Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong

Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Chương trình Giáo dục Phổ  thông được ban hành kèm theo Quyết định  
số  16/2006/QĐ­BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ  trưởng Bộ  Giáo dục và đào 
tạo quy định chương trình và chuẩn kiến thức, kĩ năng của các môn học và  
hoạt động giáo dục trong trường phổ thông.
Theo Chương trình này, môn Tin học được đưa vào dạy bắt buộc ở cấp 
Trung học phổ thông và tự chọn ở các cấp Tiểu học, Trung học cơ sở.
Môn Tin học  ở trường phổ thông trang bị cho học sinh những hiểu biết  
cơ  bản về  CNTT và vai trò của nó trong xã hội hiện đại.  Ở  cấp Tiểu học,  
môn Tin học giúp học sinh: Có hiểu biết ban đầu về tin học và ứng dụng của  
tin học trong đời sống và học tập; Có khả  năng sử  dụng máy tính trong việc  
học những môn khác, trong hoạt động vui chơi giải trí nhằm nâng cao chất 
lượng giáo dục và tạo điều kiện để  trẻ  em thích  ứng với đời sống xã hội  
hiện đại; Bước đầu làm quen với cách giải quyết vấn đề có sử dụng công cụ 
tin học.
Trong nội dung chương trình Tin học Tiểu học có nhiều phần mềm ứng  
dụng tương đối dễ  sử  dụng và phù hợp với đối tượng học sinh tiểu học. 
Trong đó có phần mềm Paint giúp học sinh học vẽ trên máy tính. Đây là một 
phần mềm hay có sẵn trong hệ  điều hành Microsoft Windows XP. Để  sử 
dụng tốt phần mềm này học sinh phải vận dụng tốt các kĩ năng sử  dụng 
chuột và bàn phím máy tính. Trong quá trình học và thực hành của học sinh  
trường Tiểu học Tây Phong, nhiều học sinh đã biết sử  dụng các công cụ  có 
trong phần mềm, kĩ năng thao tác với chuột máy tính khá tốt. Tuy nhiên, kiến 
thức về  lý thuyết các em chưa nhớ  được nhiều. Nhiều học sinh, đặc biệt là  
học sinh khối 3 kĩ năng ghi nhớ lý thuyết chưa tốt, thao tác với chuột máy tính 
chưa nhanh và chưa chính xác nên các bài tập cơ bản trong sách giáo khoa các 
em vẫn chưa thể  hoàn thành hết. Ngoài ra, hầu hết các em chưa thành thạo 

các thao tác cơ bản trên phần mềm, vẫn còn phải nhờ đến sự hỗ trợ nhiều từ 
giáo viên... Qua quá trình quan sát, phân tích thực trạng học và thực hành của 
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

1


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

học sinh để tìm ra giải pháp nhằm phát huy được hết khả năng của học sinh  
trong các năm học, bản thân tôi chọn đề  tài: “Một số  kinh nghiệm hướng  
dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học  
Tây Phong”.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
a. Mục tiêu
Nghiên cứu tìm hiểu thực trạng của học sinh khi học vẽ trên phần mềm 
Paint từ  đó thực hiện đổi mới phương pháp, hình thức dạy học nhằm nâng  
cao chất lượng học sinh.
Giúp học sinh nắm vững lý thuyết của bài học và thực hành tốt trên phần  
mềm Paint để hoàn thành các yêu cầu bài tập của sách giáo khoa. 
b. Nhiệm vụ
­ Xây dựng cơ sở lý luận của việc đưa bộ môn Tin học vào chương trình  
phổ thông.
­ Đưa ra các thực trạng về cơ sở vật chất, giáo viên, về việc học và thực 
hành  ứng dụng trên phần mềm Paint của học sinh tại trường Tiểu học Tây 
Phong trước khi áp dụng các giải pháp. 
­ Tìm hiểu yêu cầu chuẩn kiến thức, kĩ năng về sử  dụng phần mềm đồ 
họa được đưa vào chương trình Tin học Tiểu học khối 3, 4, 5.
­ Tìm hiểu về phần mềm Paint được ứng dụng vào chương trình Tin học 

Tiểu học khối 3, 4, 5. 
­ Đưa ra các biện pháp để hướng dẫn học sinh học và thực hành tốt trên 
phần mềm Paint, đồng thời kết hợp với năng khiếu mỹ  thuật để  vẽ  những  
hình mẫu, bức tranh theo yêu cầu, tự do thể hiện những ý tưởng sáng tạo.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số  phương pháp và hình thức tổ  chức dạy học lý thuyết và thực  
hành phần mềm Paint.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

2


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Nghiên cứu về chuẩn kiến thức, kĩ năng về sử dụng phần mềm đồ  họa  
trong chương trình tin học 3, 4, 5.
Tìm hiểu các kiến thức về phần mềm Paint.
Học  sinh   khối  3,  4,  5  trường  Tiểu  học   Tây  Phong,  xã  Băng   Adrênh, 
huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk năm học 2014 ­ 2015.
5. Phương pháp nghiên cứu
­ Phương pháp nghiên cứu lý thuyết
­ Phương pháp quan sát.
­ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
­ Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
CNTT luôn được đề cao trong công cuộc đổi mới giáo dục. Môn Tin học  
đã được Bộ  Giáo dục và Đào tạo chính thức đưa vào chương trình phân ban 

cho khối THPT, bắt đầu từ  năm học 2006 ­ 2007. Việc triển khai môn học 
này sẽ trở thành bắt buộc trên phạm vi toàn quốc. 
Trong   Nghị   quyết   số   40/2000/NQ­QH10   do   Quốc   hội   ban   hành   ngày 
09/12/2000 về  đổi mới chương trình giáo dục phổ  thông. Quốc hội đã xây 
dựng đề án giảng dạy, học tập ngoại ngữ, tin học ở nhà trường phổ thông.
Chỉ  thị  14/2001/CT­TTg thực hiện hiện Nghị quyết 40/2000/QH10 ngày 
11/6/2011 do Thủ Tướng Chính Phủ  ban hành về  việc đổi mới chương trình  
giáo dục phổ thông thực hiện nghị quyết số 40/2000/NQ­QH10 của Quốc hội. 
Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng một đề  án tổng thể đổi mới chương trình 
giáo dục phổ  thông trình Chính phủ  phê duyệt trong tháng 7 năm 2001; trong 
đó bao gồm cả vấn đề  cải tiến tổ chức giảng dạy và học tập ngoại ngữ, tin  
học trong nhà trường phổ  thông; những định hướng về  việc thiết kế  mục  
tiêu, chương trình giáo dục, chuẩn kiến thức và kế hoạch dạy học cho trường  
trung học phổ thông kỹ thuật.
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

3


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Quyết định số  16/2006/QĐ­BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ  trưởng Bộ 
GD&ĐT quy định chương trình và chuẩn kiến thức, kĩ năng của các môn học  
và hoạt động giáo dục trong trường phổ  thông. Theo Chương trình này, môn 
Tin học ở trường phổ thông trang bị cho học sinh những hiểu biết cơ bản về 
công nghệ thông tin và vai trò của nó trong xã hội hiện đại. Môn học này giúp 
học sinh bước đầu làm quen với phương pháp giải quyết vấn đề  theo quy  
trình công nghệ và kĩ năng sử  dụng máy tính phục vụ học tập và cuộc sống. 
Cũng theo chương trình này, môn Tin học được đưa vào dạy bắt buộc ở cấp  

Trung học phổ thông và tự chọn ở các cấp Tiểu học, Trung học cơ sở.
Theo Công văn 4323/BGDĐT­GDTH  ngày 25/8/2015 của Bộ  Giáo dục 
và Đào tạo về  việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTH năm học 2015 ­  
2016 đưa ra nhiệm vụ cụ  thể về môn Tin học như  sau: “Tiếp tục thực hiện  
tổ chức dạy học môn Tin học theo Chương trình giáo dục phổ thông ban hành 
kèm theo Quyết định số  16/2006/QĐ­BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ  Giáo 
dục và Đào tạo ở những nơi có đủ điều kiện. Đẩy mạnh cách hoạt động giáo 
dục có nội dung Tin học – Công nghệ thông tin dưới hình thức các câu lạc bộ 
để học sinh được tiếp cận, hình thành các kĩ năng học tập, sử dụng sáng tạo.”
Ngoài ra, Bộ  Giáo dục và Đào tạo đưa ra Công văn số  4983/BGDĐT­
CNTT ngày 28/9/2015 về  việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ  CNTT năm  
học 2015 ­ 2016 với nhiều nhiệm vụ trọng tâm như: Công tác bồi dưỡng ứng 
dụng CNTT cho giáo viên và cán bộ  quản lý giáo dục; Tập huấn, bồi dưỡng  
trực tuyến cho giáo viên, tổ  chức họp trực tuyến; Triển khai chương trình 
công nghệ  giáo dục và e­Learning; Hướng  đến mô hình trực tuyến, phần  
mềm nguồn mở, học liệu mở cho giáo dục; Xây dựng mô hình giáo dục điện 
tử, trường học điện tử; Tăng cường đầu tư hạ tầng cơ sở CNTT…
Như  vậy, có thể  thấy CNTT đang không ngừng phát triển. Việc  ứng 
dụng CNTT vào giáo dục không chỉ giúp giáo viên đổi mới được các phương  
pháp, hình thức dạy học mà còn giúp học sinh có thể  vừa học vừa chơi vừa 
thực hành, dần hình thành niềm đam mê cho các em để định hướng về sau.
2. Thực trạng
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

4


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

2.1. Thuận lợi ­ Khó khăn
* Thuận lợi
Nhà trường trang bị đầy đủ cơ sở vât chât đ
̣
́ ể phuc vu cho viêc day va hoc
̣
̣
̣
̣
̀ ̣  
môn Tin hoc.
̣
Giáo viên được đào tạo chuyên môn về Công nghệ thông tin. 
Hoc sinh đ
̣
ược chuân bi t
̉
̣ ương đôi đây đu công cu hoc tâp (Máy tính đ
́ ̀ ̉
̣ ̣ ̣
ể 
bàn, phần mềm ứng dụng Paint, sach giao khoa Cung hoc Tin hoc 1, 2, 3).
́
́
̀
̣
̣
Học sinh cơ  bản đã biết sử  dụng chuột và bàn phím máy tính trước khi  
học phần mềm Paint.
* Khó khăn

Tin học là một môn học mới chưa có nhiều kinh nghiệm và về  lý luận 
cũng như thực tế cho việc giảng dạy trong nhà trường phổ thông.
Một vài em tiêp thu cac kiên th
́
́
́ ức vê môn Tin hoc con châm, cac thao tac
̀
̣
̀
̣
́
́ 
vơi chuôt va ban phim ch
́
̣
̀ ̀
́
ưa nhanh nên khi thao tác với phần mềm chưa đạt 
hiệu quả cao. Học sinh còn chưa biết tự tìm hiểu trong sách giáo khoa.
2.2. Thành công ­ Hạn chế
* Thành công
Học sinh luôn có hứng thú học tập, phát huy được tính độc lập và sáng  
tạo của bản thân.
Sô đông hoc sinh t
́
̣
ương tac v
́ ơi phân mêm tôt, đa ve đ
́
̀

̀
́ ̃ ̃ ược cac hinh mâu
́ ̀
̃ 
theo yêu câu cua sach giao khoa. Nhiêu hoc sinh đa biêt linh hoat 
̀ ̉
́
́
̀ ̣
̃ ́
̣ ưng dung cac
́
̣
́ 
công cu trong phân mêm Paint, kêt h
̣
̀
̀
́ ợp vơi năng khiêu thâm mĩ cua minh đê tao
́
́
̉
̉
̀
̉ ̣  
ra cac san phâm đep, sang tao.
́ ̉
̉
̣
́

̣
* Hạn chế
Môt sô em có kha năng tiêp thu kiên th
̣ ́
̉
́
́ ức còn hạn chế, tương tac v
́ ơi phân
́
̀ 
mêm con châm và ch
̀
̀
̣
ưa linh hoat khi s
̣
ử  dung cac công cu ve (th
̣
́
̣ ̃ ường gặp  ở 
đối tượng học sinh lớp 3).
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

5


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

2.3. Mặt mạnh ­ Mặt yếu

* Mặt mạnh
Cơ sở vật chất phục vụ học môn Tin học tương đối đầy đủ. Học sinh có 
thể thực hành ngay sau khi học lý thuyết.
Paint là một phần mềm đơn giản, dễ  sử  dụng, rất thích hợp với đối 
tượng học sinh tiểu học.
* Mặt yếu
Trong phần mềm Paint có nhiều lệnh, thao tác nên trong quá trình sử 
dụng còn nhiều học sinh chưa nhớ và chưa thực hiện được hết các lệnh, thao 
tác đó. 
2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
* Nguyên nhân của thành công
Cơ  sở  vật chất của phòng Tin học luôn đảm bảo đủ  số  lượng máy tính 
cho một lớp học nên học sinh luôn có cơ  hội tiếp xúc với máy tính trực tiếp 
để thực hành sau tiết học lý thuyết.
Giao viên Tin hoc luôn quan tâm, h
́
̣
ương dân chi bao tân tinh cho hoc sinh
́
̃
̉ ̉
̣ ̀
̣
 
trong cac gi
́ ờ hoc ly thuyêt va th
̣
́
́ ̀ ực hanh. Giáo viên luôn tim hiêu cac ph
̀

̀
̉
́ ương 
phap day hoc phu h
́ ̣
̣
̀ ợp vơi t
́ ưng đôi t
̀
́ ượng hoc sinh; s
̣
ử  dung cac phân mêm,
̣
́
̀
̀  
phương tiện dạy học đê hô tr
̉ ̃ ợ  quá trình giảng dạy nhằm giup hoc sinh tiêp
́ ̣
́ 
thu bai và th
̀
ực hành tôt h
́ ơn.
Hoc sinh luôn yêu thich môn Tin hoc. Đa s
̣
́
̣
ố  hoc sinh luôn nghiêm tuc
̣

́ 
tham gia hoat đông day va hoc môn Tin hoc. Co y th
̣
̣
̣
̀ ̣
̣
́ ́ ưc t
́ ự giac trong gi
́
ờ thực  
hanh, t
̀ ự tim toi, hoc hoi t
̀ ̀ ̣
̉ ừ giao viên, ban be.
́
̣
̀
* Nguyên nhân của hạn chế, yếu kém
Hầu hết học sinh chỉ  được tiếp xúc với máy tính  ở  trường là chủ  yếu, 
viêc th
̣
ực hanh thêm trên máy vi tính 
̀
ở  nha cua cac em không co, vi thê kha
̀ ̉
́
́ ̀ ́ ̉ 
năng tương tac v
́ ơi phân mêm cua các em còn h

́
̀
̀
̉
ạn chế trong khi lứa tuổi của  
các em việc nhớ và nhận thức còn chưa cao.
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

6


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Một vài hoc sinh vân ch
̣
̃ ưa biết tự  học trong sach giao khoa đê tim hiêu
́
́
̉ ̀
̉  
kiên th
́ ưc m
́ ơi va xem lai cac kiên th
́ ̀
̣ ́
́ ức cu ma cac em đa quên. Đôi khi các em
̃ ̀ ́
̃
 

vân con đê giao viên nhăc nh
̃ ̀ ̉ ́
́ ở khi chưa tâp trung trong gi
̣
ờ hoc ly thuyêt, ch
̣ ́
́ ưa  
tự giac trong gi
́
ơ th
̀ ực hanh.
̀
2.5. Phân tích, đánh giá thực trạng
Môn Tin học được đưa vào giảng dạy tại trường Tiểu học Tây Phong  
bắt đầu từ  năm học 2012 ­ 2013. Để  phục vụ  cho việc học tin học của học  
sinh, nhà trường đã chuẩn bị  01 phòng máy tính được trang bị  đầy đủ  cơ  sở 
vật chất, các thiết bị thiết yếu như: 1 dan may tinh danh cho giao viên, 20 dan
̀
́ ́
̀
́
̀ 
may tinh đ
́ ́ ể bàn danh cho h
̀
ọc sinh, máy chiếu, bàn, ghế, bảng… 
Từ  năm học 2012 ­ 2013 đến nay, trương đa t
̀
̃ ạo điều kiện tô ch
̉ ưc hoc

́ ̣  
tin hoc cho h
̣
ọc sinh 2 phân hiêu: Tr
̣
ương chinh va buôn K62. M
̀
́
̀
ỗi lớp  ở 
trường chính được học 2 tiết/ tuần, các lớp ở phân hiệu buôn K62 được xếp 
học theo lớp ghép, 3 tiết/  tuần  để  tạo  điều kiện thuận lợi cho việc  đến 
trường của học sinh. Do điều kiện chưa cho phép, trường chỉ  có một phòng  
tin học đặt tại trường chính nên chỉ  có học sinh trường chính và phân hiệu  
buôn K62 được học tin học, học sinh  ở phân hiệu buôn Cuê ở khá xa trường 
chính nên chưa thể tạo điều kiện cho các em được học môn Tin học. Các em 
được học lý thuyết và thực hành trực tiếp nên chất lượng học tập của các em  
được đảm bảo hơn.
Giáo viên dạy Tin học của trường được đào tạo về  chuyên ngành công  
nghệ  thông tin nên hiểu rõ về  các kiến thức,  ứng dụng tốt các phần mềm  
được Bộ  Giáo dục và Đào tạo đưa vào áp dụng trong chương trình Tin học  
Tiểu học. Tuy nhiên, kiến thức môn tin học gắn liền với công nghệ  và thay  
đổi rất nhanh trên thế giới. Không giống như các môn học khác trong trường 
Tiểu học, môn Tin học là môn học khó giảng dạy nhất và đòi hỏi giáo viên  
phải không ngừng nâng cao trình độ  cá nhân của mình để  bắt kịp với tốc độ 
phát triển của CNTT. Bản thân tôi luôn tìm tòi, học hỏi trau dồi thêm kiến 
thức chuyên môn; tìm ra các phương pháp, hình thức dạy học hay, phù hợp 
với đối tượng học sinh.
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

7


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Khi môn Tin học được đưa vào giảng dạy tại trường, bản thân tôi là giáo 
viên mới ra trường nên chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ  chức các  
hoạt động dạy học. Tôi thường áp dụng các phương pháp dạy học từ sự quan 
sát, học hỏi từ đồng nghiệp qua các môn học khác vào dạy môn Tin học nên  
chưa phát huy được nhiều hiệu quả, chưa phát huy được hết khả  năng của 
học sinh. 
Đối với chủ  đề  Sử  dụng phần mềm đồ  họa, khi học về  phần mềm 
Paint, trước khi áp dụng các giải pháp tôi thường hướng dẫn học sinh cách sử 
dụng các công cụ  vẽ  có trong phần mềm theo từng nhóm hoặc hướng dẫn  
qua phần mềm quản lý học sinh và ít chú trọng về lý thuyết (vì học sinh chưa  
được trang bị  đầy đủ  sách giáo khoa). Tôi chỉ  hướng dẫn cho học sinh các 
thao tác cơ bản trên phần mềm nếu học sinh đó có nhu cầu (cách lấy lại hộp  
công cụ, hộp màu, hộp phông chữ,…). Tôi cũng chưa có ý tưởng tổ chức các 
buổi thi vẽ  theo chủ  đề  trong lớp mà chủ  yếu dành thời gian cho học sinh 
thực hành để sử dụng phần mềm thành thạo hơn và rèn thêm kĩ năng thao tác 
với chuột máy tính cho các em. Kết quả  đạt được là hầu như  học sinh thực  
hành khá tốt nhưng chưa thực sự linh động khi thao tác trên phần mềm. Về lý  
thuyết các em chưa thực sự nhớ và nắm rõ.
Hiện nay, hầu hết học sinh được trang bị đầy đủ sách giáo khoa khi đến  
lớp. Tuy nhiên, điều kiện gia đình của các em còn nhiều khó khăn nên hầu hết 
đều không có máy tính riêng ở  nhà. Các em chu yêu th
̉ ́ ực hành kĩ năng ở  trên 
lớp nên các kĩ năng, thao tác của một số em còn chưa thực sự thành thạo (chủ 
yếu là học sinh khối 3). Bên cạnh đó, các đối tượng học sinh yếu, học sinh  

dân tộc thiểu số  khả  năng tiếp thu kiến thức chưa tốt nên việc thực hành kĩ 
năng của các em còn chậm, việc đến trường của học sinh phân hiệu buôn 
K62 chưa đều nên ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng học tập của các em.
Paint là một phần mềm  ứng dụng có sẵn trong hệ  điều hành Windows  
XP đang được sử dụng rộng rãi trong các trường học. Việc cài đặt phần mềm 
rất đơn giản, không tốn nhiều thời gian của giáo viên. Đặc biệt, đây là một 
phần mềm  ứng dụng đơn giản, dễ  sử  dụng đối với những người mới bắt  
đầu, nhất là đối tượng học sinh. Để sử dụng tốt phần mềm học sinh chỉ cần  
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

8


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

thao tác thành thạo với chuột máy tính khi sử dụng các công cụ vẽ. Tuy nhiên,  
phần mềm Paint cũng có nhiều thao tác ngoài cách sử  dụng các công cụ  vẽ,  
đòi hỏi học sinh phải chú ý nắm bắt được cách sử dụng các thao tác đó. 
Nói tóm lại, để giúp học sinh học và thực hành tốt trên phần mềm Paint  
theo tôi khâu chuẩn bị  của giáo viên là hết sức quan trọng, phải có những 
phương pháp, hình thức dạy học phù hợp với kiến thức của bài học. Qua quá 
trình quan sát việc học và thực hành của học sinh, tôi đúc kết được những  
kinh nghiệm hay nhằm củng cố lại phần kiến thức và phát huy được hết khả 
năng khi thực hành của học sinh. Bên cạnh đó, học sinh cần phải được học lý  
thuyết song song với thực hành trực tiếp trên máy tính để  rèn luyện thêm kĩ 
năng sử dụng máy tính và củng cố lại kiến thức đã học.
3. Giải pháp, biện pháp
3.1. Mục tiêu
Giải pháp, biện pháp được nêu trong đề tài nhằm giup hoc sinh hoc va th

́ ̣
̣
̀ ực  
hanh trên phân mêm Paint, hoan thiên va thanh thao cac thao tac khi t
̀
̀
̀
̀
̣
̀ ̀
̣
́
́
ương tac v
́ ơí 
phân mêm, linh hoat trong khi s
̀
̀
̣
ử dung cac công cu ve cua phân mêm. 
̣
́
̣ ̃ ̉
̀
̀
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện
Trong đề tài này, tôi se chia se nh
̃
̉ ưng kinh nghiêm và gi
̃

̣
ải pháp giup hoc
́ ̣  
sinh hoc va th
̣
̀ ực hanh trên phân mêm Paint, 
̀
̀
̀
hoan thiên va thanh thao cac thao tac
̀
̣
̀ ̀
̣
́
́ 
khi tương tac v
́ ơi phân mêm, linh hoat trong khi s
́
̀
̀
̣
ử dung cac công cu ve cua phân
̣
́
̣ ̃ ̉
̀ 
mêm tai tr
̀ ̣ ương Tiêu hoc Tây Phong nh
̀

̉
̣
ư sau:
Giải pháp 1:  Giáo viên phải nắm rõ vai tro va cach s
̀ ̀ ́ ử  dung phân
̣
̀ 
mêm đô hoa Paint.
̀
̀ ̣
Khi sử dung phân mêm Paint, hoc sinh đ
̣
̀
̀
̣
ược hoc vê cac công cu ve va môt
̣
̀ ́
̣ ̃ ̀ ̣ 
sô thao tac c
́
́ ơ  ban khi th
̉
ực hiên trên phân mêm. Cac công cu ve co cac b
̣
̀
̀
́
̣ ̃ ́ ́ ước 
thực hiện gân nh

̀
ư  tương tự  nhau, chi khac nhau 
̉
́
ở  phân thao tac v
̀
́ ơi chuôt.
́
̣  
Giao viên ph
́
ải nắm chắc được tất cả các bước thực hiện của các công cụ vẽ 
và linh hoạt khi sử dụng các công cụ vẽ đó. Tuy nhiên, co môt sô công c
́ ̣ ́
ụ vẽ 
khi sử  dung giao viên cân phai năm đ
̣
́
̀
̉
́ ược va h
̀ ương dân cu thê cho hoc sinh.
́
̃ ̣
̉
̣
 
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

9

Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Những kiến thưc đó trong sach giao khoa không nhăc đên nh
́
́
́
́ ́
ưng trong quá 
trinh th
̀
ực hanh hoc sinh se luôn găp phai nh
̀
̣
̃
̣
̉
ững vân đê nay. D
́ ̀ ̀ ưới đây là một  
vài chú ý giáo viên nên hướng dẫn cho học sinh khi sử dụng một số công cụ 
vẽ của phần mềm Paint.
­ Công cu Chon/ Chon môt phân hinh ve (Select/Free­Form Select)
̣
̣
̣
̣
̀ ̀
̃

Hai công cu nay dung đê chon phân hinh anh bât ki cua hinh ve băng cach
̣ ̀ ̀
̉
̣
̀ ̀ ̉
́ ̀ ̉
̀
̃ ̀
́  
dung chuôt khoanh vung phân hinh anh đo. Trong đo, công cu Chon dung đê
̀
̣
̀
̀ ̀ ̉
́
́
̣
̣
̀
̉ 
khoanh vung hinh anh theo hinh t
̀
̀ ̉
̀ ứ giac (hinh ch
́
̀
ữ nhât, hinh vuông). Con đôi
̣
̀
̀

́ 
vơi công cu Chon t
́
̣
̣ ự  do, khi sử  dung công cu đê khoanh vung thi cân phai
̣
̣ ̉
̀
̀ ̀
̉ 
khoanh hêt m
́ ột vong quanh phân hinh anh đ
̀
̀ ̀ ̉
ược chon, đê khi di chuyên hoăc
̣
̉
̉
̣  
sao chep đ
́ ược tât ca phân hinh anh đo. 
́ ̉
̀ ̀ ̉
́
Nếu sử dụng công cụ Chọn tự do, khi khoanh hết một vòng quanh phần 
hình vẽ sẽ được kết quả như sau:

Nêu không khoanh hêt 1 vong thi kêt qua se không di chuyên và sao chep
́
́

̀
̀ ́
̉ ̃
̉
́ 
được toan bô phân hinh anh đ
̀ ̣
̀ ̀ ̉
ược chon nh
̣
ư hinh d
̀ ưới đây:

­ Công cu Tây (Eraser)
̣ ̉
Công cu Tây dung đê xoa đi phân hinh anh. Khi xoa hinh anh se thay mau
̣ ̉
̀
̉ ́
̀ ̀ ̉
́ ̀ ̉
̃
̀ 
cân xoa băng mau nên nên nêu chon mau nên la mau nao thi cuc tây se co mau
̀ ́ ̀
̀ ̀
́
̣
̀ ̀ ̀ ̀ ̀
̀ ̣ ̉

̃ ́ ̀ 
đo. Ngoai viêc chon kich th
́
̀ ̣
̣
́
ươc cuc tây co săn trong phân mêm thi co thê phong
́ ̣ ̉
́ ̃
̀
̀
̀ ́ ̉
́  
to kich th
́
ươc cuc tây băng tô h
́ ̣ ̉
̀
̉ ợp phim Ctrl + 
́
“+” hoăc thu nho kich th
̣
̉ ́
ươc cuc
́ ̣  
tây băng tô h
̉
̀
̉ ợp phim Ctrl + 
́

“­” (Chỉ có thể sử dụng dâu “+” va dâu “­” năm 
́
̀ ́
̀ ở 
khu vực phim sô)
́
́
­ Công cu Tô mau (Fill With Color)
̣
̀
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

10


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Đê tô mau hinh ve thi yêu câu cac hinh ve phai hoan toan khep kin, không
̉
̀ ̀
̃ ̀
̀ ́ ̀
̃ ̉
̀
̀
́ ́
 
co bât ki 1 net đ
́ ́ ̀

́ ứt hay lô hông nho nao. Nêu co 1 net đ
̃ ̉
̉ ̀
́ ́
́ ứt, lô hông nho thi mau
̃ ̉
̉ ̀ ̀ 
tô se bi tran ra ngoai.
̃ ̣ ̀
̀
­ Công cu Đ
̣ ương cong (Curve)
̀
Khi sử dung công cu Đ
̣
̣ ường cong thi phai th
̀ ̉ ực hiên đung 3 thao tac: 
̣
́
́
+ Chọn công cụ đường cong.
+ Kéo thả chuột vẽ một đoạn thẳng.
+ Dặt con trỏ chuột lên đường thẳng để kéo đường cong theo ý muốn. 
Nêu không làm theo 3 b
́
ước trên thì khi chỉnh đường cong sẽ  rất khó 
khăn. Ngoài ra, khi ve đ
̃ ường cong sẽ được thực hiên đ
̣ ược 2 thao tac keo cong
́ ́

 
trên đường cong vừa ve.̃
­ Khi hương dân s
́
̃ ử  dung tô h
̣
̉ ợp phim Ctrl + Z đê lây lai hinh tr
́
̉ ́ ̣ ̀
ươc đo
́ ́ 
giao viên cân nhăc hoc sinh la chi đ
́
̀
́ ̣
̀ ̉ ược quay lai 3 lân.
̣
̀
­ Khi sao chep hinh anh, cân chu y: 
́ ̀ ̉
̀
́ ́
+ Nêu nhân phim Ctrl va keo hinh anh ra  se đ
́
́
́
̀ ́ ̀ ̉
̃ ược kêt qua nh
́
̉ ư sau:

+ Nêu nhân gi
́
́ ữ phim Shift va keo hinh anh ra se đ
́
̀ ́ ̀ ̉
̃ ược kêt qua nh
́
̉ ư sau:

Viêc năm đ
̣
́ ược cach s
́ ử  dung phân mêm đ
̣
̀
̀ ối với giao viên, chính là đã
́
 
“mở rộng đôi cánh” để quá trình mang tri thức ngôn ngữ đến học sinh dễ dàng 
hơn rất nhiều. 
Giải pháp 2: Giáo viên phải nắm chăc chu
́
ẩn kiến thức, kĩ năng của  
chủ đề Sử dụng phần mềm đồ họa, qua đó để đánh giá đúng đối tượng  
học sinh, có hướng giải quyết đúng đối với những học sinh còn hạn chế.
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

11

Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Chuẩn kiến thức, kĩ năng của Chương trình môn học là các yêu cầu cơ 
bản, tối thiểu về kiến thức, kĩ năng của môn học mà học sinh cần phải và có  
thể đạt được sau mỗi đơn vị kiến thức (mỗi bài, chủ đề, chủ điểm, mô đun).
Đối với môn Tin học Tiểu học, chuẩn kiến thức, kĩ năng không được cụ 
thể như các môn học khác mà được chia thành các module tương đối độc lập  
với nhau. Phần mềm Paint được xếp vào modul Sử  dụng phần mềm đồ  họa  
với khung chuẩn kiến thức kĩ năng như sau:
Chương trình

Mức độ cần đạt

Ghi chú

Kiến thức:
­ Biết khởi động/ ra khỏi một phần mềm đồ 
họa đã được lựa chọn.

Tin học lớp 3

Hình mẫu và 

­ Biết tô màu theo mẫu, chọn màu đúng với  hình   cần   tô 
màu mẫu.
được cho sẵn 
­ Biết mở một trang vẽ mới.

trên cùng một 

­ Nhận biết các công cụ vẽ hình đơn giản.

trang vẽ.

Kĩ năng:
­ Vẽ được các đồ vật đơn giản
Kiến thức:
­ Biết phối hợp các nét vẽ  hình cơ  bản và 
Tin học lớp 4

cách chọn, pha màu để vẽ tranh.
Kĩ năng:

Cho học sinh 
tùy chọn chủ 
điểm vẽ.

­ Vẽ  được tranh theo mẫu, vẽ  tranh tự  do, 
vẽ tranh theo chủ điểm.
Tin học lớp 5

Kiến thức:
­ Biết sử  dụng các công cụ  cắt, dán, ghép 
hình, dời hình, sao chép hình.
­ Biết gõ văn bản vào hình.

Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

12


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Kĩ năng:
­ Vẽ  được bức tranh đơn giản có phối hợp 
đồ họa và văn bản.
Khi vận dụng chuẩn kiến thức, kĩ năng thì giáo viên cần phải chú ý vận 
dụng đúng đối tượng học sinh. Đối tượng học sinh nào chủ yếu chỉ dạy thực 
hành, hay đối tượng nào cần phải đi song song giữa thực hành và lý thuyết. 
* Đối với đối tượng học sinh lớp 3, các em mới được làm quen với máy 
tính và phần mềm nên trong quá trình dạy và học giáo viên không nên đòi hỏi 
quá cao  ở  các em, đặc biệt là  ở  phần lý thuyết. Chương “Em tập vẽ”  được 
dạy trong khoảng 15 tiết thực hành, không có lí thuyết. Trong các lớp tiếp theo,  
học sinh còn có dịp phát triển các kiến thức và kĩ năng đồ  họa vi tính nên khi 
dạy chương này, giáo viên không nên phát triển thêm các kiến thức và kĩ năng 
ngoài sách giáo khoa.
Mục tiêu của chương cũng không yêu cầu cao với học sinh, chủ  yếu là 
các kĩ năng thao tác của học sinh trên phần mềm.
­ Về kiến thức:
+ Nhận biết được biểu tượng phần mềm đồ họa Paint trên màn hình.
+ Biết vị trí hộp màu, phân biệt được màu vẽ và màu nền.
+ Biết vị trí hộp công cụ, nhận biết được một số công cụ vẽ và sửa hình 
đơn giản.
­ Về kĩ năng:
+ Khởi động/ thoát được phần mềm đồ họa.
+ Thành thạo các thao tác sử  dụng chuột để  chọn công cụ  thích hợp,  
chọn màu vẽ, màu nền.

+ Tô màu theo mẫu.
+ Sử  dụng được một số  công cụ  vẽ  hình đơn giản như  Đường thẳng, 
Đường cong để vẽ những đồ vật đơn giản.
+ Rèn kĩ năng di chuyển, sao chép, tẩy xóa, ghép hình.
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

13


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

* Đối với đối tượng học sinh lớp 4, chương “Em tập vẽ” được dạy trong 
12 tiết, thực hành là chính và có kết hợp lý thuyết. Nội dung của chương là 
để  học sinh tiếp tục làm quen với chương trình đồ  họa Paint đã được học ở 
quyển 1. Và cũng là một trong hai chủ đề kiến thức và kĩ năng chính của sách 
giáo khoa Cùng học Tin học ­ Quyển 2, vì vậy giáo viên cần kết hợp giới  
thiệu kiến thức mới với việc ôn luyện các kiến thức và kĩ năng học sinh đã 
được học. Trong chương này, nhiều học sinh có thể  sử  dụng được nhiều  
công cụ khác nhau, giáo viên nên khuyến khích, không nên hạn chế khả năng  
của học sinh.
Mục tiêu của chương như sau:
­ Về mục tiêu:
+ Nhận biết được các công cụ vẽ hình chữ nhật (hình vuông), hình e­líp  
(hình tròn), cọ vẽ, bút chì và tác dụng của chúng.
+ Biết sao chép các phần hình vẽ để  tạo ra những hình vẽ  phức hợp từ 
các đối tượng đơn giản.
+ Bước đầu biết quan sát, phân tích hình mẫu và lựa chọn công cụ thích  
hợp để giải quyết một nhiệm vụ.
­ Về kĩ năng:

+ Sử dụng được các công cụ vẽ hình đơn giản như Hình chữ nhật, Hình 
e­líp, Cọ vẽ, Bút chì,
+ Thực hiện được các thao tác sao chép hình vẽ.
+ Rèn kĩ năng sử dụng chuột khi thao tác trên phần mềm, trên máy tính.
* Đối tượng học sinh lớp 5, chương  “Em tập vẽ” được dạy trong 10 tiết 
kết hợp lý thuyết và thực hành. Đòi hỏi học sinh vừa phải nắm rõ được lý 
thuyết và thực hành thành thạo trên phần mềm. Nhiều học sinh đã biết trước  
một số  nội dung kiến thức của bài học hoặc đã có kĩ năng sử  dụng công cụ 
trước khi đến lớp, đối với những học sinh đó giáo viên cần khuyến khích và  
có phương án dự phòng theo hướng đề xuất thêm các yêu cầu đối với các em.
Mục tiêu của chương như sau:
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

14


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

­ Về kiến thức:
+ Ôn tập, củng cố các công cụ của Paint đã được học trong quyển 2.
+ Giới thiệu thêm một số công cụ và các thao tác cơ bản để học sinh có 
thể  tự  hoàn chỉnh việc vẽ  hình trong phần mềm đồ  họa Paint: Bình xịt màu, 
viết chữ lên tranh, lật và quay hình, phóng to hình, hiển thị hình trên nền lưới.
+ Biết cách quan sát, phân tích hình mẫu, lựa chọn công cụ thích hợp và 
phối hợp các công cụ  của Paint để  nâng cao chất lượng sản phẩm: vẽ  hình 
nhanh chóng, chuẩn xác.
+ Bước đầu nhận thức được sự  khác biệt giữa công việc vẽ  tranh theo 
cách truyền thống với công việc xử  lí hình  ảnh mang tính công nghệ  bằng 
phần mềm đồ  họa, chuẩn bị  cho việc tiếp cận với các phần mềm đồ  họa 

chuyên nghiệp hơn như Corel Draw, Photoshop.
­ Về kĩ năng:
+ Sử dụng thuần thục các công cụ cơ bản của phần mềm Paint.
+ Rèn luyện khả năng phân tích hình mẫu, đề xuất quy trình và lựa chọn 
công cụ  hợp kí để  vẽ  tranh theo mẫu được dễ  dàng, nhanh chóng và có độ 
chĩnh xác cao.
+ Có kĩ năng về xử lí hình ảnh bằng phần mềm đồ họa.
Vì Tin học liên quan chặt chẽ đến việc sử dụng máy tính và cách tìm tòi 
hướng giải quyết vấn đề theo phương pháp công nghệ cho nên ngoài kiểm tra 
viết dựa theo chuẩn kiến thức, kĩ năng giáo viên cần chú ý: 
+ Đánh giá học sinh qua thực hành: Kĩ năng sử  dụng máy tính và các 
phần mềm.
+ Đánh giá khả  năng giải quyết vấn đề: Tìm hướng giải quyết và biết 
chọn lựa công cụ thích hợp.
+ Đánh giá khả năng làm việc theo nhóm.
+ Đánh giá qua đối thoại.

Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

15


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Giải pháp 3: Giáo viên phải linh hoạt khi sử dụng các phương pháp  
và hình thức tổ chức dạy học đối với từng dạng bài
Phương pháp dạy học là một trong những yếu tố  quan trọng nhất, nó  
quyết định kết quả học tập của học sinh. Trong thực tế đã có không ít thầy cô  
giáo có kiến thức chuyên môn vững vàng song lại rất lúng túng trong việc 

truyền thụ những kiến thức đó cho học sinh.
Tin học là một môn học mang tính khoa học và  ứng dụng điển hình.  
Việc giảng dạy lý thuyết môn Tin học đòi hỏi sự  linh hoạt rất cao của các 
giáo viên. Không thể  áp đặt kiến thức của giáo viên hay sách giáo khoa làm 
chuẩn. Với Tin học một khái niệm có thể  có nhiều định nghĩa và nhiều cách 
hiểu khác nhau. Giáo viên cần chú ý đến cái lõi của kiến thức, đến kỹ  năng  
sử dụng phần mềm và kết quả cuối cùng mà học sinh đạt được. Bản thân tôi  
khi mới dạy môn Tin học, tôi cũng chưa định hình được cách dạy như thế nào 
cho hợp lý, tôi cũng sử  dụng một vài phương pháp dạy học nhưng khi áp 
dụng vào môn Tin học thì kết quả chưa cao. Từ khó khăn đó, tôi đã học hỏi từ 
các đồng nghiệp trong trường, giáo viên Tin học trong tổ chuyên biệt Tin học 
Tiểu học, các giáo viên Tin học khác về các phương pháp, hình thức tổ chức  
dạy học. Tôi đã áp dụng vào các tiết dạy học có hiệu quả và rút ra được một 
số kinh nghiệm sau:
a. Đối với dạng bài lý thuyết
* Không nên bắt học sinh học thuộc lòng các định nghĩa, khái niệm của  
sách giáo khoa. 
Tin học là một môn học với đặc tính công nghệ  cao, các khái niệm đi  
liền với công nghệ và thay đổi rất nhanh. Khi dạy phần mềm Paint, điều đầu 
tiên, giáo viên phải xác định đang dạy cho đối tượng học sinh nào. Nếu là đối 
tượng học sinh lớp 3, chủ yếu là dạy thực hành; đối tượng học sinh lớp 4 chủ 
yếu dạy thực hành là chính và giúp học sinh hiểu lý thuyết; đối tượng học  
sinh lớp 5 thì dạy song song cả  lý thuyết và thực hành. Không nên yêu cầu 
học sinh học thuộc các bước thực hiện trong sách giáo khoa. Vì khi sử  dụng 
phần mềm, các bước thực hiện có thể  bỏ  đi một vài bước để  thao tác ngắn  
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

16

Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

gọn hơn. Khi đó, giáo viên có thể  đánh giá các em qua cách linh hoạt khi sử 
dụng các công cụ vẽ.
Ví dụ, trong bài 3: Vẽ đoạn thẳng ­ sách Cùng học Tin học Quyển 1 có 4  
bước thực hiện hướng dẫn sử dụng công cụ vẽ như sau:
Bước 1: Chọn công cụ Đường thẳng trong hộp công cụ.
Bước 2: Chọn màu vẽ.
Bước 3: Chọn nét vẽ ở phía dưới hộp công cụ.
Bước 4: Kéo thả chuột từ điểm đầu tới điểm cuối của đoạn thẳng.
Khi thực hành vẽ  học sinh có thể  bỏ  qua bước 2, bước 3 nếu các em  
không thích thay đổi màu vẽ hay nét vẽ. 
Trong bài 2: Sử  dụng bình phun màu – sách Cùng học Tin học Quyển 3 
có 4 bước thực hiện hướng dẫn sử dụng bình phun màu như sau:
Bước 1: Chọn công cụ Bình phun màu.
Bước 2: Cọn kích cỡ vùng phun ở dưới hộp công cụ.
Bước 3: Chọn màu phun.
Bước 4: Kéo thả chuột trên vùng muốn phun.
Khi thực hành vẽ, học sinh có thể  không cần chọn bước 2, bước 3 nếu  
bài vẽ của các em không yêu cầu.
* Nên sử dụng bài giảng điện tử, các đoạn phim kết hợp với phần mềm  
quản lý học sinh để hướng dẫn học sinh
Trước đây, tôi thường hướng dẫn trực tiếp cho học sinh theo nhóm hoặc  
sử  dụng bài giảng điện tử  và dạy qua phần mềm quản lý học sinh. Kết quả 
tôi thấy học sinh thụ động, đặc biệt không nhớ rõ lý thuyết nếu giáo viên yêu  
cầu nhắc lại. Vì vậy, tôi đã sử dụng bài giảng điện tử, các đoạn phim (video) 
kết hợp với phần mềm quản lý học sinh trong quá trình giảng dạy để  học 
sinh có thể  trực tiếp nghe, trực tiếp quan sát, giúp học sinh nhớ  lâu hơn và 
chuyển sang thực hành dễ dàng hơn. Giáo viên cũng sẽ  không phải làm việc  

Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

17


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

nhiều, chỉ cần quan sát, hướng dẫn cho những học sinh còn lúng túng khi thực 
hành.
Ví dụ, khi dạy bài “Tẩy, xóa hình (Tiết 1)”, để  hướng dẫn học sinh tôi 
sử  dụng các video hướng dẫn các bước thực hiện Tẩy một vùng trên hình, 
phần chú ý và các bước sử  dụng công cụ  Chọn  (Có bài giảng và video đi  
kèm).
Đối với học sinh lớp 3, các em mới bắt đầu tiếp xúc với phần mềm, khi 
làm video hướng dẫn cần thực hiện chậm, nói rõ cách sử  dụng công cụ  cho  
các em hiểu, có thể nói thêm cách vẽ hình ảnh đó để các em có thể định hình  
được thao tác của mình trước khi thực hành. 
* Tổ chức thảo luận theo nhóm
Trước khi thực hành, học sinh cần phải nhớ  được lý thuyết để  đưa ra 
được những việc cần phải làm trước khi thực hiện. Để  vẽ  được một bức 
tranh hoàn thiện cần sử dụng nhiều thao tác và công cụ vẽ khác nhau. Vì thế,  
giáo viên có thể yêu cầu học sinh làm việc nhóm để tìm ra hình vẽ đó đã được 
sử dụng những công cụ nào, những chế độ nào để xử lí. Từ đó giúp học sinh  
thấy được sự linh hoạt khi kết hợp các công cụ của phần mềm. 
Ví dụ: Để học sinh nhớ và hiểu rõ hơn cách lật và quay hình vẽ (Bài Trau  
chuốt hình vẽ ­ SGK Tin học quyển 3). Học sinh sẽ thảo luận theo nhóm đôi với 
chủ đề: Em hãy quay và lật hình vẽ nhân vật hoạt hình Pikachu theo hình dưới  
đây: 

Khi  ứng dụng phương pháp này, tôi thấy học sinh tích cực chủ  động 
hơn, các em đã biết trao đổi với nhau để  tìm ra câu trả  lời và cách làm đúng, 
tự  tin báo cáo kết quả  trước lớp hoặc với giáo viên. Giáo viên chỉ  cần quan 
sát, hướng dẫn thêm và không cần giải thích nhiều với học sinh.
* Củng cố lại kiến thức cũ và mới
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

18


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Lý thuyết các bài thường liên quan đến nhau vì thế khi củng cố lại kiến  
thức, giáo viên cần xen kẽ cả kiến thức cũ và mới cho học sinh. Để  củng cố 
lại kiến thức cho học sinh cuối bài, nên sử dụng hình thức trò chơi. Có nhiều 
trò chơi như: tổ chức thi Đố vui để  học, thi Rung chuông vàng, trò chơi Trúc  
xanh, trò chơi Ai nhanh hơn… Giáo viên Tin học có lợi thế  nhiều về  công 
nghệ thông tin nên khi thiết kế các trò chơi trên một số phần mềm ứng dụng  
sẽ  dễ  dàng hơn. Chuẩn bị  một hệ  thống câu hỏi phải ngắn gọn và bám sát  
trọng tâm bài dạy đòi hỏi học sinh phải suy nghĩ, tư duy, tránh những câu hỏi 
lan man, tùy tiện hoặc quá giản đơn.
Ví dụ: Em cần thực hiện theo các bước nào để  vẽ  được hình vẽ  dưới  
đây? Em sử dụng những công cụ  nào để  vẽ  được hình vẽ  sau? Để  vẽ  được  
hình vẽ này em cần sử dụng công cụ nào?...
* Hướng dẫn học sinh những thao tác và các lệnh hỗ trợ khác
Qua quá trình dạy và quan sát, tôi thấy học sinh thường làm mất hộp  
công cụ, hộp màu, muốn phóng to trang vẽ, lưu sản phẩm của mình vào máy 
tính, lấy những hình vẽ khác ra so sánh… Đa số các em thường không biết tự 

thực hiện và đều nhờ  sự  hỗ  trợ từ  giáo viên. Tôi thường chỉ  hướng dẫn cho  
những học sinh nào có yêu cầu, điều này khiến tôi và học sinh thường mất 
nhiều thời gian, giảm đi hứng thú học tập của các em. Vì vậy, giáo viên nên 
hướng dẫn cho học sinh các thao tác cơ bản và một số lệnh hỗ trợ trong quá  
trình giảng dạy để  học sinh có thể  tự  chủ  động trong quá trình học và thực 
hành của mình.
Theo mục tiêu chương trình, ở đối tượng học sinh lớp 3, không yêu cầu  
phải hướng dẫn thêm các kĩ năng ngoài sách giáo khoa. Nhưng để học sinh có 
thể  thao tác tốt và làm nền cho những tiết học tiếp theo thì tôi nghĩ việc 
hướng dẫn thêm cho học sinh các thao tác là điều cần thiết. Việc này không 
mất nhiều thời gian, không đòi hỏi cao ở các em. Các em không cần thiết biết  
lưu sản phẩm vào máy tính nhưng các em cần biết cách mở  một trang vẽ 
mới; cách lấy lại hộp công cụ, hộp màu; cách mở  một tệp có sẵn trong máy 
tính để thuận tiện cho quá trình học và thực hành của các em. 
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

19


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

* Lưu cac têp hinh ve mâu trong môt th
́ ̣
̀
̃ ̃
̣ ư muc riêng
̣
Đê tiên cho viêc h
̉ ̣

̣ ương dân cua giao viên va th
́
̃ ̉
́
̀ ực hanh cua hoc sinh, giao
̀
̉
̣
́ 
viên nên săp xêp cac têp hinh ve mâu co săn trong môt th
́ ́ ́ ̣
̀
̃ ̃ ́ ̃
̣ ư  muc riêng, co tên
̣
́  
thông nhât gi
́
́ ữa cac may. Tr
́
́
ươc môi tiêt hoc, giao viên cân kiêm tra đê đam bao
́
̃ ́ ̣
́
̀
̉
̉ ̉
̉  
răng cac têp cho tr

̀
́ ̣
ước ở dang ch
̣
ưa xử li, ch
́ ưa bi thay thê.
̣
́
b. Đối với bài dạy thực hành
* Tôi thường tổ chức công việc thực hành trên lớp theo các mức sau: 
Mức 1: Đề  nghị  học sinh thực hành tại chỗ  dưới sự  giám sát trực tiếp  
của giáo viên để kiểm tra kỹ năng và sự hiểu bài của học sinh.
Sau khi học xong phần lý thuyết về các bước thực hiện, tôi thường yêu 
cầu học sinh thực hành trực tiếp, làm mẫu và nói về  các bước thực hiện đó 
cho cả lớp cùng quan sát, đánh giá. Tôi thường chọn bất kì học sinh trong lớp  
lên thực hiện, làm như  vậy các em sẽ  có suy nghĩ giáo viên có thể  gọi mình 
bất cứ lúc nào nên sẽ có ý thức tự giác học và tập trung hơn.
Mức 2: Học sinh làm các bài tập trong sách giáo khoa và giáo viên kiểm 
tra kết quả ngay trên máy của học sinh. 
Đây là việc làm thường xuyên của tất cả các giáo viên dạy Tin học, đặc 
biệt là giáo viên dạy tiểu học. Bởi, để kiểm tra được kỹ năng của học sinh thì  
giáo viên cần phải đi đến từng học sinh. Đối tượng học sinh tiểu học đôi lúc  
chưa thể tự giác học theo yêu cầu của giáo viên, các em có thể  không tự  giác 
thực hành hoặc tự ý vẽ hình khác thay vì thực hành cùng bài mẫu của cả lớp. 
Khi giáo viên kiểm tra kết quả  ngay trên máy tính của học sinh, sẽ  phát hiện  
được những em có năng khiếu hoặc những em chưa thực sự  hiểu bài, chưa 
thực hiện được các thao tác để có thể hướng dẫn lại kịp thời cho các em kiến  
thức của tiết học hôm đó.
Đối với học sinh lớp 3, các em mới được sử  dụng phần mềm Paint lần  
đầu, kĩ năng thao tác với chuột máy tính chưa nhanh và chưa được chính xác  

lắm nên yêu cầu cao nhất đối với các em là vẽ được các bài vẽ có trong sách 
giáo khoa (nhưng không phải là tất cả  vì có nhiều em còn hạn chế  về  kĩ 
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

20


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

năng). Giáo viên nên thường xuyên kiểm tra tại máy các em thực hành để nắm 
bắt kịp thời những học sinh còn yếu về kĩ năng, thao tác nào để kịp thời xử lí.
Mức 3: Ra các đề  bài (tùy vào đối tượng học sinh) để  học sinh làm và 
thực thi ngay trên máy tính. Có thể tiến hành theo từng cá nhân học sinh hoặc  
theo nhóm. Giáo viên tiến hành kiểm tra tại chỗ trên máy tính. 
Yêu cầu đầu tiên là học sinh khi thực hành là phải làm được các bài tập 
có trong sách giáo khoa. Khi thực hành các bài tập trong sách giáo khoa thì học 
sinh có thể thực hành theo từng cá nhân (nếu 2 học sinh/ máy thì chia thời gian  
thực hành để các em có cơ  hội tự thực hành riêng). Đối với loại bài tập lớn,  
có thể cho học sinh chia nhóm từ 2 ­ 3 em/ nhóm, khi thực hiện các bài tập lớn  
đòi hỏi các em phải linh hoạt khi sử dụng các thao tác, các công cụ vẽ. Ngoài 
ra, ý tưởng khi thực hiện cũng chiếm một phần khá quan trọng. Sau khi thực  
hiện xong, giáo viên cần tiến hành kiểm tra, nhận xét bài vẽ  của nhóm tại 
chỗ. Có thể  giới thiệu bài vẽ  của cá nhân, nhóm cho cả  lớp cùng xem để 
khích lệ  tinh thần học tập của các em.  Ở  mức này, tôi thường áp dụng cho 
đối tượng học sinh lớp 4, các em cũng đã học được rất nhiều công cụ  và có 
thể  áp dụng linh hoạt để  tạo ra những bài vẽ  đẹp. Ngoài ra, tôi muốn học 
sinh có khả năng làm việc nhóm hiệu quả, nâng cao tính sáng tạo của các em  
khi thực hành.
Mức 4: Ra một đề tài, yêu cầu học sinh làm theo nhóm. 

Giáo viên không quan tâm đến quá trình và cách tiến hành, chỉ  quan tâm 
đến kết quả công việc của học sinh. Bài thực hành được làm tại lớp sau khi  
các em thực hiện xong các yêu cầu của giáo viên, kéo dài trong suốt thời gian  
học sinh học về phần mềm Paint. Để thực hiện được mức này, giáo viên cần 
hướng dẫn cho học sinh các thao tác như  lưu hình vẽ  vào tệp của nhóm, mở 
hình vẽ có sẵn trong tệp, … Tôi chỉ áp dụng mức này với đối tượng học sinh  
lớp 5, các em đã có ý thức tự giác học tập, làm việc nhóm rất cao nên khi sử 
dụng mức này đã giúp các em tự tin, biết cách làm việc khoa học hơn để phục 
vụ cho những cấp học sau.
* Tô ch
̉ ưc cac buôi thi ve tranh theo chu đê trong cac tiêt th
́ ́
̉
̃
̉ ̀
́ ́ ực hanh
̀
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

21


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Ngoài cách tổ chức thực hành theo các mức, đôi khi giáo viên cần tô ch
̉ ưć  
các buôi thi ve tranh theo chu đê cho hoc sinh đê tao đ
̉
̃

̉ ̀
̣
̉ ̣ ược sự hưng thu va phat huy
́
́ ̀ ́
 
được tinh sang tao cho hoc sinh. Qua đo giao viên co thê tân dung nh
́
́
̣
̣
́ ́
́ ̉ ̣
̣
ưng cuôc thi
̃
̣
 
nay đê gi
̀ ̉ ơi thiêu cho hoc sinh vê cac di tich lich s
́
̣
̣
̀ ́
́ ̣
ử cua quê h
̉
ương, đât n
́ ươc; cac
́ ́ 

tranh ve cua cac ban hoc sinh 
̃ ̉
́ ̣
̣
ở cac n
́ ơi khac; giao duc ki năng sông cho cac em
́
́ ̣ ̃
́
́
 
qua cac chu đê đa đ
́
̉ ̀ ̃ ược chon săn...
̣
̃
Nên tân dung nguôn tai nguyên co săn 
̣
̣
̀ ̀
́ ̃ ở trên mang Internet nh
̣
ư  cac video,
́
 
hinh anh gi
̀ ̉
ơi thiêu vê di tich lich s
́
̣

̀
́ ̣
ử, vê Lăng Chu tich Hô Chi Minh, cac dong
̀
̉ ̣
̀ ́
́ ̀  
sông, con đương lang, vê nh
̀
̀
̀ ưng tâm g
̃
́ ương sang, vê tinh ng
́
̀ ̀
ươi, vê nh
̀ ̀ ưng hanh
̃
̀  
đông đep trong cuôc sông, cac tê nan xa hôi... Chi cân khoang 5 phut đê gi
̣
̣
̣
́
́ ̣ ̣
̃ ̣
̉ ̀
̉
́ ̉ ơi thiêu
́

̣  
cho hoc sinh cac chu đê. T
̣
́
̉ ̀ ừ đo, hoc sinh se t
́ ̣
̃ ự do ve theo kha năng cua minh. Co
̃
̉
̉
̀
́ 
thê cho hoc sinh ve ca nhân nêu hoc sinh đo co kha năng, nêu nh
̉
̣
̃ ́
́ ̣
́ ́ ̉
́ ưng em nao ch
̃
̀ ưa 
thực sự tự tin vê kha năng cua minh thi nên tô ch
̀ ̉
̉
̀
̀
̉ ưc cho cac em thi theo nhom đê
́
́
́

̉ 
cac em co thê hô tr
́
́ ̉ ̃ ợ nhau trong qua trinh ve vê y t
́ ̀
̃ ̀ ́ ưởng cung nh
̃
ư  ki năng thanh
̃
̀  
thao va s
̣
̀ ử dung linh hoat cac công cu ve. 
̣
̣ ́
̣ ̃
Đôi v
́ ơi hoc sinh l
́ ̣
ơp 3, cac em m
́
́
ơi lân đâu t
́ ̀ ̀ ương tac v
́ ơi phân mêm Paint va
́
̀
̀
̀ 
được hoc cac công cu đ

̣
́
̣ ơn gian nh
̉
ư  tô mau; ve đoan thăng; tây, xoa hinh; di
̀
̃ ̣
̉
̉
́ ̀
 
chuyên hinh; ve đ
̉
̀
̃ ương cong; sao chep mau t
̀
́
̀ ừ mau co săn nên viêc 
̀ ́ ̃
̣ ưng dung ve
́
̣
̃ 
theo chu đê ch
̉ ̀ ưa thê ap dung đ
̉ ́ ̣
ược nhiêu. Không nên yêu c
̀
ầu các em phải vẽ 
được các chủ đề mà phải sử dụng những công cụ mà các em chưa học, có thể 

sử dụng các chủ đề vẽ thành phố, đàn cá, lá cây, xe ô tô... để các em rèn luyện  
thêm kĩ năng của mình và phát huy được khả năng sáng tạo của học sinh. Nếu  
học sinh biết sử dụng các công cụ chưa được học, cần khuyến khích các em sử 
dụng và có những yêu cầu khác đối với các em.
Đôi v
́ ơi hoc sinh l
́ ̣
ơp 4, cac em đ
́
́
ược hoc thêm nhi
̣
ều cac công cu v
́
̣ ẽ  khác 
nên cac chu đê ve se đa dang va phong phu h
́
̉ ̀ ̃ ̃
̣
̀
́ ơn. Ở khung chuẩn kiến thức kĩ năng  
yêu cầu cho học sinh tùy chọn chủ điểm vẽ. Tôi thấy điểm này rất hay, sẽ khơi  
dậy được sự sáng tạo và tính thẩm mỹ của học sinh. 
Đối với học sinh lớp 5, kiến thức và kĩ năng sử  dụng phần mềm của các 
em được hoàn thiện rất nhiều. Vì thế, khi đưa các chủ đề cho các em, giáo viên 
có thể sử dụng nhiều chủ đề để cho các em có thể thỏa sức sáng tạo.
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

22

Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Qua việc tổ chức các buổi thi vẽ tôi thấy học sinh đã bước đầu nhận thức 
được sự khác biệt giữa công việc vẽ tranh theo cách truyền thống với công việc 
vẽ tranh trên máy tính. Đặc biệt đối với học sinh lớp 5, các em đã chuẩn bị được 
nhiều kiến thức để có thể tiếp cận thêm với các phần mềm đồ họa khác.
Giải pháp 4: Một số phần mềm hỗ trợ soạn giảng và giảng dạy
Qua quá trình công tác, tôi thường sử dụng các phần mềm sau để hỗ trợ việc  
giảng dạy của mình. Đây là các phần mềm hay, đơn giản, dễ sử dụng. Giáo viên 
không chuyên công nghệ thông tin vẫn có thể sử dụng thành thạo các phần mềm 
này. (Có file cài đặt của các phần mềm đính kèm).
­ Phần mềm CamStudio:
Phần   mềm   Camstudio   để   làm   các 
đoạn   phim   hướng   dẫn.   Đây   là   chương 
trình   miễn   phí   cho   phép   ghi   lại   toàn   bộ 
hoạt động đang diễn ra trên màn hình của 
mình và xuất ra thành một đoạn phim. Bên 
cạnh đó, phần mềm có thể  ghi âm chèn 
vào đoạn phim được ghi. Tải phần mềm 
tại trang web  />­ Phần mềm Audacity: 
Phần mềm Audacity thay thế  cho việc  
ghi   âm   bằng  điện  thoại,  máy ghi  âm như 
một   số   trường   vẫn   sử   dụng.   Phần   mềm  
giúp ghi âm, thu âm, cắt nhạc, chỉnh sửa âm 
thanh miễn phí. Khi sử  dụng với máy tính 
xách   tay   (laptop)   không   cần   hỗ   trợ   thêm 
công cụ  dùng để  ghi âm mà chỉ  cần ghi âm 
trực tiếp bằng loa có sẵn trong máy tính. Tải 

phần mềm tại trang web  />­ Phần mềm LectureMAKER
Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

23


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

Phần mềm LectureMAKER là 
phần   mềm   thiết   kế   bài   giảng   e­
Learning dễ  sử  dụng với giao diện 
thân thiện và mang nhiều nét tương 
đồng   của   chương   trình   làm   slide 
MS PowerPoint. LectureMAKER sở 
hữu nhiều tính năng soạn giáo  án 
điện   tử   mạnh   mẽ   như   cho   phép 
chèn   nhiều   định   dạng   file   từ 
PowerPoint,   Flash,   PDF,   nhúng 
trang web, video, ảnh..., hỗ trợ xuất nội dung ra nhiều định dạng như exe, web, 
SCORM... và đặc biệt có khả năng tương tác cao.
Nhiều giáo viên khi cài đặt xong phần mềm, chưa bẻ khóa phần mềm thì 
khi xuất ra nhiều định dạng sẽ  bị  lỗi. Vì vậy, để  sử  dụng được hết các tính 
năng của phần mềm nên bẻ khóa phần mềm sau khi cài đặt. 
Cách bẻ khóa phần mềm như sau:
1. Sau khi cài đặt xong phần mềm, nên đóng tất cả phần mềm lại.
2. Copy file LM Patcher.exe vào thư  mục LectureMAKER2 theo đường 

dẫn sau: C/ Program Files/ DaulsSoft/ LectureMAKER2
3. Chạy file LM Patcher.exe, đợi khoảng 30 giây nhấn Done.

­ Phần mềm quản lý học sinh NetOpSchool 6.0
NetOpSchool là một phần mềm hỗ 
trợ  giảng dạy trong trường học có chức 
năng nối nhiều máy tính với nhau trong 
một lớp học để tạo nên sự  tương tác qua 
lại giữa máy tính của học sinh, giáo viên. 
Đây là một công cụ  giảng dạy hiệu quả, 
giúp việc truyền  đạt trở  nên sinh động, 
trực quan và dễ hiểu hơn. Tải phần mềm  
tại  />Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

24


Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại  
trường Tiểu học Tây Phong

3.3. Điều kiện thực hiện
Để thực hiện được các giải pháp, biện pháp trên cần phải có sự quan tâm,  
giúp đỡ  của phòng Giáo dục và Đào tạo, Ban giám hiệu nhà trường, cha mẹ 
học sinh đã trang bị đầy đủ các trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy, học  
tập của giáo viên và học sinh (máy tính, máy chiếu), có đầy đủ sách giáo khoa  
cho các em học sinh khi đến lớp. 
Bên cạnh đó, giáo viên Tin học phải có năng lực chuyên môn, nhiệt tình  
trong giảng dạy, yêu nghề; Luôn tìm tòi, học hỏi những phương pháp dạy 
khác nhau để đưa vào các tiết học nhằm giúp học sinh có hứng thú trong tiết  
học hơn.
Học sinh phải có thái độ  nghiêm túc, hào hứng và biết tự  học, tự  tìm 
hiểu.
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp

Mỗi biện pháp, giải pháp được thực hiện với hình thức khác nhau nhưng 
có tác động đến cùng một đối tượng là học sinh. Chúng có mối quan hệ mật  
thiết, tác động, bổ sung cho nhau không tách rời, biện pháp này làm cơ sở cho 
biện pháp khác để thực hiện. 
3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học
Tổng số học sinh lớp 3A, 4A, 5A là 90 em.

+ Khả năng ghi nhớ lý thuyết
Trước khi sử dụng giải 
pháp
Đánh giá học sinh
Nắm vững

Các bước thực hiện 

Sau khi sử dụng giải pháp
Các bước thực hiện 

Số lượng

Đạt tỉ lệ

Số lượng

Đạt tỉ lệ

50

55,6%

65

72,2%

Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong

25