Tiet 4: SD một số biện pháp NT trong văn bản thuyết minh

Soạn:
Giảng: Tiết 4
Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật
trong văn bản thuyết minh
A - Mục tiêu:
1.Kiến thức:
- Giúp HS hiểuvăn bản thuyết minh và các phơng pháp thuyết minh thờng
dùng.
-Vai tròcủa các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
2.Kỹ năng:
-Nhận ra các biện phápnghệ thuật đợc sử dụng trong văn bản thuyết minh.
-Vận dụngcác biện pháp nghệ thuật khi viết văn thuyết minh
3.Thái độ:
-.Giúp H/s có ý thức học tập,vận dụng tích hợp trong thực tế.
B.Chuẩn bị:
-Của thày: Nghiên cứu hệ thống bài tập câu hỏi, giáo án ,bảng phụ.
-Của trò: Nghiên cứu bài học, ôn lại văn bản thuyết minh.
C- Ph ơng pháp : Quy nạp, trực quan , hoạt động nhóm;
KT: Động não, nêu và giải quyết vấn đề
D- Tiến trình giờ dạy
I- ổ n định tổ chức : (1)
II- Kiểm tra bài cũ: (5): Kiểm tra sự chuẩn bị của HS
III-Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 1:
-PP:Vấn đáp,
-KT: Động não
Ôn lại VB thuyết minh
? Văn bản thuyết minh là gì? Đặc điểm chủ
yếu của nó?
- Tri thức, khách quan, phổ thông

? Các phơng pháp thuyết minh là gì?
- Định nghĩa, phân loại, nêu ví dụ, liệt kê số
Nội dung bài giảng
A. Lý thuyết
I. Văn bản thuyết minh và đặc điểm
1.Đặc điểm
- Tri thức, khách quan, phổ thông
2.Phơng pháp thuyết minh
- Định nghĩa, phân loại, nêu ví dụ, liệt
kê số liệu, so sánh
liệu, so sánh
Hoạt động 2
-PP:Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề
-KT: động não
(Nhận xét kiểu văn bản thuyết minh có sử
dụng một số biện pháp nghệ thuật)
- Gọi HS đọc văn bản
? Bài văn thuyết minh đặc điểm gì của đối t-
ợng?
? Văn bản ấy có cung cấp những tri thức về
đối tợng không? đặc điểm ấy có dễ dàng
thuyết minh bằng cách đo đếm, liệt kê
không?
- Khó thuyết minh vì đối tợng trừu tợng
? T/g thuyết minh bằng cách nào?
- Liệt kê
? Nếu chỉ dùng phơng pháp liệt kê thì đã
nêu đợc sự kì lạ của Hạ Long cha? Hãy chỉ
ra những câu văn thực hiện nhiệm vụ đó?
- Cha...chính nớc...tâm hồn...

? Vậy t/g dùng những biện pháp nghệ thuật
nào để thuyết minh
- Liên tởng, tởng tợng, miêu tả, so sánh
? T/g đã dùng biện pháp liên tởng, tởng tợng
nh thế nào để giải thích sự kỳ lạ của Hạ
Long?
- Nớc tạo nên sự di chuyển và khả năng di
chuyển theo mọi cách ->tạo nên sự thú vị
của cảnh sắc
- Tuỳ theo góc độ và tốc độ di chuyển của
du khách, tuỳ theo cả hớng ánh sáng mà TN
tạo nên t/g sống động, biến hoá lạ lùng
-> HS tìm những câu văn để chứng minh
? Để văn bản thuyết minh có tính thuyết
phục cao ta cần có đợc gì?
- HS trình bày ->GV chốt ý -> ghi bảng
II. Tìm hiểu việc sử dụng một số biện
pháp nghệ thuật trong văn bản
thuyết minh
1. Khảo sát,phân tích ngữ liệu :
VB: Hạ Long đá và nớc
- Đặc điểm: sự kì lạ của Hạ Long là vô
tận
-> Khó thuyết minh vì đối tợng trừu t-
ợng
-Thuyết minh bằng cách
+ Liệt kê
+ Liên tởng, tởng tợng, miêu tả, so sánh
- Dùng phơng pháp liệt kê
- Sử dụng: liên tởng, tởng tợng, so sánh,

nhân hoá
=> Biến vật vô tri có tâm hồn
2. Ghi nhớ: SGK- 13
Hoạt động 3: (20ph) B. Luyện tập
- PP: Nêu và giải quyết vấn đề
- KT: Động não, khăn phủ bàn
- HS đọc BT 1
? Văn bản có tính thuyết minh không? Tình
cảm ấy thể hiện ở những điểm nào?
Phơng pháp thuyết minh nào đợc sử dụng?
- HS thảo luận ->phát biểu
- GV nhận xét, bổ sung
? T/g sử dụng những biện pháp thuyết minh
nào?
? Các biện pháp nghệ thuật đó có t/d gì?
- Đọc BT2 nêu yêu cầu BT
1. Ngọc Hoàng xử tội R.xanh
a. VB có tính thuyết minh
- T/c đó thể hiện ở chỗ gt loài ruồi có hệ
thống:
+ T/c chung về họ, giống
+ Tập tính sinh sống và ptriển
+ đặc điểm cơ thể
=> Thức tỉnh ý thức giữ gìn vệ sinh,
phòng bệnh của con ngời
- Phơng pháp thuyết minh là
+ Định nghĩa:
+ Phân loại
+ Số liệu
+ Liệt kê

- Biện pháp nghệ thuật: nhân hoá, có
tình tiết
c. Tác dụng: + Gây hứng thú cho bạn
đọc nhỏ tuổi, vừa là truyện vui, vừa học
thêm tri thức
Bài 2:
- Đoạn văn nhằm nó về một tập tính của
chim cá dới dạng một ngộ nhận thời thơ
ấu, sau lớn lên đi học mới có dịp nhận
thức lại nhầm lẫn
- BPNT: lấy ngộ nhận hồi nhỏ làm đầu
mỗi câu chuyện
IV. Củng cố: (2 phút): GV khái quát nội dung toàn bài
V. H ớng dẫn về nhà : (3 phút)
- Tập viết đoạn văn thuyết minh ngắn có sử dụng các biện pháp nghệ
thuật
- Học ghi nhớ, hoàn thành bài tập
- Chuẩn bị đề bài trang 15: Lập dàn ý
E. Rút kinh nghiệm
..............................................................................................