Điều trị bệnh giọng thanh quản PGS.TS Nguyễn Tấn Phong

ĐIỀU TRỊ BỆNH GIỌNG
THANH QUẢN

PGS.TS Nguyễn Tấn Phong
TS Nguyễn Duy Dương


ĐẠI CƯƠNG


KHÁI NIỆM VỀ THANH HỌC




Ý nghĩ → ngôn ngữ ( mã hóa L1) → Bộ máy
phát âm → sóng âm → CQ Corti → Luồng TK
→ Trung âm Th giác vỏ → sóng âm → Ngôn
ngữ ( mã hóa L2)( M.Portmann).
Quan điểm điều khiển học:
Lập mã → Truyền mã → Giải mã



GIẢI PHẪU THANH QUẢN
Các tầng thanh quản 3+1
Cấu tạo

1.
2.

Sụn
Cơ thanh quản

a)
b)
•
•
•

Khép thanh môn: NFB
Mở thanh môn: NFS, GF, LF
Cơ căng: N-G


THẦN KINH VÀ BỆNH LÝ
Thần kinh chi phối
Bệnh lý:

1.
2.
•
•
•

Liệt hồi quy
Liệt cơ khép
Liệt cơ mở

NIÊM MẠC VÀ HOẠT ĐỘNG


Cấu tạo:
Biểu mô lát
 Biểu mô trụ




Hoạt động


Cấu trúc niêm mạc dây thanh và vai trò trong điều trị


Các cơ thanh quản điều hòa tạo thanh, âm vực, cao độ,
chất giọng.


PHÁT ÂM HỌC ( PHONETIQUE)
1. Bộ máy phát âm




Nguồn năng lượng
Bộ rung thanh
Bộ cộng minh:
o

o

Khoang cộng hưởng
Bộ cấu âm


2.Cơ chế rung thanh
Thuyết đàn hồi cơ ( theoric myoélastique)
Théarie de Husson
Tétanos onanté
 Théorie des volées → polyphase


Theoric muco-ondulatoire


3. Cơ chế cấu âm
Âm thanh quản khởi đầu
Khoang cộng hưởng
Khoang tạo giọng miệng
 Khoang tạo giọng mũi


Cấu âm:

Phần cố định: thành hốc mũi, trần khoang
miệng, răng.
 Phần di động: thành họng, màn hầu, lưỡi, môi.
 Chức năng: cấu thành âm từ âm thanh quản


Phân loại rối loạn giọng




Không tổn thương niêm mạc : RLG căng
cơ, căn nguyên tâm lý, thần kinh…
Tổn thương niêm mạc : Hạt xơ, polyp, phù
nề, dày và các tổn thương vùng rìa thanh
quản


Rối loạn chức năng TQ








Căng cơ lan tỏa
Áp lực cơ học (stress) không đều lên cơ
chế phát âm
Bất thường âm vực/kiểu tạo thanh

Bất thường nỗ lực phát âm
Bất thường sử dụng hơi thở
Bất thường tâm lý
Ngoài thanh quản: viêm , dị ứng, GERD


Rung động dây thanh


Đánh giá giọng






Kiểu tạo thanh/âm vực
Cao độ và cường độ
Chất giọng
Tình trạng cường năng/nhược năng
Phối hợp thở trong phát âm


Đánh giá giọng







F0, SF0
Perturbation (Jitter, shimmer)
Noise (Spectrum, HNR)
Glottal flow
Airflow
Glottography


Khám thanh quản







Sóng niêm mạc và biên độ
Dấu hiệu cường năng/nhược năng
Khép dây thanh/tình trạng khe thanh môn
Cân xứng
Đặc điểm tổn thương niêm mạc
Bệnh lý phối hợp: GER…


Chỉ định điều trị






Chẩn đoán chính xác tổn thương
Xác định nguyên nhân và cơ chế
Chẩn đoán phân biệt: rối loạn giọng đơn
thuần và bộ máy phát âm
Nguyên nhân phối hợp : Tổn thương niêm
mạc + nguyên nhân khác.



Điều trị




Nội khoa
Trị liệu giọng nói (TLGN)
Vi phẫu thanh quản