MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH
TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI
NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM
1. ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG
VIỆT NAM:
Trong thời gian qua, hoạt động của Ngân hàng nói chung, công tác tín
dụng nói riêng chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực do tác động của cuộc khủng
hoảng tài chính khu vực, nguồn vố đầu tư giảm sút, thị trường xuất khẩu gặp
nhiều khó khăn, hiệu qủa sản xuất kinh doanh của doanh của doanh nghiệp
còn thấp. Trong bối cảnh đó, hoạt động của Ngân hàng ngoại thương không
tránh khỏi những khó khăn thử thách.
Tuy nhiên do bám sát diễn biến tình hình thực tế, cùng với sự chỉ đạo tháo
gỡ khó khăn kịp thời, có hiệu quả của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, Ngân
hàng ngoại thương đã khẩn trương khắc phục những tồn tại, sai sót, thực hiện
những giải pháp phù hợp với tình hình thực tế, đặc biệt là công tác tín dụng
nên đã hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của cuộc khủng hoảng, khôi phục và giữ
được chữ tín với khách hàng trong nước và quốc tế, mở rộng thị trường, giữ
vững tốc độ tăng trưởng nguồn vốn, nâng cao chất lượng và mở rộng tín dụng,
chủ động tìm đến khách hàng lớn, các dự án khả thi, hiệu quả để đầu tư nên
đã thu được những kết quả đáng tự hào.
Để phát huy những thành quả đã đạt được và phát triển hơn nữa, thực
hiện thắng lợi những nhiệm vụ, mục tiêu chiến lược đã đặt ra trong thời gian
tới, hoạt động cho vay, đầu tư tại Ngân hàng ngoại thương diễn ra theo
hướng:
- "Với phương châm: An toàn – hiệu quả - phát triển”, Ngân hàng tận dụng
thời cơ để mở rộng đầu tư tín dụng, bảo lãnh đạt mức tăng trưởng 25%, nâng
dần tỷ trọng đầu tư trung và dài hạn lên 35% tổn dư nợ, nâng cao chất lượng
tín dụng, phấn đấu giảm tỷ lệ nợ quá hạn xuóng dưới 4%, tích cực xử lý khai
thác có hiệu quả tài sản nợ, tài sản thế chấp để giải phóng vốn kinh doanh.
- Bám sát các định hướng của nhà nước về chiến lược phát triển kinh tế, sớm
tiếp cận với các dự án, các chương trình kinh tế trọng điểm, chủ động bố trí

vốn, trực tiếp tham gia hoặc tham gia theo phần, đồng tài trợ với các Ngân
hàng thương mại khác để phát huy sức mạnh về vốn, kinh nghiệm cũng như
hạn chế rủi ro. Tiếp tục mở rộng các đối tượng cho vay nhằm khai thác mọi
tiềm năng trong ngành kinh tế, có cơ chế thoả đáng trong chính sách đầu tư,
tín dụng cho mục tiêu xã hội. Tuy nhiên với thế mạnh về vốn, Ngân hàng ngoại
thương sẽ tập trung một tỷ trọng vốn thích đáng đầu tư vào các dự án lớn
thuộc các doanh nghiệp có vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân (Các
tổng công ty 90, 91).
- Tạo điều kiện thuận lợi cho người đi vay với chính sách lãi suất, phí dịch vụ
hấp dẫn, có khả năng cạnh tranh được với các Ngân hàng khác, đổi mới phong
cách phục vụ nhanh chóng, chính xác, luôn coi lợi ích của khách hàng là lợi ích
của chính mình, duy trì một cơ chế lãi suất linh hoạt để khuyến khích các nhà
sản xuất kinh doanh. Xây dựng cơ chế lãi suất ưu đãi đối với những khoản vay
lớn, các dự án có tính khả thi chắc chắn, độ an toàn cao.
- Mở rộng tín dụng đi liền với việc củng cố và nâng cao hiệu quả chất lượng
tín dụng, đảm bảo khả năng thu hồi vốn, giảm dần tỷ lệ nợ quá hạn, nợ khó
đòi. Tăng cường cơ chế thông tin tín dụng, nắm chắc tình hình biến động của
thị trường. Dự đoán kịp thời, chính xác những yếu tố tác động đến sản xuất
kinh doanh, tình hình thị trường tài chính trong và ngoài nước để chủ động tư
vấn cho doanh nghiệp, thoá gỡ khó khăn, sử dụng vốn vay có hiệu quả hơn.
Trong điều kiện chung của nền kinh tế và của Ngân hàng hiện nay, để tồn
tại, phát triển và hội nhập đẩm bảo thực hiện được những mục tiêu về hoạt
động cho vay đặt ra, Ngân hàng ngoại thương phải thực hiện đồng bộ nhiều
giải pháp khác nhau. Một trong những giải pháp tiên quyết hữu hiệu nhất là
hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư, đặc biệt là nâng cao chất lượng
thẩm định tài chính trong hoạt động cho vay của Ngân hàng. Thẩm định tài
chính dự án đầu tư phải được xác định trong chiến lược, định hướng hoạt
động và gắn bó chặt chẽ các nghiệp vụ khác tạo thành sức mạnh tổng hợp của
Ngân hàng.
2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ

ÁN ĐÀU TƯ TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TAỊ NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT
NAM:
Muốn nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư, đáp ứng
được những yêu cầu, đòi hỏi của hoạt động cho vay của Ngân hàng ngoại
thương nói riêng và của nền kinh tế nói chung thì điều đầu tiên và trước hết là
phải có một nhận thức và định hướng đúng.
2.1. Một số định hướng cho công tác thẩm định tài chính dự án
đầu tư tại Ngân hàng ngoại thương:
Trong thời gian tới, công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư trong hoạt
động cho vay tại Ngân hàng cần dựa trên các định hướng sau:
- Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư của Ngân hàng ngoại thương
phải đứng trên giác độ của người cho vay, người bỏ vốn để xem xét.
- Công tác thẩm định dự án phải xuất phát từ tình hình thực tiễn trong
ngành và nhằm phục vụ hoạt động cho vay của Ngân hàng ngoại thương trong
từng giai đoạn.
- Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư phải được phổ cập hoá trong
toàn hệ thống với tất cả các cán bộ làm nhiệm vụ ở các bộ phận khác nhau, với
những yêu cầu đòi hỏi khác nhau.
- Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư phải được tiến hành thường
xuyên, liên tục, toàn diện, đối với tất cả các dự án xin vay, trong quá trình cho
vay từ xem xét dự án cho đến giải ngân, thu nợ, thu lãi.
- Công tác thẩm định dự án tại Ngân hàng ngoại thương phải được tiến hành
theo một quy trình khoa học, hiện đại sát với tình hình thực tế và phù hợp với
nghiệp vụ Ngân hàng.
- Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư phải được xây dựng theo hướng
đặc thù của hoạt động cho vay tại Ngân hàng, duy trì phát triển thành một thế
mạnh trong kinh doanh trên thương trường.
- Công tác thẩm định phải phát huy vai trò tham mưu cho lãnh đạo để có
những biện pháp tổ chức, chỉ đạo diều hành cụ thể trong việc quyết định các
khoản vay.

- Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư đòi hỏi tính chủ động, năng lực
sáng tạo, khả năng phân tích, tổng hợp và phải thường xuyên được tổng kết,
rút ra kinh nghiệm, bài học để hoàn thiện và phát triển.
2.2. Một số giải pháp:
Cùng với sự chuyển đổi nền kinh tế sang cơ chế thị trường, hoạt động đầu
tư ngày càng được khuyến khích, mở rộng. Vai trò của công tác thẩm định tài
chính dự án đầu tư ngày càng trở nên quan trọng, có ảnh hưởng quyết định
đến chất lượng khoản vay của Ngân hàng. Từ thực trạng hoạt động thẩm định
tài chính dự án đầu tư tại Ngân hàng ngoại thương, chúng ta thấy rõ một vấn
đề nổi lên là cần nhanh chóng hoàn thiện và nâng cao chất lượng công tác này.
Qua quá trình xem xét hoạt động thẩm định tài chính dự án đầu tư thấy
được những kết quả đạt được, những tồn tại, những hạn chế và các nguyên
nhân đưa đến, tôi xin đề xuất một số giải pháp nhắm nâng cao chất lượng
thẩm định tài chính dự án đầu tư như sau:
- Giải pháp về phương pháp thẩm định.
- Giải pháp về thông tin.
- Giải pháp về nhân tố con người.
- Giải pháp về tổ chức điều hành.
• Giải pháp về phương pháp thẩm định:
Vấn đề giá trị thời gian của tiền: Đây là vấn đề mấu chốt của thẩm định
tài chính dự án đầu tư nhưng chưa được Ngân hàng quan tâm đúng mức. Một
trong những đặc trưng cơ bản của hoạt động đầu tư là lợi ích và chi phí phát
sinh ở các giai đoạn khác nhau, nhưng giá trị đồng tiền ở các thời điểm khác
nhau không giống nhau. Vì vậy cần phải có những phương pháp quy đổi giá trị
của dòng tiền xuất hiện ở những thời điểm khác nhau về cùng một thời điểm
để xem xét, đánh giá. Điều đó chẳng những cho phép xem xét, phân tích mà còn
tạo điều kiện để so sánh, lựa chọn các dự án.
Áp dụng các phương pháp thẩm định hiện đại:
Ngân hàng cần phổ cập và tăng cường áp dụng những phương pháp, chỉ
tiêu thẩm định tài chính dự án đàu tư hiện đại trên cơ sở tham khảo, học hỏi

của các Ngân hàng hiện đại trên thế giới và áp dụng một cách sáng tạo vào
tình hình thực tế nước ta và hệ thống Ngân hàng. Đây là vấn đề có ý nghĩa rất
thiết thực trong việc nâng cao chất lượng thẩm định tài chính. Các phương
pháp thẩm định hiện đại đều được trình bày rất phổ biến trong nhiều tài liệu
khác nhau, nhưng vấn đề là lựa chọn chỉ tiêu, phương pháp nào để áp dụng
cho phù hợp với thực tiễn từng dự án.
Ngân hàng cần áp dụng nhiều hơn nữa các chỉ tiêu: giá trị hiện tại ròng
NPV, tỷ suất sinh lời nội bộ IRR chỉ số doanh lợi PI, BIC, sử dụng các chỉ tiêu
này làm tiêu chuẩn trong đánh giá, lựa chọn dự án đầu tư. Ba chỉ tiêu này là
cực kỳ quan trọng, phản ánh chính xác hiệu quả tài chính của dự án đầu tư và
cần phải được áp dụng đồng thời để bổ xung hỗ trọ lẫn nhau, Ngân hàng nên
xây dựng một quy trình tác nghiệp cụ thể để làm căn cứ cho việc thực hiện.
+ Tính dòng tiền:
Phần lớn các dự án đều có giá trị thu hồi tài sản cố định. Các máy móc,
thiết bị, nhà xưởng khi dự án kết thúc còn có một giá trị thị trường nhất định.
Khi chúng được bán sẽ xuất hiện một luồng tiền thu cuối dự án. Một điều cần
lưu ý là dòng tiền này phải chịu thuế thu nhập doanh nghiệp vì nó là luồng tiền
hoạt động trước thuế.
Ngân hàng cũng cần tính đến khoản thu hồi vốn lưư động ròng, khoản
thu hồi này sẽ được cộng vào dòng tiền ở năm cuối cùng của dự án. Đặc biệt
Ngân hàng cần phải tính toán dòng tiền cho cả đời của dự án chứ không nên
dừng lại ở năm dự án trả hết nợ.
Khi xác định lợi nhuận ròng dùng để trả nợ, Ngân hàng nên chú ý đến
phần sử dụng vốn ngân sách nhà nước mà doanh nghiệp phải nộp (nếu có).
Đối với những dự án đầu tư đã được thẩm định có hiệu quả, trong một số
năm đầu hoạt động dự án có dòng tiền âm, Ngân hàng có thể xem xét thu nợ
vào những năm sau chứ không nhất thiết phải yêu cầu miễn thuế hoặc tỉnh hỗ
trợ.
+ Tính doanh thu và chi phí:
Doanh thu và chi phí là 2 yếu tố có ảnh hưởng quyết định tới việc tính

toán các chỉ tiêu còn lại trong thẩm định tài chính dự án đàu tư,. Đây là bước
quan trọng nhưng cũng khó khăn nhất trong quá trình phân tích. Việc dự báo
doanh thu bán hàng liên quan đến các nhân tố như khuynh hướng tăng
trưởng kinh tế, khuynh hướng giá cả, phản ứng hay hành động của các đối thủ
cạnh tranh, … Đánh giá những nhân tố này là rất khó chính xác.