Kỹ năng sống và giáo dục kỹ năng sống cho học sinh phổ thông

KĨ NĂNG SỐNG VÀ GIÁO
DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO
HS PHỔ THÔNG

MỤC TIÊU KHÓA TẬP HUẤN
Học xong khóa tập huấn này, HV có khả năng:
•
Hiểu được những vấn đề cơ bản, cần thiết về
KNS và giáo dục KNS cho HS phổ thông.
•
Hiểu được nội dung, phương pháp, hình thức
giáo dục KNS cho HS qua môn học/hoạt động
giáo dục do mình phụ trách.
•
Có kĩ năng thực hiện các bài thử nghiệm giáo
dục KNS cho HS trong môn học/hoạt động giáo
dục mà mình đảm nhận.
•
Nghiêm túc, tự tin trong quá trình dạy thử
nghiệm KNS cho HS

PHƯƠNG PHÁP TẬP HUẤN
•
Lớp tập huấn sẽ được tiến hành theo phương
pháp cùng tham gia. Điều đó có nghĩa là trong
quá trình tập huấn, học viên (HV) sẽ được tạo
cơ hội tham gia tích cực vào các hoạt động tập
huấn, cùng chia sẻ những suy nghĩ, ý kiến, kinh
nghiệm về KNS va GD KNS của bản thân,… để
thông qua đó với sự hướng dẫn, giúp đỡ của

các giáo viên (GV), HV sẽ cùng nhau xây dựng
và chiếm lĩnh được các nội dung tập huấn.

Lợi ích của phương pháp tập huấn
cùng tham gia :
•
HV sẽ tích cực, tự giác, hứng thú học tập
hơn
•
Tăng cường sự tương tác giữa HV với HV,
HV với GV
•
HV sẽ dễ tiếp thu, nhớ lâu và vận dụng
được những điều đã được học

Một số phương pháp tập huấn
cụ thể
•
Động não
•
Nghiên cứu tài liệu,
•
Thảo luận nhóm/lớp,
•
Thuyết trình,
•
Thực hành,
•
Trò chơi, ….

BÀI 1
QUAN NIỆM VỀ KNS &
PHÂN LOẠI KNS

1. Quan niệm về KNS
Có nhiều quan niệm rộng, hẹp khác nhau về KNS
•
Tổ chức Y tế thế giới (WHO):
KNS là khả năng để có hành vi thích ứng (adaptive)
và tích cực (positive), giúp các cá nhân có thể ứng
xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của
cuộc sống hàng ngày
•
Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF):
KNS là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình hành vi
mới. Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về
tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và phát triển
kỹ năng

•
Tổ chức văn hóa, khoa học và giáo dục Liên hợp
quốc (UNESCO),KNS gắn với 4 trụ cột của giáo
dục, đó là:
- Học để biết (Learning to know) gồm các kĩ năng tư
duy như: tư duy phê phán, tư duy sáng tạo, ra
quyết định, giải quyết vấn đề, nhận thức được
hậu quả,…;
- Học làm người (Learning to be) gồm các kĩ năng
cá nhân như: ứng phó với căng thẳng, kiểm soát
cảm xúc, tự nhận thức, tự tin,…;

- Học để sống với người khác (learning to live
together) gồm các kĩ năng xã hội như: giao tiếp,
thương lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm việc
theo nhóm, thể hiện sự cảm thông;
- Học để làm (Learning to do) gồm kĩ năng thực hiện
công việc và các nhiệm vụ như: kĩ năng đặt mục
tiêu, đảm nhận trách nhiệm,…

KẾT LUẬN
KNS bao gồm các kỹ năng cụ thể cần thiết cho cuộc
sống hàng ngày của con người.
Bản chất của KNS là kỹ năng tự quản bản thân và kỹ
năng xã hội cần thiết để cá nhân tự lực trong cuộc
sống, học tập và làm việc hiệu quả.
Nói cách khác KNS là khả năng làm chủ bản thân
của mỗi người, khả năng ứng xử phù hợp với
những người khác và với xã hội, khả năng ứng
phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống.

KNS vừa mang tính cá nhân vừa
mang tính XH
• KNS mang tính cá nhân vì đó là khả năng
của cá nhân.
• KNS mang tính xã hội vì KNS phụ thuộc
vào các giai đoạn phát triển lịch sử xã hội,
chịu ảnh hưởng của truyền thống và văn
hóa của gia đình, cộng đồng, dân tộc.

2. Phân loại KNS

• UNESCO, WHO, UNICEF: KNS gồm các kĩ năng cốt lõi
sau:
–
Kỹ năng giải quyết vấn đề
–
Kỹ năng suy nghĩ/ tư duy phân tích có phê phán
–
Kỹ năng giao tiếp hiệu quả
–
Kỹ năng ra quyết định
–
Kỹ năng tư duy sáng tạo
–
Kỹ năng giao tiếp ứng xử cá nhân
–
Kỹ năng tự nhận thức/ tự trọng và tự tin của bản
thân, xác định giá trị
–
Kỹ năng thể hiện sự cảm thông
–
Kỹ năng ứng phó với căng thẳng và cảm xúc

2. Phân loại KNS(tiếp)
Trong giáo dục chính quy ở nước ta hiện
nay, KNS thường được phân loại theo
các mối quan hệ:
• Nhóm các KN nhận biết và sống với
chính mình
• Nhóm các KN nhận biết và sống với
người khác

• Nhóm các KN ra quyết định một cách
hiệu quả

Nhóm các KN nhận biết và sống
với chính mình
•
KN tự nhận thức
•
KN xác định giá trị
•
KN đặt mục tiêu
•
KN kiềm chế cảm xúc
•
KN ứng phó với căng thẳng
•
KN quản lí thời gian
•
KN đảm nhận trách nhiệm
•
…

Nhóm các KN nhận biết và sống
với người khác
•
KN giao tiếp
•
KN giải quyết mâu thuẫn
•
KN thương lượng/từ chối

•
KN thể hiện sự cảm thông
•
KN hợp tác
•
KN tìm kiếm sự hỗ trợ, giúp đỡ
•
…

Nhóm các KN ra quyết định một
cách hiệu quả
•
KN tìm kiếm và xử lí thông tin
•
KN tư duy phê phán
•
KN tư duy sáng tạo
•
KN ra quyết định
•
KN giải quyết vấn đề
•
…