Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nghiên cứu mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

1

2

PHẦN MỞ ĐẦU

nghiệp niêm yết, gia tăng cạnh tranh với cấu trúc vốn hợp lý, tránh bên bờ phá sản và
phát triển bền vững. Tìm ra điểm ngưỡng về cấu trúc vốn cũng như năng lực cạnh
tranh (tối ưu về cấu trúc vốn, cạnh tranh của các doanh nghiệp niêm yết trên
TTCKVN) đưa ra các quyết định phù hợp cho doanh nghiệp.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu là mối quan hệ giữa cấu trúc
vốn và năng lực cạnh tranh của của các doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN. Trong
đó, năng lực cạnh tranh đo bằng cả 3 chỉ số là: Tobin’s Q, chỉ số HHI và chỉ số BI.
- Phạm vi nghiên cứu: Việc thu thập số liệu thứ cấp, các báo cáo tài chính
trong giai đoạn 7 năm từ 2009 đến 2015. Đây là giai đoạn sau khủng hoảng tài chính,
các doanh nghiệp bắt đầu đi vào phục hồi. Vì vậy, giai đoạn này vô cùng có ý nghĩa
đối với các nhà nghiên cứu, các nhà quản lý trong việc tham khảo các kết quả nghiên
cứu và định hướng cho các giai đoạn tiếp theo.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu này được cụ thể bằng các câu hỏi nghiên cứu và câu hỏi
quản lý sau:
1. Mối quan hệ giữa năng lực cạnh tranh và cấu trúc vốn của các doanh nghiệp là gì?
2. Cấu trúc vốn có ảnh hưởng như thế nào đến năng lực cạnh tranh của các
doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN?
3. Năng lực cạnh tranh có tác động như thế nào đến cấu trúc vốn của các doanh
nghiệp niêm yết trên TTCKVN?
4. Từ các phân tích và đánh giá về mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng lực
cạnh tranh bằng việc trả lời các câu hỏi nghiên cứu trên tác giả cần đề xuất các giải
pháp gì và kiến nghị như thế nào để nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng cấu
trúc vốn hợp lý giúp các doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN ngày càng phát triển?

5. Khái quát phương pháp nghiên cứu
Cùng với việc phân tích, tổng hợp và so sánh, luận án sử dụng phương pháp nghiên
cứu định lượng là chủ yếu với các kĩ thuật phân tích dữ liệu mảng (panel data).
Mô hình hồi quy hai giai đoạn 2SLS được thực hiện theo 2 bước cơ bản: (1)
thực hiện phương trình hồi quy với biến nội sinh qua các biến ngoại sinh chặt; (2)
ước lượng biến đích qua biến độc lập và biến nội sinh. Khi thực hiện ước lượng bước
1 cho biến nội sinh sẽ tìm ra biến nội sinh có thực sự là nội sinh hay không và phụ
thuộc vào các biến nào trong mô hình. Trong trường hợp biến độc lập trong bước 1
không tác động lên biến nội sinh thì biến này có thể chuyển sang biến độc lập ở bước
2. Bước 2 là bước tìm ra tác động thực sự của các biến độc lập và biến nội sinh lên
biến đích. Với giá trị p-value của kiểm định t (kiểm định về hệ số beta) nhỏ hơn 0.05
được coi là có tác động lên biến phụ thuộc ở mức ý nghĩa 5%. Và nếu p-value nhỏ
hơn 0.1 được coi có tác động lên biến phụ thuộc ở mức ý nghĩa 10%.

1. Sự cần thiết của luận án
Đề tài “Nghiên cứu mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh của
các doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN” tìm hiểu mối quan hệ tác động qua lại
giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh: tác động của cấu trúc vốn đến cạnh tranh và
việc cạnh tranh trên thị trường có ảnh hưởng như thế nào đến cấu trúc vốn của các
doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN. Đề tài không chỉ có ý nghĩa đóng góp vào
hệ thống lý thuyết vốn còn hạn chế như hiện nay về mối quan hệ giữa cấu trúc vốn
và năng lực cạnh tranh trong môi trường nghiên cứu ở Việt Nam. Đồng thời, các
nghiên cứu đi trước chỉ mang tính chất đơn lẻ, hoặc về cấu trúc vốn, hoặc về cạnh
tranh mà chưa có nghiên cứu nào đánh giá mối quan hệ hai chiều giữa hai nhân tố
này. Đề tài không chỉ đóng góp về mặt lý thuyết mà còn góp phần giải quyết một
vấn đề thực tiễn đặt ra hiện nay cho hầu hết các doanh nghiệp trong mọi lĩnh vực,
trong các ngành khác nhau, điều này cung cấp cái nhìn sâu sắc cho các nhà hoạch
định, các cơ quan quản lý có các chính sách điều tiết hợp lý và thực thi đúng thời
điểm để đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh, bền vững của thị trường, đồng thời gợi
ý nhiều chính sách vĩ mô trong quản lý điều hành nền kinh tế.

2. Mục tiêu nghiên cứu
Thứ nhất, nghiên cứu các lý thuyết về cấu trúc vốn và lý thuyết về mô hình
cạnh tranh đã được nhắc đến trong nhiều nghiên cứu trước tại Việt Nam, hơn nữa,
nghiên cứu làm sáng tỏ lý thuyết về mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh
tranh - một trong những lý thuyết đã được nhắc đến một cách gián tiếp trên thế giới
nhưng còn rất mới mẻ ở Việt Nam. Hơn thế, các lý thuyết này mới chỉ đánh giá tác động
một chiều mà chưa có nghiên cứu nào trên thế giới và Việt Nam đánh giá mối quan hệ
hai chiều giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh trong cùng nghiên cứu. Vì vậy đề tài
với mục tiêu chính là tổng hợp các nghiên cứu mối quan hệ cấu trúc vốn tác động đến
năng lực cạnh tranh và ngược lại, tác động của năng lực cạnh tranh đến cấu trúc vốn.
Thứ hai, đi sâu kiểm chứng ảnh hưởng của cấu trúc vốn lên cạnh tranh của
doanh nghiệp nhằm có chiến lược sử dụng vốn để nâng cao năng lực cạnh tranh các
doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN, trong đó có kiểm định đối với trường hợp các
các doanh nghiệp ngành thép và ngành dịch vụ tiêu dùng niêm yết. Đồng thời, nghiên
cứu cũng tìm ra tác động ở chiều ngược lại của cạnh tranh lên cấu trúc vốn, kết quả
này giúp các doanh nghiệp niêm yết khi gia nhập thị trường hoặc có sức cạnh tranh
thấp cần có chính sách cấu trúc vốn để không rơi vào tình trạng khủng hoảng.
Thứ ba, đề xuất quan điểm và giải pháp điều chỉnh cấu trúc vốn nhằm nâng cao
năng lực cạnh tranh, tạo môi trường lành mạnh trong cạnh tranh và giúp các doanh


3

6. Những đóng góp mới của luận án
Từ các khoảng trống lý thuyết đã chỉ ra, cộng thêm đặc điểm của một nền kinh tế
đang chuyển đổi như ở Việt Nam và với tuổi đời non trẻ của thị trường chứng khoán,
nghiên cứu này có vai trò quan trọng cả về lý thuyết, phương pháp và kết quả nghiên cứu.
- Về lý thuyết: Nghiên cứu này của NCS sẽ chỉ ra các mối quan hệ đầy đủ về cả 3 yếu
tố cạnh tranh Tobin’s Q, HHI và BI (các chỉ số cạnh tranh sẽ được giải thích chi tiết trong các
phần sau). Các nghiên cứu tiền nhiệm mới chỉ dừng lại ở việc nghiên cứu đơn lẻ cho từng chỉ

số cạnh tranh mà chưa có nghiên cứu đánh giá tổng thể qua cả 3 yếu tố cạnh tranh.
- Về phương pháp: sử dụng việc kiểm định các mô hình khác nhau tương ứng
với cách lựa chọn các cách đo lường về năng lực cạnh tranh khác nhau. Bên cạnh phân
tích thống kê mô tả thì phân tích định lượng được sử dụng chủ yếu nhằm đem lại tính tin
cậy cho kết quả phân tích. Mô hình nghiên cứu mà tác giả phát triển hơn được tổng hợp
thêm nhiều biến cạnh tranh hơn so với các nghiên cứu trước. Thêm vào đó, biến kiểm
soát theo ngành cũng được bổ sung bởi sự nghiên cứu về năng lực cạnh tranh của toàn
bộ các doanh nghiệp niêm yết theo từng ngành trong sự so sánh với các ngành khác.
Không giống với các nghiên cứu đã có, sử dụng các mô hình với các kỹ thuật như REM,
FEM hay GMM, sự tương tác trong nghiên cứu này là hai chiều và do đó việc hiệu chỉnh
tính nội sinh khi biến độc lập trong mô hình này là biến phụ thuộc trong mô hình kia,
bằng cách xây dựng mô hình hồi quy 2 bước theo 2 phương trình.
- Về kết quả nghiên cứu: mối quan hệ giữa cấu trúc vốn với năng lực cạnh tranh
của các doanh nghiệp theo ngành sẽ được kiểm định ở bối cảnh Việt Nam trong sự so
sánh với các lý thuyết đã có. Kết quả này có thể đánh giá việc tuân theo các quy luật trên thị
trường tài chính cũng như thị trường sản phẩm đã được chỉ ra trong các lý thuyết kinh điển
trên thế giới trong một nền kinh tế đang chuyển đổi như ở Việt Nam. Kết quả này cũng giúp
các nhà quản lý tài chính doanh nghiệp có những gợi ý đúng đắn cho các quyết định của
mình khi cần huy động vốn trong mối quan hệ với việc nâng cao năng lực cạnh tranh.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận án bao gồm 5
chương, cụ thể như sau:
- Chương 1: Tổng quan nghiên cứu và cơ sở lý thuyết về mối quan hệ giữa cấu
trúc vốn và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp;
- Chương 2: Phương pháp nghiên cứu;
- Chương 3: Thực trạng cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh của các doanh
nghiệp niêm yết trên TTCKVN;
- Chương 4: Mô hình nghiên cứu và kiểm định mối quan hệ giữa cấu trúc vốn
và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN;
- Chương 5: Thảo luận kết quả nghiên cứu và các khuyến nghị.

4

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT
VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CẤU TRÚC VỐN VÀ NĂNG LỰC
CẠNH TRANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
1.1. Tổng quan nghiên cứu
1.1.1. Các công trình nghiên cứu trong nước
1.1.2. Các công trình nghiên cứu nước ngoài
1.2. Khoảng trống nghiên cứu
- Các nghiên cứu ở ngoài nước cho thấy cách thức đo lường năng lực cạnh
tranh của các doanh nghiệp trong ngành còn chưa đồng nhất, các chỉ số Tobin’s Q,
HHI, BI được lựa chọn khác nhau trong các nghiên cứu khác nhau. Dù cho có sự
kiểm định về hai chỉ số Tobin’s Q và HHI trong nghiên cứu Moeinaddin và cộng sự
(2013) nhưng kết quả nghiên cứu này cũng không thể áp dụng cho các bối cảnh
nghiên cứu khác nhau. Ngoài ra, các kết quả kiểm định của các nghiên cứu cùng chủ
đề này cũng khác nhau ở các phạm vi và bối cảnh nghiên cứu khác nhau. Và chưa có
sự kiểm định với cả ba chỉ số trong cùng nghiên cứu để đo lường về năng lực cạnh
tranh trong mối quan hệ với cấu trúc vốn.
- Các nghiên cứu trong nước: có sự thiếu hụt trầm trọng các nghiên cứu đánh giá mối
quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong ngành trong
khi đó vấn đề này đã được chỉ ra trong các lý thuyết về tài chính doanh nghiệp cũng như
được kiểm định ở các nghiên cứu thực nghiệm khác nhau.

1.3. Cấu trúc vốn của doanh nghiệp
1.3.1. Những vấn đề cơ bản về cấu trúc vốn
1.3.2. Các nhân tố tác động đến cấu trúc vốn của doanh nghiệp
1.3.3. Các lý thuyết về cấu trúc vốn
1.3.3.1. Lý thuyết về cấu trúc vốn của Modigliani và Miller (M&M)

1.3.3.2. Lý thuyết đánh đổi (Trade of Theory)
1.3.3.4. Lý thuyết chi phí đại diện (Agency Costs)
1.3.3.5. Lý thuyết phát tín hiệu (Signalling Theory)
1.3.3.6. Lý thuyết định điểm thị trường (Market-timing Theory)
1.4. Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp
1.4.1. Những vấn đề cơ bản về năng lực cạnh tranh
1.4.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh
1.4.3. Đo lường năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp
1.4.4. Các lý thuyết về năng lực cạnh tranh


5

6
Mô hình 1: Ước lượng tác động của thị phần HHI lên cấu trúc vốn DT

1.4.4.1. Mô hình kim cương của M.Porter
1.4.4.2. Mô hình hình ảnh cạnh tranh

(1)

1.4.4.3. Mô hình đánh giá các yếu tố nội bộ

1.5. Mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp
1.5.1. Tác động của năng lực cạnh tranh tới cấu trúc vốn của các doanh nghiệp
1.5.2. Tác động của cấu trúc vốn tới năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CẤU TRÚC
VỐN VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
NIÊM YẾT TRÊN TTCKVN

2.1. Quy trình nghiên cứu
2.2. Thiết kế nghiên cứu
2.3. Các biến trong mô hình và đo lường các biến nghiên cứu
2.3.1. Mô hình nghiên cứu tác động của yếu tố cạnh tranh lên cấu trúc
vốn trong các doanh nghiệp niêm yết

(1*)
Mô hình 2: Ước lượng tác động của BI lên cấu trúc vốn
(2)
(2*)
Mô hình 3: Ước lượng tác động của Tobin’s Q lên cấu trúc vốn
(3)
(3*)

2.3.2. Mô hình nghiên cứu tác động của cấu trúc vốn lên yếu tố cạnh
tranh trong các doanh nghiệp niêm yết
Cấu trúc vốn

HHI
Yếu tố cạnh tranh
Tobin’s
ROA
BI

CR
CVA1, CVA2
SIZE

Cạnh tranh

DT

(HHI, BI, Tobin’s Q

UNINQ

CR

GRTA

SIZE

ROA

UNINQ

CVA1, CVA2

Hình 2.1. Mô hình nghiên cứu tác động cạnh tranh lên cấu trúc vốn
Nguồn: Tổng hợp của tác giả

GRTA

Hình 2.2. Mô hình nghiên cứu cấu trúc vốn lên cạnh tranh
Nguồn: Tổng hợp của tác giả


7

8

Mô hình 4: Ước lượng tác động của cấu trúc vốn DT lên thị phần HHI
(4)
(4*)
Mô hình 5: Ước lượng tác động của cấu trúc vốn DT lên BI
(5)
(5*)
Mô hình 6: Ước lượng tác động của cấu trúc vốn DT lên Tobin’s Q

(6)
(6*)

CHƯƠNG 4
MÔ HÌNH VÀ KIỂM ĐỊNH MỐI QUAN HỆ GIỮA CẤU TRÚC VỐN
VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOẢN VIỆT NAM
4.1. Kiểm định mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh
của các doanh nghiệp niêm yết
4.1.1. Mô tả dữ liệu nghiên cứu các doanh nghiệp niêm yết
4.1.2. Mô tả tương quan giữa các biến qua biểu đồ
4.2. Ma trận tương quan giữa các biến
4.3. Phân tích hồi quy
4.3.1. Đối với mô hình đánh giá tác động của năng lực cạnh tranh lên
cấu trúc vốn của doanh nghiệp niêm yết
Bảng 4.4. Hồi quy 2SLS cho DT qua HHI có xem xét tác động của yếu tố ngành

CHƯƠNG 3
THỰC TRẠNG CẤU TRÚC VỐN VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA
CÁC DOANH NGHIỆP NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG
KHOÁN VIỆT NAM

3.1. Một số đánh giá về doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN
3.2. Giới thiệu về doanh nghiệp ngành dịch vụ, doanh nghiệp ngành
thép niêm yết trên TTCKVN
3.2.1. Giới thiệu các doanh nghiệp ngành dịch vụ niêm yết

DT

Coef.

Std. Err.

z

P>z

9,861666

0,489578

20,140

0,000

HHI2

-0,14624

0,007504

-19,490

0,000

CVA1

12,67167

1,90758

6,640

0,000

CVA2

20,45647

8,885976

2,300

0,021

ROA

-1,64242

0,094886

-17,310

0,000

Công nghệ Thông tin L1

-12,3751

2,339559

-5,290

0,000

Dược phẩm và Y tế L1

-25,1574

2,52735

-9,950

0,000

Dầu khí L1

-60,9918

5,554593

-10,980

0,000
0,000

HHI

Inds (Công nghiệp làm tham chiếu)

Dịch vụ Tiêu dùng L1

-20,5443

1,600793

-12,830

3.2.2. Giới thiệu các doanh nghiệp ngành thép niêm yết

Hàng Tiêu dùng L1

-9,84598

1,202152

-8,190

0,000

3.3. Thực trạng cấu trúc vốn các doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN

Nguyên vật liệu L1

-9,52421

1,27698

-7,460

0,000

3.4. Thực trạng cạnh tranh các doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN

Tiện ích Cộng đồng L1

-19,0455

1,879262

-10,130

0,000

3.4.1. Đánh giá năng lực cạnh tranh qua chỉ số Tobin’s q

HHI
SIZE

0,614159

0,018646

32,940

0,000

3.4.2. Đánh giá năng lực cạnh tranh qua chỉ số HHI

GRTA

0,006842

0,03696

0,190

0,853

3.4.3. Đánh giá năng lực cạnh tranh qua chỉ số BI

UNIQ

-0,01817

0,02464

-0,740

0,461

CR

-0,12551

0,017657

-7,110

0,000

_cons

-6,98675

0,579252

-12,060

0,000

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA


9

10

Thêm biến giả ngành trong mô hình thu được kết quả hồi quy qua bảng sau:

Thêm biến giả ngành trong mô hình thu được kết quả hồi quy qua bảng sau:
Bảng 4.8. Hồi quy 2SLS cho DT qua Tobin’s Q các doanh nghiệp niêm yết

Bảng 4.6. Hồi quy 2SLS cho DT qua BI các doanh nghiệp niêm yết có xét
tới yếu tố ngành
DT

Coef.

Std. Err.

z

P>z

BI

-15,2204

8,285362

-1,840

0,066

BI2

1,078591

0,616038

1,750

0,080

CVA1

16,91945

2,7008

6,260

0,000

CVA2

38,18572

12,12319

3,150

0,002

ROA

-2,15882

0,717242

-3,010

0,003

Inds (Công nghiệp làm tham chiếu)

DT

Coef.

Std. Err.

z

P>z

Tobin Q

60,73401

7,823171

7,760

0,000

Tobin Q2

-7,36465

0,971042

-7,580

0,000

CVA1

28,34531

3,962136

7,150

0,000

CVA2

40,25323

16,40863

2,450

0,014

ROA

-2,07499

0,219238

-9,460

0,000

Công nghệ Thông tin L1

-3,12643

6,140694

-0,510

0,611

-21,4002

6,437855

-3,320

0,001

Inds (Công nghiệp làm tham chiếu)

Công nghệ Thông tin L1

-4,72562

3,806402

-1,240

0,214

Dược phẩm và Y tế L1

Dược phẩm và Y tế L1

-4,49755

3,826233

-1,180

0,240

Dầu khí L1

-10,1123

12,87756

-0,790

0,432

Dịch vụ Tiêu dùng L1

-17,2096

4,163835

-4,130

0,000

-14,4089

3,288943

-4,380

0,000

Dầu khí L1

-4,26886

7,837004

-0,540

0,586

Dịch vụ Tiêu dùng L1

-10,1016

2,837477

-3,560

0,000

Hàng Tiêu dùng L1

-5,79253

1,991653

-2,910

0,004

Nguyên vật liệu L1

-6,5922

3,280858

-2,010

0,045

Nguyên vật liệu L1

-5,06555

2,108862

-2,400

0,016

Tiện ích Cộng đồng L1

-15,925

4,786398

-3,330

0,001

-8,6486

3,797036

-2,280

0,023

_cons

-24,5116

17,23873

-1,420

0,155

56,12391

22,74044

2,470

0,014

Tiện ích Cộng đồng L1
_cons

BI
SIZE

Hàng Tiêu dùng L1

Tobin ‘s Q
SIZE

0,090727

0,010447

8,680

0,000

0,00375

0,02482

0,150

0,880

GRTA

0,021222

0,011541

1,840

0,066

-0,08512

0,038116

-2,230

0,026

UNIQ

-0,00375

0,006886

-0,540

0,586

UNIQ

0,032095

0,034504

0,930

0,352

CR

0,000306

0,007609

0,040

0,968

CR

0,003492

0,021718

0,160

0,872

_cons

-0,30774

0,26268

-1,170

0,241

_cons

2,217335

0,678278

3,270

0,001

GRTA

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA


11

12

Bảng 4.9. Kết quả tổng hợp tác động của cạnh tranh tới cấu trúc vốn các
doanh nghiệp niêm yết
VARIABLES

(1)

(2)

(3)

DT

DT

DT

Bảng 4.10. Kết quả tổng hợp tác động của cạnh tranh tới cấu trúc vốn các
doanh nghiệp niêm yết theo ngành
VARIABLES
HHI

HHI

9,862***

HHI2

(0,490)
HHI2

(0,00750)

BI2
TobinQ

(8,285)
1,079*

TobinQ2

(0,616)
TobinQ
TobinQ2

60,73***

CVA1

(7,823)

CVA2

-7,365***

(0,971)

CVA1
CVA2
ROA
Constant
Observations
Number of i

ROA

12,67***

16,92***

28,35***

(1,908)

(2,701)

(3,962)

20,46**

38,19***

40,25**

Dược phẩm và Y tế L1

(8,886)

(12,12)

(16,41)

Dầu khí L1

-1,642***

-2,159***

-2,075***

(0,0949)

(0,717)

(0,219)

34,46***

56,12**

-24,51

(8,734)

(22,74)

(17,24)

3,122

2,418

3,116

727

584

723

Standard errors in parentheses
*** p<0.01, ** p<0.05, * p<0.1

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA
Thêm biến giả ngành trong mô hình thu được kết quả hồi quy qua bảng sau:

Công nghệ Thông tin L1

Dịch vụ Tiêu dùng L1
Hàng Tiêu dùng L1
Nguyên vật liệu L1
Tiện ích Cộng đồng L1
Constant
Observations
Number of i

(3)
DT

-15,22*
(8,285)
1,079*
(0,616)

-15,22*

BI2

(2)
DT

9,862***
(0,490)
-0,146***
(0,00750)

BI

-0,146***

BI

(1)
DT

12,67***
(1,908)
20,46**
(8,886)
-1,642***
(0,0949)
-12,38***
(2,340)
-25,16***
(2,527)
-60,99***
(5,555)
-20,54***
(1,601)
-9,846***
(1,202)
-9,524***
(1,277)
-19,05***
(1,879)
34,46***
(8,734)
3,122
727

16,92***
(2,701)
38,19***
(12,12)
-2,159***

(0,717)
-4,726
(3,806)
-4,498
(3,826)
-4,269
(7,837)
-10,10***
(2,837)
-5,793***
(1,992)
-5,066**
(2,109)
-8,649**
(3,797)
56,12**
(22,74)
2,418
584

60,73***
(7,823)
-7,365***
(0,971)
28,35***
(3,962)
40,25**
(16,41)
-2,075***
(0,219)

-3,126
(6,141)
-21,40***
(6,438)
-10,11
(12,88)
-17,21***
(4,164)
-14,41***
(3,289)
-6,592**
(3,281)
-15,93***
(4,786)
-24,51
(17,24)
3,116
723

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA


13

14

4.3.2. Đối với mô hình đánh giá tác động của cấu trúc vốn lên năng lực
cạnh tranh của các doanh nghiệp niêm yết
Bảng 4.11. Hồi quy 2SLS cho HHI qua DT các doanh nghiệp niêm yết 2009-2015
HHI

Beta

Sai số chuẩn

z

P-value

DT

0,578457

0,235963

2,450

0,014

DT2

-0,00531

0,002193

-2,420

0,015

GRTA

0,018682

0,072045

0,260

0,795

UNIQ

0,092293

0,054148

1,700

0,088

CR

0,724885

0,304633

2,380

0,017

HHI

Beta

Sai số chuẩn

0,191783

0,120102

1,600

18,20382

2,805552

6,490

0,000

Dịch vụ Tiêu dùng L1

1,335866

0,858063

1,560

0,120

Hàng Tiêu dùng L1

0,434194

0,651276

0,670

0,505

Nguyên vật liệu L1

0,698209

0,685175

1,020

0,308

Tiện ích Cộng đồng L1

1,006774

1,100923

0,910

0,360

_cons

-14,0815

5,789706

-2,430

0,015

DT

CVA1
Sai số chuẩn

z

1,419831

0,375965

3,780

0,000

CVA2

-1,25863

1,732953

-0,730

0,468

ROA

0,013561

0,012322

1,100

0,271

_cons

22,80839

2,256869

10,110

0,000

Thêm biến giả ngành trong mô hình thu được kết quả hồi quy qua bảng sau:
Bảng 4.12. Hồi quy 2SLS cho HHI qua DT các doanh nghiệp niêm yết 2009-2015
theo ngành
Sai số chuẩn

z

P-value

1,419831

0,375965

3,780

0,000

CVA2

-1,25863

1,732953

-0,730

0,468

ROA

0,013561

0,012322

1,100

0,271

_cons

22,80839

2,256869

10,110

0,000

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA
Bảng 4.13. Hồi quy 2SLS cho BI qua DT các doanh nghiệp niêm yết 2009-2015
BI

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA

Beta

z

P-value

CVA1

HHI

Sai số chuẩn

0,110

DT
Beta

P-value

Dầu khí L1

Beta
SIZE

z

P-value

DT

Beta

Sai số chuẩn

z

P-value

-8,9846

1,75634

-5,120

0,000

0,082367

0,01627

5,060

0,000

GRTA

-0,61932

0,108304

-5,720

0,000

UNIQ

0,287874

0,099202

2,900

0,004

DT2

DT

0,578457

0,235963

2,450

0,014

CR

0,147048

0,129864

1,130

0,257

DT2

-0,00531

0,002193

-2,420

0,015

SIZE

0,247193

0,063363

3,900

0,000

GRTA

0,018682

0,072045

0,260

0,795

inds

UNIQ

0,092293

0,054148

1,700

0,088

CR

0,724885

0,304633

2,380

0,017

CVA1

2,205175

0,383284

5,750

0,000

SIZE

0,191783

0,120102

1,600

0,110

CVA2

-3,10213

1,673263

-1,850

0,064

ROA

-0,01611

0,018126

-0,890

0,374

_cons

23,78435

1,77031

13,440

0,000

inds
Công nghệ Thông tin L1

2,503938

1,269658

1,970

0,049

Dược phẩm và Y tế L1

2,268855

1,291837

1,760

0,079

DT

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA

15

16

Bảng 4.14. Hồi quy 2SLS cho BI qua DT các doanh nghiệp niêm yết theo
ngành 2009-2015
BI

Beta

Sai số chuẩn

z

P-value

TobinQ

Beta

Dược phẩm và Y tế L1

0,326097

Sai số chuẩn
0,121372

z
2,690

P-value
0,007

Dầu khí L1

-0,01236

0,257752

-0,050

0,962

-8,9846

1,75634

-5,120

0,000

Dịch vụ Tiêu dùng L1

0,140509

0,082931

1,690

0,090

DT2

0,082367

0,01627

5,060

0,000

Hàng Tiêu dùng L1

0,247122

0,062036

3,980

0,000

GRTA

-0,61932

0,108304

-5,720

0,000

Nguyên vật liệu L1

0,083268

0,06507

1,280

0,201

UNIQ

0,287874

0,099202

2,900

0,004

Tiện ích Cộng đồng L1

-0,04877

0,107744

-0,450

0,651

CR

0,147048

0,129864

1,130

0,257

_cons

-2,09479

0,752089

-2,790

0,005

SIZE

0,247193

0,063363

3,900

0,000

DT

DT

inds

CVA1

2,23448

0,351657

6,350

0,000

Công nghệ Thông tin L1

0,891

CVA2

-3,54349

1,614141

-2,200

0,028

0,000

ROA

-0,00336

0,014824

-0,230

0,821

_cons

23,18906

1,75269

13,230

0,000

Dược phẩm và Y tế L1
Dầu khí L1

-0,0562
1,731889

0,411564

-0,140

0,403619

4,290

-1,33826

0,79941

-1,670

0,094

Dịch vụ Tiêu dùng L1

-0,65386

0,274397

-2,380

0,017

Hàng Tiêu dùng L1

0,269928

0,21399

1,260

0,207

Nguyên vật liệu L1

-0,00558

0,219262

-0,030

0,980

Tiện ích Cộng đồng L1

-0,55178

0,436128

-1,270

0,206

_cons

7,782703

3,133759

2,480

0,013

CVA1

2,205175

0,383284

5,750

0,000

CVA2

-3,10213

1,673263

-1,850

0,064

DT

ROA
_cons

-0,01611

0,018126

-0,890

0,374

23,78435

1,77031

13,440

0,000

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA
Tổng hợp kết quả tác động của yếu tố cấu trúc vốn lên cạnh tranh các doanh
nghiệp niêm yết 2009-2015
VARIABLES

DT

DT2

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA
Bảng 4.15. Hồi quy 2SLS cho Tobin’s Q qua DT
Beta

DT

0,120231

0,030963

3,880

0,000

DT2

-0,00115

0,000288

-3,990

0,000

GRTA

0,051026

0,022465

2,270

0,023

UNIQ

-0,00114

0,013952

-0,080

0,935

CR

0,126907

0,033759

3,760

0,000

SIZE

0,329166

Sai số chuẩn

0,066301

z

GRTA

TobinQ

P-value

4,960

0,000

UNIQ

CR

SIZE

inds
Công nghệ Thông tin L1

-0,06517

0,121038

-0,540

0,590

Công nghệ Thông tin L1

(1)

(2)

(3)

HHI

BI

TobinQ

0,578**

-8,984***

0,120***

(0,236)

(1,756)

(0,0310)

-0,00531**

0,082367

-0,00115***

(0,00219)

(0,0016)

(0,000288)
0,0510**

0,0187

-0,619***

(0,0720)

(0,108)

(0,0225)

0,0923*

0,288***

-0,00114

(0,0541)

(0,0992)

(0,0140)

0,725**

0,147

0,127***

(0,305)

(0,130)

(0,0338)

0,191

0,247***

0,329***

(0,120)

(0,063)

(0,0663)

2,504**

-0,0562

-0,0652


17

Dược phẩm và Y tế L1
Dầu khí L1
Dịch vụ Tiêu dùng L1
Hàng Tiêu dùng L1

Tiện ích Cộng đồng L1

Kết quả
hồi quy

(2)

(3)

(1,270)

(0,412)

(0,121)

2,269*

1,732***

0,326***

(1,292)

(0,404)

(0,121)

Tobin’s Q

+/-

+

Tác động mạnh nhất

Lý thuyết đánh đổi

+/-

+

Tác động mạnh thứ 2

Lý thuyết trật tự phân hạng
Lý thuyết trật tự phân hạng

Tên biến

Đánh giá tác động

Phù hợp theo lý thuyết

Các doanh nghiệp niêm yết

18,20***

-1,338*

-0,0124

CVA2

(2,806)

(0,799)

(0,258)

CVA1

+/-

+

Tác động mạnh thứ 3

BI

+/-

-

Tác động mạnh thứ 4

Lý thuyết trật tự phân hạng

HHI

+/-

+

Tác động mạnh thứ 5

Lý thuyết đánh đổi

Tobin’s Q2

+/-

-

Tác động mạnh thứ 6

Lý thuyết trật tự phân hạng

ROA

+/-

-

Tác động mạnh thứ 7

Lý thuyết trật tự phân hạng

BI2

+/-

+

Tác động mạnh thứ 8

Lý thuyết đánh đổi

HHI2

+/-

-

Tác động mạnh thứ 9

Lý thuyết trật tự phân hạng

1,336

-0,654**

0,141*

(0,858)

(0,274)

(0,0829)

0,434

0,270

0,247***

(0,214)

(0,0620)

0,698

-0,00558

0,0833

(0,685)

(0,219)

(0,0651)
-0,0488

1,007

-0,552

(1,101)

(0,436)

(0,108)

-14,08**

7,783**

-2,095***

(5,790)

(3,134)

(0,752)

Observations

3,122

2,418

3,116

Number of i

727

584

723

Constant

Giả
thuyết

(1)

(0,651)
Nguyên vật liệu L1

18

Standard errors in parentheses
*** p<0.01, ** p<0.05, * p<0.1

Nguồn: Kết quả tổng hợp từ phân tích dữ liệu trên STATA

4.4. Nghiên cứu tình huống mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng
lực cạnh tranh các doanh nghiệp ngành dịch vụ tiêu dùng và doanh nghiệp
ngành thép niêm yết
4.4.1. Mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh các
doanh nghiệp ngành dịch vụ tiêu dùng niêm yết

Doanh nghiệp ngành dịch vụ tiêu dùng
Tobin’s Q

+/-

+

Tác động mạnh nhất

BI

+/-

-

Tác động mạnh thứ 2

Lý thuyết đánh đổi
Lý thuyết trật tự phân hạng

CVA1

+/-

+

Tác động mạnh thứ 3

Lý thuyết trật tự phân hạng

HHI

+/-

+

Tác động mạnh thứ 4

Lý thuyết đánh đổi

Tobin’s Q2

+/-

-

Tác động mạnh thứ 5

Lý thuyết trật tự phân hạng

BI2

+/-

+

Tác động mạnh thứ 6

Lý thuyết đánh đổi

ROA

+/-

-

Tác động mạnh thứ 7

Lý thuyết trật tự phân hạng

HHI2

+/-

-

Tác động mạnh thứ 8

Lý thuyết trật tự phân hạng

CVA2

+/-

Không tác động

Các doanh nghiêp ngành thép
Tobin’s Q

+/-

+

Tác động mạnh nhất

Lý thuyết đánh đổi

Tobin’s Q2

+/-

-

Tác động mạnh thứ 2

Lý thuyết trật tự phân hạng

HHI

+/-

+

Tác động mạnh thứ 3

Lý thuyết đánh đổi

ROA

+/-

-

Tác động mạnh thứ 4

Lý thuyết trật tự phân hạng

4.4.2. Mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh các doanh
nghiệp ngành thép niêm yết

HHI2

+/-

-

Tác động mạnh thứ 5

Lý thuyết trật tự phân hạng

BI

+/-

Không tác động

4.4.2.1. Tác động của cấu trúc vốn đến năng lực cạnh tranh các doanh
nghiệp ngành thép niêm yết
4.4.2.2. Tác động của cạnh tranh lên cấu trúc vốn ngành thép

BI2

+/-

Không tác động

CVA1

+/-

Không tác động

CVA1

+/-

Không tác động

4.4.1.1. Tác động của cấu trúc vốn đến năng lực cạnh tranh các doanh
nghiệp ngành dịch vụ tiêu dùng niêm yết

4.4.1.2. Tác động của cạnh tranh lên cấu trúc vốn ngành dịch vụ tiêu dùng

Nguồn: Kết quả tổng hợp của tác giả


19

20

* Kết quả tác động của cấu trúc vốn đến năng lực cạnh tranh
Biến

phụ
thuộc

Tên
biến

Giả
thuyết

Kết quả
hồi quy

Đánh giá tác động

Phù hợp theo lý thuyết

Biến
phụ
thuộc

Các doanh nghiêp niêm yết

HHI

Đánh giá tác động

GRTA

+/-

-

Tác động mạnh thứ 3

SIZE

+/-

+

Tác động mạnh thứ 4

Phù hợp theo lý thuyết
Lý thuyết trật tự phân hạng

+

Tác động mạnh nhất

Lý thuyết đánh đổi

CR

+/-

-

Tác động mạnh thứ 5

Lý thuyết trật tự phân hạng

DT

+/-

+

Tác động mạnh thứ 2

Lý thuyết đánh đổi

DT2

+/-

+

Tác động mạnh thứ 6

Lý thuyết đánh đổi

UNIQ

+/-

+

Tác động mạnh thứ 4

Lý thuyết đánh đổi

SIZE

+/-

+

Tác động mạnh nhất

Lý thuyết đánh đổi

Lý thuyết trật tự phân hạng

DT

+/-

Không tác động

+/-

Không tác động

+/-

Không tác động

CR

+/-

Không tác động

GRTA

+/-

Không tác động

2

+/-

GRTA

+/-

Không tác động

SIZE

+/-

Không tác động

GRTA

+/+/-

-

-

Tác động mạnh thứ 5

Tác động mạnh nhất
Tác động mạnh thứ 2

Tobin’s DT2
Q
UNIQ
Lý thuyết trật tự phân hạng
Lý thuyết trật tự phân hạng

UNIQ

+/-

-

Tác động mạnh thứ 3

Lý thuyết trật tự phân hạng

SIZE

+/-

+

Tác động mạnh thứ 4

Lý thuyết đánh đổi

DT2

+/-

+

Tác động mạnh thứ 5

Lý thuyết đánh đổi

CR

+/-

SIZE

+/-

+

Tác động mạnh nhất

Lý thuyết đánh đổi

CR

+/-

+

Tác động mạnh thứ 2

Lý thuyết đánh đổi

+/-

+

Tác động mạnh thứ 3

Lý thuyết đánh đổi

+/-

+

Tác động mạnh thứ 4

Lý thuyết đánh đổi

DT2

+/-

-

Tác động mạnh thứ 5

Lý thuyết trật tự phân hạng

UNIQ

+/-

Tobin’s DT
Q
GRTA

SIZE

+/-

+

Tác động mạnh nhất

Lý thuyết đánh đổi

DT

+/-

+

Tác động mạnh thứ 2

Lý thuyết đánh đổi

DT2

+/-

-

Tác động mạnh thứ 3

Lý thuyết trật tự phân hạng

+/-

Không tác động

CR

+/-

Không tác động

GRTA

+/-

Không tác động

UNIQ

+/-

+

Tác động mạnh nhất

DT

+/-

-

Tác động mạnh thứ 2

DT

BI

Không tác động

UNIQ

Các doanh nghiệp ngành dịch vụ tiêu dùng

HHI

Không tác động

Các doanh nghiệp ngành thép

BI

Kết quả
hồi quy

+/-

DT

HHI

Giả
thuyết

CR

DT

BI

Tên
biến

-

Tác động mạnh nhất

Lý thuyết trật tự phân hạng

UNIQ

+/-

-

Tác động mạnh thứ 2

Lý thuyết trật tự phân hạng

CR

+/-

-

Tác động mạnh thứ 3

Lý thuyết trật tự phân hạng

DT2

+/-

+

Tác động mạnh thứ 4

Lý thuyết đánh đổi

SIZE

+/-

Không tác động

GRTA

+/-

Không tác động

DT

+/-

+

Tác động mạnh thứ 1

Lý thuyết đánh đổi

CR

+/-

-

Tác động mạnh thứ 2

Lý thuyết trật tự phân hạng

DT2

+/-

-

Tác động mạnh thứ 3

Lý thuyết trật tự phân hạng

UNIQ

+/-

Không tác động

SIZE

+/-

Không tác động

GRTA

+/-

Không tác động
+

Tác động mạnh nhất

SIZE

+/-

CR

+/-

Không tác động

+/-

Không tác động

2
Tobin’s DT
Q
UNIQ

Lý thuyết trật tự phân hạng

+/-

+/-

Không tác động

DT

+/-

Không tác động

GRTA

+/-

Không tác động

Lý thuyết đánh đổi

Nguồn: Kết quả tổng hợp của tác giả


21

22

CHƯƠNG 5
THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ CÁC KHUYẾN NGHỊ

cũng hàm ý cho chính sách quản trị tài chính của doanh nghiệp khi muốn mở rộng thị
phần, nâng cao năng lực cạnh tranh, thì việc xem xét tính toán chính sách cho cả 3
chỉ số HHI, BI và Tobin’s Q giúp cho chủ doanh nghiệp có thể tính toán ngưỡng để
nâng cao năng lực cạnh tranh ở mức vốn vay hợp lý. Bởi nếu việc nâng cao năng lực
cạnh tranh với việc đầu tư vốn quá dài hạn mà không tính đến khoảng dừng nhất

5.1. Thảo luận kết quả nghiên cứu

5.1.1. Đối với ảnh hưởng của năng lực cạnh tranh lên cấu trúc vốn
Kết luận tổng hợp về tác động của năng lực cạnh tranh đến câu trúc vốn các
doanh nghiệp niêm yết trên TTCNVN:

định thì nguy cơ thị phần giảm sút dẫn đến mất thị phần cũng như việc giảm doanh
thu, lợi nhuận, tăng chi phí là một xu hướng đã được báo trước. Chiến lược của

Kết quả kiểm định hàm bậc hai đối với năng lực cạnh tranh ở 3 chỉ số BI, HHI
và Tobin’s Q chỉ ra mối quan hệ phi tuyến tính giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh.
Kết quả quan hệ phi tuyến tính cũng được chỉ ra đối với các doanh nghiệp dịch vụ tiêu
dùng nhưng đối với các doanh nghiệp ngành thép, chỉ có tobin’s và HHI là có quan hệ
phi tuyến tính với cấu trúc vốn còn BI là tuyến tính.

doanh nghiệp theo chiều sâu hay chiều rộng sẽ là vấn đề doanh nghiệp cần cân
nhắc. Nếu chiến lược theo chiều rộng thì tăng đầu tư theo vốn vay, còn theo chiều
sâu thì hạn chế mở rộng thị phần trong trường hợp năng lực cạnh tranh tính bằng chỉ
số BI mới bắt đầu tăng trưởng.

Và kết quả hồi quy cũng cho thấy, có tồn tại tác động của năng lực cạnh tranh
lên cấu trúc vốn các doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN, khi năng lực cạnh tranh
được đo lường bằng cả 3 chỉ số là thị phần HHI, BI và Tobin’s Q. Yếu tố thị phần
HHI và Tobin’s Q cho kết quả giống nhau là mối quan hệ có dạng hàm chữ U
ngược trong khi đó chỉ số BI thì cho kết quả ngược lại; là mối quan hệ dưới dạng
hàm chữ U.

5.1.2. Đối với ảnh hưởng của cấu trúc vốn lên năng lực cạnh tranh

Trong 3 chỉ số đo lường năng lực cạnh tranh: HHI, BI và Tobin’s Q, ảnh
hưởng mạnh nhất là sự tác động của tonbin’s q (giá trị của cố phiếu) đến cấu trúc vốn
các doanh nghiệp niêm yết. Đóng vai trò không kém phần quan trọng là các tài sản

đảm bảo của doanh nghiệp, sự ảnh hưởng của yếu tố này chỉ sau Tobin’s Q. Thứ tự
ưu tiên ảnh hưởng giảm dần theo kết quả nghiên cứu lần lượt là: BI, HHI, ROA.
HHI và Tobin’s Q có tác động lên cấu trúc vốn theo hình chữ U ngược lên cấu trúc
vốn; Đồng thời, với điểm uống của HHI lên cấu trúc vốn là 8.2% và khoảng từ (0; 8.2%)
là khoảng làm cho cấu trúc tăng lên; khoảng từ (8.2%; 100%) làm cho cấu trúc vốn giảm
đi; Đồng thời khoảng (0; 2.87) của Tobin’s Q sẽ làm cho cấu trúc vốn tăng lên, khoảng
(2.87; max) làm cho cấu trúc vốn giảm đi;
Bên cạnh đó BI có tác động lên cấu trúc vốn theo hình chữ U. Với BI khoảng
từ (0; 14.10) làm cho cấu trúc vốn giảm đi và từ (14.10; max) làm cho cấu trúc vốn
tăng lên. Kết quả nghiên cứu tác động của năng lực cạnh tranh lên cấu trúc vốn có
quan hệ phi tuyến tính, tương đồng với nghiên cứu của Guney và cộng sự, (2011).
Điểm ngưỡng của năng lực cạnh tranh với chị số BI là 14.10; Điểm uốn của năng lực
cạnh tranh với chỉ số Tobin’s Q là 2.87.
Kết quả này một mặt gợi ý về sự ảnh hưởng của năng lực cạnh tranh lên cấu
trúc vốn của các doanh nghiệp niêm yết trên TTCKVN, mặt khác quan trọng hơn,

Đánh giá tổng hợp của cấu trúc vốn đến năng lực cạnh tranh các doanh
nghiệp niêm yết trên TTCKVN
Kiểm định hàm bậc 2 đối với HHI, BI và Tobin’s Q trong mối quan hệ giữa
cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh đã chỉ ra cấu trúc vốn DT và năng lực cạnh
tranh HHI, BI và Tobin’s Q là quan hệ phi tuyến tính. Kết quả khi nghiên cứu các
doanh nghiệp ngành thép: Tobin’s Q cũng quan hệ tuyến tính với cấu trúc vốn. Cả
BI và HHI cho kết quả quan hệ phi tuyến tính với cấu trúc vốn các doanh nghiệp
ngành thép, kết quả của ngành dịch vụ tiêu dùng cũng tương tư như kết quả của
ngành thép khi xác định mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh là
tuyến tính hay phi tuyến tính.
Cấu trúc vốn DT có tác động lên HHI và Tobin’s Q theo hình chữ U ngược và
tác động lên BI theo hàm tuyến tính. Kết quả này tương đồng với nghiên cứu của
Fosu (2013). Trong đó, khoảng tối ưu của cấu trúc vốn DT làm cho HHI tăng là (0;
54.42%), khoảng làm cho HHI giảm (54.42%; max); Đối với Tobin’s Q, khoảng cấu

trúc vốn làm cho Tobin’s Q tăng là (0; 52.17%) và khoảng làm cho Tobin’s Q giảm
là (52.17; max). Cấu trúc vốn tác động lên BI theo dạng tuyến tính ngược chiều.
Đánh giá ở các khía cạnh khác nhau: Một số quan điểm cho rằng,việc huy động
một lượng vốn vay lớn thúc đẩy doanh nghiệp trở thành đối thủ cạnh tranh khốc liệt
trên thị trường. Doanh nghiệp lớn hơn có xu hướng sử dụng nhiều nợ hơn để thúc đẩy
cạnh tranh trở lên linh hoat hơn (Grullon và cộng sự, 2006).


23

5.2. Một số khuyến nghị từ kết quả nghiên cứu
* Khuyến nghị về phía doanh nghiệp
Tổng hợp các khuyến nghị đối với các doanh nghiệp như sau:
Xác định mối quan hệ là tuyến tính hay phi tuyến giữa cấu trúc vốn và năng
lực cạnh tranh.
Xác định các điểm uốn để lập kế hoăch xây dựng cấu trúc vốn hợp lý và đầu tư
nâng cao năng lực cạnh tranh
Xây dựng ngưỡng cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh hợp lý dựa trên việc
tính toán các chỉ số về năng lực cạnh tranh gồm HHI, BI và Tobin’s Q.
Xây dựng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố kiểm soát đến cấu trúc vốn và
năng lực cạnh tranh khi nghiên cứu mối quan hệ giữa hai yếu tố này.
Xây dựng kế hoạch chiến lược về cấu trúc vốn gắn với năng lực cạnh tranh
nhằm tối đa hóa doanh thu, lợi nhuận và tối thiểu hóa các khoản chi phí.
Kiểm tra, giám sát các chính sách về cấu trúc vốn và năng lực cạnh tranh của
các đối thủ cạnh tranh trong ngành trong sự so sánh với ảnh hưởng của nền kinh tế
thế giới đến kinh tế của Việt Nam trong ngành đó.
Giải pháp tăng khả năng cạnh tranh là huy động và sử dụng có
hiệu quả nguồn vốn của doanh nghiệp.
* Khuyến nghị đối với các tổ chức tín dụng
Các tổ chức tín dụng nên theo dõi tình hình hoạt động của các doanh nghiệp

niêm yết trên TTCKVN, có thể tính toán năng lực cạnh tranh dựa trên thị phần HHI
và Tobin’s Q, nhằm đưa ra các chính sách cho vay hợp lý đối với các doanh nghiệp
đang vay vốn của tổ chức mình. Đưa ra quyết định về tín dụng cho vay đối với doanh
nghiệp có nhu cầu vay mới khi mà thị phần HHI và Tobin’s Q có dấu hiệu tăng, các
tổ chức tín dụng nên hỗ trợ về chính sách vay vốn, các ưu đãi, thưởng cho các doanh
nghiệp niêm yết khi mà xét thấy việc vay vốn đó có thể mang lại lợi ích cho doanh
nghiệp nhiều hơn và trong đó cũng mang lại lợi ích cho các tổ chức tín dụng.
* Khuyến nghị về phía chính phủ
- Trong ngắn hạn: Chính phủ có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp sau khủng
hoảng là cần thiết nhằm tạo động lực, khuyến khích các doanh nghiệp có thể phục hồi
nhanh chóng, duy trì ổn định và phát triển bền vững. Các chương trình hỗ trợ của
chính phủ sau khi được cân đối vào khả năng ngân sách quốc gia là cần thiết nhưng
vẫn cần đảm bảo một chính sách có thể phát huy được hiệu quả cho sự tồn tại và phát
triển của các doanh nghiệp. Cân đối lợi thế so sánh giữa hiệu quả thu được từ các
khoản thuế do các doanh nghiệp đóng góp nếu họ phát triển mạnh mẽ so với các chi

24
phí mả Chính phủ phải bù đắp để kéo các doanh nghiệp đi lên. Các chính sách hỗ trợ
có thể được cân nhắc như: cho vay ưu đãi, cấp vốn có thời hạn cho một dự án cụ thể
về nông nghiệp; công nghiệp; năng lượng hay công nghệ cao, quỹ bình ổn doanh
nghiệp, quỹ phát triển doanh nghiệp, quỹ tăng tốc phát triển doanh nghiệp, quỹ đầu tư
mạo hiểm.
- Trong dài hạn: Chính phủ xây dựng chính sách tiếp cận nguồn vốn dài hạn
dựa không chỉ cấp cho các doanh nghiệp đã tổn tại mà còn giúp cả các doanh nghiệp
mới thành lập với các dự án khả thi và đầy sức thuyết phục. Các chương trình vườn ươm
doanh nghiệp cần được triển khai hiệu quả nhằm đảm bảo sự tham gia rộng rãi hơn của
các doanh nghiệp mới. Nhằm đảo bảo mối liên hệ giữa một cấu trúc vốn hợp lý mà vẫn
đảm bảo khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp, Chính phủ hỗ trợ nguồn vốn trong
giai đoạn nhất định nhằm tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh trên thị trường, tạo động lực
cho các doanh nghiệp cùng phát triển.

5.3. Hạn chế của đề tài và các hướng nghiên cứu tiếp theo
Cuối cùng, nghiên cứu tác động của cấu trúc vốn đến năng lực cạnh tranh và
ngược lại tác động của năng lực cạnh tranh đến cấu trúc vốn cần hướng tới những
kiểm chứng không chỉ hiện tại mà cả trong tương lai, có thể dự báo cho những thời
ký nghiên cứu tiếp theo. Do đó, khi các dữ liệu nghiên cứu về chuỗi thời gian đủ dài,
quy mô đủ lớn để có thể kiểm chứng những tác động hai chiều giữa cấu trúc vốn và
năng lực cạnh tranh, không chỉ kiểm chứng cho các doanh nghiệp niêm yết trên
TTCKVN mà còn kiểm chứng cho cả các doanh nghiệp chưa niêm yết để có thể đưa
ra sự tồn tại các quy luật thị trường trong lĩnh vực nghiên cứu và cho các hàm ý chính
sách là mục tiêu mà nghiên cúu kỳ vọng. Điều này gợi ý một dư địa lớn cho các
nghiên cứu trong tương lai để có thể làm sâu sắc hơn ảnh hưởng hai chiều giữa cấu
trúc vốn và năng lực cạnh tranh.