SKKN một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc

I ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
Âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật dùng âm thanh để diễn đạt. Các yếu tố
chính của nó là cao độ (điều chỉnh giai điệu), nhịp điệu (và các khái niệm liên
quan của nó: tempo, tốc độ), âm điệu, và những phẩm chất âm thanh của âm sắc
và kết cấu bản nhạc. Từ gốc music xuất phát từ tiếng Hy Lạp μουσική (mousike;
“Nghệ thuật của Muses”).
Sự sáng tạo, hiệu quả, ý nghĩa, và thậm chí cả định nghĩa của âm nhạc
thay đổi tùy theo bối cảnh văn hóa và xã hội. Âm nhạc thay đổi từ các sáng
tác thính phòng được tổ chức chặt chẽ (cả trong sáng tác lẫn trình diễn), đến
hình thức âm nhạc ngẫu hứng với các hình thức aleatoric. Âm nhạc có thể được
chia thành các thể loại và thể loại con, mặc dù các phân chia và các mối quan hệ
phân chia giữa các thể loại âm nhạc thường rất nhỏ, đôi khi phụ thuộc vào sở
thích cá nhân, và gây nhiều tranh cãi. Trong nghệ thuật, âm nhạc có thể được
phân loại như một nghệ thuật biểu diễn, một nghệ thuật tinh vi, và nghệ thuật
thính giác. Nó cũng có thể được phân chia thành âm nhạc nghệ thuật và âm nhạc
dân gian. Giữa âm nhạc và toán học có mối liên hệ khá chặt chẽ. Âm nhạc có thể
được chơi và nghe trực tiếp, có thể là một phần của một tác phẩm sân khấu hay
phim ảnh, hoặc có thể được ghi lại.
Như chúng ta đã biết, trong mọi thời đại, giáo dục chiếm một vị trí quan
trọng trong xã hội. Cùng với một số ngành khác, giáo dục góp phần nâng cao
đời sống xã hội của mỗi con người, có điều tuỳ theo mỗi thời đại mà giáo dục sẽ
tổ chức kiểu này hay kiểu khác. Tuỳ theo mỗi độ tuổi mà giáo dục khác nhau.
Do đặc điểm của lứa tuổi nên việc giáo dục học sinh mẫu giáo được tiến hành
theo phương châm "Chơi mà học". Vì vậy, giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi này
góp phần không nhỏ vào việc giáo dục toàn diện cho trẻ.
Thực tế cho ta thấy rằng: Trẻ em ở lứa tuổi Mẫu giáo rất nhạy cảm đối với
âm nhạc. Trẻ em rất thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động có
âm nhạc. Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm, đạo đức thẩm mỹ

cho trẻ, là phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu, ghét rõ ràng. Giáo
dục âm nhạc còn hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu
thương con người rộng lớn. Hình thành và phát triển thói quen tốt trong sinh
hoạt tập thể: Đó là tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người. Giáo
1


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí
tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc sống. Quá
trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhảy múa,
chơi trò chơi âm nhạc... sẽ hình thành ở trẻ những yếu tốt của một nhân cách
phát triển toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và
thể lực, trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Thật vô cùng quan trọng nhưng
hình thành cho trẻ thật không phải dễ.
2. Cơ sở thực tiễn:
Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết, âm
nhạc được coi là khả năng tốt nhất để phát triển tai nghe. Tính chất đa dạng của
âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch, sự trao đổi
máu.
Ca hát là một trong những nội dung của giáo dục âm nhạc, nó là loại hình
nghệ thuật có giá trị biểu cảm cao vì nó tác động đến người nghe cả về âm nhạc
và lời ca, nó phản ánh cuộc sống linh hoạt, tâm tư tình cảm của con người và nó
gần gũi với con người, được đông đảo công chúng yêu thích. Trong trường mầm
non ca hát là một hoạt động được thực hiện thường xuyên liên tục và được lồng
ghép vào trong các hoạt động của trẻ, nó là cầu nối giữa hoạt động này với hoạt
động khác và nó là nguồn tạo hứng thú mạnh mẽ nhất để tham gia vào các hoạt
động. Tuy nhiên khi trẻ ca hát ta thường nhận thấy đôi lúc trẻ hát không chính
xác về giai điệu hoặc về lời ca, thậm chí trẻ còn tự sang tác lời không phù hợp
với nội dung. Mặt khác kỹ thuật hát của trẻ còn hạn chế về giọng, về hơi, về âm

vực tiết tấu vì thế nó làm giảm đi tính nghệ thuật của bài hát. Ngoài ra cơ quan
phát âm của trẻ chưa thực sự hoàn chỉnh, âm phát ra yếu, hơi thở ngắn, nông và
đặc biệt sự phối hợp giữa tai nghe và giọng chưa thật sự chủ động. Do đó trẻ hát
chưa có tính nghệ thuật.
Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ mẫu giáo là vô cùng cần thiết, đòi
hỏi cô giáo phải có năng khiếu âm nhạc, yêu nghề, luyện giọng, cho trẻ làm
quen với âm nhạc trong tất cả các hoạt động. Chính vì những lý do trên mà
năm học này tôi đi sâu nghiên cứu: “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát
triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc”

2


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
3. Mục đích nghiên cứu
- Đối với trẻ: giúp trẻ phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc, phát triển trí
thông minh, giúp trẻ mạnh dạn tự tin, linh hoạt, sáng tạo trong các hoạt động.
Giúp trẻ, khơi gợi trẻ yêu thích, âm nhạc.
- Đối với giáo viên: Giúp giáo viên nâng cao nghiệp vụ chuyên môn,
nâng cao các kỹ năng giảng dạy, giúp các cô giáo nắm bắt được tâm lý lứa tuổi
của trẻ.
4. Đối tương nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: cho trẻ mẫu giáo
5. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm
-Đối tượng khảo sát và thực nghiệm: Trẻ mẫu giáo
-Trẻ dược thực nghiệm là trẻ lớp mẫu giáo lớn A7
6. Phương Pháp nghiên cứu
- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp quan sát

- Phương pháp liệt kê
7. Phương pháp và kế hoạch nghiên cứu
- Phạm vi nghiên cứu: Lớp mẫu giáo lớn A7
- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8/2016- 3/2017
Bảng 1: Thời gian thực hiện đề tài

Thời gian
Bắt đầu
Kết thúc
Tháng 8
Tháng 9
Tháng 10

Tháng 10

Tháng 10

Tháng 2

Tháng 2

Tháng 3

Nội dung thực hiện
- Lựa chọn đề tài
- Khảo sát
- Đăng ký đề tài áng kiến kinh nghiệm
- Xây dựng đề cương chi tiết
- Thực hiện các biện pháp
- Ghi chép các chi tiết các biện pháp và

kết quả tiến bộ của trẻ
- Khảo sát sau khi thực hiện đề tài
- Đánh máy, in, đóng quyển SKKN
- Nộp bản sáng kiến kinh nghiệm

3


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận của vấn đề:
Là một giáo viên mầm non, tôi nhận thấy trẻ em bây giờ rất thông minh và
lanh lợi. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ
phát triển hết những khả năng vốn có. Chính vì điều đó tôi đã luôn trăn trở, tìm
tòi và sáng tạo, để tìm ra những cách thức hay, những phương pháp tốt nhất cho
bài giảng của mình. Trong tất cả các môn học của trẻ tôi đặc biệt yêu thích bộ
môn âm nhạc, có lẽ vì bản thân âm nhạc đã mang nhiều thế mạnh.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trẻ được nghe nhạc cổ điển từ trong
bào thai sẽ kích thích sóng điện não giúp não phát triển tăng trí thông minh sau
này. Như chúng ta đã biết âm nhạc tác động vào con người ngay từ khi còn nằm
trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ. Âm nhạc đối với trẻ là một thế
giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Tâm hồn trẻ ngây thơ trong sáng, luôn luôn vui vẻ cho
nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu với trẻ.Và đối với trẻ ở lứa
tuổi mầm non âm nhạc là môn học giúp trẻ phát triển toàn diện nhất. Thông qua
âm nhạc trẻ sẽ linh họat, mạnh dạn, thông minh qua việc sáng tạo các động tác
minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện cho trẻ, khi vận động theo nhạc sẽ thúc
đẩy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, bền bỉ và dẻo dai qua các động
tác.
2. Thực trạng của vấn đề:
2.1 Ưu điểm của vấn đề trước khi nghiên cứu:

- Được ban giám hiệu nhà trường cùng các chị em đồng nghiệp luôn quan
tâm giúp đỡ về chuyên môn cũng như chăm sóc nuôi dưỡng trẻ.
- Nhà trường còn tạo điều kiện cho giáo viên chúng tôi tham gia các lớp
học bồi dưỡng thường xuyên về các chuyên môn học do quận, phòng GD tổ
chức
- Trẻ thích hát từ khi còn rất nhỏ, gần như khi biết nói là trẻ bắt đầu học
hát, trẻ được người lớn dạy cho nhiều bài hát, cũng như hiểu nội dung bài hát.
Chính điều này mà một phần nào đó trẻ đã được làm quen với môn âm nhạc.
Điều đó giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuyển tải kiến thức.
- Trẻ được tham gia nhiều hoạt động văn nghệ của nhà trường, giúp trẻ
được thể hiện và nâng cao tính tự tin. Những hoạt động này vô cùng ý nghĩa với
trẻ, nó giúp trẻ có cơ hội rèn luyện và thỏa sức thể hiện, vì thế mà trong các tiết
học trẻ mạnh dạn và nhiệt tình hơn.
- Phụ huynh luôn quan tâm, ủng hộ cho các phong trào văn nghệ, hay hoạt
động chung ở lớp, điều đó tạo cơ hội thuận lợi cho giáo viên xây dựng được
những tiết học hay, chất lượng.
4


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
- Trường, lớp được đầu tư đầy đủ trang thiết bị điện tử, công nghệ thông
tin, giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuyển tải kiến thức. Tiết học cũng
trở nên sinh động, và dễ quấn hút.
- Lớp học MGL A7 của tôi là một lớp học thoáng mát về mùa hè và ấm áp
về mùa đông.
- Trang trí lớp đẹp hấp dẫn trẻ, phù hợp với môi trường học tập, có đầy đủ
đồ dùng, đồ chơi cho trẻ học và chơi.
- Môi trường sư phạm xanh - sạch - đẹp có ảnh hưởng tốt đến các hoạt
động học tập và vui chơi của trẻ.
- Giáo viên trong lớp có trình độ chuyên môn đồng đều, có lòng yêu nghề

mến trẻ, có tinh thần đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ.
- Trẻ trong lớp đa số là con em trong thôn, gần trường nên trẻ đi học đều
và đúng giờ. Trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, hồn nhiên và rất mạnh dạn trong giao
tiếp.
- Trong dịp hè năm học 2015-2016, được nhà trường mở 1 lớp tập huấn
học đàn cho các giáo viên để nâng cao chuyên môn
2.2. Hạn chế của vấn đề trước khi nghiên cứu cần phải giải quyết
- Số trẻ đông vì thế gây khó khăn cho việc phân nhóm hoạt động. Khả
năng âm nhạc của trẻ thì không đồng đều.
- Trẻ mẫu giáo lớn có số lượng cháu mới rất đông, có những cháu chưa đi
học bao giờ, vì thế khó khăn trong việc rèn nếp học tập cho trẻ.
- Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc học của trẻ, các cháu còn
được chiều chuộng quá mức, muốn gì được nấy, phụ huynh chưa chăm lo trò
chuyện với trẻ và nghe trẻ nói để uốn nắn cho trẻ về ngôn ngữ.
* Giải pháp giải quyết thực trạng
- Trao đổi với phụ huynh về các hoạt động của trẻ cũng như ở lớp với phụ
huynh
-Tạo cho cháu các thói quen, nề nếp bằng các hoạt động học ở trên lớp.
- Quan tâm, đàm thoại với các cháu mới đi học nhiều hơn, tích cực cho
cháu tham gia vào các hoạt động văn nghệ, ngoại khóa như: tham gia các
chương trình văn nghệ, tham gia câu lạc bộ Tiếng Anh, ……
Sau đây tôi xin đưa ra một số biện pháp cụ thể để thực hiện.
3.Một số biện pháp tiến hành
3.1. Biện pháp 1: Bảng khảo sát
Bảng 2: Kết quả khảo sát trẻ đầu năm

5


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc

Tổng
số trẻ

30

Thời gian
khảo sát
Đầu Số trẻ
tháng
Tỷ lệ %
9

Thể hiện tình cảm
khi biểu diễn
Chưa đạt Đạt
Chưa đạt

Trẻ hứng thú
Đạt

Thể hiện tốt kỹ
năng ca hát
Đạt
Chưa đạt

25

5

22

8

20

10

83,3

16,7

73,3

26,3

66,7

33,3

3.2. Biện pháp 2: Giáo dục âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi
Thực tế giáo dục âm nhạc ở mẫu giáo cho ta thấy rằng năng lực tiếp thu
thẩm mỹ về âm nhạc của trẻ không thể tự nó mà phát triển được, mà phải qua
một quá trình: Học - chơi ở mọi lúc mọi nơi.
Mọi lúc mọi nơi cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc. Vào buổi sáng
giờ đón trẻ tôi cho trẻ nghe nhạc những bài trong và ngoài chương trình phù hợp
với lứa tuổi Mẫu giáo. Trẻ được nghe nhiều lần sẽ cảm nhận được giai điệu của
bài hát. Thích nghe hát và hát được như bạn. Hoạt động ngoài trời cũng cần cho
trẻ làm quen với âm nhạc; hát những bài có nội dung theo đề tài hoặc giáo dục
cho trẻ thông qua đề tài.
Ví dụ: Giờ hoạt động ngoài trời: “Quan sát cây trong sân trường”.

Hình 1: Quan sát cây xanh
Sau khi quan sát xong tập cho trẻ hát bài “Em yêu cây xanh” hoặc “Trồng
cây”... Qua đó trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát mới.
Giáo dục các cháu trồng cây, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây. Hình thành cho
trẻ tình yêu thiên nhiên cuộc sống... Cùng trẻ trò chuyện về bài hát, giải thích
6


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
cho trẻ về nội dung lời ca, có âm nhạc nhận thấy trẻ thích hẳn lên, vui thú, làm
cho hoạt động thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó nhận thấy trẻ rất thích được
dạo chơi, trẻ nhanh nhẹn hào hứng tham gia vào các hoạt động, còn giúp trẻ
củng cố lại kiến thức đã học hoặc làm quen với bài hát mới giúp trẻ vào giờ học
âm nhạc được dễ dàng, tự tin hoà mình cùng cô. Nhận thấy bước đầu trẻ có khả
năng phát triển về âm nhạc.
3.3. Biện pháp 3: Giáo dục âm nhạc thông qua các giờ học khác
Trong mọi tiết học đều tích hợp giáo dục âm nhạc, có thể là những bài đã
học, những bài chưa học theo từng đề tài bài dạy.
Ví dụ: Dạy trẻ đọc thơ “Làm anh”.
Phần tích hợp cho trẻ hát bài: “Cả nhà thương nhau, cho con”. Cô hát cho
trẻ nghe bài: “Ba ngọn nến lung linh...”. Qua đó giúp trẻ làm quen một số bài
hát mới hoặc củng cố những bài đã học, không những giúp trẻ làm quen âm
nhạc mà còn làm cho trẻ hứng thú hơn trong giờ học.
Hoặc dạy trẻ học: Khám phá khoa học.
Tìm hiểu “Vật nuôi trong gia đình” tích hợp hát bài “Gà trống, mèo con
và cuốn con, ai cũng yêu chú mèo, con gà trống...”. Qua đó còn hình thành cho
trẻ tình cảm đối với các con vật, giáo dục trẻ biết ích lợi các con vật nuôi đối với
cuộc sống con người. Cách chăm sóc và bảo vệ các con vật nuôi .v.v...
Mọi tiết học đều có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, ngoài việc ôn lại kiến thức

cũ, làm quen kiến thức mới còn giúp cho giờ học nhẹ nhàng, hấp dẫn giúp trẻ
thoải mái ham thích học hơn.

Hình 2: Hoạt động ngoài trời

7


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc

Hình 3,4: Hoạt động giờ học
3.4. Biện pháp 4: Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc
Do đặc điểm của lứa tuổi Mẫu giáo nên giáo dục các cháu cần tiến hành
theo phương châm “Học mà chơi - chơi mà học” theo chương trình giáo dục
Mầm non mới. Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác
nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động: Trọng
tâm là ca hát thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát, hát rõ lời,
đúng nhạc.
Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là
trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên
hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm.
Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn giống
như một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học, tự tin mạnh dạn trước
đông người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp
trẻ hình thành sự liên tưởng.
8


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động

theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ vận động
nhịp nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác
đi lại vững vàng, chạy nhẹ nhàng. Tất cả những vận động của tay chân, thân
mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàng hơn. Vận động
theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng.
Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được
tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học:
Vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề, xem vật thật, tranh ảnh... có chủ
đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách nhẹ
nhàng, tự tin không gò bó trẻ. Mọi giờ học hoạt động làm quen âm nhạc đều có
phần nghe hát và trò chơi âm nhạc. Vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với
sự phát triển nhận thức. Nó đòi hỏi trẻ phải chú ý, quan sát nhạy bén. Trẻ tập
trung nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh
đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất của hình tượng âm nhạc. Trò chơi âm
nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và rất
hứng thú trong giờ học.
Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải hát
đúng nhạc, có sử dụng nhạc cụ âm nhạc để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát
càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm của bài hát,
cô giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Cô phải chuẩn bị
nhạc cụ cho trẻ: Lớp tôi sử dụng phách bằng tre, sử dụng mõ...

Hình 5, 6: Các dụng cụ âm nhạc ( mõ, phách)
Do điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo, chưa có dụng cụ đồ chơi ngoài
trời chứ tôi rất thích cho trẻ hoạt động ngoài trời. Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ
mà còn dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc với nhịp điệu. Trẻ
vừa hát vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, trông trẻ
9

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
thật hồn nhiên dễ thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì
múa là hoạt động nghệ thuật, dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư tưởng,
tình cảm của một tác phẩm. Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không tách rời
nhau. Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi
hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không nhàm chán. Có
thể cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số vùng
miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát nghe tôi chọn bài hát có nội dung
phù hợp toát lên nội dung chính của bài dạy hát.
Ví dụ: Dạy hát bài “Làm chú bộ đội” thì tôi chọn bài hát nghe: “Màu áo
chú bộ đội” nhằm hướng trẻ vào nội dung bài học một cách dễ dàng và dễ giáo
dục cho trẻ. Trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp, trẻ sẽ cảm nhận giai điệu, ý
nghĩa đời sống văn hoá vùng miền qua bài hát. Khi múa có thể mặc trang phục
theo yêu cầu của bài hát.
Để tăng phần hấp dẫn của giờ học cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm
phát triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. Sự phản
ứng âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô hướng
dẫn cách chơi rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao yêu cầu của trò chơi. Tôi cho số
đông trẻ được tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm nhạc cần đảm
bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe hát và được chơi
trò chơi âm nhạc. Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi
với cô, được gần gũi trò chuyện với cô, không gò bó trẻ. Về đội hình không
cứng nhắc như trước đây, có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau: Hình
tròn, chữ u, tự do... để trẻ được thoải mái hoạt động nhanh nhẹn. Trong giờ hoạt
động âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, có nội dung phù
hợp và phù hợp với lứa tuổi có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm.
Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát
hay, vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt
đối không chê trẻ, tôn trọng trẻ, và sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa
đúng. Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội dung các bài dạy

không chỉ đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện
giáo dục. Vì vậy tôi luôn quan sát và nhận xét xem trong quá trình học tập trẻ có
hoạt động không ? Có thích thú không ? Tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ không
hoà đồng cùng bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hoà nhập với bạn bè, dần dần
tôi thấy trẻ rất thích học giáo dục âm nhạc.
10


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc

Hình 7,8: Giờ hoạt động âm nhạc
3.5 Biện pháp 5: Giáo dục âm nhạc thông qua giờ hoạt động góc
Trong một giờ hoạt động chung trẻ không thể hát thuộc và vận động thành
thạo bài hát, vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ mà lại mau quên. Cần cho trẻ làm
quen âm nhạc mọi lúc, mọi nơi và hoạt động ở góc. Tôi thấy giờ hoạt động góc
trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài đã học và thích
phản ảnh lại những việc làm của người lớn.
Ví dụ: Sau giờ hoạt động chung: Giáo dục âm nhạc.

11


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
Đề tài: Cô giáo miền xuôi. Phần hoạt động góc - ở góc phân vai cho trẻ
chơi trò chơi: Tập làm cô giáo. Cô dạy hát bài: “Cô giáo miền xuôi”, “Cô và
mẹ”... hướng trẻ hát những bài có nội dung phục vụ cho bài học và theo chủ
điểm, nhằm củng cố những kiến thức đã học. Tôi thấy rằng trẻ rất thích chơi ở
góc, thể hiện được công việc ở mỗi góc. Giúp trẻ tìm hiểu về những công việc
của người lớn, cứ như trẻ đang chơi mà có học.

Hình 9: Hoạt động góc
3.6. Biện pháp 6: Giáo dục âm nhạc thông qua các hội thi, ngày hội
Cứ khoảng vào cuối tuần tôi lại tổ chức 1 buổi “Biểu diễn văn nghệ” tại
lớp. Có dụng cụ âm nhạc cho các cháu biểu diễn giống như biểu diễn một đêm
văn nghệ, cho một vài cháu làm ban nhạc công sẽ có phần quà cho những cháu
đạt giải.Việc này có tác dụng rất lớn đến việc trẻ thích đến lớp mẫu giáo.Để phụ
huynh có thể yên tâm mà làm việc. Trong cuộc thi trẻ rất hào hứng, mạnh dạn,
tự tin tham gia vào các hoạt động có âm nhạc; trẻ thích biểu diễn và say mê với
âm nhạc. Trong các ngày Hội khai trường, ngày nhà giáo Việt Nam, ngày bế
giảng... Nhà trường nên dành nhiều thời gian cho các cháu biểu diễn văn nghệ.
Đó cũng là một hình thức tuyên truyền về ngành học rất lớn. Trẻ rất thích tự làm
và được khen, giúp trẻ phát triển trí tuệ, nhanh nhẹn, hồn nhiên, tự tin trước mọi
người và cảm nhận được vẻ đẹp, cái hay của âm nhạc. Mặt khác sự cảm thụ tích
cực của trẻ về âm nhạc không nên dừng lại ở việc cho trẻ hát lại những bài hát
được người lớn truyền thụ mà tri thức và kỹ năng về âm nhạc sẽ được hình
thành và tồn tại lâu bền ở trẻ son: Nếu các cháu được rèn luyện chu đáo và được
tham gia biểu diễn... Tất cả những hình thức biểu diễn, những tác phẩm âm nhạc
12


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo nhạc
đệm, đều gây cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành công sẽ
có giá trị giáo dục sâu sắc hơn. Vì sự giáo dục thẩm mỹ bằng nghệ thuật của âm
nhạc chỉ được coi là hoàn thiện khi một tác phẩm âm nhạc truyền thụ cho trẻ và
sau này chính những trẻ em đó tham gia tái hiện đầy đủ tác phẩm âm nhạc đó.

Hình 10: Ngày hội tuyên truyền đọc sách

Hình 11: Lễ khai giảng

13


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc

Hình 12: Đêm hội trăng rằm

Hình 13: Văn nghệ ngoại khóa
Qua việc áp dụng một số biện pháp trong và ngoài giờ học, lớp tôi chất
lượng về môn giáo dục âm nhạc tăng lên khá rõ, các cháu rất thích học môn này.
Rất mạnh dạn tham gia vào các hoạt động không chỉ có giáo dục âm nhạc.
3.7. Biện pháp 7: Sử dụng các loại nhac cụ - Học cụ thu hút sự chú ý của trẻ
- Tôi sử dụng các nguyên vật liệu mở như: muỗng gỗ, thanh tre,ly nhựa,
nắp thiếc, hộp sữa...để làm các nhạc cụ cho ghế đệm. Chú ý sử dụng đa dạng các
14


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
loại nguyên vật liệu tạo ra âm thanh, để trẻ có thể cảm nhận tốt tiếng gõ đệm
khác với nắp chiếc vá khác với tiếng của nhựa.
Ví dụ: Nắp sữa làm trống lắc, chia ly nhựa hột hạt, muỗng gõ.. và chú ý
trang trí đa dạng màu sắc để thu hút trẻ.
- Để làm trang phục cho trẻ tôi dùng các ống hút, mút bittis, giấy, lá cây
tạo nhiều kiểu trang phục lạ mắt.

Hình 14-16: Các loại dụng cụ âm nhạc
3.8. Biện pháp 8: Tạo môi trường học tập, rèn luyện cho trẻ:
- Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học và chú ý bố trí sắp xếp các học
cụ, đội hình để tạo môi trường học và thoải mái cho trẻ.

15


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
- Chú ý đến khả năng phát âm của trẻ để có sự điều chỉnh và sửa sai rèn
luyện cho trẻ.
- Bản thân tôi trước khi tổ chức hoạt động cũng phải tự luyện đàn, giọng
hát và nghe hát...để giúp trẻ cảm thụ âm nhạc một cách chính xác.
- Khi tổ chức các hoạt động giáo dục trong và ngoài lớp học, là một giáo
viên, tôi căn cứ vào mục tiêu giáo dục của từng chủ đề, sự kiện đồng thời tận
dụng tối đa môi trường không gian xung quanh lớp học, khai thác các thiết bị,
đồ dùng sẵn có, bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng tự làm. Việc sắp xếp, thay đổi
chủ đề được tính toán để bảo đảm tận dụng các nguyên liệu, hiện vật của các chủ
đề, bảo đảm tính liên kết, dẫn dắt để trẻ phát huy khả năng của bản thân…
- Tạo cho trẻ cảm nhận được “Đi học là hạnh phúc và mỗi ngày đến
trường là một ngày vui ”, làm cho trẻthêm yêu trường,yêu lớp, gắn bó với ngôi
nhà chung,đóchính là trách nhiệm của mỗi thầy cô giáo và giáo viên mầm non
nói riêng.
3.9. Biện pháp 9 : Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh
Để có thể đạt hiệu quả cao nhất trong giáo dục thì việc tuyên truyền, kết
hợp với phụ huynh là điều vô cùng quan trọng. Ngoài bài giảng trên lớp trẻ cần
được ôn luyện mọi nơi, mọi lúc. Được trình bày hay thể hiện những gì mình học
được lên bảng tin về chương trình dạy theo chủ điểm và thay tin hàng tuần để
phụ huynh biết và phối hợp với giáo viên rèn luyện thêm cho trẻ.

Hình 17: Các hình ảnh hoạt động của lớp và nhà trường

16

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc

Hình 18: Bảng thông tin tuyên truyền dành cho cha mẹ
Vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu mở: thùng giấy, ống lon, hộp sữa, bảng, chai
nhựa , quần áo cũ, dụng cụ hóa trang….
4. Kết quả:
Sau khi thực hiện các biện pháp tôi đã thu được một số kết quả sau:
4.1. Đối với giáo viên:
- Tôi đã rút ra được nhiều kinh nghiệm cũng như tự rèn luyện cho bản
thân những kiến thức chuyên môn, kỹ năng sư phạm.
- Tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt
- Sưu tầm được nhiều bài hay đưa vào dạy trẻ.
- Tạo được hứng thú khi cho trẻ tham gia ca hát.

4.2. Đối với trẻ :

17


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
Bảng 3: Kết quả khảo sát trẻ cuối năm
Tổng
số trẻ

Thời gian khảo sát

Trẻ hứng thú
Đạt Chưa đạt
25
5

83,3
16,7
30
0

Thể hiện tình
Thể hiện tốt kỹ
cảm khi biểu diễn
năng ca hát
Đạt Chưa đạt
Đạt Chưa đạt
22
8
20
10
73,3
26,3
66,7
33,3
30
0
30
0

Số trẻ
Đầu
tháng 9 Tỷ lệ %
Cuối
Số trẻ
năm tỷ

Tỷ lệ %
100
0
100
0
100
0
lệ % so
30
16,7
26,3
33,3
với đầu Tăng
Giảm
16,7
26,3
33,3
năm
- Trẻ tự tin thể hiện một tác phẩm, biểu diễn vui tươi, hồn nhiên, nhí
nhảnh.
- Trẻ hào hứng tham gia vào hoạt động âm nhạc.
- Trẻ thể hiện tình cảm theo lời ca, vận động thành thạo theo bài hát.
+ Các giờ hoạt động nêu gương cuối tuần, biểu diễn liên hoan văn nghệ
của lớp được các cháu thể hiện nhiệu bài hát hay và đa dạng về nội dung cũng
như giai điệu.
Đặc biệt trẻ rất mạnh dạn, tự tin biểu diễn trước mọi người, trẻ rất thích
được tham gia biểu diễn trong những ngày hội, ngày thi. Trẻ rất thích được nghe
nhạc giúp trẻ từng bước cảm nhận và biết đánh giá âm nhạc cũng như số lượng
tác phẩm mà trẻ được nghe, được học thuộc sẽ đặt những cơ sở đầu tiên của thị
hiếu âm nhạc.

III. KẾT THÚC VẤN ĐỀ
1. Kết luận
Giáo dục âm nhạc cho các cháu Mẫu giáo là một vấn đề mới và khó,
chúng ta được biết rằng âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào đời cho đến
khi giã từ cuộc sống. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ thuở bé thường để
lại những dấu vết rất sâu sắc và khá lâu dài trong tình cảm và nhận thức của con
người. Âm nhạc có một sức mạnh vô cùng to lớn trong việc thể hiện một cách
tinh tế thế giới nội tâm của con người. Đối với trẻ em âm nhạc trước khi là một
đối tượng thẩm mỹ, có còn là đối tượng của giáo dục.
2. Ý nghĩa
Cô giáo mẫu giáo cần phải:
- Hát đúng, hát mẫu chính xác, diễn cảm, thể hiện sắc thái, tình cảm của
bài hát, hát thuộc bài hát, kết hợp điệu bộ minh hoạ cho bài hát.
18


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
- Cô phải biết kết hợp nhạc cụ âm nhạc cho trẻ thì mới thu hút trẻ vào
giờ học.
- Cho trẻ làm quen âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi để trẻ cảm nhận giai điệu
của bài hát, thích tham gia vào các hoạt động âm nhạc.
- Trong giờ hoạt động chung giáo viên phải biết tổ chức và có kỹ thuật chỉ
huy tập thể một cách sinh động và chính xác. Nghiên cứu bài dạy, chuyển tiếp
nhẹ nhàng lôgic mới thu hút trẻ học tốt.
- Thông qua các hoạt động góc và hoạt động ngoài trời giúp trẻ hiểu biết
thêm về âm nhạc và củng cố những kiến thức đã học.
- Cần cho trẻ được biểu diễn văn nghệ trong các ngày hội, ngày lễ. Tổ
chức biểu diễn trong các cuộc thi nhằm gây cho trẻ những hứng thú nhất định.
Trẻ sẽ rất hào hứng, tự tin tham gia vào các hoạt động âm nhạc.
Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết âm

nhạc được coi là khả năng tốt nhất để phát triển tai nghe. Tính chất đa dạng của
âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch, sự trao đổi
máu, nhưng giúp trẻ học tốt hoạt động âm nhạc thật không phải dễ.
Nội dung giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non nói trên được thực hiện
thông qua giờ hoạt động chính ở lớp và được tích hợp vào một số hoạt động
khác trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ.
3. Phạm vi áp dụng:
- Đề tài nghiên cứu “Một số biện pháp phát triển toàn diện cho trẻ mẫu
giáo qua hoạt động âm nhạc” có thế áp dụng ở các lớp tại đơn vị trường mầm
non.
4. Đề xuất và kiến nghị:
Sau đây tôi xin đề xuất và một số kiến nghị sau:
- Bổ sung các loại tài liệu để giáo viên tham khảo, nghiên cứu, tìm ra
những biện pháp có hiệu quả giúp trẻ lĩnh hội kiến thức đạt kết quả cao nhất.
-Tạo điều kiện cho cán bộ giáo viên đi thăm quan các trường trọng điểm
để giáo viên học hỏi kinh nghiệm góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo
dục trẻ.
- Phòng giáo dục thường xuyên mở các lớp chuyên đề bồi dưỡng giúp
giáo viên tổ chức có hiệu quả hoạt động
Từ những vốn kinh nghiệm tích luỹ ấy, tôi đã áp dụng và có hiệu quả ở
lớp mình nhằm hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn
diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong
19


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện qua hoạt động âm nhạc
mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành những con
người phát triển toàn diện, vì trẻ em hôm nay là thế giới của ngày mai.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp cho trẻ mẫu giáo
phát triển toàn diện thông qua hoạt động âm nhạc”.Tôi rất mong ban giám hiệu

nhà trường cùng toàn thể các chị em đồng nghiệp đóng góp ý kiến để sáng kiến
kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện hơn, để tôi có thể đóng góp một phần sáng
kiến của mình vào sự nghiệp giáo dục nói chung và ngành mầm non nói riêng.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Ý KIẾN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Hà nội, ngày

tháng

năm 2017

Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến
kinh nghiệm của tôi viết,
không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết
(Kí và ghi rõ họ tên)

20