chương 5 tiền lương trong quản trị nhân sự

Chương 6
NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN HỆ
THỐNG TIỀN LƯƠNG VÀ ĐÃI NGỘ
TRONG DOANH NGHIỆP

Nguyễn Thị Thu Thủy

LOGO


www.themegallery.com

Contents
Lý luận chung về tiền lương trong doanh nghiệp
Các yếu tố ảnh hưởng đến thù lao lao động
Phát triển hệ thống tiền lương
Xây dựng phương pháp trả lương
Thù lao lao động gián tiếp
Đãi ngộ phi tài chính

Company Name


www.themegallery.com

LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIỀN LƯƠNG
TRONG DOANH NGHIỆP

1.BẢN CHẤT CỦA TIỀN LƯƠNG
▪ Trong nền kinh tế tập trung kế hoạch hóa:
Tiền lương được coi là một bộ phận của thu

nhập quốc dân, biểu hiện dưới hình thái tiền
tệ được nhà nước phân phối có kế hoạch cho
người lao động.
▪ Trong nền kinh tế thị trường:
Tiền lương là giá cả sức lao động, nó là giá trị
của sức lao động mà người sử dụng lao động
phải trả cho người cung ứng sức lao động

Company Name


www.themegallery.com

LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIỀN LƯƠNG
TRONG DOANH NGHIỆP

2. Ý NGHĨA CỦA
TIỀN LƯƠNG
Add your text

Đối với chủ
DN: Tiền lương
vừa là chi phí
sản xuất vừa là
phương tiện
kinh doanh.

Đối với người
lao động:
Tiền lương là sự

bù đắp hao phí lao
động, thể hiện sự
thừa nhận và tôn
trọng giá trị lao
động.
Company Name


www.themegallery.com

LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIỀN LƯƠNG
TRONG DOANH NGHIỆP

3. NGUYÊN TẮC HÌNH THÀNH MỨC LƯƠNG
TRONG DOANH NGHIỆP
- Sức lao động là hàng hóa đặc biệt được mua bán
trên thị trường sức lao động có sự kiểm soát của
chính phủ
- Khi mua sức lao động doanh nghiệp phải trả một
mức giá nào đó và mức giá này là mức lương mà
DN phải trả cho người cung ứng sức lao động
- Trong dài hạn mức lương DN có thể trả cho người
lao động không được lớn hơn doanh thu biên của
nhân viên thuê cuối cùng.
Company Name


www.themegallery.com

LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIỀN LƯƠNG

TRONG DOANH NGHIỆP

4. QUAN ĐIỂM HiỆN ĐẠI VỀ CHẾ ĐỘ THÙ LAO VÀ ĐÃI NGỘ
TRONG DOANH NGHIỆP
LƯƠNG BỔNG VÀ ĐÃI NGỘ

Tài chính
Truc
tiếp

Gián
tiếp

Phi tài chính
Công
việc

Môi
trường
làm việc
Company Name


www.themegallery.com

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THÙ LAO
LAO ĐỘNG

Bản thân công việc
Thị trường lao

động
Lương trên T.trường
•Chi phí sinh hoạt
•Công đoàn
•Xã hội
•Kinh tế
•Luật pháp
•

Ấn định
mức lương
Lương
Thưởng
Đãi ngộ

Bản thân nhân
viên
Mức hoàn thành CV
•Thâm niên
•Kinh nghiệm
•Trung thành
•Tiềm năng nhân viên
•

Môi trường công ty

Company Name


www.themegallery.com

PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG TIỀN LƯƠNG
XÂY DỰNG HỆ THỐNG THANG BẬC LƯƠNG
Tiêu chuẩn của hệ thống tiền lương
-

Đơn giản, dễ hiểu, dễ theo dõi, dễ kiểm tra
Cơ cấu lương phải có phần cứng (ổn định) và phần
mềm (linh động) để có thể điều chỉnh khi cần thiết
Phải tuân thủ các quy định của pháp luật
Trả lương phải căn cứ vào năng lực, sự cố gắng và kết
quả đóng góp thật sự của NV cho công ty
Mức lương phải phù hợp với điều kiện của đơn vị và
môi trường xã hội

Company Name


www.themegallery.com

XÂY DỰNG HỆ THỐNG THANG BẬC LƯƠNG

Phương pháp xây dựng hệ thống thang bậc
lương
a. Phương pháp xếp hạng phân loại
- Công ty thành lập một ủy ban đặc biệt để so sánh đối
chiếu các công việc khác nhau trên giác độ tổng thể
chung với các công việc khác trong công ty, sau đó sắp
xếp các công việc theo thứ tự tầm quan trọng từ 1 tới 10
hạng trở lên.

Đặc điểm của phương pháp: không xét đến các yếu tố liên quan đến
công việc (như kỹ năng, kinh nghiệm, trách nhiệm, các điều kiện
làm việc…), cơ sở khoa học kém, tính thuyết phục kém, nhiều
khi thiếu tính hợp lý, không khuyến khích.
Company Name


www.themegallery.com

Phương pháp xây dựng hệ thống thang bậc lương

b. Phương pháp phân tích so sánh các chức năng
chủ yếu
- Mỗi công việc của cá nhân được một hội đồng đặc biệt đánh
giá theo các chức năng cấu thành là: Sử dụng dữ liệu,
Quan hệ giao tiếp và Thao tác cụ thể
- Mỗi chức năng được xác định bởi một hệ số quan trong khác
nhau
- Mỗi chức năng cơ bản lại được phân thành nhiều chức năng
nhỏ hơn nữa, mỗi chức năng đó có một hệ số quan trọng
khác nhau dựa trên mức độ sử dụng và mức độ khó khăn.

Company Name


www.themegallery.com

Phương pháp xây dựng hệ thống thang bậc lương

b. Phương pháp phân tích so sánh các chức năng

chủ yếu
Đặc điểm của phương pháp:

- Tính toán chính xác và khoa học
- Đòi hỏi trình độ nghiệp vụ và thời gian
- Chưa quan tâm đến các yếu tố của công việc (học
vấn, kỹ năng, kinh nghiệm…)

Company Name


www.themegallery.com

Phương pháp xây dựng hệ thống thang bậc lương

c. Phương pháp so sánh các yếu tố
Phương pháp này do Eugene Benge phát kiến vào năm 1925.
Người ta quyết định các yếu tố riêng biệt của công
việc, theo 5 yếu tố tổng quát sau đây:

- Điều kiện về trí óc phản ánh các yếu tố tinh thần (sự thông
minh, khả năng lý luận, óc tưởng tượng)
- Kỹ năng, tay nghề
- Điều kiện về thể lực như đứng, ngồi, đi lại, nâng vật nặng..
- Trách nhiệm bao quát các phạm vi như vật tư, tiền bạc hồ
sơ và kiểm soát
- Điều kiện làm việc (tiếng ồn, sự thoáng mát, rủi ro tai nạn,
giờ giấc…)
Company Name

www.themegallery.com

Phương pháp xây dựng hệ thống thang bậc lương

❖Bảng mô tả công việcPhương pháp xây
dựng hệ thống thang bậc lương
Công việc
Trí óc
Kỹ
Thể lực
Trách
ĐK làm
Mức
độ phức tạp
của các
yếu
tố
đối
với
công
việc
năng
nhiệm
việc
chủ
yếu 2
Chuyên viên phân
1
4

1
3
tích hệ thống
Thư ký nhập dữ liệu

4

1

1

4

1

Lập trình viên

2

3

3

2

4

Điều hành viên

3

2

4

3

2

…
Company Name


www.themegallery.com

Phương pháp xây dựng hệ thống thang bậc lương

Phân bố tiền lương cho từng yếu tố công việc
Công việc: Chuyên viên phân tích hệ thống
Yếu tố

Phân bổ đơn giá (đồng/giờ)

Trí óc

5000

Kỹ năng

3000

Thể lực

1000

Trách nhiệm

4000

Điều kiện làm việc

2000

Đơn giá tiền lương

15000

Company Name


www.themegallery.com

Phương pháp xây dựng hệ thống thang bậc lương

Tổng hợp đơn giá
Công việc

Trí
óc

Kỹ
năng

Thể
lực

Trách
nhiệm

ĐK làm
việc

Đơn
giá

Chuyên viên phân
tích hệ thống

5000

3000

1000

4000

2000

15000

Thư ký nhập dữ
liệu

3000

3500

1000

2500

2000

12000

Lập trình viên

5000

3500

1000

3000

1500

14000

Điều hành viên

3500

4000

1200

2500

1800

13000

…

Company Name


www.themegallery.com

XÂY DỰNG PHƯƠNG PHÁP TRẢ LƯƠNG

1. CÁC HÌNH THỨC TIỀN LƯƠNG THÔNG DỤNG
Trong nền kinh tế thị trường, tiền lương của người
lao động được hình thành thông qua việc thỏa
thuận giữa người sử dụng lao động và người
bán sức lao động.

Company Name

www.themegallery.com

Các bước xây dựng Quy chế trả lương
▪ Cơ chế trả lương cần được cụ thể hóa bằng hệ
thống văn bản, công bố và áp dụng trong doanh
nghiệp. Văn bản này thường được gọi là quy
chế tiền lương trong doanh nghiệp.
▪ Các bước được tiến hành như sau:

Company Name


www.themegallery.com

Các bước xây dựng Quy chế trả lương
Bước 1: Xác định đơn giá và quỹ tiền lương
dự kiến cả năm
▪ Dự báo doanh nghiệp cần phải chi bao nhiêu cho tiền
lương và tỷ lệ trên doanh thu là bao nhiêu, đó chính là
đơn giá tiền lương trong năm.
▪ Đơn giá này là cơ sở để chúng ta xác định được lương
cơ bản cho các vị trí chức danh, căn cứ để tính lương
khoán trên doanh thu hay trên đơn vị sản phẩm.

Company Name


www.themegallery.com

Các bước xây dựng Quy chế trả lương
Bước 2: Xây dựng hệ thống chức danh và
hệ số giãn cách
▪ Liệt kê các nhóm công việc cùng tính chất, mức độ
phức tạp và trách nhiệm thành một nhóm chức
danh. Để làm được việc này cần dựa trên bảng mô
tả công việc chi tiết cho từng vị trí chức danh.
▪ Xác định hệ số tương ứng cho mỗi chức danh và
hệ số giãn cách.

Company Name


www.themegallery.com

Các bước xây dựng Quy chế trả lương

Bước 2: Xây dựng hệ thống chức danh và hệ
số giãn cách
▪ Hệ số hoặc số điểm tương ứng với mỗi chức danh
được xác định trên cơ sở các yếu tố:
➢
➢
➢
➢

Trình độ đào tạo;
Kinh nghiệm chuyên môn;
Kiến thức và kỹ năng cần có để thực hiện công việc;
Tính trách nhiệm và áp lực trong các công việc thực tế

đảm nhận.

▪ Cần cân nhắc kỹ lưỡng đến hệ số dãn cách giữa các vị
trí chức danh sao cho đảm bảo sự hợp lý giữa người
cao nhất và thấp nhất trong công ty và các vị trí liền kề.
Company Name


www.themegallery.com

Các bước xây dựng Quy chế trả lương

Bước 3: Xác định cách thức tính trả lương
đến từng lao động
▪ Với mỗi loại tính chất lao động, với mỗi bộ phận trong
doanh nghiệp mà bạn có thể áp dụng một cách tính trả
lương cho phù hợp.
➢ Lương cố định có thể áp dụng cho các vị trí hành chính;
➢ Lương khoán áp dụng cho những vị trí trực tiếp sản xuất
sản phẩm hoặc tạo ra doanh thu.

▪ Cũng có thể áp dụng cả hai cách tính lương tức là vừa
có phần lương cố định vừa có phần lương khoán nhằm
tận dụng ưu điểm của cả hai hình thức.
Company Name


www.themegallery.com

Các bước xây dựng Quy chế trả lương

Bước 3: Xác định cách thức tính trả lương
đến từng lao động
▪ Với mỗi loại tính chất lao động, với mỗi bộ phận trong
doanh nghiệp mà bạn có thể áp dụng một cách tính trả
lương cho phù hợp.
➢ Lương cố định có thể áp dụng cho các vị trí hành chính;
➢ Lương khoán áp dụng cho những vị trí trực tiếp sản xuất
sản phẩm hoặc tạo ra doanh thu.

▪ Cũng có thể áp dụng cả hai cách tính lương tức là vừa
có phần lương cố định vừa có phần lương khoán nhằm
tận dụng ưu điểm của cả hai hình thức.
Company Name


www.themegallery.com

Các bước xây dựng Quy chế trả lương

Bước 4: Xây dựng hệ thống đánh giá hoàn
thành công việc, khen thưởng xử phạt.
Đảm bảo tính khuyến khích và công bằng trong quy chế
trả lương, nhà quản trị nhân sự cần xây dựng các tiêu
chuẩn hoàn thành công việc, đặc biệt đối với những vị trí
lao động ở khối văn phòng gián tiếp sản xuất.
Việc này đòi hỏi bản mô tả công việc được xây dựng sát với
thực tế, công tác lập và giám sát kế hoạch làm việc ở từng bộ
phận, cá nhân được thực hiện triệt để và nghiêm túc.

Company Name


www.themegallery.com

Các bước xây dựng Quy chế trả lương

Bước 5: Quy định về thời điểm và quy trình tính
trả lương và các chính sách lương đặc biệt.
▪ Người lao động cần được biết rõ về quy trình tính lương
và thời điểm họ được trả lương hàng tháng.
▪ Bên cạnh đó, quy chế cần xác định rõ các trường hợp trả
lương khi người lao động được công ty cử đi học, lương
làm thêm giờ, lương trong thời kỳ thai sản đối với lao
động nữ…

Company Name


www.themegallery.com

Các bước xây dựng Quy chế trả lương

Bước 5: Quy định về thời điểm và quy trình tính
trả lương và các chính sách lương đặc biệt.
▪ Người lao động cần được biết rõ về quy trình tính lương
và thời điểm họ được trả lương hàng tháng.
▪ Bên cạnh đó, quy chế cần xác định rõ các trường hợp trả
lương khi người lao động được công ty cử đi học, lương
làm thêm giờ, lương trong thời kỳ thai sản đối với lao

động nữ…

Company Name