Khóa luận tốt nghiệp: Mở rộng cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam thịnh vượng (VPBank) - Chi nhánh Cộng Hòa

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH – MARKETING
KHOA TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
MỞ RỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG  
(VPBANK) ­ CHI NHÁNH CỘNG HÒA

CHUYÊN NGÀNH: NGÂN HÀNG

Giảng viên hướng dẫn

: Th.S Nguyễn Mậu Bá Đăng


Tp. Hồ Chí Minh, tháng 5 năm 2016


TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH – MARKETING
CHUYÊN NGÀNH NGÂN HÀNG


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
MỞ RỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG  
(VPBANK) ­ CHI NHÁNH CỘNG HÒA
CHUYÊN NGÀNH: NGÂN HÀNG

Giảng viên hướng dẫn

:

Th.S Nguyễn Mậu Bá Đăng


Tp. Hồ Chí Minh, tháng 5 năm 2016


LỜI CẢM ƠN
Để  hoàn thành được khóa luận tốt nghiệp, trước hết cho phép tôi gởi lời 
cảm  ơn đến các thầy cô giảng viên  trong  Khoa Tài chính ­ Ngân hàng thuộc 
Trường Đại học Tài chính ­ Marketing. Với sự quan tâm,  dạy dỗ và chỉ  bảo tận 
tình của các thầy cô cùng với sự  giúp đỡ  nhiệt tình của các bạn trong nhóm và 
trong lớp mà đến nay tôi có thể  hoàn thành bài báo cáo,  với đề tài: “MỞ  RỘNG 
CHO   VAY   TIÊU   DÙNG   TẠI   NGÂN   HÀNG   TMCP   VIỆT   NAM   THỊNH  
VƯỢNG – CHI NHÁNH CỘNG HÒA”
Để  có được kết quả  này cho phép tôi được bày tỏ  lời cảm  ơn chân thành 
đến Thạc sĩ Nguyễn Mậu Bá Đăng ­ người đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi 
trong suốt quá trình hoàn thành bài báo cáo thực hành nghề nghiệp.
Tôi cũng xin gởi lời cảm ơn đến Ban lãnh đạo và các anh/ chị nhân viên của 
Ngân hàng  TMCP  Việt Nam Thịnh vượng –   Chi  nhánh Cộng Hòa  đã tạo điều 
kiện cho tôi học hỏi, trao đổi trong quá trình thực tập.
Cuối cùng, tôi xin kính chúc quý thầy cô, các anh chị  trong VPBank Cộng  
Hòa dồi dào sức khỏe và thành công trong công việc. 
Xin chân thành cảm ơn.


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan khóa luận tốt nghiệp “Mở  rộng cho vay tiêu dùng tại 
Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng – chi nhánh Cộng Hòa” là kết quả của  

quá trình học tập, nghiên cứu khoa học độc lập với tinh thần nghiêm túc. Số liệu 
trong khóa luận có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy.
                                                                      
Sinh viên 


NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
Đơn vị thực tập


NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................

............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................

Giảng viên hướng dẫn  


NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................

Giảng viên phản biện  

­ i ­

MỤC LỤC
CHƯƠNG 1:TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA 
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI...............................................................................3
1.1.Tổng quan về ngân hàng thương mại.............................................................3
1.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại......................................................3
1.1.2.Đặc điểm hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại..................4
1.1.3.Chức năng của ngân hàng thương mại.....................................................4
1.1.4. Các nghiệp vụ của ngân hàng thương mại.............................................6
1.2.Hoạt động cho vay tiêu dùng của NHTM.......................................................6
1.2.1.Khái niệm cho vay tiêu dùng ....................................................................6
1.2.2. Các đặc điểm của cho vay tiêu dùng ......................................................7
1.2.3. Phân loại cho vay tiêu dùng .....................................................................8
1.2.3.1.Căn cứ vào phương thức hoàn trả......................................................8
1.2.3.2.Căn cứ vào mục đích vay....................................................................9
1.2.3.3.Căn cứ vào nguồn gốc của khoản nợ.................................................9
1.2.4.Vai trò của cho vay tiêu dùng....................................................................9
1.2.4.1.Đối với người tiêu dùng...................................................................10
1.2.4.2.Đối với nhà sản xuất........................................................................10
1.2.4.3.Đối với NHTM.................................................................................11
1.2.4.4.Đối với nền kinh tế ­ xã hội.............................................................11
1.3.Rủi ro trong cho vay tiêu dùng......................................................................11
1.3.1.Khái niệm rủi ro tín dụng ......................................................................11
1.3.2.Tác động của rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng............................11
1.4.Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng của các 
NHTM.................................................................................................................. 12
1.4.1.Nhân tố ngân hàng...................................................................................12

1.4.2.Nhân tố khách hàng.................................................................................13
1.4.3.Nhân tố ngoài ngân hàng.........................................................................14
1.5.Mở rộng cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại...............................14
1.5.1.Khái niệm và nội dung mở rộng cho vay tiêu dùng................................14
1.5.2.Sự cần thiết phải mở rộng cho vay tiêu dùng........................................15


­ ii ­

CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG 
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG..................................16
– CHI  NHÁNH CỘNG HÒA.................................................................................16
2.1.Tổng quan về ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh vượng – Chi nhánh Cộng 
Hòa....................................................................................................................... 16
2.1.1.Tổng quan về ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng.....................16
2.1.1.1.Lịch sử hình thành và phát triển:......................................................17
2.1.1.2.Ý nghĩa biểu tượng:..........................................................................17
2.1.1.3.Định hướng phát triển:.....................................................................18
2.1.1.4.Cơ cấu tổ chức:................................................................................19
2.1.2.Quá trình hình thành và phát triển ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh  
vượng – Chi nhánh Cộng Hòa.........................................................................20
2.1.3.Cơ  cấu tổ  chức của ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh vượng – Chi 
nhánh Cộng Hòa...............................................................................................21
2.1.4.Kết quả hoạt động kinh doanh của VPBank Cộng Hòa .......................22
2.1.4.1.Cho vay..............................................................................................22
2.1.4.2.Huy động vốn...................................................................................24
2.2. Thực trạng hoạt động cho vay tiêu dùng tại VPBank ­   Chi nhánh Cộng  
Hòa....................................................................................................................... 29
2.2.1.Các   cơ   chế   chính   sách   hỗ   trợ   cho   vay   tiêu   dùng   tại   các   ngân   hàng 
thương mại.......................................................................................................29

2.2.1.1.Cơ chế tín dụng................................................................................29
2.2.1.2.Cơ chế bảo đảm tiền vay của TCTD..............................................31
2.2.1.3.Các sản phẩm cho vay tiêu dùng......................................................32
2.2.1.4.Kết quả cho vay tiêu dùng tại các NHTM Việt Nam.......................35
2.2.2.Thực trạng cho vay tiêu dùng tại VPBank – Chi nhánh Cộng Hòa........36
2.2.2.1.Phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng.............................................37
2.2.2.2.Phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng theo mức vốn vay...............40
2.2.2.3.Phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng theo hình thức đảm bảo.....44
2.2.2.4.Phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng theo mục đích sử dụng.......47
2.2.3.Đánh giá thực trạng cho vay tiêu dùng tại VPBank ­ Chi nhánh Cộng  
Hòa...................................................................................................................49


­ iii ­

CHƯƠNG 3:GIẢI PHÁP MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG 
TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG ­  CHI NHÁNH CỘNG 
HÒA
49
3.1.Định hướng ngân hàng VPBank ­ chi nhánh Cộng Hòa................................49
3.2.Giải pháp phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng hiện nay của VPBank 
Cộng Hòa............................................................................................................. 50
3.3.Một số kiến nghị đề ra .................................................................................54
3.3.1.Đối với chính phủ...................................................................................54
3.3.2.Đối với Ngân hàng nhà nước..................................................................55
3.3.3.Đối với Ngân hàng VPBank ...................................................................55
3.3.4.Đối với Ngân hàng TMCP VPBank ­ Chi nhánh Cộng Hòa...................56
 

­ iv ­

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Tình hình huy động vốn và sử dụng vốn VPBank Cộng Hòa giai 
đoạn
 2013 – 2015 .......................................................................................................22
Bảng 2.2 Cơ cấu nguồn vốn huy động theo thành phần kinh tế năm 2013 – 
2015 của VPBank Cộng Hòa..............................................................................24
Bảng 2.3: Cơ cấu cho vay tiêu dùng phân theo mục đích sử dụng vốn............32
Bảng 2.4: Dư nợ cho vay tiêu dùng của VPBank Cộng Hòa.............................33
Bảng 2.5: Dư nợ cho vay tiêu dùng của VPBank..............................................33
Bảng 2.6: Tình hình cho vay tiêu dùng theo thời hạn vay..................................35
Bảng 2.7: Tình hình cho vay tiêu dùng theo mức vốn vay.................................37
Bảng 2.8: Tình hình cho vay tiêu dùng theo hình thức đảm bảo.......................41
Bảng 2.9: Tình hình cho vay tiêu dùng theo mục đích sử dụng.........................43


­ v ­

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ­ SƠ ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2013 – 2015............21
Biểu đồ 2.2: Lợi nhuận từ cho vay cá nhân giai đoạn 2013 – 2015..............21
Biểu đồ 2.3: Thể hiện cơ cấu nguồn vốn huy động theo thời hạn huy động
23
Biểu đồ 2.4: Cơ cấu nguồn vốn huy động theo thành phần kinh tế năm
2013 – 2015....................................................................................................25
Biểu đồ 2.5: Tình hình cho vay tiêu dùng theo thời hạn vay.........................36
Biểu đồ 2.6: Tình hình cho vay tiêu dùng theo mức vốn vay........................38
Biểu đồ 2.7: Tình hình cho vay tiêu dùng theo hình thức đảm bảo..............42
Biểu đồ 2.8: Tình hình cho vay tiêu dùng theo mục đích sử dụng vốn.........44

Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức quản lý điều hành ngân hàng TMCP VPBank...18
Sơ đồ 2.2: Cơ cấu tổ chức VPBank Cộng Hòa.............................................19


­ vi ­

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Ý nghĩa

CBCNV

Cán bộ công nhân viên

CVTD

Cho vay tiêu dùng

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

NHTM

Ngân hàng thương mại

NQH

Nợ quá hạn

TCTD

Tổ chức tín dụng

TPHCM

Thành phố Hồ Chí Minh

TSĐB

Tài sản đảm bảo

TMCP

Thương mại cổ phần


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết đề tài
Nền kinh tế đang có dấu hiệu khởi sắc, người dân bắt đầu nới lỏng hầu  
bao của mình trong chi tiêu hơn. Nước ta cũng đưa ra rất nhiều các biện pháp 
kích cầu, với mục đích chính là kích thích sự tiêu dùng của người dân, mở  rộng  
sản xuất của các doanh nghiệp làm giảm thiểu thất nghiệp, để  đưa nền kinh tế 
tăng trưởng trở  lại. Do đó, tín dụng tiêu dùng đóng một vai trò quan trọng trong  
việc kích thích tiêu dùng của người dân, từ  đó  ảnh hưởng trực tiếp đến sự  phát 
triển và phục hồi kinh tế. Vì vậy, việc tìm hiểu, nghiên cứu để phân tích, đưa ra  
biện pháp phát triển tín dụng tiêu dùng trong giai đoạn hiện nay là hết sức cần  
thiết.
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường cạnh tranh hiện nay khách hàng là 

nhân tố quyết định sự tồn tại của ngân hàng. Ngân hàng nào dành được mối quan 
tâm và sự  trung thành của khách hàng, ngân hàng đó sẽ  thắng lợi và phát triển.  
Chiến lược kinh doanh hướng đến khách hàng đang trở  thành chiến lược quan 
trọng hàng đầu của các ngân hàng. 
Chính vì vậy việc xây dựng một hệ  thống quản trị  quan hệ  khách hàng 
nhằm tạo ra và duy trì các mối quan hệ bền vững với các nhóm khách hàng hiện  
có cũng như các nhóm khách hàng tiềm năng thông qua đó thoả mãn tốt nhất các  
nhu cầu của các nhóm khách hàng từ đó luôn gia tăng giá trị cho khách hàng đồng 
thời gia tăng lợi nhuận cho ngân hàng. Bên cạnh đó trong quá trình thực tập, em 
được tiếp xúc với các hoạt động cấp tín dụng tiêu dùng và hoạt động quan hệ 
khách   hàng.   Được   các   anh   chị   tại   phòng   kinh   doanh   của   VPBank   Cộng   Hòa 
hướng dẫn tận tình, em hiểu rõ hơn và cảm thấy yêu thích các hoạt động này.
Xuất phát từ thực tế trên, tôi lựa chọn đề  tài “Mở  rộng cho vay tiêu dùng  
tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vương – Chi nhánh Cộng  
Hòa” làm đề tài báo cáo thực tập.
2.  Mục tiêu nghiên cứu

1


Phân tích thực trạng cho vay tiêu dùng tại ngân hàng TMCP Việt Nam  
Thịnh vượng – Chi nhánh Cộng Hòa trong giai đoạn 2013­2015 vừa qua.
Từ  những thực trạng đó đề  xuất một số  biện pháp và kiến nghị  để  phát 
triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng – 
Chi nhánh Cộng Hòa.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng: Hoạt động cho vay tiêu dùng tại ngân hàng TMCP Việt Nam  
Thịnh vượng – Chi nhánh Cộng Hòa.
Phạm vi nghiên cứu: Tình hình hoạt động cho vay tiêu dùng của Ngân hàng 
Việt Nam Thịnh vượng – Chi nhánh Cộng Hòa từ năm 2013 đến 2015.

Thời gian nghiên cứu: từ năm 2013­2015.
4. Phương pháp nghiên cứu 
Sử dụng phương pháp nghiên cứu thống kê, so sánh, phân tích, ... có tham 
khảo ý kiến của các cán bộ tín dụng và cán bộ quản lý tại Ngân hàng TMCP Việt 
Nam Thịnh vượng – Chi nhánh Cộng Hòa để đề xuất giải pháp.
5.  Giới thiệu về kết cấu đề tài
Chương 1: Tổng quan về  hoạt động cho vay tiêu dùng cảu ngân hàng  
thương mại
Chương 2: Thực trang cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương Mại Cổ 
phần Việt Nam Thịnh vượng  ­ chi nhánh Cộng Hòa
Chương 3: Giải pháp mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng 
Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng – chi nhánh Cộng Hòa.

2


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG 
CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
Cuộc sống ngày càng phát triển, nhu cầu mua sắm, cải thiện đời sống của  
người dân có xu hướng tăng cao. Tuy nhiên, thu nhập đôi khi không đáp ứng đủ 
cho chi dùng nên nhu cầu vay mượn tiêu dùng tăng lên. Từ thực tế đó, để đáp ứng  
được nhu cầu của người dân Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng đã triển  
khai sản phẩm cho vay tiêu dùng. Để  mở  rộng hoạt động cho vay tiêu dùng thì 
đầu tiên cần tìm hiểu những lý thuyết liên quan đến hoạt động này.
1.1. Tổng quan về ngân hàng thương mại
1.1.1.  Khái niệm về ngân hàng thương mại
Ngân hàng thương mại là một tổ  chức được thành lập theo quy định của 
pháp luật, kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, với hoạt động thường xuyên là nhận  
tiền gửi với nhiều hình thức khác nhau và sử dụng số tiền này để  cấp tín dụng,  
cung  ứng dịch vụ  thanh toán cho các chủ  thể  trong nền kinh tế, nhằm mục tiêu  

lợi nhuận. Trên thế giới có nhiều cách định nghĩa về NHTM: 
Tại Pháp, Ngân hàng thương mại là doanh nghiệp mà nghiệp vụ  thường  
xuyên là nhận tiền bạc của công chúng dưới hình thức kí thác hay các hình thức 
khác và sử  dụng nó làm tài nguyên để  thực hiện các nghiệp vụ  chiết khấu, tín 
dụng và tài chính.
 Tại Mỹ, Ngân hàng thương mại là các tổ chức kinh doanh tiền tệ chuyên 
cung cấp dịch vụ  tài chính và hoạt động trong ngành công nghiệp dịch vụ  tài 
chính. 
Tại  Ấn Độ, Ngân hàng thương mại là cơ  sở  kinh doanh chuyên nhận các  
khoản kí thác để cho vay hay tài trợ các khoản đầu tư. 

3


Tại Việt Nam, Ngân hàng thương mại là loại hình tổ chức tín dụng có thể 
được thực hiện tất cả  các hoạt động ngân hàng, bao gồm: nhận tiền gửi không 
kỳ  hạn, tiền gửi có kỳ  hạn, tiền gửi tiết kiệm và các loại tiền gửi khác; phát 
hành chứng chỉ  tiền gửi, kì phiếu, tín phiếu, trái phiếu để  huy động vốn trong 
nước và nước ngoài; cấp tín dụng dưới các hình thức; mở  tài khoản thanh toán  
cho khách hàng; cung  ứng các phương tiện và dịch vụ thanh toán, theo Luật Các 
tổ chức tín dụng Việt Nam số 47/2010/QH12 ngày 16/6/2010.
1.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại
NHTM là tổ  chức duy nhất được phép huy động tiền gửi thanh toán và 
tiền gửi ngắn hạn, được mở  tài khoản giao dịch, được phát hành các phương  
tiện thanh toán.
Khác với các doanh nghiệp, trên bảng cân đối kế toán của các NHTM,  giá 
trị tiêu sản luôn lớn hơn giá trị tích sản.
Đối tượng hoạt động kinh doanh của các NHTM là các tài sản tài chính,  
dưới dạng các giấy tờ có giá, các công cụ nợ, có thể mua bán trên các trên các thị 
trường tài chính.

Hoạt động kinh doanh của các NHTM chịu sự rang buộc khắt khe của hệ 
thống luật pháp cả trong và ngoài nước, nhằm ngăn chặn các nguy cơ xảy ra rủi  
ro có thể gây tổn hại lớn đến sự ổn định của kinh tế xã hội.
1.1.3. Chức năng của ngân hàng thương mại
Trung gian tín dụng: Chức năng trung gian tín dụng được xem là chức năng 
quan trọng nhất của ngân hàng thương mại. Khi thực hiện chức năng trung gian 
tín dụng, NHTM đóng vai trò là cầu nối giữa người thừa vốn và người có nhu  
cầu về vốn. Với chức năng này, ngân hàng thương mại vừa đóng vai trò là người 
đi vay, vừa đóng vai trò là người cho vay và hưởng lợi nhuận là khoản chênh  
lệch giữa lãi suất nhận gửi và lãi suất cho vay và góp phần tạo lợi ích cho tất cả 
các bên tham gia: người gửi tiền và người đi vay... Cho vay luôn là hoạt động 

4


quan trọng nhất của ngân hàng thương mại, nó mang đến lợi nhuận lớn nhất cho 
ngân hàng thương mại.
Trung gian thanh toán: Ở đây NHTM đóng vai trò là thủ quỹ cho các doanh 
nghiệp và cá nhân, thực hiện các thanh toán theo yêu cầu của khách hàng như 
trích tiền từ tài khoản tiền gửi của họ để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ hoặc  
nhập vào tài khoản tiền gửi của khách hàng tiền thu bán hàng và các khoản thu 
khác theo lệnh của họ.
Các NHTM cung cấp cho khách hàng nhiều phương tiện thanh toán tiện 
lợi như  séc,  ủy nhiệm chi,  ủy nhiệm thu, thẻ  rút tiền, thẻ  thanh toán, thẻ  tín  
dụng… Tùy theo nhu cầu, khách hàng có thể  chọn cho mình phương thức thanh 
toán phù hợp. Nhờ đó mà các chủ thể kinh tế không phải giữ tiền trong túi, mang  
theo tiền để  gặp chủ  nợ, gặp người phải thanh toán dù ở  gần hay xa mà họ  có  
thể sử dụng một phương thức nào đó để thực hiện các khoản thanh toán. Do vậy 
các chủ  thể kinh tế sẽ tiết kiệm được rất nhiều chi phí, thời gian, lại đảm bảo 
thanh toán an toàn. Chức năng này vô hình trung đã thúc đẩy lưu thông hàng hóa, 

đẩy nhanh tốc độ  thanh toán, tốc độ  lưu chuyển vốn, từ đó góp phần phát triển 
kinh tế.
 “Tạo tiền”: Tạo tiền là một chức năng quan trọng, phản ánh rõ bản chất 
của NHTM. Với mục tiêu là tìm kiếm lợi nhuận như là một yêu cầu chính cho sự 
tồn tại và phát triển của mình, các NHTM với nghiệp vụ  kinh doanh mang tính 
đặc thù của mình đã vô hình trung thực hiện chức năng tạo tiền cho nền kinh tế.
Chức   năng  tạo  tiền   được   thực   thi   trên   cơ   sở   hai  chức   năng  khác   của  
NHTM là chức năng tín dụng và chức năng thanh toán. Thông qua chức năng  
trung gian tín dụng, ngân hàng sử  dụng số  vốn huy động được để  cho vay, số 
tiền cho vay ra lại được khách hàng sử dụng để mua hàng hóa, thanh toán dịch vụ 
trong khi số dư trên tài khoản tiền gửi thanh toán của khách hàng vẫn được coi là 
một bộ  phận của tiền giao dịch, được họ  sử  dụng để  mua hàng hóa, thanh toán  
dịch vụ… Với chức năng này, hệ  thống NHTM đã làm tăng tổng phương tiện  

5


thanh toán trong nền kinh tế, đáp  ứng nhu cầu thanh toán, chi trả  của xã hội.  
Ngân hàng thương mại tạo tiền phụ  thuộc vào tỉ  lệ  dự  trữ  bắt buộc của ngân  
hàng trung  ương đã áp dụng đối với nhtm. do vậy ngân hàng trung  ương có thể 
tăng tỉ lệ này khi lượng cung tiền vào nền kinh tế lớn.
Các chức năng của ngân hàng thương mại có mối quan hệ  chặt chẽ, bổ 
sung, hỗ  trợ  cho nhau, trong đó chức năng trung gian tín dụng là chức năng cơ 
bản nhất, tạo cơ  sở  cho việc thực hiện các chức năng sau. Đồng thời khi ngân  
hàng thực hiện tốt chức năng trung gian thanh toán và chức năng tạo tiền lại góp  
phần làm tăng nguồn vốn tín dụng, mở rộng hoạt động tín dụng. 
1.1.4.  Các nghiệp vụ của ngân hàng thương mại
Nghiệp vụ  ngân quỹ: nghiệp vụ  phản ánh các khoản vốn của ngân hàng 
được dùng vào với mục đích đảm bảo an toàn về  khả  năng thanh toán thường 
xuyên và thực hiện quy định về dự trữ bắt buộc do Ngân hàng Nhà nước đề ra.

  Nghiệp vụ  cho vay:  nghiệp vụ  tạo khả  năng sinh lời chính trong hoạt 
động kinh doanh của các NHTM. Nghiệp vụ này bao gồm các khoản đầu tư sinh  
lời của ngân hàng thông qua cho vay ngắn hạn, trung và dài hạn đối với nền kinh  
tế. Đây có thể nói là nghiệp vụ chính của ngân hàng thương mại.
Nghiệp vụ đầu tư tài chính: một hình thức đầu tư chủ yếu thông qua hình 
thức mua chứng khoán, trái phiếu hoặc thông qua công cụ tài chính khác. Nhà đầu 
tư tài chính thông thường chỉ nhắm vào mục đích mua và bán chứ ít làm tăng giá 
trị thực của công ty mà họ đầu tư vào.
Ngoài các nghiệp vụ cơ bản trên, ngân hàng thương mại còn có các nghiệp 
vụ  khác như: thực hiện trao đổi ngoại tệ, chiết khấu thương phiếu và cho vay 
thương mại, bảo quản vật có giá trị, tài trợ các hoạt động cho Chính phủ, … 
1.2. Hoạt động cho vay tiêu dùng của NHTM
1.2.1. Khái niệm cho vay tiêu dùng 
Các khoản cho vay nhằm tài trợ cho nhu cầu chi tiêu của người tiêu dùng, 
bao gồm cá nhân và hộ  gia đình. Đây là nguồn tài chính quan trọng giúp người  

6


này trang trải cho nhu cầu nhà ở, đồ dùng gia đình và xe cộ. Bên cạnh đó, những 
chỉ tiêu cho nhu cầu giáo dục, y tế và du lịch cũng có thể được tài trợ bởi cho vay  
tiêu dùng.
Định nghĩa tuy khác nhau nhưng nội dung cơ bản là giống nhau, cùng đề 
cập đến mục đích là cho vay để phục vụ nhu cầu tiêu dùng và sinh hoạt cá nhân,  
hộ  gia đình, những người có nhu cầu nâng cao mức sống nhưng chưa có khả 
năng chi trả  tại thời điểm hiện tại. Ngân hàng phát triển hoạt động này nhằm  
đáp  ứng nhu cầu của khách hàng, đồng thời cũng đem lại lợi nhuận cho ngân 
hàng từ khoản vay. 
1.2.2.  Các đặc điểm của cho vay tiêu dùng 
Có 6 đặc điểm chính về cho vay tiêu dùng là:

Một là: cho vay tiêu dùng có tính nhạy cảm theo chu kỳ của nền kinh tế.
Thu nhập của mỗi người phụ  thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó yếu tố 
quan trọng nhất là chu kỳ của nền kinh tế. Khi nền kinh tế phát triển thì kỳ vọng 
về  thu nhập của mỗi người sẽ  tăng lên kèm theo đó là nhu cầu tiêu dùng cũng 
tăng theo. Nhưng nếu thu nhập của họ không đáp  ứng được nhu cầu tiêu dùng, 
họ  sẽ  phát sinh nhu cầu vay vì tin tưởng nền kinh tế  lạc quan như  vậy, chắc  
chắn họ  sẽ  trả  được các khoản vay ngân hàng trong tương lai. Các ngân hàng 
cũng tin tưởng vào sự  phát triển của nền kinh tế  nên sẽ  mở  rộng quy mô tín  
dụng. Từ  đó, hoạt động cho vay tiêu dùng sẽ  phát triển khi những nền kinh tế 
tăng trưởng. Và ngược lại, khi nền kinh tế suy thoái thì quy mô cho vay tiêu dùng 
cũng sẽ thu hẹp lại.
Hai là: quy mô cho vay tiêu dùng nhỏ.
Đặc điểm này xuất phát từ đối tượng của cho vay tiêu dùng là cá nhân và  
hộ  gia đình. Họ  thường vay để  đáp  ứng nhu cầu tiêu dùng khi mà tích lũy chưa 
đủ khả năng thanh toán hiện tại. Vì vậy, các khoản cho vay tiêu dùng thường có 
quy mô nhỏ  so với tài sản của Ngân hàng, nhưng số lượng khoản vay lớn vì số 
lượng hộ gia đình là rất lớn và nhu cầu chi tiêu thì đa dạng.

7


Ba là: cho vay tiêu dùng ít nhạy cảm với lãi suất.
Khách hàng thường quan tâm đến lợi ích và giá trị  mà cho vay tiêu dùng 
đem lại nhằm thỏa mãn nhu cầu hơn là chi phí phải trả để có khoản vay đó. Mặt 
khác, số  lượng khoản vay nhỏ, số tiền thanh toán theo kỳ  nên số  tiền phải trả 
định kỳ không quá lớn và ảnh hưởng nhiều đến thu nhập của khách hàng.
Bốn là: chất lượng thông tin khách hàng cung cấp không cao.
Đối với khách hàng cá nhân, hộ  gia đình thì thông tin làm cơ  sở  để  phân 
tích và quyết định cho vay là những thông tin về nghề nghiệp, thu nhập, độ tuổi, 
tình trạng sức khỏe, nơi cư  trú. Những thông tin này do chính khách hàng cung  

cấp nên mang tính một chiều không có độ  chính xác cao vì vậy cũng tiềm  ẩn  
nhiều rủi ro cho Ngân hàng.
Năm là: nguồn trả nợ không ổn định phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
Nguồn trả  nợ  của khách hàng được trích từ  thu nhập của khách hàng. 
Nguồn thu nhập có thể thay đổi tuỳ vào tình trạng sức khỏe, công việc cũng như 
cơ cấu, chu kỳ của nền kinh tế. Những khách hàng có việc làm, mức thu nhập ổn 
định, có trình độ học vấn là những tiêu chí quan trọng để  các NHTM quyết định  
cho vay.
Sáu là: lãi suất của các khoản cho vay tiêu dùng là cao.
Do qui mô của các khoản cho vay tiêu dùng thường nhỏ (trừ các khoản vay  
để  mua bất động sản), dẫn đến chi phí để  cho vay (về  thời gian, nhân lực đi 
thẩm định, quản lý các khoản vay) cao. Đồng thời tiềm  ẩn nhiều rủi ro,  ảnh  
hưởng tới sự  an toàn của ngân hàng. Vì vậy, nên lãi suất về  cho vay tiêu dùng  
khá cao, với mức lãi suất như vậy giúp cho Ngân hàng đảm bảo được tính rủi ro 
và ổn định thu nhập trong những trường hợp có sự cố ngoài ý muốn.
1.2.3.  Phân loại cho vay tiêu dùng 
1.2.3.1. Căn cứ vào phương thức hoàn trả
Cho vay tiêu dùng trả  góp: người đi vay trả  nợ  (gồm số  tiền gốc và lãi) 
cho ngân hàng nhiều lần, theo những kỳ  hạn nhất định trong thời hạn cho vay.  
8


Phương thức này được áp dụng cho các khoản vay có giá trị lớn hoặc có thu nhập 
từng định kỳ của người đi vay không đủ khả  năng thanh toán hết một lần cố nợ 
vay.
Cho vay tiêu dùng phi trả  góp: là tiền vay mà khách hàng thanh toán cho  
ngân hàng một lần khi đến hạn, thường lá các khoản vay có giá trị nhỏ, thời hạn  
ngắn.
Cho vay tiêu dùng tuần hoàn: trong thời hạn tín dụng được thỏa thuận 
trước, căn cứ  vào nhu cầu chi tiêu và thu nhập kiếm được từng kỳ, khách hàng  

được cho phép thực hiện việc vay và trả  nợ  nhiều kỳ  một cách tuần hoàn, theo 
một hạn mức tín dụng. Lãi trả  mỗi kỳ  có thể  tính dựa trên số  dư  nợ  đã điều 
chỉnh, dựa trên số  dư  nợ  trước khi điều chỉnh hoặc tính trên cơ  sở  dư  nợ  bình  
quân.
1.2.3.2. Căn cứ vào mục đích vay
Cho vay tiêu dùng cư  trú: là các khoản cho vay nhằm tài trợ  cho nhu cầu  
mua sắm, xây dựng hoặc cải tạo nhà  ở  của khách hàng là cá nhân hoặc hộ  gia 
đình.
Cho vay tiêu dùng phi cư  trú: là các khoản vay tài trợ  cho việc trang trải  
các chi phí mua sắm xe cộ, đồ dùng gia đình, chi phí học hành, giải trí du lịch…
1.2.3.3. Căn cứ vào nguồn gốc của khoản nợ
Cho vay tiêu dùng gián tiếp: là hình thức cho vay trong đó ngân hàng mua 
các khoản nợ  phát sinh do công ty bán lẻ  đã bán chịu hàng hóa hay dịch vụ  cho  
người tiêu dùng.
Cho vay tiêu dùng trực tiếp: là các khoản cho vay tiêu dùng trong đó ngân  
hàng trực tiếp tiếp xúc và cho khách hàng vay cũng như  trực tiếp thu hồi nợ  từ 
người này.
1.2.4. Vai trò của cho vay tiêu dùng

9


Hiện nay, cho vay tiêu dùng không những là hình thức cho vay phổ  biến 
của ngân hàng thương mại mà còn thể  hiện rõ vai trò to lớn không chỉ  đối với 
ngân hàng mà còn đối với nền kinh tế, đối với người tiêu dùng.
1.2.4.1. Đối với người tiêu dùng
Cuộc sống của con người không ngừng được nâng cao làm cho nhu cầu 
của con người về  hàng hoá tiêu dùng không dừng lại  ở  những mặt hàng giản  
đơn. Ngày nay nhu cầu của con người về những hàng hoá xa xỉ như ô tô, nhà cửa,  
du lịch,... tăng cao. Điều này đặt ra cho con người nhu cầu về nguồn tài chính đủ 

lớn để  đáp  ứng cho tất cả  các nhu cầu trên. Có thể  nói, chỉ  có nguồn tài trợ  từ 
Ngân hàng cho người tiêu dùng thông qua cho vay tiêu dùng mới đáp  ứng được 
những yêu cầu trên của người tiêu dùng. Mặt khác, hình thức tín dụng này còn  
làm tăng sự cạnh tranh của các nhà sản xuất với nhau, làm cho họ phải chú trọng  
hơn đến chủng loại hàng hoá, mẫu mã, chất lượng và cả  giá cả  của hàng hoá.  
Tất cả các điều này đều đem lại lợi ích cho người tiêu dùng.
Tuy nhiên, nếu lạm dụng việc đi vay để tiêu dùng thì có thể làm cho người  
đi vay vượt quá khả  năng chi trả, giảm khả  năng tiết kiệm và chi tiêu trong 
tương lai.
1.2.4.2. Đối với nhà sản xuất
Các doanh nghiệp sản xuất luôn muốn tối đa hoá lợi nhuận thu được, do  
vậy họ  luôn tìm mọi cách để  tiêu thụ  hàng hoá, dịch vụ  sản xuất ra. Điều này 
phụ thuộc hoàn toàn vào nhu cầu tiêu thụ hàng hoá của dân cư. Hiện nay nhu cầu 
về hàng hoá, dịch vụ của người tiêu dùng không ngừng tăng, nhưng nó lại khó có  
thể  được thoả  mãn bằng nguồn tài chính hiện có của khách hàng. Hàng hoá 
không thể xếp hết vào kho cho đến khi khách hàng có đủ điều kiện về tài chính  
được. Và nguồn tài chính do ngân hàng tài trợ là một giải  pháp tối  ưu. Như vậy,  
cho vay tiêu dùng của ngân hàng giúp giải quyết được sự  ùn tắc trong việc tiêu  
thụ hàng hoá. Nguồn tín dụng này cũng giúp cho doanh nghiệp mở rộng quy mô  
sản xuất, tối đa hoá lợi nhuận cho doanh nghiệp.

10