GIÁO ÁN BỒI DƯỠNG HÓA 11 NÂNG CAO NĂM 2010-2011

Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
Tn 3
Ngµy soan : 22/8/2010
Bi 1+2
Chđ ®Ị 1: sù ®iƯn li-nång ®é mol/l
I-mơc ®Ých yªu cÇu
-hs n¾m ch¾c c¸c chÊt ®iƯn , chÊt kh«ng ®iƯn li, viÕt ptpø cđa chÊt ®iƯn li m¹nh vµ chÊt ®iƯn li u.
-n¾m ®ỵc c«ng thøc tÝnh nång ®é mol/l.
-rÌn lun kÜ n¨ng viÕt ptpø vµ c¸c bµi tËp tÝnh to¸n.
*träng t©m
hs vËn dơng kiÕn thøc viÕt ptpø vµ bµi tËp tÝnh to¸n.
II-chn bÞ
gi¸o ¸n
III-néi dung vµ ph¬ng ph¸p
1,ỉn ®Þnh líp
2,néi dung bµi míi
A-lý thut c¬ b¶n cÇn n¾m ®ỵc
A. kiÕn thøc cÇn n¾m ®ỵc
1- Chất điện li là những chất tan trong nước phân li ra ion ( nhiều chất ở trạng thái nóng chảy củng phân li ra
ion, nên ở trạng thái nóng chảy các chất này dẫn được điện)
2-Sự điện li là q trình phân li các chất trong nước thành ion.
3-Độ điện li
α
: Đ/n, biểu thức và điều kiện.
α =
O
n
n

α : ®é ®iƯn li
n: Sè ph©n tư ph©nli thµnh ion

n
O
: Sè ph©n tư chÊt ®ã hoµ tan.
0 < α ≤ 1.
4- Chất li mạnh là chất tan trong nước, các phân tử hồ tan đều phân li ra ion.
α = 1 ( là các axit mạnh, bazơ mạnh và hầu hết các muối )
Phương trình điện li ( kí hiệu )
5- Chất điện li yếu là chất tan trong nước chỉ có một phần số phân tử hồ tan phân li ra ion, phần còn lại vẫn
tồn tại dưới dạng phân tử trong dung dịch.
0 < α <1 ( là các axit yếu, bazơ yếu, H
2
O .........)
Phương trình điện li ( kí hiệu )
6- Phương trình điện li: Khi viết phương trình điện li của các chất điện li trong nước cần chú ý:
- Tổng điện tích 2 vế của phương trình phải bằng nhau.
- Trong dd trung hồ về điện thì
∑
giá trị điện tích ( + ) =
∑
giá trị điện tích ( - )
- Khối lượng muối khan =
∑
m
cation
+
∑
m
anion
B. bµi tËp ¸p dơng
Bài 1 .Hãy chỉ ra các chất điện li mạnh, chất điện li yếu và viết các phương trình phân li khi hồ tan chúng

vào nước: H
2
SO
4
, KClO
4
, MnSO
4
, K
2
Cr
2
O
7
, FeS, C
2
H
5
OH, C
6
H
12
O
6
, Al, C, BaCO
3
, C
12
H
22

O
11
, H
2
CO
3
,
Ca(HCO
3
)
2
, NH
4
NO
3
, HClO, HClO
4
, HI, HNO
2
, CH
3
COOH.
Bài 2
.Tính [ ] các ion trong dd trong các trường hợp sau:
a) Al(NO
3
)
3
0,01M
b) Trong 1 lít dd chứa ( NaCl 0,10M và MgCl

2
0,050M )
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
c) CH
3
COOH 0,10M có độ điện li bằng 1,32 % ở 25
0
C.
Bài 3.Có 50 lít một dd, trong đó có 0,2 (mol) ion K
+
, 0,3 (mol) ion Mg
2+
, 0,4 (mol) ion Fe
3+
và x (mol) ion Cl
-
a) Tính [ Cl
-
]
b) Tính khối lượng muối khan thu được sau khi cơ cạn dd.
Bài 4.a) Trộn 500 ml dd KOH 0,5M với 100ml dd HCl 1M. Tính [OH
-
] trong dd thu được sau phản ứng.
b) Trộn 500 ml dd Ba(OH)
2
1M với 500 ml dd HNO
3
0,5 M. Tính [OH
-
] trong dd thu được sau pứ.

bµi 5.hoµ tan kim lo¹i Ba hc BaO vµo níc thu ®ỵc dd ®Ịu dÉn ®ỵc ®iƯn. vËy Ba hc BaO cã thc lo¹i
chÊt ®iƯn li hay kh«ng ? gi¶I thÝch.
bµi 6.a, nh÷ng chÊt láng nh hi®roclorua láng, axit axetic tinh khiÕt (100%) cã dÉn ®iƯn hay kh«ng? t¹i sao.
b,khi nµo th× c¸c mi NaNO
3
, CaCl
2
vµ hi®roclorua láng dÉn ®iƯn.
bµi 7.mét dd cã a mol ion Fe
3+
, b mol ion Mg
2+
vµ c mol ion Cl
-
.
a, lËp biĨu thøc liªn hƯ gi÷a a,b,c .
b, lËp c«ng thøc tÝnh khèi lỵng mi trong dd .
bµi 8.cã 50 lÝt dd chøa : 0,2 mol K
+
, 0,3 mol Mg
2+
, 0,4 mol Fe
3+
vµ x mol Cl
-
.
a, tÝnh nång ®é mol/l cđa ion Cl
-
.
b, tÝnh khèi lỵng mi thu ®ỵc sau khi c« c¹n dd.

®/s : [Cl
-
] = 0,04 , m = 108,4 gam.
bµi 9.mét dd X cã chøa c¸c ion Ca
2+
, Al
3+
, Cl
-
. §Ĩ kÕt tđa hoµn toµn ion Cl
-
trong 10 ml dd X ph¶I dïng hÕt
70 ml dd AgNO
3
1 M . Khi c« c¹n 100 ml dd X thu ®ỵc 35,55 gam mi khan.
tÝnh nång ®é mol/l cđa mçi mi cã trong dd X.
§/S : [AlCl
3
] = 1M , [CaCl
2
] = 2 M.
bµi 10.a,trén 500 ml dd KOH 0,5 M víi 100 ml dd HCl 1M . TÝnh nång ®é mol /lcđa ion OH
-
trong dd thu
®ỵc sau pø.
b,trén 500 ml dd Ba(OH)
2
1M víi 500 ml dd HNO
3
0,5 M . TÝnh nång ®é mol/l cđa ion OH

-
trong dd thu ®ỵc
sau pø .
bµi 11.1,hoµ tan 14,9 gam KCl vµo níc võa ®đ ®ỵc 0,5 lit dd . TÝnh nång ®é mol/l cđa mçi ion cã trong dd .
BiÕt KCl cã ®é ®iƯn li lµ
α
= 85% .
2,dd HCl cã nång ®é ion H
+
lµ 10
-3
M . CÇn pha lo·ng dd nµy b»ng níc bao nhiªu lÇn ®Ĩ ®ỵc dd míi cã nång
®é ion H
+
= 10
-4
M .
Bµi 12.trén 250 ml dd hçn hỵp gåm (HCl 0,08 M vµ H
2
SO
4
0,01M) víi 250 ml dd NaOH a mol/l thu ®ỵc dd
A cã nång ®é ion OH
-
= 10
-2
M . TÝnh a. ®/s a=0,12 M.
Bµi tËp vỊ nhµ.
bµi 1 : §HSP hµ néi
a,TÝnh ®é ®iƯn li cđa dd axit fomic HCOOH 0,07 M cã nång ®é ion H

+
= 0,03 M.
b,§é ®iƯn li ®ã t¨ng hay gi¶m khi thªm 0,001 mol HCl vµo 1 lÝt dd HCOOH ®· cho ë trªn ? gi¶I thÝch.
bµi 2 : ®h kt qc d©n.
TÝnh ®é ®iƯn li cđa dd axit HA 0,1 M cã nång ®é ion H
+
= 10
-3
M . ViƯc thªm mét Ýt dd HCl vµo dd HA cã
lµm thay ®ỉi ®é ®iƯn li cđa axit nµy kh«ng?
bµi 3 : ®h cÇn th¬ :
cã 2 dd lµ dd A vµ dd B . Mçi dd chØ chøa 2 lo¹i cation vµ 2 anion trong sè c¸c ion sau :
K
+
(0,15 mol ), Mg
2+
(0,1 mol ) ; NH
4
+
(0,25 mol ) ; H
+
( 0,2 mol ) ; Cl
-
( 0,1 mol ); SO
4
2-
(0,075 mol ) ; NO
3
-

( 0,25 mol ) ; CO
3
2-
( 0,15 mol ) . X¸c ®Þnh dd A vµ dd B .
Bµi 4.mét dd cã chøa 2 lo¹i cation lµ Fe
2+
(0,1 mol ) vµ Al
3+
( 0,2 mol ) cïng 2 lo¹i anion lµ Cl
-
( x mol ) vµ
SO
4
2-
( y mol ) .
TÝnh x vµ y biÕt r»ng khi c« c¹n dd thu ®ỵc 46,9 gam chÊt r¾n khan .
§/s ; x = 0,2 ; y = 0,3 .
bµi 5.cã V lÝt dd chøa 2 axit lµ HCl a mol/l vµ H
2
SO
4
b mol/l . CÇn cã x lÝt dd chøa 2 baz¬ lµ NaOH c mol/l
vµ Ba(OH)
2
d mol/l ®Ĩ trung hoµ võa ®đ dd 2 axit trªn .c¸c chÊt trªn ®Ịu cã ®é ®iƯn li
α
= 1 .
LËp biĨu thøc tÝnh x theo V, a,b,c ,d .
Tn 4
Ngµy soan : 05/9/2010

Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
Bi 3+4
CHđ §Ị 2: axit-baz¬ , ph¶n øng axit -baz¬
I-mơc ®Ých yªu cÇu
-Hs n¾m ch¾c ®/n axit- baz¬ cđa Bronxtet , vËn dơng vµ gi¶i thÝch.
-N¾m ch¾c c¸c chÊt axit , baz¬ , lìng tÝnh hay trung tÝnh.
-C¸c pø axit-baz¬ , rÌn lun kÜ n¨ng viÕt ptpø gi¶i thÝch.
*VËn dơng kiÕn thøc vµo c¸c bµi tËp gi¶i thÝch .
II-chn bÞ : gi¸o ¸n .
III-néi dung vµ ph¬ng ph¸p.
1,ỉn ®Þnh líp.
2,KiĨm tra bµi cò : ch÷a bµi tËp cho vỊ nhµ vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c cđa häc sinh.
3,néi dung phÇn bµi míi.
A-lý thut cÇn n¾m ®ỵc
1,®/n axit-baz¬ theo Bronxet vµ theo arenniut.
*Chó ý : theo ®/n trªn th× :
a,axit : c¸c axit , gèc axit m¹nh cßn H (HSO
4
-
….), oxit axit , cation cđa baz¬ u : NH
4
+
, Fe
3+
...
b,baz¬ : c¸c baz¬, NH
3
, oxit baz¬ , c¸c anion gèc axit u kh«ng cßn nguyªn tư H. (CO
3
2-

, S
2-
..)
c, chÊt trung tÝnh: lµ chÊt kh«ng nhêng , kh«ng nhËn proton .
gèc axit m¹nh kh«ng cßn nguyªn tư H, c¸c cation cđa kim lo¹i kiỊm vµ kiỊm thỉ.
d, chÊt lìng tÝnh: lµ chÊt võa cã kh¶ n¨ng cho võa cã kh¶ n¨ng nhËn proton.
c¸c gèc axit cßn nguyªn tư H , H
2
O , c¸c oxit, hi®roxit cđa mét sè kim lo¹i nh : Al , Zn, Cr,..
*chó ý :
gi¶I thÝch tÝnh axit, baz¬ cđa mét chÊt ph¶I nªu ®ỵc b¶n chÊt cđa axit , baz¬ vµ vai trß cđa níc. kh¸I niƯm vỊ
axit, baz¬ .
2,Sù thủ ph©n cđa mi.
-pø trao ®ỉi gi÷a chÊt tan víi níc gäi lµ sù thủ ph©n.
-t¬ng t¸c gi÷a c¸c ion trong mi víi níc gäi lµ sù tủ ph©n mi.
B-bµi tËp ¸p dơng
Bµi 1.1,Theo ®/n míi vỊ axit-baz¬ cđa brontxet th× c¸c ion : Na
+
, NH
4
+
, CO
3
2-
, K
+
, CH
3
COO
-

, HSO
4
-
,
HCO
3
-
lµ axit , baz¬ , lìng tÝnh hay trung tÝnh v× sao ?
2,cho vµi giät qïy tÝm vµo c¸c dd sau th× mµu cđa q sÏ thay ®ỉi nh thÕ nµo? gi¶i thÝch :
NaCl , Na
2
CO
3
, NH
4
Cl ,CH
3
COONa , NaHSO
4
.
Bµi 2.hoµn thµnh c¸c pø axit -baz¬ sau vµ h·y cho biÕt chÊt nµo lµ axit, baz¬ ?
a, CH
3
NH
2
+ H
2
O e, S
2-
+ H

2
O
b, C
2
H
5
COO
-

+ H
2
O f, NH
3
+ H
2
O
c, NO
2
-
+ H
2
O g, NH
4
+
+ H
2
O
d, C
2
H

5
O
-
+ H
2
O h, C
6
H
5
-OH + H
2
O
Bµi 3.Dïng thut axit-baz¬ theo Bronxtet h·y gi¶i thÝch v× sao c¸c chÊt Al(OH)
3
, H
2
O , NaHCO
3
®ỵc coi lµ
nh÷ng chÊt lìng tÝnh .
Bµi 4 .1, dd AlCl
3
cã chøa nh÷ng lo¹i ion nµo gi¶i thÝch ?
2, h·y gi¶i thÝch v× sao khi cho Na
2
CO
3
vµo c¸c dd FeCl
3
hc AlCl

3
l¹i cã khÝ CO
2
tho¸t ra .
Bµi 5.Cho NaHCO
3
lÇn lỵt t¸c dơng víi c¸c dd : H
2
SO
4
lo·ng, KOH, Ca(OH)
2
. ViÕt ptpø díi d¹ng ph©n tư
vµ ion thu gän ? ion HCO
3
-
®ßng vai trß g× trong tõng pø ?
Bµi 6.Nªu hiƯn tỵng ,viÕt vµ c©n b»ng c¸c ph¶n øng sau:
a,dd AlCl
3
+ dd KAlO
2
. b, dd AlCl
3
+ dd Na
2
CO
3
. c, dd AlCl
3

+ dd Na
2
S . d, Cho mét Ýt bét Cu vµo dd
hçn hỵp gåm NaNO
3
vµ HCl . e, dd FeCl
3
+ dd CH
3
NH
2
. f, dd NH
3
+ dd Al
2
(SO
4
)
3
.
Bài 7. Cho các muối : NH
4
Cl, K
2
SO
4
, Ba(NO
3
)
2

, CH
3
COOONa , Na
2
CO
3
, KHSO
3
, Na
2
HPO
4
,
CuSO
4
, NaCl , Al
2
(SO
4
)
3
, (CH
3
COO)
2
Pb , (NH
4
)
2
CO

3
.
Muối nào trong số muối trên bị thuỷ phân khí hồ tan vào nước . Viết phương trình minh hoạ
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
Bài 8.a) Cho các dung dịch NaCl, Na
2
CO
3
, C
6
H
5
OH, NH
4
Cl có mơi trường axit , kiềm hay trung
tính ? Giải thích .
b) Cho q tím vào các dung dịch sau đây : NH
4
Cl , CH
3
COOK , Ba(NO
3
)
2
, Na
2
CO
3
. Q tím đổi
màu gì ? Giải thích .

c) Có thể dùng q tím để phân biệt 2 dung dịch NaOH và Na
2
CO
3
được khơng ? Tại sao ?
d) Có thể dùng q tím để phân biệt 2 dung dịch HCl và dung dịch NH
4
Cl được khơng ? Tại sao ?
e) Vì sao NH
3
khơng tồn tại trong mơi trường axit ? Vì sao Zn(OH)
2
khơng tồn tại trong mơi trường
axit cũng như trong mơi trường kiềm ?
Bài 9. Hãy ghi đúng sự thay đổi màu của q đỏ, q xanh, q tím khi nhúng lần lượt chúng vào từng
dung dịch sau :
Dung dịch KCl FeCl
3
NaNO
3
K
2
S Zn(NO
3
)
2
Na
2
CO
3

Quỳ đỏ
Quỳ xanh
Quỳ tím
Bài 10. Có bốn bình mất nhãn, mỗi bình chứa một trong các dung dịch sau : Na
2
SO
4
, Na
2
CO
3
, BaCl
2
,
KNO
3
với nồng độ khoảng 0,1M . Chỉ dùng thêm q tím, hãy nêu cách phân biệt các dung dịch trên.
Viết các phương trình phản ứng minh hoạ .
Bài 11. đây đựng riêng biệt trong các bình khơng có nhãn : NH
4
Cl , (NH
4
)
2
SO
4
, BaCl
2
, NaOH ,
Na

2
CO
3
.
Bài 12. Có 3 lọ hố chất mất nhãn, mỗi lọ đựng một trong các dung dịch NaCl , Na
2
CO
3
và HCl .
Khơng được dùng thêm bất kì hố chất nào (kể cả q tím), làm thế nào để nhận ra các dung dịch này.
Viết phương trình hố học của các phản ứng xảy ra dưới dạng phân tử và ion .
Bài 13. Chỉ dùng thêm một hố chất hãy phân biệt các dung dịch sau : Na
2
CO
3
, Na
2
SO
3
, Na
2
SO
4
,
Na
2
SiO
3
và Na
2

S.
Bài 14. Hãy phân biệt các chất bột sau : NaCl , Na
2
CO
3
, Na
2
SO
4
, BaCO
3
, BaSO
4
( Chỉ dùng thêm 1
hố chất và nước).
Bài 15. Có 4 bình mất nhãn, mỗi bình chứa một hỗn hợp dung dịch sau đây : K
2
CO
3
và Na
2
SO
4
;
KHCO
3
và Na
2
CO
3

; KHCO
3
và Na
2
SO
4
; Na
2
SO
4
và K
2
SO
4
. Trình bày phương pháp hố học để nhận
biết 4 bình này mà chỉ dùng thêm dung dịch NaCl và dung dịch Ba(NO
3
)
2
.
Bài 16. Bằng phương pháp hố học, hãy nhận biết các dung dịch đựng trong các lọ mất nhãn sau :
Ba(OH)
2
, H
2
SO
4
, FeCl
3
, FeCl

2
, AlCl
3
, CuCl
2
, NaCl , Na
2
CO
3
, NH
4
Cl , (NH
4
)
2
SO
4
.
(Chỉ dùng thêm q tím)
. bµi tËp vỊ nhµ
bµi 1 : ®¹i häc n«ng l©m tp hcm
Cho biÕt hiƯnt¬ng x¶y ra trong c¸c thÝ nghiƯm sau, viÕt ptpø minh ho¹:
a,Cho vµi giät q tÝm vµo c¸c dd : Na
2
CO
3
, NH
4
Cl .
b,Cho dd FeCl

3
vµo dd CH
3
NH
2
.
Bµi 2: häc viƯn ng©n hµng .
Cã 4 b×nh mÊt nh·n, mçi b×nh chøa mét trong sè c¸c dd sau : Na
2
SO
4
, Na
2
CO
3
, BaCl
2
, KNO
3
. ChØ dïng
thªm q tÝm , h·y nªu c¸ch nhËn biÕt c¸c dd trªn. ViÕt ptpø minh ho¹.
bµi 3 : häc viƯn qu©n y .
Cho a mol khÝ H
2
S hÊp thơ hoµn toµn vµo 2a mol dd NaOH thu ®ỵc dd A . Cho dd A lÇn lỵt vµo c¸c dd :
Al(NO
3
)
3
, Fe(NO

3
)
2
, Cu(NO
3
)
2
. ViÕt c¸c ptpø.
bµi 4 : ®h n«ng nghiƯp I hµ néi
c¸c chÊt vµ ion cho díi ®©y ®ãng vai trß lµ axit , baz¬ ,lìng tÝnh hay trung tÝnh v× sao ?
Al(H
2
O)
3+
, C
6
H
5
O
-
, S
2-
, Zn(OH)
2
, Na
+
, Cl
-
, NH
4

+
.
Hoµ tan 5 mÉu mi NaCl , NH
4
Cl ,AlCl
3
, Na
2
S , C
6
H
5
ONa vµo níc thµnh 5 dd , sau ®ã cho thªm vµo mçi
dd mét Ýt q tÝm ? hái dd cã mµu g× ? t¹i sao?
………………………………………………………………………………………………………………….
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
TN 5
Ngµy so¹n : 12/09/2010
BI 5+6
Chđ ®Ị 3: PH cđa dung dÞch

a- mơc tiªu bµi häc
-N¾m ®ỵc k/n vỊ pH, ct tÝnh pH, mèi quan hƯ gi÷a [H
+
] vµ m«i trêng dd, pH dd
-RÌn lun kÜ n¨ng tÝnh to¸n víi tõng d¹ng bµi tËp
b- ChÈn bÞ
Gi¸o ¸n, s¸ch n©ng cao 11, ®Ị TS§H-C§
c- néi dung -ph¬ng ph¸p
1,ỉn ®Þnh líp

2,kiĨm tra bµi cò ( ch÷a bµi tËp vỊ nhµ )
3,néi dung
I- lý thut c¬ b¶n cÇn n¾m ®ỵc
- K/n vỊ pH
-M«i trêng trung tÝnh lµ mt cã [ H
+
] = [OH
-
] = 10
- 7
M
→
pH = 7
-DD axÝt cã [H
+
] > 10
-7
M
→
pH < 7 , pH cµng nhá tÝnh axÝt cµnh m¹nh
-DD baz¬ cã [H
+
] < 10
-7
M
→
pH > 7 , pH cµng lín tÝnh baz¬ cµng m¹nh
-Trong mét dd lu«n cã; [H
+
] [OH

-
] = 10
-14

pH = - lg [H
+
] , pOH = - lg [OH
-
]
pH + pOH = 14
II-bµi tËp ¸p dơng
C©u 1 (§H SP HN-2002)
1. a, So s¸nh pH cđa c¸c dd cã cïng nång ®é mol cđa HCl vµ CH
3
OOH. Gi¶I thÝch
b, So s¸nh (cã gt) nång ®é mol cđa c¸c dd CH
3
COONa vµ NaOH cã cïng pH
2. TÝnh pH cđa dd thu ®ỵc sau khi trén lÉn 100ml dd HCl 0,1M víi 100 ml dd H
2
SO
4
0,05 M
C©u 2
a, TÝnh pH cđa dd chøa 0,1 gam NaOH trong 1 lÝt dd
b, TÝnh [H
+
], [OH
-
] trong dd cã pH = 4,5

C©u 3 (§HSPKT-2002). 1,TÝnh ®é pH cđa dd A, B, C
- Dung dÞch A; H
2
SO
4
0,01M
- Dung dÞch B; NaOH 0,01 M
- Dung dÞch C ®ỵc cÊu t¹o bëi ddA trén víi dd B theo tØ lƯ thĨ tÝch V
A
: V
B
= 1: 2
2,Hoµ tan m gam kim lo¹i Ba vµo níc thu ®ỵc 1,5 lÝt dd X cã pH = 13. TÝnh m ( §/s; m=10,275)
C©u 4.Dung dÞch HCl cã pH = 3. CÇn pha lo·ng dd nµy b»ng níc bao nhiªu lÇn ®Ĩ thu ®ỵc dd HCl míi
cã pH=4 ?
C©u 5.A lµ dd H
2
SO
4
0,5 M; B lµ dd NaOH 0,6 M. CÇn trén V
A
víi V
B
theo tØ lƯ thĨ tÝch nµo ®Ĩ ®ỵc dd cã
pH=1 vµ dd cã pH=13. (gt c¸c chÊt ph©n li hoµn toµn)
§/s; pH=1, V
A
/V
B
=7/9, (pH=13, V

A
/V
B
=11/5)
C©u 6(§HQG TPHCM-2002)
1, Dung dÞch CH
3
COOH 0,1M cã ®é ®iƯn ly
α
= 1%. ViÕt pt ®iƯn ly CH
3
COOH vµ tÝnh pH cđa dd nµy
2,A lµ dd HCl 0,2 M. B lµ dd H
2
SO
4
0,1 M. Trén c¸c thĨ tÝch b»ng nhau cđa A vµ B, ®ỵc dd X
TÝnh pH cđa dd X. §/s; pH dd X = 0,7
C©u 7 (§H TCKT HN)
Pha lo·ng 200 ml dd Ba(OH)
2
víi 1,3 lÝt níc thu ®ỵc dd cã pH = 12. TÝnh C
M
cđa dd Ba(OH)
2
ban ®Çu, biÕt
r»ng Ba(OH)
2
ph©n li hoµn toµn. §/s; C
M

= 0,0375 M
C©u 8 (§HQG HN)
Trén 250 ml dd hçn hỵp gåm HCl 0,08 M vµ H
2
SO
4
0,01 M víi 250 ml dd Ba(OH)
2
a M, thu ®ỵc
m gam kÕt tđa vµ 500 ml dd cã pH =12. TÝnh m vµ a
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
§/s; m=0,5825 gam, a=0,06M
Câu 9.. Đimetyl amin (CH
3
)
2
NH là một bazơ mạnh hơn amoniăc . Đimetyl amin trong nước có phản
ứng thuỷ phân sau: (CH
3
)
2
NH + H
2
O (CH
3
)
2
NH
+
2

+ OH
-

a) Viết biểu thức tính hằng số phân li bazơ K
b
của đimetyl amin.
b) Nếu thêm một ít muối khan (CH
3
)
2
NH
2
Cl vào dunh dịch trên thì nồng độ OH
-
thay đổi như
thế nào ? Vì sao ?
c) Tính pH của dung dịch đimetyl amin 1,5M . Biết rằng K
b
= 5,9.10
-4
.
Câu 10. a) Dung dịch axit fomic HCOOH có pH = 3,0 . Tính độ điện li
α
của axit fomic.
b) Tính nồng độ H
+
và ion axetat CH
3
COO
-

trong dung dịch axit CH
3
COOH 0,1M, biết độ
điện li
α
của dung dịch bằng 1,3%
Câu 11. a) Tính pH của dung dịch CH
3
COOH 0,1 M (Biết K
a
= 1,75.10
-5
)
b) Tính nồng độ mol/l của ion H
+
trong dung dịch NH
4
Cl 0,1M. Biết K
b
của NH
3
bằng 1,8.10
-
5
.
c) Tính nồng độ mol/l của ion H
+
trong dung dịch NH
3
0,01M ( Biết K

b
= 1,8.10
-5
).
d) Tính nồng độ mol/l ion H
+
của dung dịch CH
3
COOH 0,1M ( Biết K
b
của CH
3
COO
-
là
5,71.10
-10
).
Câu 12. So sánh pH của các dung dịch sau có cùng nồng độ và điều kiện . Giải thích .
a) Các dung dịch : HCl ; H
2
SO
4
; CH
3
COOH .
b) Các dung dịch : NaOH ; Ba(OH)
2
; dung dịch NH
3

.
Câu 13. Cho dung dịch H
2
S 0,1M . Biết axit này có thể phân li 2 nấc :
H
2
S H
+
+ HS
-
; K
a1

= 1,0.10
-7
HS
-
H
+
+ S
2-
; K
a2
= 1,3.10
-13

a)

Tính nồng độ mol/l của ion H
+

và pH của dung dịch .
b) Tính nồng độ mol/l của các ion HS
-
và S
2-
trong dung dịch .
Câu 14. Trong hai dung dịch ở các thí dụ sau đây, dung dịch nào có pH lớn hơn ?
a) Dung dịch 0,1M của một axit một nấc có K = 1,0.10
-4
và dung dịch 0,1M của một axit một
nấc có K = 4,0.10
-5
.
b) Dung dịch HCl 0,1M và dung dịch HCl 0,01M.
c) Dung dịch CH
3
COOH 0,1M và dung dịch HCl 0,1M.
d) Dung dịch HCl 0,01M và dung dịch H
2
SO
4
0,01M.
Giải thích vắn tắt cho mỗi trường hợp.
Câu 15. Dung dịch axit fomic 0,007M có pH = 3,0.
a) Tính độ điện li của axit fomic trong dung dịch đó.
b) Nếu hồ tan thêm 0,001 mol HCl vào 1 lit dung dịch đó thì độ điện li của axit fomic tăng hay
giảm ? Giải thích.
Câu 16. Tính pH của các dung dịch sau:
a) Dung dịch HCl 0,001M.
b) Dung dịch H

2
SO
4
0,0001M . Coi H
2
SO
4
phân li hồn tồn ở 2 nấc.
c) Dung dịch NaOH 0.01M .
d) Dung dịch Ba(OH)
2
0,0001M . Coi Ba(OH)
2
phân li hồn tồn.
Câu 17. Tính pH của dung dịch thu được khi cho 100 ml H
2
SO
4
0,1M vào 400 ml dung dịch NH
3

0,05M . Coi K
a
(NH
+
4
) = 5,6.10
-10
. Coi H
2

SO
4
phân li hồn tồn ở 2 nấc.
Câu 18.. Thêm 100 ml dung dịch CH
3
COOH 0,1M vào 200 ml dung dịch NaOH 0,05M . Tính pH của
dung dịch thu được . Cho K
b
(CH
3
COO
-
) = 5,71.10
-10
.
Câu 19..a) Cho m gam Na vào nước, ta thu được 2 lit dung dịch có pH = 13. Tính m(g) .
b) Hồ tan a gam kim loại Ba vào nước thu được 1,5 lit dung dịch X có pH = 12 . Tính a (g).
c) Dẫn V(lit) HCl (đktc) vào nước ta thu được 2 lít dung dịch Y có pH = 1. Xác định V (lit).
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
d) Dẫn V(l) SO
3
(đktc) vào nước ta thu được 5 lít dung dịch C có pH = 2 . Tính V(l) . Coi
H
2
SO
4
phân li hồn tồn ở 2 nấc.
Câu 20. Tính pH của dung dịch gồm NH
4
Cl 0,2M và NH

3
0,1M . Biết rằng hằng số phân li axit của
NH
+
4
là K
NH
+
4

= 5,0.10
-10
.
bµi tËp vỊ nhµ
C©u 1 ( C§SP B×nh Phíc 2005)
Cho dd A lµ hçn hỵp; H
2
SO
4
2.10
-4
M vµ dd HCl 6.10
-4
M
Cho dd B lµ hçn hỵp; NaOH 3.10
-4
M vµ dd Ca(OH)
2
3,5.10
-4

M
a, TÝnh pH cđa dd A vµ dd B
b, Trén 300 ml dd A víi 200 ml dd B ®ỵc dd C. TÝnh pH cđa dd C
§/s; pH (dd A) = 3, pH (ddB) = 11, pH (ddC) = 3,7
C©u 2 ( §H Y Khoa HN 2001)
TÝnh thĨ tÝch dd Ba(OH)
2
0,025 M cÇn cho vµo 100 ml dd gåm HNO
3
vµ HCl cã pH = 1,0 ®Ĩ pH cđa hçn hỵp
thu ®ỵc cã pH=2,0.
§/s; V dd Ba(OH)
2
= 150 ml
C©u 3 ( §H Kinh tÕ TP HCM -2001)
Ttén ba dd H
2
SO
4
0,1 M, HNO
3
0,2 M, HCl 0,3 M víi nh÷ng thĨ tÝch b»ng nhau thu ®ỵc dd A. LÊy 300 ml
dd A cho t¸c dơng víi mét dd B gåm NaOH 0,2 M vµ KOH 0,29 M. TÝnh thĨ tÝch dd B cÇn dïng ®Ĩ sau khi
t¸c dơng víi 300 ml dd A ®ỵc dd cã pH = 2.
§/s; V= 0,134( lÝt)
C©u 4 ( §H N«ng l©m TP HCM -2001)
X lµ dd H
2
SO
4

0,02 M. Y lµ dd NaOH 0,035 M. Hái ph¶I trén dd X vµ dd Y theo tØ lƯ thĨ tÝch lµ bao nhiªu
®Ĩ thu ®ỵc dd Z cã pH = 2 ? Cho thĨ tÝch dd Z b»ng tỉng thĨ tÝch dd X vµ dd Y ®em trén
§/s; V
1
/ V
2
= 1,5
C©u 5 ( HV Ng©n hµng 2001)
Hoµ tan hoµn toµn hçn hỵp gåm 0,002 mol FeS
2
vµ 0,003 mol FeS vµo lỵng d H
2
SO
4
®Ỉc nãng thu ®ỵc
Fe
2
(SO
4
)
3
, SO
2
vµ H
2
O. HÊp thơ hÕt SO
2
b»ng mét lỵng võa ®đ dd KMnO
4
thu ®ỵc dd Y, kh«ng mµu , trong

st, cã pH = 2. ViÕt c¸c ptpø vµ tÝnh sè lÝt cđa dd Y.
§/s; V
dd
y

= 1,14 lÝt
C©u 6 ( §H SP HN)
a, TÝnh ®é ®iƯn ly cđa axÝt fomic trong dd 0,0070 M cã pH = 3,0.
b, §é ®iƯn ly ®ã t¨ng lªn hay gi¶m khi thªm 0,0010 mol HCl vµo 1lÝt dd HCOOH ®· cho ë trªn? gi¶i thÝch.
C©u 7 ( §H Y Dỵc TP HCM)
a, TÝnh pH cđa dd gåm NH
4
Cl 0,2 M vµ NH
3
0,1 M biÕt h»ng sè ®iƯn li cđa NH
4
+
: K

NH
4
+
=5.10
-5
.
§/s; pH = 4
b, TÝnh pH cđa dd sau ë 25
0
C: NaCl 0,1 M; H
2

SO
4
0,005 M; NaOH 0,01 M vµ CH
3
COOH 0,1 M ( Cho ®é
®iƯn li
α
= 0,01 ). BiÕt r»ng ë 25
0
C [H
+
] [OH
-
] = 10
-14
.
C©u 8 (§H Qc gia HN)
a, TÝnh pH cđa dd A lµ hçn hỵp gåm HF 0,1 M vµ NaF 0,1 M. pH = 3,17
b, TÝnh pH cđa 1 lÝt dd A ë trªn trong hai trêng hỵp sau;
- Thªm 0,01 mol HCl vµo.
- Thªm 0,01 mol NaOH vµo.
BiÕt h»ng sè mol (h»ng sè ion ho¸) cđa HF lµ K
a
= 6,8.10
-4
. Cho lg6,8 = 0,83.
§/s; pH = 3,08; pH = 3,26
C©u 9
a, TÝnh pH cđa dd axÝt cacbonic 0,5 M. Cho biÕt h»ng sè ®iƯn li cđa axÝt ®ã ë møc thø nhÊt K
1

=8,7.10
-8

§/s; pH = 3,38
b, Hoµ tan 0,3 mol CH
3
COONa vµo mét lÝt dd axÝt axetic 0,1 M. TÝnh pH Cđa dd ®ã. Cho biÕt
KCH
3
COOH

= 1,8.10
-5
pH =
C©u 10 (§H, C§ N¨m 2003)
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
Trén 200 ml dd HCl 0,1 M vµ H
2
SO
4
0,05 M víi 300 ml dd Ba(OH)
2
cã nång ®é a mol/lÝt thu ®ỵc m gam kÕt
tđa vµ 500 ml dd cã pH = 13 . TÝnh a vµ m . Cho biÕt, trong c¸c dd víi dung m«I lµ níc, tÝch sè nång ®é ion
[H
+
] [OH
-
] = 10
-14

( mol
2
/lit
2
)
§/s; a = 0,15 mol/ lÝt, m = 2,33 gam
…… … … … … …… … … … … …… … … … … …… … … … … …… … … … …… … … … …… … … … …… … … … …… … … … … … …
Tn 6
Ngµy so¹n: 19/09/2010
Bi 7+8
Chđ ®Ị 4: ¸p dơng ph¬ng tr×nh ion thu gän gi¶I bµi tËp ho¸ häc
I-mơc tiªu bµi häc
-Cđng cè kiÕn thøc vỊ pø trao ®ỉi ion trong dd chÊt ®iƯn li .
-RÌn lun cho hs mét c¸ch gi¶ito¸n ho¸ häc míi ng¾n gän , dƠ hiĨu vµ n¾m ch¾c ®ỵc b¶n chÊt cđa pø .
*H¹n chÕ cđa pp : chØ ¸p dơng cho pø x¶y ra trong dd .
*Träng t©m : RÌn lun cho hs :
-KÜ n¨ng viÕt ptpø , rÌn lun t duy cho hs .
-RÌn lun kÜ n¨ng gi¶i to¸n, ¸p dơng c¸c bµi tËp ®Þnh ln b¶o toµn .
II-®å dïng d¹y häc .
Gi¸o ¸n .
III-néi dung vµ ph¬ng ph¸p .
1,ỉn ®Þnh líp .
2,Ch÷a bµi tËp cho vỊ nhµ .
3,Néi dung bµi míi .
A-Lý thut cÇn n¾m ®ỵc .
-§iỊu kiƯn pø trao ®ỉi ion x¶y ra .
-§Þnh lt b¶o toµn khèi lỵng, ®iƯn tÝch .
-VÝ dơ vỊ mét sè pø .
1,Ph¶n øng trung hoµ (thêng xÐt dd axit m¹nh vµ dd baz¬ m¹nh )
B¶n chÊt cđa pø :

H
+
+ OH
-
--------> H
2
O (1)
VD : Cho hçn hỵp 2 axit ( HCl vµ HNO
3
) t¸c dơng víi dd hçn hỵp 2 baz¬ ( NaOH vµ KOH ) .
Thay v× ph¶i viÕt 4 pt ph©n tư ta chØ cÇn viÕt 1 pt ion thu gän ë pø (1) nãi trªn .
2,ph¶n øng trao ®ỉi ion ( dùa vµo ®iỊu kiƯn pø vµ b¶ng tÝnh tan )
VD : Cho tõ tõ dd AgNO
3
vµo dd hçn hỵp gåm ( NaCl , MgCl
2
vµ AlCl
3
) , thay v× ph¶i viÕt 3 ptpø d¹ng ph©n
tư ta chØ cÇn viÕt 1 pt ion thu gän nh sau :
Ag
+
+ Cl
-
---------> AgCl (2)
3,Kim lo¹i ®øng tríc H t¸c dơng víi dd HCl hc H
2
SO
4
lo·ng .

B¶n chÊt cđa pø :
M + n H
+
--------> M
n+
+ n/2 H
2
( 3)
4,TÝnh khèi lỵng c¸c mi :

Tỉng m (
MI
) = Tỉng m (
CATION
) + Tỉng m (
ANION
)
*Chó ý :
M ( Na
+
) = M ( Na ) = 23
M (SO
4
2-
) = M (SO
4
) = 96
*ý nghÜa: Khi c¸c em sư dơng ph¬ng tr×nh ion thu gän sÏ lµm cho bµi to¸n ®ỵc gi¶i nhanh h¬n, ng¾n
gän, häc sinh kh«ng ph¶i c©n b»ng ph¶n øng cđa ph¬ng tr×nh ph©n tư, thÊy ®ỵc b¶n chÊt cđa ph¶n
øng x¶y ra trong dung dÞch.

B-c¸c bµi tËp ¸p dơng cơ thĨ .
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
Câu 1. Hồn thành các phương trình ion rút gọn dưới đây và viết phương trình phân tử của các phản
ứng tương ứng dưới đây.
a) Cr
3+
+ …
→
Cr(OH)
3
b) Pb
2+
+ …
→
PbS
c) Ag
+
+ …
→
AgCl d) Ca
2+
+ …
→
Ca
3
(PO
4
)
2
e) S

2-
+ …
→
H
2
S f) CH
3
COO
-
+ …
→
CH
3
COOH
g) H
+
+ …
→
H
2
O h) OH
-
+ …
→
AlO
−
2
+ …
i) H
+

+ …
→
Al
3+
+ …. k) OH
-
+ …
→
CO
−
2
3
+ …
Câu 2. Viết phương trình trao đổi ion các dung dịch sau đây (dạng phân tử và ion rút gọn) :
a) CaCl
2
và AgNO
3
b) Pb(NO
3
)
2
và Al
2
(SO
4
)
3
c) FeSO
4

và NaOH
d) NaNO
3
và CuSO
4
e) Fe
2
(SO
4
)
3
và NaOH f) CH
3
COOH và HCl
g) (NH
4
)
2
SO
4
và Ba(OH)
2
h) NH
4
Cl và Ba(OH)
2
i) Ba(NO
3
)
2

và CuSO
4

j) KCl và Na
2
SO
4
k) Pb(OH)
2
(r) và HCl l) Pb(OH)
2
(r) và NaOH.
Câu 3. Hãy dẫn ra phản ứng giữa dung dịch các chất điện li tạo ra :
a) Hai chất kết tủa .
b) Một chất kết tủa và một chất khí .
c) Một chất kết tủa , một chất khí và một chất điện li yếu .
d) Một chất khí , một chất điện li yếu và một chất điện li mạnh .
e) Một chất điện li yếu và một chất điện li mạnh .
Câu 4. Có hai dung dịch , dung dịch A và dung dịch B. Mỗi dung dịch chỉ chứa 2 loại cation và 2 loại
anion trong số các ion sau : K
+
(0,15 mol) ; Mg
2+
(0,1 mol) ; NH
+
4
(0,25 mol) ; H
+
(0,2 mol) ; Cl
-

(0,1
mol); SO
−
2
4
(0.075 mol) ; NO
−
3
(0,25 mol) ; CO
−
2
3
(0,15 mol).
Xác định dung dịch A và dung dịch B.
Bài 18. Dung dịch A chứa a mol K
+
, b mol NH
+
4
, c mol HCO
−
3
, d mol SO
−
2
4
(khơng kể ion H
+
và
OH

-
của nước). Cho thêm (c+d+e) mol Ba(OH)
2

vào dung dịch A thu được dung dịch X , khí Y vag
kết tủa Z. Coi Ba(OH)
2
điện li hồn tồn. Tìm biểu thức liên hệ a, b, c, d, e trong dung dịch A và dung
dịch X.
Câu 5. Một dung dịch chứa a mol NaHCO
3
và b mol Na
2
CO
3
.
a) Khi thêm (a+b) mol BaCl
2
hoặc (a +b) mol Ba(OH)
2
vào dung dịch trên thì khối lượng kết
tủa thu được trong hai trường hợp có bằng nhau khơng ? Giải thích . Coi Ba(OH)
2
điện li hồn tồn.
b) Tính khối lượng kết tủa thu được trong trường hợp a = 0,1 mol và b = 0,2 mol.
Câu 6. Hãy xác định tổng khối lượng của các muối có trong dung dịch A chứa các ion Na
+
, NH
+
4

, SO
−
2
4
, CO
−
2
3
. Biết rằng :
- Khi cho dung dịch A tác dụng với dung dịch Ba(OH)
2
dư và đun nóng thu được 0,34 gam khí
có thể làm xanh giấy q ẩm và 4,3 gam kết tủa.
- Khi cho dung dịch A tác dụng với dung dịch H
2
SO
4
dư thì thu được 0,224 lít khí (ddktc).
Câu 7. Dung dịch A chứa các ion Na
+
, NH
+
4
, SO
−
2
4
, CO
−
2

3
.
a) Dung dịch A trên có thể điều chế từ hai muối trung hồ nào ?
b) Chia dung dịch A làm hai phần bằng nhau :
- Phần thứ nhất cho tác dụng với dung dịch Ba(OH)
2
dư ,đun nóng ta thu được 4,3 gam kết
tủa X và 470,4 ml khí Y ở 13,5
o
C và 1 atm.
- Phần thứ hai cho tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 235,2 ml khí ở 13,5
o
C và 1 atm.
Tính tổng khối lượng các muối trong ½ dung dịch A.
Câu 8. Một dung dịch chứa x mol Cu
2+
, y mol K
+
; 0,03 mol Cl
-
và 0,02 mol SO
−
2
4
. Tổng khối lượng
các muối tan có trong dung dịch là 5,435 gam. Hãy xác định giá trị x và y.
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
Câu 9. a) Một dung dịch A chứa 0,03 mol Ca
2+
; 0,06 mol Al

3+
; 0,06 mol NO
−
3
; 0.09 mol SO
−
2
4
.
Muối có trong dung dịch này thì phải hồ tan hai muối nào vào nước ? Giải thích.
b) Kết quả xác định nồng độ mol của các ion trong dung dịch sau:
[Na
+
] = 0,05 ; [Ca
2+
] = 0,01 ; [NO
−
3
] = 0,01 ; [Cl
-
] = 0,04 ; [HCO
−
3
] = 0,025.
Kết quả trên đúng hay sai ? Vì sao.
C©u 10. 200 ml dd A chøa ®ång thêi 2 axit ( HCl 1M vµ H
2
SO
4
0,5 M ) .

a,CÇn bao nhiªu ml dd B chøa ®ång thêi 2 baz¬ ( NaOH 2M vµ KOH 2M ) ®đ ®Ĩ trung hoµ hÕt 200ml dd A
nãi trªn .
b,TÝnh tỉng khèi lỵng mi thu ®ỵc sau pø gi÷a dd A vµ dd B .
§/S : V
B
= 100 ml ,
m
Mi = 29,1 gam .
C©u 11.Mét dd A chøa HCl vµ H
2
SO
4
theo tØ mol 3 : 1 . 100 ml dd A trung hoµ 50 ml dd NaOH cã chøa 20
gam NaOH / lit .
a,TÝnh nång ®é mol cđa mçi axit .
b,200 ml dd A pø võa ®đ víi bao nhiªu ml dd B chøa NaOH 0,2 M vµ Ba(OH)
2
0,1 M ?
c,TÝnh tỉng khèi lỵng mi thu ®ỵc sau pø gi÷a dd A vµ dd B .
§/S : C
M
(HCl) = 0,15 M , C
M
(H
2
SO
4
) =0,05 M
V
B

= 125 ml .
m
Mi = 4,3125 gam .
C©u 12. Hoµ tan hoµn toµn 7,83 gam hçn hỵp X gåm 2 kim lo¹i A,B thc nhãm IA vµ ë 2 chu k× liªn tiÕp
trong b¶ng HTTH vµo níc ®ỵc 1 lit dd C vµ 2,8 lÝt H
2
(®ktc ) .
a,X¸c ®Þnh A,B vµ sè mol mçi chÊt trong C .
b,LÊy 500 ml dd C cho t¸c dơng víi 200 ml dd D chøa ( H
2
SO
4
0,1 M vµ HCl x M ) . TÝnh x biÕt r»ng dd E
thu ®ỵc trung tÝnh .
c,TÝnh tỉng khèi lỵng mi thu ®ỵc khi c« c¹n dd E .
§/S : A lµ Na ( 0,12 mol ) , B lµ K ( 0,13 mol )
x = 0,425 M .
m
Mi = 8,8525 gam .
C©u 13. Hoµ tan hoµn toµn 12,1 gam hçn hỵp gåm Zn vµ Fe trong mét lỵng võa ®đ 200 ml dd ( HCl 1M vµ
H
2
SO
4
0,5 M ) thu ®ỵc dd A vµ V lit khÝ H
2
(®ktc) tho¸t ra .
a,TÝnh V .
b,C« c¹n dd A th× thu ®ỵc bao nhiªu gam mi khan .
§/S : V = 4,48 lit .

m
Mi = 28,8 gam .
C©u 14. Cho 12,5 gam hçn hỵp gåm Mg vµ Zn vµo 100ml dd A chøa ( HCl 1M vµ H
2
SO
4
0,6 M ) . kÕt thóc
pø thu ®ỵc V lÝt khÝ H
2
(®ktc ) . Cho r»ng 2 axit pø ®ång thêi víi 2 kim lo¹i .
H·y cho biÕt kim lo¹i cã tan hÕt kh«ng ? TÝnh V .
§/S : Kim lo¹i kh«ng tan hÕt . V = 2,464 lÝt .
C©u 15.
Cho 3,87 gam hçn hỵp ( Mg vµ Al ) vµo 200 ml dd X (HCl 1M vµ H
2
SO
4
0,5 M ) ®ỵc dd B vµ 4,368 lÝt H
2

( ®ktc) .
a,CMR trong dd A vÉn cßn d axit .
b,TÝnh % theo m mçi kim lo¹i trong hçn hỵp ban ®Çu .
c,TÝnh V ml dd C ( NaOH 0,02 M vµ Ba(OH)
2
0,01 M ) cÇn thiÕt ®Ĩ trung hoµ hÕt lỵng axit d trong B .
§/S :
m
Mg = 1,44 gam ,
m

Al = 2,43 gam . V = 250 ml .
C©u 16.Hoµ tan 0,4 mol hçn hỵp ( NaOH vµ KOH ) vµo níc thu ®ỵc dd A . Thªm vµo dd A m gam NaOH
®ỵc dd B .
NÕu thªm tõ tõ 100 ml dd Al
2
(SO
4
)
3
1 M vµo dd B th× thu ®ỵc lỵng kÕt tđa lµ lín nhÊt . TÝnh m .
§/S : m = 8 gam .
C©u 17.Cho 15,6 gam hçn hỵp gåm Al vµ Al
2
O
3
t¸c dơng hÕt víi mét lỵng dd HCl võa ®đ. Sau khi pø kÕt
thóc thu ®ỵc dd A vµ 6,72 lÝt khÝ H
2
(®ktc).
a,ViÕt ptpø x¶y ra vµ tÝnh % theo khèi lỵng mçi chÊt trong hçn hỵp ban ®Çu.
b,Cho tõ tõ VlÝt dd hçn hỵp gåm KOH 1M vµ NaOH 0,5 M vµo dd A . KÕt thóc pø thu ®ỵc 7,8 gam kÕt tđa.
TÝnh V.
§/S : V = 0,8 lÝt , V = 1 lÝt .
Bµi tËp vỊ nhµ
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
Bµi 1.Cã 500 ml dd A chøa ®ång thêi HCl vµ H
2
SO
4
cã nång ®é t¬ng øng lµ 1,98 M vµ 1,1 M.

TÝnh thĨ tÝch dd B chøa ®ång thêi NaOH vµ Ba(OH)
2
cã nång ®é t¬ng øng lµ 3 M vµ 4 M cÇn ph¶i lÊy ®Ĩ
trung hoµ võa ®đ dd A ë trªn. TÝnh khèi lỵng mi thu ®ỵc khi c« c¹n dd sau pø.
§/S : V = 190 ml .
Bµi 2.Mét hçn hỵp gåm Zn vµ Fe cã m = 37,2 gam . Hoµ tan hçn hỵp nµy trong 2 lÝt dd H
2
SO
4
0,5 M .
a,Chøng tá r»ng hçn hỵp nµy tan hÕt .
b,NÕu dïng mét lỵng hçn hỵp Zn vµ Fe gÊp ®«itrêng hỵp tríc, lỵng axit H
2
SO
4
vÉn nh cò th× hçn hỵp míi
nµy cã tan hÕt trong H
2
SO
4
kh«ng ?
Bµi 3.Cã 50 ml dd 2 axit ( H
2
SO
4
1,8 M vµ HCl 1,2 M ) . Cho 8 gam hçn hỵp (Fe vµ Mg ) vµo dd ®ã , khÝ
sinh ra ®ỵc dÉn qua èng sø chøa 16 gam CuO nung nãng .
a,Hçn hỵp kim lo¹i cã tan hÕt kh«ng ?
b,TÝnh V ml dd H
2

SO
4
96 % (D= 1,84 g/ml ) cÇn thiÕt ®Ĩ hoµ tan hÕt chÊt r¾n cßn l¹i sau khi nung .
§/S : V = 17,75 ml .
Bµi 4 - §H Thủ Lỵi 2001 .Hoµ tan hÕt 7,74 gam hçn hỵp bét 2 kim lo¹i ( Mg vµ Al ) b»ng 500 ml dd hçn
hỵp chøa 2 axit ( HCl 1M vµ H
2
SO
4
0,28 M lo·ng ) thu ®ỵc dd A vµ 8,736 lÝt H
2
( 273
0
K vµ 1 atm ) . Cho
r»ng c¸c axit pø ®ång thêi víi 2 kim lo¹i .
a,TÝnh tỉng khèi lỵng mi t¹o thµnh sau pø .
b,Cho dd A pø víi V ml dd hçn hỵp ( NaOH 1 M vµ Ba(OH)
2
0,5 M . TÝnh V cÇn dïng ®Ĩ pø thu ®ỵc lỵng
kÕt tđa lµ lín nhÊt , tÝnh khèi lỵng kÕt tđa ®ã .
§/S :
m
M i = 38,93 gam . V = 0,39 lÝt , m
↓
= 53,62 g .
* nguyªn tè-c¸c hỵp chÊt lìng tÝnh( phÇn bµi tËp thªm)
a- mơc ®Ých yªu cÇu
-Cđng cè kiÕn thøc vỊ tÝnh chÊt cđa nguyªn tè, hỵp chÊt lìng tÝnh
- RÌn lun kÜ n¨ng viÕt, c©n b»ng ptpø, nªu vµ gi¶i thÝch hiƯn tỵng
- VËn dơng lµm c¸c d¹ng bµi tËp

* Träng t©m
RÌn lun kÜ n¨ng vËn dơng kiÕn thøc viÕt ptpø, gi¶i thÝch hiƯn tỵng, gi¶i bµi tËp
b, chÈn bÞ
gi¸o ¸n
c, néi dung-ph¬ng ph¸p
1, ỉn ®Þnh líp
2, Ch÷a bµi tËp vỊ nhµ
3, Néi dung
I- lý thut
II-bµi tËp ¸p dơng
C©u 1. Nªu hiƯn tỵng, gi¶i thÝch vµ viÕt ptpø trong c¸c trêng hỵp sau;
a, Cho tõ tõ tíi d dd NaOH vµo dd AlCl
3
b, Cho dd AlCl
3
vµo dd NaOH
c, Cho dd NaOH vµo dd CuSO
4
d,Cho tõ tõ tíi d Na vµo dd ZnSO
4
e, Cho tõ tõ tíi d dd HCl vµo dd NaAlO
2
f, Sơc khÝ CO
2
vµo dd NaAlO
2
C©u 2. Cho a mol NaOH vµo dd chøa b mol AlCl
3
. ThiÕt lËp mèi quan hƯ gi÷a a vµ b ®Ĩ sau pø
cã kÕt tđa;

-Cùc ®¹i
-Cùc tiĨu
-Cã kÕt tđa
VÏ ®å thÞ biĨu diƠn sù phơ thc cđa sè mol kÕt tđa theo sè mol NaOH
C©u 3. Cho 0,2 mol AlCl
3
vµo 350ml ddNaOH 1M. TÝnh khèi lỵng kÕt tđa t¹o thµnh
C©u 4. Cho V lÝt dd NaOH 0,1M vµo 500ml dd Al(NO
3
)
3
0,5 M. Sau pø thu ®ỵc 7,8 gam kÕt
tđa .TÝnh V
§/s; V= 3 lÝt, V=9 lÝt.
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
C©u 5. Cho m gam K vµo dd 200ml dd Al
2
(SO
4
)
3
1 M. Sau pø thu ®ỵc 7,8 gam kÕt tđa.
TÝnh m.
§/s; m= 11,7 gam, m= 58,5 gam
C©u 6. Cho tõ tõ V lÝt dd HCl 1 M vµo 300ml dd KAlO
2
. Sau pø thu ®ỵc 7,8 gam kÕt tđa
TÝnh V.
§/s; V= 0,1 lÝt, V= 0,9 lÝt
C©u 7.Cho m gam Ba vµo 100ml dd AlCl

3
1 M. KÕt thóc pø thu ®ỵc 4,68 gam kÕt tđa.
TÝnh m.
§/s; m= 12,33 gam, m= 23,29 gam
C©u 8
Mét cèc ®ùng 200ml dd AlCl
3
2 M. Rãt vµo cèc V ml dd NaOH cã nång ®é a mol/ l
thu ®ỵc kÕt tđa, sÊy kh« , nung kÕt tđa ®Õn khèi lỵng kh«ng ®ỉi ®ỵc 5,1 gam chÊt r¾n
a, NÕu V = 200ml, tÝnh a. §/s; a = 1,5M, a = 7,5 M
b,NÕu a = 2mol/l , tÝnh V V = 150 ml, V = 750 ml
C©u 9
Hoµ tan 3,9 gam hçn hỵp Mg vµ Al vµo dd HCl võa ®đ ®ỵc 2,24 lÝt khÝ(ë 0
0
C vµ 2atm)
vµ dd A
1, TÝnh m mçi kim lo¹i trong hçn hỵp
2, Cho tõ tõ dd NaOH 0,5 M vµo dd A. ViÕt ptpø x¶y ra vµ tÝnh thĨ tÝch dd NaOH tèi
thiĨu ph¶i dïng trong hai trêng hỵp;
a, Thu ®ỵc lỵng kÕt tđa cùc ®¹i §/s; V= 0,8 lÝt
b, Thu ®ỵc lỵng kÕt tđa cùc tiĨu V= 1lÝt
C©u 10
Cho 13,2 gam hçn hỵp X gåm K vµ Al tan hoµn toµn trong 112,6 gam níc. Sau pø thu
®ỵc dd A chØ chøa mét mi tan duy nhÊt.
a, ViÕt ptpø x¶y ra vµ tÝnh % theo m mçi kim lo¹i trong hçn hỵp
b, TÝnh nång ®é % cđa dd A
C©u 11( C§ Céng §ång H¶i Phßng-2005)
Hçn hỵp A gåm K vµ Al .LÊy m gam A cho vµo níc d thu ®ỵc 8,96 lÝt khÝ hi®r«
(®ktc), dd B vµ phÇn kh«ng tan C. LÊy 2m gam A cho vµo dd KOH d thu ®ỵc 24,64
lÝt khÝ hi®r« (®ktc).

a, T×m m mçi lim lo¹i trong A
b, Cho 100 ml dd HCl nång ®é x mol/l vao dd B .Sau khi pø xong thu ®ỵc 3,9 gam
kÕt tđa D. TÝnh x §/s; mK = 7,8 gam, mAl = 8,1 gam
x = 0,5 M, x = 6,5 M
C©u 12( §H N«ng NghiƯp I HN)
Cho 21,84 gam K vµo 200 gam mét dd chøa Fe
2
(SO
4
)
3
5%, FeSO
4
3,04% vµ Al
2
(SO
4
)
3
8,55 % vỊ khèi lỵng. Sau pø, läc t¸ch, thu ®ỵc kÕt tđa A vµ dd B. Nung kÕt tđa A
trong kh«ng khÝ ®Õn khèi lỵng kh«ng ®ỉi thu ®ỵc chÊt r¾n C.
1, ViÕt ptpø ®· x¶y ra
2, TÝnh
m
C §/s; mC=10,77 gam
3, TÝnh C% c¸c chÊt t¹o thµnh trong dd B C%K
2
SO
4
=22,29, C%KAlO

2
=1,42
C©u 13
Cho NaOH vµo dd chøa 2 mi AlCl
3
vµ FeSO
4
®ỵc kÕt tđa A. Nung A ®ỵc chÊt r¾n B
Cho lng khÝ H
2
qua B nung nãng ®ỵc chÊt r¾n C. X¸c ®Þnh thµnh phÇn chÊt r¾n C
§/s; - lµ Fe nÕu NaOH d
- lµ Fe vµ Al
2
O
3
nÕu NaOH ®đ hc thiÕu
bµi tËp vỊ nhµ
C©u 1
Cho mét dd chøa a mol HCl vµo mét dd chøa b mol NaAlO
2
. ThiÕt lËp mèi quan hƯ gi÷a
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
a vµ b ®Ĩ sau pø ;
- cã kÕt tđa
- cã kÕt tđa cùc ®¹i
-kh«ng cã kÕt tđa. VÏ ®å thÞ biĨu diÕn sù phơ thc gi÷a sè mol kÕt tđa vµ sè mol HCl
C©u 2; C§ C«ng NghiƯp HN
Trén V
1

lÝt dd HCl 0,6 M víi V
2
lÝt dd NaOH 0,4 M thu ®ỵc 0,6 lÝt dd A. TÝnh V
1
, V
2
biÕt r»ng 0,6 lÝt dd A cã thĨ hoµ tan hÕt 1,02 gam Al
2
O
3
.
C©u 3
Hoµ tan 0,4 mol hçn hỵp gåm KOH vµ NaOH vµo níc ®ỵc ddA. Thªm vµo A m gam
NaOH ®ỵc ddB.
NÕu thªm 0,1 mol Al
2
(SO
4
)
3
vµo dd B th× lỵng kÕt tđa thu ®ỵc lµ lín nhÊt. TÝnh m
§/s; m=8 gam
C©u 4; §H B¸ch Khoa HN 2001
Mét hçn hỵp A gåm Ba vµ Al
Cho m gam A t¸c dơng víi níc d ,thu ®ỵc 1,344 lÝt khÝ, dd B vµ phÇn kh«ng tan C
Cho 2m gam A t/d víi dd Ba(OH)
2
d thu ®ỵc 20,832 lÝt khÝ .
C¸c khÝ ®o ë ®ktc vµ c¸c pø x¶y ra hoµn toµn.
a, TÝnh m mçi kim lo¹i trong m gam A

b, Cho 50 ml dd HCl vµo dd B. Sau khi pø xong, thu ®ỵc 0,78 gam kÕt tđa.
X¸c ®Þnh C
M
cđa dd HCl. §/s;
m
Al = 8,1 gam,
m
Ba = 2,055 gam
C
M
= 0,2 M, C
M
= 1,8 M
C©u 5; §H CÇn Th¬ 2001
Cho m gam hçn hỵp X gåm Na
2
O vµ Al
2
O
3
l¾c víi níc cho pø hoµn toµn thu ®ỵc
300 ml dd A chØ chøa mét chÊt tan duy nhÊt cã nång ®é 0,5 M. Thỉi khÝ CO
2
d vµo
dd A thu ®ỵc a gam kÕt tđa
a, TÝnh m vµ % theo khèi lỵng c¸c chÊt trong hçn hỵp X
b, TÝnh a vµ Vco
2
(®ktc) ®· pø
§/s; m = 12,3 gam

a = 11,7 gam, Vco
2
= 3,36 lÝt
C©u 6; §H Y Th¸i B×nh 2001
Hoµ tan 8,1 gam mét kim lo¹i M b»ng dd HNO
3
lo·ng, võa ®đ. KÕt thóc pø thÊy tho¸t ra
6,72 lÝt khÝ NO duy nhÊt(®ktc).
1, X¸c ®Þnh kim lo¹i M
2, Hoµ tan 10,8 gam kim lo¹i M ë trªn b»ng mét lỵng võa ®đ dd HCl, thu ®ỵc ddA.
Cho dd A t¸c dơng víi 6,9 gam Na ( Na tan hÕt ). TÝnh m kÕt tđa thu ®ỵc
§/s; m = 7,8 gam
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tn :7,8,9
Ngµy so¹n: 24/09/2010
Bi 9+10+11+12+13+14
Chđ ®Ị 5: ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron
I-mơc ®Ých yªu cÇu
-Hs n¾m ch¾c chÊt khư, chÊt oxi hãa, qu¸ tr×nh khư, qu¸ tr×nh oxi hãa.
-N¾m ch¾c c¸c c¸c quy t¾c x¸c ®Þnh sè oxi hãa cđa c¸c nguyªn tè.
-C¸c ®Ỉc ®iĨm cđa pø oxi hãa khư , rÌn lun kÜ n¨ng viÕt ptpø hc b¸n ph¬ng tr×nh ph¶n øng.
*VËn dơng kiÕn thøc vµo c¸c bµi tËp.
II-chn bÞ : gi¸o ¸n .
III-néi dung vµ ph¬ng ph¸p.
Trường THPT Đăk Hà GV: Trần Ngọc Giang Châu
1,ỉn ®Þnh líp.
2,KiĨm tra bµi cò : ch÷a bµi tËp cho vỊ nhµ vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c cđa häc sinh.
3,néi dung phÇn bµi míi.
A-lý thut cÇn n¾m ®ỵc
I - Nội dung

Trong phản ứng oxi hóa - khử, số mol electron mà chất khử cho đi bằng số mol electron mà
chất oxi hóa nhận về.
- Sử dụng cho các bài tốn có phản ứng oxi hóa - khử, đặc biệt là các bài tốn có nhiều chất
oxi hóa, nhiều chất khử.
- Trong một phản ứng hoặc một hệ phản ứng, cần quan tâm đến trạng thái oxi hóa ban đầu
và cuối của một ngun tử mà khơng cần quan tâm đến các q trình biến đổi trung gian.
- Cần kết hợp với các phương pháp khác như bảo tồn khối lượng, bảo tồn ngun tố để
giải bài tốn.
- Nếu có nhiều chất oxi hóa và nhiều chất khử cùng tham gia trong bài tốn, ta cần tìm tổng
số mol electron nhận và tổng số mol electron nhường rồi mới cân bằng.
* Lưu ý:
- Chỉ cần xác định đúng trạng thái số oxi hóa ban đầu và cuối cùng của ngun tố.
- Tống số mol electron mà chất khử cho bao giờ cũng phải bằng tống số mol electron mà
chất oxi hóa nhận.
II. Một số ví dụ minh họa.
1. Để m (g) bột sắt ngồi khơng khí một thời gian thu được12 gam hỗn hợp các chất rắn FeO,
Fe
3
O
4
, Fe
2
O
3
, Fe. Hòa tan hồn tồn hỗn hợp đó bằng dung dịch HNO
3
lỗng thu được 2,24 lít
khí NO duy nhất (đktc). Giá trị của m là?
2. Hòa tan hồn tồn 17,4 gam hỗn hợp 3 kim loại Al, Fe, Mg trong dung dịch HCl thấy thốt ra
13,44 lít khí. Nếu cho 34,8 gam hỗn hợp trên tác dụng với dung dịch CuSO

4
dư, lọc lấy tồn
bộ chất rắn thu được sau phản ứng tác dụng với dung dịch HNO
3
nóng dư thì thu được V lít
khí NO
2
(đktc). Giá trị V là?
3. Hòa tan hồn tồn 28,8 gam kim loại Cu vào dung dịch HNO
3
lỗng, tất cả khí NO thu được
đem oxi hóa thành NO
2
rồi sục vào nước có dòng oxi để chuyển hết thành HNO
3
. Thể tích khí
oxi ở đktc đã tham gia vào q trình trên là?
4. Chia m gam hỗn hợp 2 kim loại A, B có hóa trị khơng đổi thành 2 phần bằng nhau :
- Phần 1 tan hết trong dung dịch HCl, tạo ra 1,792 lít H2 (đktc).
-Phần 2 nung trong oxi thu được 2,84 g hỗn hợp oxit.
Giá trị của m là?
5. Chia 38,6 gam hỗn hợp gồm Fe và kim loại M có hóa trị duy nhất thành 2 phần bằng nhau:
- Phần 1: Tan vừa đủ trong 2 lít dung dịch HCl thấy thốt ra 14,56 lít H2 (đktc).
- Phần 2: Tan hồn tồn trong dung dịch HNO3 lỗng nóng thấy thốt ra 11,2 lít khí NO duy
nhất (đktc)
a. Nồng độ mol/l của dung dịch HCl là?
b. Khối lượng hỗn hợp muối clorua khan thu được khi cơ cạn dung dịch sau phản ứng ở phần
1 là?
c. %m của Fe trong hỗn hợp ban đầu là
d. Kim loại M là?

6. Hòa tan hồn tồn 17,4 gam hỗn hợp 3 kim loại Al, Fe, Mg trong dung dịch HCl thấy thốt ra
13,44 lít khí.Nếu cho 8,7 gam hỗn hợp tác dụng dung dịch NaOH dư ® 3,36 lít khí.
Vậy nếu cho 34,8 gam hỗn hợp trên tác dụng với dung dịch CuSO4 dư, lọc lấy tồn bộ chất