SKKN một số giải pháp giúp trẻ 5 6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “làm quen chữ cái” trong trường mầm non

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN BẮC TỪ LIÊM
TRƯỜNG MẦM NON PHÚC LÝ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động
“Làm quen chữ cái” trong trường mầm non

Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo
Cấp học: Mầm non
Tên tác giả: Phạm Thị Mây
Đơn vị công tác: Trường MN Phúc Lý- Bắc Từ Liêm - Hà Nội
Chức vụ: Giáo viên

Năm học 2019-2020


MỤC LỤC


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
"Chưa làm mẹ nhưng chứa chan tình mẹ
Bởi yêu nghề nên quý lớp măng non"
Ngành học mầm non là một mắt xích đầu tiên cực kỳ quan trọng trong hệ
thống giáo dục quốc dân, là bậc học đặt nền móng cho sự hình thành và phát
triển nhân cách con người. Nhiệm vụ quan trọng của bậc học mầm non là phát
triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. Bởi ngôn ngữ là phương tiện để phát triển tư
duy.

Ngôn ngữ có vai trò rất lớn trong cuộc sống của con người, nhờ ngôn ngữ
mà con người có thể trao đổi với nhau những hiểu biết, truyền cho nhau những
kinh nghiệm sống. Như K.Đ.Usinxki- Nhà giáo dục Nga vĩ đại đã nhận định
rằng:
" Tiếng mẹ đẻ là cơ sở của mọi sự phát triển, là vốn quý của mọi tri thức"
Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát
triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở tiểu học và các cấp học
sau này. Hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, tiền đọc là rất quan
trọng. Đó là nền tảng để hiểu về thế giới chữ cái và tiếp nhận nhiều tri thức mới.
Thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, qua các buổi tham quan, dạo
chơi...cần kích thích trẻ sử dụng tiếng việt một cách thành thạo mở rộng vốn từ
về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết cách diễn đạt những gì muốn nói một
cách rõ ràng, không nói ngọng, không nói lắp.
Tuy nhiên, để trẻ nhanh chóng tiếp cận và phát huy tốt các kỹ năng đó thì
một điều cần thiết là cần phải đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức. Trong
quá trình cho trẻ làm quen với 29 chữ cái và một trong những con đường hiệu
quả nhất là phải theo hướng giáo dục mầm non mới. Điều đó đồng nghĩa với
việc phải tổ chức nhiều hoạt động khác nhau. Trẻ được trải nghiệm, tìm tòi,
khám phá thể hiện chính mình, cô chỉ là người hướng lái gợi mở. Trong năm học
vừa qua tôi luôn tìm tòi áp dụng mọi hình thức đổi mới và nâng cao phương
pháp, quá trình chăm sóc giáo dục trẻ. Đặc biệt là môn làm quen chữ cái,tôi
nhận thấy việc hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi “Làm quen chữ cái” là cơ hội
tốt để sớm hình thành ở trẻ những năng lực hoạt động ngôn ngữ, thái độ, phát
triền trí tuệ và kĩ năng làm quen với chữ cái và đặc biệt là phát triển ngôn ngữ
mạch lạc cho trẻ 5 tuổi, chuẩn bị cho trẻ một hành trang Tiếng Việt vững chắc để
trẻ bước vào lớp 1.
Vì những lý do trên mà tôi đã quyết định lựa chọn nghiên cứu đề tài: "Một
số giải pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia hoạt động làm quen chữ cái
1/15

Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

trong trường mầm non" với mục đích đem đến cho trẻ những giờ hoạt động
“làm quen chữ cái” thật hấp dẫn và phong phú, có hiệu quả.
1. Cơ sở lý luận
Như chúng ta đã biết trẻ mẫu giáo 5 tuổi khi bước vào trường tiểu học là
một bước ngoặt lớn và khó khăn đối với trẻ. Bởi vì ở mẫu giáo trẻ đang quen với
vui chơi là hoạt động chủ đạo, nhưng khi trẻ vào tiểu học thì học tập lại là vai trò
chủ đạo nên việc cho trẻ làm quen với chữ cái ở trẻ mẫu giáo không phải là đưa
chương trình Tiếng Việt của lớp 1 vào dạy mà ở đây trẻ mẫu giáo 5 tuổi được sử
dụng các yếu tố vui chơi và các nhiệm vụ học tập sáng tạo thông qua các hoạt
động học tập. Qua những năm trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy rằng trẻ làm
quen với chữ cái không phải là việc dễ làm, nó đòi hỏi người giáo viên phải kiên
trì, chịu khó biết vận dụng những linh hoạt, sáng tạo trong quá trình lên lớp để
trẻ lĩnh hội đầy đủ kiến thức của bộ môn chữ cái.
Quá trình trưởng thành của đứa trẻ bên cạnh thể chất và phần quan trong
không thể thiếu chính là ngôn ngữ. Ngôn ngữ là công cụ để trẻ học tập và vui
chơi những hoạt động chủ yếu của trường mầm non. Ngôn ngữ được trong tất cả
các loại hình giáo dục, ở mọi nơi, mọi lúc, như vậy, ngôn ngữ cần cho tất cả các
hoạt động và ngược lại mọi hoạt động tạo cơ hội cho ngôn ngữ trẻ phát triển .
Vậy hoạt động làm quen với chữ cái là một phần, một bộ phận của việc
phát triển ngôn ngữ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi, do đó
làm quen với chữ cái nó có ý nghĩa quan trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Trước hết làm quen với chữ cái là rèn luyện khả năng nghe, khả năng phát âm,
khả năng hiểu ngôn ngữ tiếng việt .
Thông qua việc làm quen với chữ cái cung cấp thêm vốn từ về thế giới
xung quanh. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ
giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là đọc và viết sau này ở

trường phổ thông, thông qua viêc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí
khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ có chủ định.
Làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết cho trẻ,
chuẩn bị tích cực cho trẻ vào trường tiểu học.
2. Cơ sở thực tiễn
Bắt nguồn từ những tầm quan trọng trên, là một giáo viên mầm non tôi
luôn tìm tòi đưa ra những phương pháp giảng dạy sao cho lượng kiến thức trẻ
tiếp thu được đạt kết quả cao, trẻ hứng thú, sôi nổi tích hợp được nhiều nội dung
vào giảng dạy để giờ học phong phú hơn, tạo sự lôi cuốn đối với trẻ và phù hợp
với điều kiện trường mình đang công tác. Đối với trẻ mầm non hoạt động làm
quen với chữ cái là một trong những hoạt động có tầm quan trọng rất lớn trong
2/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

việc phát triển vốn từ, phát triển ngôn ngữ, khả năng phát âm-đọc chuẩn chữ,
tiếng mẹ đẻ, để phát triển các giác quan và hoàn thiện các nhân cách cho trẻ.
Bản thân tôi đã cố gắng thực hiện tốt, học hỏi kinh nghiệm ở các đồng
nghiệp, nghiên cứu các giải pháp hữu hiệu nhất nhằm truyền thụ đến trẻ sao cho
trẻ lĩnh hội một cách nhẹ nhàng thoải mái. Và tôi đã chọn đề tài nghiên cứu
“Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động làm quen
chữ cái trong trường mầm non ”với mục đích đem đến cho trẻ những
giờ hoạt động “ làm quen chữ cái” thật hấp dẫn, phong phú và có hiệu quả.
II. Mục đích nghiên cứu
Tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này với mong muốn đưa ra một số những
giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động làm quen chữ cái để học
sinh tiếp thu, làm quen, ghi nhớ chữ cái một cách tốt nhất.
III. Đối tượng nghiên cứu

Một số giải pháp cho trẻ mẫu giáo lớn làm quen với chữ cái.
IV. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu lý luận và khảo sát thực tế việc cho trẻ làm quen với chữ cái tại
trường mầm non nơi tôi công tác.
Đề xuất giải pháp chỉ đạo và dạy học hoạt động “Làm quen chữ cái” ở độ
tuổi mẫu giáo lớn.
V. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp lý luận: Đọc tài liệu
Phương pháp thực tiễn
+ Điều tra, khảo sát thực tế
+Dự giờ, trao đổi ý kiến với đồng nghiệp.
Phương pháp quan sát
+Tổng kết, rút kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy.
+Tổ chức và tiến hành thực nghiệm sư phạm phạm (soạn giáo án đó thông
qua các tiết dạy để kiểm tra tính khả thi của đề tài)
VI. Phạm vi và thời gian nghiên cứu
Lớp mẫu giáo lớn 5-6 tuổi
Thời gian thực hiện đề tài: Từ tháng 9/2019 đến tháng 2/2020

3/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Thực trạng
Trong thực tế ở trường mầm non để thực hiện chương trình giáo dục mầm
non mới thì hầu như các giáo viên chưa thiết kế cho mình được hoạt động thực
sự đổi mới và khoa học. Cách sử dụng đồ dùng trực quan giáo viên chưa phát

huy được công dụng của đồ dùng sẵn có trong thực tế. vì vậy mà hoạt động học
còn nhiều hạn chế, dụng cụ học tập chưa sinh động do đó kiến thức, kỹ năng mà
trẻ thu được trên giờ học còn chưa đáp ứng được với yêu cầu kiến thức cô đặt ra
cho trẻ.
1. Thuận lợi
1.1 Về phía phòng giáo dục, nhà trường
Với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục và Đào tạo, Ban
Giám Hiệu nhà trường, trường tạo điều kiện cho chị em giáo viên học tập các
chuyên đề Phòng giáo dục và đào tạo tổ chức khuyến khích động viên chị em
học tập, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, nhà trường tổ chức thăm lớp, dự giờ của
các giáo viên trong trường để góp ý, rút kinh nghiệm.
Bên cạnh đó còn tổ chức cho giáo viên được thăm lớp dự giờ các trường
trọng điểm trong quận về hoạt động “Làm quen với chữ cái”. Tham khảo thêm
sách báo tạp chí có nội dung liên quan đến việc cho trẻ làm quen chữ cái.
Lớp được trang bị bộ bàn ghế ngồi học, ti vi, máy chiếu thuận lợi cho việc
dạy và học.
1.2 Về phía giáo viên: Các giáo viên đứng lớp mẫu giáo lớn đều đạt trình
độ chuẩn, trên chuẩn trở lên, luôn yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình , không ngừng
học tập, rèn luyện để nâng cao trình độ chuyên môn.
1.3 Về phía học sinh: Trẻ ngoan ngoãn, nhanh nhẹn, tích cực.
1.4 Về phía phụ huynh: Các bậc phụ huynh đã có sự quan tâm đến việc
chăm sóc và giáo dục trẻ.
2. Khó khăn
2.1. Về phía giáo viên
Chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ diễn ra thường xuyên liên tục để bám sát
vào các hoạt động trên thì giáo viên ít có thời gian làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo.
Đồ dùng minh hoạ chưa hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép tích hợp
chưa linh hoạt sáng tạo kết quả trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng,
dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung chú ý hiệu quả trên tiết học chưa cao.
2.2. Về phía trẻ

Bên cạnh những trẻ nhanh nhẹn, còn một số trẻ nhút nhát, khả năng nhận
thức không đồng đều nên việc truyền thụ kiến thức gặp rất nhiều khó khăn.
4/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

Do đặc thù của tiếng địa phương lên nhiều chữ phát âm còn bị ngọng (l-n)
2.3. Về phía phụ huynh
Đa số phụ huynh làm nghề nông nghiệp vất vả nên chưa thực sự quan tâm
đến vấn đề học của trẻ.
Một số phụ huynh ở trường tôi còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi này nên
thường hay cho con đi muộn phần nào cũng ảnh hưởng đến việc học của trẻ.
Mặt khác, một số phụ huynh lại nóng vội trong việc học chữ của con em mình
nên đã dạy trước tập viết dẫn đến việc tiếp thu bài của trẻ không đồng đều, trẻ tỏ
ra chủ quan vì mình đã biết rồi nên không còn chú ý đến hoạt động học nữa.
Những thực trạng trên gây khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức của cô và
khả năng tiếp thu của trẻ đó là sự bất cập giữa gia đình và nhà trường.
Để biết được chính xác khả năng học tập của trẻ về hoạt động Làm quen
chữ cái ngay từ đầu năm tôi đã làm khảo sát lớp tôi chủ nhiệm gồm 43 cháu như
sau:
Trung
Tốt
Khá
Yếu
bình
TT
Nội dung
Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ

trẻ % trẻ % trẻ % trẻ %
1 Trẻ nhận biết, nhớ đúng
8 18,6 7 16,2 15 34,8 13 30,4
mặt chữ cái đã học
2 Trẻ phát âm chữ cái rõ
10 23,2 9 20,9 7 16,2 17 39,7
ràng chính xác.
(Bảng khảo sát khả năng của trẻ trong hoạt động làm quen với chữ cái
đầu năm học 2019-2020)

II. Các giải pháp thực hiện
Từ những thuận lợi và khó khăn trên, qua khảo sát thực tế,với sáng kiến
kinh nghiệm“Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động
làm quen chữ cái trong trường mầm non” tôi mạnh dạn đưa ra một số giải
pháp thực hiện như sau:
2.1.Giải pháp 1: Tạo môi trường làm quen chữ cái
2.2 Giải pháp 2: Dạy trẻ làm quen chữ cái ở mọi lúc mọi nơi
2.3 Giải pháp 3: Dạy trẻ làm quen với chữ cái trên hoạt động học
2.4 Giải pháp 4: Dạy trẻ làm quen chữ cái bằng các trò chơi
2.5 Giải pháp 5: Lồng ghép tích hợp các môn học khác
2.6 Giải pháp 6: Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt đông học “Làm
quen chữ cái”
2.7. Giải pháp 7: Phối kết hợp với phụ huynh
*Tác dụng của các giải pháp
5/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

Giải pháp 1: Tạo môi trường cho trẻ Làm quen chữ cái: Làm nổi bật hoạt
động và chuyên đề, gây được sự được sự chú ý cho trẻ.
Giải pháp 2: Dạy trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc mọi nơi: giúp trẻ hiểu
sâu và nhớ lâu các chữ cái đã làm quen, biết cách phát âm đúng, không nói
ngọng, không nói tiếng địa phương.
Giải pháp 3: Dạy trẻ làm quen với chữ cái trên hoạt động học: Trẻ ghi nhớ
các chữ cái được lâu hơn, phát huy tính tích cự và tư duy của trẻ.
Giải pháp 4: Dạy trẻ làm quen với chữ cái bằng các trò chơi: Giúp trẻ khắc
sâu trí nhớ về cấu tạo chữ được làm quen.
Giải pháp 5: Lồng ghép tích hợp các hoạt động khác: Phát huy hứng thú,
khuyến khích trẻ tích cực chủ động say mê trong giờ học.
Giải pháp 6: Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ làm quen với chữ
cái: Tạo một môi trường lớp học thân thiện mới lạ kích thích trẻ tích cực hoạt
động, ham học hỏi, tìm tòi khám phá.
Giải pháp 7: Phối kết hợp với phụ huynh: Để phụ huynh theo dõi và hỗ trợ
giáo viên, giúp trẻ phát âm chuẩn và tốt hơn.
III. Cách thực hiện các giải pháp
1.1 Giải pháp 1: Tạo môi trường cho trẻ Làm quen chữ cái
Với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lại đẹp mắt, hấp dẫn là gây được sự
chú ý của trẻ. Vì thế, việc tạo môi trường "Làm quen chữ cái" trong lớp học rất
cần thiết để làm nổi bật hoạt động và chuyên đề. Ngay từ đầu năm nhận lớp tôi
đã phân các góc chơi, riêng góc học tập tôi luôn dành các mảng tường mở với bài
tập sáng tạo, tô vẽ các chữ trẻ đã học. Việc trang trí được tôi thực hiện theo chủ
đề. Trên mỗi góc chơi tôi ghi tên bằng các chữ cái in thường để trẻ làm quen.

( Hình ảnh minh họa: Góc làm quen với chữ cái)

6/15

Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

Cho trẻ viết chữ còn thiếu trong các từ, gạch chân chữ cái đã học, hoặc nối
chữ cái theo yêu cầu có trong từ dưới hình ảnh có sẵn với các chữ cái in đậm.

( Hình ảnh minh họa: Bé tìm và gạch chân chữ cái đã học)

Và những hình ảnh đó tôi thường thay đổi để phù hợp với chủ đề. Không
những ở góc “Từ điển chữ cái của bé” mà xung quanh lớp tôi đều viết tiếng và
từ tương ứng, phía dưới tôi đặt giá để đựng đồ dùng phục vụ môn chữ cái như
bút chì, bút màu, vở tập tô ... ngoài ra còn có đồ dùng phục vụ cho buổi chơi như
mũ đội có gắn chữ, hoa lá, hột hạt, chữ cái rời, các chấm tròn để trẻ ghép chữ, lô
tô .

(Hình ảnh minh họa: Góc chơi của bé)

7/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

I.2 Giải pháp 2: Dạy trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc mọi nơi
Các hoạt động ngoài giờ học cũng góp phần rất lớn vào việc cho trẻ làm
quen với chữ cái. Việc làm quen với chữ cái ở đây nhằm thoả mãn nhu cầu
giải trí cho trẻ, bổ sung nhiều mặt về kiến thức của các tiết học trên lớp, giúp
trẻ hiểu sâu và nhớ lâu các chữ cái đã làm quen. Cụ thể như:
* Giờ đón trẻ
Với môi trường thân thiện học sinh tích cực, trẻ được nhận biết, phát

âm chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi như hành lang, lối đi lên, đi xuống cầu thang...

(Hình ảnh minh họa: Lối hành lang vào lớp, cầu thang lên tầng)

*Giờ hoạt động góc
Các góc chơi đều có môi trường chữ ,cô cho trẻ tự tìm hiểu như làm các
bài tập gắn, cho trẻ tô chữ rỗng, gạch chân chữ cái đã học. Như góc học tập trẻ
gắn những chữ cái đã học và cùng phát âm.

(Hình ảnh minh họa: Bé tập gạch chân chữ cái- tô màu chữ cái in rỗng d- đ)

8/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

* Giờ hoạt động ngoài trời
Khi cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên tôi có thể cung cấp kiến thức về
chữ cái qua việc tìm hiểu một số loại cây và rau có trong vườn trường, đọc
tên các loại cây, rau đó. Tìm các chữ cái đã học trong tên các cây, rau đó.

(Hình ảnh minh họa bé làm quen chữ cái với tên các loài cây trong thế giới thiên nhiên)

Cô cho trẻ xếp các hột, hạt sỏi thành các chữ đã học cùng phát âm.

(Hình ảnh minh họa: Bé xếp chữ cái bằng hột hạt, vỏ ngao, thìa sữa chua)

* Giờ ngủ
Trước khi ngủ cô có thể ngâm thơ, kể chuyện cho trẻ nghe để trẻ có thể

phát triển lời nói.
* Giờ hoạt động chiều
Cô cho trẻ tô chữ in mờ, chữ in chữ rỗng và tìm cắt chữ trong hoạ báo
dán thành sách làm bộ sưu tập.
9/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

1.3 Giải pháp 3: Dạy trẻ làm quen với chữ cái trên hoạt động học
Để tiết học làm quen với chữ cái đươc thành công và trẻ hiểu bài ,một yêu
cầu đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ làm quen với chữ cái là kiến thức khi
truyền thụ đến trẻ phải hết sức ngắn gọn, dễ hiểu, tránh sự rập khuôn, luôn sáng
tạo đổi mới vì thế trước khi lên lớp một tiết dạy làm quen với chữ cái tôi phải
chuẩn bị đồ dùng chu đáo, nghiên cứu bài soạn kỹ lưỡng.
Ví dụ : Với chủ đề “Trường mầm non”
Nhóm chữ cái o,ô,ơ Tôi gây hứng thú bằng bài hát: “ Vịt con học chữ” Cô
hỏi trẻ trong bài hát vịt con không nhớ chữ gì? (Chữ o) Có một câu truyện cũng
kể về bạn vịt đấy, bây giờ cô sẽ kể cho các con nghe câu chuyện “Vịt con trong
ngày khai trường” sau đó hỏi trẻ, ngày đầu tiên đến lớp Vịt con chuẩn bị trong
cặp được những gì? Trẻ nói bảng con, vở, hộp màu ... tôi cho trẻ làm quen chữ o
qua từ “bảng con” (Cô cho trẻ phát âm ,nói cấu tạo chữ o) khi Vịt con viết trên
bảng đã thành thạo cô giáo Ngan bảo Vịt con lấy gì? (Hộp màu) và cô cho trẻ
làm quen chữ Ô trong từ “hộp màu”( Cô cho trẻ phát âm chữ ô ,và câu tạo của
chữ ô), cô giáo Ngan ra bài tập về nhà vào đâu “Quyển vở”.cô cho trẻ làm quen
chữ cái ơ tương tự như chữ o,ô . Tiếp theo cô cho trẻ chơi trò chơi tạo dáng
thành chữ cái. Bạn nào có thể tạo dáng chữ O trên cơ thể nào? Cô cho nhiều trẻ
được tạo như cong hai ngón tay lại, cháu thì há miệng, cháu thì dùng hai cánh
tay....Trên cơ thể bộ phận nào giống chữ O. Trẻ nói mắt, đầu ..

Hai bạn có thể tạo thành chữ O không? (Trẻ cầm tay nhau giang rộng)
Ai có thể tạo thành chữ ô?
Cô muốn cả lớp mình cùng tạo một chữ ô thật lớn nào? trẻ cầm tay nhau
đứng thành vòng trong rộng và cho 6 trẻ làm dấu ô.
Với chữ cái ơ cô cũng cho thực hiện như thế.
Song song với việc làm quen với mặt chữ tôi còn phải hướng trẻ cách mở
sách, mở sách từ từ nhẹ nhàng không làm rách, quăn mép sách.
1.4 Giải pháp 4: Dạy trẻ làm quen với chữ cái bằng các trò chơi
Muốn trẻ hiểu bài nhanh, nhớ lâu, thì trẻ phải được trực tiếp tham gia vào
các hoạt động.Tôi đã sưu tầm được một số trò chơi khi cho trẻ làm quen với chữ
cái để trẻ tăng hứng thú, củng cố kỹ năng cụ thể như sau:
* Trò chơi: “ Điền từ còn thiếu”
Cách chơi: Trẻ phải điền đúng từ còn thiếu để từ dưới bức tranh được
hoàn chỉnh.
* Trò chơi : “Tìm và nối đúng chữ cái đã học có trong từ”
Chuẩn bị : Các hình ảnh và bài thơ ,từ dưới tranh.
10/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

Cách chơi : Trong thời gian một bài hát đội nào tìm và nối đúng chữ cái cô
yêu cầu và đội nào nối nhanh và đúng nhất thì đội đó thắng cuộc.

( Hình ảnh minh họa: Bé tìm và nối chữ cái có trong từ)

* Trò chơi “Chọn chữ theo yêu cầu”
Cô phát âm, nói cấu tạo chữ hay cho chữ cái nào biến mất thì trẻ trọn chữ
cái đó và phát âm.

Với trò này có tác dụng luyện cho trẻ sự tinh nhanh, khả năng ghi nhớ và tư
duy về cấu tạo chữ để nhặt chữ đúng và phát âm chuẩn.
Bằng các trò chơi mới trẻ sẽ hứng thú khám phá những điểm mới của bài học,
tạo được sức hút mạnh mẽ của trẻ vào bài học và giúp trẻ khắc sâu trí nhớ về
cấu tạo chữ được làm quen.
Cho nên với mỗi tiết dạy tôi luôn tìm tòi, sáng tạo những trò chơi mới, cách
chơi mới ứng dụng với các hình thức khác nhau, thường xuyên thay đổi trò chơi
để tạo sự mới lạ hứng thú với trẻ.
1.5 Giải pháp 5: Lồng ghép tích hợp các hoạt động khác
Hoạt động làm quen với chữ cái tương đối khô khan so với các hoạt động
khác vì thế để giúp trẻ hứng thú tham gia vào bài học với cô một cách tích cực
cô giáo là người xác định chủ đề lên kế hoạch tổ chức lồng ghép tích hợp các
hoạt động một cách hợp lý để trẻ phát huy hứng thú, khuyến khích trẻ tích cực
chủ động say mê trong giờ học.
* Tích hợp hoạt động làm quen với toán
Với trẻ “ học phải đi đôi với hành” và khi kết hợp lồng ghép hoạt động làm
quen với toán, giờ học chữ cái tôi thường được đưa vào trò chơi như: “Thi đội
nào nhanh” trẻ thi đua nhau gắn chứa đó đếm số lượng và cùng kiểm tra kết quả
đội nào nhiều hơn, nhiều hơn là mấy . Cô cùng trẻ đọc chữ cái và đếm xem gạch
được bao nhiêu chữ cái.
* Tích hợp hoạt động khám phá khoa học
Một trong những hoạt động được tích hợp nhiều nhất là hoạt động khám
phá kho học. Mà hoạt động làm quen với chữ cái muốn cho trẻ làm quen chữ
11/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

một cách hiệu quả phải có tranh ảnh, mô hình vật thật có chứa các chữ cái mà cô

sẽ cho trẻ làm quen .
Ví dụ: Khi dạy một tiết chữ cái i,t,c (chủ đề “ Thế giới động vật”), tôi cho
trẻ tìm hiểu chữ t qua từ “Con Tôm” trẻ được quan sát con Tôm và sẽ biết thêm
về đặc điểm bên ngoài của con tôm từ đó làm tăng thêm hứng thú cho trẻ .
Hoặc trò chơi “Thi gắn chữ cái ” nếu trẻ cầm một cái nào đó lên chữ cái đó
tôi gắn các hoa quả, hoa lá, hay các con vật hoặc phương tiện giao thông phù
hợp chủ điểm tăng thêm sự hiểu biết vừa nhớ được chữ cái vừa khắc sâu được
hình ảnh về thế giới xung quanh.
.

( Hình ảnh minh họa: Bé thi gắn chữ cái đúng với từ dưới tranh)

* Tích hợp hoạt động âm nhạc
Âm nhạc là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với trẻ, âm nhạc
làm tâm hồn trẻ tươi vui rộn ràng và hứng khởi .Vì vây tôi thường chọn những
bài hát phù hợp với từng loại tiết và phù hợp từng chủ điểm. Ví dụ: Nhóm chữ
o, ô, ơ chủ đề trường mầm non tôi cho trẻ hát và vận động bài “Vịt con học chữ
”hay “bài hát chữ o tròn”.
Hay chủ đề “Thế giới động vật ” cho trẻ hát bài : “Tôm cá cua thi tài”
1.6 Giải pháp 6: Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ làm quen
với chữ cái
Việc giúp trẻ tiếp cận tin học và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng
dạy đã giúp tôi tiết kiệm được thời gian và kinh phí cho việc làm đồ dùng. Với
12/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

giáo viên mầm non hiện nay lượng công việc rất nhiều. Vì vậy chúng ta phải tìm

biện pháp, phương pháp để giảm bớt thời gian và lượng công việc. Khi cho trẻ
làm quen với chữ cái tôi cho trẻ chơi trò chơi “ô số bí mật” mời trẻ lên nháy
chuột vào ô số mình chọn, khi ô số được mở trẻ sẽ phải trả lời câu hỏi về chữ cái
vừa được mở.

(Hình ảnh minh họa: Trò chơi “Ô cửa bí mật”)

Phần luyện tập: Trẻ được cô giáo hướng dẫn theo nhóm sử dụng máy tính
qua trò chơi, ghép nét chữ, tạo ra chữ cái và tìm chữ còn thiếu trong từ dưới
tranh.
Từ những trò chơi đó nhằm củng cố cho trẻ về cách phát âm và đặc điểm
của những chữ cái đã được làm quen. Việc ứng dụng công nghệ tin học vào tổ
chức hoạt động làm quen với chữ cái cho trẻ mầm non nhằm tạo một môi
trường, lớp học thân thiện mới lạ, phong phú, kích thích trẻ tích cực hoạt động,
tìm tòi khám phá .Trẻ được làm quen và nhận biết, phát âm các chữ cái, được
tham gia vào các trò chơi trên máy tính như sử dụng chuột, bấm chuột, di chuột
để chọn chữ. Kết hợp với những âm thanh sống động kích thích trẻ tham gia vào
hoạt động tốt nhất .Vì vậy khi tiếp cận với máy tính, trẻ rất thích.
1.7 Giải pháp 7: Phối kết hợp với phụ huynh
Để làm tốt được công tác giảng dạy mà đặc biệt là hoạt động làm quen với
chữ cái đạt hiệu quả cao đó là tôi luôn phối kết hợp với phụ huynh.
Ngoài giờ học trên lớp, các kiến thức kỹ năng về chữ cái phải được ôn
luyện ở nhà.Vậy làm thể nào để tuyên truyền với phụ huynh một cách thuyết

13/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

phục, đạt kết quả cao, phối kết hợp thật tốt. Đây cũng là vấn đề không đơn giản,
trong công tác tuyên truyền với phụ huynh tôi đã thực hiện các giải pháp sau :
Phối hợp tốt với phụ huynh qua công tác tuyên truyền để phụ huynh theo
dõi
và hỗ trợ GV giúp trẻ phát âm chuẩn và tốt hơn. Vì thế tôi đưa vào trong các
buổi họp phụ huynh đầu năm, giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của
hoạt động làm quen chữ cái từ đó để đưa ra giải pháp cụ thể.
Hàng ngày giờ đón trả trẻ ,
cô gặp gỡ trao đổi với phụ huynh về việc tiếp thu trên lớp của trẻ để kết hợp
phụ huynh có giải pháp giúp đỡ trẻ, bồi dưỡng cho trẻ.
Thực tế cho thấy, sau khi nhận thức rõ tầm quan trọng đó các bậc phụ
huynh đã nhiệt tình ủng hộ đồng thời tạo môi trường chữ cái cho con tại gia
đình. Chính vì vậy, khi đến lớp trẻ đã có nhiều tiến bộ rõ rệt và hứng thú hơn khi
nghe cô giáo kể chuyện, đọc thơ.
Trên các tiết học tôi đều theo dõi để tìm ra những cái sai của trẻ rồi tìm
cách gặp phụ huynh trao đổi, động viên phụ huynh giúp đỡ thêm cho trẻ ở nhà.
Ví dụ: Khi cho trẻ học bài thơ “Chú giải phóng quân” đa số trẻ thường
nhầm “Chú về kể chuyện vui /sao/” thành “Chú về kể chuyện /ngôi/ sao”
“Em mà có đói chẳng/hèn/ thế đâu” thành “ Em mà có đói chẳng / thèm/
thế đâu”
Khi trẻ đọc ngọng như vậy cô giáo sẽ sửa sai cho trẻ bằng cách cô đọc và
yêu cầu trẻ đọc lại nhiều lần. Mặt khác giáo viên cần trao đổi với phụ huynh để
bố mẹ về sửa cho các con.
IV. Kết quả thực hiện
Sau khi tiến hành các giải pháp trên, bản thân tôi thấy các cháu lớp tôi
ngày càng hứng thú say mê học môn làm quen với chữ cái, khả năng nhận biết
và phát âm đúng, chuẩn các chữ cái là khá cao mà còn đọc đúng ,đọc chuẩn.
Khoảng 80% trẻ trong lớp mạnh dạn ,năng động, sáng tạo và tự tin trong giờ học
chữ cái nói riêng và tất cả các hoạt động học khác nói chung.
Kết quả khảo sát của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi lớp tôi phụ trách đạt được như

sau:
Trung
Tốt
Khá
Yếu
bình
T
Tỉ
Nội dung
Số
Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ Số
Tỉ lệ
T
lệ
trẻ
trẻ %
trẻ %
trẻ
%
%
1 Trẻ nhận biết, nhớ đúng
65,
28
9 20,9
6
14
0
0
mặt chữ cái đã học
1

14/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

2

Trẻ phát âm chữ cái rõ
25
ràng chính xác.

58,
1

10

23,2

8

18,7

0

0

(Bảng khảo sát khả năng của trẻ trong hoạt động làm quen với chữ cái
cuối năm học 2019-220)

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I. Kết luận
Qua các phương pháp tôi áp dụng trên đã thu được hiệu quả, đặc biệt trẻ
hứng thú tham gia vào các hoạt động, ngôn ngữ của trẻ trở nên mạch lạc hơn so
với những năm trước đây.
Trong quá trình áp dụng sáng kiến của mình với việc cho trẻ làm quen chữ
cái tôi nhận thấy sáng kiến của mình đã phần nào góp phần vào công việc đổi
mới phương pháp giáo dục. Đổi mới để phù hợp với tình hình thực tế ở địa
phương với điều kiện lớp học và khả năng nhận thức của trẻ.
II. Bài học kinh nghiệm
Để tổ chức hướng dẫn trẻ làm quen với chữ cái đạt kết quả như trên trong
quá trình thực hiện tôi đã rút ra được bài học kinh nghiệm như sau:
Trước hết tôi phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cần thiết cho một giờ học của
cô và trẻ, các đồ dùng đó có màu sắc, hình dáng đẹp, an toàn để kích thích tính
tò mò của trẻ, những đồ dùng đó phải có sức hấp dẫn, biết lựa chọn trò chơi câu
đố, bài hát, phù hợp với nội dung bài dạy và luôn tạo tình huống bất ngờ, thú vị.
Bám vào nội dung yêu cầu dạy đúng trọng tâm của bài dạy tích hợp các
hoạt động khác vào tiết dạy một cách hợp lý nhằm đem lại kết quả cao, ngôn
ngữ diễn đạt của cô ngắn gọn, cụ thể, cô phát âm mẫu chính xác, rõ ràng, lời
giới thiệu bài, bước chuyển tiếp linh hoạt gây được sự chú ý của trẻ và đặc biệt
cô giáo phải nắm vững yêu cầu phương pháp hoạt động.
Cho trẻ ôn luyện làm quen chữ cái ở mọi nơi.
Bản thân mỗi giáo viên không ngừng học tập, trau dồi kiến thức để nâng
cao chuyên môn nghiệp vụ và trình độ nhận thức.
III. Một số đề xuất, khuyến nghị
Từ thực tế trên tôi có một số đề xuất, khuyến nghị như sau
Ban Giám Hiệu luôn tổ chức các buổi hội thảo về chuyên đề “Phát triển
ngôn ngữ “với hoạt động “Làm quen với chữ cái” để giáo viên được trao đổi
những vướng mắc trong chuyên môn. Bổ sung các loại tài liệu để giáo viên tham
khảo.

Trên đây là những kinh nghiệm thực tế qua các giờ lên lớp, buổi lên lớp
của tôi bản thân tôi tự đúc rút ra. Tuy nhiên vẫn không tránh khỏi sự thiếu sót,

15/15


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng giáo viên và cán bộ quản lý
trường mầm non để sáng kiến của tôi được hoàn thành tốt hơn.
Hà Nội, ngày 24 tháng 02 năm 2020
Tôi xin cam đoan SKKN này là của tôi
viết, không sao chép của ai.

16/15

Người viết


Một số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động “Làm quen chữ cái”
trong trường mầm non

IV. CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Sách tâm lý học đại cương
2.Sách giáo dục học đại cương
3.Sách hướng dẫn thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo lớn
(5- 6 tuổi chương trình mới).
4.Sách tổ chức hoạt động làm quen với chữ viết
5.Sách những trò chơi theo chủ đề chương trình mầm non mới

6. Sáng kiến kinh nghiệm làm quen chữ cái mầm non
7. Sáng kiến kinh nghiệm lớp 1 rèn chữ viết
8.Cách viết sáng kiến kinh nghiệm mầm non