Chương 2 Thực trạng về rủi ro trong thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại NHTMCP xuất

Chương 2 Thực trạng về rủi ro trong thanh toán quốc tế theo phương thức
tín dụng chứng từ tại NHTMCP xuất-nhập khẩu Việt Nam.
2.1. Giới thiệu chung về Việt Nam Eximbank
EximBank được thành lập vào ngày 24/05/1989 theo quyết định số
140/CT của Chủ Tịch Hội Đồng Bộ Trưởng với tên gọi đầu tiên là Ngân hàng
Xuất Nhập Khẩu Việt Nam (Việt Nam Export Import Bank), là một trong những
ngân hàng thương mại cổ phần đầu tiên ở Việt Nam.
Ngân hàng đã chính thức đi vào hoạt động ngày 17/01/1990. Ngày
06/04/1992, Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam ký giấy phép số 11/NH-
GP cho phép Ngân hàng hoạt động trong thời hạn 50 năm với số vốn điều lệ
đăng ký là 50 tỷ đồng Việt Nam tương đương 12,5 triệu USD với tên gọi mới là
Ngân hàng TMCP xuất nhập khẩu Việt Nam ( Việt Nam export import
commercial Joint stock Bank), gọi tắt là Vietnam Eximbank. Đến tháng 7 năm
2007, vốn điều lệ của EXIM Bank là 2.800.000.000.000 VND. Ngân hàng
TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam có địa bàn hoạt động rộng khắp cả nước với
Trụ Sở Chính đặt tại TP. Hồ Chí Minh và 64 Chi nhánh, phòng giao dịch được
đặt tại Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Vinh, Hải Phòng,
Quảng Ninh, Đồng Nai, Bình Dương và TP.HCM. Đã thiết lập quan hệ đại lý
với hơn 720 ngân hàng ở tại 65 quốc gia trên thế giới.
Một số thành tựu đã đạt được.
-Năm 1991 và năm 1992 được Ngân Hàng Nhà Nước và Bộ Tài Chính tín
nhiệm giao thực hiện một phần chương trình tài trợ không hoàn lại của Thụy
Điển cho các đơn vị Việt Nam có nhu cầu nhập khẩu.
Năm 1993, Vietnam Eximbank được chọn để thực hiện chương trình viện
trợ của chính phủ Thụy Sĩ, và bản thân ngân hàng cũng nhận được một phần
viện trợ của chương trình này.
- Năm 1993, tham gia vào hệ thống thanh toán bù trừ điện tử của ngân hàng
nhà nước Việt Nam.
- Đã tham gia vào hệ thống SWIFT (Tổ chức viễn thông tài chính liên ngân
hàng toàn cầu) từ năm 1995
• Năm 1995, Vietnam Eximbank là thành viên Hiệp hội các định chế tài trợ

phát triển khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (ADFIAP)
• Được Ngân Hàng Nhà Nước chọn là ngân hàng đầu mối tham gia chương
trình hàng đổi hàng với Indonesia theo Bản ghi nhớ giữa Bộ Thương mại Việt
Nam với Phòng Thương mại và Công nghiệp nước Cộng hòa Indonesia.
• Đã thành lập phòng kinh doanh ngoại hối (dealing room) sử dụng hệ
thống giao dịch Reuters.
• Được chọn là 1 trong 6 ngân hàng Việt Nam tham gia thực hiện Dự án
hiện đại hoá ngân hàng (Bank Modernization Project) do Ngân Hàng Nhà Nước
Việt Nam tổ chức với sự tài trợ của ngân hàng thế giới ( World bank )
• Đã được hai tổ chức thẻ tín dụng lớn nhất thế giới là Master Card
International và Visa International chấp nhận làm thành viên chính thức
(Principal member)
• Năm 1998 được CHASE MANHATTAN BANK (US) New York tặng
giải thưởng “1998 Best Services Quality Award”.
• Tháng 11/2003, triển khai hệ thống thanh toán nội hàng trực tuyến toàn
hệ thống ngân hàng.Tháng 3/2005, kết nối thành công hai hệ thống thanh toán
thẻ nội địa Vietcombank – Eximbank.
• Tháng 6/2005, là ngân hàng duy nhất được chọn làm đại diện cho khối
ngân hàng TMCP vinh dự được Thống đốc NHNN Việt Nam trao tặng bằng
khen và phần thưởng vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác đấu thầu trái
phiếu chính phủ tại NHNN.
• Tháng 9/2005, nhận cúp vàng top ten sản phẩm uy tín chất lượng cho sản
phẩm hỗ trợ du học trọn gói do Cục sở hữu trí tuệ và Hội sở hữu trí tuệ công
nghiệp Việt Nam, Trung tâm Công nghệ thông tin & tư vấn quản lý QVN cùng
báo điện tử Saigon News hợp tác tổ chức.
• Tháng 11/2005, Eximbank là ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam phát hành
thẻ thanh toán Quốc tế mang thương hiệu Visa Debit.
• Tháng 01/2006, đã vinh dự được nhận bằng khen do ngân hàng Standard
Chartered Bank trao tặng về chất lượng dịch vụ điện thanh toán quốc tế (chất
lượng dịch vụ tốt nhất trong lĩnh vực thanh toán quốc tế qua mạng thanh toán

viễn thông liên ngân hàng)
• Tháng 01/2006, đã vinh dự nhận giải cúp vàng thương hiệu Việt trong
cuộc bình chọn CÚP VÀNG TOPTEN THƯƠNG HIỆU VIỆT (lần thứ 2) do
Mạng Thương Hiệu Việt kết hợp cùng Hội sở hữu công nghiệp Việt Nam hợp
tác tổ chức.
• Tháng 04/2006, Eximbank đạt giải thưởng “Thương hiệu mạnh Việt Nam
2005” do độc giả của Thời Báo Kinh tế Việt nam bình chọn. Quy trình đánh giá
và lựa chọn được Thời báo Kinh tế Việt Nam phối hợp cùng Cục xúc tiến
Thương Mại tổ chức.
• Năm 2007, nhận giải thưởng do WACHOVIA BANK N.A NEW YORK
do Wachoviabank N.A Newyork trao tặng.
Ngày 8/8/2007, Exim bank đã thực sự gây chấn động trong giới ngân
hàng Việt Nam khi giao dịch 15% vốn cổ phần với ngân hàng quốc tế của Nhật
Bản là Sumito Mitsui Banking Corporation với số tiền là 225 triệu USD, giá
phát hành cao hơn 6.42 lần mệnh giá và thấp hơn 10% giá thị trường tại thời
điểm phát hành. Không chỉ có vậy, SMBC còn giúp cho Eximbank về mặt kỹ
thuật công nghệ và quản trị ngân hàng, và SMBC đã cử một người vào Hội đồng
quản trị của Ngân hàng này để trực tiếp chỉ đạo điều hành. Việc này cho phép
Exim bank tăng thêm tiềm lực về quản trị tài chính, dịch vụ ngân hàng và công
nghệ, đáp ứng tốt hơn nhu cầu dịch vụ, bao gồm thanh toán quốc tế, kinh doanh
ngoại tệ, chuyển tiến, kiều hối, đầu tư,…đặc biệt là của các doanh nghiệp Việt
Nam làm ăn tại Nhật và ngược lại. Đồng thời với thời gian này, Exim bank
cũng đã hoàn thành thủ tục với 2 quỹ đầu tư nước ngoài 10% vốn chủ sở hữu là
Vinacapital và Mirae Asset (Hàn Quốc).
Thặng dư vốn sau khi bán cổ phần cho đối tác nước ngoài của Eximbank
là khoảng 5600 tỷ đồng, với khoản thặng dư vốn do bán cổ phần cho 17 đối tác
trong nước là 3500 tỷ đồng, tổng cộng là 9100 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu tăng
lên là hơn 13000 tỷ đồng, trở thành Ngân hàng TMCP có vốn điều lệ lớn thứ 2 ở
Việt Nam và là ngân hàng có vốn chủ sở hữu lớn nhất.
Danh sách cổ đông chiến lược của Eximbank:

• Sumitomo Misui Banking Coporation: 15%
• Vinacapital và Mirae Asset: 10%
• Tổng công ty công nghiệp Sài Gòn
• Ngân hàng TMCP Á Châu
• Tập đoàn Kinh Đô: 6.42%
• Tổng công ty XNK tổng hợp I
• Công ty Tài chính Dầu khí
• Công ty đầu tư Masan
• Công ty cổ phần đầu tư Tài chính Sài Gòn – Á châu
• Công ty cổ phần đầu tư thương mại Nguyễn Kim (Siêu thị Nguyễn
Kim).
• Công ty chứng khoán Bảo Việt
• Quỹ đầu tư chứng khoán Việt Nam
• Tổng công ty thương mại Sài Gòn (Satra)
• Tổng công ty cổ phần Sóng Việt
• Công ty dịch vụ hàng không Sasco
• Công ty dịch vụ Bưu chính Viễn thông Sài Gòn (SPT)
• Công ty TNHH Địa Ốc Phú Long
• Công ty TNHH Kiều hối Tân Vạn Hưng.
• Tập đoàn dệt may Việt Nam: Vinatext.
Mở rộng hoạt động qua việc tăng cường mạng lưới sở giao dịch.
Trong năm 2007, Eximbank đã khai trương thêm 23 điểm giao dịch trên
toàn quốc, bao gồm 9 chi nhánh và 14 phòng giao dịch, nâng số điểm giao dịch
của toàn hệ thống trên cả nước lên 65 điểm: Trụ sở chính, 1 sở giao dịch, 27 chi
nhánh và 36 phòng giao dịch.
• TP. Hồ Chí Minh: Hội sở chính, Sở giao dịch, 10 chi nhánh
và 16 Phòng giao dịch.
• Hà Nội: 6 chi nhánh và 8 phòng giao dịch.
• Đà Nẵng: 2 chi nhánh và 5 phòng giao dịch
• Nha Trang: 1 chi nhánh và 2 phòng giao dịch

• Cần Thơ: 2 chi nhánh và 5 phòng giao dịch
• Các tỉnh có 1 chi nhánh: Hải Phòng, Bình Dương, Quảng
Ninh, Đồng Nai, Vinh, Quảng Ngãi
Hoạt động triển khai các dịch vụ mới.
Eximbank liên tục tung ra các sản phẩm dịch vụ mới nhằm lôi kéo khách
hàng, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng: Tiết kiệm linh
hoạt, Ôtô trong tầm tay, Thấu chi tín chấp,…
Cụ thể như sau:
• Ngày 04/05/2007 thực hiện dịch vụ “Cho vay chứng khoán
ngày T”.
• 29/08/2007 thực hiện nghiệp vụ “Cho vay mua bất động sản
tại các dự án”
• 29/10/2007 thực hiện “Cho vay dự án Sky Garden III – Phú
Mỹ Hưng”
• Năm 2007, Eximbank thực hiện hình thức “Bao thanh toán”
cho các khách hàng có nhu cầu.
• Thực hiện các nghiệp vụ giao dịch vàng kỳ hạn và giao dịch
vàng quyền chọn phục vụ cho khách hàng có nhu cầu kinh
doanh vàng.
• 27/11/2007 thực hiện chương trình “Cho vay hạn mức thấu
chi cho cổ đông”
Cùng với các dịch vụ khác, tổng số dịch vụ của Eximbank hiện này vào
khoảng gân 600 loại hình dịch vụ, là một con số khá ấn tượng với một
NHTMCP Việt Nam nhưng nếu so với các ngân hàng ở ngay trong khu vực thì
đó vẫn là một con số khiêm tốn. Nó đòi hỏi Eximbank cần phải nỗ lực nhiều
trong quá trình vươn lên hoàn thiệ mình.
2.2. Những hoạt động chính của Eximbank Việt Nam.
2.2.1 Hoạt động tiền gửi tiết kiệm.
Exim bank nhận huy động tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn và không kỳ hạn
theo quy định của NHNN Việt Nam. Trong đó, lãi tiền gửi tiết kiệm không kỳ

hạn sẽ được hạch toán tự động vào tài khoản của khách hàng. Tiền gửi tiết kiệm
có kỳ hạn có thể sẽ được trả lãi trước, trả lãi theo tháng, theo quý, theo năm
hoặc theo thỏa thuận của Exim bank với khách hàng.
Nếu khách hàng sử dụng dịch vụ thẻ tiết kiệm của ngân hàng thì khách
hàng có thể rút tiền cũng như gửi tiền tiết kiệm tại bất cứ thời điểm nào tại các
máy ATM của Exim bank, hoặc sử dụng làm thế chấp vay tiền ngân hàng khi
chưa đến kỳ đáo hạn của khoản tiết kiệm có kỳ hạn. Số dư tối thiểu của tiết kiệm
thẻ tối thiểu là 100.000 VND, 1 chỉ vàng SJC hoặc 50 USD đối với từng loại thẻ
tiết kiệm tương đương.
Số liệu thống kê tiền gửi tiết kiệm giai đoạn (2004 – 2007)
(nguồn: báo cáo thường niên Việt Nam Eximbank)
2004 2005 2006 2007
Tổng nguồn vốn huy động
4.194 5.774 6889 7912
Vốn huy động bằng ngoại tệ
1592,92 2590,77 3209,84 3893
Vốn huy động bằng vàng
455,12 606,46 752 816
( Đơn vị tỷ VND)
2.2.2. Hoạt động thanh toán quốc tế.
Với quan hệ rộng lớn với hơn 700 ngân hàng đại lý tại 65 quốc gia và
đang đàm phán để tăng cường quan hê. Eximbank Việt Nam sẵn sàng phục vụ
mọi nhu cầu thanh toán quốc tế của khách hàng.
Phương thức thanh toán chứng từ của Exim bank gồm:
• Thư tín dụng (L/C)
• Nhờ thu chứng từ
Eximbank luôn có các biện pháp tiếp xúc và chăm sóc khách hàng
hiệu quả cùng với tính chuyên nghiệp cao trong việc thanh toán xuất nhập khẩu
đã chiếm được sự tin cậy của khách hàng:
- Tư vấn miễn phí nội dung thư tín dụng (L/C): Tư vấn miễn phí

nội dung L/C nháp theo yêu cầu của khách hàng Xuất khẩu trước khi khách
hàng xác nhận đồng ý với nhà nhập khẩu để ngân hàng họ phát hành chính thức,
giúp khách hàng giảm thiểu rủi ro về thời gian, chi phí, khả năng thanh toán bộ
chứng từ.
- Hỗ trợ cùng khách hàng trong việc hoàn chỉnh điều kiện L/C,
soạn thảo chứng từ theo yêu cầu L/C, bảo vệ quyền lợi hợp phát của khách hàng
khi thực hiện thanh toán.
- Kiểm chứng từ trước qua Email, Fax... cho khách hàng trước
khi khách hàng xuất trình bản chính, giúp khách hàng tiết kiệm tối đa chi phí,
nhân lực, và thời gian.
- Nhận chứng từ xuất trình trị giá lớn tại trụ sở / văn phòng đại
diện công ty trên địa bàn.
Thanh toán quốc tế qua các năm
2004 2005 2006 2007
Tổng doanh số 1107 1692 2011,15 2563
Thanh toán theo L/C. 763,83 1.184,4 1407,85 1794
Thanh toán qua nhờ thu 66,42 84,6 100.56 128,15
Thanh toán qua chuyển tiền 276,75 423 502,74 640,85
(Đơn vị triệu USD)
2.2.3. Tín dụng bảo lãnh.
Eximbank đáp ứng nhu cầu vay vốn và bảo lãnh của khách hàng để sản
xuất kinh doanh, dịch vụ, tiêu dùng, đầu tư phát triển,... với hình thức cho vay
linh hoạt và thủ tục đơn giản.
Các sản phẩm tín dụng, bảo lãnh của ngân hàng:
• Phát hành thư bảo lãnh: Bảo lãnh dự thầu, thực hiện hợp đồng,
đảm bảo chất lượng sản phẩm, vay vốn, thanh toán, hoàn trả
tiền ứng trước, nộp thuế và hạn ngạch, cùng một số loại bảo
lãnh khác theo yêu cầu của khách hàng.
• Cho vay theo hạn mức tín dụng dự phòng
• Cho vay theo từng phương án kinh doanh.

• Cho vay theo hạn mức tín dụng
• Cho vay theo dự án đầu tư.
• Cho vay hợp vốn
• Cho vay theo hạn mức thấu chi
• Cho vay ủy thác
• Bao thanh toán.
Tình hình hoạt động tín dụng bảo lãnh
(Nguồn: Báo cáo tài chính thường niên VNEximbank)
2004 2005 2006 2007
Tổng dư nợ cho vay
5.017 6.598 9.237,2 14.779,52
Dư nợ cho vay ngoại tệ
1.605,44 2.375,28 3.800,45 5.201,16
Dư nợ cho vay vàng
602,04 527,84 892,12 998,25
(Đơn vị: tỷ VND)
2.2.4. Hoạt động kinh doanh tiền tệ.
Exim bank thực hiện tất cả các nghiệp vụ giao dịch hối đoái phục vụ nhu
cầu thanh toán quốc tế cũng như cung cấp các dịch vụ giao dịch hối đoái giúp
khách hàng phòng ngừa rủi ro biến động tỷ giá.
Các nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ:
• Mua bán ngoại tệ mặt theo giá thỏa thuận
• Giao dịch hối đoái giao ngay (Spot)
• Giao dịch hối đoái kỳ hạn (Forward)
• Giao dịch hối đoái hoán đổi (Swap)
• Quyền chọn ngoại tệ với ngoại tệ
• Quyền chọn ngoại tệ với VND
Tình hình kinh doanh tiền tệ
(Nguồn: Báo cáo thường niên của Eximbank)
2004 2005 2006 2007

Tổngdoanh số mua–bán(triệu USD)
4.689 6.361 8.587,35 12.199,21
Lợi nhuận (tỷ VND)
22,34 35,30 48 56
2.2.5. Hoạt động kinh doanh vàng.
Khi khách hàng có nhu cầu thanh toán bằng vàng các loại (SJC, vàng
nguyên liệu) hoặc bảo toàn vốn theo vàng, đầu tư để thu được lợi nhuận qua sự
phán đoán sự biến động về giá vàng. Ngân hàng Eximbank sẽ cung cấp các
phương thức giao dịch tiên tiến, phù hợp với thị trường với giá cả cạnh tranh
nhất.
Các nghiệp vụ kinh doanh:
• Giao dịch vàng giao ngay
- Giao dịch vàng kỳ hạn: Là giao dịch giữa bên mua và bên bán, cam
kết mua bán với nhau một khối lượng vàng nhất định, theo một mức giá
xác định, thanh toán vào một thời điểm xác định trong tương lai.
Khách hàng không phải trả chi phí giao dịch và được hưởng lãi
trên số dư tài khoản ký quỹ. Số lượng vàng tối thiểu là 10 lượng vàng
SJC.
- Quyền chọn vàng: Hợp đồng quyền chọn vàng là thỏa thuận giữa
người mua và người bán theo đó, người mua quyền chọn được quyền mua hoặc
bán một số lượng vàng cụ thể tại tỷ giá được ấn định tại thời điểm ký kết hợp
đồng và có hiệu lực trong một khoảng thời gian nhất định.
+ ) Số lượng vàng tối thiểu: 100 lượng
+) Thời hạn giao dịch: 3-365 ngày
+) Loại tiền giao dịch: VND và Vàng
+) Các kiểu quyền chọn: