Đáp án Đề thi chọn đổi tuyển quốc gia tỉnh Nghệ An năm học 2010 - 2011 (ngày 2)

Sở GD & ĐT NGhệ an Kỳ thi chọn đội tuyển dự thi
học sinh giỏi quốc gia lớp 12 THPT
năm học 2010 - 2011
hớng dẫn và biểu điểm Chấm đề chính thức
(Hớng dẫn và biểu điểm chấm gồm 02 trang)
Môn: Ngữ văn (Ngày 08/10/2010)
----------------------------------------------
A. YấU CU CHUNG:
1. Cú kin thc vn hc v xó hi ỳng n, sõu rng; k nng lm vn tt: b cc rừ rng,
kt cu cht ch, din t trong sỏng, giu hỡnh nh v sc biu cm, khụng mc li chớnh t.
2. ỏp ng yờu cu i mi cỏch thc kim tra, ỏnh giỏ, c cu thi nm nay cú nhiu thay
i. Bờn cnh dng truyn thng, cú thờm nhng m. Thớ sinh cú th la chn nhiu cỏch
trỡnh by, nhiu phng thc biu t, nhiu thao tỏc lp lun... Hng dn chm ch nờu mt s
ni dung c bn dng truyn thng, nhng nh hng gii quyt m, nh tớnh ch
khụng nh lng. Giỏm kho cn ht sc linh hot khi vn dng hng dn chm. Cn trng v
tinh t ỏnh giỏ bi lm ca thớ sinh trong tớnh chnh th, phỏt hin, trõn trng nhng bi cú ý kin
v ging iu riờng. Chp nhn cỏc cỏch kin gii khỏc nhau, k c khụng cú trong hng dn
chm, min l hp lý, cú sc thuyt phc.
3. Tng im ca ton bi l 20,0 im, cho l n 0,5 im. Hng dn chm ch a ra mt
s mc im, trờn c s ú giỏm kho cú th thng nht nh ra cỏc thang im c th hn.
B. YấU CU C TH
Cõu 1 (8,0 im).
õy l mt m, thớ sinh cú th vn dng nhiu phng thc biu t, nhiu thao tỏc ngh
lun khỏc nhau, min l ỏp ng c nhng yờu cu c bn sau:
1. Gii thớch:
- V ngt ca cuc sng l nhng giỏ tr tt p, cú tớnh nhõn vn c cht lc t nhng yờu
thng, s chia, dõng hin; t nhng thnh cụng; t s thanh thn ca tõm hn...
- V ng ca cuc sng l nhng cm giỏc, d v ng li t nhng nhc nhn, bun au,
mt mỏt, tht bi... trong cuc i mi ngi.
2. Bỡnh lun:
- Cuc i l s tng ho ca nhiu hng v cuc sng, trong ú ngt v ng l hai v trỏi

ngc nhau, l d v ng li trong lũng ngi t hai mt tt - xu, hnh phỳc - bt hnh, thnh
cụng - tht bi...
- Hng v cuc sng thng khụng rch rũi. Cú khi ln trong cỏi ngt ngo li l ni ng
cay v ngc li. Cú khi nim vui ngi ny l ni bun ca k khỏc...
- Mi hng v ca cuc sng cú nhng giỏ tr riờng, chỳng ta khụng ch nõng niu v ngt m
cũn phi bit chp nhn, trõn trng v ng, bi chớnh nú giỳp ta trng thnh hn.
- Cm nhn c v ngt v v ng ca cuc i chớnh l ta bit ỏnh giỏ nhng giỏ tr cuc
sng, ngha l ta ang ln lờn, hng ti nhng giỏ tr nhõn vn.
3. Bi hc nhn thc v hnh ng:
- Mi ngi luụn phi bit trõn trng nhng giỏ tr tt p m mỡnh ang cú, luụn n lc kim
tỡm nhng v ngt mi, bit vn lờn sau nhng tht bi, ng cay, bit cht lc v ngt t nhng v
ng ca cuc i.
Trang 1/ 2
- Đồng thời phải biết trân trọng, sẻ chia trước niềm vui, nỗi buồn của người khác, biết cách
đưa lại những vị ngọt và đừng làm tổn thương, đừng mang đau khổ, bất hạnh cho mọi người.
Biểu điểm:
- Điểm 7-8: Đáp ứng được các yêu cầu trên, hành văn trong sáng, có cảm xúc, giàu hình ảnh.
- Điểm 5-6: Đáp ứng phần lớn các yêu cầu trên, hành văn trong sáng, mạch lạc.
- Điểm 3-4: Đáp ứng được một nửa yêu cầu, còn một số lỗi về diễn đạt, chính tả.
- Điểm dưới 3: Không hiểu đề hoặc hiểu còn mơ hồ, nhiều lỗi diễn đạt.
Câu 2 (12 điểm).
Trên cơ sở những kiến thức văn học sâu sắc, tinh tế, đặc biệt là các vấn đề lí luận văn học
(đặc trưng của nghệ thuật, quá trình sáng tạo của người nghệ sĩ...), bài viết cần đáp ứng một số yêu
cầu sau đây:
1. Giải thích:
- Nghệ thuật có kỉ luật sắt: chính là những yêu cầu nghiêm ngặt đặt ra đối với tác phẩm, với
người nghệ sĩ. (Yêu cầu về sự sáng tạo, đặc trưng loại thể, các giá trị ...).
- Kỉ luật của nghệ thuật không phải là sự trói buộc theo những nguyên tắc, khuôn mẫu áp đặt
từ bên ngoài, kỉ luật của nghệ thuật phải xuất phát từ sự tự ý thức, lương tâm trách nhiệm của
người nghệ sĩ.

=> Ý kiến của Nguyễn Đình Thi nhấn mạnh, đề cao tinh thần tự chủ - tự giác của người nghệ
sĩ trong lao động sáng tạo, phủ nhận sự áp đặt, trói buộc nghệ thuật theo những khuôn mẫu (chú ý
các từ “không thể là” – “phải là”).
2. Bình luận:
a. Ý kiến của Nguyễn Đình Thi thể hiện sự nhận thức đúng đắn về đặc trưng của nghệ thuật
và bản chất của lao động sáng tạo.
- Nghệ thuật là một hình thái lao động nghiêm túc, có những nguyên tắc, yêu cầu nghiêm ngặt
mà mỗi nghệ sĩ khi bước vào lãnh địa đó phải tuân thủ nếu muốn tồn tại. Người nghệ sĩ không chỉ
cần có tài mà còn phải có tâm, không được phép cẩu thả, hời hợt.
- Bản chất của lao động nghệ thuật là sáng tạo. Nghệ thuật không chấp nhận sự áp đặt theo
những kiểu mẫu định sẵn. Sáng tạo nghệ thuật là hoạt động tinh thần mang tính cá thể hóa cao độ,
mỗi nghệ sĩ phải phát huy tinh thần tự chủ, nỗ lực tìm tòi, vượt lên trên những lề lối cũ để tạo nên
những sản phẩm độc đáo, mang tính đơn nhất, in đậm dấu ấn chủ quan của người sáng tạo.
b. Ý kiến của Nguyễn Đình Thi được đúc kết từ thực tiễn sáng tạo, hoạt động nghệ thuật của
một người nghệ sĩ đầy tài năng và tâm huyết, chính vì thế nó có sức thuyết phục sâu sắc, lớn lao.
c. Ý kiến của Nguyễn Đình Thi đã đặt ra một vấn đề cơ bản, có ý nghĩa sinh tử đối với nghệ
thuật, mang tính thời sự. Vấn đề đó cho đến hôm nay vẫn còn vẹn nguyên giá trị, mang lại những
bài học kinh nghiệm cho người sáng tạo, các nhà quản lí nghệ thuật và người tiếp nhận.
Biểu điểm:
- Điểm 10-12: Đáp ứng được các yêu cầu trên, hành văn trong sáng, có cảm xúc, giàu hình ảnh.
- Điểm 7-9: Đáp ứng phần lớn các yêu cầu trên, hành văn trong sáng, mạch lạc.
- Điểm 4-6: Đáp ứng được một nửa yêu cầu, còn một số lỗi về diễn đạt, chính tả.
- Điểm dưới 4: Không hiểu đề hoặc hiểu còn mơ hồ, nhiều lỗi diễn đạt.
- - - HÕt - - -
Trang 2/ 2