Đánh giá tình hình sản xuất và ứng dụng kỹ thuật trong sản xuất bưởi diễn tại trang trại bùi huy hạnh, xã tái sơn, huyện tứ kỳ, tỉnh hải dương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

HOÀNG QUỐC HUY
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ ỨNG DỤNG KỸ THUẬT
TRONG SẢN XUẤT BƯỞI DIỄN TẠI TRANG TRẠI BÙI HUY
HẠNH, XÃ TÁI SƠN - HUYỆN TỨ KỲ - TỈNH HẢI DƯƠNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên nghành

: Trồng trọt

Khoa

: Nông học

Khóa học

: 2015-2019

Thái Nguyên , năm 2019


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

HOÀNG QUỐC HUY
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ ỨNG DỤNG KỸ THUẬT
TRONG SẢN XUẤT BƯỞI DIỄN TẠI TRANG TRẠI BÙI HUY
HẠNH, XÃ TÁI SƠN - HUYỆN TỨ KỲ - TỈNH HẢI DƯƠNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên nghành

: Trồng trọt

Lớp

: K47 - TT

Khoa

: Nông học

Khóa học

: 2015-2019

Giảng viên hướng dẫn

: ThS. Vũ Thị Nguyên

Thái Nguyên , năm 2019


i

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Ban Giám hiệu trường
Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, Ban chủ nhiệm khoa Nông Học và các thầy,
cô giáo trong khoa. Đặc biệt tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến cô
giáo : Th.S. Vũ Thị Nguyên tận tình hướng dẫn, chỉ bảo em trong suốt thời
gian hoàn thành đề tài: “ Đánh giá tình hình sản xuất và ứng dụng kỹ thuật
trong sản xuất bưởi Diễn tại trang trại Bùi Huy Hạnh, xã Tái Sơn - huyện
Tứ Kỳ - tỉnh Hải Dương”.
Tôi cũng xin bày tỏ sự biết ơn chân thành tới các thầy các cô các bác
cùng toàn thể mọi người làm việc tại Trang Trại Bùi Huy Hạnh tại xã Tái Sơn
- huyện Tứ Kỳ - tỉnh Hải Dương đã quan tâm, giúp đỡ tạo mọi điều kiện
thuận lợi trong quá trình thực hiện khóa luận.
Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, những người đã
động viên và giúp đỡ em về vật chất cũng như tinh thần trong quá trình thực
tập và thực hiện đề tài này.
Trong quá trình thực tập và hoàn thành khóa luận, tôi đã có nhiều cố
gắng. Tuy nhiên, khóa luận này không thể tránh khỏi những thiếu sót vì vậy,
tôi kính mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của các quý thầy cô giáo và các
bạn sinh viên để khóa luận được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2019

Sinh viên thực hiện

Hoàng Quốc Huy


ii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Tình hình sản xuất bưởi ở một số nước trên thế giới năm 2017 ...... 4
Bảng 2.2: Diện tích, năng xuất và sản lượng bưởi nước ta những năm gần đây
được thể hiện như sau (2013 - 2017) ................................................................ 6
Bảng 4.1 Tình hình sản xuất ngành chăn nuôi trong ba năm gần đây ............ 19
Bảng 4.2 Diện tích sản xuất của một số cây trồng chính trong 3 năm
gần đây. ........................................................................................................... 20
Bảng 4.3 Cơ cấu giống bưởi năm 2018 của trang trại Bùi Huy Hạnh ............ 21


iii

DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1. Cỏ dại mọc chen lấn cây trồng chính tại trang trại ............................ 23
Hình 2. Cây bưởi đang bị bệnh vàng lá, cây nhiều cành tăm nhỏ do không
được cắt tỉa đúng cách ..................................................................................... 23
Hinh 3. Đống phân được ủ dúng kỹ thuật ....................................................... 24
Hình 4. Chế phẩm TRICODERMAR-BACILLUS.SP ................................... 24
Hình 5. Khu vực cây giống đã được ghép thành công .................................... 25
Hình 6. Sinh viên đang đào hố để trồng bưởi ................................................. 26
Hình 7. Sinh viên đang tiến hành làm và dọn dep cỏ xung quanh gốc bưởi. . 27
Hình 8. Sinh viên tiến hành phun thuốc phòng trừ sâu bệnh hại .................... 30

iv

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... 2
DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ ii
Phần 1. MỞ ĐẦU ............................................................................................ 1
1.Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1
2 .Mục tiêu của đề tài ........................................................................................ 2
Phần 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................. 3
2.1 Tình hình sản xuất và tiêu thụ bưởi trên thế giới và Việt Nam .................. 3
2.1.1 Tình hình sản xuất và tiêu thụ bưởi trên thế giới. .................................... 3
2.1.2 Tình hình sản xuất và tiêu thụ bưởi ở việt nam. ...................................... 5
2.2 Nhu cầu tiêu thụ bưởi trên thị trường. ........................................................ 8
2.3. Tình hình áp dụng kỹ thuật trong sản xuất kinh doanh bưởi. .................... 8
2.4. Những khó khăn trong việc sản xuất và khinh doanh bưởi. .................... 12
2.5 Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của
trang trại Bùi Huy Hạnh .................................................................................. 12
2.5.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 12
2.5.2. Điều kiện kinh tế xã hội ........................................................................ 14
PHẦN 3. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN ...................... 17
3.1 Địa điểm, thời gian thực tập ...................................................................... 17
3.1.1 Địa điểm tiến hành nghiên cứu .............................................................. 17
3.1.2 Thời gian tiến hành nghiên cứu ............................................................. 17
3.2 Nội dung thực hiện .................................................................................... 17
3.3 Phương pháp thực hiện.............................................................................. 17
PHẦN 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................... 18
4.1 Hiện trạng sản xuất của trang trại Bùi Huy Hạnh trong những năm gần
đây ................................................................................................................... 18
4.1.1 Kế hoạch sản xuất kinh doanh của trang trại Bùi Huy Hạnh................. 18

v

4.1.2 Tình hình sản xuất ngành chăn nuôi ...................................................... 20
4.1.3 Tình hình sản xuất cây ăn quả của trang trại ......................................... 21
4.1.4 Tình hình sản xuất bưởi của trang trại Bùi Huy HạnhError! Bookmark
not defined.
4.1.5 Những khó khăn trong sản xuất bưởi Diễn tại trang trại Bùi Huy Hạnh
......................................................................................................................... 22
4.2 Một số biện pháp kỹ thuật đã được áp dụng cho cây bưởi Diễn do sinh
viên thực hiện tại trang trại Bùi Huy Hạnh ..... Error! Bookmark not defined.
4.2.1 Kỹ thuật ủ phân ...................................................................................... 30
4.2.2 Kỹ thuật nhân giống bưởi tại trang trại .................................................. 31
4.2.3 Kỹ thuật trồng cây .................................................................................. 32
4.2.4 Kỹ thuật cắt tỉa ....................................................................................... 28
4.2.5 Tưới nước và làm cỏ .............................................................................. 28
4.2.6 Kỹ thuật bón phân .................................................................................. 29
4.2.7 Kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh hại ............................................................ 30
4.3 Bài học kinh nghiệp rút ra qua quá trình thực tập ở trang trại .................. 32
4.3.1 Đánh giá điểm mạnh của sinh viên khoa nông học ............................... 33
4.3.2 Đánh giá điểm hạn chế của bản thân...................................................... 34
4.3.3 Giải pháp nâng cao hiệu quả thực tập tốt nghiệp tại các doanh nghiệp
của sinh viên .................................................................................................... 34
PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ........................................................... 34
5.1. Kết luận. ................................................................................................... 34
5.2 Đề nghị. ..................................................................................................... 35
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 36
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 40

vi


1

Phần 1
MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Cây ăn quả chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống con người. Trải
qua chiều dài lịch sử, ngày nay nghề trồng cây ăn quả đã trở thành một phận
quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu cây trồng và góp phần vào việc xóa đói
giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Hiện nay cây ăn quả có múi đã trở thành một trong những cây ăn quả
chủ lực của Việt Nam và được trồng từ Bắc vào Nam. Cây ăn quả có múi
(bưởi, cam, quýt,...) là những cây có giá trị dinh dưỡng và cho hiệu quả kinh
tế cao và được nhiều người ưa chuộng.
Cây bưởi có tên khoa học là (Citrus grandis (L.), thuộc chi Citrus,
nhóm cam quýt, họ Rutaceae, là là loại cây rất quen thuộc với người dân Việt
Nam. Bưởi là loại quả tươi dễ vận chuyển, bảo quản được trong nhiều ngày
nhưng vẫn giữ được hương vị và phẩm chất. Bưởi có giá trị dinh dưỡng rất tốt
với hàm lượng đường 8 -–10 mg, gluxit 7,3 mg, caroteen 0,02 mg trong 100g
phần ăn được. Ngoài ra còn có rất nhiều vitamin, các khoáng chất rất cần thiết
cho cơ thể con người.
Ở Việt Nam bưởi được trồng ở hầu hết các vùng trên cả nước với nhiều
chủng loại phù hợp với khí hậu từng vùng,hình thành nhiều đặc sản địa
phương như: Bưởi da xanh – Bến Tre, bưởi Đoan Hùng - Phú Thọ, bưởi Năm
Roi – Vĩnh Long, bưởi Phúc Trạch – Hà Tĩnh,...mỗi một loại bưởi có màu sắc
tép bưởi và hương vị rất riêng đặc trưng cho từng loại bưởi và từng vùng
miền nên đáp ứng được nhu cầu hiếu thị khác nhau của nhiều người và được

thị trường ngày càng ưa chuộng.


2

Trang trại Bùi Huy Hạnh thuộc xã Tái Sơn-huyện Tứ Kỳ-tỉnh Hải
Dương là một trang trại phát triển về cây ăn quả có múi tổng diện tích của
trang trại là 3ha. Trong đó trồng cây ăn quả như: bưởi,chanh và một số loại
cây khác.Thuộc vùng đất màu mỡ điều kiện khí hậu phát triển tốt,giao thông
vận tải thích hợp cho sản xuất cây trồng và đưa cây sản phẩm đi đến nhiều nơi.
Tuy nhiên, so với tiềm năng thì việc sản xuất, kinh doanh cây bưởi còn
bộc lộ nhiều tồn tại, năng suất chưa đạt hiệu quả cao. Mặt khác phương thức
sản xuất ở đây còn mang tính thủ công, dựa vào kinh nghiệm và học hỏi nhau
là chính. Hợp tác trong khâu tiêu thụ còn lỏng lẻo, thiếu sự liên kết, đầu tư
dàn trải thiếu định hướng nên chi phí đầu tư cao. Việc sử dụng phân bón và
thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) chưa hiệu quả, dẫn đến hiệu quả kinh tế
(HQKT) chưa cao. Xuất phát từ thực tế trên , tôi đã tiến hành thực hiện đề
tài:“Đánh giá tình hình sản xuất và ứng dụng kỹ thuật trong sản xuất bưởi Diễn
tại trang trại Bùi Huy Hạnh, xã Tái Sơn-huyện Tứ Kỳ-tỉnh Hải Dương”.
2 .Mục tiêu của đề tài
Đánh giá được hiện trạng sản xuất và ứng dụng kỹ thuật trong sản xuất
bưởi Diễn tại trang trại Bùi Huy Hạnh đồng thời xác định thuận lợi, khó khăn,
định hướng phát triển sản xuất bưởi Diễn
Xác định được bài học kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả của việc
sinh viên đi thực tập tốt nghiệp tại trang trại.


3

Phần 2

TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1 Tình hình sản xuất và tiêu thụ bưởi trên thế giới và Việt Nam
2.1.1 Tình hình sản xuất và tiêu thụ bưởi trên thế giới
Hiện nay cây ăn quả có múi trong đó có cây bưởi đã và đang được
trồng khắp các châu lục, sự phát triển của nghề trồng cây ăn quả trên thế giới
có mỗi quan hệtương phản với sự phát triển ngành công nghiệp thế giới. Vùng
nào có công nghiệp phát triển thì trồng cây ăn quả cũng phát triển theo và
ngược lại.
Sản xuất bưởi chủ chủ yếu tập trung ở các nước châu Mỹ, châu Âu
dùng cho chế biến nước quả. Bưởi chủ yếu được sản xuất ở các nước thuộc
châu Á, tập trung nhiều ở một số nước như Trung Quốc, Ấn độ,Việt Nam,
Thái Lan, Mỹ, Bangladesh,... được sử dụng để ăn tươi là chủ yếu.
Trên thế giới (theo FAOSTAT, 2019 [11] năm 2014 diện tích đạt
348.689 ha, năng suất trung bình đạt 16,987 tấn/ha, sản lượng đạt 8.686.264
tấn. Năm 2015 diện tích trồng đạt 354.625 ha, năng suất đạt 16,999 tấn/ha,
sản lượng đạt 8.835.434 tấn. Năm 2016 diện tích trồng bưởi đạt 358.724
ha,năng xuất trung bình đạt 17.051 tấn/ha, sản lượng đạt 9.074.176 tấn. Năm
2017 diện tích đạt 353.155 ha, năng suất trung bình đạt 17,625 tấn/ha, sản
lượng đạt 9.137.919.
Trong vòng gần 10 năm từ 2007 (diện tích: 312.907 ha, năng suất
16.699 tấn/ha, sản lượng 7.220.460 tấn). Cho thấy đến 2017 diện tích tăng lên
từ 312.907 lên đến 353.155 ha. sản lượng tăng lên từ 7.220.460 triệu tấn lên
tới 9.137.919 triệu tấn, năng suất trung bình từ 16.699 tấn/ha đã lên tới 17,625
tấn/ha. Trong đó các nước sản xuất và xuẩt khẩu nhiều bưởi là: Mỹ, Trung
Quốc, CuBa,…Các nước nhập khẩu nhiều bưởi là: Nhật Bản, Pháp, Đức,


4

Anh. Ví dụ: năm 2006 lượng quả nhập khẩu vào Nhât Bản ước chừng đạt 440

ngàn tấn.
Tình hình sản xuất bưởi trên thế giới bảng 2.1
Bảng 2.1: Tình hình sản xuất bưởi ở một số nước trên thế giới năm 2017
STT

Vùng Lãnh
Thổ

Diện Tích (ha)

Năng Suất

Sản Lượng

(tạ/ha)

(tấn)

1

Trung Quốc

95.861

545,275

4.733.447

2

Mexico

17.709

249,522

441.873

3

Thổ Nhĩ Kỳ

5.359

485,165

260.000

4

Ấn Độ

14.922

235,899

352.000

5

Mỹ

24.440

259,088

633.210

6

Cuba

5.119

82,696

42.332

7

Thái Lan

25.350

93,299

236.510

8

Philippines

5034

54,135

27.254

9

Israel

1621

976,28

158.255

FAO. 2019. FAO Statistic Division
Qua bảng số liệu cho ta thấy:
-Trung Quốc: là nước có diện tích, sản lượng lớn nhất thế giới. Diện tích
trồng bưởi là 95.861 ha và sản lượng là 4.733.447 tấn chiếm hơn một nửa sản
lượng của toàn thế giới. Về năng suất đứng thứ hai thế giới đạt 545.275 tạ/ha
và có một số giống bưởi nổi tiếng: bưởi Văn Đán, Sa Điền, bưởi ngọt Quân
Khê,… được Bộ Nông nghiệp Trung Quốc công nhận là hàng nông nghiệp
chất lượng cao.
- Israel: là nước có năng suất cao nhất thế giới đạt 976.28 tạ/ha, tuy nhiên
do diện tích trồng không nhiều (1621 ha) nên sản lượng chỉ đạt 158.255 tấn.
- Mỹ: là quốc gia có sản lượng bưởi quả đứng thứ hai thế giới đạt
633.210 tấn trong đó chủ yếu là sản phẩm bưởi chùm. Ở Mỹ, việc chọn tạo

giống cam quýt nói chung và giống bưởi nói riêng rất được chú trọng,


5

2.1.2 Tình hình sản xuất và tiêu thụ bưởi ở việt nam.
Ở nước ta nhóm cây ăn quả có múi nói chung, cây bưởi nói riêng được
coi là một trong 4 loại cây ăn quả chủ lực có năng suất, sản lượng cũng như
mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nước ta là nước trồng nhiều loại bưởi như bưởi
Đoan Hùng, Diễn, Da xanh, Phúc trạch, Năm roi... ở khác các vùng miền của
cả nước nhưng bưởi có giá trị kinh tế cao, hiện nay loại bưởi này đang được
rất nhiều người cũng như thị trường ưa chuộng và tin dùng. Theo các tác giả
Trần Thế Tục, Vũ Mạnh Hải, Đỗ Đình Ca.[6] nước ta có 3 vùng trồng cây có
múi chủ yếu là:
- Vùng Đồng bằng sông Cửu Long: ở đây có một tập đoàn cam quýt rất
phong phú như: Cam chanh, cam sành, cam giấy, bưởi, quýt, quất. Các giống
được ưa chuộng và trồng hiện nay là cam sành, cam mật, bưởi năm roi, bưởi
Long Tuyền. Theo thống kê năm 1999 diện tích cây có múi ở Đồng bằng sông
Cửu Long là 41.267 ha bằng 61,16% diện tích cây ăn quả có múi cả nước.
Năng suất bình quân tương đối cao trong đó bưởi đạt 7,4 tấn/ha
- Vùng Bắc Trung bộ: theo thống kê năm 1999 diện tích cây có múi
toàn vùng là 7.743 ha với sản lượng 22.661 tấn. Trong vùng này có hai vùng
bưởi đặc sản đó là bưởi Thanh Trà của Huế, bưởi Phúc Trạch của Hương
Khê. Với ưu việt của mình, diện tích bươi Phúc Trạch ngày được mở rộng.
Trong năm 2006, diện tích trồng bưởi Phúc Trạch lên đến 1600 ha, trong đó
có khoảng 950 ha đã cho quả, sản lượng quả bình quân những năm gần đây
đạt 12-15 nghìn tấn/năm.
- Vùng Trung du và Miền núi phía Bắc: cây có múi ở vùng này được
trồng ở những vùng đất ven sông, suối như sông Hồng, sông Lô, sông Gâm,
sông Chảy. Hiện chỉ còn một số vùng tương đối tập trung là Bắc Sơn, Bắc

Quang (Đỗ Đình Ca,1995) [3], riêng cây bưởi ở vùng này có 474 ha chiếm
17,5% diện tích cây có múi với giống bưởi Đoan Hùng ngon nổi tiếng.


6

Bảng 2.2: Diện tích, năng xuất và sản lượng bưởi nước ta những năm
gần đây được thể hiện như sau (2013 - 2017)
Năm
Chỉ tiêu

2013

2014

2015

2016

2017

Diện tích (ha)

37.733

Năng xuất (tạ/ha)

116,505 120,225 119,195 118,120 121,466

Sản lượng (tấn)

439.602 466.630 471.380 497.288 568.352

38.813

39.547

42.100

46.791

Nguồn:FAO.2019 Statisic Division
Theo FAOSTAT 2019, Nước ta là nước có diện tích trồng bưởi đứng
thứ hai thế giới đạt 46.791 ha. Sản lượng đạt 568.832 tấn đứng thứ ba trên thế
giới chỉ đứng sau Trung Quốc và Mỹ. Tuy nhiên, năng suất bưởi của nước ta
giữ ở mức trung bình và chỉ đạt 121,466 tạ/ha.
*Một số giống bưởi được trồng phổ biến ở việt nam
Ở nước ta nhóm cây ăn quả có múi nói chung, cây bưởi nói riêng được
coi là một trong 4 loại cây ăn quả chủ lực có năng suất, sản lượng cũng như
mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Nước ta là nước trồng nhiều loại bưởi như bưởi Đoan Hùng, Diễn, Da
xanh,Phúc trạch, Năm roi... ở khác các vùng miền của cả nước nhưng bưởi có
giá trị kinh tế cao nhất là Bưởi da xanh được trồng chủ yếu ở miền nam,hiện
nay loại bưởi này đang được rất nhiều người cũng như thị trường ưa chuộng
và tin dùng.
- Bưởi Diễn: trước đây được trồng nhiều ở xã Phú Diễn, xã Phú Minh,
huyện Từ Liêm, Hà Nội, hiện nay đã được trồng và phát triển tốt tại một số
địa phương, như: Đan Phượng, Phúc Thọ, Hoài đức, Chương Mỹ, Quốc
Oai,... (Hà Nội); Hiệp Hoà, Tân Yên, Yên Thế,... (Bắc Giang); Văn Giang,
Tiên Lữ,... (Hưng Yên), với diện tích ước khoảng trên 1.000 ha và đang tiếp

tục được mở rộng.


7

- Bưởi Da Xanh: có nguồn gốc từ ấp Thanh Sơn, xã Thanh Tân, huyện
Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre, hiện được trồng nhiều nhất tại xã Mỹ Thạnh An, thị xã
Bến Tre. Toàn tỉnh Bến Tre hiện tại có trên 4.000 ha. Ngoài tiêu thụ nội địa,
bưởi Da Xanh được xuất khẩu sang một số nước như Mỹ, Thái Lan.
- Bưởi Thanh Trà: là một trong những đặc sản của tỉnh Thừa Thiên
Huế, đã trở thành biểu trưng của văn hoá ẩm thực Cố đô Huế. Diện tích bưởi
Thanh Trà ước khoảng 1.114 ha, phân bố chủ yếu tại các huyện Hương Trà,
Phong điền, Hương Thủy và thành phố Huế. Trong quy hoạch của tỉnh, diện
tích bưởi Thanh Trà tiếp tục được mở rộng, tiến tới ổn định ở mức 1.400 ha.
- Bưởi Đoan Hùng: trồng tập trung chủ yếu ở các xã Chí Đám, Bằng
Luân và Cát Lâm của huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ, trên đất phù sa ven
sông Lô và sông Chảy. Bưởi Đoan Hùng có 2 giống là bưởi Tộc Sửu, nguồn
gốc ở xã Chí Đám; bưởi Khả Lĩnh, nguồn gốc ở thôn Khả Lĩnh, xã Đại Minh,
huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái, với diện tích cây cho quả khoảng trên 300 ha.
Trong những năm gần đây bưởi Đoan Hùng liên tục mất mùa, năng suất, sản
lượng suy giảm một cách rõ rệt, sản phẩm hiện không đủ cho tiêu thụ nội tỉnh.
- Bưởi Phúc Trạch: nguồn gốc ở xã Phúc Trạch, huyện Hương Khê,
tỉnh Hà Tĩnh. Hiện nay được trồng ở hầu khắp 28 xã của huyện và các vùng
lân cận.
Bưởi Phúc Trạch được coi là một trong những những giống bưởi ngon
nhất nước ta hiện nay.
Trồng bưởi mang lại giá trị kinh tế cao, người ta tính được hiệu quả của
việc trồng bưởi Diễn gấp 4 - 5 lần trồng lúa, giá trị thu nhập của 1 sào bưởi
(360 m2) khoảng trên 10 triệu đồng. đối với bưởi Đoan Hùng, thông thường
những nhà trồng 30 cây bưởi thu từ 15 - 20 triệu đồng/năm. Với các giống

bưởi Năm Roi, Da Xanh thu nhập lên tới 120 - 150 triệu đồng/ha.


8

Một vài năm gần đây đã có một số hoạt động đầu tư sản xuất, áp dụng
quản lý chất lượng theo hướng VIETGAP, đăng ký thương hiệu cho một số
giống bưởi đặc sản như Năm Roi, Da Xanh, Phúc Trạch, Đoan Hùng,... với
mục đích xuất khẩu ra thị trường ngoài nước. Tập đoàn bưởi ở nước ta rất đa
dạng, nhiều nguồn gen quý, nhiều giống có tiềm năng xuất khẩu với giá trị
kinh tế cao.
2.2 Nhu cầu tiêu thụ bưởi Diễn trên thị trường.
Thị trường thành thị và nông thôn trong nước đều có nhu cầu cao đối
với bưởi Diễn. Gần đến dịp Tết Nguyên Đán , nhu cầu mua bưởi bày mâm
ngũ quả hay để ăn, làm quà biếu của mỗi gia đình ngày càng cao. Trong đó,
bưởi Diễn là loại quả được nhiều người yêu thích lựa chọn bởi hương vị ngọt
thanh và mùi thơm đặc trưng.
Về liên kết tiêu thụ sản phẩm, đa phần sản lượng bưởi Diễn được tiêu
thụ qua hệ thống thương lái, còn một phần sản lượng được nông dân ký hợp
đồng bán cho cơ sở thu mua thông qua tổ hợp tác sản xuất bưởi Diễn còn
nhiều hạn chế.
2.3 Tình hình áp dụng kỹ thuật trong sản xuất kinh doanh bưởi.
Hà Nội là một vùng cây ăn quả lớn của cả nước, với tổng diện tích
16.748 ha. Trong đó diện tích trồng bưởi là 3.806 ha tập trung chủ yếu tại các
huyện Đan Phượng, Quốc Oai, Chương Mỹ, Phúc Thọ... với tổng sản lượng
đạt 42.823 tấn. Hiệu quả kinh tế từ trồng bưởi đạt từ 400 – 500 triệu
đồng/ha/năm, cao hơn gấp nhiều lần cây trồng khác. Tuy nhiên, sản lượng và
thu nhập từ cây trồng này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng vốn có. Một số
vùng bưởi lớn thường xuyên mất mùa, chất lượng quả bưởi không đảm bảo.
Để hỗ trợ nông dân nâng cao hiệu quả trong canh tác cây bưởi, năm 2017

Trung tâm đã tiến hành triển khai mô hình thực nghiệm các biện pháp kỹ


9

thuật tăng đậu quả trên cây bưởi Diễn tại huyện Chương Mỹ. Tổng diện tích
tiến hành thực nghiệm là 2 ha, với 3 hộ tham gia.
Sau một năm triển khai, mô hình thực nghiệm đã khẳng định được hiệu
quả cao. Cây bưởi trong mô hình có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt, tỷ lệ
đậu quả cao, chủ yếu là chùm quả đơn, quả chắc, bóng, mã quả đẹp. Số quả
trên cây từ 70 – 150 quả. Năng suất của 3 vườn thực nghiệm cao hơn so với
những năm trước từ 5 – 7 lần, tăng từ 7 tấn lên thành 35 – 50 tấn/ha/năm. Thu
nhập tăng từ 280 triệu đồng lên thành 655 triệu đồng/ha/năm. Chất lượng quả
bưởi Diễn trong các mô hình đều nâng cao rõ rệt, độ brix trung bình từ 13 –
15%. Kết quả đó thể hiện rõ trong Hội thi bình chọn sản phẩm nông nghiệp
tiêu biểu và kết nối tiêu thụ nông sản an toàn huyện Chương Mỹ tổ chức ngày
16/12/2017. Cả 3 hộ tham gia mô hình thực nghiệm đều lọt vào chung kết và
giành 3 giải cao nhất của cuộc thi này.
Là hộ giành được giải Nhì trong Hội thi, ông Nguyễn Đức Thọ - thị trấn
Xuân Mai phấn khởi: "Gia đình tôi đã trồng cây bưởi Diễn hơn 10 năm nay,
nhưng chưa có năm nào được mùa như năm nay. Nhờ áp dụng các biện pháp
kỹ thuật mới trong canh tác đã giúp cho sản lượng bưởi của gia đình tăng gấp
7 lần so với trước đây. Với tổng diện tích vườn 1ha gia đình tôi thu hoạch
được 50.000 quảbưởi”.
Từ thành công của mô hình thực nghiệm này, Trung tâm Phát triển cây
trồng Hà Nội sẽ tiếp tục triển khai nhân rộng mô hình vào những năm tiếp theo.
-Để đảm bảo đầu ra:
Một số địa bản được đưa vào siêu thị và trở thành một mặt hàng được
người tiêu dùng ưa chuộng.
* Một số biện pháp kỹ thuật đã được trang trại sử dụng để cho cây có

thể sinh trưởng và phát triển một cách tốt nhất:
- Biện pháp kỹ thuật canh tác phòng trừ sâu bệnh:


10

Các biện pháp canh tác có tác dụng phòng trừ sâu bệnh hại cây được
xem như là một nhóm biện pháp bảo vệ thực vật.
Đứng trên phương diện phòng trừ sâu, bệnh, các biện pháp kỹ thuật
canh tác có nhiều ý nghĩa lớn. Tác động đúng đắn và hợp lý thì các biện pháp
kỹ thuật canh tác có thể hạn chế được sự xuất hiện của sâu bệnh trên đồng.
Trong một số trường hợp các biện pháp kỹ thuật canh tác góp phần tích cực
vào việc diệt trừ các loài sinh vật gây hại, do đó tạo điều kiện cho môi trường
sản xuất nông nghiệp sạch hơn. Trong số các biện pháp kỹ thuật canh tác có
nhiều ý nghĩa đối với công tác bảo vệ thực vật, đáng chú ý nhất là các biện
pháp sau đây:
- Luân canh:
Trong khi thực hiện luân canh, trang trại thay đổi luân phiên các loại
cây trồng trên cùng một đám đất. Việc thay đổi này tạo ra khả năng ngăn
ngừa được sự tích lũy của sâu bệnh trên đám đất đó.
- Chế độ làm đất
Cày phơi ải, cày lật gốc rạ, tiêu diệt tàn dư cây trồng và diệt cỏ dại trên
đồng ruộng có ý nghĩa rất lớn trong việc diệt trừ các loài sinh vật gây hại sống
và tồn tại trong đất. Cày lật đất lên làm cho ánh sáng mặt trời trực tiếp tiêu
diệt một số loài sinh vật gây hại được đưa từ các lớp đất dưới sâu lên trên mặt
đất. Mặt khác, ánh sáng, độ thoáng không khí thúc đẩy quá trình oxy hóa, các
quá trình phân giải háo khí làm nhanh cóng phân hủy các chất hữu cơ, các
chất độc tích tụ trong đất làm cho đất trở nên sạch hơn.
- Thời vụ gieo trồng
Các loài sinh vật gây hại cho cây phát triển mạnh khi gặp các điều kiện

khí hậu thời tiết và thức ăn thuận lợi. Chọn thời vụ gieo trồng thích hợp, có
thể làm cho giai đoạn sinh trưởng của cây làm thức ăn thích hợp nhất cho các
loài sinh vật gây hại không trùng với những thời gian mà điều kiện khí hậu


11

thời tiết thích hợp nhất cho sự phát triển của chúng. Do đó tạo nên sự lệch pha
và tình trạng không thật thuận lợi đối với sự phát triển của các loài gây hại.
- Bón phân
Giải quyết tốt chế độ bón phân cho cây có ý nghĩa rất lớn không những
trong việc huy động tiềm năng năng suất của cây mà cả trong việc phòng trừ
các loài sinh vật gây hại. Ngoài những ưu điểm của một loại phân bón tốt,
trên phương diện nông nghiệp sạch, còn có những tác dụng sau đây:
Đẩy mạnh hoạt động của các loài sinh vật trong đất, nhất là các loài vi
sinh vật làm cho chúng tăng cường hút NO3- thừa, rồi sau đó giải phóng ra từ
từ để cung cấp cho cây.
Chất hữu cơ trong đất kích thích sự hoạt động của các loài sinh vật hoại
sinh, đối kháng làm cho chúng tiết ra nhiều chất kháng sinh. Các chất này kìm
hãm hoạt động của các loài sinh vật gây bệnh, làm cho chúng suy yếu và dễ bị
các loài hoạt sinh tiêu diệt.
Chất hữu cơ trong đất là nguồn thức ăn cho các vi sinh vật hoại sinh, xạ
khuẩn, tuyến trùng và đặc biệt là giun đất. Nhóm các loài sinh vật này là
nhóm chủ yếu tạo nên sự sống của đất. Chúng làm cho đất tơi, xốp, có cấu
trúc và ngày càng tăng độ phì nhiêu.
- Các biện pháp chăm sóc, vun xới, tỉa cành, bấm ngọn
Những biện pháp này có mục đích chính là nhằm thúc đẩy và điều hòa các
quá trình sinh trưởng và phát triển của cây để đạt năng suất kinh tế cao.Các
biện pháp này có ý nghĩa trên cả 2 mặt: một là cắt bỏ các bộ phận, các phần bị
bệnh của cây, hai là thúc đẩy các phản ứng chống chịu của cây đối với các

loài sinh vật gây hại.


12

2.4 Những khó khăn trong việc sản xuất và khinh doanh bưởi.
- Do thực trạng sản xuất manh mún, chất lượng bưởi không đồng đều,
thiếu kiến thức thị trường và khó khăn trong việc tiếp cận những thông tin thị
trường cũng như các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ sau thu hoạch yếu kém.
- Phòng trừ sâu bệnh tự phát không đồng đều dẫn đến hiệu quả không cao.
- Áp dụng chưa đúng các kỹ thuật trong sản xuất.
- Bón phân chăm sóc không đúng kỹ thuật bón phân quá nhiều dẫn đến
cây có thể bị chết và gây ra nhiều sâu bệnh ở cây.
- Điều kiện khí hậu không thuật lợi khô hanh làm khô héo và có biểu
hiện bệnh vàng lá.
- Việc xây dựng thương hiệu còn nhiều hạn chế dẫn đến khó tạo được
niềm tin cho người tiêu dùng và khó tạo được uy tín trên thị trường.
2.5 Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh
của trang trại Bùi Huy Hạnh
Điều kiện tự nhiên có ảnh hưởng vô cùng to lớn đến công việc sản xuất
cũng như xuất khẩu bưởi tại trang trại như vị trí địa lý, địa hình đất đai phù
hợp với những giống bưởi được trồng tại trang trại .
Hệ thống sông ngòi đa dạng thuận lợi cho việc tưới tiêu, đồng thời
cũng có mạng lưới giao thông thuận lợi cho việc đi lại và buôn bán các sản
phẩm của trang trại.
Dưới đây là một số điều kiện cụ thể có ảnh hưởng mật thiết đến sản
xuất kinh doanh của trang trại.
2.5.1. Điều kiện tự nhiên
+) Vị trí địa lý
Trang trại nằm tại xã Tái Sơn huyện Tứ Kỳ tỉnh Hải Dương với tổng

diện tích trang trại là 3 ha. Xã tái sơn là một xã thuộc huyện Tứ Kỳ tỉnh Hải


13

Dương.Xã Tái Sơn có diện tích 3,55 km², dân số năm 1999 là 3298
người, mật độ dân số đạt 929 người/km².
+ ) Địa hình đất đai
Nằm hoàn toàn ở giữa vùng hạ lưu của hệ thống sông Thái Bình, đất
đai của huyện Tứ Kỳ tỉnh Hải Dương được hình thành nhờ sự bồi đắp của hệ
thống sông này.
Địa hình của xã Tái Sơn huyện Tứ Kỳ tương đối phức tạp, với hệ thống
giao thông khá phức tạp và những cánh đồng xen kẽ, địa hình còn bị chia cắt
bởi các dòng suối nhỏ, không thể trồng và phát triển cây trồng nói chung và
cây bưởi nói riêng.
Đất dùng để trồng bưởi phải có độ dày tầng canh tác từ 0,6m trở lên,
đất thịt nhẹ hoặc trung bình, có độ PH từ 5,5 - 7 độ, có mực nước ngần sâu
dưới 0,8m. Nếu đất quá kiềm làm hạn chế khả năng hút nước và các chất dinh
dưỡng của cây trồng.
+) Điều kiện khí hậu thủy văn
Trang trại tại xã Tái Sơn huyện Tứ Kỳ nằm trong vành đai khí hậu
nhiệt đới gió mùa, dao động về nhiệt độ trong năm tương đối cao, thể hiện rõ
ở bốn mùa. Mùa hè kéo dài từ tháng 4 đến tháng 8, khí hậu nóng ẩm, mưa
nhiều, nhiệt độ trung bình 250C buổi trưa nhiệt độ có khi lên tới 37 – 380C.
Độ ẩm từ 75 – 82 %, trời nắng gắt, thường xuyên có mưa giông và gió lốc.
Mùa Đông kéo dài từ cuối tháng 10 đến tháng 2 năm sau, với những đợt gió
mùa đông bắc, nhiệt độ thấp, độ ẩm không khí thấp, lượng mưa không đáng
kể. Mùa xuân trời thường ấm, mưa phùn kéo dài. Khí hậu mùa thu ôn hòa,
mát mẻ thuận lợi cho sản xuất và sinh hoạt của người dân.
Điều kiện khí hậu của xã rất đa dạng là điều kiện thuận lợi để phát triển

cây trồng vật nuôi, tuy nhiên cũng gây những khó khăn không nhỏ cho sản
xuất nông nghiệp và sinh hoạt của nhân dân.


14

+ ) Về nguồn nước
Có nhiều suối nhỏ nhưng phân bố không đều, làm cho công tác thủy lợi
không thuận tiện. Phần lớn lượng nước tưới của xã phụ thuộc vào lượng nước
mưa dẫn đến sản xuất nông nghiệp gặp nhiều khó khăn. Để phục vụ cho nhu
cầu sản xuất nước sinh hoạt và phục vụ sản xuất nông nghiệp của người dân,
các cơ quan nhà nước đã xây dựng hệ thống kênh, mương cung cấp nước cho
mùa khô, nâng cao năng xuất cây trồng, cải thiện đời sống nhân dân.
Nước là không thể thiếu đối với cây trồng, bưởi cũng vậy, cây bưởi cần
nhiều nước nhất là thời kỳ ra hoa kết trái và thời kỳ cây con tuynhiên cũng chỉ
là ở một mức nhất định và sợ bị ngập úng. Lượng nước là khác nhau tùy
thuộc vào tuổi của cây, còn lượng nước tưới phụ thuộc vào điều kiệnkhí hậu,
đất đai ...ẩm độ thích hợp nhất là 70 - 80%, lượng mưa trung bình trên năm là
khoảng từ 1600 - 1800mn.
+) Về giao thông
Huyện Tứ Kỳ có đường cao tốc Hà Nội –Hải phòng chạy qua. Xã Tái
Sơn có mạng lưới giao thông đang được phát triển mở rộng, có đường huyện
dải nhựa dài 3,6km chạy qua trung tâm xã, 100% các xã có đường ô tô đến
trung tâm, đa số đường vào các thôn xóm là đường bê tông chỉ có một phần
nhỏ là đường đất.
2.5.2. Điều kiện kinh tế xã hội
- Về kinh tế:
Trong năm qua mặc dù không tránh khỏi những thiệt hại từ thiên tai
nhưng dưới sự lãnh đạo trực tiếp chủ trang trại và sự nổ lực phấn đấu của toàn
thể và các công nhân nên kinh tế trang trại đã đạt những kết quả đáng kể.

Trang trại chủ yếu chăn nuôi và sản xuất cây ăn quả có múi. Tạo nên sự liên
kết chặt chẽ giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, tạo nền tảng vững chắc trong


15

quá trình sản xuất. Ngoài ra chăn nuôi nhiều sẽ làm ảnh hưởng đến sản xuất
bưởi làm ô nhiễm nguồn đất khiến cho cây trồng phát sinh nhiều sâu bệnh.
- Điều kiện xã hội:
Với đội ngũ cán bộ, công chức xã đã phát huy tinh thần trách nhiệm và
năng lực chuyên môn để hoàn thành nhiệm vụ. Tuy nhiên không tránh khỏi
những khúc mắc chưa giải quyết được như công tác quản lý đất đai còn buông
lỏng dẫn đến tình trạng lấn chiếm đất công vẫn xảy ra, còn nhiều cán bộ thiếu
trách nhiệm.
Công tác an ninh - quốc phòng có nhiều chuyển biến tích cực, nhìn
chung công tác trật tự trị an trang trại được ổn định.
- Cơ cấu tổ chức: trang trại tổ chức sản xuất theo chu trình khép kín
vườn ao chuồng, đồng thời tạo nên thương hiệu sản phẩm sạch của trang trại .
Cơ cấu của trang trại được tổ chức như sau:
- Giám đốc : Bùi Huy Hạnh
- Phó giám đốc : Bùi Huy Hanh
Tổng 35 công nhân trong đó có 6 công nhân làm vườn, 27 công nhân
và 2 kỹ sư trong lĩnh vực chăn nuôi.
Đất đai: Trang trại có tông diện tích 5 ha, trong đó ông Hạnh xây dựng
2 ha khu chăn nuôi tập trung cùng các công trình phụ cận và 3 ha trồng cây
xanh và ao hồ.
Trong 3 ha này thì trại trồng một ít rau, táo, ao cá và chủ yếu là cây bưởi.
Trang thiết bị: Trang trại có nhiều trang thiết bị tiên tiến như hệ thống
tưới tiêu tự động, máy phun thuốc sâu và có đầy đủ trang thiết bị trong việc
sửa chữa và bảo dưỡng. Ngoài ra còn đầy đủ dụng cụ trong lĩnh vực trồng trọt

như kéo cắt cành trên cao, kéo cắt cành, cưa…
- Cách thức kết nối sản xuất với tiêu thụ


16

Trang trại Bùi Huy Hạnh trồng cây ăn quả ngày càng vững mạnh,đời
sống của công nhân được cải thiện cơ sở vật chất của trang trại ngày càng
được tăng cường.Trong thời gian qua trang trại đã tìm tòi và có mối liên kết
chặt chẽ trên phương diện sản xuất và tiêu thụ. Điển hình như liên hệ với các
đại lý tiêu thụ sản phẩm cũng như thương lái để tìm hiểu thị trường từ đó chủ
động tiêu thụ sản phẩm.
Các đại lý thu mua sản phẩm nên ký kết các hợp đồng tiêu thụ sản
phẩm như vậy sẽ đảm bảo hơn về lâu dài. Cần quảng bá những thông tin về
thương hiệu bưởi Diễncủa một cách rộng rãi hơn để có nhiều người biết đến
sẽ thu hút được thị trường ở những nơi khác đến thu mua sản phẩm.
Do đó cần có chiến lược marketing cụ thể, các tổ chức doanh nghiệp ,
hộ nông dân sản xuất cần tìm hiểu thị trường để có những giải pháp cụ thể
xúc tiến, quảng cáo... cho sản phẩm bưởi Diễn của địa phương.
- Thuận lợi trong sản xuất cây ăn quả:
+ Chủ trang trại có nhiều kinh nghiệm sản xuất và luôn theo sát các
hoạt động của trang trại.
+ Trang trại có nguồn nhân lực dồi dào có điều kiện tự nhiên thích hợp
để phát triển cây trồng.
+ Có vị trí địa lý gần khu đông dân cư, các khu chợ, giao thông phát
triển, thuận lợi cho việc mua sắm các vật tư đầu vào như: phân bón, thuốc bảo
vệ thực vật. Mặt khác, đây là những yếu tố giúp sản phẩm của trang trại dễ
dàng đi đến nhiều nơi, các khu dân cư và các khu chợ là thị trường tiềm năng
của trang trại.
+ Cây giống tốt, đất đai màu mỡ, nguồn nước dồi dào và có đầy đủ

trang thiết bị phục vụ cho sản xuất.
+ Trang trại chủ yếu tập trung về chăn nuôi nên phân bón được cung
cấp đầy đủ đặc biệt là phân chuồng mà trang trại đã có sẵn.


17

PHẦN 3
NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN
3.1 Địa điểm, thời gian thực tập
3.1.1 Địa điểm tiến hành nghiên cứu
Trang trại Bùi Huy Hạnh (xã Tái Sơn - huyện Tứ Kỳ - tỉnh Hải Dương)
3.1.2 Thời gian tiến hành nghiên cứu
Từ ngày 21/06 - 21/11 năm 2018
3.2 Nội dung thực hiện
- Đánh giá hiện trạng sản xuất của trang trại Bùi Huy Hạnh.
- Đánh giá hiện trạng sản xuất bưởi và bưởi Diễn của trang trại Bùi
Huy Hạnh.
- Bài học kinh nghiệm được rút ra từ quá trình đi thực tập ở trang trại
Bùi Huy Hạnh.
3.3 Phương pháp thực hiện
3.3.1. Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp
Thu thập các số liệu thứ cấp từ số liệu thống kê, báo cáo tổng kết của
trang trại Bùi Huy Hạnh.
Thu thập thông tin từ tài liệu trong và ngoài nước trên sách, báo, tạp
chí, internet….Từ đó tổng hợp và phân tích các yếu tố trực tiếp, gián tiếp ảnh
hưởng tới phát triển sản xuất của cây bưởi Diễn.
3.3.2. Phương pháp thu thập thông tin sơ cấp
Phỏng vấn trực tiếp các công nhân làm ngoài đồng, chủ trang trại thông
qua hệ thống các câu hỏi đóng và mở nhằm thu thập các thông tin về chủ trại,

thông tin cơ bản như lao động, vốn, đất đai và những vấn đề liên quan đến
tình hình sản xuất bưởi của trang trại từ đó đánh giá được hiệu quả kinh tế
sản xuất do cây bưởi mang lại.