Chiều tối_ Hồ Chí Minh

Văn bản
- Hồ Chí Minh -

I. TIỂU DẪN
1. Tác giả:
 Quê làng Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
 Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 2/9/1969), xuất thân trong
gia đình Nho học.
Hồ Chí Minh Danh nhân văn hoá thế giới, anh hùng
dân tộc, nhà Cách mạng vĩ đại.

I. TIỂU DẪN
2. Tác phẩm
 Tác phẩm gồm 134 bài thơ bằng chữ Hán ghi trong một
cuốn sổ tay đặt tên là “ Ngục trung nhật kí”. Tập thơ được
dịch ra tiếng Việt và in lần đầu vào năm 1960.
 Tập thơ “Nhật kí trong tù” được sáng tác từ tháng 8.1942
đến tháng 9.1943 khi Bác Hồ bị bắt giam vô cớ ở nhà tù
Tưởng Giới Thạch.
Về tập thơ “ Nhật kí trong tù”
Về bài thơ “Chiều tối” (Mộ)
 Hai đặc điểm nổi bật: Tính chất nhật kí và thi ca chi phối
toàn bộ nội dung và tư tưởng nghệ thuật của tập thơ.
 Là bài thơ thứ 31 của tập thơ. Được gợi cảm hứng trên
đường chuyển lao từ Tỉnh Quảng Tây đến Thiên Bảo của Hồ
Chí Minh vào cuối thu năm 1942.
CHỦ ĐỀ
 Cảnh thiên nhiên và con người miền sơn cước lúc chiều tối.
 Sự vận động tâm trạng của người tù trên đất khách.
Vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh dù hoàn cảnh khắc nghiệt đến

đâu vẫn luôn hướng về sự sống và ánh sáng.

Phiên âm Bản dịch thơ
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
- Hồ Chí Minh -
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết lò than đã rực hồng.
- Nam Trân (dịch) -
So với nguyên tác,
bản dịch thơ có
điểm nào chưa
phù hợp?

Câu hai: Cô vân, mạn mạn >< Chòm mây trôi nhẹ
(Cô độc, lẻ loi, chậm chạp, uể oải, lững lờ)


Không chuyển tải hết tâm trạng của người nhìn mây trôi.

Câu ba: (Không nói trời tối) >< Tối


Làm ý thơ quá lộ, mất đi giá trị, nét tài tình, tự nhiên của thơ
Đường qua ngòi bút Hồ Chí Minh.


Câu ba, bốn: Cặp điệp từ vắt dòng “Ma bao túc” và “Bao túc ma hoàn” diễn
tả công việc của cô gái và bước đi của thời gian.
Nhưng bản dịch chưa lột tả được đúng ý bài thơ
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
 Thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt.
 Bố cục : Gồm 2 phần + Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên
+ Hai câu cuối: Bức tranh cuộc sống
1. ĐỌC2. Tìm hiểu bản dịch thơ

3. PHÂN TÍCH BÀI THƠ
a. Hai câu đ u (B c tranh thiên nhiên)ầ ứ
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;
(Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;)

1. Hai câu đ u (B c tranh thiên nhiên)ầ ứ
Đây là dấu hiệu kết thúc một ngày làm việc vất vả, mệt nhọc.
Chim mỏi về rừng lúc chiều tối, một đám mây lẻ trôi chậm trên
khoảng không. Nhà thơ không trực tiếp nói về thời gian nhưng
thời gian vẫn hiện hữu qua cảnh vật. Đây là cách cảm nhận thời
gian mang tính truyền thống.

Thời gian: Buồi chiều tối

Không gian: Cao rộng vắng lặng
Qua hình ảnh cánh chim
trong bài em có liên tưởng
đến những câu thơ nào
được miêu tả trong thơ ca

truyền thống?
Nhân xét
cách miêu tả
Nhà thơ đã lấy điểm, tả diện, đó là việc nắm bắt
linh hồn của cảnh vật, chỉ gợi chứ không tả.
Đây là cách miêu tả thường thấy trong thơ ca
cổ điển.
Không gian thiên nhiên được tạo
dựng bằng hai đường nét đó là:
 Chim mỏi – tìm chốn ngủ
 Chòm mây – trôi hững hờ