Quản lý chi bảo hiểm xã hội trên địa bàn tỉnh thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TẠ THỊ THUẦN

QUẢN LÝ CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN – 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TẠ THỊ THUẦN

QUẢN LÝ CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN
TỈNH THÁI NGUYÊN
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 8.31.01.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS Tạ Thị Thanh Huyền

\

THÁI NGUYÊN - 2019
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Luận văn này là nghiên cứu của riêng tôi, toàn bộ nội dung
nghiên cứu do chính tôi thực hiện. Số liệu trong luận văn được thực hiện khảo sát,
điều tra trung thực. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Thái Nguyên, tháng năm 2019
Học viên

Tạ Thị Thuần

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ii
LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả các Quý thầy cô đã giảng
dạy trong chương trình Cao học Quản lý Kinh tế - Trường Đại học Kinh tế & QTKD Đại học Thái Nguyên đã truyền đạt cho tôi những kiến thức hữu ích trong giáo dục làm
cơ sở cho tôi hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn TS Tạ Thị Thanh Huyền đã tận tụy, tâm huyết hướng

dẫn, chỉ bảo tôi trong thời gian thực hiện luận văn.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới các các Anh/Chị làm
việc tại cơ quan BHXH tỉnh Thái Nguyên, các đối tượng tham gia khảo sát, phỏng
vấn đã tận tình giúp đỡ tôi trong việc thu thập số liệu, khảo sát, giúp đỡ tôi trong quá
trình thu thập thông tin, hoàn thành luận văn.
Sau cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt
nhất cho tôi trong quá trình học cũng như thực hiện luận văn.
Do thời gian có hạn cũng như kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều
nên luận văn của tôi không tránh khỏi tồn tại nhiều thiếu sót, kính mong nhận được
sự nhận xét, đóng góp ý kiến của Quý thầy, cô và các anh, chị học viên.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng

năm 2019

Học viên

Tạ Thị Thuân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU .................................................................................... vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ ............................................................................................. viii
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................3
4. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp của đề tài ....................................................3
5. Bố cục của luận văn ................................................................................................4
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN
LÝ CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI .................................................................................5
1.1. Cơ sở lý luận về bảo hiểm xã hội và quản lý chi bảo hiểm xã hội ......................5
1.1.1. Khái niệm cơ bản ............................................................................................5
1.1.2. Đặc điểm, vai trò, nguyên tắc của Quản lý chi bảo hiểm xã hội ......................7
1.1.3. Nội dung quản lý chi BHXH .............................................................................9
1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý chi trả bảo hiểm xã hội ............................................25
1.2.1. Kinh nghiệm của BHXH của một số tỉnh, thành phố .....................................25
1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho công tác quản lý chi BHXH tại tỉnh Thái
Nguyên ......................................................................................................................28
CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................29
2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................29
2.2. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................30
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ......................................................................30
2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin ...........................................................................32
2.2.3. Phương pháp phân tích dữ liệu .......................................................................32
2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................33
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

iv
2.3.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá công tác lập và xét duyệt dự toán chi BHXH ...........33
2.3.2. Nhóm chỉ tiêu đánh giá công tác thực hiện chi trả BHXH .............................34
2.3.3. Nhóm chỉ tiêu đánh giá công tác báo cáo quyết toán chi BHXH ...................34
2.3.4. Nhóm chỉ tiêu đánh giá công tác thanh tra, kiểm tra giám sát chi; giải quyết
khiếu nại, tố cáo công tác chi BHXH ........................................................................35
2.3.5. Nhóm chỉ tiêu phản ánh yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi BHXH trên
địa bàn tỉnh Thái Nguyên. .........................................................................................36
CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI TỈNH
THÁI NGUYÊN ......................................................................................................37
3.1. Khái quát về bảo hiểm xã hội tỉnh Thái Nguyên ...............................................37
3.1.1. Khái quát quá trình hình thành và phát triển BHXH tỉnh Thái Nguyên .........37
3.1.2. Chức năng bảo hiểm xã hội tỉnh Thái Nguyên ...............................................38
3.1.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của Bảo hiểm xã hội tỉnh Thái Nguyên .......................38
3.1.4. Cơ cấu tổ chức BHXH tỉnh Thái Nguyên .......................................................41
3.2. Thực trạng quản lý chi bảo hiểm xã hội tại tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016 –
2018 ...........................................................................................................................43
3.2.1. Lập và xét duyệt dự toán chi BHXH tại BHXH tỉnh Thái Nguyên ................43
3.2.2. Thực hiện chi trả BHXH tại BHXH tỉnh Thái Nguyên ..................................45
3.2.3.Công tác báo cáo quyết toán chi BHXH tại BHXH tỉnh Thái Nguyên ...........64
3.2.4. Công tác thanh tra , kiểm tra, giám sát chi trả BHXH; giải quyết khiếu nại, tố
cáo chi BHXH tại BHXH tỉnh Thái Nguyên ............................................................66
3.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi BHXH tại tỉnh Thái Nguyên ...........70
3.3.1. Yếu tố chủ quan ..............................................................................................70
3.3.2. Yếu tố khách quan ...........................................................................................72
3.4. Đánh giá thực trạng quản lý chi BHXH bắt buộc tại tỉnh Thái nguyên .............74
3.4.1. Kết quả đạt được .............................................................................................74
3.4.2. Hạn chế............................................................................................................77
3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ...............................................................................79
CHƯƠNG 4 GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI

TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN ...................................................................................82
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




v
4.1. Quan điểm, định hướng và mục tiêu phát triển bảo hiểm xã hội tại tỉnh Thái
Nguyên ......................................................................................................................82
4.1.1.Quan điểm phát triển Bảo hiểm xã hội đến năm 2025 .....................................82
4.1.2. Định hướng phát triển BHXH tại BHXH tỉnh Thái Nguyên ..........................84
4.1.3. Mục tiêu phát triển BHXH của BHXH tỉnh Thái Nguyên ..............................85
4.2. Giải pháp tăng cường quản lý chi BHXH trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên .........86
4.2.1. Thực hiện tốt công tác lập và xét duyệt dự toán chi BHXH tại BHXH tỉnh Thái
Nguyên ......................................................................................................................86
4.2.2. Thực hiện tốt công tác chi trả BHXH tại BHXH tỉnh Thái Nguyên ...............87
4.2.3. Thực hiện tốt công tác báo cáo quyết toán chi BHXH tại BHXH tỉnh Thái
Nguyên ......................................................................................................................89
4.2.4. Tăng cường công tác thanh tra - kiểm tra, giám sát chi BHXH tại BHXH tỉnh
Thái Nguyên; giải quyết khiếu nại, tố cáo công tác chi BHXH ...............................90
4.2.5. Các giải pháp khác ..........................................................................................91
4.3. Kiến nghị ............................................................................................................94
4.3.1. Kiến nghị Nhà nước ........................................................................................94
4.3.2. Kiến nghị với BHXH Việt Nam......................................................................95
KẾT LUẬN ..............................................................................................................97
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................99
PHIẾU PHỎNG VẤN ...........................................................................................101

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ

BHXH

Bảo hiểm xã hội

OĐ-TS-DSPHSK

Dưỡng sức phục hồi sức khỏe

CĐ

Chế độ

KHTC

Kế hoạch tài chính

NLĐ

Người lao động

NSNN

Ngân sách nhà nước

CSDLĐ

Chủ sử dụng lao động

ĐVSDLĐ

Đơn vị sử dụng lao động

NLĐ

Người lao động

TNLĐ-BNN

Tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp

Sở LĐ-TB&XH

Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

Bộ LĐ-TB&XH

Bộ Lao động - Thương binh Xã hội

UBND

Ủy ban nhân dân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Thang đo Likert 5 mức độ ........................................................................31
Bảng 3.1: Bảng tổng hợp chênh lệch dự toán chi BHXH tại tỉnh Thái Nguyên giai
đoạn 2016-2018 .........................................................................................................44
Bảng 3.2: Đánh giá công tác quản lý đối tượng hưởng BHXH ................................47
tại tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ...............................................................47
Bảng 3.3: Kết quả chi trả lương hưu và trợ cấp hàng tháng tại BHXH ....................49
Tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ...................................................................49
Bảng 3.4: Kết quả chi BHXH một lần tại BHXH tỉnh Thái Nguyên ........................54
giai đoạn 2016-2018 ..................................................................................................54
Bảng 3.5: Kết quả thực hiện công tác chi trả các chế độ BHXH ngắn hạn tại BHXH
tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ....................................................................56
Bảng 3.6: Đánh giá công tác chi trả các chế độ BHXH tỉnh Thái Nguyên ..............60
giai đoạn 2016-2018 ..................................................................................................61
Bảng 3.7: Đánh giá sự phối hợp giữa cơ quan, đươn vị trong quản lý chi trả BHXH
tại tỉnh Thái Nguyên..................................................................................................63
Bảng 3.8: Bảng tổng hợp tình hình thu hồi chi sai tại BHXH tỉnh Thái Nguyên giai
đoạn 2016-2018 .........................................................................................................64
Bảng 3.9: Bảng Tổng hợp kết quả thanh tra- kiểm tra công tác chi trả các chế độ
BHXH tại BHXH tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016 - 2018.....................................68
Bảng 3.10. Cơ cấu cán bộ, viên chức BHXH tỉnh Thái Nguyên năm 2018 .............70

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

viii
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Quy trình quản lý chi BHXH ...................................................................10
Sơ đồ 3.1. Bộ máy cơ quan BHXH tỉnh Thái Nguyên..............................................42
Sơ đồ 3.2: Sơ đồ quy trình quản lý đối tượng hưởng chế độ BHXH ........................45
Sơ đồ 3.3: Sơ đồ quy trình quản lý đối tượng hưởng chế độ BHXH hàng tháng .....46
Sơ đồ 3.4: Quy trình chi trả trợ cấp lương hưu và BHXH hàng tháng tại địa bàn tỉnh
Thái Nguyên ..............................................................................................................48
Sơ đồ 3.5: Sơ đồ quy trình chi trả trợ cấp một lần do cơ quan BHXH tỉnh trực tiếp chi
trả ...............................................................................................................................52
Sơ đồ 3.6: Sơ đồ quy trình chi trả trợ cấp một lần do Bưu điện thị xã chi trả ..........53
Sơ đồ 3.7: Sơ đồ quy trình chi trả chế độ BHXH ngắn hạn ......................................55

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bảo hiểm xã hội là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước góp phần bảo đảm
ổn định đời sống cho người lao động ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, thực
hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Công tác quản lý chi BHXH được coi là một khâu trọng yếu trong việc thực
hiện các chế độ, chính sách BHXH. Với ý nghĩa nhân văn của chính sách BHXH, thì

Đảng, Nhà nước và ngành Bảo hiểm xã hội (BHXH) đã luôn hướng vào mục tiêu
phát triển ổn định, bền vững quỹ BHXH để đảm bảo an sinh xã hội thông qua các
chương trình hành động cụ thể đặc biệt là Nghị quyết số 28-NQ/TW của Hội nghị lần
thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá XII ban hành ngày
23/5/2018. Nghị quyết đã đưa ra được quan điểm: “Bảo hiểm xã hội là một trụ cột
chính của hệ thống an sinh xã hội trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, góp phần quan trọng thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo đảm ổn định
chính trị - xã hội, đời sống nhân dân, phát triển bền vững đất nước. Phát triển hệ thống
bảo hiểm xã hội linh hoạt, đa dạng, hiện đại và hội nhập quốc tế; huy động các nguồn
lực xã hội theo truyền thống tương thân tương ái của dân tộc; hướng tới bao phủ toàn
dân theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; kết hợp hài hòa các
nguyên tắc đóng - hưởng, công bằng, bình đẳng; chia sẻ và bền vững” (Ban Chấp
hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày
23/5/2018). Trong các nhiêm vụ và giải pháp được chỉ đạo trong Nghị quyết số
28/NQ/TW mà ngành BHXH đang thực hiện thì nhiệm vụ tăng cường quản lý quỹ
BHXH đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt là công tác quản lý chi trả các chế độ
BHXH. Hiện nay BHXH tỉnh Thái Nguyên quản lý đối tượng hưởng các chế độ
BHXH tương đối lớn. Năm 2018, tổng số đối tượng hưởng các chế độ BHXH hàng
tháng và BHXH một lần trên địa bàn tỉnh là 92.257 người với tổng số chi trả là
4.206.417 triệu đồng trong đó tổng số lượt hưởng hương hưu và trợ cấp BHXH hàng
tháng chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu chi trả BHXH toàn tỉnh.Vì vậy việc quản
lý người hưởng và công tác chi trả BHXH rất phức tạp, còn nhiều khó khăn và đang
có những tồn tại như: Công tác quản lý đối tượng gặp nhiều khó khăn, nhất là các đối
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




2
tượng hưởng lương hưu và trợ cấp hàng tháng qua ATM, các đối tượng vắng mặt tại

địa phương; Công tác chi trả trả các chế độ cho đối tượng chỉ kiểm soát được trên hồ
sơ, nhưng trên thực tế có những trường hợp hồ sơ giả mạo, gửi đóng để trục lợi quỹ
BHXH hoặc có trường hợp chi trả cho đối tượng thông qua Đơn vị sử dụng lao động
nhưng đơn vị không chi trả cho người lao động; Các đối tượng còn chưa thực sự hiểu
rõ về chế độ BHXH nên việc quản lý cũng gặp khó khăn; Công tác tuyên truyền tuy
đã được triển khai nhưng không phong phú dẫn đến có những đối tượng chưa được
tiếp cận.
Để làm tốt công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH thì đòi hỏi phải có sự
phối hợp nhịp nhàng của tất cả các bộ phận trong đơn vị BHXH, sự hỗ trợ của các
đơn vị ngoài ngành và chính quyền địa phương. Với mong muốn được hiểu rõ về
chính sách BHXH, cùng với thực trạng quản lý chi trả các chế độ BHXH nói chung
còn nhiều bất cập, để góp phần thực hiện mục tiêu phát triển ổn định, bền vững quỹ
BHXH tôi xin mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “Quản lý chi BHXH trên địa bàn tỉnh
Thái Nguyên” để làm đề tài luận văn thạc sỹ kinh tế của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Mục tiêu chung: Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng công tác quản lý chi trả
BHXH trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, đưa ra đề xuất một số giải pháp bàn nhằm hoàn
thiện công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH bắt buộc tại BHXH tỉnh Thái Nguyên
trong thời gian tới góp phần nâng cao hiệu quả thực thi chính sách BHXH , từ đó phát
triển ổn định, bền vững quỹ BHXH để đảm bảo an sinh xã hội.
- Mục tiêu cụ thể:
+ Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi BHXH.
+ Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý chi BHXH trên địa bàn tỉnh Thái
Nguyên nhằm làm rõ những kết quả, hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế đó.
+ Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi BHXH trên địa bàn
tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018;
+ Đề xuất giải pháp tăng cường quản lý chi BHXH tại tỉnh Thái Nguyên đến
năm 2025.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu là thực trạng hoạt động quản lý chi BHXH tại tỉnh
Thái Nguyên gắn với các chủ thể và khách thể có liên quan. Trong đó: khách thể là
đối tượng hưởng chế độ BHXH, nhân viên bưu điện (đại lý chi trả), cán bộ phụ trách
BHXH tại các doanh nghiệp có số lượng lao động tham gia BHXH lớn trên địa bàn
tỉnh Thái Nguyên. Do tình trạng người hưởng chế độ ốm đau thai sản, dưỡng sức
phục hồi sức khỏe nộp giấy tờ giả mạo, gửi đóng để trục lợi quỹ BHXH phát sinh
tương đối nhiều đặc biệt ở các doanh nghiệp lớn, các doanh nghiệp ở khu công nghiệp
có nhiều công nhân nữ. Vì vậy đối tượng nghiên cứu chỉ tập trung vào Cán bộ phụ
trách BHXH tại đơn vị có số lao động tham gia Bảo hiểm lớn trên địa bàn tỉnh.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: đề tài tập trung nghiên cứu về các nội dung thực hiện quản
lý chi BHXH từ lập và xét duyệt dự toán chi BHXH, công tác thực hiện chi trả BHXH,
chế độ báo cáo quyết toán chi BHXH, công tác thanh tra - kiểm tra -giải quyết khiếu
nại, tố cáo. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi BHXH, từ đó đề xuất các
giải pháp tăng cường quản lý chi BHXH.
- Phạm vi không gian: thực hiện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên
- Phạm vi thời gian: Thực trạng quản lý chi BHXH giai đoạn năm 2016-2018.
Đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý chi cho giai đoạn từ 2019 -2025.
4. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp của đề tài
Luận văn là công trình khoa học góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận cơ bản
về quản lý chi BHXH, là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà quản lý, nhà nghiên
cứu và các đối tượng quan tâm đến lĩnh vực nghiên cứu.
Thông qua đề tài nghiên cứu, tác giả đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ

bản về quản lý chi trả các chế độ BHXH tại BHXH tỉnh Thái Nguyên.
Phân tích và đánh giá một cách khách quan thực trạng công tác chi trả chế độ
BHXH tại BHXH tỉnh Thái Nguyên và nêu lên những kết quả đạt được, những vấn
đề còn tồn tại và đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý chi trả
các chế độ BHXH tại BHXH tỉnh Thái Nguyên trong thời gian tới. Từ đó nâng cao
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




4
hiệu quả của công tác quản lý chi trả BHXH tại tỉnh Thái Nguyên, đảm bảo quyền lợi
cho NLĐ và NSDLĐ, góp phần đảm bảo cân đối và tăng trưởng quỹ BHXH, BHYT,
BHTN.
5. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận bố cục của luận văn bao gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi Bảo hiểm xã hội
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng quản lý chi BHXH trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên
Chương 4: Giải pháp tăng cường quản lý chi BHXH trên địa bàn tại tỉnh Thái
Nguyên.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




5
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI

BẢO HIỂM XÃ HỘI
1.1. Cơ sở lý luận về bảo hiểm xã hội và quản lý chi bảo hiểm xã hội
1.1.1. Khái niệm cơ bản
1.1.1.1. Khái niệm về BHXH
Theo từ điển Bách khoa: "BHXH là sự đảm bảo, thay thế hoặc bù đắp một phần
thu nhập cho người lao động khi họ mất hoặc giảm thu nhập do bị ốm đau, thai sản,
tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, tàn tật, thất nghiệp, tuổi già, tử tuất, dựa trên
cơ sở một quỹ tài chính do sự đóng góp của các bên tham gia BHXH, có sự bảo hộ
của Nhà nước theo pháp luật, nhằm đảm bảo, an toàn đời sống cho người lao động và
gia đình họ, đồng thời góp phần đảm bảo an toàn xã hội". Công ước 102 của Tổ chức
Lao động quốc tế (ILO) đưa ra khái niệm về BHXH như sau: “BHXH là sự bảo vệ
mà xã hội cung cấp cho các thành viên của mình thông qua một loạt các biện pháp
công cộng, nhằm chống lại những khó khăn về kinh tế và xã hội dẫn đến việc ngừng
hoặc giảm sút đáng kể về thu nhập gây ra bởi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, thất
nghiệp, tàn tật, tuổi già và chết; đồng thời bảo đảm chăm sóc y tế và trợ cấp cho các
gia đình đông con”. Luật BHXH năm 2014 quy định: “BHXH là sự bảo đảm thay thế
hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập
do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết,
trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội”.
Như vậy, Khái niệm BHXH được khái quát một cách đầy đủ nhất trong khoản
1 điều 3 Luật BHXH như sau: "Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp
một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau,
thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc
chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội".
1.1.1.2. Khái niệm về Quỹ bảo hiểm xã hội
Theo quy định tại khoản 4 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 có quy định
về khái niệm của quỹ bảo hiểm xã hội: “Quỹ bảo hiểm xã hội là quỹ tài chính độc lập
với ngân sách nhà nước, được hình thành từ đóng góp của người lao động, người sử
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

6
dụng lao động và có sự hỗ trợ của Nhà nước”
Có thể hiểu quỹ BHXH là tập hợp đóng góp bằng tiền của những bên tham gia
BHXH: Người lao động, đơn vị sử dụng lao động và nhà nước. Nhà nước đóng và hỗ
trợ bù thiếu nhằm mục đích chi trả cho các chế độ BHXH và đảm bảo cho hoạt động
của hệ thống BHXH.
Quỹ BHXH là quỹ tiền tệ được hạch toán độc lập với ngân sách Nhà nước. Quỹ
BHXH hoạt động nhằm thực hiện chức năng thu - chi và cân đối thu - chi BHXH.
Quỹ BHXH hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận mà hoạt động đã tạo ra khả năng
giải quyết những rủi ro của tất cả những người tham gia. Đồng thời góp phần giảm
chi ngân sách cho Nhà nước; khi có biến cố xã hội xảy ra như thiên tai, hạn hán, dịch
bệnh, quỹ BHXH cũng là một khoản không nhỏ giúp Nhà nước thay cho cứu trợ xã
hội, phúc lợi xã hội, …
1.1.1.3. Khái niệm về chi BHXH
Theo từ điển Tiếng Việt, chi trả là việc bỏ tiền ra để trả cho một khoản nào đó,
ví dụ như chi trả lương cho công nhân. Theo thuật ngữ về bảo hiểm: “Chi bảo hiểm là
khoản chi phí được khấu trừ để đảm bảo quyền lợi bảo hiểm theo quy định của sản
phẩm bảo hiểm, mức chi bảo hiểm được tính theo kế hoạch bảo hiểm của hợp đồng”.
Chi BHXH là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người
tham gia, khi họ mất hoặc giảm thu nhập. Quỹ tài chính tập trung thực hiện chi trả
BHXH là quá trình tạo, hình thành bởi các bên tham gia BHXH đóng góp và việc sử
dụng quỹ đó cung cấp tài chính dưới sự bảo hộ của Pháp luật, Nhà nước nhằm đảm
bảo mức sống cơ bản cho bản thân người tham gia và thân nhân trực tiếp phải nuôi
dưỡng, góp phần đảm bảo an toàn xã hội.
Từ các thuật ngữ trên, luận văn đưa ra quan niệm về chi BHXH là quá trình sử
dụng quỹ BHXH để chi trả các chế độ BHXH ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi
sức khỏe, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, tàn tật, hưu trí, tử tuất cho người tham

gia. Nói một cách khác, việc chi BHXH và việc người tham gia nhận lại tiền chế độ
BHXH mà mình đã tham gia đóng góp từ tổ chức BHXH. Tổ chức BHXH có trách
nhiệm tiếp nhận các nguồn đóng góp (từ người tham gia BHXH, đơn vị sử dụng lao
động), quản lý và phát triển số kinh phí đóng góp để đảm bảo các hoạt động của hệ
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




7
thống BHXH và chi các chế độ BHXH bắt buộc cho người tham gia BHXH khi xảy
ra bảo hiểm.
1.1.1.4. Khái niệm Quản lý chi BHXH
Có nhiều cách hiểu khác nhau về quản lý nhưng cách hiểu chung nhất là: "Quản
lý là sự tác động có tổ chức có hướng đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý
nhằm đạt được mục tiêu đề ra". Nó diễn ra trong mọi lĩnh vực hoạt động của con
người với nhiều cấp độ, nhiều mối quan hệ với nhau. Đối với hoạt động BHXH thì
quản lý được bao gồm cả quản lý đối tượng tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH,
quản lý về công tác chi trả và quản lý nguồn quỹ từ đầu tư tăng trưởng . Như vậy có
thể khái niệm quản lý chi BHXH như sau: “Quản lý chi BHXH là sự tác động của
các chủ thể quản lý vào đối tượng quản lý trong các hoạt động lập, xét duyệt dự toán,
tổ chức thực hiện, điều hành và kiểm tra, giám sát hoạt động chi trả các chế độ BHXH
nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra theo những nguyên tắc và phương pháp quản lý
nhất định”.
Chi BHXH là mối quan hệ ba bên: Nhà nước (đại diện là cơ quan BHXH ở các
cấp từ trung ương đến địa phương), người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động,
trong đó Nhà nước đóng vai trò là chủ thể quản lý, NLĐ và NSDLĐ là đối tượng quản
lý. Quản lý chi BHXH là quá trình tác động của Nhà nước vào NLĐ và CSDLĐ nhằm
đạt được mục tiêu quản lý là làm cho quá trình tổ chức chi trả các chế độ BHXH được
thông suốt, chi đúng, kịp thời cho đối tượng thụ hưởng. Từ đó góp phần ổn định và

đảm bảo an toàn xã hội, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
1.1.2. Đặc điểm, vai trò, nguyên tắc của Quản lý chi bảo hiểm xã hội
1.1.2.1. Đặc điểm của quản lý chi BHXH
Nhà nước đóng vai trò là chủ thể tổ chức và quản lý các hoạt động chi BHXH:
Nhà nước xây dựng, ban hành các chính sách, chế độ BHXH và tổ chức triển khai và
giám sát quá trình thực hiện chi BHXH nhằm đảm bảo quyền và nghĩa vụ của người
tham gia BHXH.
Quản lý chi BHXH mang tính đặc thù: Quản lý chi BHXH là hoạt động không
vì mục tiêu lợi nhuận mà vì quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia BHXH,
của cộng đồng và vì an sinh xã hội của quốc gia. BHXH thực hiện nguyên tắc tương
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




8
trợ cộng đồng, lấy số đông bù số ít nên việc tham gia BHXH NLĐ sẽ được san sẻ rủi
ro khi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, NLĐ sẽ được công bằng hơn về quyền lợi,
khi được Nhà nước thực hiện và phân phối lại thu nhập thông qua chính sách BHXH.
Khi có cuộc sống được đảm bảo thì khoảng cách giàu nghèo trong xã hội sẽ được
giảm.
Quản lý chi BHXH gắn liền trực tiếp với chính sách BHXH và chính sách an
sinh xã hội của Đảng và Nhà nước: Quản lý chi BHXH căn cứ vào các chính sách,
chế độ BHXH do Nhà nước xây dựng để thực hiện việc chi trả BHXH cho các đối
tượng thụ hưởng. Nhà nước quản lý, tổ chức thực hiện và kiểm tra giám sát Thông
qua hệ thống Luật BHXH.
1.1.2.2. Vai trò của quản lý chi BHXH
Thứ nhất, Bảo đảm quyền lợi của người được thụ hưởng các chế độ BHXH: chi
BHXH là hoạt động thường xuyên của tổ chức BHXH nhằm đảm bảo quyền lợi của
người tham gia BHXH. Theo quy định hiện nay thì CSDLĐ, NLĐ thuộc đối tượng

tham gia BHXH bắt buộc phải đóng BHXH thì NLĐ mới được hưởng các chế độ
BHXH như chế độ hưu trí - tử tuất, chế độ OĐ-TS-DSPHSK, chế độ TNLĐ-BNN.
Thứ hai, chi BHXH vừa đảm bảo việc thực thi chính sách BHXH được thống
nhất, vừa đóng vai trò như một công cụ kiểm tra số người, quá trình tham gia, biến
động của từng người tham gia BHXH tại từng khối lao động, cơ quan, đơn vị ở từng
địa phương. Hơn nữa, hoạt động chi BHXH bắt buộc là kết quả người tham gia BHXH
được hưởng liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ, có tính kế thừa, cho nên nghiệp vụ
của công tác chi BHXH bắt buộc có một vai trò hết sức quan trọng và rất cần thiết
trong thực hiện chính sách BHXH.
Thứ ba, để chính sách BHXH được diễn ra thuận lợi thì công tác quản lý chi
BHXH có vai trò là điều kiện đủ trong quá trình thực thi chính sách BHXH. Đây là
khâu cuối cùng của quá trình BHXH, thể hiện trách nhiệm của tổ chức BHXH đối với
người tham gia BHXH. Do vậy công tác quản lý chi BHXH là một công việc đòi hỏi
độ chính xác cao, thực hiện thường xuyên, liên tục, kéo dài trong nhiều năm và có sự
biến động về mức chi và số lượng người lĩnh tiền.
Thứ tư, hoạt động chi BHXH tại thời điểm hiện tại là bước tiếp theo của quá
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




9
trình thực hiện công tác thu, giải quyết chính sách BHXH của người tham gia BHXH,
đơn vị sử dụng lao động và tổ chức BHXH. BHXH hoạt động cũng như các loại hình
bảo hiểm khác dựa trên cơ sở có đóng, có hưởng, do vậy việc thực hiện chi BHXH
bắt buộc là kết quả của quá trình thu, giải quyết BHXH bắt buộc, đóng vai trò quyết
định, then chốt cuối cùng trong việc đảm bảo an sinh xã hội, đảm bảo ổn định cho
cuộc sống của người tham gia BHXH cũng như thân nhân của họ.
1.1.2.3. Nguyên tắc của quản lý chi BHXH
Theo quy định tại Điều 4 Quy định quản lý chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội,

bảo hiểm thất nghiệp ban hành kèm Quyết định 828/QĐ-BHXH năm 2016 thì nội
dung này được quy định như sau:
1. Đúng chế độ, chính sách hiện hành, đúng người được hưởng: Việc chi đúng,
chi đủ tạo lên sự công bằng trong thụ hưởng BHXH, loại trừ các trường hợp trục lợi
từ BHXH.
2. Bảo đảm chi trả kịp thời và đầy đủ chế độ của người hưởng: Việc chi kịp thời
nhằm giảm bớt những khó khăn, đảm bảo ổn định cuộc sống cho NLĐ, thực hiện
đúng chức năng của BHXH.
3. Thủ tục chi trả đơn giản, thuận tiện: Đây là một nguyên tắc cần thiết trong
công tác quản lý chi BHXH nhằm hạn chế đến mức thấp nhất những thất thoát, mất
mát trong quá trình chi BHXH, hoạt động chi lúc đó mới đảm bảo thuận tiện và hiệu
quả, góp phần tiết kiệm chi BHXH và chính sách BHXH mới đi vào cuộc sống.
4. Đảm bảo an toàn tiền mặt trong chi trả: Đảm bảo nguyên tắc số tiền mặt cần
rút phải chi hết trong ngày, không bảo quản, để lưu qua đêm tại các điểm chi trả.
Trường hợp trong ngày không chi hết phải có phương án cụ thể bảo vệ an toàn tiền
mặt.
5. Chi trả các chế độ BHXH được quản lý thống nhất, công khai, minh bạch:
Mọi hoạt động, mọi khâu trong quá trình chi trả BHXH bắt buộc đều phải được công
khai, minh bạch, trung thực, đúng đắn, chính xác trước mọi đối tượng tham gia BHXH
bắt buộc thông qua các phương tiện thông tin đại chúng.Nếu nguyên tắc này bị vi
phạm, thì sẽ dẫn đến việc gây ra những hiện tượng tiêu cực, tham ô, gây thất thoát
phí BHXH, gây mất lòng tin đối với các đối tượng đã, đang và sẽ tham gia BHXH.
1.1.3. Nội dung quản lý chi BHXH
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




10
1.1.3.1. Quy trình quản lý chi BHXH

Quy trình quản lý chi BHXH được thể hiện qua sơ đồ sau:
Bộ Tài chính

(1)
BHXH Việt Nam

(2
(4)

BHXH tỉnh

(4)

ĐVSDLĐ, NLĐ

ĐVSDLĐ, NLĐ

(3)

(4)

(4)
BHXH huyện

(5)
(8)

Bưu điện tỉnh

(6)Bưu điện

(7)

(9)tượng hưởng các chế độ
Đối

huyện

BHXH

Sơ đồ 1.1: Quy trình quản lý chi BHXH
(1): Hàng năm Ngân sách nhà nước cấp kinh phí cho BHXH Việt Nam để chi
trả cho các đối tượng hưởng chế độ BHXH từ 01/01/1995 trở về trước căn cứ vào dự
toán chi BHXH cho các đối tượng này mà BHXH Việt Nam lập trình Hội đồng Quản
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




11
lý thông qua và gửi Bộ Tài chính. Bộ Tài chính cấp kinh phí chi BHXH cho BHXH
Việt Nam. Khi kết thúc năm kế hoạch, BHXH Việt Nam phải tổng hợp báo cáo quyết
toán chi BHXH cả nước để gửi Hội đồng Quản lý BHXH Việt Nam và Bộ Tài chính
kiểm tra và quyết định phê duyệt chi BHXH của toàn ngành.
(2): Hàng tháng, Căn cứ nhu cầu kinh phí chi BHXH các tỉnh gửi BHXH
Việt Nam cấp kinh phí cho BHXH tỉnh để BHXH tỉnh thực hiện chi trả các chế độ
BHXH.
(3): Hàng tháng, căn cứ nhu cầu kinh phí BHXH huyện gửi, BHXH tỉnh cấp
kinh phí chi BHXH cho các huyện để BHXH huyện thực hiện chi trả các chế độ

BHXH.
(4): BHXH tỉnh, BHXH huyện thực hiện tiếp nhận hồ sơ do NLĐ và NSDLĐ
lập gửi đến, thực hiện giải quyết chế độ, quản lý và tổ chức chi trả cho đối tượng
hưởng.
(5): BHXH tỉnh chuyển kinh phí chi Bưu điện tỉnh
(6): Bưu điện tỉnh chuyển dữ liệu và tiền cho Bưu điện huyện để thực hiện
chi trả các chế độ BHXH cho người hưởng.
(7): BHXH huyện thực hiện chi trả trực tiếp cho đối tượng hưởng chế độ BHXH
phân cấp chi tại huyện.
(8): Thanh quyết toán kinh phí chi trả các chế độ BHXH với BHXH huyện.
(9): Bưu điện huyện chi trả trực tiếp bằng tiền mặt cho người hưởng theo danh
sách BHXH chuyển.
1.1.3.2. Lập và xét duyệt dự toán chi BHXH cấp tỉnh
Lập và xây dựng kế hoạch chi BHXH là quá trình tổng hợp số liệu về số người,
số tiền cơ quan BHXH đã chi cho người tham gia BHXH qua các thời kỳ, theo từng
chế độ để từ đó phân tích, đánh giá, dự báo số người, số tiền chi trong thời gian tiếp
theo. Căn cứ kết quả lập và xây dựng kế hoạch chi của cơ quan BHXH cấp dưới, cơ
quan BHXH cấp trên cân đối và thực hiện cấp kinh phí để tổ chức thực hiện chi cho
người tham gia BHXH theo đúng quy định.
Đối với chế độ có đặc điểm ít thay đổi số liệu hoặc có thay đổi nhưng có thể dự
đoán trước như chế độ hưu trí, cơ quan BHXH có thể ước lượng được chính xác số
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




12
người, số tiền tăng mới của kỳ sau (do nơi khác chuyển đến, đến tuổi nghỉ hưu, tăng
do điều chỉnh chế độ, chính sách của nhà nước) và số người, số tiền giảm của kỳ sau
(do chuyển đi, giảm do điều chỉnh chế độ). Đối với các chế độ khó xác định chính

xác biến động cho thời gian tiếp như chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi
sức khỏe, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cơ quan BHXH phải xây dựng quy trình
cấp kinh phí chi trả làm nhiều lần, phù hợp với phát sinh thực tế để đảm bảo chi cho
người tham gia BHXH đúng thời gian, đúng chế độ, đúng số tiền.
Việc quản lý chi BHXH trong việc lập và xây dựng kế hoạch chi có vai trò quan
trọng trong việc đảm bảo kinh phí để thực hiện trả tiền cho người tham gia BHXH
theo đúng quy định. Thông qua việc lập và xây dựng kế hoạch chi BHXH, BHXH
các cấp sẽ định lượng được khối lượng công việc phải làm trong thời gian tới. Cán
bộ quản lý chi sẽ quản lý xem khoảng thời gian lập kế hoạch của đơn vị mình đã đúng
với thời gian quy định chưa. Đồng thời dựa vào kế hoạch chi BHXH hàng năm, hàng
tháng tiến hành công tác quản lý các nguồn chi, triển khai công tác chi các chế độ
BHXH trên địa bản.
Yêu cầu về lập và xây dựng kế hoạch chi BHXH
- Lập kế hoạch chi BHXH phải bám sát vào kết quả chi BHXH thực tế trên địa
bàn quản lý của kỳ trước đó.
- Lập kế hoạch chi BHXH phải trên cơ sở ước lượng được tương đối chính xác
số chi BHXH tăng, giảm khi thay đổi chính sách liên quan đến người nhận tiền chi
BHXH trong kỳ (năm, tháng) kế hoạch.
- BHXH cấp trên thực hiện phân bổ kế hoạch chi cho BHXH cấp dưới một cách
khoa học, sát thực và khả thi.
Căn cứ để lập và xây dựng dự toán chi BHXH : Hàng năm, hàng tháng, căn cứ
số người, số tiền đã chi BHXH của kỳ trước, cơ quan BHXH xây dựng kế hoạch chi
BHXH trên địa bàn được phân cấp quản lý. Lập và xây dựng kế hoạch chi BHXH bắt
buộc là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý chi BHXH. Trên cơ sở đó cơ
quan BHXH lập các chỉ tiêu dự kiến chi BHXH thực hiện trong kỳ kế hoạch. Từ đó,
cơ quan BHXH xây dựng các phương án về tài chính, các biện pháp thực hiện công
tác chi BHXH trên địa bàn quản lý để chi BHXH đúng kế hoạch, chi đúng, chi đủ,
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

13
đảm bảo an toàn tiền mặt trong quá trình vận chuyển, chi trả, theo đó để lập kế hoạch
chi BHXH phải trên cơ sở số liệu tổng hợp, tính toán chính xác, đầy đủ các đối tuợng chi
BHXH bắt buộc trên địa bàn quản lý theo quy định của Nhà nước.
Hiện nay công tác lập và phân bổ được thực hiện theo hướng dẫn tại Quyết định số
3588/QĐ ngày 21/12/2016 của BHXH Việt Nam.
1.1.3.3. Thực hiện chi trả BHXH cấp tỉnh
a. Tổ chức bộ máy quản lý chi trả BHXH cấp tỉnh:
BHXH Việt Nam được tổ chức và quản lý theo hệ thống dọc, tập trung, thống
nhất từ Trung ương đến địa phương theo mô hình 3 cấp: Ở Trung ương là BHXH
Việt Nam; Ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là BHXH tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương (gọi chung là BHXH tỉnh) trực thuộc BHXH Việt Nam; Ở huyện,
quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh là BHXH huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh
(gọi chung là BHXH huyện) trực thuộc BHXH tỉnh. BHXH Việt Nam là cơ quan
quản lý chung, cơ quan BHXH địa phương có trách nhiệm tổ chức chi trả các chế độ
BHXH theo phân cấp của cơ quan BHXH Việt Nam.
Đối với cấp quản lý chi trả các chế độ BHXH tại cấp tỉnh phòng chịu trách
nhiệm chi là phòng Kế hoạch – tài chính chịu quản lý trực tiếp của Giám đốc. Bên
cạnh đó trong công tác quản lý chi còn có sự tham gia của các phòng khác như: phòng
tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính, phòng chế độ BHXH. Các phòng này chịu
quản lý trực tiếp của các Phó Giám đốc.
Đối với cấp quản lý chi trả các chế độ BHXH tại cấp huyện bộ phận chịu trách
nhiệm chi là bộ phận kế toán, chịu quản lý trực tiếp của Giám đốc. Bên cạnh đó trong
công tác quản lý chi còn có sự tham gia của các bộ phận khác như: bộ phận tiếp nhận
và trả kết quả thủ tục hành chính, bộ phận chế độ BHXH. Các bộ phận này chịu quản
lý trực tiếp của các Phó Giám đốc.
b. Tổ chức chi trả BHXH ở cấp tỉnh
Tại Quyết định số 828/QĐ-BHXH ngày 27/5/2016 và Quyết định 636/QDBHXH ngày 22/04/2016 đã quy định cụ thể việc phân cập thực hiện đối với công tác

quản lý đối tượng, công tác xét duyệt hồ sơ hưởng và công tác chi trả các chế độ cụ
thể như sau:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




14
b.1. Phân cấp quản lý đối tượng hưởng:
+ BHXH tỉnh quản lý :
- Người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng trên địa bàn tỉnh thuộc
phạm vi quản lý.
- Thực hiện chế độ báo tăng, báo giảm theo quy định
- Giải quyết các độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe đối với
NLĐ thuộc các ĐVDĐ do BHXH tỉnh quản lý và NLĐ thôi việc trước thời Điểm sinh
con, nhận con, nhận nuôi con nuôi nộp hồ sơ đề nghị hưởng tại BHXH tỉnh;
- Giải quyết hưởng chế độ TNLĐ, BNN; BHXH một lần thuộc BHXH tỉnh
quản lý
b.2. Phân cấp chi trả các chế độ tại cấp tỉnh
Tại điểm 1, điều 14, mục 1 chương III quy định: “Ốm đau, thai sản, DSPHSK
cho người lao động thuộc các đơn vị sử dụng lao động do BHXH tỉnh quản lý thu
theo phân cấp; Chi trả các chế độ BHXH cho người lao động bảo lưu thời gian đóng
BHXH, tự đóng tiếp BHXH, nghỉ việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi
trong trường hợp người hưởng có nhu cầu nhận chế độ tại BHXH tỉnh;Trợ cấp một
lần khi bị TNLĐ-BNN; trợ cấp một lần khi chết do TNLĐ-BNN; chi hỗ trợ phương
tiện trợ giúp sinh hoạt, dụng cụ chỉnh hình; chi hỗ trợ phòng ngừa, chia sẻ rủi ro về
tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho người bị tai
nạn lao động, bệnh nghề nghiệp khi trở lại làm việc thuộc đơn vị sử dụng lao động
do BHXH tỉnh quản lý thu theo phân cấp;Chi phí giám định thương tật, bệnh tật, chi
phí khám giám định y khoa đối với trường hợp người lao động chủ động đi khám

giám định mức suy giảm khả năng lao động và kết quả khám giám định đủ điều kiện
để hưởng bảo hiểm xã hội; Ghi thu, ghi chi số tiền đóng BHYT của người hưởng chế
độ BHXH hàng tháng theo phân cấp”.
c.Quản lý quy trình tổ chức thực hiện chi trả tại cấp tỉnh
c.1. Các phương thức chi trả theo quy định của BHXH Việt Nam:
Tại điều 15, mục 1, chương III quy định: “Chi trả các chế độ ốm đau, thai sản,
DSPHSK:BHXH tỉnh, BHXH huyện lựa chọn các hình thức chi trả phù hợp với từng
địa phương và yêu cầu quản lý, gồm các hình thức chi trả sau:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




15
+ Thông qua đơn vị sử dụng lao động;
+ Thông qua tài khoản cá nhân của người lao động mở tại ngân hàng;
+ Trực tiếp bằng tiền mặt (đối với trường hợp người lao động chưa nhận tại đơn
vị sử dụng lao động và đơn vị sử dụng lao động đã chuyển trả lại cơ quan BHXH,
đồng thời người lao động không có tài khoản cá nhân).
- BHXH tỉnh, chi trả trực tiếp bằng tiền mặt hoặc qua tài khoản cá nhân các chế
độ BHXH theo phân cấp cho người hưởng; đối với chi trả chế độ cho các đơn vị sử
dụng lao động, cơ sở đào tạo nghề thực hiện chuyển tiền vào tài khoản của đơn vị
(không chi bằng tiền mặt cho các đơn vị).
- Bưu điện tỉnh tổ chức chi trả các chế độ BHXH, BHTN cho người hưởng theo
hợp đồng ký với BHXH tỉnh bằng các hình thức:
+ Qua tài khoản cá nhân cho người hưởng;
+ Bằng tiền mặt cho người hưởng”.
c.2. Quy trình thực hiện chi trả các chế độ BHXH cấp tỉnh
Quy trình thực hiện chi trả các chế độ BHXH theo quyết định 828/QĐ-BHXH
ngày 27/5/2016 của BHXH Việt Nam về việc quy định quản lý chi trả các chế độ

BHXH, BHTN và Quyết định số 1515/QĐ-BHXH ngày 17/10/2016 của BHXH Việt
Nam sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 828/QĐ-BHXH ngày 27/5/2016
của BHXH Việt Nam. Nội dung cụ thể như sau:
* Quy trình chi trả các chế độ hàng tháng cấp tỉnh
Tại điều 17, mục 2, chương III quy định: “1. Phòng chế độ BHXH lập Danh
sách chi trả hàng tháng và các mẫu biểu báo cáo:Hàng tháng, căn cứ Bảng đăng ký tổ
chi trả của BHXH các huyện; địa chỉ nơi nhận chế độ BHXH hàng tháng của người
hưởng mới, từ nơi khác chuyển đến để xác định tổ chi trả; căn cứ các mẫu: 7-CBH,
9b-CBH, 9c-CBH, 10-CBH của BHXH các huyện chuyển đến và số người hưởng
tăng, giảm và điều chỉnh mức hưởng do BHXH tỉnh giải quyết cùng với dữ liệu Danh
sách chi trả của tháng trước để lập: Danh sách chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng
tháng (mẫu số C72a-HD hoặc C72c-HD, C72b-HD); Tổng hợp kinh phí chi trả các
chế độ BHXH hàng tháng (mẫu số 2-CBH); Báo cáo tăng, giảm hưởng lương hưu,
trợ cấp BHXH hàng tháng (mẫu số 3-CBH); Báo cáo số tiền đóng BHYT cho người
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN