CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN CHO VIỆC THỰC HIỆN CÔNG TÁC TUYỂN DỤNG VÀ ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC TRONG TỔ CHỨC

CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN CHO VIỆC THỰC HIỆN CÔNG
TÁC TUYỂN DỤNG VÀ ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC
TRONG TỔ CHỨC
1. Tầm quan trọng và mối quan hệ của tuyển dụng và đào tạo nguồn
nhân lực trong tổ chức.
1.1. Khái niệm nguồn nhân lực.
Nhân lực được hiểu là nguồn lực của mỗi con người được thể hiện thông
qua hai tiêu chí là thể lực và trí lực. Thể lực chính là tình trạng sức khoẻ của con
người như chiều cao, cân nặng, sức bền, độ dẻo dai của cơ thể…Thể lực của
con người được phụ thuộc rất nhiều vào vào yếu tố như tuổi tác, giới tính, mức
sống, chế độ ăn uống, chế độ làm việc nghỉ ngơi, chế độ y tế, chế độ luyện tập
thể dục thể thao, điều kiện môi trường sống. Còn trí lực là nói dến sự hiểu biết ,
khả năng học hỏi, suy nghĩ, tư duy vận dụng các kiến thức, kỹ năng, tài năng,
quan điểm, lòng tin, nhân cách của mỗi con người.
Nguồn nhân lực trong tổ chức bao gồm tất cả những người lao động làm
việc cho tổ chức và chịu sự quản lý của tổ chức đó.
1.2. Khái niệm và tầm quan trọng của công tác tuyển dụng
1.2.1. Khái niệm tuyển dụng nguồn nhân lực
Tuyển dụng được hiểu là quá trình nhằm thu hút và tìm kiếm người lao
động từ nhiều nguồn khác cho vị trí công việc trống nhằm lựa chọn ra người tốt
nhất cho vị trí công việc trống đó.
Tuyển dụng nhân lực gồm 2 quá trình:
+ Tuyển mộ: Tìm kiếm người có trình độ phù hợp và động viên họ tham
gia dự tuyển cho vị trí công việc trống đó.
+ Tuyển chọn: Lựa chọn tốt người phù hợp với yêu cầu công việc trong số
những người tham gia dự tuyển.
1.2.2. Tầm quan trọng của tuyển dụng nhân lực
- Tuyển dụng nhân lực được xem là hoạt động trọng tâm cho sự thắng lợi
của tổ chức vì góp phần đảm bảo nguyên tắc: đúng người đúng việc, đúng thời
điểm cần. Tuyển được nhân sự tốt là bước khởi đầu và là nền tảng cho sự thành
công của doanh nghiệp trong tương lai.

- Những sai lầm trong tuyển dụng có thì ảnh hưởng đến chất lượng công
việc và sản phẩm. Một khi đã mắc sai lầm trong tuyển dụng buộc doanh nghiệp
phải cho nhân viên mới thôi việc, điều đó dẫn đến hậu quả là:
+ Gây tốn kém chi phí cho doanh nghiệp: ví dụ như chi phí sa thải, chi phí
đào tạo lại, chi phí sản phẩm hỏng, chi phí do phàn nàn của khách hàng.
+ Tạo tâm lý bất an cho nhân viên.
+ Có thể làm cho doanh nghiệp mình vướng vào các quan hệ pháp lý phức
tạp.
+ Gây ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp do chất lượng sản phẩm
không đáp ứng được yêu cầu của khách hàng.
Do đó việc tuyển người phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp tránh được nhũng
rủi ro không đáng có.
- Đồng thời, tuyển chọn tốt là điều kiện thực hiện có hiệu quả các hoạt
động quản trị nhân lực khác như đào tạo, phân tích công việc…và cũng là một
điều kiện để phát triển văn hoá của tổ chức ngày càng lành mạnh.
- Nhận thức được tầm quan trọng của tuyển dụng nhân lực, do đó thách
thức đối với mỗi doanh nghiệp là làm sao tuyển được đúng người: “phù hợp với
doanh nghiệp”.
* Những yêu cầu của tuyển dụng.
- Phải xuất phát từ kế hoạch hoá nguồn nhân lực: Kế hoạch hoá nguồn nhân
lực chỉ ra rằng tổ chức thiếu người thì hoạt động mới được diễn ra, phải gắn với
mục tiêu của tổ chức và phục vụ cho mục tiêu của tổ chức.
- Khi tuyển dụng phải tuyển người gắn với yêu cầu công việc đặt ra dựa
vào bản mô tả công việc và tiêu chuẩn thực hiện công việc, và trong số những
người đáp ứng được yêu cầu công việc cần lựa chọn người có kỷ luật, trung
thực gắn bó với tổ chức và muốn đóng góp cho tổ chức.
1.3. Khái niệm vai trò của đào tạo nguồn nhân lực
1.3.1. Khái niệm đào tạo nguồn nhân lực
Đào tạo được hiểu là các hoạt động học tập nhằm giúp cho người lao động
có thể thực hiện có hiệu quả hơn chức năng, nhiệm vụ của mình. Đó chính là

quá trình học tập làm cho người lao động nắm vững hơn về công việc của
mình, là những hoạt động học tập để nâng cao trình độ, kỹ năng của người lao
động để thực hiện nhiệm vụ lao động của mình có hiệu quả hơn. Đào tạo là hoạt
động phát triển nguồn nhân lực, là tổng thể các hoạt động có tổ chức diễn ra
trong khoảng thời gian xác định nhằm làm thay đổi hành vi nghề nghiệp của
người lao động.
1.3.2. Vai trò của đào tạo nguồn nhân lực
Mục tiêu đào tạo là nhằm sử dụng tối đa nguồn nhân lực hiện có và nâng
cao tính chuyên nghiệp, tính hiệu quả của tổ chức thông qua việc giúp người lao
động hiểu rõ hơn về công việc, nắm vững hơn về nghề nghiệp của mình và thực
hiện chức năng nhiệm vụ của mình một cách tự giác hơn với thái độ tốt hơn,
cũng như nâng cao khả năng thích ứng của họ với các công việc trong tương lai.
Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là điều kiện tiên quyết để tổ chức có
thể tồn tại và đi lên trong cạnh tranh. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực giúp
cho doanh nghiệp:
- Nâng cao năng suất lao động, hiệu quả thực hiện công việc.
- Nâng cao chất lượng thực hiện công việc.
- Giảm bớt sự giám sát vì người lao động được đào tạo là người có khả năng
tự giám sát.
- Nâng cao tính ổn định và năng động cuả tổ chức.
- Duy trì và nâng cao chất luợng nguồn nhân lực.
- Tạo điều kiện cho áp dụng tiến bộ khoa học kĩ thuật và quản lý vào doanh
nghiệp.
- Tạo ra được lợi thế cạnh tranh trong doanh nghiệp.
Đối với người lao động, vai trò của đào tạo phát triển nguồn nhân lực thể
hiện ở chỗ:
- Tạo ra sự gắn bó đối giữa người lao động và doanh nghệp.
- Tạo ra tính chuyên nghiệp của người lao động.
- Tạo ra sự thích ứng giữa người lao động và công việc hiện tại cũng như
tưong lai.

- Đáp ứng nhu cầu và nguyện vọng của người lao động.
- Tạo cho người lao động có cách nhìn mới, cách tư duy mới trong công
việc của họ là cơ sở để phát huy tính sáng tạo của người lao động trong công
việc.
1.4. Mối quan hệ giữa tuyển dụng và đào tạo nguồn nhân lực.
Có thể nói tuyển dụng và đào tạo là hai trong số những hoạt động quản trị
nhân lực có quan hệ tác động lẫn nhau, gắn bó mật thiết với nhau.
Mục đích của tuyển dụng và đào tạo là xây dựng hình thành đội ngũ lao
động chất lượng tốt phục vụ cho sự nghiệp phát triển của tổ chức. Nếu như
tuyển dụng là điều kiện tiên quyết thì đào tạo lại là điều kiện quyết định để một
tổ chức có thể tồn tại và đi lên trong cạnh tranh. Thực vậy, tổ chức chỉ có thể
tồn tại và đi lên khi có người thực hiện những nhiệm vụ, mục tiêu đã đề ra một
cách tốt nhất, muốn vậy thì người thực hiện phải có trình độ chuyên môn để
đảm bảo khả năng hoàn thành tốt công việc của mình, của tổ chức. Để có những
người giúp đỡ tổ chức thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình như vậy thì việc
đầu tiên tổ chức phải làm đó là tiến hành tuyển mộ, tuyển chọn những người tài
về làm cho tổ chức, đó cũng chính là mục tiêu của công tác tuyển dụng nguồn
nhân lực. Sau khi đã có đủ đội ngũ lao động đáp ứng nhu cầu, bản thân tổ chức
cần phải có những biện pháp để đội ngũ lao động được nâng cao trình độ có thể
hoàn thành tốt hơn mục tiêu ngày càng cao của tổ chức. Nếu không trong khi
những đòi hỏi, thách thức, rủi ro bên ngoài với tổ chức ngày càng nhiều mà chất
lượng đội ngũ lao động không được nâng cao để thực hiện những công việc
phức tạp hơn, đòi hỏi nhiều hơn thì tổ chức đó sẽ tức khắc bị đào thải theo quy
luật khách quan, vì vậy đào tạo là điều kiện quyết định để một tổ chức có thể
tồn tại và đi lên trong cạnh tranh. Nói cách khác, tuyển dụng quyết định chất
lượng đội ngũ lao động cao hay thấp ngay từ đầu vào, đào tạo nhân lực chính là
duy trì nâng cao chất lượng của đội ngũ lao động trong tổ chức.
Bản thân công tác tuyển dụng cũng ảnh hưởng tới công tác đào tạo. Vì nếu đầu
vào lao động tốt, tức là họ đã đuợc sàng lọc kỹ càng trong quá trình tuyển chọn,
họ sẽ đòi hỏi ít phải đào tạo hơn những người không có tay nghề, trình độ

chuyên môn thấp. Tuyển được nhân sự là một việc song giúp nhân viên, mới
làm quen với môi trường, công việc, giúp họ nâng cao trình độ chuyên môn tay
nghề và ngày càng gắn bó với tổ chức còn quan trọng hơn - và đó chính là
nhiệm vụ hoạt động của đào tạo nhân lực.
Không chỉ ảnh hưởng qua lại lẫn nhau, hoạt động tuyển dụng và đào tạo
nhân lực cũng chịu ảnh hưởng và bị chi phối bởi kết quả kết quả công tác kế
hoạch hoá nhân lực, phân tích công việc và đánh giá thực hiện công việc. Kết
quả của công tác kế hoạch hoá nguồn nhân lực, phân tích công việc và đánh giá
thực hiện công việc là cơ sở để xác định nhu cầu, đối tượng, nhiệm vụ, nội dung
chương trình tuyển dụng và đào tạo nhân lực trong tổ chức.
Chính vì mối quan hệ qua lại giữa công tác tuyển dụng và đào tạo nhân lực
cũng như tầm quan trọng của hai hoạt động này đối với hoạt động quản trị nhân
lực trong tổ chức, mỗi tổ chức cần phải quan tâm, chú trọng việc ngày càng
hoàn thiện hơn công tác tuyển dụng và đào tạo nguồn nhân lực trong tổ chức
của mình.
2. Các hoạt động của công tác tuyển dụng.
2.1. Quá trình tuyển mộ.
Tuyển mộ là quá trình thu hút những người xin việc có trình độ từ lực
lượng lao động xã hội và lực lượng lao động bên trong tổ chức.
TU
YỂ
N
MỘ
Tuyển mộ
Nhiều người tham gia tuyển mộ cho phép người sử dụng
lao động có khả năng lựa chọn nhiều hơn
Tỷ lệ số người được chấp nhận ảnh hưởng đến số người
cần thiết phải tuyển mộ.
Đánh giá
tình hình

thực hiện
công việc
Những người xin việc trình độ cao thì thực hiện công việc
tốt hơn.
Các vấn đề tồn tại về thực hiện công việc có thể cho thấy
sự cần thiết thu hút những người lao động cao trình độ cao
hơn.
Thù lao
Cung về lao động sẽ ảnh hưởng tới mức lương và người có
trình độ cao sẽ mong đợi các mức thù lao cao hơn
Sơ đồ 1.1. Mối quan hệ qua lại giữa tuyển mộ và các chức năng khác của
quản trị nguồn nhân lực
Mọi tổ chức cần đầy đủ khả năng để thu hút đủ số lượng và chất lượng lao
động để nhằm đạt được các mục tiêu của mình. Quá trình tuyển mộ sẽ ảnh
hưởng rất lớn đến hiệu quả các quá trình tuyển chọn nhân lực.
2.1.1. Xây dựng chiến lược tuyển mộ
* Lập kế hoạch tuyển mộ
Trước hết tổ chức cần xác định cần tuyển mộ bao nhiêu người cho vị trí
cần tuyển. Tỷ lệ sàng lọc giúp cho các tổ chức quyết định được bao nhiêu người
cần tuyển mộ cho từng vị trí cần tuyển.Trong kế hoạch tuyển mộ, chúng ta phải
xác định được các tỷ lệ sàng lọc chính xác và hợp lý.Vì tỷ lệ sàng lọc có ảnh
hưởng tới chi phí tài chính, tâm lý người tuyển và kỳ vọng của người xin
việc.Khi lập kế hoạch tuyển mộ cần phải chú ý tới cơ hội có việc làm công bằng
cho người lao động, không nên có biểu hiện thiên vị, định kiến khi tuyển mộ.
Mức lương cao hơn tạo điều kiện dễ dàng hơn cho việc thu
hút người có trình độ cao hơn.
Đào tạo
và phát
triển
Người lao động có tay nghề đòi hỏi ít phải đào tạo hơn

người lao động không có tay nghề
Tuyển mộ được đơn giản hoá nếu nhân viên mới có thể
được đào tạo phù hợp với ít thời gian và kinh phí hơn.
Các mối
quan hệ
lao động
. Những người lao động được bố trí vào những vị trí thích
hợp có tỷ lệ công việc thay đổi thấp hơn và có sự thoả mãn
cao hơn.
Hình ảnh của một Công ty ảnh hưởng đến quyết định nộp
đơn vào một vị trí