GIẢI PHÁP TRONG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÁC
KHU ĐÔ THỊ, KHU DÂN CƯ MỚI VÀ ĐỊNH HƯỚNG
THỜI GIAN TỚI
Đồng chí Phạm Giang Giám đốc Sở Xây dựng
phát biểu thảo luận tại Kỳ họp thứ 7, HĐND tỉnh
Trong thời gian qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND,
UBND tỉnh, với sự tham mưu, phối hợp thực hiện của các Sở, Ban, Ngành, UBND các
huyện, thành phố, đến nay công tác phát triển đô thị trên địa bàn tỉnh đã có bước phát
triển rõ rệt, nhiều đô thị đã được quy hoạch điều chỉnh, mở rộng; các dự án đầu tư
phát triển khu đô thị, khu dân cư mới, phát triển nhà ở đã và đang xây dựng, hoàn thành
đã làm thay đổi về kiến trúc, cảnh quan đô thị và có chất lượng môi trường sống tốt
hơn. Do có cơ chế hấp dẫn, đã thu hút được các nhà đầu tư quan tâm đầu tư vào các
dự án phát triển đô thị (tại 8/10 huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh). Đến nay đã có 41
dự án khu đô thị mới, khu dân cư mới, nhà ở thương mại đã được chấp thuận đầu tư
(9 dự án đã hoàn thành; 9 dự án hoàn thành từ 80% khối lượng trở lên và 23 dự án đang
triển khai giải phóng mặt bằng, thi công xây dựng) với quy mô sử dụng đất khoảng
650 ha. Nhiều khu đô thị mới đã được đầu tư đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng
xã hội như: khu đô thị Bách Việt Lake Garden, khu đô thị số 1,2,3,6,7 thuộc khu đô thị
phía nam thành phố Bắc Giang; khu đô thị phía Tây thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang;
khu đô thị Đồng Cửa, thị trấn Đồi Ngô, khu đô thị tiểu khu 2,3 thị trấn Neo, huyện Yên
Dũng...Một số khu đô thị đã và đang xuất hiện các công trình kiến trúc cao tầng, khu
công viên cây xanh cảnh quan đẹp là những điểm nhấn kiến trúc của đô thị văn minh,
hiện đại chất lượng cao. Công tác quản lý xây dựng theo quy hoạch, quản lý trật tự
xây dựng tại các dự án cũng dần đi vào nề nếp, nhiều khu đô thị, khu dân cư đã làm
tốt công tác quản lý trật tự xây dựng, tạo bộ mặt đô thị ngày càng khang trang, sáng,
xanh, sạch đẹp, góp phần tích cực vào phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Việc kêu gọi các nhà đầu tư tham gia đầu tư các dự án KĐTM, KDCM đã góp
phần giảm áp lực cho ngân sách nhà nước, là nguồn vốn bổ sung quan trọng đáp ứng
nhu cầu vốn đầu tư phát triển và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh; góp phần thúc
đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh theo hướng tích cực là tăng tỷ trọng ngành
công nghiệp xây dựng, dịch vụ, giảm dần tỷ trọng ngành nông nghiệp trong nền kinh
tế của tỉnh. Đa số các dự án có quy mô lớn nên được đầu tư đồng bộ, góp phần quan
trọng để mở rộng không gian đô thị, thúc đẩy quá trình đô thị hóa; Góp phần hoàn
thiện đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật (giao thông, cấp nước, thoát nước, cấp điện,
chiếu sáng, thông tin, bãi đỗ xe, khuôn viên cây xanh) theo quy hoạch xây dựng đô thị
được duyệt; khắc phục dần tình trạng đầu tư các điểm dân cư nhỏ lẻ, bám dọc các
tuyến đường quốc lộ, tỉnh lộ với hạ tầng sơ sài, không đồng bộ. Đồng thời tạo ra quỹ
đất ở, quỹ đất dịch vụ và đất công cộng lớn, giải quyết được nhu cầu về đất ở, chỗ ở
của nhân dân và quỹ đất để đầu tư các công trình công cộng (trụ sở cơ quan, trường
học, bệnh viện, nhà văn hóa, công viên, quảng trường…) qua đó đã góp phần không
nhỏ vào sự phát triển kinh tếxã hội, nâng cấp các đô thị.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện còn một số hạn chế như sau:
Công tác quy hoạch, kế hoạch còn hạn chế. Các huyện, thành phố chưa xây
dựng và ban hành được Chương trình phát triển đô thị, hồ sơ đề xuất khu vực phát
triển đô thị, kế hoạch thực hiện khu vực phát triển đô thị (mới có 3/17 đô thị có hồ sơ
đề xuất khu vực phát triển đô thị được duyệt gồm Thành phố Bắc Giang, Thị trấn Vôi,
thị trấn Cao Thượng).
Công tác dự báo về thị trường bất động sản chưa được quan tâm đúng mức,
chưa xây dựng được trung tâm thông tin, dữ liệu thị trường bất động sản.
Việc bố trí kinh phí lập quy hoạch xây dựng còn ít, dẫn đến còn thiếu nhiều
quy hoạch. Tỷ lệ phủ kín quy hoạch, nhất là quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết ở
các đô thị còn thấp. Công tác lập quy hoạch chi tiết xây dựng còn một số bất cập, một
số dự án có thời gian chuẩn bị đầu tư kéo dài nên đến khi triển khai thực hiện nhiều
yếu tố về kinh tếxã hội, hiện trạng khu vực dự kiến phát triển đô thị đã có sự thay
đổi so với thời điểm khảo sát, lập quy hoạch; chất lượng khảo sát phục vụ lập quy
hoạch tại một số dự án thấp, còn có sai sót, chồng lấn giữa các dự án nhưng chưa
được phát hiện. Do đó có trường hợp phải điều chỉnh quy hoạch trong quá trình thực
hiện dự án.
Công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn dẫn đến một số dự án bị
chậm tiến độ, phải gia hạn trong quá trình thực hiện.
Dự án khu đô thị là dự án có quy mô sử dụng đất và vốn đầu tư lớn, liên quan
đến nhiều chuyên ngành, nhiều Luật, nhưng do quy định tại các Luật còn mâu thuẫn,
chồng chéo dẫn đến việc thực hiện dự án còn có sai sót, như: Nghị định số
11/2013/NĐCP của Chính phủ về quản lý đầu tư phát triển đô thị thì ở bước chấp
thuận đầu tư chưa cần đánh giá tác động môi trường trong khi đó theo Luật Bảo vệ
Môi trường thì phải có đánh giá tác động môi trường; Nghị định số 11/2013/NĐCP
của Chính phủ quy định việc thực hiện chuyển quyền sử dụng đất đã đầu tư hạ tầng
cho người dân tự xây dựng nhà ở phải xin ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ
Xây dựng trong khi Nghị định số 43/2014/NĐCP của Chính phủ quy định chi tiết thi
hành một số điều của Luật Đất đai thì không quy định việc xin ý kiến thống nhất với
Bộ Xây dựng...
Việc tổ chức giám sát thực hiện dự án, giám sát quản lý chất lượng các khu đô
thị đã được các huyện, thành phố quan tâm tuy nhiên qua kiểm tra thì có dự án chất
lượng chưa cao, vẫn còn sai sót trong quá trình thi công xây dựng.
Đề xuất một số giải pháp và định hướng chủ yếu trong thời gian tới:
Một là, đối với Sở Xây dựng và các Sở, ban, ngành của tỉnh có liên quan:
Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các quy định của tỉnh về đầu tư xây dựng khu
đô thị, khu dân cư mới theo hướng tạo ra cơ chế thu hút đầu tư vừa hấp dẫn vừa cụ
thể, công khai minh bạch; Rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh quy trình và đơn giản hoá thủ
tục hành chính về đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường, phòng cháy chữa cháy, tạo
điều kiện và hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện các thủ tục hành chính.
Hướng dẫn UBND các huyện thành phố xây dựng chương trình phát triển đô
thị, khu vực phát triển đô thị và xây dựng kế hoạch phát triển đô thị phù hợp với điều
kiện kinh tếxã hội; đảm bảo phát triển đô thị theo chương trình, kế hoạch và nhu cầu
bất động sản của địa phương.
Đổi mới và hướng dẫn UBND các huyện, thành phố, các chủ đầu tư công tác
lập, thẩm định quy hoạch xây dựng. Nâng cao chất lượng thẩm định các đồ án quy
hoạch xây dựng, dự án đầu tư, thiết kế bản vẽ thi công thuộc thẩm quyền của Sở.
Tăng cường hướng dẫn, kiểm tra, quản lý chất lượng xây dựng công trình và trật tự
xây dựng trên địa bàn.
Xây dựng cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản để phục vụ công
tác quản lý nhà nước và làm cơ sở xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển đô
thị và nhà ở trong từng thời kỳ.
Khuyến khích các nhà đầu tư thực hiện đầu tư theo hướng nâng cao chất
lượng sống cho cư dân trong khu đô thị, khu dân cư (sử dụng vật liệu mới; đầu tư xây
dựng các dự án đồng bộ hạ tầng xã hội, cây xanh, công viên, khu thể dục thể thao... có
chất lượng tốt, có cảnh quan đẹp, hấp dẫn để thu hút người dân vào sinh sống tại khu
đô thị).
Hai là, đối với UBND các huyện, thành phố:
Khẩn trương tổ chức lập chương trình phát triển đô thị, hồ sơ đề xuất khu vực
phát triển đô thị cho phù hợp với điều kiện thực tế phát triển kinh tế xã hội của địa
phương theo từng thời kỳ; gắn kết chặt chẽ giữa chương trình phát triển đô thị, quy
hoạch xây dựng đô thị với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và các quy hoạch chuyên
ngành khác, đảm bảo đồng bộ, tránh mâu thuẫn, chồng chéo. Đề xuất danh mục dự án
khu đô thị, khu dân cư mới phù hợp với chương trình, kế hoạch, hồ sơ đề xuất khu
vực phát triển đô thị, phù hợp với quy hoạch điểm dân cư nông thôn nhằm tránh tình
trạng mất cân đối cung cầu bất động sản.
Quan tâm, ưu tiên bố trí vốn cho công tác lập quy hoạch xây dựng, nhất là quy
hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết đô thị. Định kỳ rà soát, điều chỉnh các đồ án quy
hoạch cho phù hợp với điều kiện thực tế phát triển kinh tế xã hội của địa phương;
gắn kết chặt chẽ, đảm bảo đồng bộ, tránh mâu thuẫn, chồng chéo giữa quy hoạch xây
dựng với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và các quy hoạch chuyên ngành khác có
liên quan.
Không đầu tư xây dựng phát triển các điểm dân cư nhỏ lẻ dọc theo các trục
đường giao thông mà thực hiện đầu tư thành khu dân cư tập trung đồng bộ hạ tầng kỹ
thuật và hạ tầng xã hội theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại Công văn số
1344/UBNDXD ngày 19/5/2016.
Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên và nhân dân
nhằm tạo sự thống nhất, đồng thuận cao trong thực hiện các cơ chế chính sách về
phát triển đô thị. Tập trung cao cho công tác bồi thường GPMB, coi đây là nhiệm vụ
trọng tâm, trọng điểm và là khâu đột phá trong phát triển đô thị; chủ động tháo gỡ khó
khăn, tham mưu, đề xuất với UBND tỉnh nhân rộng cách làm hay, mới, tính sáng tạo
trong quá trình thực hiện dự án và giải phóng mặt bằng.
Hàng năm, thực hiện rà soát, tính toán nhu cầu để đề xuất quy mô, danh mục,
số lượng dự án, phân kỳ đầu tư hợp lý, có tính khả thi cao, phù hợp với năng lực, nhu
cầu thị trường và tình hình thực tiễn của mỗi địa phương.
Nâng cao chất lượng công tác đấu thầu để lựa chọn được chủ đầu tư có kinh
nghiệm, năng lực thực sự về kỹ thuật, tài chính bảo đảm cho việc triển khai thực hiện
các dự án; Khi ký hợp đồng thực hiện dự án với chủ đầu tư, cần quy định rõ trách
nhiệm của các bên liên quan và điều khoản xử lý trong trường hợp dự án chậm tiến
độ, làm cơ sở để xử lý đối với chủ đầu tư không thực hiện hoặc thực hiện tiến độ
chậm, vi phạm theo quy định.
Đối với các khu vực có khả năng sinh lời cao, quy mô hợp lý thì bố trí nguồn
vốn đầu tư công để trực tiếp đầu tư. Mặt khác hàng năm thực hiện lập kế hoạch đầu
tư công đối với một số công trình hạ tầng xã hội được quy hoạch trong các khu đô thị,
khu dân cư (nhà văn hóa, khu thể thao, trường học,...) và các công trình hạ tầng kỹ
thuật ngoài ranh giới các dự án để tạo sự đồng bộ, đảm bảo phục vụ nhu cầu của
người dân.
Tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong việc
thực hiện nhiệm vụ được giao; công tác quản lý, kiểm tra, giám sát chặt chẽ tiến độ,
chất lượng xây dựng các dự án đầu tư phát triển đô thị, nhất là các công trình hạ tầng
kỹ thuật bàn giao cho nhà nước quản lý. Đồng thời đề xuất biện pháp xử lý đối với
các hành vi vi phạm; kiên quyết kiến nghị thu hồi các dự án không triển khai hoặc
triển khai chậm do lỗi chủ quan của chủ đầu tư.
Ba là, đối với các chủ đầu tư dự án:
Chủ động xây dựng kế hoạch, tập trung nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ thực
hiện theo đúng tiến độ dự án đã được chấp thuận; Bố trí đủ kinh phí để UBND các
huyện, thành phố triển khai thực hiện công tác bồi thường GPMB và triển khai đầu tư
dự án theo kế hoạch.
Lựa chọn các nhà thầu tư vấn, thi công xây lắp có đủ điều kiện năng lực kinh
nghiệm thực sự, am hiểu về đầu tư dự án phát triển đô thị và kiểm soát chặt chẽ chất
lượng, tiến độ thi công của các nhà thầu tham gia thực hiện dự án; chủ động phối hợp
với Sở Xây dựng, các ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố để được hướng
dẫn, tháo gỡ kịp thời các vướng mắc, phát sinh trong quá thực hiện dự án.
Khi thực hiện dự án, thực hiện đầu tư các hạng mục cảnh quan, hạ tầng xã
hội đồng thời với công trình hạ tầng kỹ thuật; đồng thời quản lý chặt chẽ việc xây
dựng theo quy hoạch, đặc biệt là xây dựng theo thiết kế đô thị được duyệt để đảm
bảo kiến trúc cảnh quan; Quy định rõ trong hợp đồng chuyển nhượng điều khoản
người dân phải xây dựng theo đúng thiết kế đô thị đã duyệt. Khuyến khích chủ đầu tư
xây thô và hoàn thiện mặt ngoài nhà ở trước khi chuyển nhượng, đặc biệt với các
tuyến phố chính trong đô thị để đảm bảo kiến trúc cảnh quan.
Trên đây là nội dung bài tham luận tại kỳ họp thứ 7 HĐND tỉnh khóa XVIII, Sở
Xây dựng báo cáo Thường trực HĐND tỉnh. Xin chân thành cảm ơn!