TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở TRƯỜNG SĨ QUAN LỤC QUÂN 1

MỤC LỤC
Trang
2
MỞ ĐẦU
1.
Cơ sở lý luận tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ
5
thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học ở
Trường Sĩ quan Lục quân 1
1.1.
5
Các khái niệm cơ bản liên quan đến tiểu luận
1.2.
Nhiệm vụ tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông
13
tin trong đổi mới phương pháp dạy học ở Trường Sĩ
quan Lục quân 1
2.
Cơ sở thực tiễn và biện pháp tổ chức hoạt động ứng
16
dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương
pháp dạy học ở Trường Sĩ quan Lục quân 1
2.1.
Khái quát chức năng, nhiệm vụ của Trường Sĩ quan
16
Lục quân 1
2.2.
Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
18
phương pháp dạy học ở Trường Sĩ quan Lục quân 1
2.3.

Thực trạng tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ
22
thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học ở Trường
Sĩ quan Lục quân 1
2.4.
Biện pháp tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ
28
thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học ở
Trường Sĩ quan Lục quân 1
37
KẾT LUẬN
38
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn chủ đề tiểu luận
Hiện nay, chúng ta đang chứng kiến những giá trị của việc ứng dụng
những thành tựu của công nghệ thông tin mang lại cho xã hội. công nghệ thông
tin đã góp phần quan trọng cho việc tạo ra những nhân tố năng động mới, cho
1


quá trình hình thành nền kinh tế tri thức và xã hội thông tin. công nghệ thông tin
đã có tác động rất lớn đến xu thế phát triển giáo dục và đào tạo ở nước ta nói
chung và ảnh hưởng đến hoạt động dạy học nói riêng.
Xác định được tầm quan trọng của công nghệ thông tin trong sự phát triển
giáo dục đào tạo của đất nước nói chung cũng như đổi mới phương pháp dạy học,
những năm qua Thủ tướng Chính phủ, Bộ Chính trị cũng như Bộ Giáo dục và
đào tạo đã ra nhiều Quyết định, chỉ thị về ứng dụng công nghệ thông tin như: Chỉ
thị số 55/2008/CT-BGD&ĐT ngày 30 tháng 9 năm 2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo

dục vào Đào tạo về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông
tin trong ngành giáo dục giai đoạn 2008 - 2012, chỉ thị đã chỉ rõ: “Công nghệ
thông tin là công cụ đắc lực hỗ trợ đổi mới phương pháp giảng dạy, học tập và hỗ
trợ đối mới quản lý gỉáo dục, góp phần nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng
giáo dục”; Nghị quyết số 29-NQ/TW “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế", khẳng định: “Tiếp
tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính
tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụngkiến thức, kỹ năng của người học; khắc
phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc… Đẩy mạnh ứng dụng
công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học”.
Trong những năm gần đây, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản
lý và dạy học ở nước ta có những bước phát triển tích cực. Cùng với việc tích
cực đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục, giảng viên có kiến thức, kỹ
năng cần thiết về công nghệ thông tin , các phần mềm hỗ trợ cho công tác quản
lý, dạy học, kiểm tra đánh giá... đã được đưa vào ứng dụng và phát huy tính tích
cực, công tác quản lý đổi mới phương pháp giảng dạy ở các trường trong và
ngoài Quân đội, các cơ sở giáo dục đã được chú trọng.
Trường Sĩ quan Lục quan 1 nằm trong hệ thống các trường trong Quân
đội do Bộ Quốc phòng quản lý và nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Trường có nhiệm vụ đào tạo ra đội ngũ cán bộ quân sự cấp phân đội có trình độ
đại học đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mà Đảng, Quân đội và nhân dân giao phó.
2


Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của Bộ Quốc phòng quy mô đào
tạo của Nhà trường ngày càng mở rộng và hình thức đào tạo phong phú. Để đáp
ứng yêu cầu đào tạo của Nhà trường trong tình hình mới theo Nghị quyết số
86/NQ-ĐUQSTW của Đảng ủy Quân sự Trung ương, Nhà trường đã ứng dụng
công nghệ thông tin làm nhiều việc: cải tiến cơ sở vật chất, phương tiện dạy

học; bồi dưỡng giảng viên; chuẩn bị nội dung; quản lý kết quả dạy học; đổi mới
hình thức tổ chức dạy học; đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập...
Tuy nhiên, đến nay ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH
còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu. Có nhiều nguyên nhân làm chậm tiến trình
ứng dụng công nghệ thông tin đổi mới PPDH, song nguyên nhân chính là thiếu
những biện pháp tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
PPDH. Đây là vấn đề có ý nghĩa ly luận và là đòi hỏi cấp bách trong thực tiễn
giáo dục, đào tạo của Nhà trường hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn Tiểu luận: “Tổ chức hoạt động
ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học ở Trường Sĩ
quan Lục quân 1” để nghiên cứu.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn tổ chức hoạt động ứng
dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH; đề xuất các biện pháp tổ chức
hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH, góp phần nâng
cao chất lượng và hiệu quả quản lý quá trình dạy học, đáp ứng yêu cầu phát triển
của Nhà trường trong giai đoạn hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông
tin trong đổi mới PPDH ở Trường Sĩ quan Lục quân 1.
- Nghiên cứu thực trạng tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
trong đổi mới PPDH ở Trường Sĩ quan Lục quân 1.
- Đề xuất các biện pháp tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
trong đổi mới PPDH ở Trường Sĩ quan Lục quân 1.
3


3. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu: Quản lý đổi mới PPDH ở Trường Sĩ quan Lục quân 1.

* Đối tượng nghiên cứu: Tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông
tin trong đổi mới PPDH ở Trường Sĩ quan Lục quân 1.
* Phạm vi nghiên cứu: Tiểu luận nghiên cứu các biện pháp tổ chức hoạt
động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH ở Trường Sĩ quan Lục
quân 1 trong giai đoạn hiện nay.
Số liệu sử dụng để nghiên cứu từ năm 2017 đến nay.
4. Phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh và quan điểm của Đảng, sử dụng các quan điểm tiếp cận hệ thống - cấu trúc,
lịch sử - lôgíc và quan điểm thực tiễn.
* Phương pháp nghiên cứu
Tiểu luận sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu lý luận, thực
tiễn để thực hiện các nhiệm vụ của tiểu luận.
5. Giá trị, ý nghĩa của tiểu luận
- Làm sáng tỏ cơ sở lý luận tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông
tin trong đổi mới PPDH ở Trường Sĩ quan Lục quân 1.
- Phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ
thông tin trong đổi mới PPDH ở Trường Sĩ quan Lục quân 1.
- Đề xuất các biện pháp tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
trong đổi mới PPDH ở Trường Sĩ quan Lục quân 1.
6. Cấu trúc của tiểu luận
Tiểu luận gồm mở đầu, nội dung, kết luận, tài liệu tham khảo.
NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
trong đổi mới phương pháp dạy học ở Trường Sĩ quan Lục quân 1
1.1. Các khái niệm cơ bản liên quan đến tiểu luận
1.1.1. Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học
4

Ngành Khoa học máy tính sau này gọi là công nghệ thông tin là một
ngành khoa học được ra đời vào cuối những năm 70 của thế kỷ XX tại nước
Mỹ. Công nghệ thông tin là ngành khoa học ứng dụng công nghệ vào quản lý và
xử lý thông tin, là ngành sử dụng máy tính và phần mềm máy tính để chuyển
đổi, lưu trữ, bảo vệ, xử lý, truyền và thu thập thông tin.
Trong Nghị quyết Chính phủ số 49/CP ngày 04/08/1993, Khái niệm công
nghệ thông tin được hiểu và định nghĩa: “Công nghệ thông tin là tập hợp các
phương pháp khoa học, các phương tiện và công cụ kĩ thuật hiện đại - chủ yêu
là kĩ thuật máy tính và viễn thông nhằm tổ chức khai thác và sử dụng có hiệu
quả các nguồn tài nguyên thông tin rất phong phú và tiềm năng trong mọi lĩnh
vực hoạt động của con người và xã hội”.
Ngày nay, công nghệ thông tin đã và đang được ứng dụng rộng rãi vào
hầu hết các lĩnh vực khác nhau của xã hội trong đó có giáo dục và đào tạo nói
chung cũng như quá trình đổi mới PPDH.
Với sự phát triển đa dạng và phong phú của các phương tiện dạy học hiện
đại, công nghệ thông tin có thể trợ giúp đắc lực cho quá trình đổi mới PPDH bởi
những lý do dưới đây:
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học sẽ khiến máy tính trở thành
một công cụ hỗ trợ đắc lực cho quá trình đổi mới PPDH nhờ các khả năng sau:
Khả năng biểu diễn thông tin: Máy tính có thể cung cấp thông tin dưới dạng
văn bản, đồ thị, hình ảnh, âm thanh... Sự tích hợp này của máy tính cho phép mở
rộng khả năng biểu diễn thông tin, nâng cao việc trực quan hoá tài liệu dạy học.
Khả năng giải quyết một khối thống nhất các quá trình thông tin, giao lưu
và điều khiển trong phương pháp dạy học: Dưới góc độ điều khiển học thì quá
trình dạy học là một quá trình điều khiển hoạt động nhận thức của học viên. Với
một chương trình phù hợp, máy tính có thể điều khiển được hoạt động nhận
thức của học viên trong việc cung cấp thông tin, thu nhận thông tin ngược, xử lý
thông tin và đưa ra các giải pháp cần thiết giúp hoạt động nhận thức của học
viên đạt kết quả cao; khả năng lặp lại trong phương pháp dạy học: Khác với

giảng viên, máy tính có thể lưu trữ một thông tin nào đó, cung cấp và lặp lại nó
5


cho học viên đến mức đạt được mục đích sư phạm cần thiết. Trên cơ sở này, sự
phát triển của từng cá thể học viên trong quá trình dạy học trở thành hiện thực.
Điều đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc cá thể hoá trong quá trình dạy học.
Khả năng hình thức hoá các đối tượng: Đây chính là khả năng lớn nhất
của máy tính. Nó có thể hình thức hoá các đối tượng, xây dựng các phương án
khác nhau, so sánh chúng từ đó tạo ra phương án tối ưu.
Khả năng lưu trữ và khai thác thông tin: Với bộ nhớ ngoài có dung lượng
như hiện nay, máy tính có thế lưu trữ một lượng lớn dữ liệu. Điều này cho phép
thành lập các ngân hàng dữ liệu. Các máy tính còn có thể kết nối với nhau tạo
thành các mạng cục bộ hay kết nối với mạng thông tin toàn cầu Internet. Đó
chính là những tiền đề giúp giảng viên và học viên dễ dàng chia sẻ và khai thác
thông tin cũng như xử lý chúng có hiệu quả.
Ứng dụng công nghệ thông tin có thể hỗ trợ cho nhiều hình thức dạy học
khác nhau như dạy học giáp mặt (face to face); dạy học từ xa (distance
learning); phòng đào tạo trực tuyến (online training lab); học dựa trên công
nghệ web (web based training); học điện tử (e leaming)...đáp ứng nhu cầu học
tập ngày càng cao của các thành phần khác nhau trong xã hội.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH dẫn đến việc giao
cho máy tính thực hiện một số chức năng của giảng viên ở những khâu khác
nhau của quá trình dạy học. Nhờ đó, có thể xây dựng những chương trình dạy
học mà ở đó máy thay thế một số công việc của giảng viên... Cách dạy này đã
thể hiện nhiều ưu điểm về mặt sư phạm như khuyến khích sự làm việc độc lập
của học viên, đảm bảo mối liên hệ ngược và cá biệt hoá quá trình học tập.
Công nghệ thông tin được sử dụng trong dạy học có các dạng sau đây:
Thiết bị nghe nhìn (audio visual devices): máy cassette, đĩa CD-ROM, radio, tivi,
video, băng đĩa video...; công nghệ máy tính (computer technology): máy vi tính

và các chương trình ứng dụng...; công nghệ kết nối, giao tiếp (communication
technology): intercom, radio, tivi, điện thoại, máy fax, thư điện tử; hội nghị từ xa,
cơ sở dữ liệu công cộng...; những phương tiện này được tích hợp để sử dụng vào
một việc thì ta gọi việc đó được thực hiện đa phương tiện (multimedia).
6


Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH là một hướng đi
mang tính đột phá chiến lược trong quá trình cải cách giáo dục ở Việt Nam. Đối
với giáo dục nói chung và việc dạy - học nói riêng, công nghệ thông tin đã đóng
góp các công cụ, các phương thức và các giải pháp hữu hiệu hỗ trợ đắc lực cho
việc thực hiện đổi mới pnương pháp. Xét một cách toàn diện, công nghệ thông
tin vừa là công cụ hỗ trợ, vừa là nội dung và cũng là phương pháp nhằm đạt
được các mục tiêu giáo dục trong quá trình dạy - học.
Sử dụng công nghệ thông tin như là một công cụ của giảng viên. Đây là
hình thức đang được sử dụng tương đối phổ biến ở nước ta. Người dạy thiết kế
bài giảng, các hoạt động dạy học thông qua các phẩn mềm như PowerPoint,
Frontpage, Acrobat và một số phần mềm thông dụng khác. Các phần mềm này
được sử dụng cho các bài giảng kiến thức đơn giản, sự tích hợp các kiến thức là
không cao, vai trò của học viên rất thụ động, vai trò của giảng viên được chủ
động và mang tính tích cực theo nghĩa một chiều.
Sử dụng công nghệ thông tin như là một phương tiện cho giảng viên và học
viên tương tác trong quá trình dạy và học. Học viên sử dụng công nghệ thông tin
như là một kênh để phản hồi thông tin của bài giảng đến giảng viên; đồng thời như
là một sự phản biện tích cực trong sự tương tác hai chiều giữa giảng viên và học
viên. Giảng viên sử dụng công nghệ thông tin viết kịch bản cho bài giảng, thiết kế
bài giảng và đạo diễn giờ giảng với sự hợp tác của học viên. Các PPDH truyền
thống và hiện đại được phối hợp đồng bộ để đẩy cao trong tiến trình dạy học.
Xét về mặt công nghệ, ưu điểm tuyệt vời của công nghệ thông tin là
với những khả năng của công nghệ thông tin và truyền thông, của kỹ thuật đồ

họa với Multimedia, của các phần mềm dạy học, phần mềm trình diễn với sự
tích hợp của các công cụ soạn thảo tạo ra khả năng gây hiệu ứng học tập tích
cực cho học viên rất cao.
Xét về mặt nội dung, công nghệ thông tin đáp ứng rất nhiều trong việc
truyền thụ đầy đủ, đúng, rõ ràng và chân thật những nội dung học tập kể cả
những nội dung mang tính trừu tượng cao. Khả năng mô phỏng đã mang lại
những lợi ích về tiền bạc, thời gian và sức khỏe cho những thí nghiệm mang
7


tính phức tạp và độ rủi ro cao. Mặt khác, nó hợp lý hóa việc đánh giá, kiếm tra
của quá trình dạy học một cách chính xác, nhanh chóng và công bằng cho mọi
học viên. Ở điểm này, người giảng viên cần phải tận dụng triệt để ưu thế đó để
đem lại sự phong phú trong bài dạy và tính khoa học trong công việc của mình.
Xét về mặt sư phạm, công nghệ thông tin cũng có thể làm thay giảng viên
một số công việc như: tạo hứng thú học tập cho học viên, điều khiển quá trình
lên lớp, đánh giá kết quả, rèn luyện một số kỹ năng và hình thức tư duy trong
học tập. Tuy nhiên, trong trường hợp này, vai trò của giảng viên đặc biệt quan
trọng trong việc điều hành, lên kế hoạch kịch bản thiết kế bài giảng và vai trò
đạo diễn trong giờ dạy. Xét về mặt phương pháp thì công nghệ thông tin giúp
giảng viên biết kết hợp các phương pháp dạy học khác một cách khéo léo để
truyền thụ đến học viên nội dung dạy học đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo.
Giúp học viên trong quá trình tự học, tìm kiếm thông tin trên mạng, học tập qua
mạng, tổ chức học nhóm, trao đổi thông qua diễn đàn tạo ra các hình thức học
tập mới mẻ, sinh động và hấp dẫn.
Công nghệ thông tin giúp chúng ta có thể chiếm lĩnh nhiều tri thức, tiếp
cận được những tri thức mới, hiện đại; công nghệ thông tin giúp cho người
giảng viên có thể truyền đạt kiến thức không chỉ giới hạn ở một lớp mà là một
số đông học viên, học viên có thể tiếp cận tri thức bằng các hình thức đa dạng:
lên lớp, học trực tuyến, học qua mạng ở mọi lúc, mọi nơi.

Công nghệ thông tin giúp giảng viên xây dựng ngân hàng đề thi, tổ chức thi,
kiểm tra, đánh giá bằng nhiều cách khác nhau một cách khách quan. Quá trình
kiếm tra đánh giá không chỉ ở người giảng viên mà là sự kết họp với quá trình tự
kiểm tra, đánh giá và đánh giá lẫn nhau, kết quả phản ánh trung thực, khách quan.
Từ phân tích trên ta có thế rút ra: Ứng dụng công nghệ thông tin trong
đổi mới PPDH là sử dụng công nghệ thông tin vào đổi mới PPDH để đổi mới
cách dạy của giảng viên, đổi mới cách học của học viên nhằm phát huy tính tích
cực, tự giác, chủ động của học viên, đổi mới mối quan hệ giữa giảng viên và
học viên theo hướng cộng đồng, hợp tác trong đó giảng viên chủ đạo - học viên
chủ động đồng thời tăng cường thực hành, tăng cường tự học của học viên.
8


* Những nhược điểm của ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp dạy học
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc ứng dụng công nghệ thông tin
trong đổi mới PPDH còn có một số hạn chế. Ví dụ: Có những bài tập giảng viên
yêu cầu học viên phải tự nghiên cứu, tìm tòi bằng óc sáng tạo của bản thân,
trong khi đó các em lại vào Internet và tải ngay về từ thành quả lao động của
người khác, vì vậy, kiến thức nhận được của các em khó có thể sâu sắc được.
Vấn đề hiện nay đang được xã hội rất quan tâm đó là sự an toàn của học
viên khi tham gia mạng, vì thật khó phân biệt được các địa chỉ website có thật
sự trong sáng và chỉ có nguyện vọng giúp đỡ các em học tập. Thật khó mà phân
biệt được trong số những học viên lên mạng Internet, đâu là những em thực sự
ham học hỏi, ham hiểu biết hay các em xem Internet chỉ là công cụ để sao chép
tạo nên sự ỷ lại, lười học của học viên. Các thông tin trên mạng không kiểm
soát được tính chính xác, đây chính là hạn chế lớn nhất của việc học qua mạng
vì thiếu đi sự hợp tác giữa giảng viên và học viên; những gì nắm bắt được chưa
hẳn là tốt nhất cho học viên.
Môi trường dạy học đa phương tiện (Multimedia) là môi trường thuận lợi

nhất để việc triển khai giáo án điện tử đạt hiệu quả cao. Tuy nhiên, giáo án điện
tử chỉ là điều kiện để thực hiện PPDH. Bản thân giáo án điện tử không làm thay
đổi phương pháp nếu giảng viên chỉ dùng nó như một sự thay thế cho việc viết,
vẽ bảng, thậm chí còn phản tác dụng, giảng viên chẳng cần phải nhớ gì chỉ cần
chiếu và đọc làm cho kiến thức của bản thân giảm sút, kỹ năng nghiệp vụ không
phát triển, học viên cảm thấy nhàm chán khi chỉ biết nghe và nhìn, không tham
gia hoạt động gì, vô tình lại hình thành một PPDH không tích cực, rất thụ động
đó là “phương pháp nhìn chép, đọc chép”. Để ứng dụng công nghệ thông tin
vào đổi mới PPDH có hiệu quả, trước hết giảng viên phải chịu khó tìm hiểu,
tiếp thu, vận dụng những sản phẩm của công nghệ thông tin vào giáo án của
mình. PPDH có đổi mới theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của học
viên hay không còn tùy thuộc vào sự nhận thức, đầu tư của mỗi giảng viên. Để
giáo án điện tử thực sự mang lại hiệu quả, trước tiên bản thân nó phải là một
9


giáo án dạy học tích cực, bên cạnh đó là công nghệ thông tin được ứng dụng
một cách hợp lý trong từng bước của quá trình dạy học.
Bên cạnh những mặt tích cực, công nghệ thông tin cũng có những hạn
chế. Vì vậy, trong quá trình dạy học, nếu lạm dụng công nghệ thông tin hoặc
không sử dụng đúng mục đích, công nghệ thông tin sẽ làm thụ động hóa các
hoạt động, đơn điệu hóa các hoạt động dạy và học. Chẳng hạn như nếu thay thế
đơn thuần việc viết bảng truyền thống bằng trình chiếu PowerPoint hoặc các
bảng giấy phim trong, sẽ làm mất thói quen nghe - nhìn - ghi chép của học viên,
biến họ thành “khán giả thụ động” trong dạy học, chuyển dạy học trực quan
nghe - nhìn - ghi chép sang trực quan nhìn.
1.1.2. Tổ chức ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương
pháp dạy học ở Trường Sĩ quan Lục quân 1
Theo từ điển tiếng việt của Viện ngôn ngữ thì: “Tổ chức là làm những gì cẩn
thiết đế tiến hành một hoạt động nào đó nhằm có được một hiệu quả lớn nhất”.

Bản chất chức năng tổ chức của quản lý là thiết kế một cấu trúc tổ chức hiệu
quả nhằm đảm bảo cho các hoạt động quản lý đạt được mục tiêu của nó. Vì vậy, tổ
chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học
là tiến hành quá trình sắp xếp và phân bổ công việc, quyền hành và các nguồn lực
cho các cơ quan (phòng, ban, khoa, tổ bộ môn, tiểu đoàn học viên), các thành viên
(cán bộ quản lý giáo dục, giảng viên, học viên) trong nhà trường nhằm đạt tới các
mục tiêu ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH một cách hiệu quả.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học có vai
trò quan trọng, được thể hiện trên các mặt sau:
* Đổi mới nhận thức và thái độ của cản bộ giảng viên và học viên đối với
việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học: Làm cho mọi người có
nhận thức đúng việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH. Ứng
dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH, là đổi mới cách thức cộng tác,
hoạt động cùng nhau của giảng viên và học viên cho phù hợp với việc đưa công
nghệ thông tin, phương tiện dạy học mới vào quá trình dạy học. Làm cho cán
bộ, giảng viên thấy được sự cần thiết, tính tất yếu của việc ứng dụng công nghệ
10


thông tin trong dạy học hiện nay, thống nhất về tư tưởng về ứng dụng.
* Đổi mới cách dạy của giảng viên: Hướng đến ứng dụng công nghệ thông
tin để đổi mới cách thức tổ chức các hoạt động dạy của giảng viên nhằm xây dựng
cách thức, phương pháp học của học viên theo hướng phát huy tính tích cực, tự
giác, chủ động, sáng tạo nhờ ứng dụng công nghệ thông tin; bồi dưỡng phương
pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; giúp cho học
viên chủ động trong học tập, trong suy nghĩ, làm việc, mạnh dạn bày tỏ ý kiến là
hợp tác giúp đỡ nhau, từ đó đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học viên.
Để đạt được những điều đó, môi trường có ứng dụng công nghệ thông tin
phương pháp dạy của giảng viên phải: Làm cho học viên hoạt động tích cự trong
giờ học; tham gia làm việc theo nhóm; hợp tác và phản hồi thường xuyên; Luôn

luôn có sự liên hệ với thế giới thực ở bên ngoài trường học, ngoài xã hội nhằm đào
tạo ra những con người độc lập, sáng tạo, có nhiều phảt minh, sảng kiến đáp ửng
cho một cuộc sống mang tính công nghiệp, nhanh, linh hoạt và tự điều chỉnh.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH không có nghĩa là
mọi phương pháp dạy của giảng viên đều phải có ứng dụng công nghệ thông
tin. Có những nội dung, những tiết học không sử dụng công nghệ thông tin thì
hiệu quả của tiết học lại cao hơn. Vì vậy, phương pháp dạy của giảng viên phải
được đổi mới theo hướng sử dụng tích hợp các phương tiện vào dạy học: máy
tính, mạng máy tính (network) và Internet; Tivi, Video, các phần mềm dạy học,
máy chiếu Projector, máy chiếu Overhead, máy chiếu vật thể... cùng với các
thiết bị dạy học truyền thống, kế cả bảng và phấn.
* Đổi mới cách học của học viên: Trong môi trường có ứng dụng công
nghệ thông tin chuyển từ cách học thụ động sang cách học tích cực; chủ động
và sáng tạo; tăng cường các hoạt động tự học, tự rèn luyện kĩ năng vận dụng
kiến thức vào thực tiễn của học viên.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập, học viên phải biết cách khai
thác, tiếp nhận, tái tạo, phát triển và lưu trữ thông tin một cách tốt nhất, tích hợp
thông tin mới nhận vào hệ thống thông tin đã tích lũy, làm cho chủ thể học viên
tự biến đổi mình. Hiện nay đã và đang xuất hiện một xã hội thông tin được nối
11


mạng, tạo điều kiện để tổ chức một xã hội học tập. Ở đó, việc học tập được tổ
chức trên cơ sở một hệ thống thông tin cường độ cao, trong một môi trường
mạng máy tính mở rộng đến từng giảng viên, từng học viên. Khả năng học tập
của học viên được tăng cường với những mô hình dạy học rất mới mẻ mà có thể
sơ bộ miêu tả là: học thông qua làm (leaming by doing), học ngôn ngữ trong
ngữ cảnh (language learning in context)...
Để đạt được kết quả đó, trong môi trường có ứng dụng công nghệ thông
tin học viên phải hình thành được các phẩm chất: Biết cách học cái mới; biết

cách và biết từ lúc nào phải từ bỏ những kiến thức cũ đã lạc hậu, lỗi thời so với
cuộc sống. Biết lựa chọn: Có khả năng xác định, phân tích, thử nghiệm để
khẳng định những giá trị đích thực và có đủ năng lực để tự thân làm rõ ràng
những xung đột trong hệ thống giá trị riêng của họ.
* Đổi mới mối quan hệ giảng viên và học viên trong quá trình dạy học:
Mối quan hệ một chiều, áp đặt, quyền uy giảng viên giảng, học viên nghe
được thay thế bởi mối quan hệ hợp tác, hai chiều trong môi trường có ứng dụng
công nghệ thông tin: giảng viên chủ đạo - học viên chủ động. Công nghệ thông
tin là phương tiện, là cầu nối giữa giảng viên và học viên, để giảng viên là
người tổ chức, hướng dẫn, chỉ huy, điều khiển, điều chỉnh, cổ vũ, trọng tài; học
viên tích cực, tự giác, độc lập và sáng tạo trong học tập.
* Tăng cường phối hợp sử dụng công nghệ thông tin cùng các PTDH
khác, tăng cường thực hành, tăng cường rèn luyện các kĩ năng vận dụng ki ến
thức vào những vấn đề thực tiễn: Học đi đôi với hành, đó là quan điểm giáo
dục của Đảng và Nhà nước ta. Hiểu biết lý thuyết không là chưa đủ, điều
quan trọng là phải sử dụng những tri thức của mình vận dụng vào thực tiễn.
Nhiệm vụ của giảng viên là phải giúp học viên phối hợp sử dụng công nghệ
thông tin cùng các PTDH khác vào đổi mới phương pháp học nhằm nâng cao
hiệu quả trong học tập, vận dụng kiến thức đã học để xử lí các bài toán thực
tiễn ở dạng mô phỏng. Hơn nữa, quá trình sử dụng công nghệ thông tin như
một công cụ dạy học không phải chỉ để thực hiện dạy học với trang thiết bị
của công nghệ thông tin mà còn góp phần thúc đẩy việc đổi mới PPDH ngay
12


cả trong điều kiện không có các PTDH về công nghệ thông tin.
1.2. Nhiệm vụ tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong
đổi mới phương pháp dạy học ở Trường Sĩ quan Lục quân 1
1.2.1. Kế hoạch hóa hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi
mới phương pháp dạy học

Là việc đưa toàn hộ hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi
mới PPDH vào kế hoạch, trong đó chỉ rõ các bước đi, các biện pháp thực hiện
và đảm bảo các nguồn lực để đạt được mục tiêu đã đề ra.
Kế hoạch về ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH có thể
tách riêng hoặc nằm trong kế hoạch tổng thể của Nhà trường, được hội đồng
khoa học Trường thông qua và quản lý cấp trên trực tiếp phê duyệt. Nhà trường
cần dựa trên những định hướng lớn về ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi
mới PPDH của Đảng, Bộ Quốc phòng, các văn bản hướng dẫn thực hiện của các
cấp quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT, Cục nhà trường...) và căn cứ vào điều kiện
thực tế của nhà trường về tổ chức bộ máy, về nguồn lực và các điều kiện khác đế
xây dựng kê hoạch nhằm ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH.
Kế hoạch phải mang tính cụ thể, tức là xác định được mục tiêu cần đạt,
dự kiến được nguồn lực để thực hiện (nhân lực, tài lực, vật lực), phân bố thời
gian hợp lý và quyết định những biện pháp khả thi để thực hiện.
1.2.2. Triển khai hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi
mới phương pháp dạy học
Là quá trình tác động của lãnh đạo nhà trường tới các cơ quan, khoa, đơn
vị của Nhà trường, nhằm biến những yêu cầu chung về ứng dụng công nghệ
thông tin trong đối mới PPDH của Nhà trường thành nhu cầu hoạt động của
từng người. Trên cơ sở đó mọi người tích cực, tự giác tham gia và đem hết khả
năng của mình để làm việc nhằm đạt được mục tiêu ứng dụng công nghệ thông
tin trong đổi mới PPDH ở Nhà trường.
1.2.3. Kiểm tra hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp dạy học
Là quá trình xem xét thực tiễn, để đánh giá thực trạng về ứng dụng công
13


nghệ thông tin trong đổi mới PPDH, khuyến khích những nhân tố tích cực, phát
hiện những sai lệch và đưa ra các quyết định điều chỉnh kịp thời, giúp các bộ

phận và các cá nhân đạt được các mục tiêu đề ra về ứng dụng công nghệ thông
tin trong đổi mới phương pháp dạy học.
Kiểm tra hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH
bao gồm 3 yếu tố cơ bản: Xây dựng chuẩn kiểm tra; đánh giá việc thực hiện các
hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học
trên cơ sở so sánh, đối chiếu với chuẩn; điều chỉnh hệ thống đúng lúc, kịp thời,
hợp lý nếu có phát sinh những sai lệch. Trong trường hợp thật cần thiết có thể
điều chỉnh cả mục tiêu.
1.2.4. Nội dung tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong
đổi mới phương pháp dạy học
Từ sự nghiên cứu lý luận và quan sát thực tiễn hoạt động dạy học ở
Trường Sĩ quan Lục quân 1, việc tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông
tin trong đổi mới PPDH bao gồm các nội dung sau:
* Tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp dạy học ở khoa, tổ bộ môn, đơn vị
Khoa, Tổ bộ môn, đơn vị là đơn vị cơ sở, nền tảng để tổ chức và triển
khai thực hiện các hoạt động chuyên môn một cách cụ thể và có hiệu lực. Tổ
chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH cần thực
hiện các nội dung cụ thể sau:
Cụ thể hóa các chủ trương về ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi
mới PPDH thành những quy định nội bộ nhà trường. Hướng dẫn, chỉ đạo các
khoa, tổ bộ môn, đơn vị xây dựng kế hoạch đổi mới PPDH phù hợp với kế
hoạch chung của nhà trường đã đề ra.
Thông qua khoa, tổ bộ môn, đơn vị tổ chức cho giảng viên nghiên cứu,
học tập nâng cao kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin và ứng dụng công
nghệ thông tin để đổi mới PPDH; nắm vững các mục tiêu chuyên môn, chương
trình, các quy định, quy chế chuyên môn; chỉ đạo và giám sát giảng viên ở các
khâu: ứng dụng công nghệ thông tin để biên soạn giáo trình, bài giảng, giáo án,
14

giảng dạy, xây dựng ngân hàng đề kiểm tra, ra đề kiểm tra, đánh giá, xếp loại
học viên của giảng viên một cách thường xuyên, có chất lượng; tổ chức các
chuyên đề về ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH.
* Tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp dạy của đội ngũ giảng viên
Tổ chức việc phân công giảng dạy giảng viên, việc thực hiện chương
trình, việc biên soạn giáo trình, giáo án, giờ giảng trên lớp, các hoạt động ứng
dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp dạy của giảng viên.
Tổ chức các hoạt động bồi dưỡng và tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ, đặc biệt các hoạt động bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng về công nghệ thông
tin, hoạt động dự giờ, tham gia các chuyên đề, đánh giá giờ dạy.
Tổ chức các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng ngân
hàng đề thi, kiểm tra, đánh giá xếp loại học viên; tổ chức việc bồi dưỡng, hướng
dẫn học viên ứng dụng công nghệ thông tin để học tập trong các giờ tự học, tự
học theo nhóm.
* Tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp học của học viên
Giáo dục nhân cách cho học viên nói chung cũng như giáo dục cho học
viên thói quen ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp học có
hiệu quả là một quá trình khó khăn, phức tạp, lâu dài. Do đó, cán bộ quản lý
giáo dục các cấp cần tổ chức tốt các nội dung sau:
Tổ chức giáo dục động cơ và thái độ học tập của học viên với công nghệ
thông tin để đổi mới phương pháp học; tổ chức việc quản lý nề nếp, kỷ cương
trong học tập của học viên.
Tổ chức việc hướng dẫn học viên ứng dụng công nghệ thông tin trong
học tập ở các giờ trên lớp; tổ chức quản lý học viên trong các giờ tự học trên
giảng đường, học tập theo nhóm, học ở thư viện với công nghệ thông tin.
Tổ chức các buổi tọa đàm, giao lưu về ứng dụng công nghệ thông tin
trong giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học giữa các khoa và học viên.

* Tổ chức việc trang bị, sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất về công
15


nghệ thông tin cho hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
PPDH
Làm thay đổi nhận thức của cán bộ quản lý giáo dục các cấp, giảng viên,
học viên về vị trí, vai trò công tác trang bị, khai thác sử dụng và bảo quản cơ sở
vật chất về công nghệ thông tin phục vụ đổi mới PPDH.
Bên cạnh việc trang bị, cần có những biện pháp tổ chức để bảo quản, khai
thác, sử dụng triệt để và có hiệu quả những cơ sở vật chất về công nghệ thông
tin hiện có, được cấp, tự cung cấp.
Mặt khác, cần chú ý đến khai thác tiềm năng của giảng viên, học viên và các
lực lượng xã hội. Vừa quan tâm cung cấp, đáp ứng yêu cầu thiết yếu cơ sở vật chất
về công nghệ thông tin, vừa chú ý tổ chức kiểm tra, ngăn ngừa tình trạng không sử
dụng hoặc sử dụng kém hiệu quả cơ sở vật chất về công nghệ thông tin cũng như
các phần mềm, các giáo trình, bài giảng, giáo án điện tử đã có.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH ở Trường Sĩ quan Lục
quân 1 hiện nay chỉ được thực hiện khi nó trở thành hoạt động thường xuyên của
Trường với tất cả các đối tượng liên quan và được lãnh đạo các cấp trong Trường
tổ chức, chỉ đạo chặt chẽ. Vai trò lãnh đạo các cấp thể hiện rõ trong việc tổ chức
hoạt động ở khoa, tổ bộ môn, đơn vị; tổ chức hoạt động cho đội ngũ giảng viên
và học viên; tổ chức việc trang bị, sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất trong việc
ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp dạy học ở Trường.
2. Cơ sở thực tiễn và biện pháp tổ chức hoạt động
ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương
pháp dạy học ở Trường Sĩ quan Lục quân 1
2.1. Khái quát chức năng, nhiệm vụ của Trường Sĩ quan Lục quân 1
Nhà trường thực hiện nhiệm vụ đào tạo các khoá sĩ quan chỉ huy tham
mưu Lục quân cấp phân đội bậc đại học, cao đẳng, hoàn thiện đại học 2 và 3

học kỳ; đào tạo sĩ quan chỉ huy cấp phân đội 3 năm, sĩ quan phân đội trình độ
cao đẳng cho Bộ Công an, đào tạo Giáo viên quân sự cho các nhà trường quân
đội; đào tạo các khoá sĩ quan chỉ huy cấp phân đội bậc đại học và tiếng Việt
cho bạn Lào; đào tạo năm thứ nhất cho 11 học viện, nhà trường khu vực phía
16


Bắc; bồi dưỡng kiến thức văn hoá cho học viên cử tuyển; giáo dục quốc phòng
và huấn luyện quân sự cho sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà nội và Đại
học sư phạm Ngoại ngữ thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội. Đồng thời, đào tạo
thạc sĩ chuyên ngành Nghệ thuật quân sự.
Đến nay 100% cán bộ, giảng viên có trình độ đại học, sau đại học, trong
đó 6 phó giáo sư, tiến sĩ; 25 tiến sĩ; 300 thạc sĩ; 13 nhà giáo ưu tú và hàng trăm
giảng viên giỏi các cấp. Riêng ở các khoa, có 332 cán bộ, giảng viên có trình độ
sau đại học chiếm tỷ lệ 37,42%.
Về ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học:
Ngày 20 tháng 4 năm 2007, Bộ Văn hoá - Thông tin cấp giấy phép xuất
bản số 38/GP-BVHTT cho phép Thông tin khoa học quân sự Lục quân được
nâng cấp thành Tạp chí Khoa học Quân sự Lục quân. Đây là bước tiến mới về
công tác thông tin tư liệu, thể hiện sự phát triển và tiến bộ về khoa học. Ngày 10
tháng 7 năm 2008, Phòng mạng Internet chính thức đi vào hoạt động đáp ứng
nhu cầu khai thác, nghiên cứu, tra cứu thông tin phục vụ công tác giáo dục - đào
tạo, nghiên cứu khoa học, chỉ huy, quản lý của Nhà trường, đồng thời kết hợp hệ
thống kỹ thuật thông tin điện tử phục vụ giao ban trực tuyến với Bộ Quốc phòng
và các cơ quan cấp trên. Tháng 6 năm 2010, Trung tâm thông tin khoa học, Bộ
Quốc phòng chủ đầu tư Dự án Công nghệ thông tin, đã tổ chức bàn giao Dự án
cho Nhà trường và được đưa vào sử dụng phục vụ công tác giáo dục - đào tạo,
nghiên cứu khoa học, chỉ huy và quản lý giáo dục. Đồng thời, Nhà trường đã
phối hợp với Viện Khoa học và Công nghệ quân sự Bộ Quốc phòng ứng dụng
các thiết bị kỹ thuật tiên tiến vào diễn tập, diễn tập chiến thuật vòng tổng hợp

cuối khóa đạt kết quả tốt.
Triển khai, thực hiện Dự án “Trung tâm mô phỏng huấn luyện kỹ, chiến
thuật cấp phân đội bộ binh tại Trường Sĩ quan Lục quân 1”, từ ngày 29 tháng 8 đến
ngày 27 tháng 9 năm 2009, Đoàn cán bộ của Nhà trường đi công tác tại Hàn Quốc,
Slôvakia, Cộng hoà Séc để nghiên cứu, khảo sát một số công ty sản xuất thiết bị
phần mềm mô phỏng phục vụ các nhiệm vụ xây dựng Dự án. Ngày 8 tháng 12
năm 2010, Nhà trường tổ chức Lễ cắt băng khánh thành và đưa Thư viện số dùng
17


chung trong Bộ Quốc phòng vào hoạt động, giao cho Phòng khoa học Công nghệ
và Môi trường quản lý, phục vụ cho công tác nghiên cứu, huấn luyện.
Nhà trường đã tập trung sức lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng toàn
diện nhiệm vụ giáo dục - đào tạo, nghiên cứu khoa học. Đổi mới toàn diện quy
trình đào tạo, chương trình, nội dung và phương pháp dạy học, làm tốt công tác
tuyển sinh quân sự, nâng cao chất lượng tuyển chọn đầu vào. Tích cực ứng
dụng công nghệ thông tin và thành tựu khoa học kỹ thuật công nghệ quân sự
vào huấn luyện; chất lượng đào tạo cán bộ ngày càng nâng cao, xây dựng được
niềm tin, niềm tự hào về Nhà trường trong toàn quân.
2.2. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương
pháp dạy học ở Trường Sĩ quan Lục quân 1
2.2.1. Nhận thức của cán bộ quản lý giáo dục, giảng viên và học viên
về ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học
Đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, giảng viên và học viên đều nhận thức
đúng đắn sự cần thiết phải ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới PPDH;
việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy - học sẽ góp phần nâng cao chất
lượng học tập cho học viên, tạo ra môi trường giáo dục mang tính tương tác
cao, học viên được khuyến khích và tạo điều kiện để chủ động tìm kiếm tri
thức, sắp xếp hợp lý quá trình tự học. Nhờ đó, đào tạo ra một đội ngũ trí thức đủ
năng lực góp phần thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước,

xây dựng Quân đội chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại.
2.2.2. Trình độ, năng lực về công nghệ thông tin của cán bộ quản lý
giáo dục, giảng viên và học viên
* Trình độ, năng lực về cồng nghệ thông tin của cán bộ quản l ý giáo
dục, giảng viên
Xác định được tầm quan trọng của ứng dụng công nghệ thông tin trong
đổi mới PPDH, từ nhiều năm nay Trường Sĩ quan Lục quân 1 đã tổ chức nhiều
lớp đào tạo và bồi dưỡng tin học cho toàn thể cán bộ quản lý giáo dục, giảng
viên nhà trường. Đến nay, 100% cán bộ quản lý giáo dục, giảng viên đã có
những những kiến cơ bản về máy tính, sử dụng thành thạo các chương trình,
18


phần mềm dùng cho công tác giảng dạy và làm việc. Hàng năm, Nhà trường
đều tổ chức các lớp tập huấn ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ giảng dạy
Bên cạnh đó, nhà trường còn tổ chức các lớp bồi dưỡng cho tất cả cán bộ giảng
viên trong trường những kiến thức căn bản về tin học, thao tác sử dụng các phần
mềm, truy cập mạng LAN, mạng Internet, kỹ năng sử dụng các phần mềm ứng
dụng nội bộ, để giảng viên có thể ứng dụng các phần mềm, thiết kế các bài
giảng, giáo án điện tử phục vụ cho đổi mới PPDH.
Đến nay, 100% giảng viên đã sử dụng được các phần mềm PowerPoint để
thiết kế bài giảng; các kỹ năng sử dụng Internet, các phần mềm dạy học hầu hết
các giảng viên đều đáp ứng yêu cầu công việc.
Các kỹ năng về sử dụng các PTDH hiện đại phần lớn đạt được yêu cầu,
tuy nhiên còn một số vẫn còn lúng túng, không xác định được sự cố thiết bị. Kỹ
năng ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng ngân hàng để kiểm tra, ra đề
kiểm tra trắc nghiệm khách quan đạt được kết quả khá cao hầu hết ở mức độ
khá và thành thạo, không có kết quả trung bình.
* Trình độ, năng lực về công nghệ thông tin của học viên
Hầu hết học viên đều có kiến thức và kỹ năng sử dụng máy tính. Tỉ lệ học

viên có khả năng sử dụng máy tính để học tập các bộ môn đạt mức trung bình
60,3%. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong các giờ tự học của học viên còn
mang tính tự phát, thiếu sự hướng dẫn, tổ chức của giảng viên, cán bộ quản lý.
2.2.3. Cơ sở vật chất, phương tiện dạy học về công nghệ thông tin phục
vụ đổi mới phương pháp dạy học
Cơ sở vật chất, phương tiện dạy học về công nghệ thông tin là một yếu tố
tác động rất lớn đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH.
Xác định tầm quan trọng của vấn đề này, những năm qua Bộ Quốc phòng đã
quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện dạy học về công nghệ thông tin
tương đối đầy đủ cho nhà trường, đến nay trường đã trang bị 04 phòng thực
hành tin học với 123 máy vi tính nối mạng nội bộ dùng cho việc dạy học tin học
(Khoa Khoa học tự nhiên); 02 phòng học ngoại ngữ (Khoa Ngoại ngữ tiếng
việt); 01 Trung tâm mô phỏng; các phòng học của nhà trường với đầy đủ thiết bị
19


dạy học bao gồm máy tính, máy chiếu ảnh, projector, video, camera; 01 phòng
giao ban trực tuyến, đủ tiêu chuẩn để phục vụ hội nghị truyền hình, trao đổi
thông tin trực tuyến giữa Nhà trường với Bộ Quốc phòng, và các đơn vị trong
toàn quân. Đồng thời, các phòng, ban, khoa, bộ môn đã được trang bị hệ thống
máy vi tính đầy đủ và được kết nối mạng nội bộ (mạng LAN) của nhà trường để
phục vụ cho giảng dạy, nghiên cứu khoa học, học tập và công tác; hầu hết các
phòng học chuyên dùng bộ môn, phòng học lí thuyết đều trang bị máy vi tính,
máy chiếu cố định để cho giảng viên thuận tiện trong công tác giảng dạy. Thư
viện nhà trường đang nâng cấp thành thư viện điện tử, có phòng máy tính (50
máy) được kết nối Internet WIFI và kết nối Intranet/BQP để cho cán bộ, giảng
viên và học viên có thể truy cập, khai thác thông tin phục vụ giảng dạy, học tập
và công tác. Đối với giảng viên, 100% giảng viên đã tự trang bị máy vi tính
dùng cho việc giảng dạy và nghiên cứu khoa học.
Tuy nhiên, việc trang bị cơ sở vật chất, phương tiện dạy học về công nghệ

thông tin vẫn còn một số hạn chế như: Mạng Internet vẫn chưa được kết nối
(hoặc phát WIFI) đến các tiểu đoàn, giảng đường....; mạng nội bộ của trường
chưa được kết nối đến các phòng học, phòng chuyên dùng bộ môn,... trên giảng
đường; các phần mền dạy học cho từng bộ môn còn hạn chế. Vấn đề này ảnh
hưởng trực tiếp đến việc khai thác thông tin phục vụ học tập, giảng dạy và công
tác của cán bộ, giảng viên và học viên.
2.2.4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy
của giảng viên và phương pháp học của học viên
* Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp
dạy của giảng viên
Hiện nay, 100% cán bộ, giảng viên đã sử dụng công nghệ thông tin
thường xuyên cho hoạt động dạy học trên lớp; 100% cán bộ, giảng viên sử dụng
công nghệ thông tin cho hoạt động nghiên cứu khoa học. Việc ứng dụng công
nghệ thông tin vào dạy học của giảng viên Trường Sĩ quan Lục quân 1 được
phổ biến rộng rãi.
Giảng viên đã phát huy thế mạnh của công nghệ thông tin làm cho tiết
20


học sinh động, hấp dẫn hơn, chất lượng giờ dạy được nâng cao và có hiệu quả
rõ rệt. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy làm
cho nội dung bài giảng được thể hiện sinh động. Giảng viên đã sử dụng các hình
ảnh, sơ đồ, mô hình, đặc biệt các hình ảnh động mô phỏng vào các bài giảng để
cuốn hút sự tập trung và tạo ra sự hứng thú, dễ hiểu, dễ nhớ, nhớ nhanh, nhớ lâu
cho học viên. Sử dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy đã
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học viên, giúp các em suy luận,
tìm tòi, khám phá ra nhiều kiến thức mới, bổ ích.
Giảng viên đã ứng dụng một số phần mềm đặc trưng của môn học cũng
như việc khai thác các thông tin, tư liệu trên mạng, các mô hình, thí nghiệm
trực tiếp trên mạng vào giảng dạy giúp cho học viên gần với thực tiễn; việc

áp dụng các hình thức thi, kiểm tra trên máy thể hiện cách đánh giá chất
lượng khách quan, công bằng.
Bên cạnh những ưu điểm trên, vẫn còn những tồn tại:
Nhiều tiết giảng còn lạm dụng công nghệ thông tin (sử dụng tràn lan,
thiếu cân nhắc, chọn lọc) hoặc sử dụng các hiệu ứng vi tính (hình ảnh, màu sắc,
âm thanh,chuyển động, ...) một cách không khoa học, không sư phạm dẫn đến
học viên học tập với công nghệ thông tin không hiệu quả.
Một số giảng viên chưa làm chủ được các thiết bị công nghệ thông tin,
các thao tác trình chiếu trên máy tính thiếu nhuần nhuyễn, chưa phối hợp nhịp
nhàng giữa PPDH hiện đại và PPDH truyền thống, đôi lúc xem nội dung bài
giảng được thiết kế theo các slide như bảng viết sẵn. Kết quả, là việc tiếp thu
bài giảng không bằng dùng phấn, bảng.
Thời gian trình chiếu và triển khai bài dạy ở một số giảng viên quá nhanh,
học viên không theo dõi kịp. Một số giảng viên ứng dụng công nghệ thông tin
nhằm đổi mới phương pháp dạy nhưng giờ giảng cũng chỉ đơn thuần là dạy theo
hướng truyền thụ một chiều, áp đặt kiến thức, học viên chưa thực sự được làm việc
một cách tích cực, chủ động, sáng tạo. Một số tiết học, giảng viên cũng đã đưa
nhiều hình thức nhằm đổi mới PPDH như: thảo luận, làm việc nhóm... Tuy nhiên,
việc xác định PPDH chưa thật sự khoa học, học viên làm việc còn mang tính hình
21


thức. Một số tiết học, bài học, học viên chưa được thực hành, luyện tập. Ứng dụng
công nghệ thông tin trong kiểm tra đánh giá xếp loại học viên còn chưa nhiều.
* Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp học của học viên
Học viên được tiếp cận với các mô hình, hình ảnh tĩnh, hình động, các
video clip do giảng viên cung cấp. Nhiêu tiết học thực sự đã gây hứng thú, kích
thích học viên học tập tốt. Nhưng, nhìn chung chủ yếu phương pháp dạy của
giảng viên vẫn là lối dạy thông báo, tái hiện; học viên bị động lắng nghe, ghi
chép, lĩnh hội một chiều.

Việc học tập của học viên trong giờ tự học: Phần lớn học viên chưa tự
trang bị máy vi tính. Tỉ lệ học viên sử dụng máy tính phục vụ cho việc học tập
chưa cao. Số dùng máy tính chủ yếu là học viên sĩ quan, dùng để tra cứu đế tìm
kiếm thông tin trên Internet dùng cho mục đích học tập.
2.3. Thực trạng tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
trong đổi mới phương pháp dạy học ở Trường Sĩ quan Lục quân 1
2.3.1. Tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp dạy học
Việc cụ thể hoá các chế định giáo dục và đào tạo về ứng dụng công nghệ
thông tin trong đổi mới PPDH của Bộ Giáo dục và đào tạo, của Bộ Quốc phòng
thành quy định nội bộ mang tính bắt buộc đã được các cấp lãnh đạo nhà trường
quan tâm, các chỉ tiêu về ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới PPDH đã
được đưa vào kế hoạch công tác năm học của trường, khoa, tổ bộ môn. Tuy
nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện vẫn còn nhiều lúng túng.
Việc tổ chức các hoạt động học tập, thảo luận, nghiên cứu các chuyên đề,
các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH cho giảng viên
tuy có triển khai ở các cấp: trường, khoa, tổ bộ môn nhưng nội dung chưa phong
phú, chưa đáp ứng được yêu cầu đòi hỏi của đổi mới PPDH của nhà trường trong
giai đoạn hiện nay. Công tác tổ chức việc ứng dụng công nghệ thông tin trong
dạy học, hội giảng rút kinh nghiệm, tổng kết rút kinh nghiệm theo các chuyên đề
của từng môn học chưa được các khoa, tổ bộ môn quan tâm đúng mức và thiếu
sự kiểm tra, giám sát, động viên, tạo điều kiện của lãnh đạo nhà trường.
22


2.3.2. Tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp dạy của đội ngũ giảng viên
Nhà trường đã xây dựng quy định và hướng dẫn các phòng, khoa, bộ môn
tổ chức cho đội ngũ giảng viên ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp dạy, từ việc biên soạn giáo án, kế hoạch dạy học, tiến độ thực

hiện, giờ dạy trên lớp, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên. Tuy
nhiên, việc đưa ra các tiêu chí cụ thể về ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi
mới phương pháp dạy vào quy định chuyên môn đối với giảng viên trong từng
năm học, học kỳ, tháng, tuần còn hạn chế.
Việc mở các lớp tập huấn nhằm bồi dưỡng nâng cao nhận thức và năng
lực về công nghệ thông tin cho cán bộ, giảng viên được thực hiện đều đặn hằng
năm, nhưng vẫn còn nặng về hình thức, chưa thật sự chú trọng đến nội dung.
Những yêu cầu cấp thiết về ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp dạy chưa được đặt ra đúng mức, chưa có quy định một cách cụ thể
rõ ràng và mang tính pháp lý trong tổ chức thực hiện.
Việc tổ chức các hội thảo, hội thi, hội giảng có ứng dụng công nghệ thông
tin nhằm đổi mới PPDH đã được nhà trường triển khai hàng năm. Việc rèn
luyện các kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp
dạy đang còn thực hiện ở mức mới bắt đầu, còn nhiều nội dung cần phải cải
tiến. Từ việc soạn bài lên lớp, đến việc khai thác các phần mềm dạy học hay
biên soạn các giáo trình, bài giảng, giáo án điện tử tốn kém nguồn nhân lực, vật
lực và tài lực, thế nhưng việc quản lý lại chưa có những quy định cụ thể.
Mặc khác, Nhà trường chưa xây dựng được quy định cụ thể để thiết kế
các giáo trình, bài giảng, giáo án điện tử hay quy trình để thực hiện ứng dụng
công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy một cách khoa học, phù
hợp với điều kiện Nhà trường; Nhà trường chưa xây dựng được chuẩn đánh giá
giờ giảng (bài giảng) theo tiêu chí ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới
phương pháp dạy, các giáo án điện tử hay mỗi bài giảng điện tử cũng mới thực
hiện ở mức đơn giản, các tiết dạy học có ứng dụng công nghệ thông tin cũng
chỉ dùng phương pháp dạy thuyết trình là chủ yếu. Chưa có nhiều giờ giảng
23


được tổ chức ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp dạy học
một cách hiệu quả theo hương tạo môi trường học tập hợp tác.

2.3.3. Tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp học của học viên
Lãnh đạo Nhà trường đã có sự phân công, phân nhiệm cho Phòng Đào
tạo, Phòng Chính trị, các tiểu đoàn học viên, giảng viên bộ môn, các tổ chức
đoàn thể theo nhiệm vụ, quyền hạn được quy định quản lý và giáo dục động cơ,
thái độ cho học viên ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập. Bên cạnh đó,
Lãnh đạo Nhà trường đã áp dụng nhiều biện pháp trực tiếp chỉ đạo, tổ chức và
thực hiện các hoạt động cụ thể để giáo dục động cơ, thái độ học tập đúng đắn
với công nghệ thông tin cho học viên, đặc biệt đưa ra những quy định nghiêm
cấm việc học viên sử dụng địa chỉ các trang Web có nội dung xấu, hay các tài
liệu, phim ảnh có ảnh hưởng xấu đến đến việc giáo dục và hình thành nhân cách
cho học viên. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đối mới
phương pháp học của học viên vẫn chưa có những biện pháp tổ chức khoa học
phù hợp với điều kiện học viên ở Trường Sĩ quan Lục quân 1 hiện nay. Việc bồi
dưỡng và rèn luyện phương pháp tự học với công nghệ thông tin cho học viên
đang thực hiện ở mức trung bình hoặc chưa được quan tâm thực hiện. Công tác
kiểm tra, thi cử, đánh giá kết quả học tập của học viên chậm đổi mới, chưa có
tác dụng thúc đẩy học viên tự học, chưa khuyến khích được cách tự học thông
minh, sáng tạo với công nghệ thông tin.
2.3.4. Tổ chức việc trang bị, sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất
phương tiện dạy học về công nghệ thông tin cho hoạt động ứng dụng công
nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học
Tổ chức việc trang bị cơ sở vật chất, phương tiện dạy học đóng vai trò
quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục và đào tạo của Nhà trường.
Việc đầu tư trang bị cơ sở vật chất, phương tiện dạy học về công nghệ thông tin
ở Trường Sĩ quan Lục quân 1 rất được quan tâm và đã được trang bị khá đầy đủ
theo yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy
học. Tuy nhiên, công tác tổ chức việc sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất,
24

phương tiện dạy học về công nghệ thông tin ở Nhà trường hiện nay chưa có các
biện pháp khoa học và hiệu quả để phục vụ tốt cho việc đổi mới phương pháp
dạy học. Với quy mô một trường đại học, cơ sở vật chất, phương tiện dạy học
về công nghệ thông tin được đầu tư, tuy nhiên lực lượng cán bộ chuyên trách
phụ trách công tác bảo quản cơ sở vật chất, phương tiện dạy học về công nghệ
thông tin còn rất ít, một số quy định về việc khai thác sử dụng Internet, thiết bị
công nghệ thông tin còn gây khó khăn cho giảng viên và học viên trong việc sử
dụng công nghệ thông tin; công tác bảo quản, bảo trì, bảo dưỡng thiết bị công
nghệ thông tin chưa được thực hiện đúng mức.
Việc tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
PPDH ở Trường Sĩ quan Lục quân 1 đã đạt được những kết quả nhất định:
Hầu hết cán bộ, giảng viên và học viên trong Nhà trường đều nhận thức
đúng đắn về tính cấp thiết của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
PPDH, nhận thức được tầm quan trọng của việc tồ chức hoạt động ứng dụng
công nghệ thông tin để đổi mới PPDH.
Đội ngũ cán bộ giảng viên có tâm huyết, có kiến thức chuyên môn vững
vàng, được đào tạo bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng về công nghệ thông tin có
chất lượng, là lực lượng làm nòng cốt để thực hiện mục tiêu ứng dụng công
nghệ thông tin trong đối mới PPDH một cách có hiệu quả.
Đã tập trung triển khai các chuyên đề ứng dụng công nghệ thông tin
trong đổi mới PPDH. Tổ chức tham quan, hộc tập, rút kinh nghiệm; sơ kết, tổng
kết về ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH; bồi dưỡng và rèn
luyện các kỹ năng và sử dụng các trang thiết bị về công nghệ thông tin để thực
hiện dạy học theo tinh thần đổi mới PPDH cho đội ngũ cán bộ giảng viên. Vì
vậy, việc thực hiện đổi mới PPDH đã có những chuyển biến tích cực.
Công tác tổ chức ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới PPDH của
nhà trường đã bám sát Chỉ thị nhiệm vụ năm học cũng như các chiến lược lâu
dài của của Bộ Giáo dục và đào tạo, Bộ Quốc phòng. Xây dựng kế hoạch, triển
khai, chỉ đạo thực hiện kế hoạch theo đúng tiến độ; triển khai thực hiện đổi mới

nội dung, chương trình để phù hợp với đổi mới PPDH, đầu tư cơ sở vật chất,
25