tiet 14 +15 su 7( theo chuan kien thuc}

Trường THCS Tôn Thất Thuyết Giáo án lịch sử 7.
CHƯƠNG II: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÝ (THẾ KỈ XI - XII)
Ngày soạn: .../10/2010.
Ngày dạy: .../10/2010
Tiết 14-Bài 10:
NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: Giúp HS hiểu
- Quá trình thành lập nhà Lý.
- Những chính sách của nhà Lý trong quá trình xây dựng đất nước.
2. Kĩ năng:
Rèn luyện cho HS kĩ năng phân tích, đánh giá.
3. Thái độ:
Giáo dục cho HS lòng tự hào và tinh thần yêu nước, yêu dân.
II. Phương pháp: Phát vấn, nêu vấn đề, trực quan, thảo luận nhóm, phân tích...
III. Chuẩn bị:
1. Giáo viên: - Bản đồ lãnh thổ Đại Việt thời Lý.
- Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước.
- Tài liệu về triều Lý.
- Giáo án, sgk, tài liệu liên quan.
2. Học sinh: - Học bài cu, soạn bài theo hướng dẫn của giáo viên.
- Vở soạn, vở ghi, vở bài tập, sgk.
IV. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định:
2. Kiểm tra bài cũ:
? Hãy trình bày những nét chính về sự phát triển kinh tế thời Đinh - tiền Lê
? Tại sao thời Đinh - tiền Lê các nhà sư lại được trọng dụng.
3. Bài mới:
*. Đặt vấn đề: Vào đầu thế kỉ XI, nội bộ nhà tiền Lê lục đục, vua Lê không cai quản được
đất nước, nhà Lý thay thế để tiếp tục giữ vững nền độc lập thống nhất quốc gia. Thế nhà
Lý đã làm gì để đẩy mạnh công cuộc xây dựng đất nước, hôm nay chúng ta cùng nhau tìm

hiểu nội dung bài...
* Hoạt động 1: ( )Sự thành lập nhà Lý.
- Mục tiêu: Trình bày sơ lược bối cảnh lịch sử của nhà Lý, việc dời đô ra Thăng Long và tổ
chức bộ máy nhà nước thời Lý.
- Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
GV: Em có nhận xét gì về tình hình đất nước
cuối thời Lê?
HS: Sau khi Lê Hoàn mất, Lê Long Đĩnh lên
ngôi, sống buông thả, tàn bạo, độc ác: thả người
trôi sông, dùng dao cùn xẻo thịt người...nhân
dân căm ghét, triều đình bất đồng lộn xộn.
a. Bối cảnh lịch sử:
- Năm 1005, Lê Hoàn mất,Lê Long
Đĩnh lên ngôi.
- Năm 1009, Lê Long Đỉnh Mất, triều
thành chán ghét nhà Tiền Lê đã tôn
Lý Công Uẩn lên ngôi => Nhà Lý
Giáo viên: Nguyễn Đình Kiếm.
Trường THCS Tôn Thất Thuyết Giáo án lịch sử 7.
HS đọc phần in nghiêng về Lý Công Uẩn.
GV: Tại sao Lý Công Uẩn được tôn làm vua?
GV: Sau khi lên ngôi Lý Công Uẩn đã làm
những việc gì để củng cố lại chính quyền?
GV: Tại sao Lý Công Uẩn quyết định dời đô về
Đại La và đổi tên thành Thăng Long?
GV: Việc dời đô nói lên ước nguyện gì của ông
cha ta?
GV: Từ khi được chọn làm kinh đô, Thăng Long
đã được nhà Lý xây dựng và phát triển như thế

nào?
+ TL dần dần trở thành đô thị phồn vinh.
+ TL vừa là kinh đô, vừa là một thành thị có
quy mô lớn trong khu vực.
GV: Bộ máy nhà nước thời lý được tổ chức như
thế nào?
*Treo sơ đồ, phân tích bộ máy nhà nước thời
Lý:
GV: Tại sao nhà Lý giao những chức vụ quan
trọng cho người thân nắm giữ?
HS: Vì thời này đặt ra lệ ai là con cháu vua thì
được làm quan. Giữ vững ngai vàng lâu hơn.
GV: Qua sơ đồ em hãy so sánh sự khác nhau
giữa bộ máy nhà nược thời Lý so với thời tiền
Lê?
HS: Thảo luận nhóm
- Bộ máy hoàn chỉnh hơn.
- Bỏ bộ phận tăng quan
- Chia cả nước làm 24 lộ phủ, dưới là
huyện, hương, xã.
-Thời tiền Lê chia cả nước làm 10 lộ, phủ,
châu.
GV: Chuyễn ý sang phần 2.
thành lập.
b. Quá trình thành lập.
- Năm 1010, dời đô về Đại La, lấy tên
là Thăng Long.
“ Vùng này mặt đất rộng mà bằng
phẳng, thế đất cao mà sáng sủa,dân
cư không khổ thấp trũng mà tối

tăm,muôn vật tươi tốt phồn thịnh.Xem
khắp thắng địa, thật là chổ hội tụ quan
yến của bốn phương.Đúng là nơi
thượng đô kinh sư mãi muôn đời”.
- Năm 1054, đổi tên nước là Đại Việt.
- Tổ chức lại bộ máy nhà nước:
+ Chính quyền TƯ:

Vua
Quan đại thần

Quan văn Quan võ
+ Chính quyền địa phương:
24 Lộ, phủ
Huyện
Hương, Xã
=> là chính quyền quân chủ chặt chẻ
hơn thời Tiền Lê.
*Hoạt động 2: ( )2. Luật pháp và quân đội.
-Mục tiêu: Biết được những nét chính về luật pháp. quân đội và chính sách đối nội, đối
ngoại thời Lý.
-Tổ chức thực hiện:
Giáo viên: Nguyễn Đình Kiếm.
Trường THCS Tôn Thất Thuyết Giáo án lịch sử 7.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
GV: Nhà Lý đã làm gì để bảo vệ chính quyền?
HS: Ban hành bộ luật mới - Hình thư
GV đọc một số điều luật trong bộ luật Hình thư
GV: Qua những nội dung cơ bản trên, em hãy
cho biết bộ luật Hình Thư bảo vệ ai, cái gì?

HS đọc phần in nghiêng trong sgk.
GV: Từ nhận xét trên em hãy cho biết sự cần
thiết và tác dụng của bộ luật đối với đất nước ta
lúc bấy giờ?
GV: Quân đội nhà Lý gồm mấy bộ phận.
HS đọc bảng phân chia cấm quân và quân địa
phương ở sgk
GV: Việc thực hiện chính sách "ngụ binh ư
nông" có lợi như thế nào?

GV: Em có nhận xét gì về tổ chức quân đội nhà
Lý?
GV: Trình bày chính sách đối ngoại của nhà Lý
đối với các nước láng giềng?
GV: Vì sao nhà Lý chủ trương quan hệ hoà hiếu
với các nước láng giềng Tống và Chămpa?
GV: Nhà Lý đã có chủ trương gì để bảo vệ khối
đại đoàn kết dân tộc?
GV: Em có nhận xét gì về các chủ trương của
nhà Lý?
Gv: Kết luận.
a. Luật pháp:
- Năm 1042, ban hành bộ Hình thư, là
bộ luật đầu tiên ở nước ta.
- Bảo vệ vua, triều đình, trật tự xã hội
và sản xuất nông nghiệp.
b. Quân đội:
- Bao gồm quân bộ và quân thũy.
- Vũ khí có giáo mác, dao, kiếm,
cung, nỏ, máy bắn đá.

- Trong quân chia làm hai loại:cấm
quân và quân địa phương.
- Thực hiện chính sách "ngụ binh ư
nông"
c. Chính sách đối ngoại:
- Củng cố khối đoàn kết quốc gia.
- Quan hệ bình thường với các nước
láng giềng.
- Kiên quyết chống xâm lược.
4. Củng cố: Qua bài học hôm nay: Em hãy cho biết nhà Lý đã làm gì để củng cố nền
thống nhất quốc gia, giữ vững nền tự chủ?
5.Hướng dẫn, dặn dò.
- HS học bài củ theo nội dung câu hỏi ở sgk
- Làm các bài tập ở sách bài tập của bài 10.
- Soạn trước bài 11 và trả lời các câu hỏi sau:
? Nhà Tống xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì?
? Nhà Lý chuẩn bị đối phó như thế nào?
? ý nghĩa của việc chủ động tấn công của nhà Lý?
6. Rút kinh nghiệm.
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Giáo viên: Nguyễn Đình Kiếm.
Trường THCS Tôn Thất Thuyết Giáo án lịch sử 7.
Tiết15 -Bài 11:
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
1075 – 1077.
Ngày soạn:..../10?2010.
Ngày dạy: ..../10/2010.
I. GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT 1075 – 1076.

I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: Giúp HS hiểu:
- Âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống.
- Cuộc tập kích sang đất Tống của Lý Thường Kiệt là hành động chính đáng.
2. Kĩ năng: Rèn luyện cho HS kĩ năng sử dụng lược đồ, nhận xét đánh giá sự kiện.
3. Thái độ:
- Giáo dục cho HS lòng tự hào dân tộc, biết ơn các vị anh hùng.
- Bồi dưỡng cho HS lòng dũng cảm, nhân ái và tình đoàn kết dân tộc.
II. Phương pháp: Phát vấn, nêu vấn đề, trực quan, thảo luận nhóm, tường thuật, phân
tích...
III. Chuẩn bị:
1. Giáo viên: - Bản đồ Đại Việt thời Lý - Trần.
- Bản đồ kháng chiến chống Tống năm1075 - 1077.
- Giáo án, sgk, tài liệu liên quan.
2. Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới theo hướng dẫn của giáo viên.
IV. Tiến trình lên lớp:
1. ổn định:
2. Kiểm tra bài củ: Nhà Lý dã làm gì để củng cố đất nước ?
3. Bài mới:
* Đặt vấn đề: Năm 981, mối quan hệ Đại việt - Tống được củng cố. Từ giữa TK XI, quan
hệ ngoại giao giữa hai nước bị cắt đứt bởi nhà Tống có hành động khiêu khích, xâm lược
Đại Việt. Vậy nhà Lý đã đối phó như thế nào chúng ta cùng nhau tìm hiểu nội dung bài
học ngày hôm nay...
* Hoạt động 1: 1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta:
- Mục tiêu: Biết được âm mưu xâm lược của nhà Tống và những chủ trương chống xâm
lược của Nhà Lý.
-Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
*HS đọc sgk.
GV: Tình hình nhà Tống trước khi xâm lược Đại Việt?

HS: Gặp nhiều khó khăn: ngân khố tài chính nguy
ngập, nội bộ mâu thuẫn, nhân dân nổi dậy đấu tranh.
Phía Bắc có bộ tộc Liêu, Hạ quấy nhiễu.
GV: Tại sao nhà Tống tìm mọi cách xâm lược nước ta?
HS: - Vua Tống muốn bành trướng lãnh thổ.
- Muốn dùng chiến tranh và của cải cướp được để
a. Âm mưu xâm lược:
- Bành trướng lãnh thổ.
- Giải quyết tình trạng khó khăn
trong nước.
Giáo viên: Nguyễn Đình Kiếm.
Trường THCS Tôn Thất Thuyết Giáo án lịch sử 7.
giải quyết tình trạng khủng hoảng trong nước.
GV: Để chuẩn bị cho công cuộc xâm lược Đại Việt nhà
Tống đã có những hành động gì?
HS: - Ngăn cản việc buôn bán của nhân dân hai nước.
- Bọn quan lại nhiều lần đem quân quấy phá lãnh
thổ, dụ dỗ các tù trưởng dân tộc ít người.
- Xúi giục Chămpa đánh lên từ phía Nam Đại Việt.
GV: Vì sao chúng xúi dục Chăm Pa đánh lên từ phía
Nam Đại Việt?
HS: Vì chúng muốn làm suy yếu lực lượng nhà Lý.
GV: Đứng trước âm mưu xâm lược nước ta của nhà
Tống, nhà Lý đã có chủ trương gì?
HS: Nhà Lý đã chủ động và kiên quyết đối phó.
- Cử thái uý Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy, ngày
đêm tập luỵên quân sĩ, chiêu mộ thêm binh lính, tổ
chức kháng chiến.
- Các tù trưởng được phong chức tước cao, được mộ
thêm binh lính đánh trả các cuộc quấy phá của nhà

Tống
- Phía Nam: Lý Thánh Tông cùng Lý Tường Kiệt chỉ
huy 5 đạo quân đánh Chăm Pa - Vua Chăm bị bắt.
- Phía Bắc: Tấn công nhà Tống trước để tự vệ
- Thủ đoạn: Xúi giục Chăm pa
đánh lên từ phía Nam, ngăn cản
việc buôn bán, dụ dỗ các tộc
trưởng.
b. Chủ trương đối phó của nhà
Lý:
- Nhà Lý chủ động và kiên
quyết đói phó.
- Cử Lý Thường Kiệt làm tổng
chỉ huy.
- Phong chức tước cho các tù
trưởng, mộ thêm quân.
- Luyện tập võ nghệ.
- Chặn cánh quân từ phía Nam.
* Hoạt động 2: ( ) 2. Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ:
- Mục tiêu: + Hoàn cảnh , diễn biến ,kết quả ,ý nghĩa của cuộc tiến công để phòng vệ.
+ Nét đặc sắc trong cuộc tiến công phòng vệ.
- Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
GV: Hoàn cảnh nào nhà Lý tiến hành tấn công trước
để tự vệ?
GV: Câu nói của Lý Thường kiệt " ngồi yên đợi giặc
không bằng đem quân đánh trước để chặn thế mạnh
của giặc" thể hiện điều gì?
HS: Thể hiện chủ trương táo bạo, nhằm giành thế chủ
động, tiêu hao sinh lực địch ngay từ lúc chúng chưa

tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược, đây là cuộc tấn
công tự vệ chứ không phải là cuộc tấn công xâm lược
GV: Quá trình chủ động tấn công của LTK thể hiện
như thế nào?
HS: trình bày dựa vào sgk.
a. Hoàn cảnh:
- Nhà Tống ráo riết chuẩn bị
xâm lược Đại Việt.
- Chủ trương của nhà Lý tấn
công trước để tự vệ.
b. Diễn biến: Tháng 10 - 1075
ta đem 10 vạn quân thũy bộ
tiến vào đất Tống.
Giáo viên: Nguyễn Đình Kiếm.