chương trình cao học và viết luận văn này tôi xin chân thành cảm
ơn sự giảng dạy nhiệt tình của các thầy giáo, cô giáo – trường Đại học Mở Hà Nội.
Tôi xin chân thành cảm ơn cô giáo hướng dẫn khoa học: TS.Trần Phương Thảo
đã đã dành nhiều thời gian, tâm huyết, tận tình hướng dẫn và động viên tôi trong suốt
quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn.“Các giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành
án kinh doanh thương mại trên địa bàn tỉnh Bắc Giang”.
Đồng thời, tôi cũng xin cảm ơn Lãnh đạo, công chức Cục Thi hành án dân sự
tỉnh Bắc Giang đã tạo điều kiện đã giúp đỡ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập
và thu thập tài liệu, số liệu thống kê để hoàn thành luận văn.
Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè đã luôn ủng hộ, động viên tôi trong
suốt quá trình học tập nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng để thực hiện đề tài một cách hoàn chỉnh, tuy nhiên
trong quá trình nghiên cứu không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định mà bản
thân chưa thấy được. Tôi mong được sự góp ý của quý Thầy, Cô giáo và các bạn bè
đồng nghiệp để luận ăn được hoàn chỉnh hơn.
Học viên
Giáp Hoàng Phú
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC TÀI LIỆU VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ HIỆU QUẢ THI HÀNH ÁN KINH DOANH
THƯƠNG MẠI ........................................................................................................ 6
1.1 Khái niệm về hiệu quả Thi hành án kinh doanh thương mại........................... 6
1.2. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả THAKDTM .................................................... 8
1.2.1. Tiêu chí về số lượng việc và tiền được thi hành ........................................... 8
1.2.2. Tiêu chí về sự phù hợp với pháp luật thi hành án dân sự.............................. 9
1.2.3. Tiêu chí về sự hợp lý, khách quan, kịp thời của thi hành án dân sự............ 10
1.2.4. Tiêu chí về hiệu quả của THAKDTM mang lại cho xã hội ........................ 11
1.3 Các yếu tố chi phối đến tính hiệu quả của THAKDTM ................................. 12
1.3.1. Yếu tố con người ....................................................................................... 12
1.3.2. Yếu tố pháp luật ........................................................................................ 13
1.3.3. Yếu tố về cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động thi hành án
dân sự ................................................................................................................. 15
1.3.4. Yếu tố về sự phối hợp trong thi hành án dân sự ......................................... 17
1.3.5. Yếu tố về cơ sở vật chất ............................................................................ 18
Kết luận chương 1 .................................................................................................. 20
Chương 2: THỰC TIỄN THI HÀNH ÁN KINH DOANH THƯƠNG MẠI TRÊN
ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN ....... 21
2.1 Thực tiễn thi hành bản án kinh doanh thương mại trên địa bàn tỉnh Bắc Giang..... 21
2.1.1 Khái quát chung về đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội và cơ cấu tổ chức cơ
quan thi hành án dân sự của tỉnh Bắc Giang ........................................................ 21
2.1.2 Thực trạng công tác thi hành án kinh doanh thương mại tại địa bàn tỉnh
Bắc Giang .......................................................................................................... 25
2.2 Kiến nghị nâng cao hiệu quả Thi hành kinh doanh thương mại .................... 46
2.2.1. Hoàn thiện các quy định của pháp luật thi hành án kinh doanh thương mại46
2.2.2 Các giải pháp về tổ chức thực hiện ............................................................. 51
2.3. Tăng cường sự phối hợp giữa các ban, ngành ở địa phương trong công tác
thi hành án dân sự .................................................................................................. 54
2.4. Chú trọng công tác kiểm tra, hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ thi hành án dân sự .. 58
2.5. Chú trọng công tác đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ lý
luận chính trị đội ngũ công chức các cơ quan Thi hành án dân sự tỉnh Bắc Giang ..... 60
2.6. Tăng cường cơ sở vật chất cho công tác thi hành án dân sự ........................ 64
2.7. Có các biện pháp khắc phục tình trạng quá tải trong thực hiện nhiệm vụ của
Chấp hành viên tại các đơn vị................................................................................ 65
2.8. Chú trọng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho các chủ thể có liên
quan đến thi hành án kinh doanh, thương mại..................................................... 66
KẾT LUẬN............................................................................................................. 68
TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC TÀI LIỆU VIẾT TẮT
BLTTDS
: Bộ luật tố tụng dân sự.
BLDS
: Bộ luật dân sự.
KDTM
: Kinh doanh thương mại
THA
: Thi hành án
TAND
: Tòa án nhân dân
THADS
: Thi hành án dân sự
THAKDTM : Thi hành án kinh doanh thương mại.
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1:
Kết quả thụ lý án kinh doanh thương mại của các cơ quan thi
hành án dân sự tỉnh Bắc Giang từ năm 2014 đến nay ................ 25
Bảng 2.2:
Kết quả thi hành án kinh doanh thương mại về việc của các cơ
quan thi hành án dân sự tỉnh Bắc Giang từ năm 2014 đến nay... 27
Bảng 2.3:
Kết quả thi hành án kinh doanh thương mại về tiền của các cơ
quan thi hành án dân sự tỉnh Bắc Giang từ năm 2014 đến nay... 30
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Thi hành án dân sự là hoạt động đưa bản án, quyết định về dân sự của Tòa
án, Trọng tài thương mại, Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh ra thi hành trên thực tế.
Thi hành án dân sự bảo đảm cho bản án, quyết định của Tòa án được chấp hành,
góp phần bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và pháp chế xã hội chủ nghĩa;
bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và lợi ích của nhà nước, góp
phần giữ vững ổn định chính trị-xã hội, tăng cường hiệu lực, hiệu quả của bộ máy
nhà nước.
Hoạt động thi hành án dân sự là hoạt động thực thi phán quyết của Tòa án
liên quan đến các vấn đề về tài sản và nhân thân, trong các bản án hình sự, dân sự,
kinh tế, lao động, hành chính, hôn nhân và gia đình...có thể nói hoạt động thi hành
án dân sự là giai đoạn cuối cùng của hoạt động tố tụng. Để bản án, quyết định của
Tòa án được thực thi trên thực tế, công tác thi hành án dân sự đóng vai trò rất quan
trọng, đặc biệt trong điều kiện kinh tế, xã hội phát triển, các hoạt động sản xuất,
kinh doanh, thương mại diễn ra ở hầu hết các lĩnh vực, chính vì thế các tranh chấp
dân sự, kinh tế, lao động, thương mại ngày càng gia tăng, tính chất vụ việc phức
tạp, gây nhiều khó khăn cho hoạt động thi hành án dân sự. Do đó quyền, lợi ích hợp
pháp của Nhà nước, tổ chức xã hội và công dân chưa được đảm bảo theo quyết định
của bản án.
Cùng với xu thế phát triển của xã hội, các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi
ngày càng đa dạng, các hoạt động kinh doanh thương mại ngày càng phong phú và
sôi động dẫn các tranh chấp trong lĩnh vực kinh doanh thương mại ngày càng nhiều.
Do đó cơ quan thi hành án dân sự phải thụ lý nhiều án kinh doanh thương mại với
số tiền tăng đột biến và gặp nhiều khó khăn trong việc thi hành các bản án về kinh
doanh thương mại.
Mặc dù công tác thi hành án dân sự trong những năm qua đạt được một số
kết quả đáng khích lệ, công tác thi hành án dân sự có tăng lên nhưng chưa thực sự
1
bền vững, hiệu quả công tác thi hành án dân sự chưa cao, chưa đáp ứng được yêu
cầu nhiệm vụ, và sự quan tâm, mong mỏi của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Tồn
tại lớn nhất trong công tác thi hành án dân sự là tình trạng án tồn đọng kéo dài
với số lượng lớn song chưa có biện pháp hữu hiệu để giải quyết, nhất là đối với
THAKDTM, nguyên nhân là do tính chất phức tạp của THAKDTM (số lượng án
kinh doanh thương mại tuy số việc phải thi hành không nhiều song số tiền phải
giải quyết rất lớn, nhận thức của các cấp, các ngành về THAKDTM còn hạn
chế)... Chính vì vậy, để nâng cao hiệu quả thi hành án dân sự nói chung và thi
hành án dân sự trong lĩnh vực kinh doanh thương mại nói riêng cần phải nghiên
cứu đề ra các giải pháp đồng bộ, phù hợp với thực tế về THAKDTM vào thời
điểm hiện tại.
Với tất cả những lý do nêu trên, việc chọn đề tài "Các giải pháp nâng cao
hiệu quả thi hành án kinh doanh thương mại trên địa bàn tỉnh Bắc Giang" làm
luận văn thạc sĩ luật học là cấp thiết và có ý nghĩa thực tiễn hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Những năm gần đây, trước những đòi hỏi khách quan của công tác thi hành
án dân sự nói chung và THAKDTM nói riêng, đã có một số công trình khoa học
nghiên cứu về vấn đề thi hành án dân sự, cụ thể như:
- Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ "Những cơ sở lý luận và thực tiễn về
chế định Thừa phát lại", mã số 95-98-114/ĐT do Viện Nghiên cứu Khoa học Pháp
lý - Bộ Tư pháp và Sở Tư pháp Thành phố Hồ Chí Minh chủ trì thực hiện;
- Đề tài nghiên cứu cấp Bộ: "Mô hình quản lý thống nhất công tác thi hành
án", mã số 96-98- 027/ĐT do Cục Thi hành án dân sự - Bộ Tư pháp chủ trì thực hiện;
- Luận án tiến sĩ Luật học "Hiệu quả áp dụng pháp luật trong thi hành án
dân sự Việt Nam" của tác giả Đặng Đình Quyền (2012);
- Luận án tiến sĩ Luật học “Hoàn thiện pháp luật thi hành án dân sự ở Việt
Nam hiện nay” của tác giả Trần Mạnh Quân (2013);
- Luận văn thạc sĩ Luật học “Pháp luật thi hành án doanh, thương mại thực
tiễn trên địa bàn thành phố Hà Nội” của tác giả Lê Dương Hưng (2014);
2
- Luận văn thạc sĩ Luật học “Kê biên, xử lý tài sản trong thi hành án kinh
doanh thương mại qua thực tiễn tỉnh Thái Bình” của tác giả Lê Thanh Tình (2016);
- Luận văn thạc sĩ Luật học: “Kê biên tài sản để đảm bảo thi hành án kinh
doanh thương mại theo pháp luật thi hành án dân sự từ thực tiễn thành phố Đà
Nẵng" , của tác giả Trần Công Tú (2017);
- Luận văn thạc sĩ Luật học: “Pháp luật thi hành án kinh doanh thương mại
từ thực tiễn tỉnh Hà Nam" , của tác giả Trịnh Hương Giang (2017);
- Luận văn thạc sĩ Luật học “Xác minh tài sản trong thi hành án kinh doanh
thương mại” của tác giả Nguyễn Ngọc Dũng (2017);
- Luận văn thạc sĩ Luật học “Thủ tục giải quyết các vụ án kinh doanh thương
mại từ thực tiễn tỉnh Đà Nẵng” của tác giả Huỳnh Thị Kim Huệ (2017);
- Kiều Nhung (2017), Thi hành án kinh doanh thương mại thực trạng và giải
pháp, Trang thông tin Cục Thi hành án dân sự thành phố Hà Nội ngày 17/2/2017.
- Nguyễn Thị Nhàn (2018), Thi hành án kinh doanh, thương mại – Thực trạng
và những giải pháp nâng cao kết quả trong thời gian tới, Tạp chí Dân chủ và pháp
luật, số 03, Hà Nội;
Bên cạnh đó là Giáo trình Luật Thi hành án dân sự Việt Nam của Trường Đại
học Luật Hà Nội và các trường Đại học có chuyên ngành luật; một số bài viết đăng trên
các tạp chí Dân chủ và pháp luật, Tạp chí Luật học, Tạp chí Nhà nước và pháp luật…
Ngoài ra còn nhiều công trình, đề tài khoa học và các bài viết nghiên cứu của các tác
giả khác về một số vần đề lý luận và thực tiễn về thi hành án dân sự; Các công trình
nêu trên đã có nội dung nghiên cứu về thi hành án dân sự ở những góc độ, khía cạnh và
mức độ khác nhau. Ở một số công trình cũng đã đề cập đến vấn đề thực trạng và giải
pháp nhằm nâng cao hiệu quả thi hành án dân sự, nhưng chủ yếu đi sâu tìm hiểu những
vấn đề có liên quan đến pháp luật, chưa có công trình nào nghiên cứu vấn đề thực trạng
và giải pháp thi hành án dân sự của một địa phương nhất định, dựa trên điều kiện kinh
tế, xã hội của địa phương để có những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả trong
công tác thi hành án ở địa phương nhưng chưa có một công trình nào nghiên cứu dưới
góc độ lý luận và thực tiễn về:“Các giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành án kinh
doanh thương mại trên địa bàn tỉnh Bắc Giang”.
3
3. Mục đích nghiên cứu đề tài
Trên cơ sở phân tích, làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn áp dụng các
quy định của pháp luật về thi hành án dân sự trong các vụ án kinh doanh thương
mại trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, luận văn phân tích, đặt ra các trường hợp, tìm ra
các luận cứ khoa học và thực tiễn cho việc đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu
quả thi hành án kinh doanh thương mại trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.
Với mục đích nghiên cứu như vậy, nhiệm vụ nghiên cứu được xác định trên
những khía cạnh sau:
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận về biện pháp THAKDTM như khái niệm,
đặc điểm, ý nghĩa của THADS.
- Phân tích, đánh giá những quy định của Luật THADS về thi hành án kinh
doanh thương mại trong THADS.
- Khảo sát tình hình thi hành án kinh doanh thương mại trong thực tiễn hiện nay
- Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả thi hành án
kinh doanh thương mại trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu về THAKDTM trên địa bàn
tỉnh Bắc Giang
- Phạm vi nghiên cứu :
+ Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu tình hình THAKDTM trên địa
bàn tỉnh Bắc Giang hiện nay, từ đó đề ra một số giải pháp nâng cao hiệu THAKDTM
trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.
+ Về địa bàn nghiên cứu: Do thời gian và điều kiện cũng như năng lực
nghiên cứu của bản thân còn hạn chế nên tôi chỉ xin nghiên cứu trong địa bàn tỉnh
Bắc Giang.
+ Thời gian nghiên cứu: Phân tích thực trạng và hiệu quả thi hành án kinh
doanh thương mại từ năm 2014 đến nay.
4
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp luận của việc nghiên cứu đề tài là chủ nghĩa duy vật biện
chứng, duy vật lịch sử và phép biện chứng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh về nhà nước và pháp luật.
- Các phương pháp cụ thể được sử dụng kết hợp, đó là: Phương pháp nghiên cứu
lịch sử, phương pháp phân tích, phương pháp so sánh, phương pháp thống kê, tổng hợp.
6. Nội dung của Luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của
luận văn gồm 02 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về hiệu quả thi hành án kinh doanh
thương mại.
Chương 2: Thực tiễn thi hành án kinh doanh thương mại trên địa bàn tỉnh
Bắc Giang và một số kiến nghị hoàn thiện.
5
Chương 1
KHÁI QUÁT VỀ HIỆU QUẢ
THI HÀNH ÁN KINH DOANH THƯƠNG MẠI
1.1 Khái niệm về hiệu quả Thi hành án kinh doanh thương mại
Theo từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học do nhà xuất bản Đà Nẵng và
Trung tâm từ điển học xuất bản năm 2000 thì chất lượng được hiểu như sau: “Hiệu
quả là kết quả thực của việc làm mang lại” [11, tr.144].
THAKDTM là một lĩnh vực hoạt động bao gồm: Việc xây dựng và hoàn
thiện pháp luật về THAKDTM; Việc tổ chức và hoạt động của cơ quan thi hành án
dân sự; về tỷ lệ việc và tiền đạt được so với chỉ tiêu hàng năm được giao; về hiệu
quả của THAKDTM mang lại cho xã hội.
Việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật về THAKDTM được nâng cao, phù
hợp với thực tế của đời sống xã hội và có tính khả thi cao thì chất lượng
THAKDTM cũng được nâng cao. Việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật thi hành
án dân sự phải được thực hiện trong một giai đoạn nhất định và có thể thay đổi để
phù hợp với thực tế. Do đó, chất lượng THAKDTM cũng được thay đổi theo hướng
ngày càng đáp ứng được nhu cầu đòi hỏi của xã hội. Ngược lại, việc xây dựng và
hoàn thiện pháp luật về THAKDTM không được quan tâm, không phù hợp với đời
sống xã hội và không có tính khả thi thì chất lượng THAKDTM sẽ thấp, không đáp
ứng được nhu cầu đòi hỏi của xã hội.
Về tổ chức và hoạt động của cơ quan thi hành án dân sự: để chất lượng
THAKDTM được nâng cao thì việc tổ chức và hoạt động của cơ quan Thi hành án
dân sự là rất quan trọng. Tổ chức cơ quan Thi hành án dân sự phù hợp sẽ tạo ra một
hệ thống quản lý có hiệu quả, chặt chẽ và đồng bộ từ trung ương đến địa phương,
tạo điều kiện thuận lợi cho công tác THAKDTM đạt kết quả cao đáp ứng được nhu
cầu phát triển của xã hội, hoạt động của cơ quan Thi hành án dân sự được nâng cao
góp phần vào việc nâng cao chất lượng thi hành án dân sự nói chung và ngược lại.
6
Về tỷ lệ việc và tiền đạt được so với chỉ tiêu hàng năm được giao: Cơ quan
Thi hành án dân sự có nhiệm vụ thi hành bản án, quyết định của Tòa án và quyết định
của cơ quan có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật. Để đánh giá mức độ
hoàn thành nhiệm vụ hàng năm của các cơ quan Thi hành án dân sự trong quá trình
giải quyết nghiệp vụ THAKDTM thì cơ quan quản lý cấp trên cụ thể là Tổng cục Thi
hành án dân sự thuộc Bộ Tư pháp căn cứ vào chỉ tiêu Quốc hội giao cho ngành Thi
hành án dân sự để giao chỉ tiêu cho các cơ quan Thi hành án dân sự cấp tỉnh, theo chỉ
tiêu này thì cơ quan Thi hành án dân sự cấp tỉnh lại giao chỉ tiêu cho các cơ quan Thi
hành án dân sự huyện ở địa phương mình quản lý. Tỷ lệ về việc trong THADS được
hiểu là tỷ lệ số lượng việc thi hành án đã thi hành được trên tổng số việc thi hành án
có điều kiện thi hành hàng năm. Còn tỷ lệ tiền trong THADS được hiểu là tỷ lệ số
tiền đã thi hành được trên tổng số tiền có điều kiện thi hành hàng năm. Như vậy, hàng
năm để đánh giá hiệu quả và chất lượng của công tác THAKDTM thì tỷ lệ tiền và
việc so với chỉ tiêu được giao cũng là một trong những tiêu chí quan trọng để đưa ra
đánh giá và là tiêu chí bắt buộc.
Về hiệu quả của công tác THAKDTM mang lại cho xã hội là phải bảo vệ
được quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, công dân, cơ quan, tổ chức và nhà
nước, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước ta. Trong quá trình
thi hành án phải đảm bảo giữ vững ổn định được tình hình an ninh, chính trị, xã hội
của địa phương. Để đạt được kết quả này thì việc THAKDTM phải đảm bảo được
thực hiện đúng chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà
nước. Nếu việc thi hành án không được thực hiện theo đúng chủ trương, đường lối
của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước thì sẽ gây hậu quả xấu cho xã hội,
nhân dân sẽ mất lòng tin vào Đảng và Nhà nước, tạo điều kiện cho những thế lực
thù địch, phản động lôi kéo chống phá Đảng và Nhà nước ta dẫn tới tình hình an
ninh, chính trị, xã hội mất ổn định.
Từ sự phân tích nêu trên ta có thể đưa ra khái niệm hiệu quả THAKDTM
như sau: Hiệu quả THAKDTM là kết quả của quá trình về xây dựng và hoàn thiện
pháp luật về THAKDTM; về tổ chức và hoạt động của cơ quan thi hành án dân sự;
7
về tỷ lệ việc và tiền đạt được so với chỉ tiêu hàng năm được giao; về hiệu quả của
THAKDTM mang lại cho xã hội.
1.2 Các tiêu chí đánh giá hiệu quả THAKDTM
Hiện nay, Bộ Tư pháp, Tổng cục Thi hành án dân sự mới dừng lại ở việc ban
hành bảng tiêu chí xếp hạng các cơ quan thi hành án dân sự địa phương nhưng chưa
có quy định cụ thể về các tiêu chí đánh giá hiệu quả THADS hay hiệu quả của
THAKDTM. Trên cơ sở bảng tiêu chí xếp hạng các cơ quan Thi hành án dân sự địa
phương và khái niệm về hiệu quả THAKDM nêu trên, tác giả xin đưa ra các tiêu chí
để đánh giá hiệu quả THAKDTM như sau:
1.2.1. Tiêu chí về số lượng việc và tiền được thi hành
Đây là tiêu chí quan trọng, bắt buộc và không thể thiếu được trong việc đánh
giá chất lượng THAKDTM hàng năm. Số lượng tiền và việc được thi hành được
hiểu là số lượng tiền và việc được thi hành xong trong năm, bao gồm: số việc, tiền
thi hành xong; số việc, tiền ủy thác; số việc, tiền đình chỉ; số việc, tiền miễn giảm
và số việc, tiền trả đơn yêu cầu thi hành án so với tổng số lượng tiền và việc có điều
kiện thi hành trong năm, bao gồm: số việc, tiền thi hành xong; số việc, tiền ủy thác;
số việc, tiền đình chỉ; số việc, tiền miễn giảm; số việc, tiền trả đơn yêu cầu thi hành
án; số việc, tiền đang thi hành dở dang và số việc, tiền chưa thi hành.
Theo Quyết định số 2566/QĐ-BTP ngày 14/12/2017 của Bộ trưởng Bộ Tư
pháp về việc ban hành Chương trình công tác trọng tâm của Bộ Tư pháp trong lĩnh
vực thi hành án dân sự, hành chính năm 2018, Bộ Tư pháp giao cho cơ quan Thi
hành án dân sự phải thi hành xong 72% về việc và 32% về tiền trên tổng số án có
điều kiện thi hành và Tổng cục Thi hành án dân sự giao Cục Thi hành án dân sự
tỉnh Bắc Giang năm 2018 phải thi hành xong 72,5% về việc và 32% về tiền trên
tổng số án có điều kiện thi hành [7]. Như vậy, tiêu chí về việc và tiền trong
THAKDTM đã được Quốc hội, Bộ Tư pháp, Tổng cục thi hành án dân sự giao bằng
con số cụ thể và cũng là tiêu chí để đánh giá chất lượng thi hành án dân sự. Nếu tỷ
lệ việc và tiền THAKDTM hàng năm ngày càng đạt và vượt chỉ tiêu so với chỉ tiêu
giao cho thì chất lượng THAKDTM ngày càng được đảm bảo và nâng cao. Ngược
8
lại, nếu tỷ lệ việc và tiền THAKDTM hàng năm thấp không đạt với chỉ tiêu được
giao cho thì chất lượng THAKDTM không đạt yêu cầu. Có thể nói tiêu chí về số
lượng tiền và việc được thi hành là tiêu chí hàng đầu trong việc đánh giá chất lượng
THAKDTM hiện nay.
1.2.2. Tiêu chí về sự phù hợp với pháp luật thi hành án dân sự
“Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự do nhà nước ban hành và bảo đảm
thực hiện, thể hiện ý trí của giai cấp thống trị trong xã hội, là nhân tố điều chỉnh các
quan hệ xã hội” [18, tr.66].
Để duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội, Nhà nước phải ban hành ra
pháp luật. Mỗi một lĩnh vực khác nhau sẽ có pháp luật điều chỉnh riêng. Đối với
lĩnh vực THAKDTM cũng vậy, ngoài pháp luật nói chung đòi hỏi phải có pháp luật
về THAKDTM nói riêng để điều chỉnh. Hiện nay, các văn bản pháp luật về
THAKDTM bao gồm: Luật Thi hành án dân sự năm 2008 được sửa đổi bổ sung
năm 2014, các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành như: Nghị định số
62/2015/NĐ-CP ngày 18/7/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi
hành một số điều của Luật Thi hành án dân sự; Thông tư 01/2016/TT-BTP ngày
01/02/2016 của Bộ Tư pháp về việc hướng dẫn thực hiện một số thủ tục về quản lý
hành chính và biểu mẫu nghiệp vụ trong thi hành án dân sự; Thông tư 01/2017/TTBTP ngaft 23/01/2017 của Bộ Tư pháp về việc quản lý kho vật chứng, tài sản tạm
giữ trong Thi hành án dân sự; Thông tư lien tịch 07/2016/TTLT- BTP- BTC ngày
10/6/2016 của Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính hướng dẫn bảo dảm tài chính từ ngân sách
nhà nước để thi hành án; Thông tư số 02/2017/TT-BTP ngày 23/3/2017 của Bộ Tư
pháp hướng dẫn nội dung quản lý công, viên chức, người lao động thuộc hệ thống
tổ chức thi hành án do Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành; Thông tư số 03/2017/TTBTP ngày 05/4/2017 của Bộ Tư pháp quy định chức danh, mã số ngạch và tiêu
chuẩn nghiệp vụ ngạch công chức chuyên ngành thi hành án dân sự do Bộ trưởng
Bộ Tư pháp ban hành… Có thể nói hệ thống pháp luật về THAKDTM đến thời
điểm hiện nay đã hoàn thiện hơn nhiều so với trước và đáp ứng được yêu cầu phát
triển của xã hội.
9
Như vậy, pháp luật về thi hành án dân sự là hệ thống các quy tắc xử sự chung
do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, thể hiện quan điểm, đường lối, chủ
trương của Đảng, được bảo đảm thực hiện bằng sức mạnh cưỡng chế của nhà nước
trên cơ sở giáo dục và thuyết phục mọi người tôn trọng thực hiện, nhằm điều chỉnh
các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình thi hành án dân sự.
Để hoạt động THAKDTM đạt được kết quả cao thì đòi hỏi pháp luật về
THAKDTM phải phù hợp với trình độ phát triển của kinh tế - xã hội hay nói cách
khác phải phù hợp với thực tế, có tính khả thi và điều chỉnh kịp thời các quan hệ
xã hội phát sinh trong quá trình thi hành án dân sự. Do vậy, sự phù hợp của pháp
luật THAKDTM được coi là tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng thi hành
án dân sự. Trước kia, pháp luật về THADS nói chung chỉ có Pháp lệnh THADS
năm 1989, Pháp lệnh THADS năm 1993, Pháp lệnh THADS năm 2004. Hiện nay
để phù hợp với sự phát triển của xã hội, chúng ta có Luật THADS năm 2008 được
sửa đổi bổ sung một số điều năm 2014 và một loạt các Nghị định, Thông tư hướng
dẫn thi hành về thi hành án dân sự. Đồng thời, cùng với sự hoàn thiện về pháp luật
THADS thì pháp luật về THAKDTM cũng ngày càng hoàn thiện và đáp ứng được
các yêu cầu trong quá trình tổ chức thi hành.
1.2.3. Tiêu chí về sự hợp lý, khách quan, kịp thời của thi hành án dân sự
Hoạt động THAKDTM phải được tiến hành theo một trình tự, thủ tục do
pháp luật quy định, phải đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ
quan, tổ chức và nhà nước, phải đảm bảo tính công bằng, khách quan, kịp thời trong
quá trình thi hành án dân sự. Để thực hiện điều này, đòi hỏi cán bộ, công chức
THAKDTM đặc biệt là Chấp hành viên trong quá trình giải quyết THAKDTM phải
khách quan, trung thực và tuân thủ các quy định của pháp luật khi thực hiện giải
quyết thi hành án dân sự. Tại điều 5 Luật THADS quy định: “Trong quá trình thi
hành án, quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên
quan được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ” [1].
Tại khoản 1 điều 17 Luật THADS quy định: “Chấp hành viên là người được
nhà nước giao nhiệm vụ thi hành các bản án, quyết định theo quy định tại điều 2 của
10
Luật này. Chấp hành viên có ba ngạch là Chấp hành viên sơ cấp, Chấp hành viên trung
cấp và Chấp hành viên cao cấp” [1].
Như vậy, theo quy định của pháp luật thì Chấp hành viên là người trực tiếp
thi hành bản án, quyết định được quy định trong luật, là người trực tiếp thi hành án
dân sự. Chính vì vậy, hoạt động THAKDTM có được thi hành theo trình tự, thủ tục
luật định, có đảm bảo tính đúng đắn, công bằng, kịp thời hay không phụ thuộc rất
lớn vào trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp của Chấp hành
viên. Để hoạt động THAKDTM ngày càng được nâng cao hiệu quả về chất thì Chấp
hành viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình phải đảm bảo việc
THAKDTM hợp lý, khách quan, kịp thời theo quy định của pháp luật. Đây cũng là
tiêu chí để đánh giá chất lượng THAKDTM hàng năm.
1.2.4. Tiêu chí về hiệu quả của THAKDTM mang lại cho xã hội
Đây là tiêu chí đánh giá chất lượng THAKDTM từ phía xã hội đối với hoạt
động THAKDTM trước khi thi hành và sau khi thi hành có mang lại hiệu quả gì cho
kinh tế, cho xã hội.
“Hiệu quả của pháp luật là kết quả thực tế đạt được do sự điều chỉnh, tác động
của pháp luật mang lại, trong những phạm vi và điều kiện nhất định, biểu hiện ở trạng
thái của các quan hệ xã hội, phù hợp với mục đích, yêu cầu định hướng của pháp luật,
với mức chi phí thấp nhất” [18, tr.553].
Như vậy: hiệu quả của THAKDTM được hiểu là kết quả đạt được do sự điều
chỉnh, tác động của hoạt động THAKDTM mang lại trong quá trình giải quyết
THAKDTM phù hợp với quy định của pháp luật về thi hành án dân sự, hạn chế
được những thiệt hại cho xã hội ở mức thấp nhất.
Nếu bản án, quyết định không được đưa ra thi hành thì quyền và lợi ích hợp
pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức được hưởng theo bản án, quyết định không được
bảo đảm. Nhân dân sẽ mất lòng tin vào công lý, vào Đảng và Nhà nước, pháp luật
không được nghiêm chỉnh chấp hành. Điều đó cũng tạo cơ hội cho thế lực thù địch,
phản động lôi kéo quần chúng nhân dân chống đối Đảng và Nhà nước, làm cho tình
hình kinh tế, xã hội mất ổn định. Nhưng dưới sự tác động của hoạt động thi hành án nói
11
chung và THAKDTM nói riêng thì bản án, quyết định được đưa ra thi hành trên thực tế
đúng theo quy định của pháp luật quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ
chức và Nhà nước được đảm bảo thực hiện, pháp luật được chấp hành nghiêm minh,
mang lại công lý trong xã hội. Từ đó tạo được niềm tin của nhân dân đối với Đảng và
Nhà nước, góp phần giữ vững ổn định kinh tế, xã hội. Từ hiệu quả của hoạt động thi
hành án dân sự mang lại cho xã hội mà chất lượng thi hành án dân sự cũng ngày càng
được nâng cao. Ngược lại, nếu hoạt động thi hành án dân sự không được thực hiện theo
đúng quy định của pháp luật thì sẽ gây thiệt hại về người và tài sản, gây bức xúc trong
nhân dân dẫn tới tình hình an ninh, chính trị, xã hội ở địa phương không ổn định, tình
trạng khiếu kiện về thi hành án dân sự kéo dài… Khi đó, chất lượng thi hành án dân sự
ngày càng thấp, nhân dân không tin tưởng vào công tác thi hành án dân sự, không tin
tưởng vào pháp luật. Do vậy, khi đánh giá chất lượng thi hành án dân sự phải đánh giá
hiệu quả của công tác thi hành án dân sự mang lại cho xã hội so với trước khi thi hành
án dân sự.
1.3 Các yếu tố chi phối đến tính hiệu quả của THAKDTM
Quá trình tổ chức thực hiện THAKDTM cũng có nhiều yếu tố tác động, ảnh
hưởng đến hiệu quả THAKDTM. Thông thường có một số yếu tố sau đây ảnh
hưởng đến hiệu quả THAKDTM:
1.3.1. Yếu tố con người
Yếu tố con người ở đây được hiểu cán bộ, công chức thi hành án dân sự bao
gồm: Lãnh đạo cơ quan thi hành án dân sự, Chấp hành viên, Thẩm tra viên, thư ký,
chuyên viên và công chức làm công tác thi hành án dân sự.
Trong những năm gần đây công tác thi hành án dân sự đã đạt được nhiều kết
quả đáng khích lệ, tỷ lệ về việc và tiền của năm sau cao hơn năm trước, số lượng án
tồn đọng đã được giảm dần; hệ thống cơ quan thi hành án dân sự đã được củng cố,
phát triển và đang hoàn thiện theo hướng tăng về số lượng và chất lượng; công tác
tổ chức cán bộ được thực hiện đồng bộ từ khâu tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch,
luân chuyển, chuyển ngạch, bổ nhiệm, khen thưởng, kỷ luật…Tuy nhiên, vẫn còn
tồn tại một số hạn chế đó là năng lực trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ thi
12
hành án dân sự, nhất là Chấp hành viên còn hạn chế dẫn tới giải quyết thi hành án
dân sự sai; một số cán bộ thi hành án dân sự còn vi phạm đạo đức nghề nghiệp, cố
tình làm trái quy định của pháp luật tạo ra dư luận sấu trong nhân dân. Tất cả những
hạn chế này đều ảnh hưởng tới chất lượng thi hành án dân sự và yếu tố con người là
yếu tố hàng đầu ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thi hành án dân sự hiện nay. Tại
phần 1 mục I của chỉ thị số 01/CT-BTP ngày 11/02/2014 của Bộ Tư pháp về tăng
cường phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong thi hành án dân sự có nêu rõ: Nâng
cao ý thức trách nhiệm của cơ quan công chức thi hành án dân sự trong thực thi
nhiệm vụ, công vụ; ngăn chặn, loại bỏ cơ hội, điều kiện, phát sinh tiêu cực, tham
nhũng trong hoạt động thi hành án, góp phần xây dựng bộ máy các cơ quan thi hành
án dân sự trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu quả; đội ngũ cán bộ, công chức thi
hành án dân sự liêm, chính, chí công, vô tư [15].
Như vậy, yếu tố con người là yếu tố quan trọng quyết định đến hiệu quả thi
hành án dân sự, đến mức độ hoàn thành nhiệm vụ của ngành thi hành án dân sự.
Nếu chỉ chú trọng đến các yếu tố khác mà không quan tâm đến yếu tố con người thì
toàn ngành thi hành án dân sự khó có thể hoàn thành nhiệm vụ, ảnh hưởng đến chất
lượng thi hành án dân sự. Để chất lượng thi hành án dân sự ngày càng được nâng
cao đáp ứng được yêu cầu của công cuộc cải cách tư pháp hiện nay đòi hỏi phải
quan tâm đến yếu tố con người đó là việc: đào tạo trình độ chuyên môn nghiệp vụ
cho cán bộ, công chức thi hành án dân sự đặc biệt là Chấp hành viên là người trực
tiếp thi hành các bản án, quyết định theo quy định của pháp luật; phải nâng cao trình
độ lý luận chính trị, phẩm chất đạo đức, tác phong, ý thức tổ chức, kỷ luật cho cán
bộ, công chức thi hành án dân sự; phải có chế độ khen thưởng, kỷ luật một cách
minh bạch, công khai, khách quan đối với cán bộ, công chức thi hành án dân sự;
việc tuyển chọn cán bộ, công chức thi hành án dân sự phải đảm bảo tuyển chọn
những người có năng lực trình độ tốt, có phẩm chất đạo đức tốt.
1.3.2. Yếu tố pháp luật
Để hoạt động thi hành án KDTM được thực hiện theo một trình tự, thủ tục
hợp lý đòi hỏi phải có một hệ thống các quy phạm pháp luật về thi hành án dân sự
13
hoàn thiện và phù hợp. Pháp luật về thi hành án phải quy định đầy đủ về các nội
dung cần thiết như trình tự thủ tục thi hành án KDTM, các biện pháp bảo đảm,
cưỡng chế thi hành án KDTM, phí thi hành án… Các quy định này phải đồng bộ,
thống nhất, dễ tiếp cận. Pháp luật thi hành án KDTM phải tạo ra được một hành
lang pháp lý thuận lợi cho các hoạt động thi hành án, đồng thời là cơ sở để đánh giá
sự tuân thủ pháp luật của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và cũng là công cụ để
phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, khôi phục và bảo đảm
trật tự quản lý Nhà nước. Có thể nói, một hệ thống pháp luật về thi hành án kinh
doanh thương mại hoàn chỉnh là điều kiện cần, bảo đảm cho việc nâng cao hiệu quả
công tác thi hành án kinh doanh tương mại được đúng đắn.
Công tác tổ chức thực hiện pháp luật trong hoạt động thi hành án KDTM
phải bảo đảm thực sự có hiệu quả. Khi tổ chức thực hiện pháp luật có liên quan đến
hình thức tuân thủ pháp luật, sử dụng pháp luật và áp dụng pháp luật. Việc đã có hệ
thống pháp luật thống nhất đồng bộ dễ hiểu nhưng khi áp dụng pháp luật lại không
đúng tinh thần quy định thì việc đó cũng không đảm bảo hiệu quả của hoạt động thi
hành án KDTM đúng. Có thể nói, việc thi hành án kinh doanh thương mại rất khó
khăn vì tính chất án kinh doanh, thương mại thường rất phức tạp. Do đó, việc tuân
thủ pháp luật, hiểu và áp dụng quy định đó là việc rất quan trọng trong quá trình thi
hành án KDTM.
Công tác giám sát, kiểm tra việc thực hiện pháp luật và xử lý vi phạm pháp
luật phải thực hiện thật sự có hiệu quả. Để công tác thi hành án dân sự được thực
hiện theo đúng đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà
nước, nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động thi hành hành án dân sự cần phải
tăng cường cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động thi hành án dân sự.
Nếu cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động thi hành án dân sự không
thường xuyên, sát sao sẽ dẫn tới nhiều sai phạm trong hoạt động thi hành án dân sự
ảnh hưởng tới hiệu quả và chất lượng thi hành án dân sự.
Việc kiểm tra đối với hoạt động thi hành án dân sự đây là việc hết sức cần
thiết qua việc kiểm tra mới đánh giá được việc thực hiện hoạt động thi hành án dân
14
sự có đúng trình tự, thủ tục do pháp luật quy định không; có sự vi phạm pháp luật
của cán bộ, công chức thi hành án dân sự trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được
giao không; việc phận loại án có chính xác hay không; kết quả thi hành án dân sự có
đúng như báo cáo hay không. Trong quá trình kiểm tra nếu có sai phạm chưa đến
mức phải kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự thì kịp thời yêu cầu sửa chữa,
khắc phục và rút kinh nghiệm. Còn nếu sai phạm phải đến mức kỷ luật hoặc truy
cứu trách nhiệm hình sự thì cũng phải nghiêm khắc thực hiện tăng cường tính kỷ
luật, kỷ cương trong ngành. Từ đó sẽ giúp cho hoạt động thi hành án dân sự hạn chế
được sai phạm về trình tự, thủ tục thi hành án dân sự; sự vi phạm pháp luật trong thi
hành án dân sự; hạn chế được khiếu nại, tố cáo của công dân về công tác thi hành án
dân sự. Qua đó, chất lượng của công tác thi hành án dân sự sẽ ngày càng được nâng
cao. Ngược lại, nếu việc kiểm tra đối với hoạt động thi hành án dân sự chỉ là hình
thức, không được thực hiện một cách nghiêm minh, hay có việc bao che của cấp
trên đối với cấp dưới trong quá trình kiểm tra thì sẽ dẫn tới hoạt động thi hành án
dân sự ngày càng có sai phạm nhiều, hiệu quả công tác thi hành án dân sự thấp, tỷ lệ
án tồn đọng kéo dài nhiều... Tất cả điều này đã ảnh hưởng đến chất lượng thi hành
án dân sự và thi hành án kinh doanh thương mại nói riêng
1.3.3. Yếu tố về cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động thi hành án
dân sự
Để công tác thi hành án dân sự được thực hiện theo đúng đường lối, chủ
trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước, nâng cao hiệu quả, chất
lượng hoạt động thi hành hành án dân sự cần phải tăng cường cơ chế quản lý, kiểm
tra, giám sát đối với hoạt động thi hành án dân sự. Nếu cơ chế quản lý, kiểm tra,
giám sát đối với hoạt động thi hành án dân sự không thường xuyên, sát sao sẽ dẫn
tới nhiều sai phạm trong hoạt động thi hành án dân sự ảnh hưởng tới hiệu quả và
chất lượng thi hành án dân sự.
Về cơ chế quản lý hiện nay cũng đã được quy định rõ ràng, cụ thể thống nhất
từ trung ương đến địa phương tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thi hành án dân
sự được thực hiện thống nhất đồng bộ trong phạm vi cả nước góp phần tạo chuyển
15
biến mạnh mẽ về chất lượng thi hành án dân sự. Ở trung ương có Tổng cục thi hành
án dân sự thuộc Bộ Tư pháp, ở địa phương có Cục thi hành án dân sự tỉnh và Chi
cục thi hành án dân sự huyện.
Về việc kiểm tra đối với hoạt động thi hành án dân sự đây là việc hết sức cần
thiết qua việc kiểm tra mới đánh giá được việc thực hiện hoạt động thi hành án dân
sự có đúng trình tự, thủ tục do pháp luật quy định không; có sự vi phạm pháp luật
của cán bộ, công chức thi hành án dân sự trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được
giao không; việc phận loại án có chính xác hay không; kết quả thi hành án dân sự có
đúng như báo cáo hay không. Trong quá trình kiểm tra nếu có sai phạm chưa đến
mức phải kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự thì kịp thời yêu cầu sửa chữa,
khắc phục và rút kinh nghiệm. Còn nếu sai phạm phải đến mức kỷ luật hoặc truy
cứu trách nhiệm hình sự thì cũng phải nghiêm khắc thực hiện tăng cường tính kỷ
luật, kỷ cương trong ngành. Từ đó sẽ giúp cho hoạt động thi hành án dân sự hạn chế
được sai phạm về trình tự, thủ tục thi hành án dân sự; sự vi phạm pháp luật trong thi
hành án dân sự; hạn chế được khiếu nại, tố cáo của công dân về công tác thi hành án
dân sự. Qua đó, chất lượng của công tác thi hành án dân sự sẽ ngày càng được nâng
cao. Ngược lại, nếu việc kiểm tra đối với hoạt động thi hành án dân sự chỉ là hình
thức, không được thực hiện một cách nghiêm minh, hay có việc bao che của cấp
trên đối với cấp dưới trong quá trình kiểm tra thì sẽ dẫn tới hoạt động thi hành án
dân sự ngày càng có sai phạm nhiều, hiệu quả công tác thi hành án dân sự thấp, tỷ lệ
án tồn đọng kéo dài nhiều... Tất cả điều này đã ảnh hưởng đến chất lượng thi hành
án dân sự.
Về việc giám sát đối với hoạt động thi hành án dân sự được quy định tại điều
12 của Luật thi hành án dân sự như sau:
- Quốc hội, Hội đồng nhân dân và Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam giám sát hoạt
động của cơ quan thi hành án dân sự và các cơ quan nhà nước khác trong thi hành án
dân sự theo quy định của pháp luật.
- Viện kiểm sát các cấp trong phạm vi nhiệm vụ quyền hạn của mình kiểm
sát việc tuân theo pháp luật về thi hành án của cơ quan thi hành án dân sự, Chấp
16
hành viên, cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến việc thi hành án nhằm bảo
đảm việc thi hành án kịp thời, đầy đủ, đúng pháp luật [1].
Việc giám sát đối với hoạt động thi hành án dân sự có thể được thực hiện
theo định kỳ hoặc đột xuất. Việc giám sát ở đây không chỉ giám sát hoạt động của
cơ quan thi hành án dân sự mà còn giám sát đối với cơ quan nhà nước, tổ chức, cá
nhân và cơ quan khác có liên quan đến việc thi hành án dân sự. Thông qua việc
giám sát đối với hoạt động thi hành án dân sự mà phát hiện ra việc làm của cơ quan
thi hành án dân sự, Chấp hành viên và cán bộ, công chức thi hành án dân sự có tuân
theo quy định của pháp luật hay không; các cơ quan, cá nhân, tổ chức có liên quan
đến thi hành án dân sự có chấp hành đầy đủ các quy định của pháp luật hay không.
Từ việc phát hiện ra những sai phạm trong quá trình giám sát thì kiến nghị, kháng
nghị hoặc yêu cầu khắc phục, sửa chữa. Qua đó, giúp cho công tác THKDTM được
thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định, hạn chế được những tiêu
cực, sai phạm trong công tác thi hành án dân sự góp phần nâng cao hiệu quả và chất
lượng thi hành án dân sự. Ngược lại, nếu việc giám sát không được thực hiện
thường xuyên, nghiêm túc thì làm cho cơ quan thi hành án dân sự, cán bộ, công
chức thi hành án dân sự chủ quan dẫn tới có sự vi phạm trong hoạt động thi hành án
dân sự; các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc thi hành án dân sự coi
thường, không chấp hành pháp luật. Điều này gây cản trở, khó khăn, ảnh hưởng tới
chất lượng THAKDTM.
1.3.4. Yếu tố về sự phối hợp trong thi hành án dân sự
Hoạt động thi hành án dân sự nếu chỉ một mình cơ quan thi hành án dân sự
tiến hành thực hiện thì không thể thực hiện được, bởi trong quá trình thi hành án
dân sự đòi hỏi phải có sự phối hợp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan
đến việc thi hành án dân sự cùng thực hiện. Tại điều 11 của Luật thi hành án dân sự
có quy định như sau:
- Trong phạm vi, nhiệm vụ, quyền hạn, nghĩa vụ của mình cơ quan, tổ chức
và cá nhân có trách nhiệm phối hợp với cơ quan thi hành án dân sự trong việc thi
hành án.
17
