Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh phổ thông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
-------------- -------------

GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG
CHO HỌC SINH PHỔ THÔNG

BCV: Nguyễn Thị Thanh Mai


Bài mở đầu
MỤC TIÊU KHĨA TẬP HUẤN
Học xong khóa tập huấn này, HV có khả năng:
- Hiểu được những vấn đề cơ bản, cần thiết về KNS và
giáo dục KNS cho HS phổ thông.
- Hiểu được nội dung, phương pháp giáo dục KNS cho
HS qua mơn học/HĐGDNGLL do mình phụ trách.
- Có kĩ năng soạn bài và kĩ năng dạy bài giáo dục KNS
trong mơn học/HĐGDNGLL mà mình phụ trách.
- Nghiêm túc, tự tin trong quá trình GD KNS cho HS.
- Có kĩ năng tập huấn cho HV tại địa phương.


NỘI DUNG TẬP HUẤN
- Giới thiệu mục tiêu, nội dung, phương pháp
tập huấn
- Quan niệm về kĩ năng sống
- Mục tiêu, nguyên tắc, nội dung giáo dục KNS
cho HS phổ thông
- Phương pháp giáo dục KNS cho HS phổ
thông
- Giáo dục KNS cho HS qua môn GDCD ở THPT

- Thực hành GDKNS qua môn GDCD


PHƯƠNG PHÁP TẬP HUẤN
- Lớp tập huấn sẽ được tiến hành theo các
phương pháp cùng tham gia.
- Lợi ích của phương pháp tập huấn cùng tham
gia :
+ HV sẽ tích cực, tự giác, hứng thú học tập
hơn
+ Tăng cường sự tương tác giữa HV với HV,
HV với GV
+ HV sẽ dễ tiếp thu, nhớ lâu và vận dụng
được những điều đã được học.


Thầy, cô biết kĩ
năng sống nào?


Thầy, cơ biết kĩ năng
sống là gì ?


Phần I. Một số vấn đề chung về KNS
và GD KNS
Bài 1. Quan niệm về KNS và tầm quan trọng
của GDKNS
- Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), KNS là
khả năng để có hành vi thích ứng (adaptive)

và tích cực (positive), giúp các cá nhân có
thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và
thách thức của cuộc sống hàng ngày
- Theo Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc
(UNICEF), KNS là cách tiếp cận giúp thay đổi
hoặc hình thành hành vi mới. Cách tiếp cận
này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến
thức, hình thành thái độ và kỹ năng.


1. Quan niệm về KNS (tiếp)
- Theo UNESCO, KNS gắn với 4 trụ cột của

GD, đó là: Học để biết, gồm các KN tư duy
như: giải quyết vấn đề, tư duy phê phán, ra
quyết định, nhận thức được hậu quả,…; Học
làm người gồm các KN cá nhân như: ứng
phó với căng thẳng, cảm xúc, tự nhận thức,
tự tin,…; Học để sống với người khác, gồm
các KN xã hội như; giao tiếp, thương lượng,
tự khẳng định, hợp tác, làm việc theo nhóm,
thể hiện sự cảm thơng; Học để làm, gồm KN
thực hiện công việc và các nhiệm vụ như KN
đặt mục tiêu, đảm nhận trách nhiệm,…


Bản chất của KNS
Bản chất của KNS là kỹ năng tự quản bản
thân và kỹ năng xã hội cần thiết để cá
nhân tự lực trong cuộc sống, học tập và

làm việc hiệu quả.


Kĩ năng sống là:
khả năng làm chủ bản thân của mỗi
người, khả năng ứng xử phù hợp với
những người khác và với xã hội, khả năng
ứng phó tích cực trước các tình huống
của cuộc sống.


Lưu ý
Có nhiều tên gọi khác nhau của KNS, ví dụ: kĩ năng
tâm lý xã hội, kĩ năng cá nhân, lĩnh hội và tư duy
 Một KNS có thể có những tên gọi khác nhau, ví dụ:
- Kĩ năng hợp tác cịn gọi là kĩ năng làm việc theo
nhóm;
- Kĩ năng kiểm sốt cảm xúc cịn gọi là kĩ năng xử lí
cảm xúc, kĩ năng làm chủ cảm xúc,…
- Kĩ năng thương lượng còn gọi là kĩ năng đàm
phán, kĩ năng thương thuyết,…
 KNS khơng phải tự nhiên có được mà phải được
hình thành trong quá trình học tập, lĩnh hội và rèn
luyện trong cuộc sống. Quá trình hình thành KNS
diễn ra cả trong và ngoài hệ thống giáo dục.



Lưu ý (tiếp)




KNS vừa mang tính cá nhân, vừa mang tính xã
hội. KNS mang tính cá nhân vì đó là khả năng
của cá nhân. KNS mang tính XH vì KNS phụ
thuộc vào các giai đoạn phát triển lịch sử xã hội,
chịu ảnh hưởng của truyền thống và văn hóa
của gia đình, cộng đồng, dân tộc.
Cần phân biệt KNS với các KN thực hiện công
việc, kĩ năng chuyên môn, nghề nghiệp như đọc,
đếm, vẽ, soạn thảo văn bản, xác định phương
hướng,…


Thảo luận nhóm :
Sự cần thiết phải
giáo dục kĩ năng
sống cho HS ?


II. SỰ CẦN THIẾT PHẢI GDKNS CHO HS
TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG

1. Kĩ năng sống thúc đẩy sự phát triển cá nhân và
xã hội
- KNS chính giúp con người biến kiến thức thành
thái độ, hành vi và thói quen tích cực, lành
mạnh.
- KNS góp phần thúc đẩy sự phát triển XH, ngăn

ngừa các vấn đề xã hội và bảo vệ quyển con
người,...


2. Giáo dục KNS là yêu cầu cấp thiết
đối với thế hệ trẻ
Giúp các em rèn luyện hành vi có trách nhiệm
đối với bản thân, gia đình, cộng đồng và Tổ
quốc; giúp các em có khả năng ứng phó tích cực
trước các tình huống của cuộc sống, xây dựng
mối quan hệ tốt đẹp với gia đình, bạn bè và mọi
người, sống tích cực, chủ động, an tồn, hài hịa
và lành mạnh.

3. Giáo dục KNS nhằm thực hiện yêu cầu
đổi mới giáo dục phổ thông


4. Xu thế chung của thế giới về GD KNS
Hiện nay, có hơn 155 nước đưa KNS vào nhà
trường, trong đó có 143 nước đã đưa vào
chương trình chính khóa ở Tiểu học và Trung
học theo ba hình thức:
- như là một môn học riêng biệt;
- được tích hợp vào một vài môn học chính;
- được tích hợp vào nhiều hoặc tất cả các môn học
trong chương trình.


Xu hướng GDKNS ở VN sau 2015

Bài 2. Mục tiêu, nguyên tắc,
nội dung GDKNS ở trường PT
1. Mục tiêu GDKNS cho HS trong nhà trường PT
- Trang bị cho HS những kiến thức, giá trị, thái độ
và kĩ năng phù hợp. Trên cơ sở đó hình thành cho
HS những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực;
loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong các
mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng
ngày
- Tạo cơ hội thuận lợi để HS thực hiện tốt quyền,
bổn phận của mình và phát triển hài hịa về thể
chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.


Thảo luận nhóm
1. Theo thầy/cơ có thể tự đọc tài liệu để học
KNS được khơng? Vì sao?
2. Học KNS trong điều kiện nào là tốt nhất?
3. Ở lứa tuổi nào nên học KNS? Có thể học
thời gian bao lâu thì có được KNS?
4. Có thể GDKNS cho lứa tuổi HS phổ
thông ở đâu? Trong các hoạt động nào?


2. Nguyên tắc GDKNS cho HS trong
nhà trường PT
2.1 Tương tác
2.3 Tiến trình

2.4 Thay đổi hành vi
2.5 Thời gian - môi trường giáo dục


3. Nội dung GDKNS cho HS phổ thông
* HV đọc và thảo luận tài liệu phát tay (Phụ lục 1:
Từ 3.1 Kĩ năng tự nhận thức, đến 3.5 Kĩ năng
tìm kiếm sự hỗ trợ).
* Yêu cầu :
- Mỗi HV tự đọc tài liệu, ghi những nội dung quan
trọng (ý chính).
- HV chia sẻ kết quả đọc của mình theo nhóm 2,
hoặc 4 và giải thích cho nhau thắc mắc (nếu có),
thống nhất với nhau ý chính của phần đọc.
- HV nêu câu hỏi để GV giải đáp (nếu có).


3. Nội dung GDKNS cho HS phổ thơng (T)
* Tìm hiểu các KN từ 3.6. KN thể hiện sự tự tin đến
3.10. KN thương lượng.
- Nhóm 1 tìm hiểu sâu KN 3.6
- Nhóm 2 tìm hiểu sâu KN 3.7
- Nhóm 3 tìm hiểu sâu KN 3.8
- Nhóm 4 tìm hiểu sâu KN 3.9
- Nhóm 5 tìm hiểu sâu KN 3.10


Thảo luận nhóm
Tìm hiểu các KN từ 3.6. KN thể hiện sự tự
tin đến 3.10. KN thương lương

3. Nội dung GDKNS cho HS phổ thông
(tiếp)
- HV đọc hợp tác tài liệu phát tay (Phụ lục 2: Từ
3.12 Kĩ năng hợp tác đến 3.22 Kĩ năng tìm
kiếm và xử lí thơng tin


Bộ giáo dục và Đào tạo
Cỏch tip cn v phng pháp
giáo dục KNS cho học sinh
trong nhà trường phổ thông

BCV. Nguyễn Thị Thanh Mai