SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trường THCS

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
MÃ
SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Mét sè biÖn ph¸p tæ chøc trß ch¬I d©n gian
cho häc sinh ë trêng THCS

Lĩnh vực : Chủ nhiệm
Cấp học : Trung học cơ sở

NĂM HỌC 2016- 2017
MỤC LỤC


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

MỤC LỤC............................................................................................................1
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................5
1. Cơ sở thực tế:..........................................................................5
2. Mục đích viết SKKN..................................................................6
PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.......................................................7
1. Cơ sở lý luận của vấn đề......................................................7
2. Thực trạng vấn đề................................................................7
3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề...............7
3.1 Mèo đuổi chuột...................................................................7
- Mục đích của trò chơi:............................................................7
3.2 Thả đỉa ba ba......................................................................8
3.3 Trò chơi ô ăn quan..............................................................9
3.4 Trò chơi nu na nu nống.......................................................9
3.5 Trò chơi Tập tầm vông......................................................11

3.6 Trò chơi nhún đu...............................................................11
- Mục đích:..............................................................................12
Thể hiện tinh thần đoàn kết, tăng cường sự dẻo dai, khéo léo.
...............................................................................................12
- Cách chơi:.............................................................................12
Chơi đu từ lâu đời đã trở thành trò chơi dân gian trong các lễ
hội chốn làng quê. Đại Việt sử ký toàn thư có ghi: "Vào thời lý,
hàng năm cứ đến mùa xuân, tháng giêng, con trai, con gái
họp nhau đánh đu...". Chơi đu phổ biến nhất ở vùng châu thổ
Bắc Bộ, mà chủ yếu là dọc đôi bờ sông Đuống. Trên đất Hà
Nội, đó là ở các làng xã Cổ Loa, Dục Tú, Liên Hà, Ninh Hiệp,
Kim Sơn, Vĩnh Quỳnh, Tứ Hiệp, Mễ Trì....................................12
Đu có nhiều loại, nhiều cách chơi, nhưng thông thường là đu
bay. Gọi thế vì nó đưa người chơi bay bổng lên không trung,
cao hàng chục mét, đến lúc toàn thân như nằm ngang song
song với mặt đất. Cây đu-có nơi gọi là đàn đu - được dựng
trên một vùng ruộng gần đình, đã gặt hái chỉ còn chân rạ, khô
ráo, rộng, để người xem có thể quây cả bốn bề. Chọn tre đực
bánh tẻ, trồng 4,6 hoặc 8 cột thành hai hàng theo thế hình
vuông, chụm đầu lại nhau như gọng vó, kết cấu bằng những
then ngang. Đỉnh đu cột, đặt ngang một đoạn tre thon thả rồi
buộc chặt bằng dây thừng. Đó là xà đu, có hai cái gông để nối
với tay đu. Tay đu phải tìm hai cây tre thuôn, róc nhẵn mấu,
vừa tay nắm, độ dài vừa phải, cách mặt đất đủ cho người chơi
nhảy được lên bàn đu. Đẻ bảo đảm an toàn cho người đu, cây
đu phải làm rất cẩn thận, chắc chắn; tre đúng tuổi, non thì
yếu, già lại kém đàn hồi, không được có đốt kiến phòng gẫy.
Vì vậy trồng xong cây đu phải niêm phong lại, mời một già
làng có kinh nghiệm kiểm tra chất lượng kỹ càng. Nếu thấy
cây đu đã đủ tiêu chuẩn, cụ gỡ niêm phong, một hồi trồng

2/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

vang lên, cụ chấp tay vái bà con rồi thay mặt cộng đồng lên
khai đu, mở màn phấp phới gọi trai gái vào cuộc đua...........12
Người chơi phải mặc áo hội hè, nai nịt gọn ghẽ. Con trai áo
quan trang nhã, lưng thắt bao điều. Con gái áo tứ thân, chít
khăn mỏ quạ giữ tóc khỏi bung, mang bao xanh hoa lý.........12
Trong các ngày hội, các làng thôn thường trồng một vài cây
đu ở giữa thửa ruộng gần đình để trai gái lên đu với nhau....12
3.7 Trò chơi kéo co..................................................................13
- Mục đích:..............................................................................13
- Cách chơi:.............................................................................13
3.8 Trò chơi đấu vật................................................................13
- Mục đích:..............................................................................13
Rèn sức khỏe, sự dẻo dai, nhanh nhẹn...................................13
- Cách chơi:.............................................................................13
3.9 Trò chơi bịt mắt bắt dê.....................................................14
- Mục đích: Góp phần giáo dục...............................................14
Kỹ năng di chuyển, phán đoán(dùng thính giác là chính) và
bắt trúng mục tiêu khi thị giác hạn chế(bị bịt mắt)...............14
Sự nhanh nhẹn, khéo léo.......................................................14
Tính chủ động và mạnh dạn. - Cách chơi:.............................14
Chọn khoảng sân rộng, bằng phẳng, sạch sẽ,thoáng mát.Lấy
một chiếc khăn nhỏ, không nhìn qua được.Người chơi đứng
xung quanh thành hàng rào(rộng khoảng từ 5 -7m)cùng vỗ
tay cho các bạn chơi..............................................................14
Chọn 2 người vào chơi.Một người làm dê, một người đi bắt

dê.Cả 2 đều bịt mắt................................................................14
Giáo viên hướng dẫn đưa 2 bạn vào giữa vòng, đứng quay
lưng vào nhau, cách một cánh tay.Quy định ai là người làm dê
và ai là người đi tìm..Dê phải vừa đi vừa kêu, người đi tìm dê
phải chú ý tiếng dê kêu để mà đuổi bắt. Giáo viên hướng dẫn
hô bắt đầu nhảy và đẩy 2 bạn sang 2 bên.Cuộc chơi bắt đầu,
dê kêu, người đi bắt, các bạn xung quanh hò reo.Nếu bắt được
dê thì thắng cuộc, chọn 2 bạn khác vào chơi lại từ đầu.........14
4. Hiệu quả của SKKN.............................................................14
PHẦN III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ..................................................18
1. Kết luận..............................................................................18
2. Kiến nghị............................................................................18

3/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

4/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở thực tế:
Trong xu thế hội nhập, nhiều quốc gia có những bước tiến nhanh, tiến mạnh,
tiến vững chắc chính là ở Giáo dục và đào tạo. Thấy rõ vai trò và tầm quan trọng
đó, trong nhiều kỳ đại hội gần đây, Đảng ta đã xây dựng định hướng GD&ĐT,
coi đây là lĩnh vực then chốt, tạo điều kiện cho GD&ĐT thực hiện sứ mệnh đi
trước đón đầu. Quan điểm của Đảng về đường lối phát triển GD&ĐT thể hiện ở

Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII; Nghị quyết của hội nghị lần thứ 6, lần thứ 9
Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ IX, X, Đại hội Đảng lần thứ XI trên cơ sở kế thừa những tư tưởng chỉ
đạo có tầm chiến lược của các kỳ đại hội trước đó đã tiếp tục quan tâm đến
GD&ĐT, với tinh thần chỉ đạo quyết liệt yêu cầu: Phải đổi mới và phát triển
toàn diện, mạnh mẽ. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đổi mới toàn diện và
phát triển nhanh Giáo dục và đào tạo. Những quan điểm định hướng phát triển
giáo dục thể hiện trong văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI đã chứng tỏ tầm nhìn
trong một giai đoạn mới, đặt hoạt động GD&ĐT gắn liền với xu thế phát triển
chung của nhân loại và của quốc gia. Đó là nền tảng tư tưởng vững chắc để nền
GD&ĐT Việt Nam có thể “Sánh vai với các cường quốc năm châu” như mong
muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Từ năm học 2002 - 2003, Bộ Giáo dục và đào tạo tổ chức triển khai thực hiện
chương trình, sách giáo khoa ở trường Trung học cơ sở theo tinh thần tích hợp,
góp phần hình thành con người có trình độ học vấn. Đó là những con người có ý
thức tự tu dưỡng, biết yêu thương, quý trọng gia đình, bạn bè, có lòng yêu nước,
yêu chủ nghĩa xã hội, biết hướng tới những tư tưởng, tình cảm cao đẹp như lòng
nhân ái, tinh thần tôn trọng lẽ phải, sự công bằng, lòng căm ghét cái xấu cái ác.
Chính vì vậy, công tác phong trào trong nhà trường đóng vai trò quan trọng
vậy làm thế nào để phát huy vai trò của Đội đồng thời làm sao để tổ chức tốt các
trò chơi dân gian từ đó thu hút được các em tham gia nhiệt tình vào phong trào
của Đội đó là một quá trình đúc rút kinh nghiệm từ sự trải nghiệm thực tế. Đối
với học sinh của trường THCS đa số các em ngoan thông minh và nhiệt tình
trong phong trào hoạt động. Trong khi đó Chi bộ Đảng, BGH nhà trường luôn
động viên, quan tâm kịp thời, các ban ngành đoàn thể luôn nhiệt tình ủng hộ
phong trào của Đội, xuất phát từ tình hình thực tiễn, ngay từ đầu năm học các
nhà trường đã có kế hoạch cụ thể bằng mọi biện pháp tổ chức các hoạt động
mang tính giáo dục cao.
5/15

SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

2. Mục đích viết SKKN
Với trách nhiệm của người giáo viên chủ nhiệm, tôi muốn đóng góp một số
kinh nghiệm nhỏ mong được bổ sung thêm cho đội ngũ giáo viên tổng phụ trách
đang làm công tác Đội trong toàn quận, một số biện pháp nhỏ không ngừng
nâng cao chất lượng hoạt động Đội lên cao hơn. Tôi quyết định chọn SKKN một
số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS để giúp
giáo viên chủ nhiệm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh từ đó
góp phần phát huy tính năng động sáng tạo, nhiều trò chơi, sân chơi hấp dẫn
nhằm thu hút các em học sinh tham gia và đưa chất lượng hoạt động Đội ngày
càng cao hơn.

6/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận của vấn đề.
Năm học 2016-2017 diễn ra trong dịp kỷ niệm 87 năm ngày thành lập
Đảng Cộng Sản Việt Nam, 86 năm thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, là
năm ngành giáo dục tiếp tục triển khai mạnh mẽ các chủ tr ương của Đảng,
của nhà nước và của ngành, đặc biệt là thực hiện phong trào thi đua "Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đồng thời phát huy tính chủ
động, tích cực, sáng tạo của học sinh trong học tập và các hoạt động xã hội một
các phù hợp và hiệu quả.
Xuất phát từ tình hình thực tế của nhà trường và những vấn đề xã hội đang đề
cập trên tôi mạnh dạn chọn nghiên cứu một số biện pháp tổ chức trò chơi dân

gian vào trong các hoạt động ngoại khoá nhằm tạo cho học sinh có một sân chơi
lành mạnh và lí thú, để cùng tham khảo và mong được sự tham gia góp ý của
bạn bè và các cấp lãnh đạo.
2. Thực trạng vấn đề.
Hiện nay, cán bộ quản lí của các trường THCS luôn chú trọng công tác bồi
dưỡng cho đội ngũ giáo viên thông qua các lớp bồi dưỡng trong dịp hè, trước
khi bước vào năm học mới. Các tổ chuyên môn cũng bám sát kế hoạch, chủ
động xây dựng và triển khai nhiều chuyên đề. Đặc biệt quan tâm đổi mới
phương pháp dạy học tích cực đối với từng bộ môn.
Trong những năm trở lại đây hoạt động công tác Đội trong nhà trường
luôn được đẩy mạnh và phát huy tốt trong các cuộc thi về phong trào luôn
giữ thứ hạng cao và là đơn vị dẫn đầu trong hoạt động Đội, là đơn vị dày
thành tích trong phong trào. Xong hưởng ứng phong trào “ Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” của Bộ GD& ĐT nói chung và
tiêu chí “ Phát triển trò chơi dân gian trong nhà trường” tôi mạnh dạn đưa
ra một số biện pháp và cách thức tổ chức trò chơi dân gian trong các giờ
hoạt động tập thể và ngoại khoá trong nhà trường đề nghị các đồng chí xây
dựng và góp ý.
3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề.
3.1 Mèo đuổi chuột
- Mục đích của trò chơi:
Phát triển các cơ vận động, khả năng khéo léo, nhanh nhẹn khi vận động.
-Chuẩn bị
Sân trường (hoặc bãi cỏ mềm, bãi đất).
7/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

-Cách chơi

Trẻ tham gia chơi nắm tay nhau thành một vòng tròn. Chọn hai trẻ, một trẻ
làm mèo, một trẻ làm chuột. Chuột đứng trong vòng tròn, mèo đứng ngoài. Trò
chơi bắt đầu bằng cuộc đối thoại giữa mèo và chuột.
- Mèo nói: Ta là mèo đây.
- Chuột nói: Ta là chuột đây.
- Mèo nói: Ta sẽ bắt chuột.
- Chuột nói: Bắt ta sao được.
Lời thách cuối cùng của chuột, chính là dấu hiệu bắt đầu cuộc chơi. Lúc này
mèo đuổi bắt chuột, chuột phải luồn lách chui qua vòng tròn để lẩn tránh không
cho mèo bắt. Nếu mèo bắt được chuột, 2 trẻ đổi vai trò cho nhau. Nếu mèo
không bắt được chuột, sau một thời gian chơi quy định sẽ thay 2 trẻ khác làm
mèo và chuột.
* Lưu ý:
- Mèo không được chặn đầu đường chuột.
- Mèo phải chạy, tìm theo đúng đường chuột chạy, không được bỏ sót
những chỗ chuột đã đi qua.
- Học sinh làm vòng tròn tạo điều kiện cho chuột chạy và gây khó khăn cho
mèo đuổi bằng cách nâng tay lên, hạ tay xuống.
3.2 Thả đỉa ba ba
- Mục đích:
Trò chơi thể hiện việc qua sông, qua bưng, ruộng...ngập nước. ở dưới nước
có đỉa. Cả nhóm làm sao xuống nước mà đỉa không bắt được.
- Cách chơi:
Trước hết vẽ hai đường song song cách nhau độ 2m (hay qui định khoảng
trống nào đó) giả định là sông nước. Một em ra giữa vòng vừa hát vừa lấy tay ra
đập nhịp vào vai các bạn: Từ "chịu" trúng em nào thì em ấy xuống sông làm
"đỉa". Bọn trẻ đứa chạy đầu này, đứa băng qua sông góc nọ. "Ðỉa" rượt để bắt.
Bọn trẻ lại hát bài hát ghẹo Sang sông / về sông / trồng cây / ăn quả / nhả hạt.
"Ðỉa" rượt bên này thì bên kia xuống sông. "Ðỉa" quay lại bên kia thì lũ bên nọ
lại réo lên: "ăn quả / nhả hạt" rồi ào xuống. Chẳng may ai bị "đỉa" vớ phải thì trở

thành đỉa.
8/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

3.3 Trò chơi ô ăn quan
- Mục đích :
Trò chơi ô ăn quan không chỉ rèn luyện sự nhanh nhẹn, nhạy bén, khéo léo
mà còn giúp trẻ em tính toán nhanh và chính xác.
- Chuẩn bị :
Vẽ một hình chữ nhật được chia đôi theo chiều dài và ngăn thành 5 hàng
dọc cách khoảng đều nhau, ta có được 10 ô vuông nhỏ. Hai đầu hình chữ nhật
được vẽ thành 2 hình vòng cung, đó là 2 ô quan lớn đặc trưng cho mỗi bên, đặt
vào đó một viên sỏi lớn có hình thể và màu sắc khác nhau để dễ phân biệt hai
bên, mỗi ô vuông được đặt 5 viên sỏi nhỏ, mỗi bên có 5 ô.
- Cách chơi :
Hai người hai bên, người thứ nhất đi quan với nắm sỏi trong ô vuông nhỏ
tùy vào người chơi chọn ô, sỏi được rãi đều chung quanh từng viên một trong
những ô vuông cả phần của ô quan lớn, khi đến hòn sỏi cuối cùng ta vẫn bắt lấy
ô bên cạnh và cứ thế tiếp tục đi quan (bỏ những viên sỏi nhỏ vào từng ô liên
tục). Cho đến lúc nào viên sỏi cuối cùng được dừng cách khoảng là một ô trống,
như thế là ta chặp ô trống bắt lấy phần sỏi trong ô bên cạnh để nhặt ra ngoài.
Vậy là những viên sỏi đó đã thuộc về người chơi, và người đối diện mới được
bắt đầu.
Đến lượt đối phương đi quan cũng như người đầu tiên, cả hai thay phiên
nhau đi quan cho đến khi nào nhặt được phần ô quan lớn và lấy được hết phần
của đối phương. Như thế người đối diện đã thua hết quan tất cả bọn trẻ cùng hô
vang :
Hết quan tàn dân,

thu quân kéo về
Hết ván, bày lại như cũ, ai thiếu phải vay của bên kia. Tính thắng thua theo
nợ các viên sỏi. Quan ăn 10 viên sỏi.
Chú ý : Cách chơi ô ăn quan được nói lên rất đơn giản nhưng người chơi ô
ăn quan đã giỏi thì việc tính toán rất tài tình mà người đối diện phải thua cuộc vì
không còn quan (sỏi) bên phần mình để tiếp tục cuộc chơi.
3.4 Trò chơi nu na nu nống
- Mục đích:

9/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

Thông qua trò chơi gián tiếp giúp các em nhận biết rõ hơn tầm quan trọng
phải có bạn, có người chơi, người thân, niềm vui và nhiều điều kì lạ, bất ngờ
trong khi tham gia trò chơi: đồng thời qua âm điệu, nhịp điệu của lời ca các em
có thêm khả năng cảm nhận về tiết tấu và sự phát triển toàn diện về thể chất đặc
biệt là sức nhanh và sự phản xạ.
- Chuẩn bị:
Sân chơi ở ngoài trời, bãi cỏ, vườn hoa như vậy niềm vui sẽ được tăng lên
rất nhiều.
- Cách chơi:
Có thể chia làm nhiều nhóm, mỗi nhóm có khoảng 4-5 em và tất cả các em
đều cùng chơi. Từng nhóm các em ngồi sát nhau thành một hàng ngang chân
duỗi thẳng ra phía trước.tất cả cùng đọc lời ca:
“Nu na nu nống
Cá bống nằm trong
Cái ong nằm ngoài
Củ khoai chấm mật

Phật ngồi phật khóc
Con cóc nhảy ra
Con gà ú ụ
Bà mụ thổi xôi
Ông tôi nấu chè
Tè he ông rụt”.
Khi bắt đầu đọc bài ca, một em được chỉ định cứ sau một tiếng lại đập nhẹ
một cái vào chân bạn bên cạnh theo thứ tự tù trái sang phải (không được bỏ sót
một chân ai). Đến tiếng cuối cùng: ‘‘Rụt” rơi vào chân ai thì người đó phải co
một chân và đứng dậy nhảy lò cò một vòng quanh cả nhóm, rồi mới được phép
ngồi xuống đầu hàng, cuộc chơi lại được tiếp tục. Chỉ có khác, lần tiếp lời ca
thay đổi:
“Nu na nu nống
Đánh trống phất cờ
Mở cuộc thi đua.
10/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

Chân ai sạch sẽ.
Gót đỏ hồng hào.
Không bẩn tí nào.
Được vào đánh trống”
Hoặc :
‘‘Nu na nu nống
Thằng Cống,cái Càng.
Chân vàng chân bạc.
Núc nác hoa sen.
Thắp đèn nhà chứa.

Hay múa ông bụt.
Bụt ngồi bụt khóc.
Con cóc nhảy ra.
Con gà ú ụ.
Bà mụ thổi xôi.
Nhà tôi nấu chè
Tè he chân rụt.
Chả cụt mất chân”
3.5 Trò chơi Tập tầm vông
- Mục đích:
Nhằm rèn luyện khả năng phán đoán, sự khéo léo, nhanh nhẹn.
- Cách chơi:
Bài đồng dao này phổ biến khắp Bắc, Trung, Nam nhại theo âm trống tầm
vông / tâm vinh (gọi theo Nghệ An) tức trống cơm:
Cách chơi hiện nay của trò này là hai nguời chơi ngồi đối mặt nhau, vừa
hát vừa theo nhịp đập lòng bàn tay vào nhau: hoặc đập thẳng, hoặc đập chéo,
hoặc một cao một hạ thấp, hoặc kết hoẹp nhiều cách khác nhau. Nói chung, cách
chơi rất giống trò Thìa la thìa lảy đây.

3.6 Trò chơi nhún đu
11/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

- Mục đích:
Thể hiện tinh thần đoàn kết, tăng cường sự dẻo dai, khéo léo.
- Cách chơi:
Chơi đu từ lâu đời đã trở thành trò chơi dân gian trong các lễ hội chốn làng
quê. Đại Việt sử ký toàn thư có ghi: "Vào thời lý, hàng năm cứ đến mùa xuân,

tháng giêng, con trai, con gái họp nhau đánh đu...". Chơi đu phổ biến nhất ở
vùng châu thổ Bắc Bộ, mà chủ yếu là dọc đôi bờ sông Đuống. Trên đất Hà Nội,
đó là ở các làng xã Cổ Loa, Dục Tú, Liên Hà, Ninh Hiệp, Kim Sơn, Vĩnh
Quỳnh, Tứ Hiệp, Mễ Trì...
Đu có nhiều loại, nhiều cách chơi, nhưng thông thường là đu bay. Gọi thế vì
nó đưa người chơi bay bổng lên không trung, cao hàng chục mét, đến lúc toàn
thân như nằm ngang song song với mặt đất. Cây đu-có nơi gọi là đàn đu - được
dựng trên một vùng ruộng gần đình, đã gặt hái chỉ còn chân rạ, khô ráo, rộng, để
người xem có thể quây cả bốn bề. Chọn tre đực bánh tẻ, trồng 4,6 hoặc 8 cột
thành hai hàng theo thế hình vuông, chụm đầu lại nhau như gọng vó, kết cấu
bằng những then ngang. Đỉnh đu cột, đặt ngang một đoạn tre thon thả rồi buộc
chặt bằng dây thừng. Đó là xà đu, có hai cái gông để nối với tay đu. Tay đu phải
tìm hai cây tre thuôn, róc nhẵn mấu, vừa tay nắm, độ dài vừa phải, cách mặt đất
đủ cho người chơi nhảy được lên bàn đu. Đẻ bảo đảm an toàn cho người đu, cây
đu phải làm rất cẩn thận, chắc chắn; tre đúng tuổi, non thì yếu, già lại kém đàn
hồi, không được có đốt kiến phòng gẫy. Vì vậy trồng xong cây đu phải niêm
phong lại, mời một già làng có kinh nghiệm kiểm tra chất lượng kỹ càng. Nếu
thấy cây đu đã đủ tiêu chuẩn, cụ gỡ niêm phong, một hồi trồng vang lên, cụ chấp
tay vái bà con rồi thay mặt cộng đồng lên khai đu, mở màn phấp phới gọi trai
gái vào cuộc đua.
Người chơi phải mặc áo hội hè, nai nịt gọn ghẽ. Con trai áo quan trang nhã,
lưng thắt bao điều. Con gái áo tứ thân, chít khăn mỏ quạ giữ tóc khỏi bung,
mang bao xanh hoa lý.
Trong các ngày hội, các làng thôn thường trồng một vài cây đu ở giữa thửa
ruộng gần đình để trai gái lên đu với nhau.
Cây đu được trồng bởi bốn, sáu hay tám cây tre dài vững chắc để chịu đựng
được sức nặng của hai người cùng với lực đẩy quán tính. Hai cây tre làm cần đu
nhỏ vừa tay cầm. Lên đu có thể là một hay hai người. Càng nhún mạnh, đu càng
lên cao, cần đu đưa lên vun vút, bên nọ sang bên kia. Cần đu lên ngang với ngọn

12/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

đu là hay nhất, nhiều khi đu bay ngang ngọn đu một vòng. Nhiều nơi treo giải
thưởng ở ngang ngọn đu để người đu giật giải.
3.7 Trò chơi kéo co
- Mục đích:
Rèn kĩ năng phối hợp, giáo dục đoàn kết, tạo không khí vui vẻ
- Đối tượng : Là phần thưởng cho các học sinh làm tốt phong trào học tập
được bình bầu theo dõi từ các lớp đưa lên.
- Địa điểm : Chơi trước toàn trường, ngay trên khán đài giờ chào cờ (hoặc
hoạt động giữa giờ)
- Chuẩn bị : Dây chão to (nếu có) hoặc dây vải mềm có đường kính 3cm
dài khoảng 1m.
- Cách chơi:
Tục kéo co ở mỗi nơi có những lối chơi khác nhau, nhưng bao giờ số người
chơi cũng chia làm hai phe, mỗi phe cùng dùng sức mạnh để kéo cho được bên
kia ngãvề phía mình. Có khi cả hai bên đều là nam, có khi bên nam, bên nữ.
Trong trường hợp bên nam bên nữ, dân làng thường chọn những trai gái chưa vợ
chưa chồng.
Một cột trụ để ở giữa sân chơi, có dây thừng buộc dài hay dây song, dây tre
hoặc cây tre, thường dài khoảng 20m căng đều ra hai phía, hai bên xúm nhau
nắm lấy dây thừng để kéo. Một vị chức sắc hay bô lão cầm trịch ra hiệu lệnh.
Hai bên ra sức kéo, sao cho cột trụ kéo về bên mình là thắng. Bên ngoài dân
làng cổ vũ hai bên bằng tiếng "dô ta", "cố lên".
Có nơi người ta lấy tay người, sức người trực tiếp kéo co. Hai người đứng
đầu hai bên nắm lấy tay nhau, còn các người sau ôm bụng người trước mà kéo.
Ðang giữa cuộc, một người bên nào bị đứt dây là thua bên kia. Kéo co cũng kéo

ba keo, bên nào thắng liền ba keo là bên ấy được.
3.8 Trò chơi đấu vật
- Mục đích:
Rèn sức khỏe, sự dẻo dai, nhanh nhẹn.
- Cách chơi:
Đấu vật rất phổ biến ở nhiều hội xuân miền Bắc và miền Trung. Trong hội
làng Mai Ðộng (Hà Nội) có thi vật ở ngay trước bãi đình làng. Các đô vật ở các nơi
kéo về dự giải rất đông. Làng treo giải vật gồm nhất, nhì, ba và nhiều giải khác.
13/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

Trong lúc vật, các đô vật cởi trần và chỉ đóng một cái khố cho kín hạ bộ. Cởi
trần cốt để đôi bên không thể nắm áo, nắm quần nhau gây lợi thế cho mình
được. Khố các đô vật phần nhiều bằng lụa, nhiều màu. Trước khi vào vật,
hai đô vật lễ vọng vào trong đình. Cuộc thi bắt đầu, các đô vật lên lễ đài.
Sau một hồi khua chân múa tay để rình miếng nhau, họ mới xông vào ôm
lấy nhau. Họ lừa nhau, dùng những miếng để vật ngửa địch thủ. Với miếng
võ nằm bò, có tay đô vật nằm lì mặc cho địch thủ đẩy mình, rồi bất thần họ
nhỏm đứng dậy để phản công. Thường thì giải ba được vật trước, rồi đến
giải nhì và sau cùng là giải nhất. Mỗi một giải vật xong, người chúng giải
được làng đốt mựng một bánh.
3.9 Trò chơi bịt mắt bắt dê
- Mục đích: Góp phần giáo dục
Kỹ năng di chuyển, phán đoán(dùng thính giác là chính) và bắt trúng mục
tiêu khi thị giác hạn chế(bị bịt mắt)
Sự nhanh nhẹn, khéo léo.
Tính chủ động và mạnh dạn.
- Cách chơi:

Chọn khoảng sân rộng, bằng phẳng, sạch sẽ,thoáng mát.Lấy một chiếc
khăn nhỏ, không nhìn qua được.Người chơi đứng xung quanh thành hàng
rào(rộng khoảng từ 5 -7m)cùng vỗ tay cho các bạn chơi.
Chọn 2 người vào chơi.Một người làm dê, một người đi bắt dê.Cả 2 đều
bịt mắt.
Giáo viên hướng dẫn đưa 2 bạn vào giữa vòng, đứng quay lưng vào nhau,
cách một cánh tay.Quy định ai là người làm dê và ai là người đi tìm..Dê phải vừa
đi vừa kêu, người đi tìm dê phải chú ý tiếng dê kêu để mà đuổi bắt.
Giáo viên hướng dẫn hô bắt đầu nhảy và đẩy 2 bạn sang 2 bên.Cuộc chơi bắt
đầu, dê kêu, người đi bắt, các bạn xung quanh hò reo.Nếu bắt được dê thì thắng
cuộc, chọn 2 bạn khác vào chơi lại từ đầu.
4. Hiệu quả của SKKN.
SKKN Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở
trườngTHCS ở trường THCS đã được áp dụng ở trường THCS , trong năm học
14/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

2015- 2016 và năm học 2016- 2017, các em có trình độ nhận thức môn học
tương đối đồng đều.
Kết quả sau khi áp dụng SKKN:
Học sinh đã tích cực, chủ động trong giờ học. Bên cạnh việc hăng hái sôi
nổi xây dựng bài, đa số các em đều nhiệt tình tham gia, chăm chú ghi chép cẩn
thận nội dung kiến thức mà giáo viên truyền đạt. Nhiều em nắm vững và vận
dụng thành thạo trong các giờ ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp. Đặc biệt các em đã
có niềm say mê, yêu thích các trò chơi dân gian.
- 100 % chi đội đạt chi đội vững mạnh
- 100% đội viên đăng kí thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ Dạy.
- 100% các Chi Đội tham gia thi kể chuyện về Bác Hồ.

- 100% các Chị Đội tham gia xây dựng tủ sách “Bác Hồ với thiếu nhi”.
- 100% các Chi Đội tham gia xây dựng 01 công trình măng non.
- 90 % các bạn đạt danh hiệu cháu ngoan Bác Hồ
- Liên đội đạt danh hiệu Liên Đội mạnhTW Đoàn tặng bằng khen
- Thông qua các hoạt động đó đã thúc đẩy phong trào thi đua và học tập
rèn luyện phấn đấu trở thành con ngoan trò giỏi ,Đội viên tốt,cháu ngoan Bác
Hồ
- Góp phần giáo dục cho các em có tinh thần yêu quê hương đất nước biết
được các vị anh hùng dân tộc và những trang sử vẻ vang của dân tộc ta.
- Tổ chức các hoạt động VHVN- TDTT nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn như:
Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày thành lập QĐND Việt Nam 22/12. Kết quả
Liên Đội đã tổ chức được 30 tiết mục văn nghệ, tổ chức tốt lễ mít tinh tiêu biểu
cho các hoạt động này là các chi đội : 9A1, 9A2, 8A1, 8A2, 7A1 , 7A4 , 7A5 ,
6A5 , 6A4 ,6A3.....
-100% HS ký cam kết và thực hiện các cuộc vận động
-100% các chi đội tham gia đầy đủ các hoạt động văn thể do Liên đội tổ
chức.
15/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

-100% các Chi Đội hình thành và đi vào hoạt động hiệu quả mô hình
“Giúp bạn vượt khó”.Đôi bạn cùng tiến
-100% đội viên tham gia các hoạt động nhân đạo từ thiện.
- 3 câu lạc bộ môn học( Ngoại ngữ, Toỏn, Văn học)
-Triển khai thường xuyên và hiệu quả các nội dung trong chương trình
“Rèn luyện đội viên
-Tăng cường hoạt động tập huấn nghiệp vụ công tác đội cho đội ngũ cán bộ
Đội và phụ trách chi.

- Đẩy mạnh công tác kiểm tra đánh giá, phát hiện bồi dưỡng nhân tố mới để
bổ xung lực lượng.
- Đẩy mạnh công tác tự quản: Thành lập đội sao đỏ, cờ đỏ, đội xung kích,
đội an ninh măng non,nhằm phát huy ý thức tự giác và tinh thần tự quản của Đội
viên.
- Bồi dưỡng kết nạp Đội viên vào Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đảm bảo quy
trình và chất lượng.
- Tổ chức thi và cấp giấy chứng nhận chuyên hiệu như: Nghệ sĩ nhở tuổi,
Thầy thuốc nhỏ tuổi,Vận động viên nhỏ tuổi,...
- Chủ động tham mưu với các cấp uỷ Đảng, chính quyền về hoạt động của
Đội nhằm phát huy các nguồn lực và sự quan tâm của xã hội cho hoạt động của
Đội.
-100% đội viên tham gia đăng kí và thực hiện chương trình “Rèn luyện đội
viên”.
-100% cán bộ chỉ huy các Chi đội tham gia đầy đủ các lớp tập huấn do nhà
trường tổ chức.
Xếp loại lớp:
-Tiến tiến xuất sắc: 9A1, 9A2, 8A1, 8A2, 7A1, 7A4,7A5, 6A4,6A5
-Tiên tiến : 9A3,9A4,8A3, 8A5, 8A6,7A2,7A3, 6A1, 6A2,6A3

16/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

Như vậy, khi áp dụng SKKN , năm học 2016- 2017, kết quả học tập của
học sinh đã được nâng lên rõ rệt. Vì vậy mỗi giáo viên chủ nhiệm cần nắm
vững phương pháp đổi mới, chủ động trước mỗi giờ dạy. Chuẩn bị chu đáo
giáo án để nâng cao chất lượng dạy và học đồng thời phát huy tính tích cực,
chủ động sáng tạo của học sinh, tạo cho các em có thêm niềm yêu thích các

trò chơi dân gian.

17/15


SKKN một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS

PHẦN III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận.
Lý luận dạy học hiện đại khẳng định học sinh là chủ thể trong quá trình dạy
học. Vì thế để phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của các em trong giờ
Tập làm văn, dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh tự thân vận động là
chính giáo viên cần im lặng “tối đa” để khuyến khích học sinh sáng tạo trong
giờ hoạt động. Áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tổ chức trò
chơi dân gian cho học sinh ở trườngTHCS đã định hướng cho giáo viên chủ
nhiệm trong các giờ không nên nặng nề về cung cấp lý thuyết mà tập trung rèn
luyện các kỹ năng. Cuối cùng tổng hợp các kỹ năng đó, tổng hợp các tri thức các
em sẽ thể hiện được sự sáng tạo của mình trong qua trình hoạt động.
Để thực hiện có hiệu quả SKKN, giáo viên đầu tư thời gian nghiên cứu học
tập, tham khảo qua sách báo, tài liệu, học hỏi đồng nghiệp đã làm nội dung bài
học thêm phong phú. Đồng thời chuẩn bị chu đáo các thiết bị đồ dùng dạy học,
sử dụng trong từng tiết dạy sao cho khoa học nhất, hiệu quả nhất.
Về phía học sinh, các em cần chịu khó ham học hỏi, say mê yêu thích bộ
môn, chủ động tiếp nhận kiến thức, luôn có ý thức trau dồi kiến thức từ thực tế,
rèn kỹ năng để phát huy khả năng tư duy sáng tạo của mình trong quá trình chơi
các trò chơi dân gian
2. Kiến nghị.
Nhà trường cần làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục; phụ huynh và học
sinh cần có sự quan tâm hơn tới các hoạt động ngoài giờ lên lớp, tạo sự chuyển
biến tích cực trong học tập, tạo được tâm thế cũng như không khí học tập sôi nổi

để nâng cao chất lượng dạy và học nói chung.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm bước đầu của bản thân tôi. Vì vậy rất
cần được bổ sung, rút kinh nghiệm thường xuyên để đạt được hiệu quả cao hơn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!

18/15