MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ SẢN PHẨM LÀ MỘT TRONG NHỮNG NHÂN TỐ NHẰM ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ

MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ SẢN PHẨM LÀ MỘT TRONG
NHỮNG NHÂN TỐ NHẰM ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT KINH
DOANH CỦA DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ.
1.1 THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRÒ CỦA THỊ TRƯỜNG ĐỐI VỚI HOẠT
ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP:
1.1.1. Khái niệm thị trường:
Thực tế, tuỳ từng lĩnh vực nghiên cứu mà người ta đưa ra các khái niệm
khác nhau về thị trường.
Về mặt truyền thống đưa ra 4 khái niệm.
+ Thị trường là nơi hoặc địa điểm diễn ra hoạt động mua bán hoặc trao đổi
dịch vụ.
+ Thị trường là một khâu lưu thông thuộc về quá trình tái sản xuất.
+ Thị trường là một quá trình mà ở đó người mua và người bán tác động
qua lại lẫn nhau nhằm xác định chất lượng, giá cả của hàng hoá.
+ Thị trường là tổng thể các quan hệ kinh tế trong lĩnh vực trao đổi và
thông qua đó lao động kết tinh trong hàng hoá được xã hội thừa nhận.
Khác với khái niệm truyền thống:
+ Nói đến thị trường chỉ đề cập đến người mua, không đề cập đến người
bán.
+ Những người đang mua hàng của doanh nghiệp và những người sẽ mua
hàng của doanh nghiệp.
+ Chỉ đề cập đến người mua là khâu cuối cùng từ đó doanh nghiệp tìm mọi
cách mà có thể phù hợp với lợi ích người tiêu dùng. Nói đến người mua sản
phẩm của doanh nghiệp tức là nói đến mục đích của sản xuất và nói đến người
tiêu dùng tức là nói đến lý do tồn tại của doanh nghiệp.
Theo góc độ Marketing:
Định nghĩa thị trường theo góc độ Marketing được phát biểu như sau: Thị
trường bao gồm tất cả những khách hàng tiềm ẩn cùng có một nhu cầu hay
mong muốn cụ thể, sẵn sàng và có khả năng tham gia trao đổi để thoả mãn
nhu cầu và mong muốn đó.
Theo Mác:

Thị trường là lĩnh vực của sự trao đổi hàng hoá, hành vi cơ bản của thị
trường là hành vi mua bán. Bởi vậy trên thị trường có hai chủ thể tham gia là
người bán và người mua. Người bán đại diện cho yếu tố cung còn người mua
đại diện cho yếu tố cầu trên thị trường.
Cung: Là số lượng của cải hoặc dịch vụ mà người bán đã sẵn sàng nhượng
lại với một giá nào đấy.
Câù: Là số lượng của cải hoặc dịch vụ mà người mua sẵn sàng chấp nhận
với một giá nào đó.
Cung và cầu sẽ gặp nhau tại điểm cân bằng.
Theo quan điểm kinh doanh:
Thị trường là một tập hợp nhu cầu về một loại hàng hoá, dịch vụ cụ thể, là
nơi diễn ra hành vi mua của người tiêu dùng. Nói cách khác thị trường là nơi
gặp gỡ giữa cung và cầu về một hoặc một số loại sản phẩm hoặc dịch vụ nào
đó. Các doanh nghiệp, tổ chức cung ứng sản phẩm hoặc dịch vụ của họ cho
người tiêu dùng nhằm thỏa mãn nhu cầu.
Nghiên cứu hành vi mua của người tiêu dùng và những tiến triển theo thói
quen của họ trong tiêu dùng. Đó là những sự cần thiết sống còn mà các doanh
nghiệp phải thích nghi nhanh chóng.
Hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phụ thuộc một phần vào
chất lượng nghiên cứu trước khi hành động. Thu thập xử lý thông tin có liên
quan đến thị trường là cần thiết đối với mọi doanh nghiệp cho dù qui mô, bản
chất hoạt động của chúng như thế nào. Doanh nghiệp luôn luôn phải tìm cách
lôi kéo khách hàng lựa chọn sản phẩm của mình, biết ai là đối thủ và bước đi
của họ như thế nào là những điều kiện cần thiết cho sự thành công của doanh
nghiệp.
*Mỗi khái niệm về thị trường nêu trên đều có những ý nghĩa riêng đối với
công tác nghiên cứu thị trường. song trong giới hạn của đề tài thì chỉ bàn đến
thị trường tiêu thụ sản phẩm. Đối với công ty cổ phần Thăng Long thì thị
trường tiêu thụ sản phẩm của công ty bao gồm tập hợp những nhu cầu của
khách hàng về sản phẩm của công công ty. Đó có thể là thị trường tiềm năng,

thị trường mục tiêu hay thị trường hiện hữu của công ty. Do đó, định nghĩa thị
trường theo quan điểm marketing và quan điểm kinh doanh được vận dụng để
nghiên cưú đề tài.
1.1. 2. Vai trò, chức năng của thị trường:
a. Vai trò của thị trường:
- Là cầu nồi giữa sản xuất và tiêu dùng.
- Là nơi hình thành và xử lý các mối quan hệ.
- Vừa là môi trường kinh doanh vừa là tấm gương để doanh nghiệp nhận
biết nhu cầu xã hội và hiệu quả kinh doanh.
- Là nơi mà doanh nghiệp có thể kiểm nghiệm các chi phí ( chi phí sản xuất,
chi phí lưu thông...).
- Vừa là đối tượng vừa là căn cứ của kế hoạch hoá
- Là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế của nhà nước.
b. Chức năng của thị trường:
- Chức năng thừa nhận:
Việc tiêu thụ hàng hoá của doanh nghiệp thông qua chức năng thừa nhận
của thị trường. Thị trường thừa nhận chính là sự chấp nhận của người mua
đối với hàng hoá, dịch vụ của doanh nghiệp, thị trường thừa nhận hành vi
buôn bán, trao đổi hành hoá, dịch vụ.
- Chức năng thực hiện:
Trên thị trường có sự hoạt động của các qui luận kinh tế, của sản xuất và
trao đổi hàng hoá. Vì vậy thị trường có chức năng này thông qua cạnh tranh
trong và giữa các ngành. Thị trường điều tiết việc di chuyển sản phẩm từ các
ngành có lợi ít sang các ngành có lợi hơn. Thông qua cạnh tranh trong nội bộ
ngành thị trường sẽ khuyến khích doanh nghiệp tận dụng các lợi thế và thời cơ
kinh doanh, đồng thời nó cũng khuyến kích các doanh nghiệp không có lợi thế
vươn lên thoát khỏi phá sản. Thị trường kích thích việc tiết kiệm chi phí sản
xuất và chi phí lưu thông, hướng người tiêu dùng trong việc mua hàng hoá và
dịch vụ.
- Chức năng thông tin: Thị trường phản ánh khá rõ nét các thông tin của

cung, cầu sản phẩm cho cả hai phía bên mua và bên bán, nó còn là một tấm
gương phản ánh bộ mặt kinh tế xã hội.
- Chức năng điều tiết: Thị trường là nơi thoả mãn giữa hai bên mua và bán
về số lượng và giá cả sản phẩm: cho nên nó tác động cả hai phía bên cung và
bên cầu.
1.1.3. Khái niệm, nội dung, vai trò và nguyên tắc của việc mở rộng
thị trường:
a. Khái niệm mở rộng thị trường:
Theo nghĩa trực tiếp thì mở rộng thị trường là một quá trình tăng khối
lượng sản phẩm hàng hoá bán ra và tăng số lượng khách hàng của doanh
nghiệp bằng cách lôi kéo những người không tiêu dùng tương đối trở thành
khách hàng của doanh nghiệp và lôi kéo khách hàng của đối thủ cạnh tranh.
b. Vai trò của việc mở rộng thị trường:
Các doanh nghiệp hiện nay dồn hết mọi nỗ lực của mình vào việc mở rộng
thị trường. Mở rộng thị trường giúp doanh nghiệp lôi kéo khách hàng tiềm
năng, khách hàng không tiêu dùng tương đối và khách hàng của đối thủ cạnh
tranh về phía doanh nghiệp mình bằng chính sách giá, chính sách chất lượng.
Việc mở rộng thị trường giúp cho doanh nghiệp bán được nhiều hàng hơn và
thu được nhiều lợi nhuận hơn, làm tăng thị phần của doanh nghiệp. Vì vậy, mở
rộng thị trường là nhân tố quyết định sự phát triển của doanh nghiệp.
- Tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng sản xuất, sản phẩm ngày càng
tiêu thụ được nhiều.
- Làm tăng lợi nhuận và doanh thu trong doanh nghiệp
- Tăng sức cạnh tranh trên thị trường.
- Tạo công ăn việc làm cho cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp.
c. Nội dung của việc mở rộng thị trường:
- Nâng cao chất lượng và sản lượng sản phẩm tiêu thụ, sản phẩm truyền
thống. Đối với khách hàng truyền thống, khách hàng đã quen với sản phẩm
nên việc mở rộng hoạt động tiêu thụ là củng cố lòng tin của khách hàng, kích
thích nhu cầu bằng chính sách giá, bán chịu, bán trả góp, có chính sách giá ưu

đãi khi mua với số lượng lớn thường xuyên và liên tục.
- Tìm kiếm thêm khách hàng mới.
- Đưa hàng mới vào thị trường truyền thống. Doanh nghiệp cần xác định
đúng thời điểm đưa sản phẩm nào vào thị trường, số lượng là bao nhiêu là
hợp lý. Việc làm đó có làm tăng khả năng tiêu thụ của công ty hay không, sản
phẩm của doanh nghiệp là sản phẩm thay thế hay bổ sung.
- Thâm nhập thị trường mới:
Thâm nhập thị trường mới, thị trường có các đối thủ cạnh tranh mạnh là
việc làm hết sức khó khăn song cũng hết sức cần thiết. Nó đòi hỏi doanh nghiệp
phải đầu tư thích đáng để nghiên cứu thị trường. Thu thập thông tin tổng hợp,
phân tích và ra quyết định để đánh giá được khả năng thâm nhập thị trường.
Trước khi ra quyết định công ty phải giải đáp những vấn đề sau:
+ Thị trường xâm nhập có thuận lợi và khó khăn gì.
+ Đối thủ cạnh tranh là ai, điểm mạnh và điểm yếu của họ.
+ Đâu là thị trường mà sản phẩm của doanh nghiệp có thể phát huy được
lợi thế hoặc lĩnh vực nào phù hợp nhất đối với hoạt động của doanh nghiệp.
+ Khả năng tiêu thụ là bao nhiêu.
+ Cần có những cải tiến gì về sản phẩm để tăng tính phù hợp, doanh nghiệp
có chiến lược tiếp thị như thế nào.
+ Doanh nghiệp có chiến lược nào để có thể tăng khả năng cạnh tranh trên
thị trường.
d. Nguyên tắc khi mở rộng thị trường:
- Mở rộng thị trường trên cơ sở đảm bảo vững chắc thị trường hiện có. Đối
với các doanh nghiệp thì việc ổn định thị trường hiện có là rất quan trọng. Vì
nó đảm bảo cho doanh nghiệp có một khoản doanh thu ổn định để có thể đầu
tư vào thị trường mới. Để tạo một thị trường ổn định doanh nghiệp phải xây
dựng và thực hiện các biện pháp khai thác thị trường hiện có cả về chiều sâu
lẫn chiều rộng, thông qua hoạt động này sẽ nâng cao uy tín sản phẩm của
doanh nghiệp trên thị trường, tạo thị trường kinh doanh ổn định cho doanh
nghiệp.

- Mở rộng thị trường phải dựa trên cơ sở huy động tối đa các nguồn lực
trong doanh nghiệp. Mỗi sản phẩm bán ra trên thị trường phải đảm bảo yêu
cầu số lượng, chất lượng, giá cả. Trong doanh nghiệp các nguồn lực như lao
động, tài chính, thiết bị vật tư sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến số lượng, chất
lượng, giá cả sản phẩm. Mọi kế hoạch sản xuất đều dựa trên cơ sở cân đối giữa
nhu cầu của thị trường và khả năng về nguồn lực trong doanh nghiệp.
- Mở rộng thị trường phải dựa trên cơ sở phân tích đầy đủ các loại nhu cầu
và khả năng thanh toán của người tiêu dùng.
1.2. PHÂN LOẠI THỊ TRƯỜNG:
Trên thực tế có rất nhiều cách phân loại thị trường theo nhiều tiêu thức
khác nhau. Dưới đây là một vài cách phân loại phổ biến.
1.2.1. Căn cứ vào thuộc tính chung nhất của sản phẩm:
- Thị trường của các sản phẩm hàng hoá thông thường.
- Thị trường sản phẩm vô hình hay thị trường dịch vụ gồm những cái không
nhìn thấy được một cách thông thường như giấy phép, bằng sáng chế, bản
quyền, bí quyết kỹ thuận.
1.2.2. Phân loại theo lĩnh vực sử dụng: Có thể chia khái quát như sau
- Thị trường hàng hoá gồm thị trường hàng tiêu dùng và tư liệu sản xuất.
- Thị trường dịch vụ gồm dịch vụ tiêu dùng, dịch vụ thương mại và dịch vụ
sản xuất.
* Thị trường hàng tiêu dùng xét theo mức độ cấp thiết của nhu cầu lại
chia ra thành:
+ Thị trường hàng cấp 1: Chủ yếu là loại hàng ngắn ngày phục vụ cho 3
loại nhu cầu ăn, mặc, học.
+ Thị trường hàng cấp 2: Chủ yếu là những hàng lâu năm phục vụ cho
nhu cầu ở và đi lại.
+ Thị trường hàng cấp 3: Hàng xa xỉ đắt tiền.
* Thị trường hàng tư liệu sản xuất ( hàng công nghiệp) gồm hai nhóm cơ
bản là nguyên nhiên liệu và máy móc thiết bị. Cả nguyên vật liệu và máy móc
thiết bị lại được chia làm hai khu vực rất rõ:

+ Thị trường hàng tư liệu sản xuất khu vực 1 gồm các ngành công
nghiệp nặng như luyện kim, chế tạo máy, năng lượng, hoá chất.
+ Thị trường hàng tư liệu sản xuất khu vực 2 gồm các ngành công nghiệp
nhẹ như công nghiệp chế biến thực phẩm, công nghiệp dệt.
1.2.3. Theo phương thức giao dịch:
- Thị trường buôn bán.
- Thị trường bán lẻ.
- Thị trường sở giao dịch.
- Thị trường đấu giá, đấu thầu.
1.2.4. Theo không gian địa lý:
- Thị trường thế giới.
- Thị trường khu vực.
- Thị trường quốc gia
- Thị trường địa phương.
1.2.5. Phân loại theo tương quan thế lực giữa các bên:
- Thị trường người bán, ở thị trường này ưu thế sẽ thuộc về bối cảnh của
thị trường. Nếu cung nhỏ hơn cầu ưu thế sẽ thuộc về người bán và ngược lại.
- Thị trường người mua.
1.2.6. Phân loại theo quá trình sản xuất:
- Thị trường nguyên liệu.
- Thị trường bán thành phẩm.
- Thị trường thành phẩm.
1.2.7. Phân loại theo trình độ phát triển kinh tế:
- Thị trường các nước phát triển cao.
- Thị trường các nước phát triển: Thuỵ Điển, Đan Mạch, Thụy Sỹ.....
- Thị trường các nước NICS gồm có: Singapore, Hàn Quốc, Mêhico....
- Thị trường các nước đang phát triển: Trung Quốc, Việt Nam...
- Thị trường các nước chậm phát triển.
1.2.8. Căn cứ vào vai trò, số lượng người mua, người bán trên thị
trường người ta chia thành:

- Thị trường độc quyền.
- Thị trường cạnh tranh hoàn hảo.
- Thị trường cạnh tranh không hoàn hảo.