BÀI GIẢNG ĐIỀU TRỊ VIÊM TỤY CẤP

GS.TS. Lê Văn Cường

ĐIỀU TRỊ VIÊM TỤY CẤP
GS.LÊ VĂN CƯỜNG

1


ĐIỀU TRỊ VIÊM TỤY CẤP
GS.TS. Lê Văn Cường

Mục tiêu:
- Nêu được tính chất LS và CLS của
VTC
- Mô tả nguyên tắc điều trị nội VTC
- Mô tả các p/p điều trị các biến chứng
VTC
2


3


4


5


6

Đại cương
-

VTC thường nhẹ được điều trị nội

-

VTC trở nặng  nhiều biến chứng  cần can
thiệp ngoại khoa

-

VTC trở nặng ít nhưng tỷ lệ tử vong cao  cần
theo dõi sát để can thiệp kịp thời.

-

Nguyên nhân tử vong: suy đa cơ quan (2t đầu),
nhiễm trùng (sau 2t)
Eric H. Jensen, Daniel Borja-Cacho, Waddah B. Al-Refaie and Selwyn M. Vickkers
7


Nguyên nhân

8


9

1. Triệu chứng LS
1.1 TC cơ năng
• Đau bụng:
Sau bữa ăn
 Thượng vị
 5 đặc điểm


khởi đầu cấp
cường độ trung bìnhnặng
đau liên tục
lan ra sau (50%)
kết thúc sau 3-5 ngày

− Nôn (90%), mất nước, Turner, Cullen

10


1.2. TC thực thể
-

Bụng chướng (distention) do liệt ruột

-

Cảm ứng phúc mạc: ấn nhẹ đau

-

Phản ứng thành bụng: ấn mạnh thành
bụng cứng

-

Dấu Turner: đổi màu da hông lưng T

-

Dấu Cullen: đổi màu da quanh rốn

-

Hồng ban ở da: tẩm nhuận dịch tụy 
mô cơ thành bụng
11


1.2 TC thực thể (tt)
-

Điểm đau Mayo-Robson: giao nhau xs 12
- bờ ngoài khối cơ lưng T

-

Tiếng nhu động ruột 

-

Vàng mắt, vàng da: 20 – 30%

-

Dấu co rút ngón tay: do canxi máu 

-

Dấu suy hô hấp cấp (ít gặp): khó thở tím
tái.
12


1.3 T/c toàn thân
-

Sốt (90%): nhẹ, cao khi VTC hoại tử

-

Mạch nhanh, huyết áp thấp: rõ khi VTC nặng.
Chú ý dấu hiệu sinh tồn.

-

Những t/c thần kinh: bứt rứt, im lìm, lú lẫn,
kích động, nói nhảm…

13


2. CẬN LS
2.1 Sinh hoá

Amylase, Lipase tăng gấp 03 lần

14


2.1 Sinh hoá (tt)
Lipase máu , kéo dài, nhạy và đặc hiệu hơn
Amylase.
- Đường huyết  (VTC nặng)
- Canxi máu  (thấp hơn 7,5 mg% là nặng)
VTC do sỏi mật:
-

• Bilirubin , Alanine aminotransferase máu 
95%.
• Alkaline phosphatase 
• AST (aspartate amino transferase) 
• BC , Hct  (nặng)
15


2.2 Chẩn đoán hình ảnh
-

Xquang:
+ Mực nước hơi do liệt ruột
+ Đại tràng chướng hơi, cut off colon sign
+ Canxi, sỏi tụy, sỏi túi mật
+ Bóng cơ thắt lưng
+ Xquang phổi: có thể có tràn dịch

16


17


2.2 Chẩn đoán hình ảnh (tt)
-

Siêu âm:
+ Tụy phù nề
+ Ống tụy dãn, sỏi tụy
+ Dịch quanh tụy, trong ổ bụng
+ Hình ảnh áp xe, nang, sỏi, dãn đường
mật

-

CT scan:
+ Rõ hơn siêu âm
+ Giúp theo dõi diễn tiến
+ Thấy hoại tử

18


19