Thực trạng hoạt động đấu thầu mua sắm hàng hoá tạI
trung tâm truyền hình thơng mại
I. Giới thiệu chung về trung tâm <VTC>
1. Quá trình hình thành và phát triển của trung tâm truyền hình th ơng mại.
Bớc sang thế kỷ XXI, thế kỷ của tin học và công nghệ thông tin, thế kỷ của
những bớc tiến nhảy vọt về khoa học kỹ thuật, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ
truyền hình và phát thanh.
Truyền hình với sức chuyền tải nhanh mạnh rộng khắp với nội dung phong
phú, hình thức đa dạng đã và đang trở thành một công cụ tuyên truyền đắc lực của
bất kỳ một quốc gia nào. Với sự phát triển nhanh chóng của lĩnh vực điện tử tăng
tốc độ xử lý tính toán và thực hiện đợc nhiều chức năng, công dụng của nó đã đợc
áp dụng một cách rộng rãi ở mọi lĩnh vực. Hoà cùng với công cuộc đổi mới công
nghiệp hoá hiện đại hoá đất nớc thì lĩnh vực công nghệ truyền hình lại càng trở
nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Trung tâm truyền hình thơng mại tiền thân là công ty xuất nhập khẩu
truyền hình Việt Nam (tên giao dịch quốc tế Viet Nam Television
Telecommunication Import Company, viết tắt là Telexim), đợc thành lập theo giấy
phép 26 QĐ - THVN ngày 7/4/1973, do Đài Truyền hình Việt Nam cấp, là doanh
nghiệp Nhà Nớc trực thuộc Đài Truyền hình Việt Nam. Chức năng chính của
Công ty là kinh doanh xuất nhập khẩu, lắp đặt và chuyển giao máy móc, thiết bị,
vật t, kỹ thuật thông tin, điện tử phục vụ cho ngành phát thanh truyền hình.
Đến cuối năm 1996, do yêu cầu của việc tổ chức, xắp xếp lại đơn vị, Đài
truyền hình Việt nam đã ra quyết định số 918 QĐ/ TC THVN ngày 10/12/1996
quyết định hợp nhất Công ty xuất nhập khẩu truyền hình Việt Nam ( TELEXIM )
với hai công ty khác cũng trực thuộc Đài Truyền hình Việt Nam là INTEDICO và
RATIMEX thành lập Công ty đầu t và phát triển công nghệ truyền hình Việt Nam
( VTC ) và theo đó Công ty xuất nhập khẩu truyền hình Việt Nam đợc đổi tên
thành Trung tâm Truyền hình thơng mại.
Hiện nay, Trung tâm Truyền hình Thơng mại là một trong số 13 đơn vị hạch
toán phụ thuộc trực thuộc Công ty Đầu t và phát triển công nghệ truyền hình Việt
nam, cụ thể là :
- Trung tâm truyền hình thơng mại,
- Trung tâm ứng dụng công nghệ phát thanh truyền hình.
- Trung tâm t vấn ứng dụng công nghệ phát thanh truyền hình.
- Trung tâm chuyển giao công nghệ phát thanh truyền hình.
- Trung tâm thiết bị khoa học đo lờng và giới thiệu sản phẩm phát thanh
truyền hình.
- Trung tâm hợp tác quốc tế về lao động.
- Xí nghiệp sản xuất và kinh doanh thiết bị phát thanh truyền hình.
- Xí nghiệp điện tử VTV.
- Xí nghiệp điện tử DTH.
- Chi nhánh VTC tại thành phố Hồ Chí Minh.
- Chi nhánh VTC tại Đà Nẵng và các tỉnh miền Trung Tây Nguyên.
- Văn phòng VTC tại Lào.
- Chi nhánh VTC tại Angola.
Trung tâm Truyền hình thơng mại có t cách pháp nhân cha đầy đủ ( Giám
đốc trung tâm là do Phó Giám đốc trung tâm kiêm nên khi tham gia xuất nhập
khẩu trực tiếp lấy t cách pháp nhân công ty và uỷ quyền của Giám đốc Công ty
đầu t phát triển công nghệ truyền hình Việt nam (VTC). Trung tâm đợc phép mở
tài khoản tiền Việt Nam và ngoại tệ tại ngân hàng (cụ thể là tại chi nhánh Ngân
hàng Công thơng khu vực Ba Đình Hà Nội) và hoạt động có con dấu riêng để
giao dịch với tên gọi : Trung tâm Truyền hình thơng mại Công ty Đầu t và
phát triển công nghệ truyền hình Việt nam . Sau khi đợc tổ chức lại, chức năng
chính của trung tâm là kinh doanh xuất nhập khẩu, lắp đặt và mau bán các thiết bị
phục vụ ngành phát thanh và truyền hình (Giấy phép nhập khẩu số 5.30.1002/GP
ngày 11/1/1997). Trung tâm có trụ sở tại 43 Nguyễn Chí Thanh Ba Đình Hà
Nội.
2. Chức năng nhiệm vụ chủ yếu của trung tâm truyền hình th ơng mại :
- Kinh doanh xuất nhập khẩu ( chủ yếu là nhập khẩu 0, lắp đặt và hớng
dẫn sử dụng các máy móc, vật t, thiết bị chuyên dụng thuộc lĩnh vực phát thanh
truyền hình nh băng ghi hình các loại, đèn ánh sáng, camera, các thiết bị kiểm tra
chất lợng hình ảnh, bộ hiệu chỉnh gốc thời gian, bảng điều khiển dựng hình, các
hệ thống truyền hình cáp CATV và TVRO nhiều chơng trình, lắp đặt hệ thống
máy phát hình. Đây là các thiết bị hiện đại, có giá trị cao, phải nhập khẩu từ các
nớc công nghiệp tiên tiến mà trong nớc không sản xuất đợc, chủ yếu là các nớc
nằm trong khối G7 ( Anh, Pháp, Đức, ý. Canada, Nhật, Mỹ ).
- Ngoài ra khi khách hàng có nu cầu, Trung tâm có thể nhập khẩu trực tiếp,
nhập khẩu uỷ thác các thiết bị khác nh thiết bị văn phòng, thiết bị thông tin liên
lạc, các thiết bị đo lờng, hệ thống điều hoà, làm lạnh.
Thông thờng, với các lô thiết bị có giá trị lớn khách hàng thờng tiến hành
mở thầu cung cấp thiết bị. Trung tâm phải tiến hành đấu thầu và khi trúng thầu,
đơn vị sẽ ký với khách hàng hợp đồng mua bán ( gọi là hợp đồng trong nớc ), sau
đó sẽ ký tiếp hợp đồng với các nhà sản xuất nớc ngoài ( hợp đồng ngoại thơng )
nh : JVC, SONY, NEC của Nhật, THOMCAST của Pháp và HARRIS của Mỹ để
nhập khẩu các thiết bị và chuyển giao, lắp đặt cho khách hàng.
3. Mô hình tổ chức quản lý trung tâm truyền hình thơng mại :
Bộ máy quản lý của Trung tâm truyền hình thơng mại đợc tổ chức gọn nhẹ,
đơn giản nhng hiệu quả. Tổng số cán bộ công nhân viên của trung tâm là 48 ngời,
trong đó : Cán bộ có trình đọ Thạc sỹ là 5 ngời, 37 ngời là Kỹ s tốt nghiệp các tr-
ờng Đại học, Cao đẳng, và 6 nhân viên phục vụ văn phòng. Hoạt động với bốn
phòng chức năng trực thuộc sự quản lý của Ban Giám đôvs, phù hợp với yêu cầu
quản lý kinh doanh của trung tâm là : Phòng Kinh doanh, Phòng tài chính kế toán,
Phòng tổ chức hành chính, Phòng nhập khẩu.
Sơ đồ tổ chức quản lý của Trung tâm truyền hình thơng mại
- Ban Giám đốc : Chịu trách nhiệm trớc công ty về tổ chức điều hành hoạt
động của trung tâm, trực tiếp điều hành, lãnh đạo quản lý chung toàn bộ hoạt
động của trung tâm. Ban Giám đốc trung tâm gồm có một gáim đốc và hai phó
giám đốc.
+ Giám đốc : Chịu trách nhiệm quản lý, điều hành chung các hoạt động của
trung tâm, là ngời đại diện hợp pháp và duy nhất của trung tâm tham gia ký kết
các hợp đồng kinh tế với các bạn hàng, nhà cung cấp và khách hàng.
+ Phó giám đốc kiêm trởng phòng kế toán : Phụ trách các hoạt động kinh
doanh và tổ chức công tác kế toán tại đơn vị, hớng dẫn chuyên môn và kiểm tra
các nghiệp vụ về kế toán tại trung tâm theo đúng chức năng và đúng pháp lệnh
thống kê, kế toán mà nhà nớc ban hành,
+ Phó giám đốc phụ trách tổ chức hành chính : Thực hiện các nhiệm vụ của
giám đốc giao cho, quản lý công tác hành chính của trung tâm.
- Phòng kinh doanh : Có chức năng giúp ban giám đốc tổ chức việc kinh
doanh, tìm hiểu thị trờng, tìm kiếm bạn hàng, ký kết và thực hiện các hợp đồng
kinh tế với khách hàng. Ngoài ra tham mu cho giám đốc về các nghiệp vụ hoạt
Ban giám
đốc
Phòng tài
chính kế toán
Phòng nhập
khẩu
Phòng tổ chức
hành chính
Phòng kinh
doanh
động kinh doanh và quản lý chất lợng hàng nhập khẩu của trung tâm, thực hiện
nhiệm vụ lập kế hoạch bán hàng.
- Phòng tổ chức hành chính : Giúp ban giám đốc xây dựng tổ chức bộ máy
quản lý lực lợng lao động nhằm sử dụng có hiệu quả lực lợng lao động của trung
tâm, quản lý cán bộ công nhân viên, theo dõi và thực hiện các chế độ tiền lơng,
lập kế hoạch tiền lơng hàng tháng cho lao động. Phòng này còn thực hiện công tác
hành chính của trung tâm, quản lý và sử dụng hợp lý các chứng từ, chứng chỉ của
trung tâm ( con dấu và chức danh của trung tâm ) quản lý hồ sơ tài liệu của Nhà n-
ớc và của trung tâm.
- Phòng tài chính kế toán : Thực hiện các chức năng giám đốc về mặt tài
chính. Tổ chức công tác kế toán, thực hiện việc ghi chép, phản ánh các nghiệp vụ
kinh tế phát sinh của triung tâm, tổng hợp số liệu, lập báo cáo tài chính hàng kỳ
gửi công ty. Ngoài ra phòng tài chính kế toán còn phân tích các hoạt động kinh
doanh ở trung tâm, tham mu đề xuất cho ban giám đốc trung tâm các giải pháp
hữu hiệu, các quyết định thích hợp nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh và nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn của trung tâm.
- Phòng nhập khẩu : Có chức năng nhiệm vụ khai thác các nhu cầu về vật t
thiết bị truyền hình phục vụ cho ngành truyền hình Việt nam trên cơ sở đó tìm
kiếm các thị trờng nớc ngoài đã ký kết các hợp đồng nhập khâủ ( đối với các đơn
vị trong ngành truyền hình ).
II. Những nhân tố ảnh hởng đến hoạt động đấu thầu tại trung tâm :
1. Đặc điểm thiết bị phát thanh truyền hình :
Trung tâm truyền hình thơng mại chuyên sản xuất và kinh doanh các thiết
bị phục vụ cho ngành phát thanh - truyền hình oqr Việt Nam. Hầu hết thiết bị của
đài truyền hình Việt Nam đều do trung tâm truyền hình thơng mại cung cấp theo
từng giai đoạn phát triển của công nghệ truyền hình mới góp phần nâng cao chất
lợng kỹ thuật làm phong phú và hấp dẫn cho các chong trình của đài truyền hình
Việt Nam. Ngoài ra trung tâm còn tham gia cung ứng các thiết bị kỹ thuật Phát
thanh - Truyền hình cho các đài địa phơng trong cả nớc và cho các cơ quan đơn vị
ngoài ngành.
Thiết bị phát thanh - truyền hình có thể nói là loại hàng hoá đặc biệt có đặc
điểm là kỹ thuật cao, công nghệ hiện đại, mang tính đồng bộ cao đòi hỏi ngời sử
dụng phải có trình độ kiến thức trong lĩnh vực phát thanh truyền hình.
Hiện nay trên thế giới công nghệ phát thanh - truyền hình không ngừng đổi
mới phát triển đòi hỏi Nhà nớc cần có sự đầu t nghiên cứu ứng dụng các lĩnh vực
kỹ thuật và công nghệ phát thanh truyền hình của các nớc tiên tiến trên thế giới để
áp dụng phù hợp với điều kiện phát triển của ngành truyền hình Việt Nam.
2. Đặc điểm khách hàng của trung tâm :
+ Nhóm khách hàng là các đài phát thanh - truyền hình địa phơng trên toàn
quốc.
Nhóm khách hàng này có đặc điểm chủ yếu nh sau :
++ Khối lợng hàng mua một lần lớn tuy nhiên tần suất mua lại thấp.
++ Quan tâm nhiều đến chát lợng, xuất sứ hàng hoá.
++ Khả nằng thanh toán là chắc chắn nhng thời hạn thanh toán là t-
ơng đối dài.
++ Quyết định mua hàng do cơ quan chủ quản là UBND Tỉnh, Thành
phố chỉ đạo.
+ Nhóm khách hàng là ngời tiêu dùng :
++ Chiếm một phần rất nhỏ 1ữ3% trong doanh thu của trung tâm,
nhóm khách hàng này thờng quan tâm đến chất lợng - giá cả sản phẩm, thái độ
phục vụ của nhân viên bán hàng, các dịch vụ sau bán hàng, ... và chịu sự tác động
lớn của các hoạt động kích thích tiêu thụ.
3. Đặc điểm tài chính - Tình hình tài chính của trung tâm :
* Tổng số tài sản cố : 6.125.000.000 đồng
Trong đó : Tài sản lu động : 5.151.000.000 đồng
* Tài khoản và ngân hàng hoạt động
+ Tài khoản nội tệ : 431.101.000.178
Ngân hàng Nông nghiệp Hà Nội 710 A 00283 Chi nhánh Ngân
hàng Công thơng Thành phố khu vực Ba Đình.
+ Tài khoản ngoại tệ ( USD ) 710 B 00283
4. Đặc điểm lao động của trung tâm :
Bộ máy quản lý của trung tâm truyền hình thơng mại đợc tổ chức gọn nhẹ,
đơn giản nhng lại rất hiệu quả. Tổng số cán bộ công nhân viên của trung tâm là 48
ngời trong đó có 05 ngời là trình độ thạc sỹ, 37 kỹ s tốt nghiệp các trờng Đại học,
Cao đẳng và 06 nhân viên phục vụ.
5. Các đặc điểm khác của ngành :
Phát thanh truyền hình là ngành đợc Nhà nớc u tiên đầu t phát triển các
chiến lợc phát triển tăng tốc, đặt ra nhiều mục tiêu phấn đấu trong tơng lai :
Phấn đấu để mọi ngời dân trên toàn lãnh thổ Việt Nam xem đợc đồng thời các
chơng trình của Đài truyền hình Việt Nam đạt tiêu chuẩn Quốc tế Hầu hết
các sản phẩm trong lĩnh vực này đều do các doanh nghiệp trong ngành cung cấp,
môi trờng cạnh tranh trong lĩnh vực phát thanh truyền hình là không gay gắt, các
đối thủ cạnh tranh của trung tâm chỉ có một số ít các doanh nghiệp trong và ngoài
ngành đối với một số sản phẩm nh : Hệ thống Ăng ten povabol, đầu thu kỹ thuật
số , ..
Tuy nhiên trong thời gian tới, khi Việt Nam đã gia nhập AFTA, WTO, ... sẽ
có nhiều công ty nớc ngoài đầu t vào lĩnh vực này, khi đó môi trờng cạnh tranh sẽ
rất khắc nghiệt. Để trụ vững và phát triển trong trong hoàn cảnh đó đòi hỏi trung
tâm phải đầu t, liên doanh, liên kết với các đối tác trong việc sản xuất thiết bị
nhằm hạ giá thành sản phẩm nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trờng.
III. Kết quả kinh doanh và tình hình thực hiện công tác đấu thầu mua sắm
hàng hoá của trung tâm :
1/ Tình hình thực hiện đấu thầu của trung tâm trong những năm gần đây :
* Giai đoạn tr ớc năm 1998 :
Trớc năm 1998 sản phẩm của trung tâm chủ yếu đợc tiêu thụ thông qua đơn
đặt hàng trực tiếp từ các Đài trung ơng và đài địa phơng do vậy hoạt động kinh