HIỆN TRẠNG PHÂN LOẠI RÁC TẠI NGUỒN Ở PHƯỜNG PHAN CHU TRINH

HIỆN TRẠNG PHÂN LOẠI RÁC TẠI NGUỒN Ở PHƯỜNG PHAN CHU
TRINH
I. SƠ LƯỢC VỀ HIỆN TRẠNG CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT ĐÔ
THỊ PHƯỜNG PHAN CHU TRINH.
1. Hiện trạng chất thải rắn sinh hoạt đô thị phường Chu Trinh - quận
Hoàn Kiếm - HN.
Phường Phan Chu Trinh có đặc điểm là một trong những phường nội thành
có đời sống kinh tế và dân trí cao nhất của Hà Nội, bởi vậy lượng chất thải rắn
sinh hoạt cũng có những tỷ lệ khác tương đối so với các phường khác ở Hà Nội.
Bảng 2.1: Tỷ lệ các thành phần chất thải rắn tại Phường Phan Chu Trinh
Thành phần chất thải Tỷ lệ (%)
Rác thải sinh hoạt
Rác hữu cơ 60%
Rác thải vô cơ 32%
Rác tái chế 8%
Tổng số 100%
(Nguồn báo cáo thí điểm 3R - HN tại phường Phan Chu Trinh, URENCO-Hà Nội, tháng 1/2007)
2. Phát sinh và thu gom rác thải tại phường Phan Chu Trinh - quận
Hoàn Kiếm - HN.
Hiện nay, khối lượng chất thải sinh hoạt phường Phan Chu Trinh phát sinh
trung bình 12 tấn/ngày so với 190 tấn/ngày là tổng khối lượng rác phát sinh trên
địa bàn Quận trong đó lượng chất thải phát sinh từ các nguồn khác nhau trên địa
bàn phường theo số liệu ở bảng sau:
Bảng 2.2. Khối lượng và tỷ lệ nguồn phát sinh rác thải sinh hoạt của phường
Phan Chu Trinh
Nguồn phát sinh rác thải sinh hoạt Khối lượng (tấn/ngày) Tỷ lệ (%)
Chất thải từ nhà ở của dân 6 50%
Chất thải từ các cơ quan trường học 1 8,3%
Chất thải từ các khu chợ 2 16,7%
Chất thải từ đường phố, công viên 1,5 12,5%
Chất thải từ các cơ sở y tế (khám và điều trị bệnh) 1,5 12,5%

(Nguồn báo cáo thí điểm 3R - HN tại phường Phan Chu Trinh, URENCO- Hà Nội, tháng 1/2007).
Lượng rác thải trên địa bàn phường Phan Chu Trinh do xí nghiệp MTĐT
số 2 thu gom, vận chuyển trung bình là 12 tấn/ngày, bằng 95% lượng chất thải
phát sinh/ngày của phường, lượng rác thải còn lại được thu gom trong các buổi
tổng vệ sinh hàng tháng, hàng quý, hàng năm. Tất cả chất thải sinh hoạt được
thu gom vận chuyển và xử lý ngay trong ngày.
Tại địa bàn phường Phan Chu Trinh có 32 công nhân của xí nghiệp MTĐT
số 2 đảm nhiệm công việc thu gom rác. Phương pháp thu gom chủ yếu là thủ
công kết hợp cơ giới, công việc quét dọn và thu gom chất thải thực hiện gồm có
quét đường phố, ngõ xóm, vỉa hè, tua vỉa, nhặt rác. Các hoạt động của công
nhân thu gom trong suốt ca làm việc thu gom rác bằng xe đẩy tay: công nhân
thu gom dùng phần lớn thời gian vào việc nhặt rác trên đường phố và đợi xe rác
tại các điểm cẩu.
Công việc thu gom rác thường được tiến hành vào tối và ban đêm. Những
công nhân thu rác gõ kẻng báo cho người dân biết đã đến giờ đổ rác. Công nhân
sử dụng những chiếc xe và người dân thường đổ rác luôn vào đó. Hệ thống này
đang trở nên thông dụng nhưng gây ra nhiều vấn đề do thói quen của người dân
đó là đổ rác bừa bãi ra đường khi không có xe thu gom rác. Sử dụng hệ thống
này, người đổ rác chỉ có một khoảng thời gian ngắn để đổ rác. Thời gian đổ rác
được giới hạn trong khoảng thời gian xe rác đến. Những người nào không đổ
rác được vào lúc xe đến thì họ lại phải để rác đến ngày hôm sau. Đây chính là
một điểm tồn tại của hệ thống này, nó làm tăng thói quen xả rác ra đường của
người dân. Rác thải từ hộ gia đình và các cơ sở kinh doanh được thu gom theo 2
bước, cụ thể là bằng xe đẩy tay thu gom rác của các hộ gia đình và bằng xe cơ
giới vận tải rác thu gom rác từ các xe đẩy tay. Rác thải từ các xe thu gom đẩy
tay được đưa lên xe tải chở rác bằng cần móc được gắn vào xe tải chở rác.
3. Một số tồn tại trong công tác thu gom chất thải ở phường Phan Chu
Trinh.
Công nhân thu gom của URENCO quét đường quá nhanh và ngày quét 2
lần làm cho đường phố trở nên bụi và ô nhiễm.

Trong nhiều trường hợp, công nhân thu gom không đánh kẻng làm cho
người dân không nhận biết được thời gian thu gom, công nghệ xử lý chất thải lại
thủ công không đáp ứng được vấn đề vệ sinh môi trường.
Thời gian thu gom quá sớm, nhiều hộ dân cư còn chưa đi làm về do đó họ
không có thời gian đổ rác.
Xe đẩy tay không vào trong các ngõ nhỏ cho nên nhiều người đã vứt bỏ rác
thải ra ngoài đường phố, vỉa hè gây ô nhiễm những nơi công cộng; các xe đẩy
tay thường quá đầy và không có vải che phủ gây ô nhiễm môi trường.
4. Phương thức vận chuyển.
Chất thải sinh hoạt tại các hộ gia đình, các chợ, trường học, công sở, được
thu gom tập trung vào các xe gom, thùng rác các loại (12lít - 240lít - 260lít), túi
nilon, container sau đó tập kết vào các xe vận chuyển thùng kín (có hoặc không
có hệ thống nén ép) và vận chuyển lên khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn.
II. MÔ HÌNH PHÂN LOẠI RÁC THẢI SINH HOẠT TẠI NGUỒN Ở
PHƯỜNG PHAN CHU TRINH - QUẬN HOÀN KIẾM
1. Lý do chọn phường Phan Chu Trinh làm dự án thí điểm phân loại
rác tại nguồn:
Trong khuôn khô của dự án, có 4 vùng thí điểm tại 4 Quận nội thành được
lựa chọn để tiến hành thực hiện dự án thí điểm. Phan Chu Trinh là một trong 4
Phường được lựa chọn và là khu vực được thực hiện đầu tiên. Trong suốt thời
gian lựa chọn khu vực dự án thí điểm, ban quản lý dự án của URENCO Hà Nội
và đoàn chuyên gia JiCA đã xem xét một số Phường của Quận Hoàn Kiếm
nhưng Phan Chu Trinh là Phường được lựa chọn vì những lý do sau:
- Người dân Phường Phan Chu Trinh đã từng thực hiện phân loại rác tại
nguồn hơn 3 năm. Đây là một trong những lợi thế để tiến hành dự án thí điểm
trong phường bởi người dân trong phường này đã có những hiểu biết và những
kiến thức cơ bản về phân loại rác tại nguồn do đó sẽ thuận lợi hơn trong việc
khuyến khích và tuyên truyền người dân tham gia vào dự án này.
- Nhận thức của người dân trong phường nói chung và nhận thức về các
vấn đề môi trường tại địa bàn là khá tốt.

- Hệ thống đường phố trong phường đơn giản, hầu hết là đường phố chính
mà xe ôtô tải có thể lưu thông được. Đây là một trong những đặc điểm quan
trọng bởi vì xe tải thu gom rác sẽ là phương tiện chính được sử dụng trong việc
thu gom trực tiếp rác từ các điểm đổ rác của người dân trong hệ thống thu gom
mới này.
2. Đặc điểm dân cư, kinh tế - xã hội
Phường Phan Chu Trinh nằm trên địa bàn, quận Hoàn Kiếm với diện tích
0,406km2, với 1836 hộ dân và dân số là 7 986 người, phân bố trên 30 tổ dân phố.
Các tuyến phố chính: trên địa bàn phường, có 12 tuyến phố chính tương
ứng với khoảng 7km chiều dài, lòng đường rộng dao động từ 6m đến 16m, rộng
vỉa hè từ 2m đến 8m.
Phường có 6 trường học, có 2 chợ, 1 bến xe, 4 bệnh viện, 12 khu tập thể
cao tầng, 1 công viên.
3. Mô hình phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn phường Phan Chu
Trinh - quận Hoàn Kiếm - Hà Nội.
3.1. Tổng quan và mục tiêu của dự án 3R - HN
3.1.1. Tổng quan về dự án 3R -HN
Dự án 3R-HN là dự án hỗ trợ kỹ thuật nhằm xây dựng một hệ thống 3R -
HN cân đối thông qua việc phân loại rác thải tai nguồn trên toàn thành phố Hà
Nội.
3R là gì?
Reduce - giảm thiểu: giảm thiểu lượng rác thải qua việc thay đổi lối sống
thói quen sử dụng, cải tiến quy trình sản xuất mua bán sạch.
Reuse - Tái sử dụng: Dùng lại các vật dụng hoặc một bộ phận nào đó mà
vẫn có thể sử dụng tiếp cho cùng mục đích hay mục đích khác.
Recycle - Tái chế: Dùng rác thải làm nguyên liệu sản xuất các vật chất có
ích khác.
3.1.2. Mục tiêu của mô hình dự án 3R-HN thí điểm tại phường Phan
Chu Trinh
Mục tiêu của dự án là để góp phần phát triển một chu trình vật chất hợp lý

tức dự án thực hiện sáng kiến 3R tại Hà Nội để góp phần phát triển xã hội bền
vững. Mô hình phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn ởn phường Phan Chu
Trinh là mô hình thí điểm, từ kết quả thu được sẽ là cơ sở để ra quyết định cho
việc nhân rộng mô hình trên toàn thành phố Hà Nội.
Mục tiêu của mô hình phân loại rác tại nguồn là nhằm phát triển một hệ
thống quản lý chất thải đồng bộ và hiệu quả trong địa bàn nhằm duy trì một môi
trường trong sạch bảo vệ sức khoẻ cộng đồng, cải thệin chất lượng cuộc sống
người dân nhằm hướng tới một xã hội phát triển bền vững:
1. Mục tiêu về môi trường: tăng tỷ lệ thu gom rác thải lên 100% vào
năm 2010. Phấn đấu đạt chỉ tiêu 60% rác thải sẽ được xử lý bằng phương
pháp chôn lấp, 10% bằng phương pháp thiêu đốt (trong đó 5% là rác thải y tế
và 5% là rác thải công nghiệp) và 10% sẽ được sử dụng để làm phân hữu cơ.
Đạt được mục tiêu giảm thiểu 30% lượng rác thải.
Giảm thiểu các tác động đến môi trường nước, đất và không khí để đảm
bảo môi trường xanh sạch và cảnh quan hài hòa của khu vực rác thải nhằm bảo
vệ sức khoẻ của cộng đồng dân cư xung quanh và có các biện pháp phòng ngừa
để bảo vệ người công nhân lao động trực tiếp phải đối mặt với rác thải.
2. Mục tiêu xã hội: nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường.
Khuyến khích các tổ chức, cá nhân và khu vực tư nhân tham gia vào các hoạt
động bảo vệ môi trường
Tăng cường việc sử dụng và mở rộng thị trường cho sản phẩm phân hữu cơ
được chế biến từ rác thải được phân loại tại nguồn. Xây dựng hoàn thệin hệ
thống pháp luật liên quan đến xử lý chất thải rắn tại Hà Nội.
3.2. Hệ thống thu gom
Bảng 2.3. Hệ thống thu gom rác thải ở Phường Phan Chu Trinh
Đối tượng Phương án thu gom
1
Hộ gia đình, hộ
kinh doanh không
ký hợp đồng

Mặt đường lớn
Đặt thùng thu gom 240 lít theo giờ cố định, xe tải thu
trực tiếp tại điểm đặt
Trong ngõ
Đặt thùng thu gom 240 lít theo giờ cố định, công nhân
kéo thùng ra tới điểm cẩu tại các đường lớn
2 Chung cư cao tầng kiểm mới có hệ thống Các hộ dân trong khu phân loại rác tại nguồn vào 2 túi