Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy để nâng cao chất lượng môn âm nhạc ở trường tiểu học

BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
Như chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến những
khoái cảm thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống con
người. Học sinh tiểu học ở lứa tuổi từ 6 đến 11 là lứa tuổi rất nhạy cảm với âm
nhạc. Cuộc sống của các em không thể thiếu được loại hình nghệ thuật này. Môn
âm nhạc giúp các em hướng tới cái đẹp, góp phần giáo dục các em trở thành những
người có đạo đức. Ngoài ra nó còn giúp các em có tâm hồn phong phú và bớt mệt
mỏi sau những giờ học căng thẳng.
Xuất phát từ đặc trưng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi phải có sự
hứng thú cao trong học tập. Từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy
tính tích cực của học sinh. Từ tâm lí học sinh là lứa tuổi nhạy cảm hiếu động ham
thích ca hát. Nếu giáo viên gây được tính tích cực hứng thú trong bài dạy sẽ tạo
cho học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tiếp thu bài học một cách hiệu quả.
Ngày nay, khi công nghệ thông thông tin càng phát triển thì việc ứng dụng
công nghệ thông tin vào tất cả các lĩnh vực là một điều tất yếu. trong lĩnh vực giáo
dục đào tạo, công nghệ thông tin bước đầu đã được ứng dụng trong công tác quản
lí, giảng dạy và học tập. Tuy nhiên so với nhu cầu thực tiễn hiện nay, việc ứng
dụng công nghệ thông tin trong giáo dục ở các trường nước ta còn rất hạn chế.
Chúng ta cần phải nhanh chóng nâng cao chất lượng, nghiệp vụ giảng dạy, nghiệp
vụ quản lí, không nên từ chối những gì có sẵn mà lĩnh vực công nghệ thông tin
mang lại, chúng ta nên biết cách tận dụng nó, biến nó thành công cụ hiệu quả cho
công việc, mục đích của mình.
Sau những giờ học căng thẳng, Âm nhạc là một bộ môn năng khiếu giúp học
sinh cảm thấy thoải mái, vui vẻ hơn, từ đó phần nào thúc đẩy phong trào văn hóa
văn nghệ trong lớp, trong trường. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, ngoài sự
nghiên cứu về phương pháp truyền giảng, phương pháp tổ chức lớp học thì giáo
viên cần phải nghiên cứu sử dụng các thiết bị công nghệ, các phần mềm hỗ trợ dạy
1

học để ứng dụng. Việc sử dụng công nghệ thông tin trong trường học đã được đẩy
mạnh ứng dụng trong nhiều năm qua và từng bước nâng cao chất lượng dạy học,
góp phần thực hiện đổi mới phương pháp giáo dục.
Qua thực tế giảng dạy từ những năm trước đây. Tôi nhận thấy rằng ttước
mỗi bài giảng, để các em hiểu, nắm được và thực hiện tốt yêu cầu của bài người
giáo viên ngoài có một phương pháp truyền đạt, hướng dẫn tốt, thì việc ứng dụng
công nghệ thông tin mang đến hiệu quả ngoài sự mong đợi, để giúp các em say
sưa, hào hứng với tiết học, trải nghiệm thực tế qua màn ảnh một cách thú vị, đặc
biệt các em nắm bắt, tiếp thu nhanh nhất kiến thức bài học.
2. Tên sáng kiến
Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy để nâng cao chất lượng môn
Âm nhạc ở trường Tiểu học
3. Tác giả sáng kiến
- Họ và tên: Lê Thị Hồng – Giáo viên trường Tiểu học Hợp
- Địa chỉ tác giả sáng kiến: Hợp Thịnh – Tam Dương – Vĩnh Phúc.
- Số điện thoại: 0362485353.
Email:
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
Lê Thị Hồng – Giáo viên trường Tiểu học Hợp Thịnh
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
Môn âm nhạc ở trường tiểu học
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoạc áp dụng thử: 6/11/2018
7. Mô tả bản chất của sáng kiến
7.1 Tình trạng của giải pháp đã biết
Hiện nay các trường đều được trang bị phòng máy, phòng đa chức năng, nối
mạng internet và một số thiết bị khác, tạo cơ sở hạ tầng CNTT cho giáo viên sử
dụng vào quá trình dạy học của mình. Công nghệ thông tin mở ra triển vọng to lớn
trong việc đổi mới các phương pháp và hình thức dạy học theo cách tiếp cận kiến
tạo, phương pháp dạy học theo dự án, dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề càng

có nhiều điều kiện để ứng dụng rộng rãi. Các hình thức dạy học như dạy học đồng
2


loạt, dạy theo nhóm, dạy cá nhân cũng có nhiều đổi mới trong môi trường CNTT
và truyền thông. Chẳng hạn cá nhân làm việc tự lực với máy tính, với internet, dạy
học theo hình thức lớp học phân tán qua mạng, dạy học qua cầu truyền hình. Nếu
trước kia người ta nhấn mạnh tới phương pháp dạy sao cho học sinh nhớ lâu, dễ
hiểu, thì nay phải đặt trọng tâm là hình thành và phát triển cho học sinh các
phương pháp học chủ động. Nếu trước kia người ta thường quan tâm nhiều đến khả
năng ghi nhớ kiến thức và thực hành kỹ năng vận dụng, thì nay chú trọng đặc biệt
đến phát triển năng lực sáng tạo của học sinh. Như vậy, việc chuyển từ “lấy giáo
viên làm trung tâm” sang “lấy học sinh làm trung tâm” sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Công nghệ phần mềm phát triển mạnh, trong đó các phần mềm giáo dục tiểu học
cũng đạt được những thành tựu đáng kể như: bộ Office,VioLet… và các phần mền
đóng gói tiện ích khác. Do sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông
mà mọi người đều có trong tay nhiều công cụ hỗ trợ cho quá trình dạy học nói
chung và phần mềm dạy học nói riêng. Nhờ có sử dụng các phần mềm dạy học này
mà học sinh hứng thú tham gia bài học hơn trong môi trường học tập và nhờ có
máy tính điện tử mà việc thiết kế giáo án và giảng dạy trên máy tính trở nên sinh
động hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian hơn so với cách dạy theo phương pháp
truyền thống. Khi thực hiện một bài dạy, chỉ cần “bấm chuột”, vài giây sau trên
màn hình hiện ra ngay nội dung của bài giảng với những hình ảnh, âm thanh sống
động thu hút được sự chú ý và tạo hứng thú cho học sinh. Thông qua giáo án điện
tử, giáo viên cũng có nhiều thời gian đặt các câu hỏi gợi mở, tạo điều kiện cho học
sinh hoạt động nhiều hơn trong giờ học.
Những khả năng mới mẻ và ưu việt này của công nghệ thông tin và truyền
thông đã nhanh chóng làm thay đổi cách sống, cách làm việc, cách học tập, cách tư
duy và quan trọng hơn cả là cách ra quyết định của con người. Do đó, mục tiêu
cuối cùng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học là nâng cao một

bước cơ bản chất lượng học tập cho học sinh, tạo ra một môi trường giáo dục mang
tính tương tác cao. Học sinh được khuyến khích, tự rèn luyện của bản thân mình.
Ưu điểm nổi bật của phương pháp dạy học bằng công nghệ thông tin so với
phương pháp giảng dạy truyền thống là: Môi trường đa phương tiện kết hợp những
3


hình ảnh video, camera … với âm thanh, văn bản, … được trình bày qua máy tính
theo kịch bản vạch sẵn nhằm đạt hiệu quả tối đa qua một quá trình học đa giác
quan. Những ngân hàng dữ liệu khổng lồ và đa dạng được kết nối với nhau và với
người sử dụng qua những mạng máy tính kể cả Internet … có thể được khai thác
để tạo nên những điều kiện cực kì thuận lợi và nhiều khi không thể thiếu để học
sinh học tập trong hoạt động và bằng hoạt động tự giác, tích cực và sáng tạo, được
thực hiện độc lập hoặc trong giao lưu. Những thí nghiệm, tài liệu được cung cấp
bằng nhiều kênh: kênh hình, kênh chữ, âm thanh sống động làm cho học sinh dễ
thấy, dễ tiếp thu. Đây là một công dụng lớn của công nghệ thông tin và truyền
thông trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học. Có thể khẳng định rằng, môi
trường công nghệ thông tin và truyền thông chắc chắn sẽ có tác động tích cực tới
sự phát triển trí tuệ của học sinh và điều này làm nảy sinh những lí thuyết học tập
mới.
Theo nhận định của một số chuyên gia, thì việc đưa công nghệ thông tin và
truyền thông ứng dụng vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo bước đầu đã đạt được
những kết quả khả quan. Tuy nhiên, những gì đã đạt được vẫn còn hết sức khiêm
tốn. Khó khăn, vướng mắc và những thách thức vẫn còn ở phía trước bởi những
vấn đề nảy sinh từ thực tiễn. Chẳng hạn, tuy máy tính điện tử mang lại rất nhiều
thuận lợi cho việc dạy học nhưng trong một mức độ nào đó, thì công cụ hiện đại
này cũng không thể hỗ trợ giáo viên hoàn toàn trong các bài giảng của họ. Nó chỉ
thực sự hiệu quả đối với một số bài giảng chứ không phải toàn bộ chương trình do
nhiều nguyên nhân. Bên cạnh đó, kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin ở một
số giáo viên vẫn còn hạn chế, chưa đủ vượt ngưỡng để đam mê và sáng tạo, thậm

chí còn né tránh. Mặt khác, phương pháp dạy học cũ vẫn còn như một lối mòn khó
thay đổi, sự uy quyền, áp đặt vẫn chưa thể xoá được trong một thời gian tới. Việc
dạy học tương tác giữa người - máy, dạy theo nhóm, dạy phương pháp tư duy sáng
tạo cho học sinh, cũng như dạy học sinh cách biết, cách làm, cách chung sống và
cách tự khẳng định mình vẫn còn mới mẻ đối với giáo viên và đòi hỏi giáo viên
phải kết hợp hài hòa các phương pháp dạy học, đồng thời phát huy ưu điểm của
phương pháp dạy học này làm hạn chế những nhược điểm của phương pháp dạy
4


học truyền thống. Điều đó làm cho công nghệ thông tin, dù đã được đưa vào quá
trình dạy học, vẫn chưa thể phát huy tính trọn vẹn tích cực và tính hiệu quả của nó.
Việc sử dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp dạy học chưa được
nghiên cứu kỹ, dẫn đến việc ứng dụng nó không đúng chỗ, không đúng lúc, nhiều
khi trở nên lạm dụng.
Việc đánh giá một tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin còn lúng túng,
chưa xác định hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Chính sách, cơ
chế quản lý còn nhiều bất cập, chưa tạo được sự đồng bộ trong thực hiện. Các
phương tiện, thiết bị phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học bằng phương
tiện chiếu projector còn thiếu và chưa đồng bộ và chưa hướng dẫn sử dụng nên
chưa thực hiện thường xuyên việc kết nối và sử dụng Internet chưa được thực hiện
thường xuyên và có chiều sâu. Công tác đào tạo, Công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng
đội ngũ giáo viên chỉ mới dừng lại ở việc xoá mù tin học nên giáo viên chưa đủ
kiến thức, mất nhiều thời gian và công sức để sử dụng công nghệ thông tin trong
lớp học một cách có hiệu quả.
7.2 Nội dung cần giải quyết
Trong chương trình Âm nhạc ở tiểu học, học hát là nội dung trọng tâm được
thực hiện từ lớp 1 đến lớp 5, đây cũng là phân môn học sinh yêu thích. Nhưng dạy
chay các em dễ nhàm chán đòi hỏi phải có những đồ dùng dạy học mới lạ, để giúp
các em thích thú với môn học hơn. Giai đoạn lứa tuổi 6 đến 11, các em đang phát

triển mạnh mẽ về thể chất, trí tuệ, tinh thần, các em ham hiểu biết, thích tìm tòi
mọi thứ xung quanh. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, các em sẽ lĩnh hội kiến
thức được chính xác, đầy đủ hơn. Chính vì vậy mà hình thức tổ chức các hoạt động
cho học sinh càng phong phú, hấp dẫn sẽ giúp học sinh càng dễ tiếp thu, dễ nhớ,
lâu quên, nhẹ nhàng lĩnh hội kiến thức. Do vậy, những hình thức dạy hát đơn thuần
đã trở nên quá quen thuộc đối với học sinh, làm học sinh nhàm chán nên hiệu quả
giờ học không cao. Cần phải có những điều mới lạ để thu hút sự tập trung chú ý
của học sinh.
Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, việc vận dụng công nghệ vào
các lĩnh vực trong đời sống ngày càng rộng rãi và không còn xa lạ nữa, ngành giáo
5


dục nói chung và giáo dục tiểu học nói riêng cũng đã từng bước tiếp cận với công
nghệ hiện đại. Việc ứng dụng tin học vào giảng dạy là rất cần thiết và được khuyến
khích rất nhiều. Đặc biệt sử dụng tin học vào tổ chức các hoạt động cho học sinh sẽ
tạo ra những điều mới lạ kích thích sự tò mò của học sinh. Học sinh còn là lứa tuổi
trẻ thơ rất thích xem phim hoạt hình với những hình ảnh ngộ nghĩnh màu sắc sặc
sỡ, sự linh hoạt “động” của các nhân vật sẽ tạo cho học sinh sự thích thú, tập trung
chú ý, giờ hoạt động sẽ cho kết quả tốt nhất.
Phần lớn các giáo viên ngại sử dụng giáo án điện tử, nghĩ rằng sẽ tốn thời
gian để chuẩn bị một bài giảng. Việc thực hiện bài giảng một cách công phu bằng
các dẫn chứng sống động trên các slide trong các giờ học là một điều giáo viên
không muốn nghĩ đến. Để có một bài giảng như thế đòi hỏi giáo viên phải mất
nhiều thời gian chuẩn bị mà đó chính là điều giáo viên thường hay tránh. Khảo sát
từ phía học sinh cho thấy nếu sử dụng phương pháp dạy học truyền thống thì hiệu
quả mang lại sẽ thấp hơn trong khi hiệu quả của phương pháp multêmedia(nhìnnghe) hiệu quả hơn. Việc sử dụng phương pháp mới đòi hỏi một giáo án mới. Thực
ra muốn” click” chuột để tiết dạy thực sự hiệu quả thì giáo viên phải vất vả gấp
nhiều lần so với cách dạy truyền thống. Ngoài kiến thức căn bản về vi tính, sử
dụng thành thạo phần mềm power point, giáo viên cần phải có niềm đam mê thật

sự với công việc thiết kế bài giảng bởi nó đòi hỏi sự sáng tạo, sự nhạy bén, tính
thẩm mỹ để săn tìm tư liệu từ nhiều nguồn. Hơn nữa trong quá trình thiết kế, để có
được một giáo án điện tử tốt, giáo viên còn gặp không ít khó khăn trong việc tự đi
tìm hình ảnh minh họa, âm thanh sôi động, tư liệu dẫn chứng phù hợp với bài
giảng. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân mà một số giáo viên
thường đưa ra để tránh né việc thực hiện dạy bằng công nghệ thông tin.
Chính vì những khó khăn trên mà các giáo viên chỉ ứng dụng công nghệ
thông tin khi có nhu cầu. Tức là chỉ có thao giảng mới sử dụng và việc làm này chỉ
mang tính chất đối phó. Tình trạng này cũng phổ biến ở các trường. Mục đích sử
dụng máy tính phục vụ cho công việc giảng dạy chỉ được áp dụng trong các tình
huống này.

6


Mặc dù giáo án điện tử chưa được các giáo viên đón nhận rộng rãi, chưa
thực sự phổ biến, nhưng bước đầu nó đã tạo ra một không khí làm việc và học tập
khác hẳn cách học và cách giảng dạy truyền thống, phải chăng việc dạy bằng giáo
án điện tử sẽ giúp giáo viên đỡ vất vả bởi vì chỉ cần click chuột ? Thực ra, muốn
click chuột để tiết dạy thực sự hiệu quả thì người dạy cũng phải chịu bỏ công, tìm
hiểu làm quen với cách giảng bài mới này. Người giáo viên cần phải có kiến thức
về sử dụng máy tính, biết cách truy cập internet, có khả năng sử dụng một phần
mềm chỉnh sửa ảnh, làm các ảnh động cắt các file âm thanh, biết cách sử dụng
power point.
Do sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông mà mọi người đều
có trong tay nhiều công cụ hỗ trợ cho quá trình dạy học nói chung và phần mềm
dạy học nói riêng. Nhờ có sử dụng các phần mềm dạy học này mà học sinh hứng
thú tham gia bài học hơn trong môi trường học tập. Nhờ có máy tính điện tử mà
việc thiết kế giáo án và giảng dạy trên máy tính trở nên sinh động hơn, tiết kiệm
được nhiều thời gian hơn so với cách dạy theo phương pháp truyền thống, chỉ cần

“bấm chuột”, vài giây sau trên màn hình hiện ra ngay nội dung của bài giảng với
những hình ảnh, âm thanh sống động thu hút được sự chú ý và tạo hứng thú nơi
học sinh. Thông qua giáo án điện tử, giáo viên cũng có nhiều thời gian đặt các câu
hỏi gợi mở tạo điều kiện cho học sinh hoạt động nhiều hơn trong giờ học. Những
khả năng mới mẻ và ưu việt này của công nghệ thông tin và truyền thông đã nhanh
chóng làm thay đổi cách sống, cách làm việc, cách học tập, cách tư duy và quan
trọng hơn cả là cách ra quyết định của con người.
Có rất nhiều hình thức để tạo ra các giờ hoạt động hấp dẫn cho học sinh,
việc sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy cho học sinh là rất bổ ích
đem lại hiệu quả cao.
7.3 Giải pháp, biện pháp
Dựa vào các tính năng sẵn có trên máy tính giáo viên có thể thiết kế được
nhiều dạng bài để phục vụ việc giảng dạy môn Âm nhạc trong nhà trường như:
1. Dạy hát

7


Ở phân môn dạy hát tôi sử dụng phần mềm PowerPoint và Encore 4.5 để
thiết kế dạng bài dạy hát (Bao gồm cả nhạc và lời). Có thể chèn những hình ảnh
tĩnh hoặc động phù hợp với nội dung bài hát như là một giáo cụ trực quan sinh
động với tính thẩm mỹ rất cao.
Thông thường trong một tiết dạy học hát người giáo viên thường sử dụng
tranh ảnh để minh họa cho nội dung và phần nhạc và lời của bài hát được photo to
ra rồi treo lên bảng, cách làm này đến nay đã trở nên nhàm chán đối với học sinh.
Thực tế với cách giới thiệu bài vẫn là tranh ảnh minh họa nhưng chất lượng những
bức ảnh rất cao có thể là ảnh động thì tác dụng của nó đã vượt trội so với cách làm
cũ, ví dụ: Giới thiệu học hát bài: Những bông hoa những bài ca (Hoàng LongMôn âm nhạc lớp 5)

Thông qua các hiệu ứng trình chiếu của phần mềm Powerpoint, các bức ảnh

này có thể chuyển động theo ý đồ của giáo viên với phần giai điệu của bài hát được
lồng ghép trực tiếp có thể phát đồng thời trong quá trình người giáo viên giới thiệu
bài.
Với phần dạy hát, giáo viên có thể đưa toàn bộ phần nhạc và lời bài hát hoặc
đưa riêng phần lời ca để hướng dẫn học sinh các cách gõ đệm:
- Gõ đệm theo nhịp.
- Gõ đệm theo phách.
- Gõ đệm theo tiết tấu.
8


Với phần rèn luyện các kỹ năng như vận động phụ họa hoặc tập biểu diễn,
tùy thuộc vào nội dung từng bài hát cụ thể mà người giáo viên có thể lồng ghép các
Video clip vào cho học sinh xem và tự tìm cách vận động phụ họa hay biểu diễn
một cách hoàn toàn chủ động và sáng tạo.
Ngoài ra việc xây dựng các kỹ năng hát nâng cao cũng rất dễ xây dựng trên
một sơ đồ trực quan, thay cho việc giáo viên phải giải thích, dẫn giải:

Học sinh chỉ cần quan sát sơ đồ trên và nghe giáo viên gợi ý là đã tự biết nhiệm vụ
của nhóm mình…

9


2. Dạy tập đọc nhạc
Ở phân môn dạy tập đọc nhạc tôi sử dụng phần mềm Encore 4.5, Final 2.0…
để chép lại các tiến trình như: Luyện tập tiết tấu, luyện tập cao độ, bài tập đọc
nhạc, lời ca… rồi trình chiếu trên phần mềm PowerPoint theo ý đồ của giáo viên.
Ở lớp 4 và lớp 5 chương trình dạy tập đọc nhạc đòi hỏi giáo viên phải lần
lượt rèn cho học sinh các kỹ năng cần thiết như: Luyện tập cao độ, luyện tập tiết

tấu, tập đọc nhạc, ghép lời ca. Nếu chỉ đơn thuần treo tranh bài tập đọc nhạc lên
bảng rồi với một cây đàn và giáo viên lần lượt thực hiện các thao tác trên thì học
sinh sẽ tiếp thu bài một cách mơ hồ, thậm chí dẫn đến tình trạng học sinh học vẹt
( Nghe bạn đọc rồi bắt chước đọc theo). Vậy thì với phần thiết kế bài giảng trên
máy vi tính một cách trực quan, cụ thể các kỹ năng cần thực hiện học sinh sẽ dễ
dàng tiếp thu bài một cách chủ động tích cực bởi nếu bài giảng giáo viên thiết kế
tốt đã gây sự tò mò của học sinh ngay từ đầu tiết học.
Ví dụ:

10


Với các hiệu ứng của phần mềm, các nốt nhạc trong phần luyện tập cao độ
có thể đưa ra lần lượt khi luyện tập kèm cao độ chuẩn của nốt ấy khiến học sinh dễ
dàng thẩm âm một cách chuẩn xác. ở phần luyện tập cũng vậy, giáo viên có thể tạo
trường độ của các nốt bằng cách dùng các âm sắc của bộ gõ điện tử minh họa cho
hình tiết tấu cần thực hiện.
Trong phần tập đọc nhạc và ghép lời ca, phần nhạc và lời có thể xuất hiện
theo chủ ý của giáo viên, kết hợp với hệ thống câu hỏi cùng các hiệu ứng về âm
thanh cũng như hình ảnh, tạo hiệu quả rất đặc biệt hỗ trợ tốt cho việc truyền đạt
kiến thức cho học sinh:

(Tập đọc nhạc số 5 - Âm nhạc lớp 5)

11


Sau khi học sinh tự quan sát và trả lời hệ thống các câu hỏi trên, lúc này tự
bản thân mỗi học sinh đã bắt đầu nắm được các kỹ năng cơ bản và các yêu cầu của
bài tập đọc nhạc. Và học sinh đã có thể tự vỡ bài thông qua sự hướng dẫn, hỗ trợ

của giáo viên

Khi hoàn thành các yêu cầu của bài học giáo viên có thể cho học sinh ôn bài bằng
cách chơi trò chơi:

Trên màn hình sẽ là các hình nốt nhạc chuyển động, trên bảng giáo viên để
sẵn khuông nhạc và học sinh sẽ xung phong lên gắn các các nốt nhạc theo bài tập
đọc nhạc mình vừa học.
3. Dạy bài giới thiệu nhạc cụ

12


Giới thiệu nhạc cụ tôi tận dụng sẵn có mạng Internet khai thác hình ảnh, lịch
sử ra đời, tính năng, cách sử dụng… của các nhạc cụ dân tộc Việt Nam cũng như
các nhạc cụ nước ngoài với âm thanh thực minh họa.
Trong chương trình âm nhạc lớp 4 và 5 ngoài việc học hát, tập đọc nhạc học
sinh còn được giới thiệu các nhạc cụ dân tộc Việt Nam và nhạc cụ nước ngoài,
được nghe kể chuyện về một số nhạc sĩ nổi tiếng trên thế giới…Với dạng bài dạy
này nếu giáo viên chỉ sử dụng một vài bức tranh minh họa thì hiệu quả của tiết học
sẽ không cao, học sinh sẽ có ấn tượng mờ nhạt sau tiết học. Ngược lại nếu khai
thác tốt thì đây là một dạng bài học sinh rất hứng thú bởi tính tò mò, muốn tìm hiểu
thế giới xung quanh là đặc điểm của lứa tuổi. Thực tế đã chứng minh rằng trong
các tiết học mà mọi thông tin cũng như các kiến thức liên quan mà giáo viên biết
khai thác trên mạng Internet sẽ đem đến hiệu quả rất cao trong việc tạo ấn tượng và
gây được sự hứng thú cao trong học tập của học sinh
Ví dụ: Bài giới thiệu các nhạc cụ dân tộc Việt Nam
Ngoài hình ảnh của các nhạc cụ sẽ có hình ảnh minh họa tư thế chơi đàn và âm
thanh thực minh họa thông qua các Video clip biểu diễn, thậm chí trong các tiết âm
nhạc tăng cường giáo viên còn có thể giới thiệu cho học sinh lịch sử ra đời và cấu

tạo cụ thể của các nhạc cụ này, tuy nhiên tất cả những vấn đề trên người giáo viên
chỉ dạy học sinh ở mức độ mang tính giới thiệu vì với học sinh tiểu học chưa thể
ghi nhớ một cách cụ thể các kiến thức nêu trên, nhưng với tinh thần gợi mở,
khuyến khích tìm hiểu sẽ có tác dụng tích cực cho học sinh:

13


Hay bài giới thiệu về các nhạc cụ nước ngoài:

14


15


(Giới thiệu một số nhạc cụ nước ngoài - Âm nhạc lớp 5)
Với cách giới thiệu này học sinh ngoài việc được quan sát, nghe giới thiệu
còn có thể ghi nhớ được ngay âm sắc cụ thể của từng loại nhạc cụ.
4. Dạy kể chuyện âm nhạc, giới thiệu nhạc sĩ, nghe nhạc…
Tôi sử dụng mạng Internet để khai thác chân dung một số nhạc sĩ nổi tiếng
trên thế giới như: Mozart, Beethoven, Chopin, Tschaikowski...và các tác phẩm Âm
nhạc nổi tiếng của các nhạc sĩ này được thu thanh với chất lượng cao nhằm minh
họa bằng âm thanh chuẩn của các tác phẩm này.
Phần kể chuyện âm nhạc, các câu chuyện về các nhạc sĩ nổi tiếng trên thế
giới cũng có thể biến thành một tiết học âm nhạc thường thức rất bổ ích, đặc biệt là
hiện nay hầu hết các trường tiểu học đều có tiết âm nhạc tăng cường. Người giáo
16

viên có thể thay vì cách đọc hoặc kể cho học sinh nghe câu chuyện âm nhạc bằng
việc cho học sinh biết chi tiết hơn về chân dung, ngày sinh, ngày mất của nhạc sĩ:
(Kể chuyện Âm nhạc: Khúc nhạc dưới trăng - Âm nhạc lớp 5)

Và các thông tin cơ bản về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ:

17


18


Sau khi nghe giới thiệu nhạc sĩ thì việc giáo viên cho học sinh nghe nhạc,
hoặc giới thiệu các tác phẩm nổi tiếng của các nhạc sĩ (Thông qua các trang Web
về âm nhạc của Thế giới và Việt Nam) là vô cùng có ý nghĩa. Trong bất kỳ thời
19


gian nào về sau này, hễ cứ nghe thấy nét nhạc nào đã được nghe, học sinh đều có
thể trả lời được ngay tên nhạc sĩ sáng tác một cách rất chính xác, hay khi nhìn thấy
tấm chân dung của nhạc sĩ nào thì các em cũng nói ngay được tên nhạc sĩ đó, bởi
vì trong tâm trí của các em đã có một ấn tượng sâu sắc, nhờ những kiến thức đã
được thay đổi cách thức truyền đạt mà công nghệ thông tin là công cụ hữu ích nhất
để thực hiện điều đó.
7.4 Khả năng áp dụng
Khi đưa công nghệ thông tin vào việc giảng dạy môn âm nhạc, đa số các em
học sinh đều trở lên ham thích môn học. Hầu hết các em biết trình bày bài hát và
thuộc nhiều bài hát trong chương trình, các em đã biết sử dụng các bài hát được
học để dùng trong hoạt động ngoại khóa và văn nghệ đầu giờ,...chỉ còn một số ít
học sinh do còn hạn chế về khả năng trình bày bài hát nên chưa mạnh dạn trong

học tập và tham gia phong trào nhưng luôn có sự quan tâm và rèn luyện đối với bộ
môn. Cùng với các hoạt động ngoại khóa, vui chơi của các em, môn âm nhạc thật
sự đã giúp các em giảm bớt căng thẳng trong quá trình học tập, việc rèn luyện khả
năng biểu diễn thường xuyên tạo cho các em sự nhanh nhẹn, hoạt bát, tự tin trước
đám đông hơn. Vì vậy, đã làm cho các em dần yêu thích và gắn bó với môn học.
Đồng thời cũng giúp người giáo viên năng nổ nhiệt tình hơn trong tiết dạy, thêm
gần gũi hơn với học sinh.
Việc học tập tốt trong giờ học chính khoá cũng góp phần nào giúp các em
mạnh dạn tự tin hơn trong các hoạt động ngoại khoá do trường, địa phương và
ngành tổ chức. Một số em lúc đầu chưa mạnh dạn, chưa tự tin nhưng đến nay các
em đã không còn ngại ngùng khi đứng trước các bạn. Chất lượng bộ môn được
nâng cao rõ rệt.
Với sự áp dụng các biện pháp nói trên, trong những năm qua tôi được
phân công giảng dạy bộ môn âm nhạc của trường Tiểu học Hợp Thịnh.Tôi nhận
thấy đại đa số học sinh đều rất hứng thú học môn âm nhạc, thông qua kết quả kiểm
tra đánh giá đều đạt kết quả cao qua từng năm học. Kết quả khảo sát trong năm học
2017– 2018 như sau :

20


1

4D

35

32

91,4

Chưa
hoàn
thành
3

2

4C

32

31

96,8

1

SốTT

Lớp

Sĩ số

Số
lượng

%

%

8,6
3,2

Sau khi ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy tôi thấy có kết quả rõ rệt,
không khí học tập sôi nổi hơn, học sinh phát biểu xây dựng bài nhiều hơn, học sinh
được kiểm tra bài cũ thuộc bài hát nhiều hơn. Điều đặc biệt là học sinh yếu giảm
đáng kể. Tôi hi vọng rằng với phương pháp ứng dụng công nghệ thông tin vào
giảng dạy này sẽ tạo cho các em niềm say mê môn học, có niềm tin ở chính mình
từ đó việc dạy và học sẽ đạt kết quả cao hơn, dần dần sẽ không còn học sinh học
yếu về bộ môn này.
8. Những thông tin cần được bảo mật
( Không có)
9. Các điều kiện cần thiết đếap dụng sáng kiến
Điều kiện thường
10. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến
Ngày nay với việc ứng dụng công nghệ thông tin là một xu hướng tất yếu
của toàn xã hội. Để nâng cao hiệu quả giáo dục, việc ứng dụng công nghệ thông
tin trong ngành giáo dục nói chung và các trường học nói riêng là sự phát triển
hợp với quy luật thời đại. Đó cũng là một trong những mục tiêu ngành giáo dục và
bậc giáo dục tiểu học đã đạt được kết quả nhất định trong những năm học gần đây.
Bộ môn Âm nhạc cũng từng bước nâng cao hiệu quả một cách rõ rệt. Để đạt được
những kết quả đáng kể đó đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng nâng cao
trình độ âm nhạc, trình độ tin học, cập nhật các phần mềm ứng dụng công nghệ
thông tin và đặc biệt các phần mềm chuyên ngành. Đó cũng là mục tiêu mà tôi
luôn theo đuổi trong quá trình giảng dạy công tác. Trên đây là một số minh chứng
cụ thể cho việc sử dụng các phần mềm trong chuyên môn mà tôi đã dày công
nghiên cứu học hỏi có sáng tạo. áp dụng vào việc thiết kế các tiết dạy ứng dụng
công nghệ thông tin trong giảng dạy bộ môn âm nhạc tại trường tiểu học xã nhà
21

Đối với môn Âm nhạc, qua nghiên cứu và thực hiện, tôi thấy rõ lợi ích của
việc khai thác các phần mềm ứng dụng làm công cụ giảng dạy vào môn Âm nhạc ở
trường tiểu học. Do đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Âm
nhạc ở trường tiểu học là một việc làm tất yếu. Việc làm này không những chỉ giúp
cho giáo viên chủ động có được những bài soạn mang tính hiện đại (Giáo án điện
tử), tạo ra được phương pháp dạy học phong phú, cách trình bày phong phú, mà
còn tạo sự hứng thú học tập tích cực cho học sinh.
Tuy có vai trò rất to lớn, nhưng Công nghệ thông tin không thể thay thế vai
trò của người giáo viên, đặc biệt là giáo viên âm nhạc. Bởi âm nhạc bắt nguồn từ
cảm xúc, tình cảm của con người, được phát triển thông qua cảm xúc và được lưu
giữ trong tâm hồn, trái tim của mỗi chúng ta chứ không phải chỉ được lưu giữ trong
các thư viện, bảo tàng, băng, đĩa nhạc, sách vở,… Vì vậy, chúng ta không nên lạm
dụng sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn âm nhạc một cách thái quá,
mà phải biết căn cứ vào đặc trưng của từng tiết học cụ thể để lựa chọn, vận dụng
các phần mềm ứng dụng thích hợp nhằm phát huy hiệu quả tối đa kết quả dạy học.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học không chỉ là “Click chuột”
thuần tuý. Tận dụng những tiện ích của công nghệ thông tin vào việc dạy và học từ
truyền đạt, gợi ý dến cách tìm kiếm và xử lý thông tin, phát huy tối đa sự tìm tòi,
sáng tạo của học sinh là cả một quá trình xây dựng nghệ thuật. Bước đầu còn ngỡ
ngàng, song dần dần học sinh sẽ có những kỹ năng trong việc lĩnh hội các nội dung
bài học.
Thay vì phấn trắng bảng đen truyền thống, giáo viên chỉ cần click chuột máy
tính, sau vài giây trên màn hình hiện ra ngay nội dung bài giảng. Ứng dụng công
nghệ thông tin trong dạy học đang dần dần được thực hiện ngày càng nhiều. Việc
thiết kế giáo án và giảng dạy trên máy tính bằng những đoạn phim minh hoạ với
những hình ảnh, âm thanh sinh động, bài giảng của giáo viên sẽ thực sự gây chú ý
và tạo hứng thú học tập cho học sinh.
Việc Ứng dụng công nghệ thông tin không quá phức tạp, phương tiện không
đòi hỏi nhiều, chỉ cần một máy tính, một máy chiếu và màn ảnh rộng, người dạy

phải biết sử dụng một số phần mềm ứng dụng (quan trọng nhất là khâu thiết kế bài
22


dạy). Tiết dạy trên máy tính sẽ làm cho học sinh luôn cảm thấy bất ngờ. Giáo án
cũng dễ dàng sửa chữa và bổ sung, thay đổi cấu trúc bài dạy, dễ trao đổi với các
đồng nghiệp
Trên đây là một vài ý kiến về ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy
môn âm nhạc ở bậc tiểu học, chắc chắn rằng nội dung của bài viết này chưa khái
quát đầy đủ, hy vọng phần nào giới thiệu đến đồng nghiệp, đồng môn cách ứng
dụng và tính năng ứng dụng của Công nghệ thông tin trong dạy học môn âm nhạc
ở bậc tiểu học, nhằm hiện đại hoá trong dạy học. Đây là một việc làm tất yếu.
11. Danh sách cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoác áp dụng sáng kiến
lần đầu. Không
Hợp Thịnh, ngày .....tháng....năm 2019

Hợp Thịnh, ngày 29 tháng 2 năm 2019

THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

TÁC GIẢ SÁNG KIÉN

Trần Thị Nga Lan

Lê Thị Hồng

23