Đề cương Ôn tập nghề Điện (70 tiết) phần 1

Quyeen Dinh Truong THCS D Dinh Xa Binh Luc Ha Nam
cng ụn tp
Phn 1
Cõu 1: Nờu vai trũ ca in nng i vi i sng v sn
xut?
TL * in nng l ngun ng lc ch yu cho sn xut v i
sng vỡ :
- in nng d dng bin i thnh cỏc dng nng lng khỏc (C,
quang, nhit) phc v nhu cu trong i sng v sn xut ca
con ngi.
- in nng c sn xut tp trung v cú th truyn ti i xa vi
hiu sut cao.
- Qui trỡnh sn xut, truyn ti v s dng in nng d dng t
ng hoỏ v iu khin t xa.
- Trong sinh hot v sn xut nh cú in nng mi cú cỏc thit b
in v nh s dng cỏc thit b in m gúp phn nõng cao cht
lng cuc sng, tng nng sut lao ng, thỳc y cỏch mng khoa
hc k thut phỏt trin. Ngoi ra in nng cũn gúp phn thu hp
khong cỏch gia thnh th v nụng thụn.
Cõu 2 Vỡ sao phi tit kim in nng ?Nờu cỏc bin phỏp s
dng tit kim in nng ?
Phải tiết kiệm điện năng vì: điện năng là loại sản phẩm hàng
hoá có giá trị sử dụng mang lại nhiều lợi ích cho con ngời
trong mọi lĩnh vực sản xuất, KHKT và đời sống.
Tit kim in nhm :
Gim chi tiờu cho gia ỡnh
Cỏc dng c v thit b in c s dng lõu bn hn
Gim bt cỏc s c gõy tn hi
Dnh phn tit kim nng cho sn xut
* Biện pháp tiết kiệm điện năng:
- Giảm thời gian tiêu thụ điện năng vô ích nh động cơ chạy không,

chiếu sáng không cần thiết, quá thừa,
Quyeen Dinh Truong THCS D Dinh Xa Binh Luc Ha Nam
- Lựa chọn các thiết bị điện sao cho sử dụng hết công suất của
chúng, chọn đúng tiết diện và loại dây dẫn.
- Phát hiện và sử lý nhanh các sự cố về điện, loại trừ kịp thời các hao
tổn điện năng nh quá tải, rò điện,
Câu3 : Nêu các nguyên nhân gây ra các tai nạn điện.
*Chạm vào vật mang điện:
+ Xảy ra khi sửa chữa đờng dây và thiết bị điện đang nối với nguồn điện
mà không ngắt điện hoặc vô ý chạm vào vật mang điện.
* Sử dụng các dụng cụ, thiết bị điện có vỏ bằng kim loại nh ng bị hỏng bộ
phận cách điện để điện truyền ra vỏ.
*Tai nạn do phóng điện:
+ Do vi phạm khoảng cách an toàn khi ở gần điện cao áp.
*Do điện áp b ớc: là điện áp giữa hai chân ngời khi đứng gần điểm có điện
thế cao.
*************************************************************
Cõu 4 : Mc nguy him ca tai nn in ph thuc vo cỏc yu t
no ? Cho bit qui nh v in ỏp an ton?
* ph thuc vo cỏc yu t sau
- Cng dũng in chy qua c th
+ cng dũng in cng ln , mc nguy him cng cao. Dũng
in mt chiu ớt nguy him hn dũng in xoay chiu .
- ng i ca dũng in qua c th
+ Nguy him nht l dũng in i qua cỏc c quan chc nng quan
trng ca s sng nh nóo, tim, phi
+ Dũng in truyn trc tip vo u l nguy him nht
+ in git bờn phi ớt nguy him hn git bờn trỏi
- Thi gian dũng in chy qua c th
+ Thi gian cng di thỡ mc nguy him cng cao

* qui nh
- in tr ngi khụng phi l hng s, ph thuc vo cỏc yu t
nh tỡnh trng sc khe, mc m hụi, mụi trng lm vic
- Mc nguy him cng tng khi
Quyeen Dinh Truong THCS D Dinh Xa Binh Luc Ha Nam
+Da bn , da m hoc mt lp da ngoi
+ in tớch tip xỳc vi vt mang in tng
+ tip xỳc vi in ỏp cao
- iu kin bỡnh thng vi da khụ , sch thỡ in ỏp di 40 V
c coi l in ỏp an ton
- ni m t cú nhiu bi kim loi thỡ in ỏp an ton khụng quỏ
12V
- Nhiu nc qui nh in ỏp an ton t 12V- 36V cho cỏc mỏy
hn in, ốn soi, cỏc thit b in cm tay khỏc
- Dựng bỳt th in kim tra in ỏp an ton hay khụng an ton
Câu 5: Em hãy nêu các biện pháp an toàn điện trong sản xuất và sinh hoạt.
Nêu cách làm nối đất bảo vệ và trình bày tác dụng bảo vệ.Nêu cách làm nối
trung tính bảo vệ và trình bày tác dụng bảo vệ.
- Chống chạm vào các bộ phận mang điện.
- Cách điện tốt giữa phần tử mang điện và phần tử không mang điện.
- Che chắn những bộ phận dễ gây nguy hiểm nh cầu dao, mối nối, cầu chì.
- Thực hiện đảm bảo an toàn cho ngời khi gần đờng dây cao áp.
- Sửa chữa điện phải cắt điện và treo biển báo.
- Không vi phạm hành lang an toàn điện.
- Sử dụng các dụng cụ và thiết bị bảo vệ an toàn điện khi sửa chữa và lắp
đặt điện
- nối đất bảo vệ
- nối trung tính bảo
a) Phơng pháp tiếp đất:
+ Cách thực hiện: dùng dây dẫn tốt (to, không nối), một đầu dùng

bulông bắt chặt vào vỏ thiết bị, một đầu hàn chặt vào cọc tiếp đất. Cọc tiếp đất
là những ống thép dài 2,5-3m, chôn sâu dới đất 0,5-0,7m, điện trở hệ thống
tiếp đất nhỏ từ 3-4.
+Tác dụng bảo vệ: Giả sử do h hỏng
lớp cách điện để truyền điện ra vỏ. Khi đó,
dòng điện sẽ truyền xuống đất qua hệ thống
tiếp đất. Nếu có ngời vô tình chạm vào vỏ
thiết bị, do điện trở thân ngời lớn hơn hàng
ngàn, hàng vạn lần điện trở của hệ thống tiếp
đất nên dòng điện qua ngời rất nhỏ do đó
không gây nguy hiểm cho ngời sử dụng.
2,5-3 m
p
tt
Quyeen Dinh Truong THCS D Dinh Xa Binh Luc Ha Nam
b) Phơng pháp nối trung hoà:
+ Cách thực hiện: Vỏ kim loại của thiết bị đợc nối với dây trung hoà của
mạng điện.
+ Tác dụng bảo vệ: Giả sử do h hỏng
lớp cách điện để truyền điện ra vỏ.
Thì dòng điện từ dây pha qua cầu chì, qua
dây nối trung hoà tạo thành một mạch kín
có điện trở rất nhỏ,dòng điện tăng đột ngột
sẽ làm nổ cầu chì do đó làm ngắt mạch điện,
không gây nguy hiểm cho ngời sử dụng.
Cõu 6 : Cỏc bin phỏp an ton khi lp t v sa cha in:
- Ch lm vic phi rng trỏnh chm trc tip vo vt mang in
- Ct cu dao trc khi thc hin cụng vic.
- S dng cỏc dng c v thit b bo v nh: thm cao su lút ch ng
hoc giỏ cỏch in, gng tay cao su, ng

- Dựng cỏc dng c lao ng cú chuụi cỏch in ỳng tiờu chun bng nha,
cao su cú dy cn thit, cú g cao trỏnh trt tay (dựng cỏc dng c
ny ch vi in ỏp di 1000V)
- Khi sa cha thit b v mng in phi dựng dng c kim tra nh bỳt th
in trỏnh s chm vo vt mang in.
- Khi lp t in cn tuõn th cht ch cỏc quy tc an ton lao ng v in
Cõu 7: K tờn mt s khớ c v thit b in trong mng in sinh hot?
Cu to, cụng dng v chỳ ý khi lp t cỏc thit b ú?
Tr li:
Trong mng in sinh hot thng cú nhng thit b in sau:
1- in:
- L thit b dựng ly in cho cỏc dựng in.
- Cú nhiu loi in: loi 2 l, 3 l, loi l trũn, loi l dt, loi lp c nh
trờn tng, loi di ng
- Gm 2 b phn chớnh l v v cc tip in. Bờn ngoi v in thng
ghi tr s nh mc ca in ỏp v dũng in, VD: 220V 5A
2 Phớch cm
p
tt
Quyeen Dinh Truong THCS D Dinh Xa – Binh Luc –Ha Nam
- Là thiết bị lấy điện từ ổ điện cho các đồ dùng điện.
- Có nhiều loại: loại tháo được, loại không tháo được, chốt cắm tròn, chốt
cắm dẹt, chốt 2 ngạnh, 3 ngạnh…
- Cấu tạo: gồm 2 bộ phận chính là thân bằng nhựa hoặc sứ có ghi cường độ
và điện áp định mức, bộ phận tiếp điện bằng đồng.
3- Cầu chì
- Là thiết bị bảo vệ an toàn cho các đồ dùng điện, mạch điện khi xảy ra sự cố
ngắn mạch hoặc quá tải.
- Có nhiều loại như cầu chì hộp, cầu chì ống, cầu chì nắp vặn cầu chì nút…
- Cấu tạo: gồm 3 bộ phận là vỏ bằng nhựa, chốt giữ dây chảy bằng đồng và

dây chảy (dây chảy chủ yếu bằng chì hoặc đồng, nhôm)
4- Công tắc điện:
- Là thiết bị để đóng và cắt mạch điện có điện áp dưới 500V và cường độ
dưới 5A.
- Có nhiều loại: công tắc xoay, bật, bấm, giật…
- Cấu tạo gồm 3 phần: núm tắt mở bằng nhựa, các tiếp điểm tĩnh và động
bằng đồng, vỏ bằng nhựa để cách điện trên vỏ có ghi điện áp và cường độ
định mức.
5- Cầu dao
- Là thiết bị đóng, cắt dòng điện bằng tay.
- Có nhiều loại cầu dao: 1 cực, 2 cực, 3 cực
- Cấu tạo: gồm 3 bộ phận chính là bộ phận tiếp điện động (lưỡi dao) là một
thanh bằng đồng, bộ phận tiếp điện tĩnh, vỏ bằng sứ hoặc bằng nhựa có ghi
điện áp và cường độ định mức.
6 - Áp tô mát:
- Là thiết bị phối hợp cả 2 chức năng của cầu chì và cầu dao, tự động bảo vệ
mạch điện khi ngắn mạch hoặc quá tải.
- Có nhiều loại Áp tô mát: Áp tô mát dòng điện cự đại, dòng cực tiểu, điện
áp thấp.
- Cấu tạo: gồm có tiếp điểm, nút đóng mở bằng tay, hệ thống ngắt mạch tự
động bằng điện từ và bằng nhiệt
* Một số chú ý khi lắp đặt
- Đối với ổ điện: Không lắp đặt nơi quá nóng, ẩm ướt và nhiều bụi. Loại gắn
tường cố định nên cách mặt đất không dưới 1,5m. Loại di động cần đảm bảo
an toàn điện. Nếu dùng nhiều cấp điện khác nhau thì nên dùng nhiều ổ điện
khác nhau để tránh nhầm lẫn.
- Đối với cầu chì, công tắc, cầu dao:
- Được lựa chọn lắp đặt đúng theo công dụng và tính năng kỹ thuật của
chúng. Được lắp đặt ở dây pha của lưới điện
Quyeen Dinh Truong THCS D Dinh Xa Binh Luc Ha Nam

- Cu dao c lp t u ng dõy chớnh dựng úng ct mng in
hay úng ct thit b cú cụng sut ln. Khi lp cu dao phi cho u ct
in hng v phớa ngun, dõy chy hng v ni tiờu th.
- Cu chỡ c lp u ng dõy chớnh v ph, t ni d thy d sa.
Nu dõy chỡ b chy, t phi thay dõy chỡ cựng loi.
- Cụng tc c lp sau cu chỡ.
Câu 8: Trình bày đặc điểm của mạng điện sinh hoạt ?
--------------------------------------------------------------
+ Khái niệm: Mạng điện sinh hoạt là mạng điện tiêu thụ có hiệu điện
thế thấp, nhận điện từ mạng điện phân phối để cung cấp cho các thiết bị
và đồ dùng điện.
+ Đặc điểm:
- Mạng điện sinh hoạt bao gồm mạch chính (đờng dây chính) và mạch
nhánh (đờng dây nhánh).
- Mạch chính gồm 1 dây pha (dây nóng) và một dây trung hòa (dây
nguội), giữ vai trò là mạch cung cấp, đợc đặt trên cao sát trần nhà.
- Mạch nhánh đợc rẽ từ đờng dây chính đến các thiết bị và đồ dùng
điện, các mạch nhánh đợc mắc song song với nhau.
- Trên các mạch nhánh có các thiết bị đóng cắt và bảo vệ riêng nh: cầu
dao, cầu chì, công tắc,..., các thiết bị này đợc lắp trên bảng điện.
- Mạng điện sinh hoạt còn có các thiết bị đo lờng, điều khiển, bảo vệ
nh công tơ điện, áptômát, cầu dao, cầu chì, công tắc,..., và các vật cách
điện nh pulisứ, ống nhựa, bảng điện,....
*************************************************************
********
Cõu 9: S nguyờn lý, s lp t l gỡ? Cụng dng ca
cỏc s ú?
Tr li:
S nguyờn lý l loi s ch núi lờn mi quan h in gia cỏc phn t
ca mch in m khụng th hin v trớ sp xp, cỏch lp rỏp ca cỏc phn t

ú. Cụng dng ca s nguyờn lý: dựng nghiờn cu nguyờn lý hot
ng ca mch in v thit b in.
S lp t: l l s biu th v trớ lp t, cỏch lp rỏp gia cỏc phn t
ca mch in.. Cụng dng ca s lp t dựng s dng khi d trự vt
liu, lp t sa cha mch in v cỏc thit b in.
*************************************************************
******
Quyeen Dinh Truong THCS D Dinh Xa – Binh Luc –Ha Nam
Mét sè s¬ ®å ®iÖn nguyªn lÝ m¹ng ®iÖn sinh ho¹t
Tªn s¬ då
1)M¹ch gåm 1 cÇu ch×, 1c«ng t¾c, ®iÒu khiÓn 1 ®Ìn sîi ®èt
H×nh vÏ
2)M¹ch gåm 1 cÇu ch×,1 æ c¾m, 1c«ng t¾c, ®iÒu khiÓn 1 ®Ìn sîi
®èt
3) M¹ch gåm 1 cÇu ch×, 1 æ c¾m, 2 c«ng t¾c, ®iÒu khiÓn 2 ®Ìn sîi
®èt
P
tt
P
tt
Quyeen Dinh Truong THCS D Dinh Xa Binh Luc Ha Nam
4) Mạch đèn cầu thang s dng hai cụng tc ba cc iu khin
mt búng ốn. Nờu nguyờn lớ lm vic?
Đ

1 1
K
1
K
2

2 2
Hai công tắc kép K
1
, K
2
cùng điều khiển một mạch đèn:
- Nếu 2 công tắc K
1
, K
2
cùng ở vị trí 1-1 hoặc cùng ở vị trí 2-2 thì đèn
Đ sáng
- Nếu 2 công tắc K
1
, K
2
không ở cùng vị trí 1-1 hoặc 2-2 thì đèn Đ tắt.
ứng dụng: Dùng lắp đặt các mạch đèn ở cầu thang, hành lang, phòng
ngủ,
Nguyờn lớ lm vic
- mch in s dng 2 cụng tc ba cc, gi s cụng tc 1 lp tng
di, cụng tc 2 mc tng trờn, búng ốn t gia cu thang.
+ Cụng tc 1 úng cc 1, cụng tc 2 úng cc 2 búng ốn khụng
sỏng
Mt ngi i t tng 1 mun ốn sỏng thỡ bt cụng tc 1 xuụng cc 2.
Khi lờn n tng 2 mun ốn tt thỡ bt cụng tc 2 xung cc 1
Khi xung cu thang thỡ quỏ trỡnh ngc li
5. Mạch chuông điện

P
tt
Quyeen Dinh Truong THCS D Dinh Xa – Binh Luc –Ha Nam
Nguyên lí làm việc
Công tắc dùng cho mạch chuông điện là loại công tắc thường mở, khi ấn
công tắc mạch điện kín dòng điện đi qua 2 cực thì chuông điện kêu. Khi bỏ
tay ra công tắc trở về vị trí thường mở
6) M¹ch gåm 2 cÇu ch×, 1 æ c¾m, 2
c«ng t¾c, ®iÒu khiÓn 2 ®Ìn sîi ®èt
7) M¹ch gåm 2 cÇu ch×, 1 æ c¾m, 1
c«ng t¾c, ®iÒu khiÓn 1 ®Ìn sîi ®èt
8. Mạch bóng đèn huỳnh quang sử dụng chấn lưu đầu 2 dây. Nêu nguyên lí
làm việc
s¬ ®å
St¾cte
K

ChÊn lu Bãng ®Ìn
P
tt
P
tt