Pháp luật về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai từ thực tiễn thành phố hải phòng

ĐẶNG QUỐC TRỌNG

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SỸ
CHUYÊN NGÀNH: LUẬT KINH TẾ
LUẬT KINH TẾ

PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG
LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ
HẢI PHÒNG

ĐẶNG QUỐC TRỌNG
2015 - 2017


HÀ NỘI - 2017

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SỸ

PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG
LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ
HẢI PHÒNG
ĐẶNG QUỐC TRỌNG

CHUYÊN NGÀNH: LUẬT KINH TẾ
MÃ SỐ: 60.38.01.07

Hướng dẫn khoa học: Tiến sĩ Trương Thị Kim Dung


HÀ NỘI - 2017

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi, có sự
hỗ trợ từ Tiến sĩ Trương Thị Kim Dung. Các nội dung trong Luận văn đảm bảo
tính chính xác, tin cậy và trung thực. Những số liệu phục vụ cho việc phân tích,
nhận xét, đánh giá được chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ
trong phần tài liệu tham khảo. Các kết quả nghiên cứu chưa được ai công bố
trong các công trình khoa học.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 16 tháng 11 năm 2017
Tác giả

Đặng Quốc Trọng


LỜI CÁM ƠN
Trong suốt quá trình hoàn thành luận văn này, cùng với sự nỗ lực của bản
thân, tôi đã nhận được rất nhiều sự động viên, tạo điều kiện và hướng dẫn của
các thầy cô giáo, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp.
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành
đến Tiến sĩ Trương Thị Kim Dung đã hết lòng giúp đỡ, tận tình hướng dẫn, chỉ
bảo và tạo mọi điều kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu Luận
văn của mình.
Đồng thời, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới Ban giám hiệu,
toàn thể quý thầy cô, cán bộ trong Phòng Đào tạo, Khoa Sau đại học, Viện Đại

học Mở Hà Nội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học
tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn thạc sĩ.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến gia đình, bạn bè, đồng nghiệp
đã luôn ở cạnh động viên và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề
tài nghiên cứu của mình.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong hội đồng chấm
luận văn đã cho tôi những đóng góp quý báu để hoàn chỉnh luận văn này.

Hà Nội, ngày 16 tháng 11 năm 2017
Tác giả


Đặng Quốc Trọng

MỤC LỤC
Trang
LỜI CÁM ƠN …..…………………………………………………………………………………………………………………
LỜI CAM ĐOAN …..…………………………………………………….…………………………………………………….
MỤC LỤC …………………………………………………………………..………………………………………………………..
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT……………………………………………………………………………………...
DANH MỤC BẢNG BIỂU……………………………………………………………………………………...............
DANH MỤC BIỂU ĐỒ…………………………………………………………………………………….........................
LỜI MỞ ĐẦU ………………………………………………………………..................................................................................

01

1. Tính cấp thiết của đề tài …………………………………………………………......................................................

01

2. Tình hình nghiên cứu …………………………………………………………..............................................................

04

3. Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ của luận văn ……………………………………………….

05

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ………………………………………………...

06

5. Phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu ……………………………………….
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ……………………………………………………………
7. Kết cấu của luận văn ……………………………………………………………...........................................................

06
07

CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT
KHIẾU NẠI VÀ PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH
CHÍNH TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI ………………………………………………………………….

07
08


1.1. Khái quát chung giải quyết khiếu nại và pháp luật về giải quyết khiếu
nại …………………...................................................................................................................................................................
1.1.1. Một số vấn đề chung về khiếu nại và giải quyết khiếu nại ……………………..

1.1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của khiếu nại ……………………………………………………………….
1.1.1.2. Khái niệm, vai trò và các phương thức giải quyết khiếu nại hành chính
1.1.2. Một số vấn đề chung pháp luật về giải quyết khiếu nại ……...............................
1.1.2.1. Khái niệm pháp luật giải quyết khiếu nại ………………………………………………………
1.1.2.2. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại ………………………………………………………………………..
1.1.2.3. Trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan nhà nước trong giải quyết khiếu
nại ……………………………………………………………………………………………………………………..............................
1.1.2.4. Nguồn luật điều chỉnh việc giải quyết khiếu nại ……………………………………………..…
1.2. Khái quát chung về giải quyết khiếu nại về đất đai và pháp luật giải quyết
khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ......................................................................................................................
1.2.1. Một số vấn đề chung về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ............

08
08
08
10
15
15
17
18
18
20
20

1.2.1.1. Khái niệm và đặc điểm giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ............

20

1.2.1.2. Chủ thể khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ...............................................................................................................

21

1.2.1.3. Đối tượng của khiếu nại về đất đai ...............................................................................................................................

22

1.2.1.4. Điều kiện phát sinh khiếu nại về đất đai ................................................................................................................

23

1.2.2. Một số vấn đề chung pháp luật giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai

24

1.2.2.1. Khái niệm và đặc điểm của pháp luật giải quyết khiếu nại về đất đai

24

1.2.2.2. Nguyên tắc giải quyết khiếu nại …………………………………………………………………………………………

26

1.2.2.3. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai …………………………………………

28

1.2.2.4. Quy trình, thủ tục giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai …………………….…….….

30

1.2.2.5. Trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan nhà nước trong việc giải quyết
khiếu nại về đất đai …………………………………………………………………………………………………………………….

34

1.2.2.6. Nguồn luật điều chỉnh giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai …………..

36

Kết luận chương 1 …………………………………………………………………………………………………………
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI VÀ THỰC TIỄN THI HÀNH Ở THÀNH
PHỐ HẢI PHÒNG ………………………………………………………………………………………………………..
2.1. Vài nét về thành phố Hải Phòng và tình hình công tác quản lý, sử dụng
đất đai trên địa bàn thành phố Hải Phòng ………………………………………………………....

38
39
39


2.1.1. Vài nét về thành phố Hải Phòng ……………………………………………………………………

39

2.1.2. Công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn thành phố Hải Phòng

40

2.2. Thực trạng pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính và pháp luật giải

quyết khiếu nại về đất đai ...............................................................................................................................

42

2.2.1. Thực trạng pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính ..................................

42

2.2.1.1. Thực trạng quy định của pháp luật và các văn bản chỉ đạo, điều hành
về giải quyết khiếu nại hành chính ............................................................................................................

42

2.2.1.2. Thực trạng tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại ...............

42

2.2.1.3. Thực trạng thanh tra, kiểm tra, giám sát công tác giải quyết khiếu nại

45

2.2.2. Thực trạng pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính trong lĩnh vực
đất đai .....................................................................................................................................................................................

46

2.2.2.1. Về ưu điểm ...................................................................................................................................................

46

2.2.2.2. Về hạn chế ....................................................................................................................................................

50

2.2.2.3. Nguyên nhân của những hạn chế ..........................................................................................

56

2.2.3. Thực tiễn thi hành pháp luật giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
trên thành phố Hải Phòng ..................................................................................................................................

57

2.2.3.1. Kết quả đạt được ....................................................................................................................................

57

2.2.3.2. Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân ........................................................................

71

Kết luận chương 2 ……………………………………………………………………..................................................
CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP
LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI
HIỆN NAY ......................................................................................................................................................................
3.1. Những định hướng cơ bản trong hoàn thiện pháp luật giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai .........................................................................................................................................

77

3.1.1. Hoàn thiện các quy định pháp luật khiếu nại trong lĩnh vực đất đai

78
78
78

.........................................................................................................................................................................................................

3.1.2. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan
thanh tra trong công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai

80


3.1.3. Tăng cường sự tham gia của các tổ chức chính trị- xã hội trong việc giám
sát công tác quản lý, sử dụng đất và giải quyết khiếu nại về đất đai ...................................
3.1.4. Nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai ..............................................................................................................................................

81

83

3.1.5. Nâng cao vai trò của luật sư trong giải quyết khiếu nại về đất đai ..............

83

3.2. Một số giải pháp, kiến nghị hoàn thiện pháp luật giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai .............................................................................................................................................

84

3.2.1. Tiếp tục hoàn thiện pháp luật về đất đai, pháp luật về giải quyết khiếu nại

84

3.2.1.1. Hoàn thiện pháp luật về đất đai ..............................................................................................

84

3.2.1.2. Hoàn thiện pháp luật về giải quyết khiếu nại ...........................................................

85

3.2.2. Kiện toàn tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai và nâng cao vai trò, trách nhiệm của luật

90

sư và các tổ chức chính trị xã hội trong giải quyết khiếu nại đất đai .......................
3.2.3. Tổ chức tốt công tác tiếp dân ........................................................................................................
3.2.4. Tăng cường công tác quản lý nhà nước, xử lý nghiêm minh hành vi vi
phạm pháp luật đất đai ......................................................................................................................................

92
93

3.2.5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai .............................................................................................................................................

95

3.2.6. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đất đai

96

Kết luận chương 3......................................................................................................................................................
KẾT LUẬN .........................................................................................................................................................................
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................................

98
99


UBND

: Ủy ban nhân dân

HĐND

: Hội đồng nhân dân

KN

: Khiếu nại

KNĐĐ

: Khiếu nại đất đai

KNHC

: Khiếu nại hành chính

TP

: Thành phố

DANH MỤC VIẾT TẮT


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Trang
Bảng 2.1: Số liệu tiếp công dân khiếu nại về đất đai từ năm 2012 đến

57

năm 2016
Bảng 2.2: Số liệu tiếp công dân khiếu nại từ năm 2012 đến năm 2016

64

Bảng 2.3: Số liệu tiếp đơn thư các cơ quan nhà nước tại Hải Phòng từ

65

năm 2012-2016
Bảng 2.4: Số cuộc thanh tra trách nhiệm việc thực hiện giải quyết
khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại Hải Phòng tiếp nhận từ năm 2012
đến năm 2016

67


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Trang
Biểu đồ 2.1: Số lượt tiếp công dân khiếu nại trong lĩnh vực đất đai từ

58

năm 2012 đến năm 2016
Biểu đồ 2.2: Số lượng đơn thư khiếu nại và đơn thư khiếu nại về đất

59

đai giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2016
Biểu đồ 2.3: Tỷ lệ khiếu nại liên quan đến đất đai giai đoạn từ năm

59

2012 đến năm 2016
Biểu đồ 2.4: Tỷ lệ các loại việc khiếu nại liên quan đến đất đai giai

60

đoạn từ năm 2012 đến năm 2016
Biểu đồ 2.5: Kết quả thụ lý, giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất
đai từ năm 2012 đến năm 2016

66

LỜI NÓI ĐẦU

1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
Khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân, đã được ghi nhận lần
đầu trong Hiến pháp năm 1959 và trong các Hiến pháp sau đó tiếp tục được ghi nhận là
một quyền có tính chất chính trị, pháp lý của công dân, là một hình thức hiểu hiện của dân
chủ xã hội chủ nghĩa, liên quan chặt chẽ và chiếm vai trò quan trọng trong hệ thống các
quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Giải quyết khiếu nại trong các lĩnh vực của đời
sống xã hội nhằm đảm bảo kỷ cương, kỷ luật tăng cường pháp chế trong quản lý hành
chính nhà nước bảo đảm quyền khiếu nại của công dân, phát huy tính dân chủ xã hội chủ
nghĩa, đồng thời tăng cường sức mạnh, trí tuệ của nhân dân trong việc tham gia quản lý
nhà nước quản lý xã hội.


Quản lý nhà nước về đất đai là một hoạt động khó khăn, phức tạp, khó tránh khỏi
những bất đồng về quan điểm, quyền, lợi ích giữa một bên là cơ quan quản lý nhà nước về
đất đai và một bên là người sử dụng đất. Mặt khác, cũng chính vì vị trí, vai trò đất đai là
nguồn tài nguyên đặc biệt của quốc gia nên đất đai ngày càng có giá trị về kinh tế, nhất là
ở những đô thị lớn hay những nơi đã, đang và chuẩn bị triển khai dự án xây dựng kết cấu
hạ tầng phát triển kinh tế, xã hội…Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân dẫn
đến ngày càng có nhiều vụ việc tranh chấp, khiếu nại liên quan đến đất đai. Từ việc giải
quyết khiếu nại nói chung và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai nói riêng, các cơ
quan có thẩm quyền có được những thông tin quan trọng, tin cậy để kiểm tra tính đúng
đắn, sự phù hợp của các văn bản pháp luật và các quyết định quản lý của mình trong đời
sống xã hội, qua đó có cơ sở để hoàn thiện pháp luật nhằm khắc phục những tồn tại, hạn
chế những bất cập, góp phần xây dựng một nền hành chính vững mạnh, trong sạch,
chuyên nghiệp, hoạt động hiệu quả.
Đối với Hải Phòng, là một thành phố lớn của cả nước, đô thị loại 1 trung tâm cấp

quốc gia, đang chuyển mình mạnh mẽ để trở thành một thành phố cảng biển, du lịch, dịch
vụ, công nghiệp xanh thân thiện với môi trường[1]. Để thực hiện được những mục tiêu đó,
những năm gần đây Hải Phòng đã mở rộng, phát triển những khu công nghiệp công nghệ
cao, khu dịch vụ cảng biển, khu du lịch dịch vụ đẳng cấp quốc tế và đặc biệt là mở rộng,
nâng cấp, phát triển đồng bộ hạ tầng giao thông. Quá trình đô thị hóa tại Hải Phòng đang
và sẽ tiếp tục diễn ra mạnh mẽ, sự gia tăng dân số lại ngày càng gây thêm áp lực lên quỹ
đất hạn hẹp. Trong lĩnh vực thu hồi đất, nhất là đất nông nghiệp là công việc khó khăn,
phức tạp, đặc biệt là khi đã nảy sinh những khiếu kiện, đòi hỏi các cơ quan có thẩm quyền
phải tiến hành hết sức thận trọng. Đây là những công việc phức tạp, nhạy cảm liên quan
đến nhiều vấn đề và tác động đến nhiều mặt của xã hội cũng như đời sống nhân dân.

Xác định được vai trò, tầm quan trọng của công tác giải quyết khiếu nại
nói chung và trong lĩnh vực đất đai nói riêng nên trong những năm qua, Thành
ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng luôn xác định
công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại hành chính là một trong các nhiệm vụ
trọng tâm của Thành phố; đã tập trung, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, huy động
sức mạnh của cả hệ thống chính trị cùng tham gia giải quyết khiếu nại. Để thực
1

/>

hiện tốt công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo,
UBND thành phố Hải Phòng đã ban hành nhiều quyết định, chỉ thị triển khai
thực hiện các chỉ đạo của Trung ương như: Quyết định 1399/QĐ-CT ngày
26/5/2015 của Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng quy định về “Nội quy tiếp
công dân tại Trụ sở tiếp công dân thành phố Hải Phòng”, Quyết định số
1809/QĐ-UBND ngày 06/8/2015 của Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng về
việc ban hành “Quy chế phối hợp giữa các cơ quan tham gia tiếp công dân tại
Trụ sở Tiếp công dân thành phố Hải Phòng”, Chỉ thị số 15/CT-UBND ngày
15/5/2014 của Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng về việc “Tăng cường lãnh

đạo, chỉ đạo công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo”[2]…
Trong giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2016, thành phố Hải Phòng có 31 vụ việc
khiếu nại kéo dài liên quan đến đất đai, đã giải quyết được 24 vụ việc, còn 7 vụ việc đã
thống nhất phương án giải quyết nhưng chưa thực hiện dứt điểm. Tiếp tục rà soát các vụ
việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài theo kế hoạch của Thanh tra Chính phủ, năm 2016 phát
sinh thêm 03 vụ[3]. Như vậy, số vụ việc khiếu nại kéo dài tính đến cuối năm 2016 trên địa
bàn thành phố Hải Phòng là 10 vụ. Một số vụ việc khiếu nại, tranh chấp về đất đai đã
được Thủ trưởng các cấp, các ngành giải quyết và quyết định đã có hiệu lực pháp luật
nhưng vẫn chưa được thực hiện dứt điểm, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các công trình,
dự án, gây bức xúc trong cộng đồng xã hội, nhân dân như vụ của gia đình ông Đào Văn
Vươn tại huyện Tiên Lãng và một số vụ việc tại các huyện khác trên địa bàn thành phố[4].
Để tạo bước chuyển biến rõ ràng trong công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh
vực đất đai, nhằm phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
công dân, nâng cao sự tin tưởng của nhân dân vào chính quyền, đảm bảo ổn định an
ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, phù hợp với điều kiện, đặc thù
riêng của thành phố Hải Phòng. Đó chính là lý do tôi chọn cho mình đề tài “Pháp luật
về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai từ thực tiễn thành phố Hải Phòng” để
làm luận văn tốt nghiệp chương trình cao học luật.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
2

Theo các văn bản cung cấp bởi Văn phòng UBND thành phố Hải Phòng;

3
Kế hoạch số 2100/KH-TTCP của Thanh tra Chính phủ;
4
/>%BA%A5t_%E1%BB%9F_Ti%C3%AAn_L%C3%A3ng#V.E1.BB.81_.C3.B4ng_.C4.90o.C3.A0n_V.C4.83n_
V.C6.B0.C6.A1n

Trong thời gian qua, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học chất lượng, có
giá trị tham khảo cao nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực
đất đai. Có thể liệt kê một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như:
- Luận án “ Áp dụng pháp luật trong quản lý nhà nước về đất đai của Ủy ban nhân
dân thành phố Hồ Chí Minh hiện nay” của Lê Văn Thành, Luận án tiến sĩ Luật học, năm
2012;
- Luận văn “Giải quyết khiếu nại về đất đai tại các khu công nghiệp của các cơ
quan hành chính nhà nước ở tỉnh Bắc Giang hiện nay” của Nguyễn Thị Thu Hằng, Luận
văn Thạc sỹ Luật học, Đại học Luật Hà Nội, năm 2011;
- Luận văn “Thẩm quyền giải quyết khiếu nại đất đai của cơ quan hành chính nhà
nước – Một số vấn đề lý luận và thực tiễn tại thành phố Hải Phòng” của Nguyễn Thị Thu
Hương, Luận văn Thạc sỹ Luật học, Đại học Luật Hà Nội, năm 2011;
- Về các bài viết, sách chuyên khảo: Bài viết “Những bất cập về giải quyết khiếu
nại, tố cáo trong lĩnh vực đất đai” của Thạc sỹ Nguyễn Thị Kim Nhung – Thanh tra chính,
Ban tiếp dân Trung ươn; Sách chuyên khảo “Pháp luật về thanh tra và xử lý vi phạm pháp
luật đất đai ở Việt Nam” của Tiến sỹ Doãn Hồng Nhung, năm 2013[5]….
Các công trình trên đã có những nghiên cứu về các quy định pháp luật, về tình
hình khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong một số lĩnh vực cụ thể trên địa bàn toàn
quốc. Qua việc phân tích chi tiết, tôi sẽ phân tích ở góc nhìn tổng thể, sâu sắc và toàn diện
về những lý luận và thực tiễn tại địa phương, cụ thể là thành phố Hải Phòng – thành phố
trực thuộc Trung ương để nhằm nâng cao chất lượng giải quyết khiếu nại nói chung và
lĩnh vực đất đai nói riêng để từ đó tiếp tục hoàn thiện hơn nữa những quy định pháp luật
về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
3. Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ của luận văn

3.1 Mục đích:
Phân tích thực trạng công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
của các cơ quan hành chính trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Trên cơ sở đó,
đưa ra quan điểm, giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai của các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn thành

5

; ;


phố, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, lợi ích của nhà
nước, nâng cao hiệu lực, hiệu quả nhà nước về đất đai ở địa phương.
3.2. Nhiệm vụ:
Một là, làm rõ các vấn đề chung về khiếu nại, khiếu nại hành chính, giải quyết
khiếu nại hành chính, các đặc điểm của khiếu nại hành chính và giải quyết khiếu nại hành
chính trong quản lý và sử dụng đất; hệ thống hóa các quy định hiện hành của pháp luật
Việt Nam về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai: Thẩm quyền, quy trình, thủ tục
giải quyết khiếu nại về đất đai, trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan nhà nước trong việc
giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
Hai là, đánh giá thực trạng tình hình khiếu nại và thực trạng công tác giải quyết
khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất trên địa bàn thành phố Hải Phòng trong
giai đoạn hiện nay; nhận diện, tổng kết những ưu, nhược điểm và phân tích nguyên nhân
dẫn đến tình trạng khiếu nại và thực tiễn thi hành pháp luật trong quản lý và sử dụng đất;
những tồn tại, hạn chế cần khắc phục, loại bỏ trong công tác này.
Ba là, đưa ra một số định hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật nhằm nâng cao
hiệu quả thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai trên địa bàn
thành phố Hải Phòng.
4. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là tập trung nghiên cứu các vấn đề giải quyết
khiếu nại trong lĩnh vực đất đai. Các bất cập trong quá trình thực thi pháp luật giải quyết
khiếu nại thẩm quyền giải quyết khiếu nại, trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại hành
chính; tình hình khiếu nại và giải quyết khiếu nại hành chính trong lĩnh vực đất đai.
4.2. Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu của luận văn chủ yếu đề cập đến khiếu nại và giải quyết
khiếu nại hành chính trong lĩnh vực đất đai tại thành phố Hải Phòng trong giai đoạn
những năm gần đây, từ năm 2012 đến năm 2016.
5. Các phương pháp nghiên cứu
Luận văn vận dụng phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ
nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm của Đảng và nhà nước về khiếu


nại và giải quyết khiếu nại; đồng thời sử dụng các phương pháp so sánh, thống kê, phân
tích, tổng hợp, tổng kết thực tiễn quá trình giải quyết các vấn đề đặt ra của đề tài và kế
thừa kết quả nghiên cứu của các công trình nghiên cứu trước đó có liên quan đến đề tài.
6. Ý nghĩa khoa học và tính thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa khoa học: Các kết quả nghiên cứu của đề tài là sự đóng góp các tư liệu
đánh giá thực trạng thi hành pháp luật về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại địa
bàn thành phố Hải Phòng. Cung cấp thêm các luận cứ khoa học để sử dụng làm tài liệu
tham khảo tại các cơ sở nghiên cứu và đào tạo về pháp luật, nhất là nghiên cứu về giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
- Ý nghĩa thực tiễn: Các đề xuất, kiến nghị nêu ra trong luận văn có thể là những
gợi ý để tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong
lĩnh vực đất đai nói chung và tại thành phố Hải Phòng nói riêng. Đồng thời, góp phần
nâng cao ý thức trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước có thẩm quyền
giải quyết khiếu nại, cũng như nâng cao nhận thức của người dân về quyền khiếu nại, từ
đó họ có thể áp dụng để bảo vệ lợi ích hợp pháp của bản thân và đúng quy định của pháp
luật.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 03
chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về pháp luật giải quyết khiếu nại và pháp luật
giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
Chương 2: Thực trạng pháp luật về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai và

thực tiễn thi hành tại thành phố Hải Phòng.
Chương 3: Định hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực
hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.


Chương 1:
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
VÀ PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC
ĐẤT ĐAI
1.1. Khái quát chung giải quyết khiếu nại và pháp luật về giải quyết khiếu nại
1.1.1. Một số vấn đề chung về khiếu nại và giải quyết khiếu nại
1.1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của khiếu nại


Khiếu nại là một hiện tượng xã hội phổ biến, diễn ra thường xuyên, phát sinh từ thực
tế đời sống. Khiếu nại được quan niệm và hiểu theo nhiều góc độ khác nhau. Theo gốc tiếng
Latinh, khiếu nại được gọi là “Complaint”, dùng để miêu tả sự phàn nàn, phản ứng, bất bình
của ai đó về vấn đề có liên quan đến lợi ích của họ. Theo Đại từ điển tiếng Việt, “khiếu nại
là thắc mắc, đề nghị xem xét lại những kết luận, quyết định do cấp có thẩm quyền đã làm,
đã chuẩn y” [6]. Theo sách Thuật ngữ pháp lý phổ thông, “khiếu nại là việc yêu cầu cơ quan
nhà nước, tổ chức xã hội hoặc người có chức vụ giải quyết việc vi phạm các quyền hoặc lợi
ích hợp pháp của bản thân người khiếu nại hay người khác”[7].
Xét ở góc độ chính trị - pháp luật thì khiếu nại là một quyền tự do, dân chủ của công
dân được pháp luật quy định và nhà nước bảo đảm. Quyền khiếu nại được coi là "quyền để
bảo vệ quyền", là công cụ pháp lý để công dân bảo vệ quyền và lợi ích của mình khi bị hành
vi của người khác xâm phạm, nghĩa là "khiếu nại được sử dụng khi quyền chủ thể của bản
thân công dân khiếu nại hoặc của người do mình bảo hộ bị vi phạm do quyết định hoặc
hành vi trái pháp luật thuộc phạm vi quản lý nhà nước của các cơ quan nhà nước hoặc nhân
viên nhà nước"[8].
Pháp luật hiện hành quy định: “Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc

cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính
nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ
luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật,
xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình”[9].
Từ phân tích trên, ta thấy khi những quyết định hành chính, hành vi hành chính được
đưa ra bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan
nhà nước. Từ đó, đảm bảo quyền lợi của công dân trong xã hội, tạo được niềm tin trong
nhân dân.
Đặc điểm của khiếu nại:
Thứ nhất, mục đích của khiếu nại là bảo vệ và khôi phục lại quyền và lợi ích hợp
pháp của người bị khiếu nại đã bị quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan

6

Nguyễn Như Ý(Chủ biên), Đại từ điển Tiếng Việt, Nxb Văn hóa – Thông tin, Hà Nội, 1998, trang 904.
Thuật ngữ pháp lý phổ thông, trang 29.
8
TS. Nguyễn Cửu Việt( Chủ biên), Giáo trình Luật hành chính Việt Nam, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2000,
trang 447
9
Khoản 1, Điều 2 Luật Khiếu Nại 2011
7


hành chính nhà nước hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước xâm
hại.
Thứ hai, về chủ thể khiếu nại, tại Khoản 1, Điều 1 Luật Khiếu nại thì chủ thể có
quyền khiếu nại bao gồm: công dân, cơ quan, tổ chức, cán bộ công chức; cá nhân, tổ chức
nước ngoài có quyền và lợi ích hợp pháp liên quan trực tiếp đến quyết định hành chính,

hành vi hành chính bị khiếu nại.
Thứ ba, đối tượng của khiếu nại là các quyết định, hành vi của các cơ quan nhà nước,
người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước. Đó chính là các quyết định hành chính hay
hành vi hành chính, quyết định kỷ luật bị khiếu nại.
- Quyết định hành chính

[10]

: được hiểu là kết quả sự thể hiện ý chí quyền

lực đơn phương của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, những người có chức vụ, các tổ
chức và cá nhân được nhà nước trao quyền, được thực hiện trên cơ sở và để thi hành
pháp luật, theo trình tự và hình thức do pháp luật quy định hướng tới việc thực hiện
nhiệm vụ quản lý hành chính trong lĩnh vực hoặc vấn đề được phân công phụ trách.
-

Hành vi hành chính[11]: là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước, của

người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước thực hiện hoặc không thực
hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật.
-

Quyết định kỷ luật[12]:là quyết định bằng văn bản của người đứng đầu cơ

quan, tổ chức để áp dụng một trong các hình thức kỷ luật đối với cán bộ, công chức
thuộc quyền quản lý của mình theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức.
Thứ tư, khiếu nại được thực hiện theo thủ tục hành chính được quy định trong Luật
khiếu nại, Luật tố cáo và các văn bản hướng dẫn thi hành.

1.1.1.2. Khái niệm, vai trò và các phương thức giải quyết khiếu nại hành chính

* Khái niệm giải quyết khiếu nại hành chính
Khiếu nại hành chính phát sinh trong quá trình cơ quan hành chính nhà nước
thực hiện quyền hành pháp thông qua các hoạt động chấp hành, điều hành và quản lý
hành chính nhà nước. Trong lĩnh vực quản lý nhà nước, khiếu nại gắn liền với thuật
ngữ khiếu nại hành chính. Từ điển Bách khoa Việt Nam đưa ra khái niệm: “Khiếu nại
hành chính là việc cá nhân hay tổ chức đề nghị cơ quan hành chính nhà nước xem xét,
10

TS. Nguyễn Cửu Việt (chủ biên), Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam, NXB Đại học Quốc gia Hải Phòng, 2000
Khoản 9, Điều 2, Luật Khiếu nại 2011
12
Khoản 10, Điều 2, Luật Khiếu nại 2011
11


sửa chữa một hành vi hay một quyết định hành chính mà họ cho là hành vi và quyết
định đó không đúng pháp luật, gây thiệt hại hoặc sẽ gây thiệt hại đến quyền, lợi ích
hợp pháp của họ”[13].
Theo quy định tại Luật Khiếu nại năm 2011, giải quyết khiếu nại được hiểu là “là
việc thụ lý, xác minh, kết luận và ra quyết định giải quyết khiếu nại”[14]. Khiếu nại không
chỉ thể hiện yêu cầu, đòi hỏi của cá nhân mà còn thể hiện tính tích cực công dân của người
khiếu nại. khiếu nại tăng cường sự kiểm tra của nhân dân đối với hoạt động của bộ máy nhà
nước, đấu tranh với những biểu hiện quan liêu, cửa quyền, tham nhũng và những biểu hiện
tiêu cực khác trong hoạt động của cơ quan nhà nước. Theo đó, có thể hiểu khái niệm giải
quyết khiếu nại hành chính của cơ quan hành chính nhà nước như sau[15]: Giải quyết
khiếu nại hành chính là việc cơ quan hành chính nhà nước, người đứng đầu cơ quan
hành chính nhà nước xem xét, đánh giá tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định
hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại thuộc thẩm quyền của mình nhằm bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại.
Khi phát sinh khiếu nại, cơ quan hành chính nhà nước phải có trách nhiệm giải quyết

khiếu nại bằng việc kiểm tra, đánh giá, xem xét tính hợp pháp, hợp lý căn cứ vào quy định
của pháp luật và tình hình thực tiễn nơi phát sinh khiếu nại để từ đó đưa ra quyết định phù
hợp với quy định của pháp luật đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính bị
khiếu nại. Hoạt động giải quyết khiếu nại phải được thực hiện theo một trình tự, thủ tục nhất
định. Trong đó, việc tổ chức đối thoại là một trong các căn cứ để giải quyết khiếu nại.
* Vai trò của giải quyết khiếu nại hành chính

Giải quyết khiếu nại là một trong những nội dung hoạt động quản lý nhà
nước của mỗi quốc gia nhằm bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ
quan, tổ chức, bảo vệ lợi ích nhà nước, xã hội, bảo vệ kỷ cương, trật tự pháp luật, xử
lý hành vi vi phạm pháp luật. Do đó, giải quyết khiếu nại có vai trò hết sức quan
trọng đối với nền hành chính mỗi quốc gia, cụ thể:
Một là, thông qua hoạt động giải quyết khiếu nại, cơ quan hành chính nhà
nước cấp trên có thể kiểm tra, giám sát, đánh giá hoạt động của cấp dưới. Để từ đó

13
14
15

Từ điển Bách khoa Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 2002, tr506-507.
Khoản 11, Điều 2 Luật Khiếu nại năm 2011

Khiếu nại hành chính và giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất trên địa bàn thành phố Hải Phòng,
Đề tài khoa học cấp Bộ, Thanh tra Chính phủ, năm 2015


đưa ra các giải pháp khắc phục những hạn chế, yếu kém và xử lý hành vi vi phạm
pháp luật để xây dựng một nền hành chính vững mạnh, trong sạch, chuyên nghiệp,
hoạt động có hiệu quả, hiệu lực.
Hai là, hoạt động giải quyết khiếu nại là một hoạt động bảo đảm pháp chế

trong quản lí nhà nước, bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ
quan, tổ chức, bảo vệ lợi ích của nhà Nước, xã hội, bảo vệ trật tự kỷ cương, trật
tự pháp luật, xử lí những hành vi vi phạm pháp luật.
Ba là, giải quyết khiếu nại thực chất là giải quyết mối quan hệ nhà nước và
nhân dân. Do đó, thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại không chỉ là việc đảm
bảo quyền khiếu nại của công dân, thực hành, phát huy dân chủ, thực thi quyền giám
sát và tham gia quản lý nhà nước của nhân dân, mà còn bảo đảm kỷ cương, kỷ luật
tăng cường pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước.
* Các phương thức giải quyết khiếu nại hành chính

Luật Đất đai năm 2013 quy định[16]: “Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại
quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định
của pháp luật về khiếu nại. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu kiện quyết định
hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật
về tố tụng hành chính”. Như vậy, việc giải quyết khiếu nại hành chính được thực
hiện bằng hai phương thức: giải quyết khiếu nại hành chính tại cơ quan hành
chính nhà nước và khởi kiện vụ án hành chính ra toà án.
- Phương thức giải quyết khiếu nại bằng thủ tục hành chính: Phương thức giải
quyết khiếu nại bằng thủ tục hành chính hiện nay được thực hiện theo Luật Khiếu nại
2011 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đây là phương thức được thực hiện bởi các
cơ quan hành chính nhà nước theo những nguyên tắc, trình tự, thủ tục hành chính.
Theo đó, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu chủ yếu là người có quyết
định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại. Người có thẩm quyền giải quyết
khiếu nại lần hai là thủ trưởng cơ quan hành chính cấp trên. Trình tự giải quyết khiếu nại
ở mỗi lần giải quyết gồm các giai đoạn: thụ lý; xác minh, kết luận và ra quyết định giải
quyết. Chủ thể của việc giải quyết khiếu nại bằng thủ tục hành chính chia thành ba nhóm
16

Khoản 2 Điều 204 Luật Đất đai năm 2013

chủ thể chính có quyền và nghĩa vụ liên quan mật thiết với nhau, bao gồm: người khiếu nại,
người bị khiếu nại, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại. Trong thủ tục hành chính,
chủ thể có vai trò quan trọng là thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước và cơ quan thanh
tra, cơ quan chuyên môn.

Đặc điểm của phương thức giải quyết khiếu nại bằng thủ tục hành chính:
Thứ nhất, mục đích cao nhất của việc giải quyết khiếu nại bằng thủ tục hành
chính là giải quyết xung đột, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa cơ quan nhà nước và công
dân để phục vụ công tác điều hành, quản lý nhà nước; vì vậy, việc giải quyết này
được thực hiện rất linh hoạt, kịp thời.
Thứ hai, việc giải quyết khiếu nại bằng thủ tục hành chính thường mang lại
kết quả đúng đắn và có tính khả thi cao do người giải quyết khiếu nại bằng phương
thức này chính là các cán bộ, công chức trực tiếp làm việc trong các cơ quan tham
mưu, cơ quan chuyên môn về lĩnh vực quản lý có vụ, việc bị khiếu nại.
Thứ ba, việc triển khai thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại thường
được tổ chức nghiêm túc do người ra quyết định giải quyết và người thực hiện quyết
định giải quyết đều là cán bộ của nội bộ hệ thống cơ quan hành chính nhà nước, hạn
chế mức kinh phí thấp nhất hoặc không mất chi phí nào.
- Phương thức giải quyết khiếu nại thông qua khiếu kiện tòa hành chính: Pháp
luật quy định hệ thống tòa án nhân dân có chức năng xét xử hành chính. Việc giải
quyết vụ án hành chính được thực hiện dựa trên những nguyên tắc của hoạt động tố
tụng hành chính của cơ quan tư pháp, độc lập, chỉ tuân theo pháp luật. Khi xét xử các
vụ án hành chính Tòa án chỉ căn cứ vào pháp luật và đánh giá tính hợp pháp của quyết
định hành chính hay hành vi hành chính bị kiện, trên cơ sở đó ra các bản án, quyết
định. Hiện nay, theo Luật Tố tụng hành chính năm 2015 đã mở rộng thẩm quyền của tòa án
trong giải quyết các vụ án hành chính bằng việc quy định hầu hết các loại quyết định hành
chính, hành vi hành chính đều được khởi kiện ra tòa án vừa theo phương pháp liệt kê, vừa
theo phương pháp loại trừ. Thẩm quyền giải quyết sơ thẩm của tòa án cấp huyện và cấp tỉnh
trong khiếu kiện hành chính căn cứ vào địa giới hành chính nơi đặt tòa án và cấp có thẩm

quyền ban hành quyết định hành chính hoặc có hành vi hành chính. Thẩm quyền giải quyết
của toà án trong giải quyết khiếu nại được quy định cụ thể tại Điều 30, Luật tố tụng hành
chính 2015.


Đặc điểm của giải quyết các khiếu kiện hành chính bằng thủ tục tư pháp:
Thứ nhất, toà án là cơ quan cơ quan xét xử độc lập, chỉ tuân theo pháp luật và
không phụ thuộc vào các cơ quan hành chính nhà nước, căn cứ để toà án đưa ra phán
quyết là các quy định của pháp luật; việc xét xử của tòa án được tiến hành công khai
theo trình tự, thủ tục tư pháp. Do đó, việc giải quyết khiếu nại bằng thủ tục tố tụng
đảm bảo sự khách quan hơn hẳn so với thủ tục hành chính.
Thứ hai, vụ việc hành chính được giải quyết tại toà án theo trình tự, thủ tục
chặt chẽ theo quy định của Luật tố tụng hành chính. Việc này thường mất nhiều thời
gian. Ngoài ra, các bên đương sự còn phải tự chứng minh, người khởi kiện phải nộp
án phí.
Thứ ba, một trong các bên phải thi hành các bản án, quyết định của toà án đối
trong vụ kiện hành chính là các cơ quan hành chính nhà nước. Trong trường hợp cơ
quan hành chính nhà nước không nghiêm túc thực hiện thì biện pháp cưỡng chế sẽ
gặp khó khăn.
Với các đặc điểm trên, thực tế nhiều chủ thể sử dụng biện pháp khởi kiện ra
tòa án như biện pháp cuối cùng khi không thể tiếp tục bằng thủ tục hành chính. Trên
thực tế, việc giải quyết khiếu nại bằng thủ tục hành chính và bằng thủ tục tư pháp có
quan hệ chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên, từ các phân tích về đặc điểm của từng phương
thức như trên và theo tình hình hiện tại, các chủ thể hầu hết thường chọn giải quyết
khiếu nại bằng thủ tục hành chính bởi khi chọn phương thức khiếu kiện bằng tố tụng
hành chính tại tòa sẽ mất thời gian, mất án phí, chỉ tuân theo quy định cứng của pháp
luật nên quyết định sẽ chỉ hợp lý, hợp pháp, có thể không hợp tình như giải quyết
bằng khiếu nại hành chính. Vì vậy, trong phạm vi của đề tài, tác giả chỉ tập trung
nghiên cứu, phân tích giải quyết khiếu nại nói chung và giải quyết khiếu nại trong
lĩnh vực đất đai nói riêng theo phương thức áp dụng các thủ tục hành chính.

1.1.2. Một số vấn đề chung pháp luật về giải quyết khiếu nại
1.1.2.1. Khái niệm pháp luật giải quyết khiếu nại:


Luật khiếu nại năm 2011 quy định: “giải quyết khiếu nại là việc thụ lý, xác
minh, kết luận và ra quyết định giải quyết khiếu nại”[17]. Căn cứ vào các quy định
của Luật khiếu nại và đặc trưng của hoạt động quản lý hành chính nhà nước, giải quyết
khiếu nại của các cơ quan hành chính nhà nước là hoạt động kiểm tra, xác minh, kết
luận về tính hợp pháp, tính hợp lý của quyết định hành chính, hành vi hành chính bị
khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính nhà nước để có biện
pháp giải quyết theo quy định của pháp luật nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
của công dân, cơ quan, tổ chức và lợi ích chung của nhà nước và xã hội. Giải quyết
khiếu nại hành chính là quá trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, đánh giá
đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật về tính hợp pháp
và tính hợp lý, từ đó đưa ra các giải pháp xử lý.
Từ đó, có thể hiểu giải quyết khiếu nại ở những đặc điểm như sau:

Thứ nhất, cơ sở của giải quyết khiếu nại là khiếu nại hành chính theo quy
định của pháp luật. Khiếu nại hành chính là biểu hiện của tranh chấp hành chính
giữa cá nhân, tổ chức với cơ quan công quyền khi cá nhân, tổ chức cho rằng
quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại bởi quyết định, hành vi hành
chính. Giải quyết khiếu nại hành chính chỉ được triển khai khi có khiếu nại hành
chính. Và giải quyết khiếu nại hành chính cũng là nhiệm vụ, trách nhiệm của cơ
quan nhà nước có thẩm quyền nhằm bảo vệ kịp thời quyền và lợi ích hợp pháp
của cá nhân, tổ chức.
Thứ hai, đối tượng xem xét khi giải quyết khiếu nại là quyết định hành
chính, hành vi hành chính bị khiếu nại. Trong hoạt động quản lý hành chính nhà
nước, các chủ thể quản lý thực hiện quản lý hành chính nhà nước dựa trên trách
nhiệm, quyền hạn mà pháp luật quy định nhằm duy trì, bảo vệ và củng cố trật tự
quản lý hành chính nhà nước. Kết quả giải quyết khiếu nại chính là việc khẳng

định tính hợp pháp của quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại.
Thứ ba, giải quyết khiếu nại được thực hiện theo thủ tục hành chính – thủ
tục giải quyết khiếu nại. Giải quyết khiếu nại là việc xác minh, kết luận và ra
quyết định giải quyết về tính hợp pháp hay không hợp pháp của quyết định hành
17

Khoản 11,Điều 2, Luật Khiếu nại 2011